ʼE Maʼuli Te Folafola ʼa Sehova
Ko He ʼu Puani ʼAoga ʼo Te ʼu Tohi ʼa Sake Pea Mo Petelo
ʼI TE hili teitei taʼu e 30 ki te Penikositē ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, ko te tisipulo ko Sake, ia te tehina ʼo Sesu neʼe faitohi ki “te ʼu telepī ʼe hogofulu-mā-lua” ʼo te Iselaele fakalaumālie. (Sake 1:1) Neʼe ina fakatuʼutuʼu ke ina fakalotomālohiʼi nātou ke natou toe mālolohi ʼi te tui pea ke natou faʼa kātaki ʼi te ʼu temi ʼaē ʼe ʼahiʼahiʼi ai nātou. Neʼe ina toe foaki ia he ʼu tokoni moʼo fakatonutonuʼi ia te ʼu maveuveu ʼaē neʼe hoko ʼi te kōkelekāsio.
ʼI muʼa ʼo te fakahoko e te Hau Loma ko Nelone ia tana fakataga ʼi te taʼu 64 ʼo totatou temi, neʼe fai e te ʼapositolo ko Petelo ia tana ʼuluaki tohi ki te kau Kilisitiano, ʼo ina fakalotomālohiʼi nātou ke natou mālolohi ʼi te tui. ʼI tana lua tohi, ʼaē neʼe ina tohi ʼi te hili pē ʼo tana fai ia tana ʼuluaki tohi, neʼe fakalotomālohiʼi e Petelo ia tona ʼu tehina Kilisitiano ke natou tokagaʼi ia te folafola ʼa te ʼAtua pea mo fakatokaga nātou ki te hoko mai ʼo te ʼaho ʼo Sehova. ʼE feala ke fua lelei kiā tātou mo kapau ʼe tou tokagaʼi ia te ʼu logo ʼaē ʼe tuʼu ʼi te ʼu tohi ʼa Sake pea mo Petelo.—Hep. 4:12.
ʼE FOAKI E TE ʼATUA IA TE POTO KIĀ NĀTOU ʼAĒ ʼE NATOU “KOLE [AGE] ʼAKI TE TUI”
Neʼe tohi fēnei e Sake: “Fiafia te tagata ʼaē ʼe ina haga kātakiʼi te ʼahiʼahi, koteʼuhi ʼi tana liliu ko he tagata kua leleiʼia, ʼe ina maʼu anai te kolona ʼo te maʼuli.” Ko nātou ʼaē ʼe natou “haga kole ʼaki te tui,” ʼe foaki age anai e Sehova kiā nātou ia te poto ʼaē ʼe ʼaoga moʼo kātakiʼi ia te ʼu ʼahiʼahi.—Sake 1:5-8, 12.
Ko te tui pea mo te poto ʼe toe ʼaoga foki kiā nātou ʼaē ʼe “faiako” ʼi te kōkelekāsio. ʼI tana ʼosi fakahā ko te ʼalelo ʼe “ko he kiʼi koga veliveli” ʼe feala ke ina ‘ ʼulihi kātoa ia te sino,’ neʼe fakatokaga e Sake ia te ʼu aga ʼo te mālama ʼaē ʼe feala ke ina maumauʼi ia tatatou felōgoi ʼaē mo te ʼAtua. ʼE ina toe fakahā ia te ala ʼaē ʼe tonu ke toʼo ʼe ia ʼaē ʼe mahaki ʼi te faʼahi fakalaumālie ke feala hana maʼu ia he mālōlō.—Sake 3:1, 5, 6; 5:14, 15.
Te ʼu Tali Ki Te ʼu Fehuʼi Fakatohi-tapu:
2:13—ʼE feafeaʼi ia ‘te mālo ʼa te manavaʼofa ʼi te fakamāu’? ʼI te temi ʼaē ʼe tou huʼi maʼua ai maʼa tātou totonu ki te ʼAtua, ʼe ina tokagaʼi ia te manavaʼofa ʼaē neʼe tou fakahā ki ʼihi pea ʼe ina fakamolemole ʼatatou ʼu hala ʼaki te sākilifisio faitotogi ʼo tona ʼAlo. (Loma 14:12) ʼE mole ko he tupuʼaga koa lā ʼaia ke liliu ai ia te manavaʼofa ko he kalitātē maʼuhiga ʼi totatou maʼuli?
4:5—Ko te koga tohi fea ʼaē ʼe talanoa kiai ia Sake ʼi henī? Neʼe mole talanoa fakahagatonu ia Sake ki he vaega. Kae ko te ʼu folafola fakaʼatua ʼaia ʼe lagi fakatafito ki te manatu ʼo te ʼu koga tohi ʼo Senesi 6:5; 8:21; Tāʼaga Lea 21:10; pea mo Kalate 5:17.
5:20—“Ko he tahi ʼe ina fakatafoki mai he tagata agahala mai tona ala,” ko ai te nefesi ʼaē kā ina haofaki anai mai te mate? Ko he Kilisitiano ʼe ina fakatafoki ia he tagata agahala mai te agahala, ʼe ina haofaki ia te nefesi ʼo ia ʼaē ʼe fakahemala mai te mate fakalaumālie peʼe mai te fakaʼauha heʼegata. Ko he tagata agahala ʼe foaki ki ai ia te taʼi tokoni ʼaia, ʼe toe ‘ ʼuʼufi ai anai ia tana ʼu tuʼuga agahala.’
Te ʼu Puani ʼe Tou Lava Tāʼofi:
1:14, 15. ʼE tou fai te agahala he neʼe tou kamata maʼu ia te ʼu holi heʼemaʼa. Koia lā ʼaē, ʼe mole tonu ai ke tou taupau ʼi totatou ʼatamai ni ʼu holi ʼe kovi. Kae ʼe tonu ke tou “haga tokagaʼi” ia te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakalotomālohi pea mo fakafonu ʼaki totatou ʼatamai pea mo totatou loto.—Filp. 4:8.
2:8, 9. ‘Ko te fakakehekeheʼi’ ʼo te hahaʼi ʼe fakafeagai ki “te lao fakahau” ʼaē ko te ʼofa. Koia, ko te kau Kilisitiano moʼoni ʼe mole natou fakakehekeheʼi ia te hahaʼi.
2:14-26. Neʼe “haofaki [tātou] ʼaki te tui,” kae “ ʼe mole ko te ʼu gāue” ʼo te Lao ʼa Moisese peʼe ko he ʼu gāue neʼe fai e nātou ʼaē ko te kau Kilisitiano. ʼE tonu ke tou fakahā ia tatatou tui kae ʼaua naʼa tou ʼui pē ʼe tou tui. (Efe. 2:8, 9; Soa. 3:16) ʼE tonu ki tatatou tui ke ina uga tātou ke tou fai ia he ʼu gāue ʼe ʼalutahi mo te finegalo ʼo te ʼAtua.
3:13-17. ʼE mahino ia, “ko te poto mai ʼoluga” ʼe māʼoluga age ia ʼi “te poto fakakelekele, fakamanu, fakatemonio”! ʼE tonu ke tou ‘haga kumi ia te poto fakaʼatua ohagē ko he ʼu koloa neʼe fufū.’—Taag. 2:1-5.
3:18, nota ʼi te lalo pāsina. Ko te pulapula ʼo te logo lelei ʼo te Puleʼaga ʼe tonu ke “tō ʼi te tokalelei kiā nātou ʼaē ʼe natou kumi te tokalelei.” ʼE maʼuhiga ke tou manako ki te tokalelei kae ke ʼaua naʼa tou fiatuʼu, mo fakatupu kē pea mo fakafifihi.
‘KOTOU MĀLOLOHI ʼI TE TUI’
ʼE fakamanatuʼi e Petelo ki tona ʼu tehina ia tanatou “ ʼamanaki maʼuli” ʼaē ki te maʼu tofiʼa ʼi te lagi. Neʼe ʼui fēnei e Petelo kiā nātou: “Ko koutou, ko te ‘faʼahiga hahaʼi kua fili, ko he kau pelepitelō fakahau, ko he puleʼaga māʼoniʼoni.’ ” ʼI tana kua ʼosi tokoniʼi tāfito ʼo ʼuhiga mo tanatou fakalogo, neʼe ina fakalotomālohiʼi ia nātou fuli ke natou maʼu fuli ia “he manatu e tahi, [ke natou] kaugā mamahi, mo ʼofa ki te ʼu tehina, mo fonu ʼi te manavaʼofa mo te agavaivai.”—1 Pet. 1:3, 4; 2:9; 3:8.
Mai tona ʼaluʼaga ʼaē ko ‘te fakaʼosi ʼo te tuʼu Fakasutea neʼe kua ovi mai,’ neʼe tokoniʼi e Petelo ia te ʼu tehina ke natou ‘aga fakapotopoto pea mo natou tōkakaga ki te ʼu faikole.’ Neʼe ina ʼui fēnei kiā nātou: “Kotou nonofo ʼalaʼala, kotou nonofo tōkakaga. . . . Kotou fakafeagai kiā [Satana], ʼo kotou mālohi ʼi te tui.”—1 Pet. 4:7; 5:8, 9.
Te ʼu Tali Ki Te ʼu Fehuʼi Fakatohi-tapu:
3:20-22—ʼE haofaki feafeaʼi tātou e te papitema? Ko te papitema ʼe fakamaʼua kiā nātou ʼaē ʼe natou kumi ia te haofaki. Kae ʼe mole hoki haofaki pē tātou mo kapau ʼe tou papitema. ʼE tou maʼu tāfito ia te haofaki “ ʼaki te fakatuʼuake ʼo Sesu Kilisito.” Ko he tahi ʼe fia papitema ʼe tonu ke tui ko te haofaki ʼe hoki maʼu ʼaki pē te mate fakasākilifisio ʼa Sesu, mo tona fakatuʼuake, pea kua “ ʼafio ia ʼi te toʼomataʼu ʼo te ʼAtua,” kua pule ia ki te hahaʼi maʼuli pea mo te hahaʼi mate. Ko te papitema ʼaē ʼe fakatafito ki te taʼi tui ʼaia, ʼe ʼalutahi mo ‘te ʼu nefesi ʼe toko valu ʼaē neʼe haofaki mai te vai.’
4:6—Ko ai ia “te kau mate” ʼaē neʼe ‘fakahā ki ai ia te logo lelei’? ʼE ko nātou ʼaē neʼe ‘mamate ʼi tanatou ʼu hala pea mo tanatou ʼu agahala,’ peʼe ko nātou ʼaē neʼe mamate kae neʼe heʼeki natou ʼiloʼi ia te logo lelei. (Efe. 2:1) Kae ʼi tanatou kua tui ki te logo lelei, neʼe natou kamata “māʼuʼuli” leva ʼi te faʼahi fakalaumālie.
Te ʼu Puani ʼe Tou Lava Tāʼofi:
1:7. Ke liliu ia tatatou tui ʼo lahi age, ʼe tonu ke ʼahiʼahiʼi. Ko te tui mālohi ʼaia ‘ ʼe ina haofaki ia te nefesi.’ (Hep. 10:39) ʼE mole tonu ke tou hōmuli mai te ʼahiʼahiʼi ʼo tatatou tui.
1:10-12. Neʼe loto e te kau ʼāselo ke natou vakavakaʼi pea mo mahino ki te ʼu moʼoni loloto ʼaē neʼe tohi e te kau polofetā ʼa te ʼAtua ʼo te temi muʼa ʼo ʼuhiga mo te kōkelekāsio ʼo te kau Kilisitiano fakanofo. Kae neʼe hoki tāsilo lelei pē ia te ʼu meʼa ʼaia ʼi te temi ʼaē neʼe kamata felōgoi ai ia Sehova pea mo te kōkelekāsio. (Efe. 3:10) ʼE mole tonu koa lā ke tou faʼifaʼitakiʼi ia te kau ʼāselo pea mo tou faiga ke tou kumi ia “te ʼu meʼa loloto ʼa te ʼAtua”?—1 Ko. 2:10.
2:21. ʼI tatatou mulimuli ki totatou Faʼifaʼitakiʼaga, ia Sesu Kilisito, ʼe tonu ke tou tali ke tou mamahi ʼo iku ai mo hotatou mate ke feala ai hatatou lagolago ki te pule faʼitaliha ʼa Sehova.
5:6, 7. Kā tou tuku ia tatatou ʼu tuʼania kiā Sehova, ʼe tokoni mai anai kiā tātou ke tou haga fakamuʼamuʼa aipē ia te tauhi moʼoni ʼi totatou maʼuli ʼi hatatou tuʼania fau ia te ʼu meʼa ʼo te ʼapogipogi.—Mat. 6:33, 34.
“KO TE ʼAHO ʼO SEHOVA ʼE HAʼU ANAI”
Neʼe tohi fēnei e Petelo: “Neʼe mole heʼeki fai te lea fakapolofetā ʼaki te finegalo ʼo te tagata, kae neʼe palalau ni ʼu tagata ʼaki te fakatotonu ʼa te ʼAtua, he neʼe uga nātou e te laumālie māʼoniʼoni.” ʼI tatatou tokagaʼi ia te ʼu lea fakapolofetā ʼe feala ke ina puipui tātou mai te ʼu “hahaʼi faiakonaki loi” pea mo ʼihi atu ʼu hahaʼi agakovi.—2 Pet. 1:21; 2:1-3.
Neʼe fakatokaga fēnei e Petelo: “ ʼI te ʼu ʼaho fakaʼosi ʼe ʼomai anai te kau vāvā pea mo tanatou manuki.” Kae “ko te ʼaho ʼo Sehova ʼe haʼu anai ohagē ko he tagata kaihaʼa.” Neʼe fakaʼosi e Petelo ia tana tohi ʼaki te tokoni maʼuhiga kiā nātou ʼaē ‘ ʼe talitali pea mo taupau lelei ʼi tonatou ʼatamai ia te hoko mai ʼo te ʼaho ʼaia.’—2 Pet. 3:3, 10-12.
Te ʼu Tali Ki Te ʼu Fehuʼi Fakatohi-tapu:
1:19—Ko ai ia “te fetuʼu ʼaho,” ko te temi fea ʼaē kā tuʼuake ai anai, pea ʼe tou ʼiloʼi feafeaʼi ia te meʼa ʼaē neʼe hoko? Ko “te fetuʼu ʼaho” ʼe ko Sesu Kilisito ʼi te hili ʼo tana kua liliu ko te Hau ʼo te Puleʼaga ʼo te ʼAtua. (Fakh. 22:16) ʼI te taʼu 1914, neʼe fakanofo ia Sesu ko te Hau Fakamēsia ʼi muʼa ʼo te ʼu fakatupu fuli, ʼo fakahā ai ia te ʼamanaki hoko mai ʼo he maʼuli foʼou. Ko te fetogi fakamilakulo neʼe ina fakahā fakatomuʼa ia te kolōlia ʼo Sesu pea mo te mālohi ʼo te Puleʼaga, ʼo fakahā ia te hoko moʼoni anai ʼo te folafola fakapolofetā ʼa te ʼAtua. Ko tatatou tokagaʼi ia te folafola ʼaia ʼe ina fakafiafiaʼi ʼotatou loto, pea ʼe tou ʼiloʼi ai kua fakatuʼuake ia te Fetuʼu ʼAho.
2:4—Koteā ia te “Taletale,” pea ko te temi fea ʼaē kā lī ai anai kiai ia te kau ʼāselo fakafeagai? Ko te Taletale ʼe ko he ʼaluʼaga ʼe hagē pē ko he pilisoni, pea ʼe ko te ʼu laumālie fakapulipuli pē ʼaē ʼe hoko ki ai te ʼaluʼaga ʼaia kae mole ko te hahaʼi fakakelekele. Ko tona fakaʼuhiga, ʼe ko he fakapōʼuli gaogao ki te kau ʼāselo ʼaia ʼo ʼuhiga mo te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua. Ko nātou ʼaē ʼe nonofo ʼi te Taletale ʼe mole natou maʼu ia te ʼamanaki ki te kā haʼu. Neʼe tuku e te ʼAtua ia te kau ʼāselo talagataʼa ki te Taletale ʼi te temi ʼo Noe, pea ʼe natou nonofo ai anai ʼi te ʼaluʼaga mālalo ʼaia ʼo kaku ki te temi ʼaē kā fakaʼauha ai nātou.
3:17—Koteā te fakaʼuhiga ʼo te talanoa ʼa Petelo ki te “ ʼiloʼi fakatomuʼa”? Neʼe talanoa ia Petelo ki te ʼiloʼi fakatomuʼa ʼo te ʼu meʼa ʼaē kā hoko anai ʼi te kā haʼu, ʼaē neʼe fakahā ki ai pea mo ʼihi atu kau faitohi ʼo te Tohi-Tapu ʼaki te takitaki ʼa te laumālie. Mai tona ʼaluʼaga ʼaē neʼe mole ko he ʼatamai mālama kātoa ʼaē neʼe natou maʼu, neʼe mole ʼiloʼi leva e te kau Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō ia te ʼu faʼahi fuli ʼo ʼuhiga mo te ʼu meʼa ʼaē kā hoko anai ʼi te kā haʼu. Neʼe fakahā age pē kiā nātou ia te ʼu faʼahi tāfito ʼo te ʼu meʼa ʼaē neʼe natou ʼamanaki kiai.
Te ʼu Puani ʼe Tou Lava Tāʼofi:
1:2, 5-7. ʼO mole gata pē ʼi te tokoni ʼaē ke tou tuputupu ʼi te “ ʼatamai mālama totonu ʼo te ʼAtua pea mo Sesu,” kae ke tou faiga fakamālotoloto anai ke tou maʼu ia te ʼu kalitātē ohagē ko te tui, te faʼa kātaki, pea mo te pipiki ʼaē ki te ʼAtua, heʼe ko te ʼu kalitātē ʼaia ʼaē kā tokoni mai anai “ke mole [tou] liliu ʼo tō noa peʼe heʼe fua” ʼo ʼuhiga mo te ʼatamai mālama ʼaia.—2 Pet. 1:8, kiʼi nota.
1:12-15. Ke tou “nofo mālohi ʼi te moʼoni,” ʼe ʼaoga ke fakamanatuʼi tuʼumaʼu mai, ohagē lā ko te ʼu fakamanatu ʼaē ʼe tou maʼu ʼi tatatou ʼu fono, ʼi tatatou ako takitokotahi, pea mo ʼaē ʼe tou maʼu mokā tou lau ia te Tohi-Tapu.
2:2. ʼE tonu ke tou tōkakaga ki tatatou aga ke ʼaua naʼa tou fai he meʼa ʼe tupu ai he valokiʼi ʼo Sehova pea mo tana kautahi.—Loma 2:24.
2:4-9. ʼI tatatou ʼiloʼi ia te meʼa ʼaē neʼe fai e te ʼAtua ʼi te temi muʼa, ʼe feala ke tou tui papau “ ʼe ʼiloʼi e Sehova peʼe feafeaʼi te fakahao mai te ʼahiʼahi te hahaʼi ʼaē ʼe pipiki ki te ʼAtua mai te ʼahiʼahi, kae ʼe ina tāʼofi te hahaʼi heʼe agatonu ki te ʼaho ʼo te fakamāu, ke fakaʼauha nātou.”
2:10-13. Ko “te kau kolōlia,” ʼaē ʼe ko te kau tagata ʼāfea, ʼe natou tōtō pea ʼe feala ʼi ʼihi temi ke natou agahala, kae ʼe mole tonu ke tou palalau kovi ʼo ʼuhiga mo nātou.—Hep. 13:7, 17.
3:2-4, 12. Kapau ʼe tou tokagaʼi ia “te ʼu tala ʼaē neʼe fai ʼi muʼa atu e te kau polofetā māʼoniʼoni pea mo te fakatotonu ʼa te ʼAliki pea mo Fakamaʼuli,” pea ʼe tokoni mai anai kiā tātou ke tou manatuʼi tuʼumaʼu ia te ʼaho ʼo Sehova ʼaē kua ovi mai.
3:11-14. Ohagē ko nātou ʼaē ‘ ʼe natou talitali pea mo taupau lelei ʼi tonatou ʼatamai ia te hoko mai ʼo te ʼaho ʼo Sehova,’ ʼe tonu (1) ‘ke tou maʼa ʼi te faʼahi ʼo te aga,’ ʼi te faʼahi fakasino, ʼi te faʼahi ʼo te fakakaukau, ʼi te faʼahi ʼo te loto pea mo maʼa i te faʼahi fakalaumālie; (2) ke lahi age tatatou ʼu gāue ʼaē ʼe hā ai tatatou “pipiki ki te ʼAtua,” ohagē lā ko te ʼu gāue ʼo ʼuhiga mo te fakamafola ʼo te Puleʼaga pea mo te fai ʼaē ʼo ni ʼu tisipulo; (3) ke tou “heʼe mele” ʼi tatatou aga pea mo totatou ʼulugaaga, ʼo tou maʼa mai te mālamanei; (4) ke tou “maʼa,” ʼo tou fai ia meʼa fuli ʼaki he loto ʼe maʼa; pea (5) ke tou “maʼuli ʼi te tokalelei,” ʼo tou tokalelei mo te ʼAtua, mo totatou ʼu tehina Kilisitiano, pea mo te hahaʼi fuli.