Tou Haga Fai Ia Te Meʼa ʼAē ʼe Lelei

“Ke kotou haga . . . fai te meʼa ʼaē ʼe lelei.”—LUKA 6:35.

1, 2. He koʼē ʼi te agamāhani ʼe feala ke mata faigataʼa ia te fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe lelei ki te hahaʼi?

KO TE fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe lelei ʼe feala ke mata faigataʼa. Ko nātou ʼaē ʼe tou ʼoʼofa ki ai, ʼe lagi mole natou liufaki mai anai totatou ʼofa ʼaē kiā nātou. Logolā totatou loto ʼaē ke maʼu e te hahaʼi ia honatou fīmālie fakalaumālie ʼi tatatou fakamafola age kiā nātou ia “te logo lelei fakakolōlia ʼo te ʼAtua fiafia” pea mo tona ʼAlo, kae ʼe lagi natou meʼa noaʼi te logo peʼe natou tali koviʼi tātou. (1 Tim. 1:11) Ko ʼihi ʼe natou liliu ko he ‘ ʼu fili lahi ʼo te pou fakamamahi ʼo Kilisito.’ (Filp. 3:18) ʼI totatou ʼuhiga Kilisitiano, ʼe tonu ke feafeaʼi tatatou aga ʼaē kiā nātou?

² Neʼe ʼui fēnei e Sesu ki tana ʼu tisipulo: “Ke kotou haga ʼofa ki ʼokotou ʼu fili ʼo fai te meʼa ʼaē ʼe lelei.” (Luka 6:35) Tou vakavakaʼi fakalelei age muʼa te tokoni ʼaia. ʼE tou maʼu ai anai he tahi age ʼu puani ʼaoga neʼe fakahā e Sesu ʼo ʼuhiga mo te fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe lelei ki te hahaʼi.

“ ʼOʼofa Ki ʼOkotou ʼu Fili”

3. (a) ʼAki takotou ʼu palalau māhani, kotou fakanounou ia te palalau ʼa Sesu ʼaē iā Mateo 5:43-45. (b) Koteā te manatu ʼo ʼuhiga mo te kau Sutea pea mo nātou ʼe mole Sutea neʼe maʼu e te kau takitaki lotu Sutea ʼo te ʼuluaki sēkulō?

³ ʼI tana Akonaki ʼiloa ʼi te Moʼuga, neʼe ʼui e Sesu ki te nofoʼaki ke natou ʼoʼofa ki ʼonatou ʼu fili pea ke natou hufakiʼi ia nātou ʼaē ʼe natou fakatagaʼi nātou. (Lau ia Mateo 5:43-45.) Neʼe ko te kau Sutea ʼaē neʼe fakalogo ʼi te temi ʼaia ki tana akonaki, pea neʼe mahino kiā nātou ia te fakatotonu ʼaenī ʼa te ʼAtua: “ ʼE mole tonu anai ke ke lagavaka, peʼe ke ke fakaʼoʼola ki te ʼu foha ʼo tau hahaʼi; pea ʼe tonu ke ke ʼofa ki tou kāiga ohagē pē ko koe totonu.” (Lev. 19:18) ʼI te ʼuluaki sēkulō, ko te kau takitaki lotu Sutea neʼe natou fakaʼuhiga pē ki te kau Sutea ia te ʼui ʼaē ko “te ʼu foha ʼo tau hahaʼi” pea mo te kupusiga palalau “tou kāiga.” Neʼe fakamaʼua ʼi te Lao ʼa Moisese ki te kau Iselaele ke natou mavae mai te hahaʼi ʼo te ʼu puleʼaga, kae ʼi tanatou ia manatu ko tonatou ʼu fili neʼe ko te hahaʼi fuli ʼaē neʼe mole Sutea, ʼaē ʼe tonu ke natou fehihiʼa ki ai.

4. Neʼe feafeaʼi ia te aga ʼa te ʼu tisipulo ʼa Sesu ki tonatou ʼu fili?

⁴ Kae neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Ke kotou haga ʼoʼofa ki ʼokotou ʼu fili pea mo hūfaki ia nātou [ʼaē] ʼe natou fakatagaʼi koutou.” (Mat. 5:44) Neʼe tonu ki tana ʼu tisipulo ke natou ʼofa kiā nātou fuli ʼaē neʼe fakafeagai age kiā nātou. ʼI te Evaselio ʼa Luka, neʼe ʼui fēnei e Sesu: “ ʼE au tala atu kiā koutou ʼaē ʼe fagono mai, kotou haga ʼofa ki ʼokotou ʼu fili, kotou fai te meʼa ʼaē ʼe lelei kiā nātou ʼe fehiʼa kiā koutou, ke kotou tapuakiʼi ia nātou ʼe faitutuku kiā koutou, ke kotou hūfaki ia nātou ʼaē ʼe natou tauveleʼi koutou.” (Luka 6:27, 28) Ohagē pē ko te hahaʼi ʼo te uluaki sēkulō ʼaē neʼe natou maʼuliʼi te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Sesu, ʼe tou ‘fai anai te meʼa ʼaē ʼe lelei kiā nātou ʼaē ʼe fehihiʼa’ mai kiā tātou, ʼo mole tou liufaki kiā nātou ia tanatou agakovi. Tou “tapuakiʼi ia nātou ʼe faitutuku” mai kiā tātou, ʼo tou palalau fakalelei kiā nātou. Pea tou “hūfaki ia nātou ʼe natou fakatagaʼi” tātou peʼe natou “tauveleʼi” tātou. Ko te ʼu taʼi faikole ʼaia ʼe ko he ʼu faikole ʼofa ke tupu ʼaki he fetogi ʼo nātou ʼaē ʼe natou fakatagaʼi tātou, pea mo natou maʼu ʼi he temi ia te ʼofa ʼo Sehova.

5, 6. He koʼē ʼe tonu ke tou ʼofa ki ʼotatou fili?

⁵ He koʼē ʼe tonu ke tou ʼofa ki ʼotatou fili? Neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Ke kotou gali ai ko he ʼu foha ʼo takotou Tamai ʼaē ʼe ʼi selō.” (Mat. 5:45) Kapau ʼe tou fakalogo ki te tokoni ʼaia, ʼe tou liliu anai ko “he ʼu foha” ʼo te ʼAtua heʼe tou faʼifaʼitakiʼi ia Sehova, ʼaē ʼe ina “fakahopo ake tona laʼā ki te kau agakovi pea mo te kau agalelei, pea ʼe ina fakatō te ʼua ki te kau agatonu pea mo te kau heʼe agatonu.” Ohagē ko tona ʼui ʼi te fakamatala ʼa Luka, ko te ʼAtua ʼe “agalelei ia ki te kau maʼuli galo pea mo te kau agakovi.”—Luka 6:35.

⁶ Moʼo fakahā ki tana ʼu tisipulo ʼe maʼuhiga ke natou ‘haga ʼofa ki ʼonatou fili,’ neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Kapau ʼe kotou ʼoʼofa pē kiā nātou ʼaē ʼe ʼoʼofa kiā koutou, koteā te fakapale ʼe kotou maʼu ai? ʼE mole koa lā toe fai fēia pē e te kau tānaki tukuhau? Pea kapau ʼe kotou fakaʼalofa pē ki ʼokotou tehina, koteā te meʼa lahi ake ʼaē ʼe kotou fai? ʼE mole koa lā toe fai fēia pē e te hahaʼi ʼo te ʼu puleʼaga?” (Mat. 5:46, 47) Kapau ʼe tou ʼoʼofa pē kiā nātou ʼaē ʼe natou liufaki mai totatou ʼofa, ʼe mole tuha mo tātou ia he “fakapale” peʼe ko te ʼofa ʼo te ʼAtua. Heʼe māʼiapē lā mo te hahaʼi tānaki tukuhau, ʼaē ʼi te agamāhani neʼe mole ʼofainaʼi e te hahaʼi, neʼe natou ʼoʼofa ki te hahaʼi ʼaē neʼe ʼoʼofa age kiā nātou.—Luka 5:30; 7:34.

7. He koʼē ʼe mole ko he meʼa lahi ʼaē ʼe tou fai mo kanapau lā neʼe tou fakamālo pē kiā nātou ʼaē ʼe tou ʼui ko totatou ʼu “tehina”?

⁷ Ko te fakaʼalofa ʼaē neʼe tau fefaiʼaki e te kau Sutea neʼe fakaʼaogaʼi ai te kupuʼi palalau “tokalelei.” (Ktf. 19:20; Soa. 20:19) Ko te fakamālo ʼaia neʼe fai ki te hahaʼi, neʼe ko he fakaʼamu age kiā nātou ke natou maʼuli mālōlō, mo fīmālie pea mo fiafia. ʼE mole fakaʼuhiga anai ia ʼe ko he “meʼa lahi” ʼaē ʼe tou fai mo kanapau lā neʼe tou fakamālo pē kiā nātou ʼaē ʼe tou ʼui ko totatou ʼu “tehina.” Ohagē ko tona ʼui e Sesu, neʼe toe fai fēia pē mo te “hahaʼi ʼo te ʼu puleʼaga.”

8. Koteā ʼaē neʼe fakalotomālohiʼi e Sesu ke fai e te nofoʼaki ʼi tana ʼui ʼaē: ‘ ʼE tonu ke kotou haohaoa’?

⁸ Ko te agahala ʼaē ʼe tou maʼu fuli talu mai tatatou tuputupu ake, neʼe mole ina fakafealagia ki te ʼu tisipulo ʼa Kilisito ke natou haohaoa. (Loma 5:12) Kae ʼi te fakaʼosi ʼo te akonaki ʼa Sesu neʼe ʼui māʼana: “ ʼE tonu foki ke kotou haohaoa, ohagē ko te haohaoa ʼo takotou Tamai ʼaē ʼe ʼi selō.” (Mat. 5:48) Neʼe ina fakalotomālohiʼi ai te nofoʼaki ke natou faʼifaʼitakiʼi tanatou “Tamai ʼaē ʼe ʼi selō,” ia Sehova, ʼo natou fakatuputupu ke lahi tonatou ʼofa, ʼo natou fai ke kātoa ʼaki tonatou ʼofa ʼaē ki ʼonatou fili. ʼE tonu foki mo tātou ke tou fai fēia.

He Koʼē ʼe Tonu Ke Tou Loto Fakamolemole?

9. Koteā te fakaʼuhiga ʼo te ʼui ʼaē: “[Ke] ke fakamolemole ʼamatou ʼu agahala”?

⁹ ʼE tou haga fai ia te meʼa ʼaē ʼe lelei mokā ʼe tou loto fakamolemole ki he tahi neʼe agahala mai kiā tātou. ʼI te faikole ʼa Sesu ʼe tou maʼu te ʼu palalau ʼaenī: “[Ke] ke fakamolemole ʼomātou maʼua, ohagē foki ko tamatou fakamolemole kiā nātou ʼe maʼua mai kiā mātou.” (Mat. 6:12) ʼE mahino ia, ʼe mole fakaʼuhiga ʼi henī te ʼu maʼua ʼaē ʼe talanoa kiai Sesu ki he ʼu maʼua fakapaʼaga. ʼE fakahā ʼi te Evaselio ʼa Luka, ko te ʼu “maʼua” ʼaē neʼe talanoa kiai ia Sesu ʼe fakaʼuhiga ki ʼatatou ʼu agahala heʼe ʼui fēnei: “[Ke] ke fakamolemole ʼamatou ʼu agahala, heʼe matou toe fakamolemole foki mo mātou kiā nātou ʼaē ʼe natou maʼua mai kiā mātou.”—Luka 11:4.

10. ʼO ʼuhiga mo te loto fakamolemole, ʼe feafeaʼi hatatou faʼifaʼitakiʼi ia te ʼAtua?

¹⁰ ʼE tonu ke tou faʼifaʼitakiʼi te ʼAtua, ʼaē ʼe loto fakamolemole ki te hahaʼi agahala ʼaē ʼe natou fakahemala. Neʼe ʼui fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “Ke kotou liliu ʼo feagaleleiʼaki, fonu ʼi te manavaʼofa, ʼo kotou fefakamolemoleʼaki, ohagē ko te fakamolemole ʼa te ʼAtua kiā koutou ʼaki ia Kilisito.” (Efe. 4:32) Neʼe ʼui fēnei e te tagata fai pesalemo ʼi tana hiva: “Ko Sehova ʼe loto manavaʼofa pea mo agaʼofa, tuai ʼi te ʼita pea mo mahu ʼi te lotoʼofa. . . . Neʼe mole ina fai he meʼa kiā tātou ʼo mulimuli ki tatatou ʼu agahala, pea neʼe mole ina tuku mai kiā tātou te tautea ʼaē ʼe tau mo tatou, ʼo mulimuli ki tatatou ʼu hala. . . . Ohagē ko te mamaʼo ʼo te potu hahake ʼi te potu hihifo, neʼe toe fēia mo tana fakamamaʼo ia tātou tatatou ʼu agahala. Ohagē pē ko te manavaʼofa ʼa he tamai ki tona ʼu foha, ʼe manavaʼofa ia Sehova kiā nātou ʼaē ʼe manavasiʼi kiā te ia. Koteʼuhi ʼe ina ʼiloʼi lelei peʼe faʼu tātou ʼaki teā, ʼo ina manatuʼi ko tātou ʼe tou efu.”—Pes. 103:8-14.

11. Ko ai ʼaē ʼe fakamolemole anai ki ai te ʼAtua?

¹¹ ʼE hoki lava ke fakamolemole e te ʼAtua ia te ʼu agahala ʼa te hahaʼi mo kapau kua natou fakamolemole kiā nātou ʼaē neʼe agahala age kiā nātou. (Mko. 11:25) Moʼo fakahā ia te puani ʼaia, neʼe toe ʼui fēnei e Sesu: “He kapau ʼe kotou fakamolemole ki te hahaʼi ʼanatou hala, pea ʼe toe fakamolemole anai mo takotou Tamai kiā koutou; kae kapau ʼe mole kotou fakamolemole ki te hahaʼi ʼanatou hala, pea ʼe mole fakamolemole anai e takotou Tamai kiā koutou takotou ʼu hala.” (Mat. 6:14, 15) ʼEī, ʼe fakamolemole anai e te ʼAtua ia te ʼu agahala ʼa nātou pē ʼaē ʼe natou loto fakamolemole ki ʼihi. Pea ko he ʼaluʼaga ʼe lelei ke tou haga fai ia te meʼa ʼaē ʼe lelei, ke tou maʼuliʼi te tokoni ʼaenī ʼa Paulo: “Ohagē pē ko te lotolelei ʼa Sehova ke ina fakamolemole kiā koutou, kotou toe fai fēia pē mo koutou.”—Kol. 3:13.

“Tuku Takotou Fakamāu”

12. Koteā te tokoni neʼe fai e Sesu ʼo ʼuhiga mo te fakamāu ʼo niʼihi?

¹² ʼE hā ʼi te Akonaki ʼi te Moʼuga ia te tahi faʼahiga fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe lelei ʼi te temi ʼaē neʼe ʼui ai e Sesu ki te hahaʼi ke tuku tanatou fakamāu niʼihi, ʼo ina fakaʼaogaʼi te fakatā lelei moʼo fakahā ia te maʼuhiga ʼo te puani ʼaia. (Lau ia Mateo 7:1-5.) Tou vakaʼi age muʼa pe koteā te fakaʼuhiga ʼo te ʼui ʼaē e Sesu: “Tuku takotou fakamāu.”

13. Neʼe feala feafeaʼi ki te hahaʼi ʼaē neʼe fagono ki te akonaki ʼa Sesu hanatou “haga fakamolemole”?

¹³ Ko te Evaselio ʼa Mateo ʼe talanoa ʼo ʼuhiga mo Sesu ʼe ina ʼui fēnei: “Tuku takotou fakamāu, koteʼuhi ke ʼaua naʼa fakamāuʼi koutou.” (Mat. 7:1) ʼI te Evaselio ʼa Luka, neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Tuku takotou fakamāu, pea ʼe mole fakamāuʼi anai koutou; pea tuku takotou fakalakahalaʼi, pea ʼe mole fakalakahalaʼi anai koutou. Kotou haga fakamolemole, pea ʼe fakamolemole atu anai kiā koutou.” (Luka 6:37) Ko te kau Faliseo ʼo te ʼuluaki sēkulō neʼe fefeka ia tanatou fakamāu te hahaʼi, ʼo natou fai ʼaki te ʼu talatisio ʼe mole fakatafito ki te Tohi-Tapu. Ko nātou ʼaē neʼe fagono ki te akonaki ʼa Sesu, ʼaē neʼe natou fai ia te aga ʼaia, neʼe tonu ke natou ‘tuku tanatou fakamāu’ ʼo niʼihi, kae ke natou “haga fakamolemole,” ko tona fakaʼuhiga ke natou loto fakamolemole ki te ʼu vaivaiʼaga ʼa ʼihi. Neʼe fai e te ʼapositolo ko Paulo ia te tokoni fēia ʼo ʼuhiga mo te fakamolemole, ohagē ko te meʼa neʼe kua tou talanoa kiai.

14. ʼI te lahi ʼo te fakamolemole ʼa te ʼu tisipulo ʼa Sesu, koteā ʼaē kā natou uga anai ke fai e te hahaʼi?

¹⁴ Kapau ʼe lahi te fakamolemole ʼa te ʼu tisipulo ʼa Sesu, pea ʼe tupu ʼaki ai anai ʼo hanatou uga ia te hahaʼi ke natou toe loto fakamolemole mo nātou. Neʼe ʼui fēnei e Sesu: “Heʼe fakamāuʼi anai koutou ʼaki te fakamāu ʼaē ʼe kotou fakamāuʼi ʼaki; pea ʼe fua anai maʼa koutou ʼaki te fua ʼaē ʼe kotou fua ʼaki.” (Mat. 7:2) ʼO ʼuhiga mo te aga ʼaē ʼe tou fai ki te hahaʼi, ʼe tou utu pē anai te meʼa ʼaē neʼe kita tō.—Kal. 6:7.

15. Neʼe fakahā feafeaʼi e Sesu ia te kovi ʼaē ʼo te valoki ʼi he tahi?

¹⁵ Tou manatuʼi neʼe fai e Sesu ia te fehuʼi ʼaenī moʼo fakahā ia te kovi ʼaē ʼo te valokiʼi ʼo niʼihi: “He koʼē ia ʼe ke sioʼi koe te mohuku ʼaē ʼe ʼi te mata ʼo tou tehina, kā mole ke tokaga koe ki te lalago ʼaē ʼe ʼi tou mata ʼo koe? Peʼe feafeaʼi hau faʼa ʼui age ki tou tehina: ‘Tuku ke au toʼo te mohuku mai tou mata,’ kā koʼenī ia, ʼe ʼi ai te lalago ʼi tou mata ʼo koe?” (Mat. 7:3, 4) Ko he tahi ʼe ko hana agamāhani ia te valoki ʼo he tahi, ʼe ko he tahi ia ʼe ina tokagaʼi pē te ʼu kihiʼi meʼa noa ʼi te “mata” ʼo tona tehina. Ko ʼaē ʼe ina valoki he meʼa ʼi hona tehina, lagi ʼi tana ia manatu ʼe mole faʼa poto tona tehina, pea logolā ko he kihiʼi hala ohagē pē ko he mohuku, kae ko ʼaē ʼe ina valoki ʼi he tahi, ʼe ina fia “toʼo [ia] te mohuku” ʼi te mata ʼo tona tehina. ʼE mālualoi tana fia fakahā ʼe fia tokoni ki tona tehina ʼaē ʼe sio lelei age iā ia.

16. He koʼē ʼe feala ke tou ʼui neʼe ʼi ai “te lalago” ʼi te ʼu mata ʼo te kau Faliseo?

¹⁶ Ko te kau takitaki lotu Sutea neʼe lahi tāfito ia tanatou valokiʼi te hahaʼi. Tou toʼo he faʼifaʼitaki: ʼI te temi ʼaē neʼe ʼui ai e te tagata kivi ʼaē neʼe fakamālōlō e Kilisito, ʼe haʼu moʼoni ia Sesu mai te ʼAtua, neʼe ʼiʼita ai te kau Faliseo, ʼo ʼui maʼa nātou: “Neʼe ke tupu kātoa koe ʼi te ʼu agahala, pea koʼenī ia ʼe ke akonakiʼi koe ia mātou?” (Soa. 9:30-34) ʼO ʼuhiga mo te sio fakalaumālie pea mo te fealagia ʼaē ke natou mahino ki te meʼa ʼaē ʼe hoko, neʼe ʼi ai “te lalago” ʼi te ʼu mata ʼo te kau Faliseo pea neʼe natou kivi kātoa. Koia neʼe ʼui fēnei ai e Sesu: “Mālualoi! Toʼo muʼa te lalago ʼi tou mata, pea hoki ke sio lelei ai leva ke ke toʼo ia te mohuku mai te mata ʼo tou tehina.” (Mat. 7:5; Luka 6:42) Kapau ʼe tou fia fai ia te meʼa ʼaē ʼe lelei ki te hahaʼi, pea ʼe mole tou lamalama anai ke tou kumikumi ʼi te temi fuli pē ʼi tota tehina hona ʼu vaivaiʼaga ʼe hagē pē ko he mohuku. Kae ʼe tou manatuʼi pē anai ʼe tou agahala fuli pea ʼe tonu ke tou tōkakaga naʼa tou fakamāu pea mo valokiʼi hota tehina ʼi te tui.

ʼE Tonu Ke Feafeaʼi Tatatou Aga Ki Te Hahaʼi?

17. Iā Mateo 7:12, ʼe tonu ke feafeaʼi tatatou aga ki te hahaʼi?

¹⁷ ʼI te Akonaki ʼi te Moʼuga, neʼe fakahā e Sesu ko te ʼAtua ʼe ʼofa ohagē ko he tamai ki Tana ʼu kaugana, ʼo ina tokagaʼi tanatou ʼu faikole. (Lau ia Mateo 7:7-12.) Koia ʼe mata tonu ai ia te fakatuʼu e Sesu ia te lēkula ʼaenī ʼo ʼuhiga mo te aga ʼaē ke tou fai ki ʼihi: “Ko te meʼa fuli pē ʼe kotou loto ke fai e te hahaʼi maʼa koutou, ʼe maʼua foki mo koutou, ke kotou toe fai fēia maʼa nātou.” (Mat. 7:12) Kapau ʼe lelei tatatou aga ki totatou ʼu tehina, pea hoki tou fakahā ai anai ko tātou ko te ʼu tisipulo moʼoni ʼa Sesu Kilisito.

18. Neʼe fakahā feafeaʼi e “te Lao” ʼe tonu ke tou agalelei ki te hahaʼi ohagē ko tata loto ʼaē ke natou fai fēia mai kiā tātou?

¹⁸ ʼI tana ʼosi ʼui ʼe tonu ke tou agalelei ki te hahaʼi ohagē ko tata loto ʼaē ke natou fai fēia kiā tātou, neʼe toe ʼui fēnei e Sesu: “ ʼE ko te fakaʼuhiga ʼaia ʼo te Lao pea mo te kau Polofetā.” Kā tou agalelei ki te hahaʼi ohagē ko te ʼui ʼa Sesu, pea ʼe tou mulimuli ki te manatu ʼa “te Lao,” ia te ʼu tohi ʼaē ʼe tou maʼu mai te tohi ʼo Senesi ʼo au ki te tohi ʼo Teutalonome. ʼO mole gata pē ʼi te fakahā mai ʼi te ʼu tohi ʼaia ia te fakatuʼutuʼu ʼaē ʼa Sehova ke ina fakatupu he hako moʼo pulihi ia te agakovi, kae ʼe toe fakahā mai e te ʼu tohi ʼaia te Lao ʼaē neʼe foaki e te ʼAtua ki te puleʼaga ʼo Iselaele ʼaki ia Moisese ʼi te taʼu 1513 ʼi muʼa ʼo totatou temi. (Sen. 3:15) Pea ko te Lao neʼe ina fakahā lelei ʼe tonu ki te kau Iselaele ke natou faitotonu, ke mole natou fakapalatahi, pea ke natou fai te aga ʼaē ʼe lelei kiā nātou ʼaē ʼe fakaʼofaʼofa pea mo te kau matāpule ʼaē ʼe nonofo ʼi tonatou fenua.—Lev. 19:9, 10, 15, 34.

19. ʼE fakahā feafeaʼi e “te kau Polofetā” ʼe tonu ke tou fai ia te meʼa ʼaē ʼe lelei?

¹⁹ ʼI tana talanoa ʼaē ki “te kau Polofetā,” neʼe manatuʼi e Sesu te ʼu tohi fakapolofetā ʼo te ʼu Tohi Fakahepeleo. ʼI te ʼu tohi ʼaia, neʼe ʼi ai te ʼu lea fakapolofetā ʼo ʼuhiga mo te Mēsia, ʼaē neʼe fakahoko tonu e Kilisito. ʼE toe fakahā ʼi te ʼu tohi ʼaia, ko te ʼAtua ʼe ina tapuakina tana hahaʼi mokā natou fai te meʼa ʼaē ʼe ina leleiʼia pea mo natou agalelei ki te hahaʼi. Ohagē lā, ko te lea fakapolofeta ʼa Isaia neʼe ina foaki ia te tokoni ʼaenī ki te kau Iselaele: “Koʼenī te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Sehova: ‘Kotou taupau te totonu, pea kotou fai te meʼa ʼaē ʼe faitotonu. . . . Fiafia te tagata ʼaē ʼe ina fai te meʼa ʼaia, pea mo te foha ʼo te tagata ʼaē ʼe mulimuli kiai, . . . ʼo ina tāʼofi tona nima ke ʼaua naʼa ina fai he meʼa ʼe kovi.’ ” (Isa. 56:1, 2) ʼEī, ʼe ʼamanaki te ʼAtua ʼe haga fai anai e tana hahaʼi ia te meʼa ʼaē ʼe lelei.

Tou Fai Tuʼumaʼu Ia Te Meʼa ʼAē ʼe Lelei Ki Te Hahaʼi

20, 21. Neʼe tali feafeaʼi e te hahaʼi tokolahi te Akonaki ʼaē neʼe fai e Sesu ʼi te Moʼuga, pea he koʼē ʼe tonu ke tou metitāsioʼi?

²⁰ Neʼe tou vakaʼi ʼi te ʼalatike ʼaenī he ʼu puani ʼi te ʼu puani maʼuhiga ʼaē neʼe fakahā e Sesu ʼi te Akonaki maʼuhiga ʼi te Moʼuga. Kae ʼe feala aipē ke tou ʼiloʼi te tali ʼaē neʼe maʼu e nātou ʼaē neʼe fagono ki tana akonaki ʼi te temi ʼaia. ʼE ʼui fēnei ʼi te fakamata ʼi te Tohi-Tapu: “Pea, ʼi te fakaʼosi e Sesu te ʼu akonaki ʼaia, neʼe ōfo ai te hahaʼi ʼi tana taʼi faʼahiga faiakonaki; he neʼe ina akonakiʼi nātou ohagē ko he tahi ʼe pule, kā mole hagē ko tonatou ʼu sekelipa.”—Mat. 7:28, 29.

²¹ Neʼe fakahā lelei e Sesu Kilisito neʼe ko ia te ‘Tagata Fai Tokoni Taulekaleka’ ʼaē neʼe fakakikite ʼi te Tohi-Tapu. (Isa. 9:6) Ko te Akonaki ʼi te Moʼuga ʼe ko he fakatā lelei ʼo te ʼatamai mālama ʼaē neʼe maʼu e Sesu ʼo ʼuhiga mo te manatu ʼaē neʼe maʼu e tana Tamai ʼaē ʼe ʼi selō. ʼO hilifaki mai ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe kua tou vakaʼi ʼi te ʼalatike ʼaenī, neʼe talanoa ʼaupitō te akonaki ʼo ʼuhiga mo te fiafia moʼoni, te faʼahiga tekeʼi ʼo te ʼu aga heʼeʼaoga, te faʼahiga maʼuliʼi ʼo te faitotonu, te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai moʼo maʼu ia te maʼuli fīmālie pea mo te fiafia ʼi te kā haʼu, pea mo te tahi age ʼu tuʼuga meʼa. ʼE lelei hakotou toe lau fakalelei ia te kāpite 5 ʼo aʼu ki te kāpite 7 ʼo Mateo, pea mo kotou metitāsio ʼi te faikole. Kotou metitāsioʼi te ʼu tokoni taulekaleka ʼaē neʼe fai e Sesu. Kotou fakaʼaogaʼi ʼi tokotou maʼuli te ʼu tokoni ʼaē neʼe fakahā e Kilisito ʼi tana Akonaki ʼi te Moʼuga. Pea ʼe lahi age anai tokotou leleiʼia e Sehova, mo takotou agalelei ki te hahaʼi, pea mo kotou haga fai ia te meʼa ʼaē ʼe lelei.

ʼE Kotou Tali Feafeaʼi Anai?

• ʼE tonu ke feafeaʼi tatatou aga ki totatou ʼu fili?

• He koʼē ʼe tonu ke tou loto fakamolemole?

• Koteā ʼaē neʼe ʼui e Sesu ʼo ʼuhiga mo te fakamāuʼi ʼo te hahaʼi?

• Iā Mateo 7:12, ʼe tonu ke feafeaʼi tatatou aga ki te hahaʼi?

[Paki ʼo te pasina 15]

ʼE kotou ʼiloʼi koa pe koʼē neʼe ʼui e Sesu: “Tuku takotou fakamāu”?