Watchtower TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Watchtower
TANAKIʼAGA TOHI ʼI TE NETI
Faka'uvea
  • TOHI-TAPU
  • TOHI
  • FONO
  • w94 1/6 p. 28-31
  • “ʼE ʼAliki Ia Sesu Kilisito”—ʼO Feafeaʼi Pea ʼi Te Temi Fea?

Aucune vidéo n'est disponible pour cette sélection.

Il y a eu un problème lors du chargement de la vidéo.

  • “ʼE ʼAliki Ia Sesu Kilisito”—ʼO Feafeaʼi Pea ʼi Te Temi Fea?
  • Te Tule Leʼo—1994
  • Manatu Tafito
  • He Tahi ʼu Alatike
  • Ko Sesu Kilisito Te “ ʼAliki”
  • ʼE Kehekehe Pe Sesu Kilisito ʼi Tona ʼUhiga ʼAliki
  • Ko Sehova ʼe Māʼoluga Ia Meʼa Fuli
  • He Koʼē ʼe Tonu Ke Tou Mulimuli Iā “Kilisito”?
    Te Tule Leʼo—2009
  • Te Moʼoni ʼo ʼUhiga Mo Te ʼAtua Mo Kilisito
    Ko Te Tule Leʼo ʼe Ina Kalagaʼi Te Puleʼaga ʼo Sehova (Tufa)—2020
Te Tule Leʼo—1994
w94 1/6 p. 28-31

“ ʼE ʼAliki Ia Sesu Kilisito”—ʼO Feafeaʼi Pea ʼi Te Temi Fea?

“KO TE ʼALIKI neʼe ina ʼui fēnei ki toku ʼAliki, heka ʼi toku toʼomataʼu ʼo kaku ki taku tuku tou ʼu fili ko he hekaʼaga ki ʼou vaʼe.” ʼE ko te fakaliliu ʼaia ʼo te Pesalemo 110:1 ʼi te Tohi-Tapu ʼaē ʼo te Version du Roi Jacques. Ko ai koa “te ʼALIKI” ʼi henī, pea ko ai ʼaē ʼe lolotoga palalau ki ai?

Ko he fakaliliu ʼe totonu age ʼo te vaega faka Hepeleo ʼe tali fakavilivili ki te ʼuluaki fehuʼi ʼaia. “Ko te tala ʼa Sehova ki toku ʼAliki: . . . ” Koia ko te “ ʼALIKI” ʼaē ʼe tohi ʼaki te ʼu mataʼi tohi lalahi ʼe ko te ʼAtua māfimāfi, ia Sehova totonu pe. Kae logope la ko te Tohi-Tapu ʼo te Version du Roi Jacques neʼe ina fakamoʼoni ki te huafa ʼo te ʼatua ʼaki tana fakaʼaogaʼi “ ʼALIKI” moʼo fakakeheʼi mai te kupu ʼaē “ ʼAliki,” neʼe mole ko te ʼuluaki Tohi-Tapu ia ʼaia neʼe fehalahalaʼaki ʼo ʼuhiga mo te ʼu higoa faka tuʼulaga ʼaia, pea ki te Keleka ʼāfea Septante, neʼe ina fakaliliu mai te lea faka Hepeleo, neʼe ina fakaʼaogaʼi te kupu ʼaenī “ ʼAliki” ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼi tana ʼu tohi ʼaē ki muli age. Koteā tona tupuʼaga? Koteʼuhi ko te higoa faka tuʼulaga ʼaē ko te “ ʼAliki” neʼe ina fetogi te huafa ʼo te ʼAtua, ko te Tétragramme (יהוה). ʼE ʼui fēnei e te tagata fai Tohi-Tapu ko A. E. Garvie: “Ko te fakaʼaogaʼi ʼo te higoa faka tuʼulaga ʼaē ko te ʼAliki [kurios] e lagi faigafua age te fakamatala mai te fakaʼaogaʼi ʼo te tuʼulaga ʼaia ʼi te sinakoka Sutea ʼi te huafa ʼaē ʼo Yahveh [Sehova], ʼi te temi ʼaē neʼe lau ai te ʼu tohi ʼo te Tohi-Tapu.”

ʼE fakahā e te Tohi-Tapu ko Sehova ko te “Tuʼi ʼAliki.” (Senesi 15:2, 8; Gāue 4:24; Fakahā 6:10) ʼE toe higoaʼi pe foki ia ia “ko te ʼAliki moʼoni” pea “ko te ʼAliki ʼo te kele katoa.” (Ekesote 23:17; Sosue 3:13; Fakahā 11:4) Pea ko ai koa te tahi age “ ʼAliki” ʼaē talanoa kiai ia Pesalemo 110:1, pea he koʼe koa neʼe fakamoʼoni leva ia Sehova ki te “ ʼAliki” ʼaia?

Ko Sesu Kilisito Te “ ʼAliki”

ʼE toʼo ia Sesu ko te “ ʼAliki” ʼi te ʼu Evaselio e fā, kae tuʼa lahi age ʼi te evaselio ʼo Luka pea mo Soane. ʼI te ʼuluaki sēkulō ʼo totatou temi, ko te tuʼulaga neʼe ko he faʼifaʼitaki ʼo te fakaʼapaʼapa ʼe tau mo te tuʼulaga ʼaē ko te “Sir.” (Soane 12:21; 20:15, Kingdom Interlinear) ʼI te evaselio ʼo Maleko ko te fasiga palalau ʼaē ko te “Faiako,” peʼe ko Rabbouni, ʼaē fakaʼaogaʼi māhani kia Sesu. (Vakaʼi ia Maleko 10:51 pea mo Luka 18:41.) Ohage pe foki ko te fehuʼi ʼaē ʼa Saulo ʼi te ala ki Tamasi, “Ko ai koa ia koe, ʼAliki?” neʼe toe faka ʼuhiga pe foki ohage ko he fasiga palalau fakaʼapaʼapa. (Gāue 9:5) Kae ʼi te temi ʼaē neʼe ʼiloʼi ai e te kau tisipulo tonatou Pule, ʼe mahino ia ko tanatou fakaʼaogaʼi ʼaē ʼo te tuʼulaga ko te “ ʼAliki” neʼe ʼi ai tona ʼuhiga makehe age, neʼe mole gata ʼaki pe tona faka ʼuhiga ʼaē ki te fakaʼapaʼapa.

ʼI te hili pe ʼo tona mate pea mo tona fakatuʼuake, kae ʼi muʼa ʼo tana hake ki selo, neʼe hā ia Sesu ki tana kau tisipulo pea neʼe ina fakahā te logo fakapuna’maʼuli ʼaenī: “Kua tuku mai kia te ʼau te pule katoa, ʼi te lagi pea mo te kele.” (Mateo 28:18) Pea ʼi te ʼaho ʼo te Penikosite, ʼaki te mālohi ʼo te laumālie maʼoniʼoni ʼaē neʼe tuku ifo, neʼe talanoa ia Petelo ki te Pesalemo 110:1 pea mo ʼui maʼana: “Ke mahino papau ki te ʼapi katoa ʼo Iselaele neʼe fakanofo ia ia e te ʼAtua ko te ʼAliki pea mo Kilisito, te Sesu ʼaē neʼe koutou tutuki ki te pou.” (Gāue 2:34-36) ʼUhi ko tana nofo agatonu ʼo ina tali fakalelei te mate fakamataku ʼi he pou fakamamahi, neʼe fakatuʼuake ia Sesu pea neʼe foaki age kia te ia te toe fakapale lahi. Pea neʼe hū leva ia ki te nofoʼaga ʼo tona pule ʼaliki ʼi te lagi.

Neʼe fakamoʼoni ia te ʼapositolo ko Paulo ki te ʼu palalau ʼaē ʼa Petelo ʼi te temi ʼaē neʼe ina tohi ai ko te ʼAtua neʼe ina “fakaheka ia ia [Kilisito] ʼi tona toʼomataʼu ʼi selo, ʼo māʼoluga age ia ʼi te ʼu puleʼaga fuli, te pule, te mālohi, te pule ʼaliki, pea mo te higoa fuli ʼe toʼo, ʼo mole gata ʼaki pe ʼi te faʼahiga tuʼu ʼaenī, kae ʼo toe feiā aipe ʼi ʼaē ka haʼu.” (Efesi 1:20, 21) Ko te ʼaliki ʼo Sesu Kilisito ʼe māʼoluga ia ʼi te ʼu ʼaliki fuli pe, ʼo hoholo atu aipe anai ʼo kaku ki te mālama foʼou. (1 Timoteo 6:15) Neʼe hikihiki ia ia ki te “tuʼulaga māʼoluga” pea neʼe foaki age “te huafa ʼe māʼoluga age ʼi te ʼu higoa fuli pe” koteʼuhi ke mālama ki te hahaʼi fuli “ko Sesu Kilisito e ʼAliki ke kolōlia ai te ʼAtua ko te Tāmai.” (Filipe 2:9-11) Ko te ʼuluaki koga ʼo te Pesalemo 110:1 neʼe fakahoko feiā, pea ko te kau “ ʼaselo pea mo te ʼu pule pea mo te ʼu mālohi” neʼe nātou fakalogo ki te pule ʼaliki ʼa Sesu.—1 Petelo 3:22; Hepeleo 8:1.

ʼI te ʼu tohi faka Hepeleo, ko te fasiga palalau ʼaē ko te “ ʼAliki ʼo te ʼu ʼaliki” ʼe faka ʼuhiga pe ia kia Sehova. (Teutalonome 10:17; Pesalemo 136:2, 3) Kae ʼaki te mālohi ʼo te ʼAtua neʼe ʼui e Petelo ʼo ʼuhiga mo Kilisito Sesu, ʼo fēnei: “Ko ia ʼaenī ko te ʼAliki ʼo nātou fuli ʼaē [peʼe, “ko te ʼAliki ʼo nātou fuli ʼaē,” Goodspeed].” (Gāue 10:36) ʼIo ʼe “ ʼAliki ia ki te kau mate pea mo te kau maʼuʼuli.” (Loma 14:8, 9) ʼE tali fakalelei e te kau Kilisitiano ia Sesu ko tonatou ʼAliki, ko tonatou Tagata Pule pea ʼe nātou fakahā fakalelei tanatou fakalogo kia te ia ohage ko hana ʼu kaugana, he neʼe ina totogi nātou ʼaki tona taʼataʼa maʼuhiga. Pea ko Sesu Kilisito ʼe pule ohage ko he Hau ʼi te ʼu hau pea ko he ʼAliki ʼo te ʼu ʼaliki ʼi tana kokelekasio talu mai te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi. Kae ʼi te temi nei, talu mai te taʼu 1914, kua foaki age kia ia te pule faka hau ke ina tauʼi tona ʼu fili ʼaē kua tuku ifo ohage ko he ‘hekaʼaga ki ʼona ʼu vaʼe.’ Kua hoko mai leva te temi ʼaē ke ‘ ʼalu ʼo pule ʼi te lotolotoiga ʼo tona ʼu fili,’ ko meʼa fuli ʼaia moʼo fakahoko katoa ʼo te Pesalemo 110:1, 2.—Hepeleo 2:5-8; Fakahā 17:14; 19:16.

Pea ʼe tonu koa ke feafeaʼi tatatou mahino ʼaē ki te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Sesu ʼi muʼa ʼo tana mate pea mo tona fakatuʼuake, ʼi tana ʼui ʼaē “Ko meʼa fuli kua tuku mai kia te ʼau e taku Tāmai”? (Mateo 11:25-27; Luka 10:21, 22) ʼE ko he talanoa ia ʼe mole tatau tona faka ʼuhiga pea mo te meʼa ʼaē neʼe tou hoki talanoa age pe kiai. Ia Mateo pea mo Luka, ʼe fakahā e te ʼu vaega ki muʼa atu pea mo ʼaē ki muli age ʼo te kapite pe ʼaia, ko Sesu neʼe fia talanoa ki te mālama ʼaē neʼe fufū ki te kau poto ʼo te tuʼu ʼaenī kae neʼe hā ia ʼuhi ko ia heʼe ina “ ʼiloʼi katoa” te Tāmai. ʼI te temi ʼaē neʼe papitema ai ʼi te vai pea mo fakatupu ia ko te ʼAlo fakalaumālie ʼo te ʼAtua, neʼe feala ai leva kia Sesu ke ina manatuʼi tona maʼuli ʼaē ki muʼa atu ʼi selo pea mo te mālama fuli ʼaē neʼe foaki age kia te ia, kae neʼe ko he meʼa ia neʼe kehekehe mo tona ʼuhiga pule ʼaliki ʼaē ki muli age.—Soane 3:34, 35.

ʼE Kehekehe Pe Sesu Kilisito ʼi Tona ʼUhiga ʼAliki

Ko ʼihi fakaliliu ʼo te ʼu Tohi Faka Keleka Faka Kilisitiano ʼo te Tohi-Tapu ʼe ko he fihifihia mokā nātou fakaliliu te ʼu vaega mai te ʼu Tohi Faka Hepeleo ʼo te Tohi-Tapu ʼaē ʼe talanoa fakalelei pe ki te “ ʼALIKI,” ko Sehova ʼAtua. Ohage la, koutou fakatautau, ia Luka 4:19 pea mo Isaia 61:2 ʼi te ʼu Tohi-Tapu pe ʼaenī ʼo te Version du Roi Jacques peʼe ko te Bible de Jérusalem. ʼE ʼui e ʼihi ko Sesu neʼe ina toʼo te tuʼulaga ʼaē ko te “ ʼAliki” mai ia Sehova pea ko Sesu ia ʼi te kakano neʼe ko Sehova totonu pe ia, kae mole he vaega ʼi te Tohi-Tapu ʼe lagolago ki te faʼahi ʼaia. Ko Sehova ʼAtua pea mo tona ʼAlo, ko Sesu Kilisito, ʼe faka kehekeheʼi pe nāua tuʼumaʼu e te Tohi-Tapu. Neʼe fakahā e Sesu te huafa ʼo tana Tāmai pea mo ina fakafofoga ia ia.—Soane 5:36, 37.

ʼI te ʼu faʼifaʼitaki ʼaenī, koutou fakatokagaʼi te ʼu talanoa mai te ʼu Tohi Faka Hepeleo ʼo te Tohi-Tapu ohage ko tonatou tuʼu ʼi te ʼu Tohi Faka Keleka ʼo te Tohi-Tapu. Ko Sehova ʼAtua pea mo tona ʼAlo Fakanofo, peʼe ko te Mesia, ʼe talanoa kiai ia Gāue 4:24-27, ʼaē ʼe ina hinoʼi mai ia te Pesalemo 2:1, 2. Ko te ʼu vaega ʼaē ki muʼa atu pea ʼaē ki muli age ʼo te kapite ʼo Loma 11:33, 34 ʼe talanoa fakalelei ki te ʼAtua, ko te Matapuna ʼo te poto fuli pea mo te mālama, ʼo fakatafito ki te tohi ʼo Isaia 40:13, 14. Neʼe liuliuga e te ʼapositolo ko Paulo te ʼu palalau ʼaenī ki te kokelekasio ʼo Kolonito, “Ko ai neʼe ina ʼiloʼi te manatu ʼa Sehova?” pea mo ina toe ʼui fēnei: “Kae kia tatou ʼe tou maʼu te manatu ʼa Kilisito.” Ko te ʼAliki ko Sesu neʼe ina fakahā ki tana kau tisipulo te manatu ʼa Sehova ʼo ʼuhiga mo tana ʼu tuʼuga gāue maʼuhiga.—1 Kolonito 2:16.

ʼI ʼihi temi ko he vaega ʼi te ʼu Tohi Faka Hepeleo ʼo te Tohi-Tapu ʼe talanoa kia Sehova, ʼuhi pe ko Tana foaki ʼaē te mālohi pea mo te pule, ʼe fakahoko te faʼahi ʼaia kia Sesu Kilisito. Ohage ko te Pesalemo 34:8 ʼe ina fakaafe tatou ke tou “ ʼahiʼahi pea mo mamata ki te lelei ʼa Sehova.” Kae ko Petelo ʼe ina faka ʼuhiga te vaega ʼaia ki te ʼAliki ko Sesu Kilisito ʼi tana ʼui ʼaenī: “Mo kapau foki neʼe koutou ʼahiʼahi ko te ʼAliki ʼe agalelei.” (1 Petelo 2:3) Neʼe toʼo e Petelo te pelesepeto pea mo ina fakahā peʼe feafeaʼi tona fakahoko moʼoni ia Sesu Kilisito. Ka kua maʼu te ʼatamai mālama ʼaē ʼo ʼuhiga mo Sehova ʼAtua pea mo Sesu Kilisito pea ʼaki te gāue ʼaē kua fai ʼo mulimuli ki te ʼatamai mālama ʼaia, ko te kau Kilisitiano ʼe feala ke nātou maʼu te ʼu tapuakina lahi mai te Tāmai pea mo tona ʼAlo. (Soane 17:3) Ko te talanoa ʼaenī ʼa Petelo ʼe mole ina fakatatau te Tuʼi ʼAliki ʼo Sehova ki te ʼAliki ko Sesu Kilisito.—Vakaʼi te nota ʼi te lalo pasina ʼo te Tohi-Tapu fakapilitānia, Les Saintes Ecritures — Traduction du monde nouveau, ia 1 Petelo 2:3.

Ko te tuʼulaga ʼaē ʼo Sehova pea mo tona ʼAlo, ko Sesu Kilisito, ʼe fakamahino lelei e te ʼapositolo ko Paulo ʼi tana ʼui ʼaenī: “Kae kia tatou ko te ʼAtua pe e tahi, te Tāmai, ʼaē neʼe tupu mai ai te meʼa fuli, pea ko tatou maʼa ia; pea ko te ʼAliki pe e tahi, ʼaki ia ia ko te Tupuʼaga ʼo meʼa fuli, ʼo toe feiā aipe mo tatou.” (1 Kolonito 8:6; 12:5, 6) ʼI tana tohi ki te kokelekasio Kilisitiano ʼi Efesi, neʼe fakahā e Paulo ko “te ʼAliki pe e tahi,” ko Sesu Kilisito, ʼe kehekehe ʼosi ia mo ia ʼaē “ko te ʼAtua pe e tahi ko te Tāmai ʼo te hahaʼi fuli.”—Efesi 4:5, 6.

Ko Sehova ʼe Māʼoluga Ia Meʼa Fuli

Talu mai te taʼu 1914, ko te ʼu palalau ʼaē ʼi te tohi ʼo Fakahā 11:15 neʼe hoko moʼoni: “Ko te puleʼaga ʼo te malamanei kua liliu ia ko te puleʼaga ʼo totatou ʼAliki [Sehova ʼAtua] pea mo tana Kilisito, pea ʼe hau anai ia ʼo heʼegata.” ʼE ʼui fēnei ʼi te tohi (The New International Dictionary of New Testament Theology, Tohi 2, pasina 514): “Mokā fakaʼauha leva e Kilisito te ʼu puleʼaga fuli (1 Ko. 15:25), ʼe toe fakalogo anai pe mo ia ki te ʼAtua ia te Tāmai. Mokā kua iku anai te fakatuʼutuʼu ʼa te pule ʼaliki ko Sesu pea ʼe liliu anai te ʼAtua ʼo katoa ia meʼa fuli (1 Ko. 15:28).” ʼI te fakaʼosi ʼo tona ʼu Taʼu ʼAfio e Afe, ko Kilisito Sesu ʼe ina toe tuku anai ki tana Tāmai, ia te ʼAtua Māfimāfi, te mālohi pea mo te pule ʼaē neʼe ina tuku age kia te ia ʼi muʼa atu. Koia leva, ko te kolōlia fuli pea mo te atolasio fuli ʼe matatonu leva tona foaki kia Sehova, “te ʼAtua ʼo totatou ʼAliki ko Sesu Kilisito.”—Efesi 1:17.

Kae ko Sesu ʼi te temi nei ko te ʼAliki ʼo te ʼu ʼaliki, neʼe mole heʼeki higoaʼi ia ko te ʼAtua ʼo te ʼu ʼatua. ʼE māʼoluga age pe ia Sehova ia, ia meʼa fuli. ʼO mulimuli pe ki te faʼahi ʼaia, ʼe liliu anai ia Sehova ʼo pule ki te meʼa fuli (1 Kolonito 15:28).” ʼI tona ʼuhiga pule ʼaliki, ʼe tautonu mo Sesu ia tona tuʼulaga ʼaē ko te Pule ʼo te kokelekasio faka Kilisitiano. Logope la te feala ʼaē ke tou sisio ki ni ʼu tuʼuga “ ʼaliki” ʼi he ʼu nofoʼaga māʼoluga ʼi te mālama ʼaenī, ʼe tou falala kia ia ʼaē ko te ʼAliki ʼo te ʼu ʼaliki. Kae māʼiape la te tuʼulaga lahi pea mo māʼoluga ʼo Sesu Kilisito, ʼe nofo fakalogo aipe ia ki tana Tāmai, “te ʼAtua ʼaē ʼe feala ke pule kia meʼa fuli.” (1 Kolonito 15:28, The Translator’s New Testament) ʼE ko he faʼifaʼitaki lelei neʼe tuku e Sesu ʼo ʼuhiga mo te agavaivai ʼaē tonu ke muliʼi e tana kau tisipulo, pea ko te kau tisipulo ʼaia ʼe nātou toe fakamoʼoni aipe kia te ia ohage ko tonatou ʼAliki!

[Talanoa ʼo te pasina 30]

“Ka talanoa ia nātou ʼaē neʼe kau ki te tohi ʼo te Tauhi Foʼou ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua, ko tona faka ʼuhiga ko te ʼAtua pea mo Tāmai ʼo totatou ʼAliki ko Sesu Kilisito. Ka nātou talanoa kia Sesu Kilisito, ʼe mole nātou palalau ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua peʼe nātou manatu ko Sesu ko te ʼAtua. Ko ia ko te Kilisito ʼa te ʼAtua, te ʼAlo ʼo te ʼAtua, te Poto ʼo te ʼAtua. Māʼiape la mo te fakamatala ʼaē ʼi te kamataʼaga ʼo te tohi ʼa Sagato Soane, ʼaē ʼe teitei hage pe ko te Akonaki ʼa Nicene, ʼe tonu ke lau ʼo mulimuli ki te akonaki ʼaē ʼe hā lelei ʼi te tohi fuli ʼo Soane ʼaē ko Kilisito ʼe mālalo age ia ʼi te Tāmai; pea ko te fakamatala ʼaē ʼi te kamataʼaga, ʼe mole faʼa mahino lelei ʼi te faka Keleka ʼuhi ko te mole ʼasi ai ʼo te kupu “Te” [théos] ʼaē hā lelei age ʼi te fakapilitānia.”—“Ko te ʼuhiga ʼatua ʼo Sesu Kilisito,” ʼe fakamahino e John Martin Creed.

    Te ʼu Tohi Fakaʼuvea (1978-2025)
    Mavae
    Hu Ki Loto
    • Faka'uvea
    • Vaevae
    • Préférences
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Conditions d’utilisation
    • Règles de confidentialité
    • Paramètres de confidentialité
    • JW.ORG
    • Hu Ki Loto
    Vaevae