Tou Kau Ia Nātou ʼAē ʼe Tui

“ ʼE [tou kau] . . . ia nātou ʼaē ʼe tui ki te hāofaki ʼo te nefesi.”​—Hepeleo 10:​39, MN.

1. He koʼe ʼe feala ke tou ʼui, ʼe maʼuhiga te tui ʼa te kau kaugana fuli ʼa Sehova?

KAPAU ʼe koutou fakatuʼutuʼu ke koutou ʼolo ki he Fale ʼo te Puleʼaga ʼe fonu ai te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, koutou fakasiosio te ʼu meʼa ʼaē ʼe nātou fai. Koutou fakakaukauʼi te tui ʼaē ʼe nātou maʼu. Lagi ʼe koutou sio anai ki he kau matuʼa kua fualoa tanatou tauhi ki te ʼAtua, mo he kau tūpulaga ʼe nātou tauʼi ʼi te ʼaho fuli pe te ʼu fakaneke ʼo tonatou ʼu kaumeʼa, pea mo he ʼu mātuʼa ʼe nātou gāue kinakina moʼo akoʼi tanatou fānau ke nātou manavasiʼi ki te ʼAtua. ʼE ʼi ai te ʼu tagata ʼāfea pea mo te ʼu tagata faifekau faka minisitelio ʼo te kokelekasio, ʼe nātou fakahoko te ʼu maʼua kehekehe. Ei, ʼe koutou sisio ki te ʼu tēhina mo tuagaʼane fakalaumālie ʼe kehekehe ʼonatou taʼu, pea ʼe nātou tauʼi fuli he ʼu fihifihia moʼo tauhi kia Sehova. ʼE maʼuhiga te tui ʼo nātou fuli ʼaia!​—1 Petelo 1:⁠7.

2. He koʼe ʼe kei ʼaoga kia tatou te tokoni ʼaē neʼe fai e Paulo ia Hepeleo kapite 10 pea mo te 11?

² ʼE tokosiʼi te hahaʼi ʼaē neʼe nātou mahino lelei ki te maʼuhiga ʼo te tui, ohage ko te mahino ʼa te ʼapositolo ko Paulo. ʼI tona fakahagatonu, neʼe ina ʼui ʼo ʼuhiga mo te tui moʼoni, ʼe ina taki ki “te hāofaki ʼo te nefesi.” (Hepeleo 10:39, MN) Kae neʼe ʼiloʼi e Paulo, ʼe feala ke maumauʼi te tui ʼaia ʼi te mālama heʼe tui ʼaenī. Neʼe tuʼania ʼo ʼuhiga mo te kau Kilisitiano Hepeleo ʼaē neʼe nonofo ʼi Selusalemi pea mo Sutea he neʼe nātou faiga mālohi moʼo taupau tanatou tui. ʼI tatatou vakaʼi te ʼu koga ʼo te kapite 10 pea mo te kapite 11 ʼo te tohi ʼo Hepeleo, tou fakatokagaʼi te ʼu puleʼaki ʼaē neʼe fai e Paulo moʼo hikihiki ʼo tanatou tui. Kapau ʼe tou fai te faʼahi ʼaia, pea ʼe tou ʼiloʼi ai anai peʼe lava feafeaʼi hatatou fakamālohiʼi tatatou tui pea mo te tui ʼa ʼihi.

Tou Fefalalaʼaki

3. ʼE hā feafeaʼi ʼi te ʼu palalau ʼa Paulo ʼaē ʼe tuʼu ia Hepeleo 10⁠:​39, neʼe falala ki tona ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼi te tui?

³ ʼUluaki, ʼe feala ke tou fakatokagaʼi te manatu lelei ʼaē neʼe maʼu e Paulo ʼo ʼuhiga mo te kau Kilisitiano ʼaē neʼe faitohi ki ai. Neʼe ina tohi fēnei: “Koia ʼe mole tou kau ia nātou ʼaē ʼe holomuli ki te fakaʼauha, kae ia nātou ʼaē ʼe tui ki te hāofaki ʼo te nefesi.” (Hepeleo 10:​39, MN) Neʼe manatuʼi e Paulo te ʼu kalitate ʼo tona ʼu tēhina Kilisitiano, kae mole ina manatuʼi tonatou ʼu vaivaiʼaga. Koutou toe fakatokagaʼi foki, neʼe fakaʼaogaʼi e Paulo te kupu “tou.” Ko Paulo neʼe ko he tagata faitotonu. Kae neʼe mole fia māʼoluga ia ʼi te kau Kilisitiano ʼaia, ohage neʼe ko he tagata neʼe faitotonu age ia nātou. (Vakaʼi ia Tagata Tānaki 7:​16.) Kae neʼe ina fakahā ai, ʼe kau ia nātou. ʼAki tona loto katoa, neʼe ina fakahā tana falala ʼaē, ko ia pea mo tona ʼu tēhina Kilisitiano ʼe nātou lava tauʼi fuli anai te ʼu fakataga ʼaē neʼe ʼamanaki hoko kia nātou, pea ʼe nātou fakafisi anai ʼaki he lototoʼa te holomuli ki te fakaʼauha, pea ʼe nātou kau anai ia nātou ʼaē ʼe tui.

4. He koʼe neʼe falala Paulo ki tona ʼu tēhina ʼi te tui?

⁴ He koʼe neʼe falala feiā ia Paulo? Neʼe puli koa kia ia te ʼu agahala ʼa te kau Kilisitiano Hepeleo? Kailoa, he neʼe ina fai age te ʼu tokoni ke nātou tauʼi tonatou ʼu vaivaiʼaga ʼi te faʼahi fakalaumālie. (Hepeleo 3:​12; 5:​12-​14; 6:​4-6; 10:26, 27; 12:⁠5) Kae neʼe ʼi ai te ʼu tupuʼaga lelei e lua ʼaē neʼe feala ai kia Paulo ke falala ki tona ʼu tēhina. (1) ʼI tana faʼifaʼitaki kia Sehova, neʼe faiga e Paulo ke ina sioʼi te hahaʼi ʼaki te faʼahiga sio ʼa Sehova. Neʼe mole ina sioʼi pe tanatou ʼu hala, kae neʼe ina toe sioʼi foki mo tonatou ʼu kalitate pea mo tanatou loto ʼaē ke nātou fai te meʼa ʼaē ʼe lelei ʼi te ka haʼu. (Pesalemo 130:⁠3; Efeso 5:1) (2) Neʼe tui mālohi Paulo ki te mālohi ʼo te laumālie maʼoniʼoni. Neʼe ina ʼiloʼi, ʼe mole he fihifihia, pe ko he vaivaiʼaga fakatagata, ʼe feala ke ina tāʼofi ia Sehova ke ina foaki “te malohi tauʼoluga pau” ki te kau Kilisitiano ʼaē ʼe nātou faiga ke nātou tauhi agatonu kia te Ia. (2 Kolonito 4:7; Filipe 4:​13) Koia, neʼe mole faihala ia Paulo ʼi tana falala ki tona ʼu tēhina mo tuagaʼane, pea neʼe mole ko he falala fakavale, kae neʼe fakatafito mālohi ki te Tohi-Tapu.

5. ʼE tou lava faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi te tui ʼa Paulo, pea koteā ʼaē ka hoko ʼaki?

⁵ ʼE mahino papau ia, ko te falala ʼa Paulo neʼe malave ki ʼihi. Lagi neʼe ko he meʼa fakafiafia ki te ʼu kokelekasio ʼo Selusalemi pea mo Sutea, tanatou maʼu te ʼu fakaloto mālohi ʼaia mai ia Paulo. ʼI tonatou manukiʼi pea mo meʼa noaʼi e te kau fakafeagai Sutea, neʼe lotomālohi te kau Kilisitiano Hepeleo ke nātou maʼu te tui ʼaki te ʼu tokoni ʼaia neʼe fai age kia nātou. ʼE feala koa ke tou fai feiā ia ʼaho nei? ʼE faigafua hatatou sioʼi te ʼu lākahala pea mo te ʼu vaivaiʼaga ʼo totatou ʼu tēhina mo tuagaʼane. (Mateo 7:​1-5) Kae ʼe feala ke tou fetokoniʼaki mo kapau ʼe tou tokagaʼi tāfito te tui ʼaē ʼe tou tahi maʼu. Kapau ʼe tou fai te taʼi fakaloto mālohi ʼaia, pea ʼe tuputupu anai tatatou tui.​—Loma 1:​11, 12.

Tou Fakaʼaogaʼi Lelei Te Folafola ʼa Te ʼAtua

6. Ko te tohi fea ʼaē neʼe fakaʼaogaʼi e Paulo ʼi tana fai te ʼu palalau ʼaē ʼe tuʼu ia Hepeleo 10:38?

⁶ Neʼe toe hikihiki e Paulo te tui ʼo tona ʼu tēhina mo tuagaʼane ʼaki tana faiva ʼi te fakaʼaogaʼi ʼo te Tohi-Tapu. Ohage la, neʼe ina tohi fēnei: “Ko taku tagata agatonu e mauli anai i te tui, pea kapau e holomuli, e mole fimalie anai toku laumalie ia te ia.” (Hepeleo 10:38) ʼI henī, ʼe fakaʼaogaʼi e Paulo te ʼu palalau ʼa te polofeta ko Hapakuke.a Neʼe lagi mālama te kau lautohi ʼa Paulo ki te ʼu palalau ʼaia, he neʼe ʼiloʼi lelei e te kau Kilisitiano Hepeleo te ʼu tohi ʼa te kau polofeta. Neʼe lelei tana filifili te faʼifaʼitaki ʼa Hapakuke, he neʼe ina fakatuʼutuʼu ke ina fakamālohiʼi te tui ʼa te kau Kilisitiano ʼo Selusalemi pea mo ʼona tafaʼaki ʼi te teitei taʼu 61 ʼo totatou temi. Koteā tona tupuʼaga?

7. Ko te temi fea ʼaē neʼe tohi ai e Hapakuke te lea faka polofeta ʼaia, pea neʼe feafeaʼi te ʼu ʼaluʼaga ʼo Suta ʼi te temi ʼaia?

⁷ ʼE hā mai, neʼe fai e Hapakuke tana tohi ia taʼu e ʼuafulu ki muʼa atu ka heʼeki fakaʼauha Selusalemi ʼi te taʼu 607 ʼi muʼa ʼo totatou temi. ʼI te meʼa ʼaē neʼe hā kia ia, neʼe sio te polofeta ki te kau Kalitia (peʼe ko te kau Papiloni), ko “he puleʼaga ʼitaʼita ia mo fakatupu maveuveu,” neʼe nātou ʼohofiʼi pea mo fakaʼauha ia Selusalemi, pea neʼe nātou ʼave fakapōpula ai te ʼu hahaʼi pea mo te ʼu puleʼaga. (Hapakuke 1:​5-​11) Kae ko te malaʼia ʼaia neʼe kua ʼosi fakakikite talu mai te temi ʼo Isaia, ia taʼu e teau tupu ki muʼa atu. ʼI te temi ʼo Hapakuke, neʼe hoa Seoiakimi ki te Hau agalelei ko Sosiasi, pea neʼe toe mafola te agakovi ʼi Suta. Neʼe fakatagaʼi pea mo matehi e Seoiakimi te hahaʼi ʼaē neʼe palalau ʼi te huafa ʼo Sehova. (2 Fakamatala 36:5; Selemia 22:17; 26:20-​24) ʼE mole tou punamaʼuli ai ki te kalaga ʼaenī ʼa te polofeta ko Hapakuke ʼaē neʼe nofo tuʼania: “ ʼO aʼu ki ʼafea, Ê Sehova?”​—Hapakuke 1:2.

8. He koʼe neʼe ʼaoga te faʼifaʼitaki ʼo Hapakuke ki te kau Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō pea mo te temi ʼaenī?

⁸ Neʼe mole ʼiloʼi e Hapakuke peʼe hoko anai ʼafea te fakaʼauha ʼo Selusalemi. ʼO toe feiā pe, neʼe mole ʼiloʼi e te kau Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō pe ko te temi fea ʼaē ka fakaʼauha ai te tuʼu faka Sutea. ʼO feiā pe mo tatou ia ʼaho nei, ʼe mole tou ʼiloʼi te “aho alâ pea mo te hola” ʼaē ka fakahoko ai e Sehova tana fakamāu ki te mālama agakovi ʼaenī. (Mateo 24:36) Tou vakaʼi te tali ʼaē neʼe fai e Sehova kia Hapakuke, he neʼe ʼi ai tona ʼu koga e lua. ʼUluaki, neʼe ina fakapapau ki te polofeta, ʼe hoko anai te fakaʼosi ʼi tona temi totonu. Neʼe ʼui fēnei e te ʼAtua, “ ʼe mole tuai anai,” tatau aipe peʼe hage ki te tagata ʼe tuai mai. (Hapakuke 2:3) Lua, neʼe fakamanatuʼi fēnei e Sehova kia Hapakuke: “Kae kia ia ʼaē ʼe faitotonu, ʼe haga maʼuli ʼuhi ko tana agatonu.” (Hapakuke 2:4) ʼE ko he ʼu moʼoni matalelei pea mo faigafua ʼaia! Ko te meʼa ʼaē ʼe maʼuhiga tāfito, ʼe mole ko te temi ʼaē ka hoko ai te fakaʼosi, kae ko tatatou haga fakahā tatatou tui ʼi totatou maʼuli.

9. Neʼe haga maʼuli feafeaʼi te hahaʼi kaugana fakalogo ʼaki tanatou tui (a) ʼi te taʼu 607 ʼi muʼa ʼo totatou temi? (b) ʼi te hili ʼo te taʼu 66 ʼo totatou temi? (c) He koʼe ʼe maʼuhiga ʼaupito ke tou fakamālohiʼi tatatou tui?

⁹ ʼI te temi ʼaē neʼe kaihaʼa ai te ʼu koloā ʼo Selusalemi ʼi te taʼu 607 ʼi muʼa ʼo totatou temi, ko Selemia, mo tona sikalaipe ko Paluke, mo Epeti-Meleki, pea mo te kau Lekapite agatonu, neʼe nātou sio ki te hoko moʼoni ʼo te fakapapau ʼaē neʼe fai e Sehova kia Hapakuke. Neʼe nātou “haga maʼuli” he neʼe nātou hāo ʼi te fakaʼauha fakamataku ʼo Selusalemi. Koteā tona tupuʼaga? Neʼe fakapale e Sehova tanatou tui. (Selemia 35:​1-​19; 39:15-​18; 43:​4-7; 45:​1-5) ʼO toe feiā pe, ko te kau Kilisitiano Hepeleo ʼo te ʼuluaki sēkulō, neʼe nātou mulimuli ki te tokoni ʼaē neʼe fai age e Paulo, heʼe ʼi te ʼohofiʼi ʼo Selusalemi e te ʼu kautau Loma ʼi te taʼu 66 ʼo totatou temi pea mo tanatou mavae fakapunamaʼuli mai ai, neʼe agatonu te kau Kilisitiano ʼaia ʼo mulimuli ki te fakatotonu ʼaē neʼe fai age e Sesu ke nātou feholaki mai ai. (Luka 21:​20, 21) Neʼe nātou haga maʼuli ʼuhi ko tanatou agatonu. ʼO feiā pe mo tatou, ʼe tou haga maʼuli anai mo kapau ʼe tou agatonu ʼi te temi ʼaē ka hoko ai te fakaʼosi. Ko he tupuʼaga lelei ʼaia ke tou fakamālohiʼi tatatou tui ʼi te temi nei!

Ko He ʼu Faʼifaʼitaki ʼo Te Tui

10. Neʼe fakamatala feafeaʼi e Paulo te tui ʼa Moisese, pea ʼe tou lava faʼifaʼitakiʼi feafeaʼi ia Moisese ʼi te faʼahi ʼaia?

¹⁰ Neʼe hikihiki e Paulo te tui ʼa ʼihi he neʼe ina fakaʼaogaʼi te ʼu faʼifaʼitaki lelei. ʼI takotou lau te kapite 11 ʼo Hepeleo, koutou fakatokagaʼi peʼe ina fakamaʼuliʼi feafeaʼi te ʼu faʼifaʼitaki faka Tohi-Tapu ʼo he ʼu tagata. Ohage la, ʼe ina ʼui ko Moisese, “nee sio ia kia Ia ae e lilo, pea nee kataki ai.” (Hepeleo 11:27) Ko tona faka ʼuhiga, ʼi te manatu ʼa Moisese, ko Sehova ʼe ko he tahi ʼe maʼuli moʼoni, pea neʼe hage kia ia ʼe feala tana sio ki te ʼAtua fakapulipuli. ʼE feala koa ke hoko te faʼahi ʼaia kia tatou? ʼE faigafua takita ʼui ʼe kita felogoi mo Sehova, kae kapau ʼe kita loto ke mālohi te ʼu felogoi ʼaia, pea ʼe tonu ke kita gāue. Ko te gāue ʼaia ʼe maʼua ke tou fai! ʼE maʼuli moʼoni koa te ʼAtua ʼi totatou maʼuli, pea ʼe tou tokagaʼi koa tana manatu mokā tou fai he ʼu tonu, tatau aipe peʼe hage ʼe mole faʼa maʼuhiga? Kapau ʼe tou maʼu te taʼi tui ʼaia, pea ʼe ko he tokoni anai ke tou kātakiʼi te ʼu fakataga ʼaē ʼe kovi ʼosi.

11, 12. (a) Koteā te ʼu ʼaluʼaga ʼaē neʼe ʼahiʼahiʼi ai te tui ʼa Enoke? (b) Koteā te fakapale ʼaē neʼe maʼu e Enoke?

¹¹ Koutou fakatokagaʼi mo te tui ʼa Enoke. ʼE faigataʼa hatatou fakafuafua te ʼu fakataga ʼaē neʼe fai kia ia. Neʼe tonu ke tala e Enoke te logo kafo kona ʼo ʼuhiga mo te fakamāuʼi ʼo te hahaʼi agakovi ʼaē neʼe maʼuʼuli ai. (Suta 14, 15) Neʼe kovi ʼaupito pea mo mālohi te ʼu fakataga ʼaē neʼe fai ki te tagata agatonu ʼaia, koia neʼe “toʼo ia” e Sehova mai te maʼuli ki te mate, ʼi muʼa ʼo tona puke e tana kau fakafeagai. Koia neʼe mole sio Enoke ki te fakahoko ʼo te lea fakakikite ʼaē neʼe ina tala. Kae neʼe foaki age kia ia te fakapale neʼe lelei age.​—Hepeleo 11:⁠5; Senesi 5:​22-​24.

¹² ʼE fakamahino fēnei e Paulo: “Pea i mua o tona toʼo, [ko Enoke] nee ina tali te fakamooni, nee leleiʼia iaʼia e te Atua.” (Hepeleo 11:⁠5) Neʼe koteā tona faka ʼuhiga? ʼI muʼa ʼo tona mate, neʼe ʼi ai te meʼa neʼe hā kia Enoke, lagi neʼe ko te palatiso fakakelekele ʼaē ka fakatuʼuake ai. Tatau aipe pe koteā te meʼa ʼaē neʼe hoko, kae neʼe fakahā e Sehova kia Enoke, neʼe Ina leleiʼia ia ia ʼuhi ko tana agatonu. Neʼe fakafiafia e Enoke te loto ʼo Sehova. (Vakaʼi ia Tāʼaga Lea 27:11.) ʼE mole malave koa la ki totatou loto te maʼuli ʼo Enoke? ʼE koutou fia maʼu koa te taʼi tui ʼaia? Kapau koia ʼaia, pea koutou metitasioʼi te ʼu faʼifaʼitaki ʼaia; pea mo koutou fai pe ohage ko he ʼu hahaʼi ʼe kei maʼuʼuli. Koutou fakatotonu ke koutou maʼuliʼi te tui ʼi te ʼaho fuli. Koutou toe manatuʼi foki, ko te hahaʼi tui ʼe mole nātou tauhi kia Sehova ʼuhi ko he taʼu peʼe ko he ʼaho ʼe nātou fakaʼamu ʼe fakahoko ai anai e te ʼAtua tana ʼu fakapapau fuli. Kae ʼe tou fia tauhi kia Sehova ʼo talu ai! Kapau ʼe tou fai te faʼahi ʼaia, pea ʼe lelei ʼaupito anai totatou maʼuli ʼi te mālama ʼaenī pea mo te mālama foʼou.

Te ʼu Puleʼaki Moʼo Fakamālohiʼi Tatatou Tui

13, 14. (a) ʼE lava tokoni feafeaʼi kia tatou te ʼu palalau ʼa Paulo ia Hepeleo 10:​24, 25 ke tou fiafia ʼi tatatou ʼu fono? (b) Koteā te tupuʼaga tāfito ʼo tatatou fakatahi ʼi te ʼu fono faka Kilisitiano?

¹³ Neʼe fai e Paulo he ʼu tokoni kehekehe ki te kau Kilisitiano Hepeleo ke feala hanatou fakamālohiʼi tanatou tui. Tou vakaʼi te ʼu puleʼaki pe e lua. Kua lagi tou māhani ki tana tokoni ʼaē ia Hepeleo 10:​24, 25, ke tou fakatahi tuʼumaʼu ʼi te ʼu fono faka Kilisitiano. Kae koutou manatuʼi, ko te ʼu palalau ʼaia neʼe fai e Paulo ʼaki te laumālie maʼoniʼoni, ʼe mole faka ʼuhiga ʼe tonu ke tou ʼōmai ʼo fakalogo pe te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakahā mai ʼi te ʼu fono. Kae ʼe ʼui e Paulo, ko te ʼu fono ʼaia ʼe ko he ʼu faigamālie lelei ke tou feʼiloʼiʼaki, pea mo tou fetokoniʼaki ke tou tauhi fakamalotoloto ki te ʼAtua, pea mo tou fefakaloto mālohiʼaki. ʼE mole tou kau ʼi te ʼu fono ʼaia ke foaki mai ai he ʼu meʼa, kae ʼe tou kau ai ke tou foaki he ʼu meʼa ki ʼihi. Kapau ʼe tou fai te faʼahi ʼaia, pea ʼe liliu anai te ʼu fono ko he ʼu lakaga fakafiafia.​—Gaue 20:35.

¹⁴ Kae ʼe tou kau tāfito ki te ʼu fono faka Kilisitiano ke tou tauhi kia Sehova ʼAtua. ʼE tou fai te faʼahi ʼaia ʼaki te ʼu faikole pea mo te ʼu hiva, pea mo tatatou fakalogo fakalelei, pea mo tatatou momoli “te fua aia o te u laugutu”​—ʼaē ʼe nātou fakatātā te ʼu tali pea mo te ʼu akonaki ʼaē ʼe nātou fakavikiviki kia Sehova ʼi te ʼu fono. (Hepeleo 13:⁠15) Kapau ʼe tou manatuʼi te ʼu fakatuʼutuʼu ʼaia pea mo tou fakahoko ʼi te ʼu fono, pea ʼe hikihiki tuʼumaʼu anai tatatou tui.

15. He koʼe neʼe fakaloto mālohiʼi e Paulo te kau Kilisitiano Hepeleo ke nātou taupau maʼu tonatou minisitelio, pea he koʼe ʼe toe ʼaoga te tokoni ʼaia ia ʼaho nei?

¹⁵ Ko te tahi puleʼaki moʼo lagalagaʼi tatatou tui ʼe ko te gāue fai faka mafola. Neʼe tohi fēnei e Paulo: “Tou taupau malohi te fakaha o tatatou falala, koteuhi e agatonu iaʼia nee fakapapau mai.” (Hepeleo 10:23) Lagi ʼe ʼaoga anai ke tokoniʼi ʼihi ke nātou lotomālohi mokā hage ʼe nātou fia tuku te gāue. ʼE mahino papau ia, neʼe fakaneke e Satana te kau Kilisitiano Hepeleo ke nātou tuku tanatou minisitelio, pea ʼe ina toe fakaneke feiā te hahaʼi ʼa te ʼAtua ia ʼaho nei. Koteā ʼaē ʼe feala ke tou fai ʼi te ʼu ʼahiʼahi ʼaia? Koutou fakatokagaʼi te meʼa ʼaē neʼe fai e Paulo.

16, 17. (a) Neʼe maʼu feafeaʼi e Paulo tana lototoʼa ʼi te minisitelio? (b) Koteā te ʼu puleʼaki ʼaē ʼe feala ke tou fai mo kapau ʼe tou matataku ʼi he agaaga ʼo te minisitelio?

¹⁶ Neʼe tohi fēnei e Paulo ki te kau Kilisitiano ʼo Tesalonika: “I te hili o tamatou tali mamahi pea mo lau koviʼi i Filipe, o hage ko te mea e koutou iloi, nee matou lototoa i tomatou Atua ke matou talatala kia koutou te Evaselio a te Atua i te lotolotoga o te u fakafehagai.” (1 Tesalonika 2:⁠2) Neʼe hoko feafeaʼi te “lau koviʼi” ʼo Paulo pea mo tona ʼu tēhina ʼi Filipe? ʼE ʼui e ʼihi hahaʼi sivi Tohi-Tapu, ko te kupu faka Keleka ʼaē neʼe fakaʼaogaʼi e Paulo ko tona faka ʼuhiga ʼe tauveleʼi kita, ʼe fakaufiufiʼi kita, pea mo gaohi koviʼi kita. Neʼe kauʼi ʼakauʼi nātou e te hahaʼi pule ʼo Filipe, mo pilisoniʼi nātou, pea neʼe haʼihaʼi ʼonatou nima pea mo ʼonatou vaʼe ki te ʼu ʼakau. (Gaue 16:​16-​24) Neʼe lave feafeaʼi te meʼa fakamamahi ʼaia kia Paulo? Neʼe mataku koa ia Paulo ʼi tana toe liliu ʼo ʼaʼahi ia Tesalonika ʼi tana tahi folau faka misionea? Kailoa, he neʼe “lototoa.” Neʼe ina tauʼi tana mataku pea mo hoko atu tana fai faka mafola ʼaki he lototoʼa.

¹⁷ Neʼe maʼu feafeaʼi e Paulo te lototoʼa ʼaia? Neʼe ina maʼu koa mai ia ia totonu? Kailoa, he neʼe ina ʼui neʼe nātou “lototoa i [tonatou] Atua.” ʼO ʼuhiga mo te ʼu palalau ʼaia, ʼe ʼui fēnei e te tohi fai tokoni ki te kau fakaliliu Tohi-Tapu, ʼe feala ke fakaliliu fēnei, “Neʼe toʼo e te ʼAtua te mataku ʼi ʼomātou loto.” Koia kapau ʼe mole koutou faʼa lototoʼa ʼi takotou minisitelio, peʼe ʼi ai he faʼahi ʼo te gāue ʼe koutou matataku ai, he koʼe ʼe mole koutou faikole kia Sehova ke tokoni atu? Koutou kole age ki ai ke ina toʼo te mataku ʼi tokotou loto. Koutou kole age ke ina tuku atu te lototoʼa moʼo fakahoko te gāue. Tahi ʼaē meʼa, koutou fai he ʼu puleʼaki ʼe ʼaoga kia koutou. Ohage la, ʼe feala ke koutou fakatuʼutuʼu ke koutou gāue mo he tahi kua faiva ʼi te agaaga ʼaē ʼe koutou mataku ai ʼi te faka mafola, ohage la ko te fai faka mafola ki te hahaʼi faifakatau, mo te fagonogono faigamālie, pe ko te fai faka mafola ʼi te telefoni. Lagi ʼe kamata palalau anai te tēhina pe ko te tuagaʼane ʼaē ʼe koutou fai faka mafola mo ia. Kapau koia ʼaia, pea koutou sioʼi lelei pea mo fakalogo lelei peʼe ina fai feafeaʼi. ʼOsi ʼaia, pea koutou lototoʼa ʼo ʼahiʼahi te ʼu palalau ʼaia.

18. Koteā te ʼu tapuakina ʼaē ka tou maʼu mo kapau ʼe tou lototoʼa ʼi totatou minisitelio?

¹⁸ Kapau ʼe koutou lototoʼa, pea ʼe koutou maʼu anai hona ʼu fua lelei. Kapau ʼe koutou faʼa kātaki pea ʼe mole koutou lotovaivai anai, pea ʼe hoko anai kia koutou he ʼu meʼa fakafiafia ʼi takotou fakahā te moʼoni ki ʼihi, kae ʼe mole hoko anai te ʼu meʼa ʼaia mo kapau ʼe mole koutou fai faka mafola. (Vakaʼi te pasina 25.) ʼE koutou fīmālie anai ʼi takotou ʼiloʼi ʼaē, neʼe koutou fakafiafia ia Sehova he neʼe koutou fai he gāue neʼe faigataʼa kia koutou. ʼE ina tapuakina anai koutou pea ʼe tokoni anai kia koutou ke koutou lava tauʼi takotou mataku. ʼE toe ʼāsili mālohi anai takotou tui. Ei, ʼe mole feala ke koutou fakamālohiʼi te tui ʼa ʼihi mo kapau ʼe mole koutou hikihiki muʼa takotou tui ʼa koutou totonu.​—Suta 20, 21.

19. Koteā te fakapale lahi ʼaē ka maʼu anai e te hahaʼi ʼaē ʼe nātou kau “ia nātou ʼaē ʼe tui”?

¹⁹ ʼOfa pe ke koutou haga fakamālohiʼi takotou tui pea mo te tui ʼa ʼihi. ʼE feala ke koutou fai te faʼahi ʼaia ʼaki te fakaʼaogaʼi fakalelei ʼo te Folafola ʼa te ʼAtua, mo takotou ako te ʼu faʼifaʼitaki faka Tohi-Tapu, mo takotou teuteuʼi pea mo takotou fai he ʼu tali ʼi te ʼu fono faka Kilisitiano, pea mo takotou taupau maʼu takotou pilivilesio ʼaē ko te fai faka mafola. Kapau ʼe koutou fai te ʼu meʼa fuli ʼaia, pea ʼe feala hakotou tui papau ʼe koutou kau “ia nātou ʼaē ʼe tui.” Koutou toe manatuʼi foki, ko nātou ʼaia ʼe ʼi ai tonatou fakapale lahi. ʼE nātou kau “ia nātou ʼaē ʼe tui ki te hāofaki ʼo te nefesi.”b ʼOfa pe ke haga tuputupu takotou tui, pea mo hāofaki koutou e Sehova ʼAtua ʼo talu ai!

[Nota ʼi te lalo pasina]

ʼE Koutou Tali Feafeaʼi Anai?

◻ Neʼe fakahā feafeaʼi e Paulo tana falala ki te kau Kilisitiano Hepeleo, pea koteā ʼaē ʼe tou ako mai ai?

◻ He koʼe neʼe lelei te fakaʼaogaʼi e Paulo te faʼifaʼitaki ʼo te polofeta ko Hapakuke?

◻ Koteā te ʼu faʼifaʼitaki faka Tohi-Tapu ʼaē neʼe fakaʼaogaʼi e Paulo?

◻ Koteā te ʼu tokoni ʼaē ʼe fai mai e Paulo moʼo lagalagaʼi tatatou tui?

[Paki ʼo te pasina 23]

ʼI tona ʼosi gaohi koviʼi ʼi Filipe, neʼe lototoʼa ia Paulo ʼo hoko atu tana fai faka mafola

[Paki ʼo te pasina 24]

ʼE feala koa hakotou lototoʼa moʼo fakahoko te ʼu agaaga fuli ʼo te fai faka mafola?