Ko Ai ʼAē ʼe Nātou Faka Kolōliaʼi Te ʼAtua Ia ʼAho Nei?

“E ke taau, [“Sehova,” MN ] tomatou Atua, ke ke tali te kololia, mo te fakaapaapa pea mo te mafimafi.”​—Apokalipesi 4:​11.

1, 2. (a) Koteā te ʼu meʼa neʼe faʼu e te tagata ʼo faʼifaʼitakiʼi te faʼu ʼa te ʼAtua? (b) Koteā te fehuʼi ʼaē ʼe lagaʼi ai, pea koteā tona tali?

ʼI TE tahi ʼaho ʼo te taʼu 1940, ko te tagata Suisi ko Georges de Mestral, neʼe ʼalu ʼo fakahaʼele tana kuli. ʼI tana toe liliu ki tona ʼapi, neʼe ina tokagaʼi neʼe ʼi ai te ʼu meʼa neʼe pipiki ki tona kofu ʼo toe feiā aipe ki te ʼu fulu ʼo tana kuli. Neʼe ina fia ʼiloʼi pe koteā, pea neʼe ina vakavakaʼi ʼi te meʼa ʼaē ʼe ina fakaʼaʼata te ʼu kiʼi meʼa liliki, pea neʼe punamaʼuli ʼi tana sio ki te ʼu tegaʼi ʼakau talatala ʼe agaaga ohage ko he ʼu kiʼi foʼi kapesule talatala. Ki muli age, neʼe ina faʼu te meʼa fakamaʼu ʼaē ko te Velcro. Neʼe mole ko Georges de Mestral tokotahi pe ʼaē neʼe ina faʼifaʼitaki te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu e te ʼAtua. ʼI Amelika, ko te ʼu tēhina Lumières neʼe nā tohi te paki ʼo te vakalele ʼi tanā ʼosi sioʼi te lele ʼa te ʼu manu lele lalahi. Ko te tagata aseniolo ko Alexandre Gustave Eiffel neʼe ina faʼu te tule ʼo Palesi, ʼaē ʼe fakatoʼo kiai tona higoa, ʼo mulimuli ki te ʼu faʼahi ʼaē ʼe nātou faka fealagia ki te hui ʼo te vaʼe ʼa te tagata ke ina ʼamo te sino.

² Ko te ʼu faʼifaʼitaki ʼaia ʼe nātou fakahā lelei ko te kau tagata popoto ʼo te biomimétique ʼe nātou faʼifaʼitakiʼi te ʼu agaaga faʼu ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu e te ʼAtua.a ʼE ʼi ai te fehuʼi ʼe lagaʼi ai: Neʼe vikiʼi tuʼa fia koa e te hahaʼi ʼaia ia Ia ʼaē neʼe ina fakatupu te ʼu tegaʼi ʼakau talatala ʼaia mo te ʼu manu lele lalahi, te huiʼi vaʼe ʼa te tagata, pea mo te tahi ʼu meʼa matalelei neʼe faʼu e te tagata ʼo mulimuli ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu e te ʼAtua? Kae ʼe ko he meʼa fakaʼofaʼofa ʼi te malamanei ia ʼaho nei, heʼe mole vikiʼi e te hahaʼi te ʼAtua peʼe mole nātou faka kolōliaʼi pe la ia Ia.

3, 4. Koteā te faka ʼuhiga ʼo te kupu faka Hepeleo ʼaē neʼe fakaliliu ʼaki te kupu “kolōlia,” pea koteā tona faka ʼuhiga mokā fakaʼaogaʼi ʼo ʼuhiga mo Sehova?

³ ʼE feala ke feʼekeʼaki fēnei ʼihi, ‘He koʼe ʼe tonu ke faka kolōliaʼi te ʼAtua? ʼE mole kua maʼu koa la e te ʼAtua te kolōlia?’ ʼE moʼoni ko Sehova ʼe ko Ia ʼaē ʼe lahi ʼaupito tona kolōlia ʼi te ʼatulaulau, kae ʼe mole faka ʼuhiga leva ia ko te hahaʼi fuli ʼe nātou faka kolōliaʼi ia Ia. ʼI te Tohi-Tapu, ko te kupu faka Hepeleo ʼaē neʼe fakaliliu ʼaki te kupu “kolōlia” ʼe faka ʼuhiga tāfito ki he “meʼa ʼe maʼuhiga ʼaupito.” ʼE faka ʼuhiga kia meʼa fuli ʼaē ʼe ina fakaliliu he tahi ke maʼuhiga kia mata ʼo te hahaʼi. Ka fakaʼaogaʼi ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua, pea ʼe faka ʼuhiga ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou faka maʼuhigaʼi ia te ʼAtua kia mata ʼo te tagata.

⁴ Tokosiʼi ʼi te temi nei ʼe nātou tokagaʼi te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou faka maʼuhigaʼi te ʼAtua. (Pesalemo 10:4; 14:1) ʼI tona ʼuhiga moʼoni, ko te hahaʼi maʼuhiga ʼi te malamanei, kapau ʼe nātou tui ki te ʼAtua, pea ʼi te agamāhani neʼe nātou uga te hahaʼi ke mole nātou fakaʼapaʼapa ki te Tupuʼaga ʼo te ʼatulaulau. Ko te ʼu faʼahi fea ʼaē neʼe nātou fai ai te faʼahi ʼaia?

“ ʼE Mole Hanatou Takuʼaki”

5. ʼE fakamahino feafeaʼi e te kau popoto te matalelei ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu?

⁵ Tokolahi te kau hahaʼi popoto ʼe nātou ʼui ʼe mole he ʼAtua. Kae e feafeaʼi hanatou fakamahino te ʼu meʼa taulekaleka ʼaē neʼe fakatupu, ʼo feiā mo te hahaʼi? ʼE nātou ʼui ko te ʼu meʼa ʼaia neʼe tupu mai te evolisio, ʼaē ʼe ina ʼui ko meʼa fuli neʼe tupu fakafokifā. Ohage la ko te tagata ʼe tui ki te evolisio ko Stephen Jay Gould neʼe ina tohi fēnei: “Neʼe tou tutupu mai te ʼu faʼahiga ika neʼe nātou maʼu te fealagia ʼaē ke nātou liliu ko he ʼu manu ʼe feala ke nātou haʼele . . . ʼE lagi tou fia mahino lelei age kiai, kae ʼe mole he tahi tali kiai.” ʼO toe feiā pe, ko Richard E. Leakey pea mo Roger Lewin, neʼe nā tohi fēnei: “Ko te tagata neʼe lagi tupu mai he meʼa fakapunamaʼuli lahi neʼe hoko.” Māʼia mo ʼihi kau tagata popoto ʼe nātou vikiʼi te matalelei pea mo te agaaga ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu e te ʼAtua, kae mole nātou vikiʼi te ʼAtua.

6. He koʼe ʼe tokolahi te hahaʼi ʼe mole nātou fakamoʼoni ko te ʼAtua ia te Tupuʼaga ʼo meʼa fuli?

⁶ Ka tala e te hahaʼi popoto ko te evolisio ʼe ko he meʼa moʼoni, ʼe hage ʼe nātou fia ʼui ko te hahaʼi ʼaē ʼe nātou fakafisi kiai, ʼe ko te hahaʼi ʼaē ʼe mole nātou ʼiloʼi he meʼa. E tali feafeaʼi e te tokolahi ki te manatu ʼaia? Kua hili kiai ni ʼu taʼu, ko te tagata neʼe ina ʼiloʼi lelei te evolisio neʼe ina fakafehuʼi te ʼu hahaʼi ʼe nātou tui kiai. Neʼe ina ʼui fēnei: “Neʼe ʼau tokagaʼi ko te tokolahi ʼe nātou tui ki te evolisio, he neʼe ʼui age kia nātou ko te hahaʼi fuli ʼaē ʼe ʼatamai ʼe nātou tui kiai.” ʼE moʼoni, ka fakahā e te hahaʼi popoto tanatou mole tui ʼaē ki te ʼAtua, pea ʼe faigataʼa ki te tahi ʼu hahaʼi hanatou fakamoʼoni ko te ʼAtua te Tupuʼaga ʼo meʼa fuli.​—Tāʼaga Lea 14:15, 18.

7. Ohage ko tona ʼui ia Loma 1:​20, koteā ʼaē ʼe feala ke ʼiloga lelei ʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu, pea he koʼe ʼe tou lava mahino lelei kiai?

⁷ ʼE maʼu koa e te hahaʼi popoto he ʼu fakamoʼoni ki te evolisio? Kailoa. Kae ʼe lahi te ʼu fakamoʼoni ʼe ʼi ai totatou Tupuʼaga. ʼO ʼuhiga mo ia, neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Paulo: “Ko tona ʼu kalitate fakapulipuli ʼe ʼiloga lelei ia talu mai te fakatupu ʼo te malamanei, koteʼuhi ʼe mahino kiai te ʼatamai ʼaki te ʼu meʼa ʼaē kua faʼu, ʼio, tona mālohi heʼegata pea mo tona ʼuhiga ʼAtua, koia ʼe mole hanatou takuʼaki.” (Loma 1:​20, MN ) ʼE tou sio ki te maʼuli moʼoni ʼa te Tupuʼaga ʼi tana ʼu gāue. ʼE ʼui e Paulo talu mai te kamataʼaga ʼo te malamanei, neʼe feala ki te hahaʼi ke nātou ‘mahino’ ki te fakamoʼoni ʼaē ʼe maʼuli moʼoni te ʼAtua, ʼi tanatou sio ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe ina fakatupu. ʼE tou maʼu ʼifea te fakamoʼoni ʼaia?

8. (a) ʼE fakamoʼoni feafeaʼi e te lagi ia te mālohi pea mo te poto ʼo te ʼAtua? (b) Koteā ʼaē ʼe fakahā ai neʼe ʼi ai te Tupuʼaga ʼo te ʼatulaulau?

⁸ ʼE ʼiloga te maʼuli moʼoni ʼa te ʼAtua ʼi te ʼu fetuʼu ʼi te lagi. ʼE ʼui fēnei ia Pesalemo 19:1: “ ʼE kalagaʼi e te lagi te kolōlia ʼo te ʼAtua.” Ko te lagi, ʼaē ʼe maʼu ai te laʼā, te māhina, pea mo te ʼu fetuʼu, ʼe ko he fakamoʼoni ʼaia ki te mālohi pea mo te poto ʼo te ʼAtua. ʼE tou fonu ʼi te manavasiʼi ʼi tatatou sio ki te ʼu tuʼuga fetuʼu. Pea ko te ʼu fetuʼu fuli ʼaia ʼi te lagi ʼe nātou mulimuli ki te ʼu lao kua ʼosi fakatuʼu.b (Isaia 40:26) ʼE fakapotopoto koa te ʼui ʼaē ko te faʼahi ʼaia neʼe tupu fakafokifā pe? ʼE lahi te hahaʼi popoto ʼe nātou ʼui ko te kamata mai ʼo te ʼatulaulau neʼe hoko fakapunamaʼuli pe. Moʼo fakamahino te faʼahi ʼaia, neʼe tohi fēnei e te polofesea: “Ko te ʼui ʼaē kua tuʼu te ʼatulaulau talu mai fualoa ʼe ko he manatu ʼe tali gafua e he tahi ʼe mole tui ki te ʼAtua. Pea ko te ʼui ʼaē ʼe ʼi ai te kamataʼaga ʼo te ʼatulaulau ʼe mahino ia ʼe tonu ke ʼi ai hona tupuʼaga, heʼe ko meʼa fuli pe neʼe ʼi ai tona tupuʼaga.”

9. ʼE hā lelei feafeaʼi te poto ʼo Sehova ʼi te ʼu manu?

⁹ ʼE tou toe sisio ʼi te kele ki te tahi ʼu fakamoʼoni ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua. Neʼe ʼui fēnei e te tagata fai pesalemo: “ ʼE lahi tau ʼu gāue, Ê Sehova! Neʼe ke fai tau ʼu gāue fuli ʼaia ʼaki te poto. ʼE mahu tou ʼu koloā ʼi te kele.” (Pesalemo 104:24) Ko te ʼu “koloā” ʼa Sehova, ohage ko te ʼu manu, ʼe nātou fakamoʼoni ai ki tona poto. Ohage ko tatatou ʼui ʼi te kamata, ʼe kumi tuʼumaʼu e te hahaʼi popoto ke nātou faʼifaʼitaki te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu e te ʼAtua, heʼe lelei ʼaupito tona faʼu. Tou vakaʼi te tahi ʼu fakamoʼoni. Ko te hahaʼi ʼaē ʼe nātou fai te ʼu kumi, neʼe nātou vakavakaʼi lelei te ʼu tala ʼo te ʼu manu ke feala ʼaki te faʼifaʼitaki ʼaia, ke nātou faʼu he ʼu puloga tau mālohi; neʼe nātou sivi te ʼu manu lele ʼaē ʼe lelei ʼaupito tanatou logo moʼo faʼu he ʼu masini foʼou maʼa te hahaʼi tuli; pea neʼe nātou vakavakaʼi te ʼu fuluʼi kapakau ʼo te ʼu lulu moʼo faʼu he ʼu vakalele ʼe mole lava maʼu e te ʼu radars. Logola te ʼu faiga lahi ʼa te tagata, kae ʼe mole feala ke ina faʼifaʼitakiʼi lelei te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu e te ʼAtua. Koutou tokagaʼi te manatu ʼo te tohi Biomimicry​—Innovation Inspired by Nature: “ ʼE fakahoko e te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe fia fakahoko e te tagata, kae ʼe mole fakaʼaogaʼi maumau ai e te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu ia te penisini, ʼe mole ina ʼulihi te kele, peʼe fakatupu tuʼutāmaki ki te ka haʼu [ʼa te malamanei].” ʼE hā ʼaki ai he toe poto lahi!

10. He koʼe ʼe mole fakapotopoto te fakafisi ʼaē ki te maʼuli moʼoni ʼo he Tupuʼaga Lahi? Koutou tuku mai he faʼifaʼitaki.

¹⁰ Peʼe koutou sioʼi te ʼu meʼa ʼo te lagi peʼe ko te ʼu meʼa ʼo te kele, ʼe hā lelei ai ʼe ʼi ai te Tupuʼaga. (Selemia 10:12) ʼE tonu ke tou loto tahi mo te ʼu meʼa maʼuli ʼaē ʼi selo ʼaē ʼe nātou kalaga fēnei: “E ke taau, [“Sehova,” MN ] tomatou Atua, ke ke tali te kololia, mo te fakaapaapa pea mo te mafimafi, koteuhi nee ke fakatupu ia meafuape.” (Apokalipesi 4:​11) Kae tokolahi te kau popoto ʼe mole nātou sio ʼaki ‘te ʼu mata ʼo tonatou loto’ ʼe ʼi ai moʼoni totatou Tupuʼaga, logola tanatou ōfo ʼi te ʼu meʼa matalelei ʼaē ʼe nātou sio mata kiai. (Efeso 1:​18) Koʼeni te faʼifaʼitaki: Ko he tahi ʼe ina ʼui ʼe matalelei te faʼufaʼu ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakatupu kae ʼe fakafisi ki te maʼuli moʼoni ʼo te Tupuʼaga Lahi, ʼe hage pe ko he tahi ʼe sio ki he fai pena ʼe matalelei kae ʼe mole faka tui ia neʼe ʼi ai he tahi neʼe ina pena te paki matalelei ʼaia. Koia ʼaē ʼe ʼui ai e te Tohi-Tapu, ko nātou ʼaē ʼe mole nātou tui ki te ʼAtua “ ʼe mole hanatou takuʼaki.”

Ko “Te Kau Takitaki Kivi” ʼe Nātou Loiʼi Te Tokolahi

11, 12. Ko te akonaki ʼaē ʼe ina ʼui kua ʼiloʼi fakatomuʼa te ʼu meʼa ʼaē ka hoko ʼi totatou maʼuli, ʼe fakatafito ki te manatu fea, pea koteā ʼaē ʼe fakahā mai ko te akonaki ʼaia ʼe mole ina faka kolōliaʼi te ʼAtua?

¹¹ Tokolahi te hahaʼi lotu ʼe nātou tui moʼoni ko tanatou tauhi ʼe ina faka kolōliaʼi te ʼAtua. (Loma 10:​2, 3) Kae ʼi tona fakahagatonu, neʼe nātou tāʼofi te ʼu lauʼi miliona hahaʼi ke nātou faka kolōliaʼi te ʼAtua. ʼO feafeaʼi? Tou vakaʼi te ʼu faʼahi e lua.

¹² ʼUluaki, ko te ʼu lotu, ʼaki te ʼu akonaki hala, neʼe mole nātou faka kolōliaʼi te ʼAtua. Ohage la ko te akonaki ʼaē ʼe ina ʼui kua ʼiloʼi fakatomuʼa te ʼu meʼa ʼaē ka hoko ʼi totatou maʼuli. ʼE ʼui e te akonaki ʼaia ko te ʼAtua ʼe feala ke ina ʼiloʼi te ka haʼu, koia ʼe ina ʼiloʼi fakatomuʼa ai te ikuʼaga ʼo meʼa fuli pe. Ko tona faka ʼuhiga ʼaē ko te ʼAtua kua ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa talu mai fualoa te ʼu meʼa lelei pea mo kovi ʼaē ka hoko ki te hahaʼi fuli. ʼO mulimuli ki te akonaki ʼaia, ʼe tupu te ʼu mamahi fuli pea mo te agakovi fuli ʼo te malamanei ʼuhi ko te ʼAtua. ʼE mole ko he faka kolōliaʼi ʼaia ʼo te ʼAtua mo kapau ʼe tou tuku te ʼu hala ʼaia kia ia, heʼe ʼi tona ʼuhiga moʼoni ʼe tupu te ʼu faʼahi ʼaia ʼuhi ko tona Fili lahi, ia Satana, ia ia ʼaē ʼe fakahigoaʼi e te Tohi-Tapu ko “te pule o te malama-nei.”​—Soane 14:30; 1 Soane 5:​19.

13. He koʼe ʼe mole fakapotopoto te manatu ko te ʼAtua ʼe mole ina faka tuʼakoi tana lava ʼiloʼi te ka haʼu? Koutou tuku mai he fakamoʼoni.

¹³ Ko te akonaki ʼaia ʼe mole fakatafito ki te Tohi-Tapu pea ʼe ko he fasituʼu ki te ʼAtua. ʼE ina fakamahino hala te meʼa ʼaē ʼe feala ke fai e te ʼAtua pea mo te meʼa ʼaē ʼe ina fai moʼoni. ʼE tuʼu fakalelei ʼi te Tohi-Tapu ko te ʼAtua ʼe feala ke ina ʼiloʼi fakatomuʼa te ʼu meʼa ʼaē ka hoko. (Isaia 46:​9, 10) Kae ʼe tonu ke tou mahino ʼe ina lava faka tuʼakoi te ʼu meʼa ʼaē ʼe tonu ke ina ʼiloʼi ʼo ʼuhiga mo te ka haʼu pea mo tou ʼiloʼi ʼe mole ko ia ʼaē te tupuʼaga ʼo te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe hoko kia tatou. Koʼeni tona fakamoʼoni: Kanapaula ʼe koutou maʼu he toe mālohi, ʼe koutou fia hiki anai koa te ʼu meʼa mamafa fuli ʼaē ʼe koutou sio kiai? Kailoa ia! ʼO toe feiā pe, ko te fealagia ki te ʼAtua ke ina ʼiloʼi te ka haʼu, ʼe mole faka ʼuhiga leva ʼe fakamaʼua ke ina ʼiloʼi fakatomuʼa ia meʼa fuli peʼe ina fakatuʼutuʼu fakatomuʼa.c ʼE ina filifili te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina fia ʼiloʼi fakatomuʼa. ʼE hā lelei mai, ko te ʼu akonaki hala ohage ko te akonaki ʼaē ʼe ina ʼui ko te ʼAtua ʼe ina ʼiloʼi fakatomuʼa te ʼu meʼa ʼo totatou maʼuli, ʼe mole ko he faka kolōlia ʼaia kia te ia.

14. Neʼe fakalainoaʼi feafeaʼi e te ʼu lotu ia te ʼAtua?

¹⁴ Ko te lua faʼahi ʼaē ʼe fakalainoaʼi ai e te lotu ia te ʼAtua, ko te aga ʼa tana hahaʼi tauhi. ʼE fakamaʼua ki te kau Kilisitiano ke nātou mulimuli ki te ʼu akonaki ʼa Sesu. Neʼe akoʼi e Sesu ki tana ʼu tisipulo ke nātou “feʼofaʼaki” pea ke “mole nātou kau ʼi te malamanei.” (Soane 15:12; 17:14-​16, MN ) E feafeaʼi ʼo ʼuhiga mo te kau takitaki lotu ʼo te Keletiate? Neʼe nātou muliʼi moʼoni koa te ʼu akonaki ʼaia?

15. (a) Koteā ʼaē neʼe fai e te kau takitaki lotu ʼo te Keletiate ʼi te fetauʼaki ʼa te ʼu puleʼaga? (b) ʼE malave feafeaʼi te aga ʼa te kau takitaki lotu ki te ʼu lauʼi miliona hahaʼi?

¹⁵ Koutou tokagaʼi te meʼa ʼaē neʼe fai e te kau takitaki lotu ʼi te temi tau. Neʼe nātou lagolago, mo tali pea mo takitaki te fetauʼaki ʼa te ʼu puleʼaga. Neʼe nātou tapuakiʼi te ʼu kautau pea mo faka lākatonuʼi te matehi ʼa te hahaʼi. ʼE lagi tou feʼekeʼaki fēnei: ‘Neʼe mole heʼeki fakakaukauʼi koa e te kau takitaki lotu ʼaia, ko te tahi kau takitaki lotu ʼaē ʼe nātou fefakafeagaiʼaki, ʼe nātou toe fai pe la mo nātou te ʼu meʼa ʼaia?’ (Vakaʼi te talanoa “Ko Ai ʼAē ʼe Lagolago Ki Ai Te ʼAtua?”) ʼE mole faka kolōliaʼi te ʼAtua e te kau takitaki lotu mokā nātou tala neʼe tokoni kia nātou te ʼAtua ʼi te ʼu tau ʼaē neʼe lahi ai te kau mate, pea ʼe mole nātou faka kolōliaʼi ia ia ʼi tanatou tala ʼaē kua ʼāfea te ʼu lekula ʼa te Tohi-Tapu pea mo nātou tali te ʼu faʼahiga aga heʼeʼaoga kehekehe. ʼE tou manatuʼi ai te kau takitaki lotu pe ʼaē neʼe fakahigoaʼi nātou e Sesu ko te ʼu “tagata ʼe nātou manuki ki te lao” pea ko he ʼu kau takitaki kivi”! (Mateo 7:​15-​23, MN; 15:14, MN ) ʼAki te aga ʼa te kau takitaki lotu ʼo te Keletiate, ko te lauʼi miliona hahaʼi kua fakavaivaiʼi tonatou ʼofa ʼaē ki te ʼAtua.​—Mateo 24:12.

Ko Ai ʼAē ʼe Nātou Faka Kolōliaʼi Moʼoni Te ʼAtua?

16. Moʼo tali ki te fehuʼi ʼaē peʼe ko ai ʼaē ʼe nātou faka kolōliaʼi moʼoni te ʼAtua, he koʼe ʼe tonu ke tou vakaʼi ʼi te Tohi-Tapu?

¹⁶ Kapau ko te hahaʼi maʼuhiga pea mo ʼiloa ʼo te malamanei ʼe mole nātou faka kolōliaʼi te ʼAtua, pea ko ai ʼaē ʼe nātou fakahoko moʼoni te faʼahi ʼaia? Moʼo tali ki te fehuʼi ʼaia, ʼe tonu ke tou vakaʼi te Tohi-Tapu, heʼe fakahā mai e te ʼAtua peʼe feafeaʼi hatatou faka kolōliaʼi ia ia, pea ʼe ina fakatuʼu te ʼu lekula ʼi tana Folafola, te Tohi-Tapu. (Isaia 42:8) Tou vakaʼi te ʼu faʼahi e tolu ke tou faka kolōliaʼi ai te ʼAtua, pea ʼi te ʼu faʼahi takitahi ʼaia tou vakavakaʼi peʼe ko ai ia ʼaho nei ʼe ina fai moʼoni te faʼahi ʼaia.

17. Neʼe fakahā feafeaʼi e Sehova totonu ko te faka kolōliaʼi ʼo tona huafa ʼe ko he faʼahi maʼuhiga ʼo tona finegalo, pea ko ai ia ʼaho nei ʼe nātou faka kolōliaʼi te huafa ʼo te ʼAtua ʼi te kele katoa?

¹⁷ ʼUluaki, ʼe feala ke tou faka kolōliaʼi te ʼAtua ʼaki te fakavikiviki ki tona huafa. Ko te faʼahi ʼaia ʼe maʼuhiga ʼi te finegalo ʼo te ʼAtua, pea ʼe hā lelei ʼi te ʼu palalau ʼa Sehova kia Sesu. ʼI te tahi ʼaho ʼi muʼa ʼo tana mate, neʼe faikole fēnei ia Sesu: “Tamai fakakololiaʼi tou huafa.” Pea neʼe tali fēnei age e te leʼo: “Kuʼau fakakololia ia pea e au toe fakakololiaʼi anai ia.” (Soane 12:28) ʼE mahino papau ia ko te leʼo ʼaia neʼe ko te leʼo ʼo Sehova. ʼI tana tali ʼaia ʼe hā lelei ai ʼe maʼuhiga kia ia ke faka kolōliaʼi tona huafa. Koia, ko ai ia ʼaho nei ʼe nātou faka kolōliaʼi ia Sehova ʼo nātou fakahā pea mo vikiʼi tona huafa ʼi te kele katoa? Ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼaē ʼe nātou fai te faʼahi ʼaia ia fenua e 235.​—Pesalemo 86:11, 12.

18. ʼE tou lava ʼiloʼi feafeaʼi ia nātou ʼaē ʼe nātou atolasio ki te ʼAtua ʼaki “te mooni,” pea talu mai ni ʼu taʼu e teau tupu, ko te kautahi fea ʼaē ʼe ina akoʼi te ʼu moʼoni ʼo te Tohi-Tapu?

¹⁸ Lua, ʼe feala ke tou faka kolōliaʼi te ʼAtua mokā tou akoʼi ki te hahaʼi te moʼoni ʼo ʼuhiga mo ia. Neʼe ʼui e Sesu ko te kau atolasio moʼoni ʼe tonu “ke natou atolasio [ki te ʼAtua ʼaki] te mooni.” (Soane 4:​24) ʼE tou lava ʼiloʼi feafeaʼi nātou ʼaē ʼe nātou atolasio ki te ʼAtua ʼaki te “mooni”? ʼE tonu ke nātou līaki te ʼu akonaki ʼaē ʼe mole fakatafito ki te Tohi-Tapu, ʼaē ko he ʼu loi ʼo ʼuhiga mo te ʼAtua pea mo tona finegalo. Kae ʼe tonu ke nātou akoʼi te ʼu moʼoni maʼa ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua, ʼaē ʼe kau kiai te ʼu faʼahi ʼaenī: ko Sehova ʼe ko te ʼAtua Māfimāfi, pea ʼe ko ia tokotahi pe ʼaē ʼe tāu mo te kolōlia (Pesalemo 83:18); ko Sesu ʼe ko te ʼAlo ʼo te ʼAtua pea ko te Hau fakanofo ʼo te Puleʼaga faka Mesianike ʼo te ʼAtua (1 Kolonito 15:27, 28); ko te Puleʼaga ʼo te ʼAtua ʼe ina tāpuhā anai te huafa ʼo Sehova pea mo ina fakahoko anai tana fakatuʼutuʼu ʼo ʼuhiga mo te kele pea mo te tagata (Mateo 6:​9, 10); ko te logo lelei ʼo ʼuhiga mo te Puleʼaga ʼaia ʼe tonu ke faka mafola ʼi te kele katoa. (Mateo 24:14) ʼE ko te kautahi pe e tahi ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼaē talu mai ni ʼu taʼu e teau tupu, ʼe ina akoʼi fakalelei ki te hahaʼi ia te ʼu moʼoni maʼuhiga ʼaia.

19, 20. (a) He koʼe ko te aga ʼa he Kilisitiano ʼe feala ke ina faka kolōliaʼi te ʼAtua? (b) Koteā te ʼu fehuʼi ʼaē ʼe feala ai ke tou ʼiloʼi peʼe ko ai ia ʼaho nei ʼe nātou faka kolōliaʼi ia te ʼAtua ʼaki tanatou ʼu aga ʼaē ʼe lelei?

¹⁹ Tolu, ʼe feala ke tou faka kolōliaʼi te ʼAtua ʼo mulimuli ki tana ʼu lekula. Neʼe tohi fēnei e te ʼapositolo ko Petelo: “Ke ia koutou he aga matamatalelei ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu puleʼaga, ke feala ʼi te temi ʼaē ʼe nātou laukovi ai kia koutou ohage ko he kau agakovi, ke nātou faka kolōliaʼi te ʼAtua ʼi te ʼaho ʼo tana ʼaʼahi, ʼuhi ko tanatou sio mata ki takotou ʼu gāue lelei.” (1 Petelo 2:​12, MN ) ʼE hā te tui ʼa he Kilisitiano ʼi tana aga. Ka sio te hahaʼi ki te aga lelei ʼa he Kilisitiano ʼuhi ko tana tui, pea ʼe faka kolōliaʼi ai ki te ʼAtua.

²⁰ Ko ai ia ʼaho nei ʼe nātou faka kolōliaʼi te ʼAtua ʼaki tanatou aga ʼaē ʼe lelei? Ko ai koa te kautahi faka lotu ʼaē ʼe lahi te ʼu fenua ʼe nātou vikiʼi, heʼe ko he ʼu hahaʼi maʼuli tokalelei, ʼe nātou mulimuli ki te lao ʼo totogi tanatou ʼu tukuhau? (Loma 13:​1, 3, 6, 7) Ko ai koa te hahaʼi ʼaē ʼe ʼiloa ʼi te malamanei ʼuhi ko tanatou logo tahi​—ko he logo tahi ʼi te ʼu lanu pea mo te ʼu fenua kehekehe? (Pesalemo 133:1; Gaue 10:34, 35) Ko ai koa te kautahi ʼe ʼiloʼi ʼi te malamanei katoa ʼuhi ko tanatou ako ia te Tohi-Tapu, ʼaē ʼe ina uga nātou ke nātou fakaʼapaʼapa ki te lao, ki te maʼuli faka famili, pea mo mulimuli ki te ʼu aga ʼaē ʼe fakamaʼua e te Tohi-Tapu? ʼE ko te kautahi pe e tahi ʼaē ʼe nātou fai te ʼu faʼahi ʼaia​—ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.

ʼE Koutou Faka Kolōliaʼi Koa Te ʼAtua?

21. He koʼe ʼe tonu ke tou vakaʼi peʼe tou faka kolōliaʼi ia Sehova?

²¹ ʼE tonu ke tou fai kia tatou takitokotahi te fehuʼi ʼaenī: ‘ ʼE ʼau faka kolōliaʼi koa te ʼAtua?’ Ohage ko tona ʼui ia Pesalemo 148, ko te ʼu meʼa fuli ʼaē neʼe fakatupu ʼe nātou faka kolōliaʼi te ʼAtua. Te kau ʼaselo, te lagi, te kele pea mo te ʼu manu, ʼe nātou vikiʼi fuli ia Sehova. (Vaega 1 ki te 10) ʼE fakaʼofaʼofa heʼe tokolahi te hahaʼi ia ʼaho nei ʼe mole nātou vikiʼi te ʼAtua! Kapau ʼe koutou fai he meʼa ʼe ina faka kolōliaʼi ai te ʼAtua, pea ʼe koutou fakatahi ki te ʼu fakatupu katoa ʼaē ʼe nātou vikiʼi ia Sehova. (Vaega 11 ki te 13) ʼE ko he faʼahiga fakaʼaogaʼi lelei ʼaia ʼo totatou maʼuli.

22. Koteā te ʼu tapuakina ʼe koutou maʼu ʼi takotou faka kolōliaʼi ia Sehova, pea koteā ʼaē ʼe tonu ke koutou fakatotonu ke koutou fai?

²² Kapau ʼe koutou faka kolōliaʼi ia Sehova, pea ʼe tapuakina lahi anai koutou. ʼI takotou tui ki te sakilifisio faitotogi ʼa Kilisito, ʼe koutou fakatokatoka ai mo te ʼAtua pea mo maʼu he ʼu felogoi tokalelei pea mo fakafiafia mo takotou Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo. (Loma 5:​10) ʼE koutou liliu ʼo fiafia pea mo loto fakafetaʼi, mo kapau ʼe koutou kumi he ʼu tupuʼaga ke koutou faka kolōlia ai ki te ʼAtua. (Selemia 31:12) Pea ʼe feala ke koutou tokoni ki te hahaʼi ke nātou maʼuli fiafia, pea mo koutou fiafia lahi ai mo koutou. (Gaue 20:35) ʼOfa pe ke koutou kau ia nātou ʼaē ʼe nātou fakatotonu ke nātou faka kolōliaʼi te ʼAtua ʼi te temi nei ʼo talu ai!

[Kiʼi nota]

ʼE Kei Koutou Manatuʼi Koa?

• He koʼe ʼe feala ke tou ʼui ko te hahaʼi popoto neʼe mole nātou tokoni ki te hahaʼi ke nātou faka kolōliaʼi ia te ʼAtua?

• Koteā te ʼu faʼahi e lua ʼaē neʼe mole tokoni ai te ʼu lotu ki te hahaʼi ke nātou faka kolōliaʼi ia te ʼAtua?

• ʼE tou lava faka kolōliaʼi feafeaʼi ia te ʼAtua?

• He koʼe ʼe tonu ke tou vakaʼi peʼe tou faka kolōliaʼi ia Sehova?

[Talanoa ʼo te pasina 12]

“Ko Ai Koa ʼAē ʼe Lagolago Ki Ai Te ʼAtua?”

Ko te tagata neʼe solia ʼi te Kautau Vakalele ʼo Siamani lolotoga te Lua Tau Faka Malamanei, kae neʼe liliu ki muli age ko he Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼe ina ʼui fēnei:

“Ko te meʼa ʼaē neʼe hoha ai taku fakakaukau lolotoga te ʼu taʼu ʼaia ʼaē neʼe hoko ai te tau . . . ko taku sio ki te kau takitaki lotu ʼo te ʼu teitei lotu fuli​—Katolika, Lutelo, te lotu ʼa te kau ʼēpikopō, pea mo te tahi ʼatu ʼu lotu​—neʼe nātou fakatapuʼi te ʼu vakalele pea mo te hahaʼi tau ʼi muʼa ʼo tanatou ʼolo ʼo tuki puluʼi ʼo mamate ai te hahaʼi. Neʼe ʼau faʼa fai te fehuʼi ʼaenī: ‘Ko ai koa ʼaē ʼe lagolago ki ai ia te ʼAtua?’

“Ko te ʼu solia Siamani neʼe nātou ʼai te ʼu kiliʼi pipi neʼe tohi ʼi te mamaʼi kiliʼi pipi te ʼu kupu Gott mit uns (te ʼAtua ʼe kau mo tatou). Kae neʼe ʼau feʼekeʼaki: ‘He koʼe ʼe mole kau anai te ʼAtua mo te tahi ʼu solia ʼaē ʼe tou lotu tahi pea mo faikole ki te ʼAtua e tahi?’ ”

[Paki ʼo te pasina 10]

ʼI te kele katoa, ko te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe nātou faka kolōliaʼi moʼoni te ʼAtua