Te ʼAho ʼe Tonu Ke Fakamanatuʼi

“Neʼe ʼau ʼui atu te ʼu meʼa ʼaia ke koutou maʼu te tokalelei mai ia te ʼau. ʼI te malamanei, ʼe koutou maʼu te mamahi, kae ke koutou loto faʼa kātaki! Heʼe kua ʼau mālo ʼi te malamanei.” — Soane 16:33.

1, 2. ʼI te hisitolia, ko te ʼaho fea ʼaē ʼe kehe ia ʼi te ʼu ʼaho fuli, pea koteā tona tupuʼaga?

KO TE malamanei ʼe palalau ʼaupito ki te tokalelei ʼi te temi nei. ʼI te ʼosi ʼaē ʼo te Lua Tau fakamalamanei, ko te tokalelei neʼe fakatatau ki te ʼaho ʼo te Māloa. ʼI te taʼu pe, ko te Po tapu ʼe ina fakamanatu ki te ‘tokalelei ʼi te kele’. (Luka 2:4.) Kae ko te ʼaho pe e tahi ʼe maʼuhiga age ia ʼi te hisitolia ʼo te tagata ʼi te ʼu ʼaho fuli. Ko te ʼaho ʼaē, neʼe talanoa ki ai Sesu ʼaki te ʼu palalau ʼaenī ʼe tuʼu ʼi ʼoluga. ʼI te ʼu lua miliona ʼaho ʼaē kua maʼuliʼi e te tagata ʼi te kele, ko te ʼaho pe ʼaia e tahi neʼe ina fetogi katoa te ʼaluʼaga ʼo te malamanei ʼo ʼuhiga mo tona fīmālie heʼe gata.

² Ko te ʼaho maʼuhiga ʼaia ko te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼi te kaletalio Sutea. ʼI te taʼu 33 ʼo totatou temi, neʼe kamata te ʼaho 14 Nisani ʼi te to ʼo te laʼā ʼi te ʼuluaki ʼaho ʼo ʼapelili. Tou vakaʼi age muʼa te ʼu meʼa neʼe hoko ʼi te ʼaho ʼaia.

ʼAho 14 ʼo Nisani!

3. Neʼe fakaʼaoga feafeaʼi e Sesu tona ʼu hola fakaʼosi?

³ ʼI te kamata fakapōʼuli, ʼi te temi ʼaē kua katoa lelei ai te māhina pea mo huhulu, ʼe tou manatuʼi aipe, ko Sehova ʼaē ʼe ina fakakatofa te ʼu temi (Gāue 1:7). Pea, koteā koa ʼaē neʼe lolotoga hoko ʼi te koga fale fata ʼaē neʼe fakatahi ai Sesu mo tana kau ʼapositolo e 12 moʼo fakamanatu te Pasikate faka sutea? ʼI te teuteu ‘fakalaka ʼa Sesu ʼi te malamanei ʼaenī ki te Tāmai, neʼe haga ʼofa aipe ki tana ʼu kau ʼapositolo ʼo aʼu ki tona temi mate’ (Soane 13:1). Neʼe hoko feafeaʼi te faʼahi ʼaia? ʼAki te ʼu palalau pea mo tana faʼifaʼitaki, neʼe haga uga aipe e Sesu tana kau tisipulo ki he ʼu kalitate ka tokoni ānai kia nātou ke nātou mālo ʼi te malamanei.

Kofu ʼaki te fia mālalo pea mo te ʼofa

4. a) Koteā ʼaē neʼe fai e Sesu ke mahino ki tana kau tisipulo te fakahā ʼaē ʼo he kalitate tāfito? b) ʼE feafeaʼi tatatou ʼiloʼi ko Petelo neʼe ina akoʼi te maʼuhiga ʼaē ʼo te fia mālalo?

⁴ Kei ʼaoga ki te kau ʼapositolo ke nātou līaki he ʼu faʼahiga maheka pea mo he faʼahi fia tuʼu. Ko ia ʼaē, neʼe toʼo ai e Sesu te kie pea mo ina fufulu ʼonatou vaʼe. ʼE mole ko he fia mālalo malualoi ʼaia, ohage ko te tui tapu ʼaē ʼo te keletiate ʼe ina fakahā ʼi te taʼu fuli ʼi Loma. Kailoa ia! Ko te fia mālalo moʼoni ʼe haʼu totonu ia mai te ‘loto fia mālalo, pea mo tuku ke maʼoluga age niʼihi ia tatou.’ (Filipe 2:2-5.) Neʼe mole mahino foki ia Petelo ki te faʼahi ʼaia, ʼo mole ina tali ke fufulu e Sesu tona ʼu vaʼe. ʼI tona ʼosi akonakiʼi, neʼe ina toe kole kia Sesu ke ina toe fufulu mo tona sino katoa (Soane 13:1-10). Kae, neʼe toe fua lelei pe foki kia Petelo te akonaki ʼaia. ʼI te ʼu taʼu ki muli age, koʼeni leva ia kua ina fai tokoni ki niʼihi ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia (1 Petelo 3:8, 9; 5:5). ʼE maʼuhiga ia kia tatou fuli ʼi te temi nei, ke tou aga ohage ko he kau kaugana fia mālalo ʼa Kilisito! — Vakaʼi ia Tāʼaga Lea 22:4; Mateo 23:8-12.

5. Koteā te fakatotonu ʼa Sesu ʼe ʼiloga ai te maʼuhiga ʼo te tahi kalitate tāfito?

⁵ Ko te tokotahi pe ʼi te toko 12 neʼe mole ina maʼu te lelei ʼo te tokoni ʼa Sesu. Ko Suta Isikaliote. ʼI te lolotoga ʼo te Pasikate, neʼe hoha te ʼatamai ʼo Sesu ʼi tana ʼiloʼi ʼaē ko Suta ka ina kākāʼi ia ia, pea mo ina fekauʼi ke ʼalu. ʼI tana kua mavae ʼaē ia nātou, pea ʼui age leva e Sesu ki tana toko 11 ʼaē ʼe agatonu: “ ʼE ʼau tuku atu kia koutou te folafola foʼou: ke koutou feʼofaʼofani ʼaki ia koutou (...). ʼAki te meʼa ʼaeni ʼe ʼiloʼi ai e te hahaʼi fuli pe ko koutou ko ʼaku tisipulo: mo kapau ʼe koutou femaʼuʼaki te ʼofa ia koutou.” (Soane 13:34, 35). Ko te fuakava foʼou ʼaia ʼe moʼoni, heʼe ko ia ʼaē neʼe fakatā e Sesu ʼaki tana faʼifaʼitakiʼaga maʼoluga! ʼI te kua vave hoko mai ʼo tona hola mate faka sakilifisio, neʼe fakahā aipe e Sesu te ʼofa fakatalakitupua. Neʼe ina fakaʼaoga aipe te ʼu kiʼi temi veliveli ʼo tona maʼuli moʼo akonaki pea mo fakaloto mālohiʼi aipe tana ʼu tisipulo. Ki muli age, neʼe ina fakahā te maʼuhiga aē ʼo te ʼofa, ʼo ina ʼui fēnei: “Koʼeni ko taku fakatotonu: ke koutou feʼofaʼofani ohage ko taku ʼofa kia koutou. ʼE mole ʼi ai he tahi ʼe lahi age tona ʼofa ʼi te meʼa ʼaenī: ke ina foaki tona maʼuli ki tona ʼu kaumeʼa.” — Soane 15:12, 13.

“Ko te ala, pea mo te moʼoni, pea mo te maʼuli”

6. Koteā te fakatuʼutuʼu ʼe fai e Sesu ki tana kau tisipulo?

⁶ Neʼe ʼui e Sesu ki te toko 11 agatonu: “ ʼAua naʼa vaivai tokotou loto! Koutou haga tui ki te ʼAtua, koutou toe tui mai kia te ʼau. ʼI te ʼapi ʼo taku Tāmai ʼe lahi ai te ʼu nofoʼaga. Ka na ʼaua la, ʼe ʼau tala atu, heʼe ʼau ʼalu ʼo teuteuʼi moʼo koutou he nofoʼaga.” (Soane 14:1, 2). Ko te nofoʼaga ʼaia ʼe tuʼu ia ʼi te “Puleʼaga ʼo selo”. (Mateo 7:21). ʼE fakahā e Sesu pe ʼe feafeaʼi ki te kau tisipulo agatonu ʼaia hanatou kaku ki te meʼa ʼaē ʼe nātou faiga ki ai. ʼE ina ʼui: “Ko ʼau ko te ala, pea mo te moʼoni, pea mo te maʼuli. ʼE mole he tahi ʼe haʼu ki te Tāmai ʼi tuʼa ia te ʼau.” (Soane 14:6). Ko te meʼa ʼaia ʼe toe fakaʼaoga foki kia nātou ʼaē ka nātou maʼu te maʼuli heʼe gata ʼi te kele. — Fakahā 7:9, 10; 21:1-4.

7-9. He koʼe neʼe ʼui ai e Sesu ko ia totonu “ko te ala, pea mo te moʼoni, pea mo te maʼuli”?

⁷ Ko Sesu ko te “ala”. Ko ʼaē ʼe fia ōvi ki te ʼAtua ʼaki te faikole, ko Sesu ʼe ina fakafealagia te faʼahi ʼaia. ʼE fakapapau age e Sesu ki tana kau tisipulo, ʼe foaki ānai kia nātou e te Tāmai he meʼa pe ʼe nātou kole age mokā ʼe nātou kole ʼaki te huafa ʼo Sesu (Soane 15:16). Ko te ʼu faikole ʼaē ʼe fai ki he ʼu fakatātā pe ʼe ko he ʼu “sagato” faka lotu pe ʼe faiʼaki he tuʼuga Ave Malia pea mo he ʼu hiva — ʼe mole fakalogo ki ai pea mo tali e te Tāmai (Mateo 6:5-8). Ki muli age, ʼo ʼuhiga mo Sesu ʼe tou lau ia Gāue 4:12 : “ ʼE mole he faka maʼuli ʼi he tahi age, heʼe mole ʼi te lalo lagi he huafa neʼe foaki ki te tagata, ʼe tonu ke tou maʼuli ai.”(T.T.K.)

⁸ Ko Sesu ko te “moʼoni”. Neʼe ʼui e te ʼapositolo ko Soane ʼo ʼuhiga mo Sesu: “Ko te Folafola neʼe liliu ia ʼo kakano pea neʼe nofo ia ia tatou, pea neʼe tou mamata ki tona kolōlia ohage ko he kolōlia ʼa he foha ʼulu tokotahi ʼo tana tāmai; pea neʼe fonu ia ʼi te ʼofa makehe pea mo te moʼoni.” (Soane 1:14). Neʼe liliu Sesu ʼo moʼoni ʼi tana fakahoko te ʼu fakakikite ʼe lauʼi teau ʼi te ʼu tohi faka hepeleo (2 Kolonito 1:20; Fakahā 19:10). Neʼe ina fakahā te moʼoni ʼi tana palalau ʼaē ki tana kau tisipulo pea ko te hahaʼi neʼe fakalogo ki ai, ʼi tana felōgoʼi mo te kau takitaki lotu malualoi, pea ʼi tana tuku he faʼifaʼitaki ʼaki tona maʼuli.

⁹ Ko Sesu ko te “maʼuli”. Ko ia ko te ʼAlo ʼo te ʼAtua. Neʼe ʼui e Sesu: “Ko ʼaē ʼe tui ki te ʼAlo ʼe ina maʼu te maʼuli heʼe gata; ko ʼaē ʼe talagataʼa ki te ʼAlo ʼe mole sio ānai ia ki te maʼuli, kae ko te hauhau ʼo te ʼAtua ʼe tuʼu kia te ia.” (Soane 3:36). Ko te haga tui ʼaē ki te sakilifisio ʼa Sesu ʼe ina taki ki te maʼuli heʼe gata — maʼuli heʼe gata ʼi te lagi ki te “kiʼi faga ōvi” ʼaē ko te kau kilisitiano fakanofo pea ko te maʼuli heʼe gata ʼi te palatiso fakakelekele ki te hahaʼi tokolahi ʼaē ko te “tahi ʼu ōvi”. — Luka 12:32; 23:43; Soane 10:16.

Tou kātakiʼi te fakataga

10. He koʼe ʼe tonu ke tou ‘mālo ʼi te mālamanei,’ pea koteā te tokoni neʼe foaki mai e Sesu ʼo ʼuhiga mo te meʼa ʼaia?

¹⁰ Kia nātou ʼaē ʼe falala ke nātou maʼuli ʼi te fakatuʼu foʼou ʼaē ʼa Sehova, ʼe tonu pe ke nātou tauʼi te mālama ʼaē ʼe “takoto ʼi te mālohi ʼo te aga kovi”, ʼaē ko Satana, ia te Tevolo (1 Soane 5:19). E ko he fakaloto mālohi foki te ʼu palalau ʼaē ʼa Sesu ia Soane 15:17-19! ʼE ina ʼui ai: “ ʼE ʼau fakatotonu atu te meʼa ʼaenī: ke koutou feʼofaʼofani ʼaki. Kapau ko te malamanei ʼe fehiʼa kia koutou, ʼe koutou ʼiloʼi pe neʼe fehiʼa fakatomuʼa kia te ʼau. Ka na pau ʼe koutou kau ki te malamanei, pea ʼe fakapelepeleʼi e te malamanei tana meʼa ʼa ʼana. Kae ʼi takotou mole kau ʼaē ki te malamanei pea ʼi taku fili ʼaē ia koutou ʼi te lotolotoiga ʼo te malamanei, ʼe fehiʼa te malamanei kia koutou ʼuhi ko te meʼa ʼaia.” Ko te kau kilisitiano moʼoni neʼe fehiʼaʼinaʼi tuʼumaʼu aipe ia nātou ʼo aʼu ki te taʼu 1992, pea ʼe tou fakafiafia ʼi te ʼu faʼifaʼitaki lelei ʼaē ʼa nātou neʼe hoko aipe tanatou agatonu, mo nātou fia mālalo aipe ʼo maʼu he mālohi mai te nima mālohi ʼo te ʼAtua (1 Petelo 5:6-10). ʼE feala ke tou faʼa kātakiʼi fuli pe he ʼu fakataga ʼaki he haga tui kia Sesu, ʼaē ʼe ina fakaʼosi tana lea ʼaki te ʼu palalau fakafimālie ʼaenī: “ ʼI te malamanei, ʼe koutou maʼu te mamahi, kae ke koutou loto faʼa kātaki! Heʼe kua ʼau mālo ʼi te malamanei.” — Soane 16:33.

Te fakatuʼu ʼo te fakapapau foʼou

11. Koteā ʼaē neʼe fakakikite e Selemia ʼo ʼuhiga mo te fuakava foʼou?

¹¹ Lolotoga ʼo te po ʼaia, ʼi te ʼosi fai ʼaē ʼo te Pasikate, neʼe palalau Sesu ʼo ʼuhiga mo te fuakava foʼou. Neʼe fakakikite foki e te polofeta ko Selemia ʼi te ʼu sekulo fakatomuʼa te meʼa ʼaia, ʼo ina ʼui fēnei: “ ‘Koʼeni ʼe hoko mai te ʼu ʼaho’, ko te lea ʼaia ʼa Sehova, ‘ ʼe ʼau fai ānai mo te ʼapi ʼo Iselaele pea mo te ʼapi ʼo Suta te fuakava foʼou (...). ‘ ʼE ʼau tuku ānai taku lao ʼi loto ia nātou, pea mo tohi ʼi tonatou loto. Pea ʼe ʼau liliu ānai ko tonatou ʼAtua pea ʼe nātou liliu ānai ko taku hahaʼi. (...) ʼE ʼau fakamolemole ānai tanatou ʼu agahala, pea ʼe mole ʼau toe manatuʼi ānai tanatou ʼu agahala.’ ” (Selemia 31:31-34). Ko te sakilifisio ʼaē ka ina fakamaʼuli te fuakava foʼou ʼaia ka fai ʼi te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi!

12. Neʼe feafeaʼi te fakatuʼu e Sesu te fuakava foʼou, pea koteā ʼaē ʼe ina fakahoko?

¹² Neʼe ʼui e Sesu ki tana kau ʼapositolo agatonu ʼaē e toko 11, neʼe ina holi ʼaupito ke ina kai te Pasikate ʼaia mo nātou. Pea, neʼe ina toʼo te moʼi pane, pea ina momoli, pea ina vaevae kia nātou, ʼo ina ʼui fēnei: “Ko te fakatā ʼaenī ʼo toku sino, ʼaē ʼe tonu ke foaki maʼa koutou. Koutou haga fai te meʼa ʼaenī ʼo fakamanatu kia te ʼau.” Pea toe tatau aipe ʼi tana foaki age te vino kia nātou, ʼo ina ʼui fēnei: “Ko te ipu ʼaenī ʼe ina fakatā te fuakava foʼou ʼo ʼuhiga mo toku taʼataʼa, ʼaē ʼe tonu ke liligi maʼa koutou.” (Luka 22:15, 19, 20). Ko te fuakava foʼou neʼe fakatuʼu ʼaki te “taʼataʼa maʼuhiga” ʼo Sesu, ʼaē ʼe maʼuhiga ʼaupito age ia ʼi te toto ʼo te manu ʼaē neʼe liligi ke faka maʼuhiga ʼaki te fuakava ʼo te Lao ʼi Iselaele (1 Petelo 1:19; Hepeleo 9:13, 14). Ko nātou ʼaē ʼe kau ki te fuakava foʼou ʼaia ʼe nātou tau mo te fakamolemole katoa ʼo ʼanatou agahala. Kua feala ke nātou kau ki te toko 144 000 ʼaē ʼe nātou maʼu te tofiʼa heʼe gata ʼo nātou liliu ko te Iselaele fakalaumālie. — Kalate 6:16; Hepeleo 9:15-18; 13:20; Fakahā 14:1.

“ ʼO fakamanatu kia te ʼau”

13. a) Koteā ʼaē ʼe tonu ke tou fakakaukauʼi ʼi te temi ʼo te ʼaho Fakamanatu? b) Ko ai pe koa ʼaē ʼe kau ki te kai ʼo te pane pea mo ʼinu te vino ʼo te ʼaho ʼaia, pea koteā tona tupuʼaga?

¹³ Ko te tuʼa 1 960 Fakamanatu ʼo te mate ʼaē ʼo Sesu, ʼe to ʼi te ʼaho 17 ʼo ʼapelili 1992. ʼI te kua fakaōvi ki te ʼaho ʼaia, ʼe tonu foki ke tou fakakaukau lelei ki te ʼu faʼahi fuli ʼo te sakilifisio haohaoa ʼaia ʼa Sesu ʼaē neʼe ina fakahoko. Ko te fakatuʼutuʼu ʼaia ʼe ina toe hikihiki aipe te poto ʼaē ʼo Sehova pea mo tona ʼofa loloto ki te malamanei katoa. Ko te agatonu katoa ʼaē ʼa Sesu, ʼo aʼu ai ki te mate fakamataku, ʼe toe fakatonutonu aipe ia Sehova ʼo ʼuhiga mo Satana, ia ia ʼaē neʼe fakafeagai kia Sehova ʼo ina ʼui, ko tana hahaʼi fakatupu kelekele ʼe mole agatonu ānai mokā ʼe ʼahiʼahiʼi (Sopo 1:8-11; Tāʼaga Lea 27:11). ʼAki te liligi ʼo tona taʼataʼa faka sakilifisio, neʼe ko Sesu ko te fakafelōgoʼi ʼo te fuakava foʼou, ʼaē kua haga ai Sehova ʼo vavae “te hahaʼi kua fili, te kau pelepitelo faka hau, te puleʼaga maʼoniʼoni, te hahaʼi ʼe ʼamanaki ko hana meʼa makehe.” ʼI te temi ʼaē kei nātou nonofo ai ʼi te kele, ko te kau agatonu ʼaia ʼe nātou “faka mafola te ʼu kalitate” ʼo tonatou ʼAtua, ia Sehova, ʼaē ‘neʼe ina pāuʼi nātou mai te fakapōʼuli ki tona mālama taulekaleka.’ (1 Petelo 2:9; fakatatau mo Ekesote 19:5, 6.) Ko ia, ko nātou pe ʼe tonu ke nātou kai te pane pea mo ʼinu te vino ʼo te ʼaho Fakamanatu ʼaē ʼe hoko ʼi te taʼu fuli.

14. Koteā ʼaē e koloaʼia ai te ʼu miliona hahaʼi ʼaē ʼe kau ki te ʼaho Fakamanatu?

¹⁴ ʼI te taʼu kua hili atu neʼe ko te toko 10 650 158 neʼe kau ki te ʼaho ʼaia ʼi te kele katoa, kae neʼe ko te toko 8 850 pe, neʼe nātou kai te pane pea mo ʼinu te vino — kua siʼisiʼi ia ʼi te tahi ki te afe (1000/-1). Kae, koteā tona fua lelei ki te ʼu miliona hahaʼi ʼaē neʼe kau ai? ʼE ko he lelei lahi! Logo aipe tanatou mole kau ki te kai ʼo te pane pea mo ʼinu te vino, ʼe nātou maʼu aipe te ʼu koloā fakalāumalie heʼe nātou fakatahi ki ʼonatou tēhina pea mo ʼonatou tuagaʼane ʼi te malamanei katoa ʼi tanatou logo ʼaē ki te talanoa ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa lalahi neʼe fakahoko e Sehova ʼaki te sakilifisio ʼo tona ʼAlo.

15. Koteā te ʼu lelei ʼe maʼu e ʼihi hahaʼi ʼe mole ko he ʼu kilisitiano fakanofo mai te sakilifisio ʼaē ʼa Sesu?

¹⁵ Kae, ko te ʼapositolo ko Soane ʼe ina fakahā mai kia tatou ia 1 Soane 2:1, 2: “ ʼE ʼi ai totatou tokoni ia tafa ʼo te Tāmai, ko Sesu Kilisito, ko te agatonu. Ko ia ko te sakilifisio fai fakalelei ʼo ʼuhiga mo ʼatatou agahala, ʼo mole gata ʼaki pe tatou, kae mo nātou fuli ʼaē ʼo te malamanei katoa.” ʼE moʼoni, ko te sakilifisio ʼa Sesu, neʼe kamata ʼaoga muʼa ki te kalasi ʼo Soane ʼaē neʼe tali ki te fuakava foʼou, kae ʼe ina toe fakamolemole foki te ʼu agahala ʼo te “malamanei katoa”. Ko ia “ko te sakilifisio fai fakalelei” maʼa te ʼu agahala ʼo te hahaʼi katoa ʼi te malamanei ʼaē ʼe haga tui ki te taʼataʼa ʼo Sesu ʼaē neʼe ina liligi. Ko te taʼataʼa ʼaia ʼe ina avahi te ala ʼaē ki he falala fiafia, ʼaē ko he maʼuli heʼe gata ʼi he kele faka palatiso. — Mateo 20:28.

“ ʼI te puleʼaga ʼo taku Tāmai”

16. a) Koteā ia ʼaē ʼe hage mai nei ʼe kau ki ai ia Sesu pea mo ʼona tēhina? b) Koteā ʼaē ʼe fakamaʼua ke fai e te kau kilisitiano fakanofo pea mo te hahaʼi tokolahi?

¹⁶ ʼI te hoko aipe ʼo tana fakaloto mālohiʼi tana kau ʼapositolo, neʼe talanoa ia Sesu ki te ʼaho ʼaē ka ina ʼinu fakatātā ai te fua ʼo te vite pea mo tana kau tisipulo ʼi te Puleʼaga ʼo tana Tāmai (Mateo 26:29). Neʼe ina ʼui age kia nātou: “Ko koutou ia, ʼaē, neʼe nonofo tuʼumaʼu mo ʼau lolotoga toku ʼu ʼahiʼahiʼi; pea ʼe ko ʼau ʼe ʼau fai he fuakava mo koutou, ohage ko taku Tāmai neʼe ina fai he fuakava mo ʼau, ki he puleʼaga, koteʼuhi ke koutou kakai pea mo ʼiʼinu ʼi toku laupapa ʼo toku puleʼaga, pea mo koutou heheka ʼi he ʼu hekaʼaga faka hau moʼo fakamāu te ʼu telepi ʼaē e hogofulu ma lua ʼo Iselaele.” (Luka 22:28-30). Kapau kua hau ia Sesu ʼi te lagi talu mai te taʼu 1914, kua feala hatatou ʼui kua tokolahi te ʼu tēhina ʼo Sesu ʼi te lagi, neʼe tānaki ʼi te lolotoga ʼo te ʼu sekulo, kua fakatuʼuake ia nātou mai te mate ke nātou “heheka ʼi te ʼu hekaʼaga faka hau” mo ia (1 Tesalonika 4:15, 16). Kua vave hoko mai pe te ʼaho ʼaē ka tuku mai ānai e te ʼu ʼaselo “te ʼu matagi ʼaē e fā” ʼo “te mamahi lahi”! Ka hoko ānai te meʼa ʼaia, ko te toko 144 000 Iselaele fakalaumālie ʼe kua ʼosi fakamaʼu ānai ia nātou pea ko te ʼu miliona hahaʼi ʼo te toe hahaʼi tokolahi ʼe kua ʼosi tānaki ānai ia nātou. ʼE tonu ko nātou fuli ʼaia ke nātou maʼuli agatonu, ohage ko Sesu, ke nātou maʼu te totogi: te maʼuli heʼe gata. — Fakahā 2:10; 7:1-4, 9.

17. Pea mo te encadré a) Kapau ko he kilisitiano fakanofo ʼe tonu ke toʼo kehe ʼi hana kei mole agatonu, ko ai koa ʼaē ʼe tau mo ia ke ina fetogi? b) ʼI te ʼu alatike ʼo te Tule Leʼo ʼo te taʼu 1938 neʼe ina fai te mālama maʼuhiga feafeaʼi ʼo ʼuhiga mo te faʼufaʼu pea ki muli age, ʼo ʼuhiga mo te folahi ʼo te kautahi faka teokalatike ʼi te kele?

¹⁷ Koteā ʼaē ʼe hoko mokā ko he kilisitiano fakanofo ʼe mole agatonu? ʼI te kua nounou te temi, ʼe tokosiʼi pe ia nātou ʼaia ʼe heʼe agatonu. ʼE moʼoni, ʼe feala pe ke fai he fetogi, ʼo mole fili ia nātou ʼaē neʼe hoki papitema, kae ia nātou ʼaē neʼe maʼuli mo Sesu ʼi tona ʼu ʼahiʼahi talu mai fualoa ʼi he tauhi agatonu. Ko te ʼu fakamahinohino ʼo te mālama fakalaumālie ʼaē neʼe fai ʼi te Tule Leʼo ʼi te lolotoga ʼo te ʼu taʼu 20 pea mo 30, neʼe nātou fakahā aipe ko te fakatahiʼi ʼo te toe ʼo te ʼu kilisitiano fakanofo neʼe kua teitei ʼosi pe ʼi te temi ʼaia. Ko nātou ʼaē ʼe nātou ‘fo tonatou ʼu kofu loloa pea mo fakahina ʼi te taʼataʼa ʼo te akeno’ kua nātou maʼu ai te falala fiafia, kae ʼe kehe. ʼAki ia Kilisito, ko te laumālie ʼaē ʼo Sehova ʼe ina taki nātou ki te ʼu “matapuna vai ʼo te maʼuli” ʼi te palatiso faka kelekele — Fakahā 7:10, 14, 17.

Te faikole fakamalotoloto

18. Koteā te ʼu ako mālohi ʼe tou maʼu mai te faikole ʼaē ʼa Sesu ia Soane kapite 17?

¹⁸ Neʼe fakaʼosi e Sesu te ʼaho Fakamanatu ʼaē neʼe ina fakatuʼu ʼo fakatahi mo tana kau tisipulo ʼo ina fai te faikole fakamalotoloto ʼaē ʼe tuʼu ia Soane 17:1-26. Neʼe ina kole muʼa ki tana Tāmai ke ina faka kolōlia ia ia logo aipe tana nofo agatonu ʼo kaku ki tona mate. Ke toe feala aipe kia Sehova ke kolōlia pea mo fakataputapu tona huafa, pea mo maʼa mai he ʼu fakafihi. He neʼe fakahā fakalelei e te tagata haohaoa ko Sesu ko te tagata ʼaē neʼe fakatupu e te ʼAtua ʼe feala ke agatonu, logo aipe hona ʼahiʼahiʼi (Teutalonome 32:4, 5; Hepeleo 4:15). Pea ko te mate faka sakilifisio foki ʼaē ʼa Sesu ʼe ina foaki ki te hākoga ʼo Atama he fealagia makehe. Neʼe ʼui e Sesu: “Koʼeni te ʼuhiga ʼo te maʼuli heʼe gata: ke nātou ako te ʼiloʼi ʼo koe, ia koe, ko te ʼAtua moʼoni pe ʼaē e tahi, pea mo ia ʼaē neʼe ke fekauʼi mai, ia Sesu Kilisito.” ʼE maʼuhiga foki te maʼu ʼo he mālama totonu kia Sehova ʼAtua pea mo tona ʼAlo, ia te Akeno ʼo te ʼAtua, ʼaē neʼe ina foaki tona maʼuli moʼo fakalaka tonu ia Sehova pea mo fakamaʼuli te malamanei (Soane 1:29; 1 Petelo 2:22-25)! ʼE koutou loto fakafetaʼi koa ki te sakilifisio ʼaia pea mo uga aipe koutou ke koutou momoli ia koutou katoa kia Sehova pea mo koutou gāue fakamalotoloto ki tana gāue ʼaē ʼe tapuakina?

19. ʼE feafeaʼi koa ki te toe ʼo te toko 144 000 pea mo te toe hahaʼi tokolahi hanatou maʼu he logotahi lelei?

¹⁹ Pea faikole leva Sesu ki tana Tāmai ke ina taupau te ʼu tisipulo ʼaē ʼe nātou fakahā ʼe mole nātou kau ʼi te malamanei, ʼaē ʼe nātou fakamoʼoni ki Tana folafola ohage ko te moʼoni, pea mo taupau fakalelei tanatou fakatahi ʼaē mo te Tāmai pea mo te ʼAlo. Ko te faikole ʼaia neʼe mole tali leleiʼi koa ʼo aʼu mai ki te temi nei, temi ʼaenī ʼe gāue fakatahi ai te toe ʼo te ʼu kilisitiano fakanofo pea mo te toe ahaʼi tokolahi, ʼaē ʼe nātou fakatahi ʼaki te ʼofa, ʼo mole nātou kau ki te ʼu meʼa fakamālama, ohage ko tana aga mālohi pea mo tona ʼu agakovi? ʼE ko he meʼa maʼuhiga foki te ʼu palalau fakaʼosi ʼaē ʼa Sesu ki tana Tāmai ko Sehova! “Neʼe ʼau fakahā age kia nātou tou huafa pea ʼe ʼau fakahā ānai, koteʼuhi ko te ʼofa ʼaē neʼe ke ʼofa kia te ʼau ke toe nofo ia nātou, pea mo ʼau ke ʼau fakatahi mo nātou.” — Soane 17:14, 16, 26.

20. He koʼe ko te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, ʼe ko he ʼaho ia ʼe tonu ke manatuʼi?

²⁰ ʼI tana ʼalu ki te ʼōloto ʼo Setesemania, neʼe fakaloto mālohiʼi aipe e Sesu tana kau tisipulo. Ko te temi leva ʼaia neʼe aʼu mai ai tona ʼu fili! ʼE mole feʼauga he lea moʼo fakamatalatala te ʼu mamahi fakasino ʼo Sesu, te mamahi ʼo tona loto ʼi tana manatuʼi ʼaē te lainoa ʼaē ka tānaki kia Sehova, pea mo tana faʼifaʼitaki agatonu ʼaē neʼe ina fakahā lolotoga ʼo te ʼahiʼahi ʼaia. Neʼe loto faʼa kātaki Sesu ʼo aʼu ki tona mate, mai te po katoa pea mo te ʼaho katoa. Neʼe ina fakahā fakalelei aipe ko tona Puleʼaga ʼe mole kau ia ʼi te malamanei. Pea ia muʼa ʼo tona mate, neʼe ina kalaga: “Ko te meʼa ʼaia kua hoko!” (Soane 18:36, 37; 19:30). Ko tana Mālo ʼaē ki te malamanei neʼe katoa. Ko ia, ko te ʼaho 14 ʼo Nisani ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, ʼe ko he ʼaho ia ʼe tonu ke manatuʼi!

[Nota ʼi te lalo pasina]

Koteā ānai takotou tali?

◻ Koteā te akonaki ʼa Sesu ʼo ʼuhiga mo te fia mālalo pea mo te ʼofa?

◻ ʼE faka ʼuhiga feafeaʼi te liliu ʼa Sesu “ko te ala pea mo te moʼoni pea mo te maʼuli”?

◻ Koteā te fakatuʼutuʼu ʼa te fuakava foʼou?

◻ Ko te logotahi pea mo te ʼofa feafeaʼi ʼaē ʼe nofo ʼi te toe ʼo te toko 144 000 pea mo te toe hahaʼi tokolahi?

[Talanoa ʼo te pasina 20]

Ko te poto ʼo te Salomone Lahi

ʼI te ʼu alatike ʼaē e kupu “kautahi” neʼe hā ʼi Tule Leʼo ʼo te taʼu 1938 mai te ʼuluaki ʼaho ki te ʼaho 15 ʼo sunio 1938 (édition du français et de lʼanglais 1938), neʼe ina fakahā te ʼu faʼufaʼu ʼo te fakatuʼutuʼu faka teokalatike ʼe kei lolotoga fai nei pe ʼe te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Neʼe ko te ikuʼaga ʼo te temi fetogi makehe ʼo ʼuhiga mo te ʼu akonaki pea mo te ʼu kautahi, ko te temi ʼaia neʼe kamata mai te taʼu 1919 (Isaia 60:17). ʼI te fakatatau ʼo te ʼu temi ʼaia e 20 pea mo te ʼu taʼu ʼaē 20 neʼe lolotoga faʼu ai e Salomone te fale tapu pea mo te fale ʼo te hau ʼaē ʼi Selusalemi, ko te Tule Leʼo neʼe ina ʼui fēnei: Ko te Tohi-Tapu ʼe ina fakahā mai ko Salomone, ʼi tana kua ʼosi faʼu fakalelei tana polokalama ʼaē ʼi taʼu e uafulu, neʼe ina fakatotonu ke ina fakatuʼu he tahi ʼi te fenua katoa (1 Hau 9:10, 17-23; 2 Fakamatala 8:1-10). Ko ia leva ʼaia neʼe haʼu ai te fine ʼaliki ko Sepa ‘mai te ʼu faʼahi mamaʼo ʼo te kele moʼo logo ki te poto ʼo Salomone’ (Mateo 12:42; 1 Hau 10:1-10; 2 Fakamatala 9:1-9, 12). Ko te ʼu meʼa foki ʼaia ʼe fakalagaʼi te fehuʼi: Koteā ʼaē ka fua ki te hahaʼi ʼo Sehova ʼi te temi ka haʼu? ʼE tou fia atali ānai ʼaki he falala — pea hoki tou sio ānai.” Ko te falala ʼaia neʼe mole ʼalu noa. ʼAki te kautahi teokalatike, ko te foʼi polokalama faʼu fakalaumālie neʼe hoko ʼi te malamanei neʼe ina feala tanaki te toko fā miliona hahaʼi ʼe kau ki te hahaʼi tokolahi. Ohage ko te fine ʼaliki ko Sepa, ko te ʼu hahaʼi ʼaia neʼe natou ʼomai mai te ʼu faʼahi mamaʼo ʼo te kele moʼo logo ki te Salomone Lahi, ia Sesu Kilisito, ko te poto ʼaia ʼe natou maʼu mai te “tagata kaugana agatonu mo poto”. — Mateo 24:45-47.