ʼAki Te Tui ʼe Tou Loto Faa Kātaki Pea Mo Faikole
“Koutou faʼa kātaki, . . . koutou tāʼofi maʼu tokotou loto, koteʼuhi kua ōvi mai te ʼi henī ʼo te ʼAliki.”—Sake 5:8.
1. He koʼe koa ʼe tonu ke tou fakakaukauʼi te ʼu palalau ʼaē ia Sake 5:7, 8?
IA ʼAHO nei, kua hoko moʼoni te “ ʼi henī” ʼa Sesu Kilisito ʼaē neʼe fakapapau talu mai fualoa. (Mateo 24:3-14) Koia, ʼe maʼuhiga tāfito ʼi te temi ʼaenī kia nātou ʼaē ʼe nātou ʼui ʼe nātou tui ki te ʼAtua, ke nātou fakakaukauʼi te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e te tisipulo ko Sake: “Koutou faʼa kātaki ʼu tēhina, ʼo aʼu ki te ʼi henī ʼa te ʼAliki. Koutou sisio! ʼE haga fakatalitali te tagata gāue kele ki te fua maʼuhiga ʼo te kele, ʼo faʼa kātaki ʼi tana talitali kiai ʼo aʼu ki te temi ʼo te ʼuluaki ʼua pea mo te ʼua fakaʼosi. ʼO toe feiā mo koutou, koutou faʼa kātaki; koutou fakamālohiʼi tokotou loto, he kua ōvi mai te ʼi henī ʼo te ʼAliki.”—Sake 5:7, 8.
2. Koteā te ʼu fihifihia ʼaē neʼe hoko kia nātou ʼaē neʼe faitohi ki ai ia Sake?
2 Ko nātou ʼaē neʼe fai ki ai e Sake tana tohi ʼaē neʼe takitaki e te laumālie maʼoniʼoni, neʼe tonu ke nātou faʼa kātaki pea mo nātou fakatokatoka te ʼu fihifihia kehekehe. Ko te tokolahi neʼe nātou fai he ʼu gāue neʼe fakafeagai ki te ʼu meʼa ʼaē neʼe tonu ke fai e nātou ʼaē neʼe nātou ʼui ʼe nātou tui ki te ʼAtua. Ohage la, neʼe tonu ke fai he ʼu puleʼaki ki te ʼu holi ʼaē neʼe maʼu e ʼihi ʼi tonatou loto. Neʼe tonu ke toe fakatuʼu te fīmālie ʼi te lotolotoiga ʼo te kau ʼuluaki Kilisitiano ʼaia. Neʼe nātou toe kole foki ke fai he ʼu tokoni kia nātou ke nātou loto faʼa kātaki pea mo faikole tuʼumaʼu. ʼI tatatou vakaʼi te ʼu meʼa ʼaē neʼe fakahā age e Sake kia nātou, tou vakaʼi foki peʼe lava feafeaʼi hatatou maʼuliʼi tana ʼu tokoni.
Ko Te ʼu Holi Kovi ʼe Nātou Fakatupu Tuʼutāmaki
3. Neʼe koteā te ʼu meʼa ʼaē neʼe tupu ai te ʼu maveuveu ʼi te kokelekasio, pea koteā te meʼa ʼaē ʼe feala ke tou ako mai ai?
3 Ko ʼihi ʼaē neʼe nātou ʼui ko nātou ko he kau Kilisitiano, neʼe mole nātou maʼu te tokalelei, pea neʼe hoko te faʼahi ʼaia ʼuhi ko tanatou ʼu holi kovi. (Sake 4:1-3) Ko te fakataupiepie neʼe ina fakatupu he ʼu fihifihia, pea ko ʼihi neʼe nātou fakamāuʼi tonatou ʼu tēhina ʼaki he loto fefeka. Neʼe hoko te faʼahi ʼaia ʼuhi ko tanatou ʼu holi ki te ʼu fakafiafia fakasino, ʼaē neʼe fakatupu maveuveu ʼi te ʼu koga ʼo tonatou ʼu sino. ʼE lagi tonu anai ke tou faikole ki te ʼAtua ke tokoni mai kia tatou ke tou tauʼi te holi fakasino ʼaē ko te fia maʼu tuʼulaga, mo te fia mālohi, pea mo te fia maʼu koloā, ke ʼaua naʼa tou fakatupu kovi ki te tokalelei ʼo te kokelekasio. (Loma 7:21-25; 1 Petelo 2:11) ʼI te lotolotoiga ʼo ʼihi Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō, neʼe tuputupu ai te loto mānumānu, ʼo liliu ai ko he loto fehiʼa pea mo he manatu fai fakapō. Mai tona ʼuhiga ʼaē neʼe mole tokoni age te ʼAtua kia nātou ke nātou fakahoko tonatou ʼu holi kovi, neʼe nātou haga faiga aipe ke nātou fakahoko tanatou ʼu fakatuʼutuʼu. Kapau ʼe tou maʼu te ʼu faʼahiga holi kovi ʼaia, ʼe lagi tou faikole anai ka mole tou maʼu hona fua, koteʼuhi ʼe mole tali e totatou ʼAtua maʼoniʼoni te taʼi faikole ʼaia.—Tagilāulau 3:44; 3 Soane 9, 10.
4. He koʼe neʼe fakahigoa e Sake ʼihi Kilisitiano ko he ʼu “fafine tono,” pea koteā tana fakatokaga kia tatou?
4 Ko ʼihi kau Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō, neʼe nātou maʼu te manatu ʼa te mālama, mo nātou femahekaʼaki, pea mo fialahi. (Sake 4:4-6) Neʼe fakahigoaʼi e Sake ʼihi Kilisitiano ko he ʼu “fafine tono,” koteʼuhi neʼe nātou kaumeʼa mo te mālama, ʼo nātou tono ʼi te faʼahi fakalaumālie. (Esekiele 16:15-19, 25-45) ʼE mahino papau ia, ʼe mole tou fia maʼu te ʼu agaaga ʼo te mālama ʼi tatatou faʼahiga manatu, mo tatatou ʼu palalau pea mo tatatou ʼu gāue, koteʼuhi ʼe tou liliu anai ko he ʼu fili ʼa te ʼAtua. ʼE fakahā mai e tana Folafola, ko te “agamāhani ʼo te maheka” ʼe ko te lotokovi, pe ko he “laumālie” kovi ʼo te tagata agahala. (Senesi 8:21; Faka au 16:1-3; Pesalemo 106:16, 17; Tagata Tānaki 4:4) Koia, kapau ʼe mahino kia tatou, ʼe tonu ke tou tauʼi te loto maheka, te fialahi, pe ko te tahi faʼahiga manatu kovi, tou kole ki te ʼAtua ke tokoni mai ʼaki tona laumālie maʼoniʼoni. Ko te mālohi ʼaia ʼaē ʼe foaki mai e te ʼAtua ʼaki tona ʼofa makehe, ʼe lahi age ia ʼi te “holi ki te maheka.” Mai tona ʼuhiga ʼaē ʼe mole tou hage ko te tagata fialahi ʼaē ʼe fakafeagai ki ai ia Sehova, ʼe tou maʼu anai tona ʼofa makehe mo kapau ʼe tou tauʼi te ʼu holi ki te agahala.
5. Koteā te meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua mai kia tatou, ke feala hatatou maʼu te ʼofa makehe ʼa te ʼAtua?
5 ʼE lava feafeaʼi hatatou maʼu ia te ʼofa makehe ʼa te ʼAtua? (Sake 4:7-10) Ke feala hatatou maʼu te ʼofa makehe ʼa Sehova, ʼe tonu ke tou fakalogo kia te ia, mo tali tana ʼu fakatuʼutuʼu, pea mo tou mulimuli ki te ʼu meʼa ʼaē ʼe ina tali ke hoko. (Loma 8:28) ʼE tonu foki ke tou “fakafeagai,” peʼe tou ‘tauʼi’ te Tevolo. ʼE ‘hola mamaʼo anai ia tatou’ mo kapau ʼe tou taupau maʼu totatou ʼuhiga hahaʼi lagolago ki te pule faʼitaliha ʼa Sehova ʼi te ʼatulaulau. ʼE tokoni mai ia Sesu kia tatou, ʼo ina tāʼofi te ʼu fakatuʼutuʼu agakovi ʼo te mālama ʼaenī ke ʼaua naʼa nātou fakamamahi tuʼumaʼu tatou. Pea ke ʼaua naʼa galo kia koutou te faʼahi ʼaenī: ʼaki te faikole, mo te fakalogo, pea mo te tui, ʼe tou fakaōvi anai ki te ʼAtua, pea ʼe mole mamaʼo ia tatou.—2 Fakamatala 15:2.
6. He koʼe ʼe fakahigoa e Sake ʼihi Kilisitiano ko he “kau agahala”?
6 He koʼe neʼe fakaʼaogaʼi e Sake te kupu “kau agahala,” kia nātou ʼaē neʼe ʼui ʼe nātou tui ki te ʼAtua? Koteʼuhi neʼe nātou fakatupu he ʼu “tau” pea mo he fia fai fakapō—ko he ʼu aga ʼe mole tau mo feʼauga mo te kau Kilisitiano. (Tito 3:3) Neʼe fonu tonatou ʼu “nima” ʼi te ʼu gāue kovi, pea neʼe tonu ke nātou maʼa mai te faʼahi ʼaia. Neʼe toe ʼaoga foki ke nātou fakamaʼa tonatou ʼu “loto,” te faʼahi ʼaē ʼe nofo ai totatou ʼu holi. (Mateo 15:18, 19) Ko te ʼu “hahaʼi lotolotolua” ʼaia, neʼe mole heʼeki nātou filifili peʼe nātou fia kaumeʼa mo te ʼAtua peʼe nātou fia kaumeʼa mo te malamanei. Ko te faʼifaʼitaki ʼaē ʼe nātou tuku mai ʼe ko he fakatokaga kia tatou, pea ʼe tonu ke tou nofo tokaga tuʼumaʼu, ke ʼaua naʼa maumauʼi tatatou tui e te ʼu meʼa ʼaia.—Loma 7:18-20.
7. He koʼe ʼe ʼui e Sake ki ʼihi ke nātou “putu pea mo fetāgihi”?
7 Neʼe fakaloto mālohiʼi e Sake tana kau lautohi ke nātou “tali te lotomamahi, mo [nātou] putu, pea mo [nātou] fetāgihi.” Kapau neʼe nātou fakahā he lotomamahi ʼe ʼalutahi mo te finegalo ʼo te ʼAtua, pea neʼe ko he fakamoʼoni ʼaia ʼo tonatou loto fakahemala. (2 Kolonito 7:10, 11) Ia ʼaho nei, ko nātou ʼaē ʼe nātou ʼui ʼe nātou tui, ʼe nātou fia kaumeʼa mo te malamanei. Kapau ʼe tou fai te aga ʼaia, pea ʼe mole tonu koa la ke tou putu ʼuhi ko totatou vaivai ʼi te faʼahi fakalaumālie, pea ke tou foimo fai he puleʼaki moʼo fakatonutonuʼi ia te faʼahi ʼaia? Ko te fai ʼo te ʼu fetogi ʼaē ʼe ʼaoga pea mo te tali ʼo te fakamolemole ʼa te ʼAtua, ʼe fakatupu fiafia anai koteʼuhi ʼe maʼa anai totatou leʼo ʼo loto pea ʼe tou maʼu anai he ʼamanaki fakafiafia ki te maʼuli heʼegata.—Pesalemo 51:10-17; 1 Soane 2:15-17.
ʼAua Naʼa Tou Fefakamāuʼaki
8, 9. He koʼe ʼe mole tonu ke tou palalau fakafeagai peʼe tou fefakamāuʼaki?
8 ʼE tou agahala mo kapau ʼe tou laukovi ki totatou ʼu tēhina pea mo tuagaʼane ʼi te tui. (Sake 4:11, 12) Kae ʼe fatufatuʼi e ʼihi tonatou ʼu tēhina, heʼe lagi nātou manatu ʼe nātou faitotonu, peʼe lagi nātou loto ke hikihiki nātou kae nātou fakamālaloʼi ʼihi. (Pesalemo 50:20; Tāʼaga Lea 3:29) Ko te kupu faka Keleka ʼaē ʼe fakaliliu ʼaki te kupu ‘laukovi,’ ʼe faka ʼuhiga ki te fehiʼa pea ʼe fakapipiki kiai te fai ʼo he tukugakovi loi. ʼE ko he fakamāuʼi kovi ʼaia ʼo totatou tēhina. He koʼe ko te faʼahi ʼaia ʼe hage ko he ‘laukovi ki te lao pea mo he fakamāuʼi ʼo te lao ʼa te ʼAtua?’ Ko te kau Sekelipa pea mo te kau Faliseo, neʼe nātou ‘faiva ʼi te fakanoaʼi ʼo te fakatotonu ʼa te ʼAtua’ pea mo nātou faifakamāu ʼo mulimuli ki tanatou ʼu pelesepeto ʼa nātou totonu. (Maleko 7:1-13) ʼO toe feiā pe, kapau ʼe tou fakamāuʼi te tēhina ʼaē ʼe mole fakamāuʼi e Sehova, ʼe mole tou ‘fakamāuʼi koa la te lao ʼa te ʼAtua,’ pea mo tou agahala kapau ʼe tou ʼui ʼe mole hona ʼaoga? Pea kapau ʼe tou fatufatuʼi totatou ʼu tēhina, pea ʼe mole tou fakahoko te lao ʼo te ʼofa.—Loma 13:8-10.
9 Tou manatuʼi te faʼahi ʼaenī: “Ko te tokotahi ʼe ina fakatuʼutuʼu te ʼu lao pea [ko te tokotahi] ʼe tuʼi fakamāu”—ko Sehova. ‘ ʼE haohaoa tana lao,’ pea ʼe lelei. (Pesalemo 19:7; Isaia 33:22) ʼE ko te ʼAtua tokotahi pe ʼaē ʼe feala ke ina fakatuʼu he ʼu tuʼakoi pea mo he ʼu lekula ki totatou hāofaki. (Luka 12:5) Koia ʼe fehuʼi fēnei e Sake: “Ko ai ia koe, ke ke fakamāuʼi tou kāiga?” ʼE mole ʼa tatou te fakamāuʼi pea mo te tauteaʼi ʼa ʼihi. (Mateo 7:1-5; Loma 14:4, 10) Ko te metitasioʼi ʼo te pule faʼitaliha ʼa te ʼAtua, mo tana mole fakapalatahi, pea mo totatou ʼuhiga agahala ʼe tokoni anai kia tatou ke ʼaua naʼa tou fakamāuʼi ʼihi ʼo tou ʼui ʼe tou faitotonu.
ʼAua Naʼa Tou Fialahi ʼo Tou Falala Kia Tatou Totonu
10. He koʼe ʼe tonu ke tou tokagaʼi ia Sehova ʼi te ʼaho fuli ʼo totatou maʼuli?
10 ʼE tonu ke tou tokagaʼi tuʼumaʼu ia Sehova pea mo tana ʼu lao. (Sake 4:13-17) ʼI tana meʼa noaʼi ia te ʼAtua, ʼe ʼui fēnei e ia ʼaē ʼe falala pe kia ia: ‘ ʼI te ʼaho nei peʼe ko ʼapogipogi ʼe tou ʼolo anai ki te kolo ʼaia, ʼo nofo ai taʼu katoa, pea mo fakatau meʼa, pea mo maʼu koloā ai.’ Kapau ʼe tou ‘tānaki he ʼu koloā maʼa tatou totonu, kae ʼe mole tou maʼu koloā ki te ʼAtua,’ pea ʼe lagi tou mamate anai ʼapogipogi, ʼo mole tou maʼu he fealagia ke tou tauhi kia Sehova. (Luka 12:16-21) Ohage ko tona ʼui e Sake, ʼe tou hage ko te mao ʼo te uhu ʼaē “ ʼe hā ʼi he kiʼi temi siʼi pe pea pulinoa leva.” (1 Fakamatala 29:15) ʼE hoki feala ke tou maʼu te fiafia pea mo te maʼuli heʼegata mo kapau ʼe tou tui kia Sehova.
11. Koteā tona faka ʼuhiga ʼo te ʼui ʼaē, “kapau ʼe loto kiai ia Sehova”?
11 ʼE mole tonu ke tou fialahi ʼo tou meʼa noaʼi te ʼAtua, kae ʼe tonu ke tou manatu fēnei: “Kapau ʼe loto kiai ia Sehova, pea ʼe tou maʼuʼuli anai pea mo fai anai te meʼa ʼaenī peʼe ko te meʼa ʼaenā.” Ko te ʼui ʼaē “Kapau ʼe loto kiai ia Sehova,” ko tona faka ʼuhiga, ʼe tou faiga ke tou mulimuli ki tona finegalo. ʼE lagi tonu anai ke tou gāue moʼo fafaga ʼo totatou famili, peʼe tou folau ʼuhi ko te gāue ki te Puleʼaga, ʼo feiā pe mo te tahi ʼu meʼa. Kae ʼaua naʼa tou laupisi. “Ko te faʼahiga fialahi ʼaia ʼe kovi,” koteʼuhi ʼe ina meʼa noaʼi te ʼaoga ʼaē ke tokoni mai ia Sehova kia tatou.—Pesalemo 37:5; Tāʼaga Lea 21:4; Selemia 9:23, 24.
12. Koteā te faka ʼuhiga ʼo te ʼu palalau ʼaē ʼe tou maʼu ia Sake 4:17?
12 Lagi moʼo fakaʼosi ʼo tana talanoa ki takita falala pe ʼaē kia kita pea mo te laupisi, neʼe ʼui fēnei e Sake: “Kapau ko he tahi ʼe ina ʼiloʼi te fai ʼo te meʼa ʼaē ʼe lelei, ka mole ina fai, pea ʼe agahala ia.” ʼAki he agavaivai, ʼe tonu ke tali e te kau Kilisitiano takitokotahi, ko tona maʼuli ʼe fakalogo ki te ʼAtua. Kapau ʼe mole ina fai te faʼahi ʼaia, pea “ ʼe agahala ia.” ʼE mahino papau ia, ʼe toe moʼoni foki te pelesepeto ʼaia mo kapau ʼe mole tou fai te ʼu meʼa ʼaē ʼe fakamaʼua mai e tatatou tui ki te ʼAtua.—Luka 12:47, 48.
Ko Te ʼu Fakatokaga Ki Te Kau Maʼu Koloā
13. Koteā te meʼa ʼaē neʼe ʼui e Sake ʼo ʼuhiga mo nātou ʼaē ʼe mole nātou fakaʼaogaʼi fakalelei tonatou ʼu koloā?
13 Mai tona ʼuhiga ʼaē ko ʼihi kau Kilisitiano, neʼe nātou manako ki te paʼaga pe neʼe nātou faka maʼuhigaʼi te kau maʼu koloā, koia neʼe fai ai e Sake te ʼu palalau fakahagatonu ʼo ʼuhiga mo ʼihi tagata maʼu koloā. (Sake 5:1-6) Ko te ʼu hahaʼi ʼo te mālama ʼaē neʼe nātou fakaʼaogaʼi kovi tonatou ʼu koloā, neʼe tonu ke nātou ‘fetāgihi, pea mo kekē ʼo ʼuhiga mo te ʼu malaʼia ʼaē ka hoko kia nātou,’ ʼi te temi ʼaē ka fakamāuʼi anai nātou e te ʼAtua ʼo mulimuli pe ki tanatou ʼu gāue. ʼI te ʼu ʼaho ʼaia, ko te ʼu koloā tāfito ʼa te hahaʼi neʼe ko te ʼu mutuʼi meʼa, te fulumeto, pea mo te vino. (Soele 2:19; Mateo 11:8) Ko te faʼahiga koloā ʼaia, ʼe feala ke popo peʼe “kai e te ʼu ane,” kae neʼe mole ko te faʼahi ʼaia ʼaē neʼe fia talanoa kiai ia Sake, kae neʼe ina fia fakahā te vaʼiganoa ʼo te ʼu koloā. Logope la ʼe mole ukaukamea te aulo pea mo te siliva, kae kapau ʼe tou tānaki he tuʼuga meʼa feiā, ʼe mole ʼi ai anai hona ʼaoga, ohage pe ko he ʼu meʼa kua ukaukamea. ʼE hā mai ʼaki te kupu “ukaukamea,” ko te ʼu koloā ʼaia neʼe mole fakaʼaogaʼi fakalelei. Koia, ʼe tonu ke tou manatuʼi fuli, “ko te meʼa ʼaē ʼe hage ko te afi,” ʼe ko te meʼa ʼaia ʼaē ʼe “tānaki [e nātou ʼaē ʼe nātou falala ki tonatou ʼu koloā] ʼi te ʼu ʼaho fakamuli,” ʼi te temi ʼaē ka hoko anai kia nātou te hāūhāū ʼa te ʼAtua. Mai tona ʼuhiga ʼaē ʼe tou maʼuʼuli ʼi te “temi fakaʼosi,” koia ʼe maʼuhiga ʼaupito kia tatou te ʼu palalau ʼaia.—Taniela 12:4; Loma 2:5.
14. Koteā te aga ʼaē ʼe fai māhani e te kau maʼu koloā, pea koteā te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai ʼo ʼuhiga mo te faʼahi ʼaia?
14 Ko te kau maʼu koloā, ʼe nātou kaihaʼa tuʼumaʼu tanatou hahaʼi gāue kele, he neʼe nātou fakafisi ki te totogi ʼo tanatou hahaʼi gāue ʼaē ʼe ‘kalaga age.’ (Vakaʼi ia Senesi 4:9, 10.) Ko te hahaʼi maʼu paʼaga ʼaia, neʼe nātou “maʼuʼuli ʼi te maʼu koloā.” ʼI tanatou fai fakavale tonatou ʼu holi fakasino, neʼe liliu ai tonatou loto ʼo kovi pea mo fefeka, pea ʼe nātou haga fai anai te faʼahi ʼaia ʼi te “ ʼaho” ʼaē neʼe fakakatofa ki tonatou mate. ʼE nātou ‘tautea pea mo fakapogi ia ia ʼaē ʼe faitotonu.’ Koia ʼe fehuʼi fēnei age e Sake: “ ʼE mole . . . fakafeagai koa la kia koutou?” Kae ko tona tahi fakaliliu ʼaenī, “ko te faitotonu; ʼe mole fakafeagai kia koutou.” Kae logope la te faʼahi ʼaia, ʼe mole tonu ke tou fehiʼa kia ia ʼaē ʼe maʼu koloā. ʼE tonu ke tou fakamuʼamuʼa tuʼumaʼu ʼi totatou maʼuli, te ʼu meʼa ʼo te Puleʼaga.—Mateo 6:25-33.
Ko Te Tui ʼe Ina Uga Tatou Ke Tou Faʼa Kātaki
15, 16. He koʼe ʼe maʼuhiga ʼaupito ke tou maʼuliʼi te faʼa kātaki?
15 ʼI tana ʼosi talanoa ki te hahaʼi maʼu koloā agamālohi ʼo te mālama, neʼe fakaloto mālohiʼi e Sake te kau Kilisitiano ke nātou maʼu te faʼa kātaki. (Sake 5:7, 8) Kapau ʼe kātakiʼi e te kau Kilisitiano tonatou ʼu fihifihia, pea ʼe fakapale anai nātou ʼuhi ko tanatou agatonu ʼi te lotolotoga ʼo te ʼi henī ʼa Sesu, ʼi te temi ʼaē ka fakamāuʼi ai tonatou ʼu fili. (Mateo 24:37-41) Ko te kau ʼuluaki Kilisitiano ʼaia, neʼe tonu ke nātou hage ko te tagata gāue kele ʼaē ʼe faʼa kātaki ʼo talitali ki te ʼuluaki ʼua ʼo te fasiga taʼu fakatōlau ʼaē ʼe feala ke ina to ai te pulapula, pea mo te ʼua fakamuli ʼo te fasiga taʼu mātala ʼaē ʼe feala ke ina maʼu ai tona ʼu fua. (Soele 2:23) Tahi ʼaē meʼa, ʼe tonu ke tou maʼuliʼi te faʼa kātaki pea mo tou fakamālohiʼi totatou loto, tāfito la ʼi te temi ʼaenī ʼaē ʼe tou maʼuʼuli ai ʼi “te ʼi henī ʼa te ʼAliki” ko Sesu Kilisito!
16 He koʼe koa ʼe tonu ke tou faʼa kātaki? (Sake 5:9-12) Ko te faʼa kātaki ʼe tokoni kia tatou ke ʼaua naʼa tou meo peʼe tou lotomamahi mokā fakatupu mamahi kia tatou totatou ʼu kāiga ʼi te tui. Kapau ʼe tou “felāugaʼaki” ʼaki he faʼahiga manatu kovi, pea ʼe tauteaʼi anai tatou e te Tuʼi Fakamāu ko Sesu Kilisito. (Soane 5:22) Mai tona ʼuhiga ʼaē kua kamata tana “ ʼi henī” pea kua “tuʼu ʼi te ʼu matapā,” tou lagolago ki te tokalelei ʼo tou loto faʼa kātaki ki totatou ʼu tēhina ʼaē ʼe lahi te ʼu ʼahiʼahiʼi ʼaē ʼe hoko ki tanatou tui. ʼE fakamālohiʼi tatatou tui mokā tou manatuʼi te fakapale e Sehova ia Sopo, koteʼuhi neʼe ina tauʼi tona ʼu ʼahiʼahi ʼaki he loto faʼa kātaki. (Sopo 42:10-17) Kapau ʼe tou tui pea mo tou faʼa kātaki, pea ʼe tou sio anai “ko Sehova ʼe fonu ʼi te ʼofa pea mo te manavaʼofa.”—Mikea 7:18, 19.
17. He koʼe ʼe ʼui fēnei e Sake, “ ʼaua naʼa koutou fai fuakava”?
17 Kapau ʼe mole tou loto faʼa kātaki, pea ʼe lagi tou fakaʼaogaʼi kovi anai totatou ʼalelo mokā ʼahiʼahiʼi tatou. Ohage la, ʼe lagi tou fai anai he ʼu fakapapau loi. ʼE ʼui fēnei e Sake, “ ʼaua naʼa koutou fai fuakava,” ʼo ina fakatokagaʼi tatou ke ʼaua naʼa tou fai feiā pe ko he ʼu fakapapau mokā tou ʼiʼita. Tahi ʼaē meʼa, kapau ʼe tou fai tuʼumaʼu he ʼu fuakava moʼo fakamoʼoni ki tatatou ʼu palalau, pea ʼe hage ʼe tou malualoi. Koia, ʼe tonu ke tou tala pe te meʼa ʼaē ʼe moʼoni, ʼo tou faiga ke faka ʼuhiga lelei tatatou ei ko te ei, pea mo tatatou oho ko te oho. (Mateo 5:33-37) ʼE mahino ia, ʼe mole ʼui e Sake ʼi henī, ʼe kovi te fai fuakava moʼo tala ʼo te moʼoni ʼi he telepinale.
Ko Te Tui Pea Mo Tatatou ʼu Faikole
18. Koteā te ʼu faʼahiga ʼaluʼaga ʼaē ʼe tonu ai ke tou “haga faikole” pea mo “hivaʼi he ʼu pesalemo”?
18 ʼE tonu ke maʼuhiga te faikole ʼi totatou maʼuli, mo kapau ʼe tou fia tokakaga ki tatatou ʼu faʼahiga palalau, mo tou faʼa kātaki, pea mo taupau he tui mālohi ki te ʼAtua. (Sake 5:13-20) ʼE tonu ke tou “haga faikole,” tāfito la mokā ʼe tou tau mo he ʼu ʼahiʼahi. Kapau ʼe tou fiafia, pea mo tou “hivaʼi he ʼu pesalemo,” ohage ko tona fai e Sesu pea mo tana kau ʼapositolo ʼi te temi ʼaē neʼe ina fakatuʼutuʼu ai te Fakamanatu ʼo tona mate. (Maleko 14:26, kiʼi nota ʼi te lalo pasina) ʼI ʼihi temi ʼe lagi tou loto fakafetaʼi ʼaupito ki te ʼAtua, ʼo tou hivaʼi he ʼu fakavikiviki ʼi totatou loto. (1 Kolonito 14:15; Efesi 5:19) Pea ʼe ko he meʼa fakafiafia hatatou fakavikiviki kia Sehova ʼaki tatatou ʼu hiva ʼi te ʼu fono faka Kilisitiano!
19. Koteā te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai mo kapau ʼe tou mahaki ʼi te faʼahi fakalaumālie, pea koteā tona tupuʼaga?
19 ʼE mole tou fia hiva anai mo kapau ʼe tou mahaki ʼi te faʼahi fakalaumālie, lagi ʼuhi he neʼe tou agahala peʼe mole tou kai tuʼumaʼu ʼi te laupapa fakalaumālie ʼa Sehova. Kapau koia ʼaia, pea ʼe tou agavaivai anai ʼo pāui te ʼu tagata ʼāfea ke nātou ‘faikole ʼo ʼuhiga mo tatou.’ (Tāʼaga Lea 15:29) Tahi ʼaē meʼa, ʼe nātou ‘tākai anai tatou ʼaki te lolo ʼi te huafa ʼo Sehova.’ Ohage ko he moʼi lolo moʼo fakafimālieʼi ʼo he lavea, ko tanatou ʼu palalau fakaloto fīmālie pea mo tanatou ʼu tokoni faka Tohi-Tapu, ʼe nātou tokoni anai kia tatou ke tou tekeʼi te lotohoha, mo te lotolotolua, pea mo te mataku. ‘Ko te faikole ʼo te tui ʼe ina faitoʼo anai tatou’ mo kapau ʼe lagolago kiai tatatou tui. Kapau ʼe mahino ki te kau tagata ʼāfea, ʼe ko he agahala mamafa ʼaē ʼe tupu ai tatatou vaivai ʼi te faʼahi fakalaumālie, pea ʼe nātou fakahā mai anai ʼaki he agaʼofa te agahala ʼaē neʼe tou fai, pea nātou faiga anai ke nātou tokoni kia tatou. (Pesalemo 141:5) Pea kapau ʼe tou fakahemala, ʼe feala hatatou tui papau ʼe fagono anai te ʼAtua ki tanatou ʼu faikole pea mo fakamolemole mai anai kia tatou.
20. He koʼe ʼe tonu ke tou kofesioʼi tatatou ʼu agahala pea mo fehūfakiʼaki?
20 Ko tatatou ‘kofesioʼi fakahāhā tatatou ʼu agahala’ ʼe ko he tokoni ʼaia ke ʼaua naʼa tou toe agahala. ʼE toe uga foki tatou ke tou felotoʼofaʼaki, pea ko te kalitate ʼaia ʼe ina uga anai tatou ke tou “fehūfakiʼaki.” ʼE feala hatatou tui papau ʼe fua lelei anai te faʼahi ʼaia koteʼuhi ko te faikole ‘ ʼa he tagata faitotonu’—ko he tahi ʼe tui pea ʼe agatonu ia mata ʼa te ʼAtua—ʼe feala ke lave ʼaupito kia Sehova. (1 Petelo 3:12) Ko te polofeta ko Elia, neʼe ʼi ai tana ʼu vaivaiʼaga ohage pe ko tatou, kae neʼe fua lelei tana ʼu faikole. Neʼe faikole, pea neʼe mole tō he ʼua lolotoga taʼu e tolu vaelua. Pea ʼi tana toe faikole, neʼe toe ʼua.—1 Hau 17:1; 18:1, 42-45; Luka 4:25.
21. Koteā te meʼa ʼaē ʼe feala ke tou fai mo kapau ʼe “hēʼia [he Kilisitiano] ʼi te moʼoni”?
21 E feafeaʼi mo kapau ko he tahi ʼi te kokelekasio, ʼe “hēʼia ʼi te moʼoni,” ʼo ina līaki te ʼu pelesepeto pea mo te ʼu aga ʼaē ʼe faitotonu? ʼE lagi feala ke tou fakamaliu ia ia mai tana agahala ʼaki he ʼu tokoni faka Tohi-Tapu, mo te faikole, pea mo te tahi ʼu faʼahiga tokoni. Kapau ʼe tou lavaʼi te faʼahi ʼaia, pea ʼe ina toe maʼu anai te ʼu fua lelei ʼo te sakilifisio faitotogi ʼa Kilisito pea ʼe hāo ia mai te mate fakalaumālie pea mo te tautea ki te fakaʼauha. ʼI tatatou tokoni kia ia ʼaē ʼe faihala, ʼe tou ʼuʼufi anai tana ʼu agahala. Kapau ko ia ʼaē neʼe agahala, ʼe ina līaki tana aga ʼaē ʼe kovi, ʼo fakahemala, pea mo ina kole ke fakamolemole age ki ai, ʼe tou fiafia anai koteʼuhi neʼe tou gāue ki te ʼuʼufi ʼo tana ʼu agahala.—Pesalemo 32:1, 2; Suta 22, 23.
Ko He Tohi ʼe ʼAoga Kia Tatou Fuli
22, 23. Ko te tohi ʼa Sake, ʼe ina uga tatou kiteā?
22 Ei, ʼe tuʼu ʼi te tohi ʼa Sake te ʼu meʼa ʼaē ʼe ʼaoga kia tatou fuli. ʼE fakahā mai ai peʼe feafeaʼi te tauʼi ʼo te ʼu ʼahiʼahi, mo tokoni mai kia tatou ke ʼaua naʼa tou fakapalatahi, pea ʼe ina fakaloto mālohiʼi tatou ke tou fai he ʼu gāue ʼe faitotonu. ʼE fakaloto mālohiʼi tatou e Sake ke tou tātāʼofi totatou ʼalelo, pea ke tou tauʼi te mālohi ʼo te malamanei, pea mo tou kumi te tokalelei.
23 ʼE moʼoni, ʼi te kamata ko te tohi ʼa Sake neʼe fai maʼa te kau ʼuluaki Kilisitiano fakanofo. Kae ʼe tonu kia tatou fuli ke tou tuku te ʼu tokoni ʼaia ke nātou uga tatou ke tou pipiki maʼu ki tatatou tui. Ko te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Sake, ʼe feala ke nātou lagolago ki tatatou tui ʼaē ʼe ina uga tatou ke tou gāue ki te tauhi ʼa te ʼAtua. Pea ko te tohi ʼaia ʼaē neʼe fai ʼaki te laumālie ʼo te ʼAtua, ʼe ina fakatupu hatatou tui ʼe ina uga tatou ke tou liliu ko he ʼu Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe loto faʼa kātaki, pea mo tou faikole tuʼumaʼu ʼi te “ ʼi henī ʼo te ʼAliki” ko Sesu Kilisito.
ʼE Feafeaʼi Anai Hakotou Tali?
◻ He koʼe neʼe tonu ki ʼihi Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō, ke nātou fetogi tanatou faʼahiga manatu pea mo tanatou aga?
◻ Koteā te fakatokaga ʼaē neʼe fai e Sake ki te kau maʼu koloā?
◻ He koʼe ʼe tonu ke tou loto faʼa kātaki?
◻ He koʼe ʼe tonu ke tou faikole tuʼumaʼu?
[Paki ʼo te pasina 23]
Neʼe tonu ki ʼihi Kilisitiano ʼo te ʼuluaki sēkulō ke nātou kātakiʼi tonatou ʼu tēhina mo tuagaʼane
[Paki ʼo te pasina 24]
ʼE tonu ki te kau Kilisitiano ke nātou loto faʼa kātaki, mo feʼofaʼaki, pea mo faikole tuʼumaʼu