Watchtower TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Watchtower
TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Faka'uvea
  • TOHI-TAPU
  • TOHI
  • FONO
  • Tou Faka Mafola Ki “Te ʼu Puleʼaga Katoa”
    Te Tule Leʼo—1994 | Aukusito 15
    • Tou Faka Mafola Ki “Te ʼu Puleʼaga Katoa”

      “Ko te logo lelei ʼaenī ʼo te puleʼaga ʼe faka mafola anai ʼi te kele katoa, ko he meʼa fakamoʼoni ia ki te ʼu puleʼaga katoa; pea hoko mai ai leva te fakaʼosi.”—Mateo 24:14.

      1. He koʼe neʼe feala ke punamaʼuli te kau tisipulo ʼa Sesu ʼi tana ʼu palalau ʼaē ʼe tuʼu ia Mateo 24:14?

      ʼE MAHINO papau ia neʼe punamaʼuli te kau tisipulo Sutea ʼa Sesu ʼi tana ʼu palalau ʼaenī ʼe tuʼu ʼi ʼoluga! Ko te manatu ʼaē ke ʼolo te kau Sutea maʼa ʼo palalau ki te kau Senitile “heʼemaʼa,” te “hahaʼi ʼo te ʼu puleʼaga” ko he manatu ia neʼe mole hake ʼi te fakakaukau ʼa he Sutea, ko he manatu ia ʼe molemo feala ke tali.a Ohage la, ʼe mole nofonofo anai he Sutea aga poto pea manatu leva ke hū ki te loto fale ʼo he Senitile. Ko te kau tisipulo Sutea ʼaia neʼe kei lahi te ʼu meʼa neʼe kei toe age ke nātou ako ʼo ʼuhiga mo Sesu, mo tona ʼofa, pea mo tana gāue ʼaē neʼe hinoʼi age ki ai. Pea neʼe kei lahi age te ʼu meʼa neʼe tonu ke nātou akoʼi ʼo ʼuhiga mo te mole fakapalatahi ʼa Sehova.—Gāue 10:28, 34, 35, 45.

      2. (a) Neʼe aʼu kifea te minisitelio ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova? (b) Koteā te ʼu faʼahi tāfito e tolu neʼe lagolago ki te tuputupu ʼa te kau Fakamoʼoni?

      2 Neʼe faka mafola te logo lelei e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te ʼatu ʼu puleʼaga, ʼo kau kiai mo te Iselaele ʼo totatou temi, pea ʼe kei ʼāsili age pe te tuputupu ʼo te ʼu fenua ʼaē ʼe nātou faka mafola ai, ʼo mole ʼi ai hona fakatatau mo te temi ʼaē kua hili. ʼI te taʼu 1994 ko te toko fā miliona nimageau tupu kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼaē ʼe fai faka mafola ʼi te ʼu fenua e 230. ʼE nātou fai te ʼu ako faka Tohi-Tapu e fā miliona nimageau ki te ʼu hahaʼi ʼe nātou lotolelei kiai. Ko te faʼahi ʼaia ʼe lolotoga fai nei, logope la te laukovi ʼa te mālama, ʼaē ʼe fakatafito ʼi te agamāhani ki te mole mahino ʼaē ki te ʼu akonaki pea mo te ʼu manatu ʼa te kau Fakamoʼoni. Ohage pe ko te meʼa ʼaē neʼe ʼui ʼo ʼuhiga mo te ʼu ʼuluaki Kilisitiano, ʼe toe feala pe ke toe ʼui feiā ʼo ʼuhiga mo nātou: “ ʼO ʼuhiga mo te magaʼi lotu ʼaia, ʼe mahino kia mātou ʼi te potu fuli pe ʼe palalau te hahaʼi ʼo fakafeagai kiai.” (Gāue 28:22) Koia, koteā ʼaē ʼe feala ke tuku kiai te lava lelei ʼo tanatou minisitelio? Ko faʼahi tāfito e tolu ʼaē ʼe lagolago ki tanatou tuputupu—ko tanatou mulimuli ki te takitaki ʼa te laumālie ʼo Sehova, mo tanatou faʼifaʼitakiʼi te ʼu faʼahiga fai lelei ʼa Kilisito, pea mo tanatou fakaʼaogaʼi te ʼu meʼa gāue ʼaē ʼe ʼaoga ki he fai fagonogono ʼe fua lelei.

      Ko Te Laumālie ʼa Sehova Pea Mo Te Logo Lelei

      3. He koʼe ʼe mole feala ke tou laupisi ʼo ʼuhiga mo te gāue ʼaē neʼe fai?

      3 ʼE laupisi koa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo te lava lelei ʼo tanatou gāue, ohage ko he meʼa neʼe lava lelei ʼuhi ko tonatou ʼu faʼahiga faiva ʼo nātou totonu? Kailoa ia, koteʼuhi ʼe nātou fakaʼaogaʼi te ʼu palalau ʼa Sesu: “Ka koutou ʼosi fai anai te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatotonu atu, koutou ʼui, ‘Ko mātou ko te kau kaugana ʼe mole homatou ʼaoga. Neʼe mātou fai pe te meʼa ʼaē neʼe tonu ke mātou fai.’ ” ʼI tonatou ʼuhiga Kilisitiano, kua nātou foaki tonatou maʼuli pea mo papitema, ʼe tali fakalelei e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova te maʼua ʼaē ko te kaugana ki te ʼAtua, ʼo mole lauʼia tonatou ʼu ʼaluʼaga ʼo nātou takitokotahi. Ki ʼihi, ko te faka ʼuhiga ʼo te faʼahi ʼaia ko tanatou toʼo te selevisi katoa ohage ko ni kau misionea peʼe ko tanatou liliu ko ni kau gāue lotolelei ʼi te ʼu filiale pea mo te ʼu fale ʼaē ʼe tā ai te ʼu tohi faka Kilisitiano. Kia ʼihi ko te taʼi lotolelei faka Kilisitiano ʼaia ʼe ina taki nātou ki te gāue ʼo te laga ʼo ni ʼu fale lotu, peʼe ki te pionie katoa, peʼe ki te liliu ʼaē ko he kau fai faka mafola vaeluaʼi temi ʼo te logo lelei ʼi tonatou ʼu kokelekasio. ʼE mole he tahi ia tatou ʼe feala ke laupisi tonu ʼo ʼuhiga mo te fai ʼaē ʼo totatou maʼua, ‘te meʼa ʼaē neʼe tonu ke tou fai.’—Luka 17:10; 1 Kolonito 9:16.

      4. Neʼe lava feafeaʼi te tauʼi ʼo te fakafeagai faka malamanei ki te minisitelio faka Kilisitiano?

      4 Ko te ʼu fua lelei fuli ʼaē ʼe tou maʼu ʼe feala pe ke tou tuku ki te laumālie ʼo Sehova, peʼe ko tona mālohi gāue. ʼE kei moʼoni pe te ʼui ia ʼaho nei ohage pe neʼe ko tona ʼui ʼi te temi ʼo Sakalia: “Koʼeni te Folafola ʼa Sehova kia Solopapele, ʼo ʼui maʼana, ‘ ʼE mole ʼaki he ʼu kautau solia, peʼe ʼaki he mālohi, kae ʼaki pe toku laumālie,’ ko te ʼui ʼaia ʼa Sehova ʼo te ʼatu kautau.” Koia la ʼaē, neʼe lava te tauʼi ʼo te fakafeagai faka malamanei ki te gāue faka mafola ʼa te kau Fakamoʼoni, ʼo mole lava ʼuhi ko ni ʼu faiga fakatagata, kae ʼaki pe te takitaki pea mo te hāofaki ʼa Sehova.—Sakalia 4:6.

      5. ʼE lagolago feafeaʼi ia Sehova ki te faka mafola ʼaē ʼo te logo lelei ʼo te Puleʼaga?

      5 Neʼe ʼui e Sesu ʼo ʼuhiga mo nātou ʼaē ʼe nātou tali te logo ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga: “ ʼE tohi fēnei ʼi te kau Polofeta, ‘Pea ʼe akoʼi anai nātou fuli e Sehova.’ Ko ʼaē pe ʼaē neʼe fagono ki te Tāmai pea mo ina ako, ʼe haʼu ia kia te ʼau. . . . ʼE molemo feala ke haʼu he tahi kia te ʼau mo kapau neʼe mole faka fealagia kia te ia e te Tāmai.” (Soane 6:45, 65) ʼE feala kia Sehova ke ina lau totatou ʼu loto pea mo totatou ʼu ʼatamai, pea ʼe ina ʼiloʼi ia nātou ʼaē ʼe nātou tali anai tona ʼofa, tatau aipe peʼe mole heʼeki nātou ʼiloʼi ia ia. ʼE ina toe fakaʼaogaʼi foki mo tana kau ʼaselo ki te takitaki ʼo te minisitelio ʼaia ʼaē ʼe mole ʼi ai hona tatau. Ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo te sio ʼa Soane ki te gāue fakaʼaselo pea mo ina tohi fēnei: “Pea neʼe ʼau sio ki te tahi ʼaselo ʼe lele ʼi te lotomalie ʼo te lagi, pea neʼe ʼi ai tana logo lelei heʼegata ke fakahā ohage ko he evaselio kia nātou ʼaē ʼe nonofo ʼi te kele, pea mo te puleʼaga pea mo te telepi pea mo te lea pea mo te hahaʼi fuli pe.”—Fakahā 14:6.

      Te Mahino ʼAē Ki Te Maʼuhiga ʼo Te ʼu Meʼa Fakalaumālie

      6. Koteā te faʼahiga aga ʼe ʼaoga ke maʼu e he tahi ke feala ai ʼo he tali ʼo te logo lelei?

      6 ʼO ʼuhiga mo te faka fealagia ʼaē e Sehova ki he tahi ke ina tali te logo lelei neʼe fakahā e Sesu te tahi age faʼahi: “Manuʼia ia nātou ʼaē ʼe nātou ʼiloʼi te maʼuhiga ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie kia nātou, heʼe ʼa nātou te puleʼaga ʼo selo.” (Mateo 5:3) Ko he tahi ʼe manatu pe kia ia peʼe mole faiga ke ina kumi te moʼoni ʼe mole ina ʼiloʼi anai ia te maʼuhiga ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie. ʼE gata pe te manatu ʼa te tagata peʼe ko te fafine ʼaia ʼi te ʼu meʼa fakasino, te ʼu meʼa fakakakano. ʼE liliu te fakafīfīmālie ko he faigataʼaʼia. Koia, ʼi te temi ʼaē ʼe tou felāveʼi ai mo ni ʼu hahaʼi ʼe nātou fakafisi ki te logo, ʼi tatatou ʼolo ʼaē ʼi te ʼu ʼapi, ʼe tonu ke tou fakatokagaʼi te ʼu tupuʼaga kehekehe ʼaē lagi feiā ai tanatou aga.

      7. He koʼe ʼe mole tali e te tokolahi te moʼoni?

      7 Tokolahi ʼe mole nātou fia fakalogo koteʼuhi ʼe nātou tui mālohi ki te lotu ʼaē neʼe foaki age e tanatou ʼu mātuʼa pea ʼe mole nātou loto nātou ki he fai palalau. Ko ʼihi neʼe nātou leleiʼia he lotu koteʼuhi ʼe ʼalutahi mo tonatou ʼuhiga—ko ʼihi ʼe nātou holi ki he lotu ʼe gaohi meʼa faka misitelio, pea ko ʼihi ʼe nātou tali he lotu ʼuhi ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou logoʼi ʼi tonatou ʼu loto, kae faiga ʼihi ʼi te kumi ʼo he fakatahiʼaga faka sosiale ʼi tanatou ʼu ʼēkelesia. Tokolahi ia ʼaho nei, neʼe nātou fili he faʼahiga maʼuli ʼe fakafeagai ki te ʼu lao ʼa te ʼAtua. Lagi ʼe nātou lolotoga ʼi he faʼahiga maʼuli heʼeʼaoga, ko te tupuʼaga la ʼaia ʼo tanatou ʼui fēnei, “ ʼE mole ʼau loto ʼau kiai.” Kae ko ʼihi leva, ʼaē ʼe nātou ʼui neʼe nātou ako pea mo nātou popoto, ʼe nātou fakafisi ki te Tohi-Tapu heʼe kia nātou ko te Tohi-Tapu ʼe fakatamaliki fau ia.—1 Kolonito 6:9-11; 2 Kolonito 4:3, 4.

      8. He koʼe koa ʼe mole tonu anai ke tou lotovaivai ʼuhi ko te meʼa noaʼi tatou e te hahaʼi? (Soane 15:18-20)

      8 ʼE tonu koa ke vaivai tatatou tui pea mo tatatou gāue mālohi ʼi te minisitelio ʼaē ʼe ina hāofaki te maʼuli ʼuhi ko te fakafeagai ʼa te tokolahi? ʼE feala ke tou maʼu he fakaloto mālohi ʼi te ʼu palalau ʼa Paulo ki te kau Loma: “Koia, koteā ʼaia? Kapau ʼe mole fakahā e ʼihi ʼe nātou tui, ʼe haga anai koa tanatou heʼe tui ʼo fakaliliu ke noa te agatonu ʼa te ʼAtua? Ke ʼaua naʼa hoko he meʼa feiā ʼi he temi! Ke ʼiloʼi ʼe moʼoni te ʼAtua, kae ʼiloʼi ʼe loi te tagata fuli pe, ohage pe ko tona tohi: ‘Ke feala hau hā ai ʼe ke agatonu ʼi tau ʼu palalau pea mo ke mālo ʼi te temi ʼaē ʼe fakamāuʼi ai koe.’ ”—Loma 3:3, 4.

      9, 10. He koʼe ʼe feala ke tou lau neʼe lavā te kau fakafeagai ʼi te ʼatu fenua e lahi?

      9 ʼE feala ke tou maʼu he fakaloto mālohi ʼi te tuʼuga faʼifaʼitaki ʼa te ʼu fenua ʼo te malamanei ʼaē neʼe hage ia neʼe mole nātou tali te logo lelei kae, ʼaki te temi, neʼe nātou fakahā ʼaki mai leva he aga ʼe kehekehe ʼaupito mo te ʼaluʼaga ʼaia. Neʼe ʼiloʼi e Sehova pea mo te kau ʼaselo ʼe ʼi ai te ʼu hahaʼi lotolelei neʼe tonu ke maʼu—kae neʼe tonu ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ke nātou faiga mālohi pea ke nātou loto faʼa kātaki ʼi tanatou minisitelio. Ohage la, ko ʼihi fenua ʼaē neʼe hage ai te lotu Katolika ko he faigataʼaʼia neʼe mole feala ke tauʼi, kua hili kiai taʼu e 50—ko Alasatine, ko Ilelani, ko Italia, ko Kolopī, ko Mekesike, ko Pelesile, ko Potukalia, pea mo Sepania. Neʼe mole hahaʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi te taʼu 1943, neʼe ko te toko 126 000 pe ʼi te malamanei, pea ko te toko 72 000 ia nātou ʼaia neʼe maʼuʼuli ʼi te ʼAtu Fenua ʼo Amelika. Ko te mole mahino ʼaē pea mo te fakakoviʼi ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova neʼe hage ia ko he meʼa neʼe mole feala ke tauʼi. Kae, ʼi te temi nei ko ʼihi ʼi te ʼu tānaki ʼo ʼuhiga mo te fai faka mafola ʼaē ʼe fua lelei ʼaupito ʼe maʼu ʼi te ʼu fenua ʼaia. ʼE toe feiā pe ʼo ʼuhiga mo te tuʼuga fenua ʼaē neʼe kominisi ʼi te temi ʼaē. ʼI te 1993 ko te papitema ʼa te toko 7 402 ʼi te fakatahi ʼaē neʼe fai ʼi Kiev, ʼi Ukraine, neʼe ko he fakamoʼoni ia ʼo te faʼahi ʼaia.

      10 Koteā te ʼu faʼahiga fai neʼe fakaʼaogaʼi e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova moʼo tala te logo lelei ki tanatou ʼu vāhaʼa fale? Neʼe nātou fakaʼaogaʼi koa ni ʼu kākā moʼo fakamaliu ʼo te hahaʼi, ohage ko tona fai ʼaē e ʼihi? ʼE nātou ʼolo pe koa ʼo ʼaʼahi te hahaʼi māsisiva pea mo nātou ʼaē neʼe mole ako, ohage neʼe ko tona ʼui e te tahi age ʼu hahaʼi?

      Ko He ʼu Faʼahiga Fai Lelei Moʼo Fakahā ʼo Te Logo Lelei

      11. Koteā te faʼifaʼitaki lelei neʼe tuku e Sesu ʼi tana minisitelio? (Vakaʼi ia Soane 4:6-26.)

      11 Neʼe fakatuʼu e Sesu mo tana kau tisipulo te faʼifaʼitaki ʼaē ʼe muliʼi e te kau Fakamoʼoni ʼo kaku mai ki te ʼaho nei ʼi tanatou gāue ʼaē ko te fai ʼo ni ʼu tisipulo. Neʼe ʼalu ia Sesu ki te ʼu koga meʼa fuli ʼaē neʼe maʼu ai ni ʼu hahaʼi, pe neʼe nātou koloaʼia pe neʼe nātou māsisiva—ʼi te ʼu ʼapi, ʼi te ʼu lapalasi ʼaē kaugamālie, ʼi te ʼu mata vai, ʼi te ʼu faʼahi moʼugaʼia, tatau aipe mo te ʼu sinakoka.—Mateo 5:1, 2; 8:14; Maleko 1:16; Luka 4:15.

      12, 13. (a) Neʼe feafeaʼi koa te tuku e Paulo te faʼifaʼitaki ki te kau Kilisitiano? (b) Neʼe feafeaʼi te mulimuli ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ki te faʼifaʼitaki ʼa Paulo?

      12 ʼO ʼuhiga mo tona minisitelio totonu, neʼe tāu mo Paulo ke ina ʼui fēnei: “ ʼE koutou ʼiloʼi lelei pe, talu mai te ʼuluaki ʼaho ʼaē neʼe tuʼu ai ʼoku vaʼe ʼi te tisitilike ʼo Asia neʼe ʼau nofo tuʼumaʼu mo koutou . . . , ka neʼe mole ʼau faka tatāʼofi ia te fakahā atu kia koutou ia te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe ʼaoga, pe ko he ako ʼo koutou ʼi muʼa ʼo te hahaʼi peʼe ʼi te ʼu fale.”—Gāue 20:18-20.

      13 Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe ʼiloa nātou ʼi te malamanei katoa ʼuhi ko tanatou mulimuli ki te faʼifaʼitaki faka apositolika, mo te minisitelio ʼaē ʼe fai ʼi te ʼu ʼapi. Kae, ʼe mole faiga mālohi nātou ki he minisitelio faka televisio ʼe totogi kovi, ʼe mole fakamalotoloto, pea mo hoʼi fai noa pe, ko te kau Fakamoʼoni ʼe nātou ʼolo nātou ki te hahaʼi, koloaʼia pea mo māsisiva, ʼo faka felāveʼi mo nātou. ʼE nātou faiga ke nātou talanoa ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua pea mo tana Folafola.b Neʼe mole nātou faiga ke nātou fakatupu he ʼu Kilisitiano ʼo te fatu, ʼaki tanatou faka fealagia ia meʼa fuli. Kia nātou ʼaē ʼe fakakaukau lelei, ʼe nātou ʼui ʼe ko te Puleʼaga pe ʼo te ʼAtua, te puleʼaki moʼoni pe ʼaia e tahi ki te ʼu fihifihia ʼo te tagata, ʼe ina fetogi anai te ʼu ʼaluʼaga ʼo tatatou kele ke lelei age.—Isaia 65:17, 21-25; 2 Petelo 3:13; Fakahā 21:1-4.

      14. (a) Neʼe feafeaʼi te tuku e te kau misionea pea mo te kau pionie e tokolahi, he fakatafito mālohi? (b) Koteā te ako ʼe tou maʼu ʼi te meʼa ʼaē neʼe hoko ki te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi Saponia?

      14 Ke feala te fakahoko ʼo te gāue ʼi te ʼatu fenua ʼaē ʼe feala ai, ko te kau misionea pea mo te kau pionie neʼe nātou fakatuʼu te takitaki ʼi te ʼatu puleʼaga. Neʼe nātou fakatuʼu he fakatafitoʼaga, ʼosi ʼaia pea neʼe takitaki leva te gāue e te kau Fakamoʼoni ʼo te fenua tonu. Koia la ʼaē, neʼe mole ʼaoga ai he kau Fakamoʼoni matāpule ʼe kaugamālie ʼaupito moʼo taupau ki te gāue fai faka mafola pea mo fakatuʼutuʼu te gāue. Ko te meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi Saponia ʼe ko he faʼifaʼitaki ia ʼe makehe ʼaupito. ʼI te ʼu taʼu 1940, ko te kau misionea mai te Potu Toga ʼo Asia pea mo Pilitania tāfito ʼaē neʼe ʼolo kiai, neʼe nātou ako te lea, neʼe nātou mulimuli pe ki te ʼu ʼaluʼaga ʼo te temi ʼaia ʼaē neʼe hoa atu pe ʼi te hili ʼo te tau, pea mo nātou fai faka mafola ʼi te ʼu ʼapi. Lolotoga te Lua Tau Faka Malamanei, neʼe tapuʼi te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova pea mo fakatagaʼi nātou ʼi Saponia. Koia neʼe tau atu pe te kau misionea ʼo maʼu te kiʼi tokosiʼi ʼi te kau Fakamoʼoni Saponia ʼa Sehova. Kae ʼi te temi nei kua nātou tuputupu ʼo kaku ki te toko 187 000 tupu ʼi te ʼu kokelekasio ʼe fakalaka ʼi te 3 000! Neʼe koteā te kalavi ʼo te lava lelei ʼo tanatou gāue ʼi te temi ʼaē? Neʼe ʼui e te misionea neʼe gāue ai ia taʼu e 25 tupu: “Neʼe maʼuhiga ʼaupito te akoʼi ʼo te felogoi mo te hahaʼi. ʼAki te ʼiloʼi ʼaē ʼo tanatou lea, neʼe feala ai ke mātou fakatahi mo nātou, ke mātou mahino pea mo tali lelei tonatou faʼahiga maʼuli. Neʼe tonu ke mātou fakahā ʼe mātou ʼoʼofa ki te kau Saponia. Neʼe mātou faiga ʼaki he loto agavaivai ke mātou fakatahi mo te hahaʼi ʼaē neʼe maʼuʼuli ai, kae ʼe mahino papau ia neʼe mole mātou fakafeagai mātou ki te ʼu faʼahi maʼuhiga faka Kilisitiano.”

      Ko Te Aga Faka Kilisitiano ʼe Ko He Tahi Foki Fakamoʼoni

      15. Neʼe feafeaʼi te fakahā e te kau Fakamoʼoni te aga faka Kilisitiano?

      15 Kae, neʼe mole tali e te hahaʼi ʼuhi pe ko he logo ʼa te Tohi-Tapu. Neʼe nātou toe mamata pe foki ki te gāue ʼa te Lotu Faka Kilisitiano. Neʼe nātou fakatokagaʼi te ʼofa, te felogoi tahi, pea mo te logo tahi ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova logope la te ʼu ʼaluʼaga faigataʼa, ohage ko te ʼu tau faka sivile, pe ko te ʼu fihi faka telepi, pea mo te ʼu fehiʼa ʼuhi ko te lanu. Neʼe taupau aipe e te kau Fakamoʼoni tonatou tauʼāteaina faka Kilisitiano ʼi te ʼu faʼahiga tau fuli pe, ʼo nātou fakahoko te ʼu palalau ʼa Sesu: “ ʼE ʼau foaki atu kia koutou he fakatotonu foʼou: ke koutou feʼofaʼofaniʼaki ia koutou, pea ohage pe ko taku ʼofa ʼaē kia koutou, ke toe feiā foki mo koutou, ke koutou feʼofaʼofaniʼaki. ʼAki te meʼa ʼaenī ʼe ʼiloʼi fuli ai e te hahaʼi ko koutou ko taku ʼu tisipulo: mo kapau ʼe koutou femaʼuʼaki te ʼofa.”—Soane 13:34, 35.

      16. Koteā te meʼa neʼe hoko ʼe ina fakahā lelei te ʼuhiga ʼo te ʼofa faka Kilisitiano ʼi tona maʼuliʼi?

      16 Ko te ʼofa ʼaē ki te kāiga neʼe fakamatala ʼi te meʼa ʼaē neʼe hoko ki te tagata kua matuʼa ʼi tana faitohi ki te fale sulunale ʼo ʼuhiga mo “te taumatuʼa ko M. pea mo Mme Hahaʼi Agalelei.” Neʼe ina fakamatala ai ko tona ʼu vāhaʼa fale neʼe agalelei kia ia talu mai te temi ʼaē neʼe mate ai tona ʼohoana. Neʼe ina tohi ʼo fēnei: “Talu mai tana mate . . . neʼe agalelei ʼaupito te hahaʼi ʼaia. Talu mai ai, neʼe nātou ‘vavae’ ai ʼau . . . ʼaki tanatou fai te ʼu gāue fuli ʼo te loto fale pea mo tokoni mai ki te fakatokatoka ʼo te ʼu fihifihia ʼo he tagata letelete kua taʼu 74. Ko te meʼa ʼaē ʼe fakapuna’maʼuli age ko nātou ko te kau ʼuli, kae ʼe ʼau papālagi ʼau. Ko nātou ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova kae ko ʼau ia ko he Katolika ʼāfea.”

      17. Koteā te aga ʼaē ʼe tonu ke tou tekeʼi?

      17 Ko te fakamatala ʼaia ʼe ina fakahā ʼaki mai ai ʼe lahi te ʼu fealagia ʼe feala ke tou fakaʼaogaʼi ki te fai faka mafola, ʼo kau kiai mo tatatou aga ʼo te ʼaho fuli pe. ʼI tona fakahagatonu, kapau ʼe mole hage tatatou aga ko ʼaē ʼa Kilisito, ko tatatou minisitelio ʼe hage anai ia ko te kau Faliseo, ʼo mole hona fua. ʼE mole tou fia hoko kia nātou ʼaē neʼe fakamatala fēnei e Sesu: “Koutou fai pea mo tauhi ia meʼa fuli ʼe nātou ʼui atu kia koutou, kaʼe ʼaua naʼa koutou fai ʼo mulimuli ki ʼanatou gāue, heʼe nātou ʼui kaʼe mole nātou fai.”—Mateo 22:37-39; 23:3.

      Ko Te Kalasi ʼo Te Tagata Kaugana ʼe Ina Foaki Te ʼu Meʼa Gāue ʼAē ʼe ʼAoga

      18. E feafeaʼi te teuteuʼi ʼo tatou e te ʼu tohi faka Tohi-Tapu ke tou tokoni ki te hahaʼi ʼaē ʼe lotolelei?

      18 Ko te tahi age faʼahi neʼe maʼuhiga ʼaupito ki te tala ʼo te logo lelei ki te ʼatu puleʼaga ko te maʼu ʼaē ʼo te ʼu tohi faka Tohi-Tapu ʼaē neʼe tā e te Watch Tower Bible and Tract Society. ʼE tou maʼu te ʼu tohi, te ʼu kaupepa, te ʼu kiʼi pepa lotu, pea mo te ʼu nusipepa ʼe feala ke nātou tali fakalelei ki he tahi ʼe fai fehuʼi fakamalotoloto. Kapau ʼe tou felāveʼi mo he Mahometa, he Inituisi, he Putisi, he Taoiste, pe ko he Sutea, ʼe feala ke tou fakaʼaogaʼi te tohi L’humanité à la recherche de Dieu peʼe ko te ʼatu kiʼi pepa lotu kehekehe pea mo te ʼu kaupepa lalahi moʼo kamata ʼaki ʼo he fai palalau peʼe lagi ko he ako faka Tohi-Tapu. Kapau ʼe fai mai he fehuʼi e he tahi ʼo ʼuhiga mo te fakatupu, ʼe feala ke tou fakaʼaogaʼi te tohi La vie: comment est-elle apparue? Evolution ou création? Kapau ʼe fehuʼi mai he tūpulaga, ‘Koteā te ʼuhiga ʼo te maʼuli?’ ʼE feala ke tou fakasiosio te tohi Les jeunes sʼinterrogent—Réponses pratiques. Kapau ʼe lotomamahi ʼaupito he tahi ʼuhi ko ni ʼu fihifihia e ʼāteaina pe kia ia—te lotovaivai, te gaʼegaʼe, te fakaʼalikiʼi, te mavete—ʼe tou maʼu te ʼu nusipepa ʼe talanoa ʼi he ʼaluʼaga ʼe ʼaoga ki te ʼu faʼahi ʼaia. ʼIo, ko te kalasi ʼo te tagata kaugana agatonu, ʼaē neʼe fakakikite e Sesu ʼe ina tufaki anai te “meʼa kai ʼi tona temi totonu” ʼe ina fai nei tona maʼua.—Mateo 24:45-47.

      19, 20. Neʼe feafeaʼi te tuputupu fakavilivili ʼa te gāue ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼi Alepania?

      19 Kae ke feala ke aʼu te ʼatu tohi ʼaia ki te ʼu puleʼaga, neʼe ʼaoga foki ke tā te ʼu tohi ʼaia ʼi ni ʼu lea kehekehe. Neʼe lava feafeaʼi koa te fakaliliu ki ni ʼu lea e 200 tupu te Tohi-Tapu pea mo te ʼatu ʼu tohi ʼaē ʼe fakatafito ki te Folafola? Ko he vakaʼi fakanounou ʼo he faʼifaʼitaki e tahi, ʼo Alepania, ʼe ina fakahā ʼaki mai leva pe neʼe lava feafeaʼi te fakahoko e te tagata kaugana agatonu mo poto te faka mafola ʼo te logo lelei logope la te ʼu faigataʼaʼia lalahi pea mo te mole hoko ʼo he Penikosite foʼou ke ina foaki fakavilivili te fealagia ʼaē ke palalau ki ni ʼu lea kehekehe.—Gāue 2:1-11.

      20 ʼE mole heʼeki faʼa fualoa, neʼe kei ʼui ko Alepania, ko te fenua Kominisi tokotahi pe ʼaia ʼaē ʼe mole tui ki te ʼAtua. Neʼe ʼui fēnei e te nusipepa (National Geographic) ʼi te 1980: “ ʼE tapuʼi e Alepania [te lotu], ʼo ina fakahā ʼo ʼuhiga mo ia totonu ʼi te 1967 ‘ko te ʼuluaki puleʼaga ʼi te malamanei ʼaē ʼe mole tui ki te ʼAtua.’ . . . Ko te taʼiake foʼou ʼo Alepania ko te meʼa pe ʼaē ʼe ina ʼiloʼi ko te mole tui ʼaē ki te ʼAtua.” ʼI te temi nei ʼaē kua tō ai te Kominisi, ko te kau Alepania ʼaē ʼe nātou fakamoʼoni ki te ʼaoga ʼo te ʼu meʼa fakalaumālie kia nātou, ʼe nātou tali te faka mafola ʼaē ʼe fai e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. ʼI te 1992 neʼe faʼufaʼu ʼi Tirana te kiʼi kūtuga fai fakaliliu tohi ʼaki te kau Fakamoʼoni ʼe kei tūpulaga, ʼe nātou ʼiloʼi te lea faka Italia pea mo te lea faka Pilitania. Neʼe akoʼi age kia nātou e te ʼu tēhina faiva mai te tahi ʼu fenua te fakaʼaogaʼi ʼo te ʼu olotinatea ʼe feala ke feʼāveʼaki moʼo fakahū te ʼu kupusiga palalau faka Alepania. Neʼe nātou kamata fakaliliu ai te ʼu kiʼi pepa lotu pea mo te nusipepa ʼaē ko Te Tule Leʼo. ʼAki tanatou fakamāmāhani, neʼe nātou gāue ai leva ki te fakaliliu ʼo te ʼu tohi faka Tohi-Tapu ʼe maʼuhiga ʼaupito. ʼI te temi ʼaenī ko te toko 200 kau Fakamoʼoni ʼaē ʼe gāue ʼi te kiʼi fenua ʼaia (ko tona hahaʼi ko te toko 3 262 000 hahaʼi), pea ko te toko 1 984 ʼaē neʼe kau ki te ʼaho ʼo te Fakamanatu ʼi te taʼu 1994.

      ʼE ʼi Ai Te Maʼua ʼo Tatou Fuli

      21. ʼE tou maʼuʼuli nei ʼi te temi fea?

      21 Ko te ʼu meʼa ʼaē ʼe hoko ʼi te malamanei ka fakaʼau ki tona gataʼaga. ʼAki te ʼāʼāsili ʼo te fai fakapō pea mo te agamālohi, te mātea pea mo te ʼu fakaʼalikiʼi ʼaē ʼe hoko ʼi te ʼu tau ʼo te loto fenua, te mālohi ʼo te meʼa noaʼi te aga ʼaē ʼe tonu ke fai pea mo tona ʼu kavega ʼaki te ʼu mahaki ʼaē ʼe maʼu ʼi te ʼu felāveʼi fakasino, te mole fakaʼapaʼapa ki te pule ʼaē ʼe fakatafito ki te lao, ʼe hage mai ia ko te malamanei ʼe kua liliu ia ʼo mole kei feala hona takitaki. ʼE tou lolotoga maʼuʼuli nei ʼi he temi ʼe tatau mo te ʼu temi ʼi muʼa ʼo te Tulivio ʼaē neʼe talanoa kiai te tohi ʼa Senesi: “ ʼI te sio ʼa Sehova ko te agakovi ʼa te tagata kua lahi ʼaupito ʼi te kele pea ko te ʼu fakakaukau ʼo tona loto neʼe kovi pe ia ʼi te temi fuli pe. Pea neʼe fakahemala Sehova ʼi tana fakatupu te tagata ʼi te kele, pea neʼe mamahi ai tona loto.”—Senesi 6:5, 6; Mateo 24:37-39.

      22. Koteā te maʼua faka Kilisitiano ʼe fakamaʼua kiai te kau Fakamoʼoni fuli ʼa Sehova?

      22 Ohage pe ko te temi ʼo Noe, ʼe fai anai e Sehova he meʼa. Kae ʼaki tana faitotonu pea mo tona ʼofa, ʼe ina loto muʼa ke ʼuluaki faka mafola te logo lelei pea mo te fakatokaga ki te ʼatu puleʼaga fuli. (Maleko 13:10) ʼI te faʼahi ʼaia ʼe ʼi ai te maʼua ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova—ke nātou maʼu te hahaʼi ʼaē ʼe tāu mo nātou te tokalelei ʼa te ʼAtua pea ke nātou akoʼi age kia nātou tona ʼu ala ʼo ʼuhiga mo te tokalelei. Kua vave pe, ʼi te temi ʼaē neʼe fakakatofa e te ʼAtua, ko te maʼua ʼo ʼuhiga mo te fai faka mafola ʼe hoko katoa anai. “Pea hoko mai ai leva te fakaʼosi.”—Mateo 10:12, 13; 24:14; 28:19, 20.

      [Nota ʼi te lalo pasina]

      a Ki he tahi age ʼu logo ʼo ʼuhiga mo te kau Senitile, vakaʼi te kupu tāfito “Puleʼaga” ʼi te tohi (Auxiliaire pour une meilleure intelligence de la Bible), ʼu pasina 1 062 ki te 1 063, ʼaē neʼe tā e te Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc.

      b Ki he ʼu tokoni ʼe ʼaoga ʼo ʼuhiga mo te minisitelio faka Kilisitiano, vakaʼi Te Tule Leʼo ʼo te ʼaho 15 ʼo Novepeli 1984 (fakafalani), pasina 15, “ ʼE Lava Feafeaʼi Ke Tou Liliu Ko Ni ʼu Minisi ʼe Faiva,” pea mo te pasina 21, “Ko He Minisitelio ʼe Fua Lelei Moʼo Fakaʼāsili Age Te Fai ʼo Ni ʼu Tisipulo.”

  • Tou Faka Mafola Ki “Te ʼu Puleʼaga Katoa”
    Te Tule Leʼo—1994 | Aukusito 15
    • [Talanoa ʼo te pasina 19]

      (Vakaʼi te nusipepa)

      [Paki ʼo te pasina 17]

      ʼE lahi te ʼu fenua Katolika ʼe tuputupu aipe te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ohage la ko Sepania

      [Paki ʼo te pasina 18]

      Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe nātou gāue mālohi ʼi te ʼatu fenua ʼo te malamanei

Te ʼu Tohi Fakaʼuvea (1978-2025)
Mavae
Hu Ki Loto
  • Faka'uvea
  • Vaevae
  • Préférences
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Conditions d’utilisation
  • Règles de confidentialité
  • Paramètres de confidentialité
  • JW.ORG
  • Hu Ki Loto
Vaevae