Koutou Nono ʼi Te Kautahi ʼa Te ʼAtua
“Ko te huafa ʼo Sehova ʼe ko he tule mālohi. Ko te tagata agatonu ʼe lele kiai pea ʼe ina maʼu ai te hāofaki.”—Tāʼaga Lea 18:10.
1. Ohage ko tona ʼui e Sesu ʼi tana faikole, koteā te fihifihia ʼaē ʼe tau anai mo te kau Kilisitiano?
MOLE faʼa fualoa ʼi muʼa ʼo tana mate, neʼe faikole ia Sesu ki tana Tāmai ʼaē ʼi selo maʼa tana kau tisipulo. Neʼe ina fakahā ai tana lototokaga kia nātou, ʼo ina ʼui fēnei: “Neʼe ʼau foaki age tau folafola kia nātou, kae neʼe fehiʼa te malamanei kia nātou, koteʼuhi ʼe mole nātou kau ʼi te malamanei, ohage pe ko ʼau, ʼe mole ʼau kau ʼi te malamanei. ʼE mole ʼau kole atu kia te koe ke ke toʼo kehe ia nātou ʼi te malamanei, kae ke ke leʼoleʼo ia nātou ʼuhi ko ia ʼaē ʼe agakovi.” (Soane 17:14, 15) Neʼe ʼiloʼi e Sesu ʼe fakatupu anai e te malamanei he ʼu tuʼutāmaki ki te kau Kilisitiano. ʼE fehiʼa anai te hahaʼi kia nātou, mo fasituʼu kia nātou pea mo fakatagaʼi ia nātou. (Mateo 5:11, 12; 10:16, 17) Tahi ʼaē meʼa, ʼe feala anai ke ina fakahehemaʼi nātou.—2 Timoteo 4:10; 1 Soane 2:15, 16.
2. Ko te potu fakalaumālie fea ʼaē ʼe feala ke hāofaki ai te kau Kilisitiano?
2 Ko te malamanei ʼaē ka fehiʼa anai ki te kau Kilisitiano, ʼe faʼufaʼu e te hahaʼi ʼaē ʼe mamaʼo mai te ʼAtua, pea ʼe puleʼi nātou e Satana. (1 Soane 5:19) Ko te malamanei ʼe lahi age ʼi te kokelekasio faka Kilisitiano, pea ko Satana ʼe mālohi age ʼi te hahaʼi fuli. Koia ko te fehiʼa ʼo te malamanei ʼe ko he meʼa fakatupu tuʼutāmaki moʼoni. Ko te potu fea ʼaē ʼe feala ai ki te kau tisipulo ʼa Sesu ke nātou maʼu te hāofaki fakalaumālie? Neʼe tali fakakoga e Te Tule Leʼo Fakapilitānia ʼo te ʼaho 1 ʼo Tesepeli 1922, ʼo ina ʼui fēnei: “ ʼI te temi nei ʼe tou maʼuʼuli ʼi te ʼu ʼaho agakovi. Kua lolotoga hoko te tau ʼo te kautahi ʼa Satana pea mo te kautahi ʼa te ʼAtua. ʼE ko he tau fakamataku.” ʼI te tau ʼaia, ʼe feala ke tou hāo ʼi te faʼahi fakalaumālie mo kapau ʼe tou kau ʼi te kautahi ʼa te ʼAtua. Ko te kupu “kautahi” ʼe mole tuʼu ʼi te Tohi-Tapu, pea ʼi te ʼu taʼu 1920 ko te kupuʼi palalau “te kautahi ʼa te ʼAtua” neʼe ko he kupu foʼou. Koia koteā koa te kautahi ʼaia? Pea ʼe lava feafeaʼi hana puipui tatou?
Te Kautahi ʼa Sehova
3, 4. (a) ʼO mulimuli ki he tikisionalio pea mo Te Tule Leʼo, koteā koa te faka ʼuhiga ʼo he kautahi? (b) He koʼe koa ʼe feala ke ʼui ko te famili fakatautehina ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe ko he kautahi?
3 ʼE ʼui e te tikisionalio Concise Oxford Dictionary ko he kautahi ʼe ko “he kūtuga ʼe gāue fakatokatoka.” Kapau ʼe tou manatuʼi te faʼahi ʼaia, pea ʼe feala ke tou mahino ai ʼe tonu te ʼui ʼaē ko te “famili ʼo te ʼu tēhina” ʼe ko he kautahi, koteʼuhi ko te kau ʼapositolo neʼe nātou fakatuʼutuʼu te kau Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō ko he ʼu kokelekasio ʼe takitaki e te kolesi pule ʼi Selusalemi. (1 Petelo 2:17) Ia ʼaho nei ʼe tatau te fakatuʼutuʼu ʼo te kautahi ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova. Ko te logo tahi ʼo te kolesi ʼo te ʼuluaki sēkulō, neʼe fakamālohiʼi ʼaki te ʼu ‘tagata neʼe foaki fakaʼofa,’ ohage ko te kau “tagata tauhi ōvi pea mo te kau faiako.” Ko ʼihi ia nātou neʼe feʼoloʼaki ʼo ʼaʼahi te ʼu kokelekasio, pea ko ʼihi neʼe tagata ʼāfea. (Efesi 4:8, 11, 12; Gāue 20:28) Ia ʼaho nei, ʼe ʼi ai te ʼu “meʼa ʼofa” feiā ʼe nātou fakamālohiʼi te logo tahi ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova.
4 ʼI Te Tule Leʼo Fakapilitānia ʼo te ʼaho 1 ʼo Tesepeli 1922, neʼe ʼui fēnei ʼo ʼuhiga mo te kupu “kautahi”: “Ko he kautahi ʼe ko he ʼu hahaʼi ʼe nātou fakatahitahi heʼe nātou fia fakahoko hanatou fakatuʼutuʼu.” Pea neʼe hoko atu te fakamahino ʼa Te Tule Leʼo ʼo ina ʼui ko te fakahigoaʼi ʼo te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ko he kautahi, ʼe mole faka ʼuhiga leva ko nātou ko he “magaʼi lotu ohage ko tona faka ʼuhiga māhani, kae ko tona faka ʼuhiga ko te kau Ako Tohi-Tapu [te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova] ʼe nātou faiga ke nātou fakahoko te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua pea ʼe nātou fai te faʼahi ʼaia ohage ko te ʼAtua, ʼaki he aga fakatokatoka.” (1 Kolonito 14:33) Neʼe fakahā mai e te ʼapositolo ko Paulo neʼe feiā mo te kau Kilisitiano ʼi tona temi, he neʼe nātou fai fakatokatoka tanatou gāue. Neʼe ina fakatatau te kūtuga ʼo te kau Kilisitiano fakanofo ki te sino ʼo te tagata, ʼaē ʼe ʼi ai tona ʼu koga kehekehe kae ko tona ʼu koga fuli ʼaia ʼe nātou fakahoko tanatou gāue, ʼo feala ai ke haʼele lelei te sino katoa. (1 Kolonito 12:12-26) ʼE ko he faʼifaʼitaki lelei ʼaia ʼo te kautahi! He koʼe koa neʼe gāue fakatokatoka te kau Kilisitiano? Ke nātou fakahoko “te ʼu fakatuʼutuʼu ʼa te ʼAtua,” pea ke nātou fai te finegalo ʼo Sehova.
5. Koteā te kautahi fakahāhā ʼa te ʼAtua?
5 Neʼe fakakikite e te Tohi-Tapu ʼe logo tahi anai te kau Kilisitiano moʼoni ʼo te temi ʼaenī, pea ʼe fakatahiʼi anai nātou ʼi te “fenua” e tahi ko he “puleʼaga” e tahi, pea ʼe nātou “mū ai ohage ko he ʼu mālama ʼi te malamanei.” (Isaia 66:8; Filipe 2:15) Ko te “puleʼaga” ʼaia ʼaē kua fakatuʼutuʼu ʼe faʼufaʼu e te ʼu hahaʼi e toko nima miliona vaelua ʼi te temi nei. (Isaia 60:8-10, 22) Kae ko te kautahi ʼa te ʼAtua ʼe mole gata ʼaki pe te ʼu hahaʼi ʼaia. ʼE toe kau ai foki mo te kau ʼaselo.
6. ʼI tona faka ʼuhiga lahi, ko ai ʼaē ʼe kau ki te kautahi ʼa te ʼAtua?
6 ʼE lahi te ʼu lakaga ʼaē neʼe gāue tahi ai te ʼu ʼaselo pea mo te ʼu hahaʼi kaugana ʼa te ʼAtua. (Senesi 28:12; Taniela 10:12-14; 12:1; Hepeleo 1:13, 14; Fakahā 14:14-16) Koia neʼe tonu ai te ʼui ʼa Te Tule Leʼo Fakapilitānia ʼo te ʼaho 15 ʼo Maio 1925: “Ko te kau ʼaselo maʼoniʼoni fuli ʼe nātou kau ki te kautahi ʼa te ʼAtua.” Pea ʼe ina toe ʼui fēnei: “Ko te ʼAliki ko Sesu Kilisito ʼaē ʼe pule ʼi te kautahi ʼa te ʼAtua, pea ʼe ina maʼu te mālohi pea mo te pule katoa.” (Mateo 28:18) Koia, ʼi tona ʼuhiga lahi, ko te kautahi ʼa te ʼAtua ʼe faʼufaʼu e te kau ʼaselo fuli ʼaē ʼe ʼi selo pea mo te hahaʼi fuli ʼo te kele ʼaē ʼe nātou gāue tahi moʼo fai te finegalo ʼo te ʼAtua. (Vakaʼi te talanoa.) ʼE ko he pilivilesio taulekaleka hakita kau kiai! Pea ʼe tou fiafia ʼaupito ʼi tatatou manatu ki te temi ʼaē ka gāue fakatokatoka ai te ʼu meʼa maʼuli fuli ʼaē neʼe fakatupu e te ʼAtua, moʼo vikiʼi ia Sehova ʼAtua ʼi te logo tahi! (Fakahā 5:13, 14) Kae koteā te puipui ʼaē ʼe foaki mai e te kautahi ʼa te ʼAtua ia ʼaho nei?
ʼE Lava Puipui Feafeaʼi Tatou e Te Kautahi ʼa Te ʼAtua?
7. ʼE puipui feafeaʼi tatou e te kautahi ʼa te ʼAtua?
7 Ko te kautahi ʼa te ʼAtua ʼe feala ke ina puipui tatou mai ia Satana pea mo tana ʼu kākā. (Efesi 6:11) ʼE fakaneke e Satana te kau atolasio ʼa Sehova, mo ina fakatagaʼi nātou, pea mo ina fakahalaʼi nātou heʼe ina loto ki te meʼa e tahi: ke nātou fakamamaʼo mai ‘te ala ʼaē ʼe tonu ke nātou haʼele ai.’ (Isaia 48:17; vakaʼi ia Mateo 4:1-11.) ʼE mole feala ke tou tekeʼi fuli te ʼu ʼohofi ʼaia ʼi te mālama ʼaenī. Kae ko tatatou felogoi mo te ʼAtua pea mo tana kautahi ʼe ina fakamālohiʼi tatou pea mo puipui tatou ʼo tokoni mai ke tou nonofo ʼi “te ala” ʼaia. ʼE iku anai ki te fakahoko ʼo tatatou ʼamanaki.
8. ʼE lagolago feafeaʼi te kautahi fakapulipuli ʼa Sehova ki tana ʼu kaugana ʼaē ʼi te kele?
8 E fai feafeaʼi e te kautahi ʼa te ʼAtua te puipui ʼaia? ʼUluaki, ʼe lagolago tuʼumaʼu kia tatou te kau kaugana fakalaumālie ʼa Sehova. Neʼe tokoni te ʼaselo kia Sesu, ʼi te temi ʼaē neʼe kovi ʼaupito ai tona ʼahiʼahiʼi. (Luka 22:43) ʼI te lakaga ʼaē neʼe tuʼutāmakiʼia ai ia Petelo, neʼe fai e te ʼaselo te milakulo moʼo hāofaki ia ia. (Gāue 12:6-11) ʼE mole kei ʼi ai he ʼu milakulo ia ʼaho nei, kae neʼe fakapapau ki te hahaʼi ʼa Sehova ko te kau ʼaselo ʼe nātou lagolago anai kia nātou ʼi tanatou gāue fai faka mafola. (Fakahā 14:6, 7) Ko te meʼa ʼaē ʼe tau hoko, ʼe nātou maʼu te mālohi ʼaē ʼe laka age ʼi te mālohi māhani, ʼi te temi ʼaē ʼe nātou tau ai mo te ʼu faigataʼaʼia. (2 Kolonito 4:7) Tahi ʼaē meʼa, kua mahino kia nātou ko “te ʼaselo ʼa Sehova ʼe ina takatakai ia nātou ʼaē ʼe manavasiʼi kia te ia pea ʼe ina hāofaki ia nātou.”—Pesalemo 34:7.
9, 10. ʼE lava feafeaʼi hatatou ʼui ko “te huafa ʼo Sehova ʼe ko he tule mālohi,” pea ʼe feala feafeaʼi hatatou fakaʼaogaʼi te kupuʼi palalau ʼaia ki te kautahi katoa ʼa te ʼAtua?
9 Tahi ʼaē meʼa, ʼe puipui tatou e te kautahi fakahāhā ʼa Sehova. ʼO feafeaʼi? ʼE tou lau fēnei ia Tāʼaga Lea 18:10: “Ko te huafa ʼo Sehova ʼe ko he tule mālohi. Ko te tagata agatonu ʼe lele kiai pea ʼe ina maʼu ai te hāofaki.” Ko te vaega ʼaia ʼe mole ina faka ʼuhiga ʼe hāofaki anai tatou mo kapau ʼe tou fakaʼaogaʼi liuliuga te huafa ʼo te ʼAtua. Kae ko tatatou hola ki te huafa ʼo te ʼAtua, ko tona faka ʼuhiga ʼe tou falala kia Sehova totonu. (Pesalemo 20:1; 122:4) ʼE toe faka ʼuhiga foki, ʼe tou lagolago ki tona pule faʼifaʼitaliha, mo tana ʼu lao pea mo tana ʼu pelesepeto, pea mo tou tui ki tana ʼu fakapapau. (Pesalemo 8:1-9; Isaia 50:10; Hepeleo 11:6) Tahi ʼaē meʼa, ʼe tonu ke tou pipiki ʼāteaina pe kia Sehova. ʼE feala pe kia nātou ʼaē ʼe nātou tauhi feiā kia Sehova ke nātou ʼui fēnei ohage ko te tagata fai pesalemo: “ ʼE fiafia totatou loto ia [Sehova]; he neʼe tou falala ki tona huafa maʼoniʼoni.”—Pesalemo 33:21; 124:8.
10 ʼI te temi nei ko te hahaʼi fuli ʼaē ʼe nātou kau ki te kautahi fakahāhā ʼa te ʼAtua, ʼe nātou ʼui fēnei ohage ko Mikea: “Ko mātou ʼe mātou haʼele anai ʼi te huafa ʼo Sehova tomatou ʼAtua ʼo aʼu ki he temi ʼe mole ʼiloʼi hona gataʼaga, ʼio ʼo talu ai.” (Mikea 4:5) Ko te kautahi ʼo totatou temi ʼe fakatafito ki “te Iselaele ʼa te ʼAtua,” ʼaē ʼe toe fakahigoaʼi ko “te hahaʼi ki tona huafa.” (Kalate 6:16; Gāue 15:14; Isaia 43:6, 7; 1 Petelo 2:17) Koia, ko takita kau ki te kautahi ʼa Sehova ko tona faka ʼuhiga ʼe kita kau ki te hahaʼi ʼaē ʼe nātou kumi te puipui ʼo te huafa ʼo te ʼAtua pea ʼe nātou maʼu te puipui ʼaia.
11. Koteā te ʼu faʼahi kehekehe ʼaē ʼe puipui ai e te kautahi ʼa Sehova ia nātou ʼaē ʼe kau kiai?
11 Tahi ʼaē meʼa, ko te kautahi fakahāhā ʼa te ʼAtua, ʼe ko he kūtuga ʼe faʼufaʼu e te ʼu hahaʼi tui, ʼe nātou fefakaloto mālohiʼaki. (Tāʼaga Lea 13:20; Loma 1:12) ʼI te kautahi ʼaia, ko te kau tagata ʼāfea ʼe nātou leʼoleʼo te ʼu ōvi, ʼe nātou fakaloto mālohiʼi te kau mahahaki pea mo te hahaʼi lotohoha, pea ʼe nātou faiga ke nātou tokoni kia nātou ʼaē neʼe tūkia ʼi te faʼahi fakalaumālie. (Isaia 32:1, 2; 1 Petelo 5:2-4) ʼAki te kautahi ʼaia ko “te tagata kaugana agatonu mo poto” ʼe ina foaki mai te “meʼa kai ʼi tona temi totonu.” (Mateo 24:45) Ko te “tagata kaugana” ʼaia, ʼaē ʼe faʼufaʼu e te kau Kilisitiano fakanofo, ʼe ina foaki mai te meʼa fakalaumālie ʼaē ʼe lelei tokotahi—te ʼatamai mālama totonu ʼo te Tohi-Tapu ʼaē ʼe ina taki ki te maʼuli heʼegata. (Soane 17:3) Ko te takitaki ʼo te “tagata kaugana,” ʼe tokoni ki te kau Kilisitiano ke nātou taupau he aga maʼa pea ke nātou “fakaʼeteʼete ohage ko he ʼu gata ka ke [nātou] maʼa ohage ko ni lupe hina,” ʼi te malamanei ʼaenī ʼaē ʼe fakatupu tuʼutāmaki kia nātou. (Mateo 10:16) Pea ʼe tokoni tuʼumaʼu kia nātou ke nātou ‘maʼumaʼua ʼi te gāue ʼo te ʼAliki,’ pea ʼe ko he puipui mālohi kia nātou.—1 Kolonito 15:58.
Ko Ai ʼAē ʼe Kau Ki Te Kautahi ʼa Te ʼAtua?
12. Ko ai ʼaē ʼe kau ki te kautahi ʼa Sehova ʼaē ʼi selo?
12 Mai tona ʼuhiga ʼaē ʼe feala ke maʼu te puipui ʼaia e te hahaʼi fuli ʼaē ʼi te kautahi ʼa te ʼAtua, ko ai koa te hahaʼi ʼaia? ʼO ʼuhiga mo te kautahi ʼaē ʼi selo, ʼe tou ʼiloʼi papau te tali ki te fehuʼi ʼaia. Ko Satana pea mo tana kau ʼaselo ʼe mole kei nātou ʼi selo. ʼI te tahi faʼahi, ko te kau ʼaselo agatonu ʼe kei nātou nonofo ai, ʼo nātou “fakatahitahi fuli.” Neʼe sio te ʼapositolo ko Soane ʼi te ʼu ʼaho fakamuli ki “te Akeno,” mo te kau kelupimi (“te ʼu meʼa maʼuli ʼaē e fā”), pea mo te “ ʼatu kau ʼaselo” ʼe nātou ōvi anai ki te hekaʼaga faka hau ʼo te ʼAtua. ʼE kau anai mo nātou te kau tagata ʼāfea e toko 24—ʼaē ʼe nātou fakatātā te kau Kilisitiano fakanofo ʼaē kua nātou maʼu tonatou tuʼulaga faka kolōlia ʼaē ʼi selo. (Hepeleo 12:22, 23; Fakahā 5:6, 11; 12:7-12) ʼE hā lelei mai ʼe nātou kau fuli ki te kautahi ʼa te ʼAtua. Kae ʼo ʼuhiga mo te tagata, ʼe faigataʼa te ʼiloʼi lelei pe ko ai ʼaē ʼe kau kiai.
13. Neʼe koteā te fakamahino ʼaē neʼe fai e Sesu ʼo ʼuhiga mo nātou ʼaē ʼe kau ki te kautahi ʼa te ʼAtua, pea mo nātou ʼaē ʼe mole kau kiai?
13 Neʼe ʼui e Sesu ʼo ʼuhiga mo ʼihi ʼaē ʼe nātou lau anai ʼe nātou mulimuli kia te ia: “Tokolahi ʼe nātou ʼui mai anai kia te ʼau ʼi te ʼaho ʼaia: ‘ ʼAliki, ʼAliki, neʼe mole koa la mātou lea faka polofeta ʼaki tou huafa pea mo kapu te ʼu temonio ʼaki tou huafa, pea mo fai te ʼu gāue mālohi ʼaki tou huafa?’ Kaʼe hoki ʼau fakahā age anai leva kia nātou: Neʼe heʼeki ʼau ʼiloʼi ʼau ia koutou! Koutou fakamamaʼo atu ia te ʼau, ia koutou ʼaē ʼe gāue ohage ko he ʼu tagata ʼe nātou manuki ki te lao.” (Mateo 7:22, 23) Kapau ʼe kau he tahi ki te hahaʼi ʼaē ʼe nātou manuki ki te lao, ʼe mahino papau ia ʼe mole kau ki te kautahi ʼa te ʼAtua, tatau aipe pe koteā te meʼa ʼaē ʼe ina ʼui, pea mo te potu ʼaē ʼe ʼalu kiai moʼo tauhi ki te ʼAtua. Neʼe toe fakahā e Sesu pe ko ai ʼaē ʼe kau ki te kautahi ʼa te ʼAtua. Neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE mole ko nātou ʼaē ʼe nātou ʼui mai kia te ʼau: ‘ ʼAliki, ʼAliki,’ ka nātou hū anai ki te puleʼaga ʼo selo, kaʼe ko ʼaē ʼe ina fai te finegalo ʼo taku Tāmai ʼaē ʼe ʼi selo.”—Mateo 7:21.
14. Koteā te ʼu faʼahi ʼo te finegalo ʼo te ʼAtua ʼaē ʼe maʼua ke fai e nātou ʼaē ʼe kau ki te kautahi ʼa te ʼAtua?
14 Koia, kapau ʼe kita fia kau ki te kautahi ʼa te ʼAtua—ʼaē ko tona koga tāfito ʼe ko “te puleʼaga ʼaē ʼi selo”—pea ʼe tonu ke kita fai te finegalo ʼo te ʼAtua. Koteā tona finegalo? Neʼe talanoa ia Paulo ki te faʼahi maʼuhiga ʼo te finegalo ʼaia ʼi tana ʼui ʼaē: “ ʼE ko te finegalo [ʼo te ʼAtua] ke hāofaki te hahaʼi fuli pe pea ke nātou maʼu he ʼatamai mālama totonu ʼo te moʼoni.” (1 Timoteo 2:4) Kapau ʼe kita faiga fakamalotoloto ke kita maʼu te ʼatamai mālama totonu ʼo te Tohi-Tapu, mo fakaʼaogaʼi ʼi tokita maʼuli pea mo fakahā ki te “hahaʼi fuli pe,” pea ʼe kita fai te finegalo ʼo te ʼAtua. (Mateo 28:19, 20; Loma 10:13-15) Tahi ʼaē meʼa, ʼe ko te finegalo ʼo Sehova ke fafaga tana ʼu ōvi pea ke gaohi lelei nātou. (Soane 21:15-17) ʼE maʼuhiga te ʼu fono faka Kilisitiano moʼo fai te faʼahi ʼaia. Ko ia ʼaē ʼe feala hana kau kiai kae mole ina fai te faʼahi ʼaia, pea ʼe ko he fakahā ʼaia ʼo tana mole loto fakafetaʼi ki tona tuʼulaga ʼi te kautahi ʼa te ʼAtua.—Hepeleo 10:23-25.
Te Fakakaumeʼa Mo Te Malamanei
15. Koteā te fakatokaga ʼaē neʼe fai e Sake ki te ʼu kokelekasio ʼo tona temi?
15 Hili taʼu e 30 ʼi te ʼosi mate ʼa Sesu, ko tona tēhina ko Sake neʼe ina fakahā te ʼu meʼa ʼe feala ai ke tuʼutāmakiʼia tatatou nofo ʼi te kautahi ʼa te ʼAtua. Neʼe ina tohi fēnei: “Kau fafine tono, ʼe mole koutou ʼiloʼi koa la ko te ʼofa ki te malamanei ʼe ko he fehiʼa ia ki te ʼAtua? Ko ʼaē ʼe fia kaumeʼa mo te malamanei ʼe ina fakaliliu ia ia ko he fili ʼo te ʼAtua.” (Sake 4:4) ʼE mahino ia, ko he fili ʼo te ʼAtua ʼe mole kau ki tana kautahi. Koia, koteā te faka ʼuhiga ʼo te fakakaumeʼa mo te malamanei? Neʼe kua fakamahino ʼe ʼi ai tona ʼu agaaga kehekehe, ohage ko te fakatahi tuʼumaʼu mo he ʼu fakakaugā kovi. Tahi ʼaē meʼa, neʼe talanoa ia Sake ki te ʼu manatu kovi, ʼaē ʼe ina fakaneke he tahi ke ina fai he aga ʼe kovi.
16. ʼI tana fai tana fakatokaga ʼo ʼuhiga mo te fakakaumeʼa mo te malamanei, koteā ʼaē neʼe talanoa kiai ia Sake ʼi muʼa atu?
16 Ia Sake 4:1-3, ʼe tou lau fēnei: “ ʼE tupu maifea te ʼu tau pea ʼe tupu maifea te ʼu fefihiʼaki ʼaē ʼe hoko ia koutou? ʼE mole tupu koa la mai te meʼa ʼaenī: mai takotou holi mālohi ki te ʼu fiafia heʼeʼaoga ʼaē ʼe fetauʼaki ʼi tokotou sino? ʼE koutou holi kae ʼe mole koutou maʼu. ʼE koutou haga fai fakapō pea mo mānumānu, kae ʼe mole koutou lava maʼu. ʼE koutou haga tau. ʼE mole koutou maʼu heʼe mole koutou kole. ʼE koutou kole kae ʼe mole koutou maʼu, heʼe koutou kole ʼaki he ʼu fakatuʼutuʼu kovi, ke feala hakotou fakaʼaogaʼi moʼo fai ʼaki takotou ʼu holi mālohi ki te fakafiafia heʼeʼaoga.” Neʼe fai e Sake tana fakatokaga ʼo ʼuhiga mo te fakakaumeʼa mo te malamanei ʼi tana ʼosi tohi te ʼu kupu ʼaia.
17. Koteā te ʼu “tau” pea mo te ʼu “fefihiʼaki” ʼaē neʼe hoko ʼi te kokelekasio faka Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō?
17 Hili kiai ni ʼu sēkulō ʼo te mate ʼa Sake, pea fetauʼaki pea mo fematehiʼaki te kau Kilisitiano loi. Kae neʼe faitohi ia Sake kia nātou ʼaē neʼe kau ki “te Iselaele ʼo te ʼAtua” ʼi te ʼuluaki sēkulō, ʼaē ka nātou liliu anai ko he ʼu ‘pelepitelo pea mo he ʼu hau’ ʼi selo. (Fakahā 20:6) Neʼe mole nātou fematehiʼaki ʼi he ʼu tau moʼoni. Kae he koʼe koa neʼe ʼui e Sake ʼe hoko te ʼu meʼa ʼaia ʼi te kau Kilisitiano? Neʼe ʼui e te ʼapositolo ko Soane ko nātou ʼaē ʼe fehiʼa ki tonatou tēhina ʼe ko he kau fai fakapō. Pea neʼe ʼui e Paulo neʼe hoko te ʼu fihifihia ʼi te ʼu kokelekasio he neʼe mole felogoi lelei ʼihi, pea neʼe ʼi ai te ʼu “fakafeagai” pea mo te ʼu “fefihiʼaki.” (Tito 3:9; 2 Timoteo 2:14; 1 Soane 3:15-17) ʼO ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia, neʼe lagi manatu ia Sake ki te mole feʼofani ʼa te kau Kilisitiano. Ia nātou ʼaia, neʼe fai e te kau Kilisitiano te ʼu aga ʼe tatau mo te ʼu aga ʼaē ʼe fai e te hahaʼi ʼo te malamanei ʼi tanatou ʼu felogoiʼaki.
18. Koteā ʼaē ʼe feala ke tupu ai te ʼu aga heʼeʼofa ʼi te lotolotoiga ʼo te kau Kilisitiano?
18 He koʼe koa neʼe hoko te ʼu meʼa ʼaia ʼi te ʼu kokelekasio faka Kilisitiano? ʼUhi ko te ʼu aga kovi, ohage ko te loto mānumānu pea mo te ʼu “holi mālohi ki te ʼu fakafiafia heʼeʼaoga.” Tahi ʼaē meʼa, ko te fialahi, te loto maheka pea mo te holi ki te maʼu tuʼulaga ʼe feala ke ina maumauʼi te ʼofa fakatautehina ʼi te kokelekasio. (Sake 3:6, 14) Ko ia ʼaē ʼe ina fai te ʼu aga ʼaia, ʼe ko he kaumeʼa ʼo te malamanei, pea ʼe ko he fili ʼo te ʼAtua. ʼE mole feala kia ia ʼaia ke nofo ʼi te kautahi ʼa te ʼAtua.
19. (a) Ko te hala tāfito ʼa ai, mokā fakatokagaʼi e he Kilisitiano ʼe tuputupu ia ia he ʼu manatu kovi? (b) ʼE feala feafeaʼi ki he Kilisitiano ke ina tauʼi te manatu hala?
19 Ko te hala ʼa ai mo kapau ʼe tuputupu he manatu hala ʼi totatou loto? ʼE ko Satana koa? Ei, kae ʼe mole ko ia tokotahi pe. ʼE ko ia “te pule ʼo te puleʼaga ʼo te ʼaele” ʼo te malamanei ʼaenī, ʼaē ʼe mafola ai te ʼu manatu hala ʼaia. (Efesi 2:1, 2; Tito 2:12) Kae ʼi te agamāhani, ʼe kua tauaka tatatou ʼu manatu hala ʼi totatou kakano agahala. ʼI tana ʼosi fai tana fakatokaga ʼo ʼuhiga mo te fakakaumeʼa mo te malamanei, neʼe tohi fēnei e Sake: “ ʼE hage koa kia koutou ʼe mole he ʼuhiga ʼo te Folafola ʼaenī: ‘ ʼE haga holi ki te loto maheka te aga ʼaē ʼe nofo ia tatou?’ ” (Sake 4:5) Ko tatou fuli ʼe tou tutupu ake ʼaki te holi ʼaē ke tou fai te meʼa ʼaē ʼe kovi. (Senesi 8:21; Loma 7:18-20) Kae ʼe feala ke tou tauʼi te holi ʼaia mo kapau ʼe tou mālama ki totatou ʼu vaivaiʼaga, pea mo tou falala ʼe tokoni mai anai ia Sehova kia tatou. ʼE ʼui e Sake: “Ko te ʼofa makehe ʼaē ʼe foaki mai [e te ʼAtua] ʼe lahi age [ʼi tatatou agamāhani ki te loto maheka].” (Sake 4:6) ʼAki te tokoni ʼo te laumālie maʼoniʼoni ʼo te ʼAtua pea mo te lagolago ʼo te ʼu tēhina agatonu, pea ʼaki te sakilifisio faitotogi ʼa Sesu, ʼe feala ki te kau Kilisitiano agatonu ke nātou mālo ʼi te ʼu vaivaiʼaga ʼo tonatou kakano. (Loma 7:24, 25) ʼE hāofaki nātou ʼi te kautahi ʼa te ʼAtua, ʼi tonatou ʼuhiga kaumeʼa ʼo te ʼAtua, kae mole ko he ʼu kaumeʼa ʼo te malamanei.
20. Koteā te ʼu tapuakina lahi ʼaē ʼe maʼu e te hahaʼi ʼaē ʼe kau ki te kautahi ʼa te ʼAtua?
20 ʼE fakapapauʼi mai e te Tohi-Tapu: “ ʼE foaki anai e Sehova totonu te mālohi ki tana hahaʼi. Ko Sehova totonu ʼe ina tapuakina anai tana hahaʼi ʼaki te tokalelei.” (Pesalemo 29:11) Kapau ʼe tou kau moʼoni ki te “puleʼaga” ʼa Sehova ʼo totatou temi, tana kautahi fakahāhā, pea ʼe tou maʼu anai te mālohi pea mo te fiafia ʼaē ʼe ina foaki ki tana hahaʼi. ʼE moʼoni, ko te malamanei ʼa Satana ʼe lahi age ʼi te kautahi fakakelekele ʼa Sehova, pea ʼe mālohi age ia Satana ia tatou. Kae ko Sehova ʼe ko te Māfimāfi. ʼE mole he meʼa ʼe ina lavaʼi tona mālohi gāue. Pea ko tana kau ʼaselo mālohi ʼe nātou gāue tahi mo tatou ʼi tatatou tauhi ki te ʼAtua. Koia logope la te fehiʼaʼinaʼi ʼo tatou, kae ʼe feala ke tou nofo mālohi. Ohage ko Sesu ʼe feala ke tou mālo ʼi te malamanei.—Soane 16:33; 1 Soane 4:4.
E Feafeaʼi Hakotou Fakamahino?
◻ Koteā te kautahi fakahāhā ʼa te ʼAtua?
◻ E feafeaʼi te puipui ʼo tatou e te kautahi ʼa te ʼAtua?
◻ Ko ai ʼaē ʼe kau ki te kautahi ʼa te ʼAtua?
◻ ʼE lava feafeaʼi hatatou tekeʼi te fakakaumeʼa mo te malamanei?
[Talanoa ʼo te pasina 9]
Koteā Te Kautahi ʼa Te ʼAtua?
ʼI te ʼu tohi ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova, ʼe fakaʼaogaʼi te kupuʼi palalau “kautahi ʼa te ʼAtua” ʼi tona ʼu faka ʼuhiga e tolu.
1 Ko te kautahi fakapulipuli ʼa Sehova ʼaē ʼi selo. ʼI te Tohi-Tapu ko tona higoa ʼe ko te “Selusalemi ʼaē ʼi ʼoluga.”—Kalate 4:26.
2 Ko te kautahi fakatagata pea mo fakahāhā ʼa Sehova. Ia ʼaho nei, ʼe faʼufaʼu te kautahi ʼaia e te toe ʼo te kau fakanofo pea mo te toe hahaʼi tokolahi.
3 Ko te kautahi katoa ʼa Sehova ʼi te ʼatulaulau. Ia ʼaho nei, ʼe faʼufaʼu te kautahi ʼaia e te kautahi ʼa Sehova ʼaē ʼi selo, pea mo tana ʼu foha fakanofo ʼi te kele, ʼaē ʼe ʼi ai hanatou ʼamanaki fakalaumālie. ʼAki te temi, ʼe kau anai kiai mo te hahaʼi haohaoa ʼi te kele.
[Paki ʼo te pasina 10]
Ko te kautahi ʼa Sehova ʼe ina foaki mai te meʼa kai fakalaumālie ʼaē ʼe lelei tokotahi