Kua Ōvi Mai Te ʼAho ʼo Sehova
“Koutou fakalogo ki te meʼa ʼaenī, ʼu tagata ʼāfea, pea mo avahi ʼokotou taliga, ia koutou fuli, hahaʼi ʼo te fenua.”—Soele 1:2.
1, 2. Koteā te ʼu meʼa ʼaē neʼe hoko ʼi Suta, ʼaē neʼe uga ai e Sehova ia Soele ke ina fai tana lea faka polofeta mālohi?
“MEʼA la ke feafeaʼi ki te ʼaho ʼaia; he kua ōvi mai te ʼaho ʼo Sehova, pea ʼe hoko mai anai ohage ko he fakaʼauha ʼe haʼu mai te Māfimāfi!” ʼI fakakikite fakamataku leva! Neʼe ko te logo ʼaia ʼaē neʼe fakahā e te ʼAtua ki tana hahaʼi ʼaki tana polofeta ko Soele.
2 Neʼe tohi ʼi Suta te ʼu palalau ʼaia ʼo Soele 1:15, lagi ʼi te taʼu 820 ʼi muʼa ʼo totatou temi. ʼI te temi ʼaia, neʼe maʼuli lelei te ʼu moʼuga ʼo te fenua ʼaia. Neʼe mahu ai te ʼu fua ʼo te kele pea mo te pulapula. Neʼe lahi pea mo matalelei te ʼu koga meʼa lunaʼia. Kae neʼe ʼi ai te meʼa neʼe kovi ʼaupito, he neʼe mafola te tauhi kia Paale ʼi Selusalemi pea mo Suta. Neʼe kau te hahaʼi ki te ʼu fakafiafia pea mo te ʼinu fakavale ʼaē neʼe fai ki te ʼatua loi ʼaia. (Vakaʼi ia 2 Fakamatala 21:4-6, 11.) Neʼe tuku koa e Sehova ke hoko atu te ʼu meʼa ʼaia?
3. Koteā te fakatokaga ʼaē neʼe fai e Sehova, pea koteā te meʼa ʼaē neʼe tonu ke teuteu kiai te ʼu puleʼaga?
3 ʼE fakahā lelei mai e te tohi ʼo Soele te tali ki te fehuʼi ʼaia. Neʼe faka lākatonuʼi e Sehova tona ʼuhiga pule pea mo tāpuhā tona huafa taputapu. Neʼe kua ōvi mai te ʼaho ʼo Sehova ki te hahaʼi ʼaia. Mole tuai, pea fakahoko anai e te ʼAtua tana fakamāu ki te ʼu puleʼaga fuli ʼi “te telea mālalo ʼo Sosafate.” (Soele 3:12) Koia, neʼe tonu ai ke nātou nofo teuteu ki te tau ʼo te Māfimāfi ko Sehova. ʼO toe feiā mo tatou ia ʼaho nei, ʼe hoko anai kia tatou te ʼaho lahi ʼo Sehova. Koia, tou vakaʼi fakalelei te lea faka polofeta ʼa Soele ʼo ʼuhiga mo totatou temi pea mo te temi muʼa.
Te ʼAtu Kiʼi Manu
4. ʼE lahi feafeaʼi anai te meʼa ʼaē neʼe fakakikite e Soele?
4 ʼE ʼui fēnei e Sehova ʼaki tana polofeta: “Koutou fakalogo ki te meʼa ʼaenī, ʼu tagata ʼāfea, pea mo avahi ʼokotou taliga, ia koutou fuli, hahaʼi ʼo te fenua. Kua hoko koa he meʼa feiā ʼi takotou ʼu ʼaho, peʼe ʼi te ʼu ʼaho ʼo tokotou ʼu kui? Koutou fakamatala te meʼa ʼaia ki tokotou ʼu foha, pea mo tokotou ʼu foha ki tonatou ʼu foha, pea mo tonatou ʼu foha ki te taʼiake ʼaē ka hoa mai.” (Soele 1:2, 3) Ko te ʼu tagata ʼāfea pea mo te hahaʼi fuli, neʼe feala hanatou ʼamanaki sio ki he meʼa neʼe mole heʼeki hoko ʼi tonatou temi pea mo te ʼu ʼaho ʼo tonatou ʼu kui. ʼE fakaofoofo anai te meʼa ʼaia, pea ʼe toe fakamatala anai e te hahaʼi te meʼa ʼaia hili kiai taʼiake e tolu! Koteā te meʼa fakaofoofo ʼaia? Ke feala hatatou ʼiloʼi te faʼahi ʼaia, tou fakakaukauʼi pe neʼe feafeaʼi te ʼaluʼaga ʼo te ʼu ʼaho ʼo Soele.
5, 6. (a) Koutou fakamatala te tautea ʼaē neʼe fakakikite e Soele. (b) Ko ai ʼaē neʼe Ina fakatupu te tautea ʼaia?
5 Koutou fakalogo muʼa! ʼE logo ia Soele ki te logoaʼa ʼe haʼu mai mamaʼo. ʼE liliu te lagi ʼo fakapōʼuli, pea ʼe ʼāsili te logoaʼa fakamataku ʼaia ʼi te ʼāsili ʼo te fakapōʼuli. ʼOsi ʼaia, pea hifo ifo te ʼao ʼe hage ko te kohu. ʼE ko he ʼao ʼe faʼufaʼu e te ʼu kiʼi manu ʼe lauʼi miliona. Pea ʼe lahi te maumau ʼaē ʼe nātou fakahoko! Koutou vakaʼi ia Soele 1:4. Ko te ʼu kiʼi manu ʼaia, ʼe mole gata pe ki te ʼu heʼe ʼaē ʼe nātou lele. ʼE toe kau kiai mo te tuʼuga heʼe pakupaku ʼe mole honatou ʼu kapakau, kae ʼe nātou gatolo. ʼI te ʼave ʼo nātou e te matagi, ʼe ʼōmai fakafokifā te ʼu heʼe, pea ʼe nātou logoaʼa ohage ko te logoaʼa ʼa he ʼu saliote. (Soele 2:5) Mai tona ʼuhiga ʼaē ʼe lahi ʼaupito te ʼu meʼa ʼaē ʼe kai e te ʼu kiʼi manu ʼaia, koia ko te lauʼi miliona kiʼi manu ʼaia ʼe feala ke nātou maumauʼi vave he koga meʼa ʼe matalelei ke liliu ko he toafa.
6 ʼI te ʼu kiʼi manu ʼaia, ʼe toe kau kiai mo te ʼu ʼunufe—ʼaē ʼe liliu ko he ʼu ane pe ko he ʼu pepe. Ko he ʼu ʼunufe ʼe nātou pakupaku, ʼe feala ke nātou kai māmālie te ʼu lau ʼo he fuʼu ʼakau, ʼo aʼu ki tana tuʼu ʼātea. Ko te meʼa ʼaē ʼe mole kai e te ʼu ʼunufe, ʼe kai e te ʼu heʼe. Pea ko te meʼa ʼaē ʼe mole kai e te ʼu heʼe, ʼe kai katoa e te ʼu ʼelelū. Kae koutou fakatokagaʼi te faʼahi ʼaenī: Ia Soele kapite 2, ʼi te vaega 11, ʼe ʼui ai e te ʼAtua ko te ʼu heʼe ʼe ko “tona mālohi faka solia.” Ei, ʼe ko Ia ʼaē ka ina fakatupu anai te tautea ʼo te ʼu heʼe ʼaē ka nātou maumauʼi anai te fenua pea mo fakatupu anai te hoge. Ko ʼafea ʼaē ʼe hoko ai te ʼu meʼa ʼaia? ʼI muʼa pe ʼo “te ʼaho ʼo Sehova.”
“Koutou ʼAʼala, Kau Konahia”!
7. (a) Neʼe koteā te ʼaluʼaga ʼo te kau takitaki lotu ʼo Suta? (b) Ia ʼaho nei, koteā te ʼu faʼahi ʼaē ʼe tatau ai te kau takitaki ʼo te Keletiate mo te kau takitaki lotu ʼo Suta?
7 ʼE ko te kau takitaki lotu aga fakalialia ʼo Suta ʼaē ʼe fai tāfito ki ai te fakatotonu ʼaenī: “Koutou ʼaʼala, kau konahia, pea mo koutou fetāgihi; pea koutou kekē, ia koutou fuli, kau ʼinu vino, ʼuhi ko te vino ʼaē ʼe lelei, heʼe kua toʼo ʼi tokotou gutu.” (Soele 1:5) Ei, neʼe tonu ke “ ʼaʼala” te kau konahia fakalaumālie ʼo Suta, ke nātou tuku tanatou konahia. Kae ʼaua naʼa koutou manatu ko te faʼahi ʼaia neʼe ko he meʼa neʼe hoko pe ʼi te ʼu temi ʼāfea. ʼI te temi nei, ia muʼa ʼo te ʼaho lahi ʼo Sehova, ko te kau takitaki ʼo te Keletiate ʼe nātou konahia ʼi hona ʼaluʼaga fakatā, ʼo mole feala ai hanatou fakatokagaʼi te ʼu palalau ʼaia ʼo te Māʼoluga. ʼE nātou punamaʼuli ʼaupito anai mokā nātou ʼaʼala ake anai ʼi tonatou konahia fakalaumālie ʼuhi ko te ʼaho lahi pea mo fakamataku ʼo Sehova!
8, 9. (a) ʼE fakamatala feafeaʼi e Soele te ʼu heʼe pea mo te ʼu malaʼia ʼaē ʼe nātou fakatupu? (b) Ia ʼaho nei, ko ai ʼaē ʼe nātou fakatātā te ʼu heʼe?
8 Koutou sioʼi te foʼi solia ʼaē ʼe faʼufaʼu e te tuʼuga heʼe! “ ʼE ʼi ai te puleʼaga neʼe hake mai ki toku fenua, ʼe mālohi pea mo kaugamālie ʼaupito. Ko tona ʼu nifo ʼe hage ko te ʼu nifo ʼo he laione, pea ʼe hage tona ʼu kaugao ko te ʼu kaugao ʼo te laione. Pea neʼe ina fakaliliu taku fuʼu vite ko he meʼa fakapunamaʼuli, pea mo taku fuʼu fiku ko he tukeʼi ʼakau. Neʼe ina maumauʼi katoa pea mo ina līaki. Neʼe liliu ʼo hina tana ʼu vaʼa ʼakau. Tagilāulau, ohage ko te taupoʼou ʼaē ʼe ina ʼai hana kato tapoleni, pea ʼe tagilāulau ki te pule ʼo tona temi finemui.”—Soele 1:6-8.
9 Ko te lea faka polofeta ʼaia, ʼe faka ʼuhiga pe koa ki “te puleʼaga” ʼe faʼufaʼu e he ʼu heʼe, pea ʼe nātou ʼohofiʼi te fenua ʼo Suta? Kailoa, ʼe ʼi ai te tahi ʼu faka ʼuhiga ʼo te lea faka polofeta ʼaia. Ia Soele 1:6 pea mo Fakahā 9:7, ʼe fakatātā e te ʼu heʼe te hahaʼi ʼa te ʼAtua. Ia ʼaho nei, ko te foʼi solia ʼaē ʼe faʼufaʼu e te ʼu heʼe ʼe ko te kautau ʼa Sehova ʼaē ʼe faʼufaʼu e te kau fakanofo, pea ʼe lagolago kia nātou te toko 5 600 000 “tahi ʼu ōvi” ʼa Sesu. (Soane 10:16) ʼE mole koutou fiafia koa la ʼi takotou kau ki te toe hahaʼi tokolahi ʼaia ʼaē ʼe nātou tauhi kia Sehova?
10. Koteā te ʼu malaʼia ʼaē ʼe fakahoko e te ʼu heʼe ki Suta?
10 Ia Soele 1:9-12, ʼe tou lau ai te ʼu meʼa ʼaē ʼe hoko ʼuhi ko te malaʼia ʼaē ʼe fakahoko e te ʼu heʼe. Ko te ʼatu kiʼi manu ʼaia neʼe nātou maumauʼi katoa te fenua. ʼI te kua hoge pulapula, mo te vino, pea mo te lolo, ʼe mole kei feala ke hoko atu te tauhi ʼa te kau pelepitelo heʼe agatonu. Māʼiape la mo te kele ʼe lāuga, he neʼe kai fuli e te ʼu heʼe tona ʼu pulapula, pea mo nātou kai fuli te ʼu fua ʼo te ʼu fuʼu ʼakau. ʼI te kua maumau ʼo te ʼu fuʼu vite, ʼe mole kei maʼu he moʼi vino ki te hahaʼi ʼinu vino ʼo Paale, ʼaē neʼe nātou konahia ʼi te faʼahi fakalaumālie.
“Koutou Tuki Fatafata, ʼu Pelepitelo”
11, 12. (a) Ko ai ʼaē ʼe nātou ʼui ia ʼaho nei, ko nātou te kau pelepitelo ʼa te ʼAtua? (b) ʼE lave feafeaʼi te ʼu heʼe ki te kau takitaki lotu ʼo te Keletiate ia ʼaho nei?
11 Koutou fakatokagaʼi te logo ʼa te ʼAtua ki te kau pelepitelo logogataʼa ʼaia: “Koutou nonoʼo tokotou kofu, pea mo koutou tuki fatafata, ʼu pelepitelo. Koutou kekē, kau minisi ʼo te ʼaletale.” (Soele 1:13) ʼI te ʼuluaki fakahoko ʼo te lea faka polofeta ʼa Soele, neʼe tauhi te kau pelepitelo Levite ʼi te ʼaletale. Kae koteā tona tahi fakahoko ia ʼaho nei? ʼE ʼui e te kau takitaki lotu ʼo te Keletiate ʼo te temi ʼaenī, neʼe fakanofo nātou ke nātou tauhi ʼi te ʼaletale ʼo te ʼAtua, pea ʼe nātou ʼui ko nātou ko tana ʼu minisi, mo tana ʼu “pelepitelo.” Kae koteā ʼaē ʼe lolotoga hoko nei ʼaki te gāue ʼaē ʼe fai e te ʼu heʼe ʼa te ʼAtua ʼo te temi ʼaenī?
12 Ka sisio te ʼu “pelepitelo” ʼo te Keletiate ki te gāue ʼa te hahaʼi ʼa Sehova pea mo nātou logo ki tanatou kalagaʼi te fakamāu ʼa te ʼAtua, ʼe nātou tuʼania ʼaupito. ʼE nātou tuki fatafata ʼi tonatou ʼita kovi ʼuhi ko te mālohi ʼo te logo ʼo te Puleʼaga. Tahi ʼaē meʼa, ʼe nātou tagilāulau ʼi te līʼakina ʼo nātou e tanatou ʼu hahaʼi. ʼI te kua puli ʼo tanatou hahaʼi tui, ʼe nātou momoe ai ʼi te ʼu kato tapoleni, ʼo nātou putu heʼe mole kei ʼi ai hanatou totogi. Mole tuai, pea mole kei ʼi ai anai hanatou gāue! ʼI tona fakahagatonu, ʼe ʼui e te ʼAtua ke nātou putu ʼi te pōʼuli katoa, heʼe kua ōvi mai tonatou fakaʼosi.
13. ʼE tali anai koa e te hahaʼi ʼo te Keletiate te fakatokaga ʼaē ʼe fai age e Sehova kia nātou?
13 ʼO mulimuli kia Soele 1:14, ʼe hoki feala ke hāofaki nātou mo kapau ʼe nātou fakahemala pea mo tagi “kia Sehova ke tokoni age kia nātou.” ʼE feala koa hatatou ʼamanaki, ʼe maliu fuli anai te kau takitaki ʼo te Keletiate kia Sehova? Kailoa ia! ʼE moʼoni, ko ʼihi ia nātou ʼe nātou mulimuli ki te fakatokaga ʼaē neʼe fai age e Sehova. Kae ʼe hoko atu pe anai te pakupaku fakalaumālie ʼo te kalasi ʼaia ʼa te kau takitaki lotu pea mo tanatou ʼu hahaʼi tui. Neʼe fakakikite fēnei e te polofeta ko Amosi: “ ‘Koʼeni ʼe hoko mai te ʼu ʼaho,’ ko te ʼui ʼaia ʼa te Tuʼi ʼAliki ko Sehova, ‘pea ʼe ʼau fakahoko anai he hoge ki te fenua, ʼe mole ko he hoge moʼi pane, pe ko he fia ʼinu ki he moʼi vai, kae ʼe ko he hoge ki te fagono ki te ʼu folafola ʼa Sehova.” (Amosi 8:11) Kae ko tatou, ʼe tou fakafetaʼi ki te kātoaga meʼa kai fakalaumālie ʼaē ʼe foaki mai e te ʼAtua ʼaki “te tagata kaugana agatonu mo poto”!—Mateo 24:45-47.
14. Ko te tautea ʼaē neʼe fakahoko e te ʼu heʼe neʼe ko he fakamelomelo ʼo teā?
14 Ko te tautea ʼaia ʼo te ʼu heʼe neʼe ko he fakamelomelo ʼo he meʼa neʼe tonu ke hoko ki muli age, pea ʼe toe feiā aipe ia ʼaho nei. Koteā te meʼa ʼaia? ʼE fakahā lelei mai e Soele te faʼahi ʼaia ʼi tana ʼui fēnei: “Meʼa la ke feafeaʼi ki te ʼaho ʼaia; he kua ōvi mai te ʼaho ʼo Sehova, pea ʼe hoko mai anai ohage ko he fakaʼauha ʼe haʼu mai te Māfimāfi!” (Soele 1:15) ʼE hā mai ʼi te gāue lahi ʼaē ʼe fakahoko e te ʼu heʼe ʼa te ʼAtua ia ʼaho nei, kua ōvi mai te ʼaho lahi pea mo fakamanavahe ʼo Sehova. ʼE mahino papau ia, ʼe fakaʼamu lahi te kau faitotonu ki te ʼaho ʼaia ʼaē ka huʼi maʼua ai te hahaʼi, pea ʼe fakahoko anai e te ʼAtua tana fakamāu ki te kau agakovi ʼo mālo ai ʼi tona ʼuhiga Tuʼi ʼAliki ʼo te ʼAtulaulau.
15. ʼI tanatou sio ʼaē ki te kua maumau ʼo te fenua, koteā te meʼa ʼaē ʼe fai e nātou ʼaē ʼe fakalogo ki te ʼu fakatokaga ʼa te ʼAtua?
15 Ohage ko tona fakahā mai ia Soele 1:16-20, neʼe kua hoge meʼa kai ia Suta. Pea neʼe toe puli foki mo te fiafia. Neʼe mole kei ʼi ai he meʼa ʼi te ʼu fale ʼaē neʼe tānaki ai te meʼa kai, pea neʼe tonu ke maumauʼi. Neʼe mole kei ʼi ai he vao he neʼe kai fuli e te ʼu heʼe, ʼo ʼāhua ai te ʼu faga pipi pea mo mamate ai te ʼu faga ōvi. ʼI toe malaʼia leva! ʼI te ʼu ʼaluʼaga ʼaia, koteā ʼaē neʼe hoko kia Soele? Ohage ko tona fakahā mai e te vaega 19, neʼe ina ʼui fēnei: “ ʼE ʼau pāui anai kia koe, Ê Sehova.” Ia ʼaho nei, ʼe tokolahi te hahaʼi ʼe nātou mulimuli ki te ʼu fakatokaga ʼaē neʼe fai e te ʼAtua, pea ʼe nātou pāui kia Sehova ʼAtua ʼaki te tui.
“ ʼE Hoko Mai Te ʼAho ʼo Sehova”
16. He koʼe ʼe tonu ke maveuveu “te hahaʼi ʼo te fenua”?
16 Koutou fakatokagaʼi te fakatotonu ʼaenī ʼaē ʼe haʼu mai te ʼAtua: “Koutou pupuhi fakatagi ʼi Sione, Ê hahaʼi tagata, pea koutou pākalaga ʼaki he kalaga tau ʼi toku moʼuga taputapu. Ke maveuveu te hahaʼi fuli ʼo te fenua.” (Soele 2:1) He koʼe neʼe tonu ki te hahaʼi ke nātou fai te faʼahi ʼaia? ʼE fakahā fēnei e te lea faka polofeta: “Heʼe hoko mai te ʼaho ʼo Sehova, heʼe kua ōvi mai! ʼE ko he ʼaho ʼo te fakapōʼuli pea mo te fakapōʼuli gaogao, ko he ʼaho kau ʼaoa pea mo fakapōʼuli mātolu, ohage ko te mālama ʼo te māfoatā ʼaē ʼe mafola ki te ʼu moʼuga.” (Soele 2:1, 2) ʼE hā mai ʼi te lea faka polofeta ʼaia te kua vave hoko mai ʼo te ʼaho ʼo Sehova.
17. Neʼe lave feafeaʼi te tautea ʼaē neʼe fakahoko e te ʼu heʼe ki te hahaʼi pea mo te fenua ʼo Suta?
17 Ko te lea faka polofeta ʼa Soele neʼe malave ʼaupito ki te hahaʼi, ʼi tanatou sio ʼaē ki te maumauʼi e te ʼu heʼe tonatou fenua ʼaē neʼe matalelei ohage ko te ʼōloto ʼo Eteni. Koutou fakatokagaʼi te fakamatala ʼaenī ʼaē ʼe fai ʼo ʼuhiga mo te foʼi solia ʼo te ʼu heʼe: “ ʼE hage tona agaaga ko te ʼu hōsi, pea ʼe nātou haga lele ohage ko he ʼu hōsi ʼe lele mālohi. Ohage ko te logoaʼa ʼa he ʼu saliote tau ʼi te tumutumu ʼo te ʼu moʼuga, ʼe nātou haga hopo, pea ʼe nātou logoaʼa ohage ko te afi kakaha ʼaē ʼe ina tutu te mohuku. ʼE hage ko he hahaʼi mālohi, ʼe kua fakaʼatu ki te tau. ʼUhi ko te hahaʼi ʼaia, ʼe mamahi ʼaupito anai te ʼu hahaʼi. Pea ko te ʼu fofoga fuli, ʼe liliu anai ʼo kula ʼuhi ko te tuʼania.” (Soele 2:4-6) ʼI te lolotoga hoko ʼo te tautea ʼaki te ʼu heʼe ʼi te ʼu ʼaho ʼo Soele, neʼe ʼāsili te tuʼania ʼa te kau atolasio ʼa Paale, pea neʼe hā lelei ʼi tonatou fofoga.
18, 19. He koʼe ʼe feala ke tou ʼui ko te gāue ʼa te hahaʼi ʼa te ʼAtua ia ʼaho nei ʼe hage ko te tautea ʼaē neʼe fakahoko e te ʼu heʼe?
18 Neʼe mole he meʼa neʼe feala ke ina tāʼofi te ʼu heʼe mālohi ʼaia ʼaē neʼe lelei tonatou fakatuʼutuʼu. Neʼe nātou feleleʼi “ohage ko he ʼu tagata mālohi,” pea neʼe nātou fekākeʼi ʼi te ʼu kaupā. Kapau ‘ neʼe tō ʼihi ia nātou ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu mahafu tau, pea ko ʼihi atu neʼe mole fakagata tanatou feleleʼi.’ (Soele 2:7, 8) Ko te fakamatala faka polofeta ʼaia ʼo ʼuhiga mo te ʼu heʼe, ʼe ko he fakakikite lelei ʼo te ʼu heʼe fakatātā ʼa te ʼAtua ia ʼaho nei! ʼI te temi ʼaenī, ʼe toe haʼele foki ki muʼa mo te ʼu heʼe ʼa Sehova. ʼE mole he “kaupā” ʼe feala ke ina tāʼofi nātou. ʼE mole nātou līaki tanatou nofo agatonu ki te ʼAtua, kae ʼe nātou tali ke nātou mamate, ohage ko tona fai e te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼe toko lauʼi afe ʼaē neʼe nātou ‘tō ʼi te lotolotoiga ʼo te ʼu mahafu tau,’ koteʼuhi neʼe mole nātou fia lagolago kia Itilele ʼi te lolotoga pule ʼa te kau Nasi.
19 Ia ʼaho nei, ko te ʼu heʼe ʼa te ʼAtua ʼe nātou fakahoko he faka mafola lahi ʼi “te kolo” ʼo te Keletiate. (Soele 2:9) Neʼe nātou fai te faʼahi ʼaia ʼi te malamanei katoa. ʼE kei nātou mālo ʼi te ʼu ʼahiʼahi kehekehe, ʼo nātou hū ki te ʼu lauʼi miliona ʼapi, mo palalau ki te hahaʼi ʼi te ʼu ala, mo fai palalau mo nātou ʼi te telefoni, pea mo fakafetaulaki mo nātou ʼi he ʼu faʼahiga ʼaluʼaga kehekehe ʼi tanatou tala te logo lelei ʼa Sehova. ʼI tona fakahagatonu, kua nātou tufa te ʼu tohi faka Tohi-Tapu ʼe lauʼi miliale, pea ʼe toe lahi anai tanatou tufa te ʼu tohi ʼaia ʼi te minisitelio ʼaē ʼe nātou fai hoholo—ʼi te ʼu ala pea mo te ʼu ʼapi.—Gāue 20:20, 21.
20. Ko ai ʼaē ʼe nātou lagolago ki te ʼu heʼe ʼo te temi ʼaenī, pea koteā tona ʼu fua?
20 ʼE fakahā mai e Soele 2:10, ko te tuʼuga heʼe ʼe hage ko he ʼao ʼe feala ke ina fakaū te laʼā, mo te māhina, pea mo te ʼu fetuʼu. (Vakaʼi ia Isaia 60:8.) ʼE faigataʼa koa hatatou ʼiloʼi pe ko ai ʼaē ʼe ina takitaki te kautau ʼaia? ʼE fakahā mai te faʼahi ʼaia ʼi te koga tohi ʼo Soele 2:11: “Ko Sehova totonu ʼe ina fakaʼuʼulu anai tona leʼo ʼi tona muʼa kautau, heʼe kaugamālie ʼaupito tana foʼi solia. Heʼe mālohi ia ia ʼaē ʼe ina fakahoko tana folafola; he ko te ʼaho ʼo Sehova ʼe lahi pea mo fakamataku ʼaupito, pea ko ai ʼaē ʼe feala tana kātakiʼi te ʼaho ʼaia?” Ei, ʼe fekauʼi e Sehova ʼAtua tana ʼu heʼe ʼi te temi nei—ʼi muʼa ʼo tona ʼaho lahi.
“Ko Sehova ʼe Mole Tuai”
21. Koteā te meʼa ʼaē ka hoko mokā ‘haʼu anai te ʼaho ʼo Sehova ohage ko he tagata kaihaʼa’?
21 Ohage ko Soele, neʼe talanoa te ʼapositolo ko Petelo ki te ʼaho lahi ʼo Sehova. Neʼe ina tohi fēnei: “Ko te ʼaho ʼo Sehova ʼe haʼu anai ohage ko he tagata kaihaʼa, pea ʼi te ʼaho ʼaia ʼe puli anai te ʼu lagi ʼi he logoaʼa, kae ko te ʼu meʼa ʼaē kua kakaha ʼe molehi anai, pea ʼe hā anai te kele pea mo te ʼu meʼa fuli ʼaē ʼe fai ai.” (2 Petelo 3:10) ʼI te takitaki ʼo nātou e Satana te Tevolo, ko te ʼu “lagi” ʼaē ʼe nātou fakatātā te ʼu puleʼaga agakovi ʼe nātou puleʼi te “kele,” ʼaē ʼe ina fakatātā te hahaʼi ʼaē ʼe mamaʼo ʼi te ʼAtua. (Efesi 6:12; 1 Soane 5:19) Ko te ʼu lagi pea mo te kele fakatātā ʼaia, ʼe mole nā hāo anai ʼi te vela ʼo te hāūhāū ʼo Sehova ʼi tona ʼaho lahi. Kae ʼe fetogi anai nāua ʼaki “te ʼu lagi foʼou pea mo te kele foʼou ʼaē ʼe tou talitali kiai ohage ko tona fakapapau mai, pea ʼe tonu ke maʼu ai te faitotonu.”—2 Petelo 3:13.
22, 23. (a) ʼE tonu ke feafeaʼi tatatou manatu ʼo ʼuhiga mo te loto faʼa kātaki ʼo Sehova? (b) Koteā te meʼa ʼaē ʼe tonu ke tou fai ʼi te kua vave hoko mai ʼo te ʼaho ʼo Sehova?
22 ʼI te mahu ʼo te ʼu fakafiafia ʼo te temi ʼaenī pea mo te ʼu ʼahiʼahi ʼo tatatou tui, ʼe feala pe ke galo kia tatou te kua vave hoko mai ʼo te ʼaho ʼo Sehova. Kae ʼi te ʼāsili ʼo te mālohi ʼo te gāue ʼa te ʼu heʼe fakatātā, ʼe tokolahi te hahaʼi ʼe nātou tali te logo lelei ʼo te Puleʼaga. Logope la neʼe fakahā e te ʼAtua tona loto faʼa kātaki ʼo ina tuku he temi loaloaga ke hoko ai te gāue ʼaia, kae ʼe mole faka ʼuhiga leva ʼe tuai ʼi tana gāue. “Ko Sehova ʼe mole tuai ʼo ʼuhiga mo tana fakapapau, ohage ko te faka ʼuhiga e ʼihi te tuai, kae ʼe faʼa kātaki kia koutou heʼe mole ina loto ke fakaʼauha he tahi kae ʼe loto ia ke aʼu te hahaʼi fuli ki te fakahemala.”—2 Petelo 3:9.
23 ʼI tatatou talitali ki te ʼaho lahi ʼo Sehova, tou fakatokagaʼi te ʼu palalau ʼaē neʼe fai e Petelo ia 2 Petelo 3:11, 12: “Mai tona ʼuhiga ʼaē ʼe tonu ke molehi te ʼu meʼa fuli ʼaia, ko te ʼu faʼahiga tagata feafeaʼi ʼe tonu ke koutou hoko ki ai ʼi te ʼu aga maʼoniʼoni pea mo te ʼu gāue ʼaē ʼe hā ai takotou pipiki ki te ʼAtua, ʼo koutou talitali pea mo manatuʼi tuʼumaʼu te ʼi henī ʼo te ʼaho ʼo Sehova, ʼaē ka tupu ai te molehi ʼo te ʼu lagi ʼaē kua ulo pea mo te vaia ʼo te ʼu meʼa ʼaē kua vela ʼaupito!” Ko te ʼu aga pea mo te ʼu gāue ʼaia ʼaē ʼe tonu ke tou fai, ʼe kau kiai tatatou lagolago ki te kautau ʼo te ʼu heʼe ʼa Sehova, ʼo tou kau tuʼumaʼu ki te gāue fai faka mafola ʼo te logo lelei ʼo te Puleʼaga, ʼi muʼa ʼo te hoko mai ʼo te fakaʼosi.—Maleko 13:10.
24, 25. (a) ʼE koutou tali feafeaʼi te pilivilesio ʼaē ke koutou kau ki te gāue ʼo te ʼu heʼe ʼa Sehova? (b) Koteā te fehuʼi maʼuhiga ʼaē ʼe lagaʼi e Soele?
24 Ko te kautau ʼo te ʼu heʼe ʼa te ʼAtua, ʼe hoko atu pe anai tana gāue ʼo aʼu ki te kamata hoko ʼo te ʼaho lahi pea mo fakamanavahe ʼo Sehova. Ko te ʼu heʼe ʼaia ʼaē ʼe nātou fai he gāue ʼe mole feala ke tāʼofi, ʼe ko he fakamoʼoni lelei ʼaia ʼo te kua ōvi mai ʼo te ʼaho ʼo Sehova. ʼE mole koutou fiafia koa la ʼi takotou kau mo te ʼu heʼe ʼa te ʼAtua pea mo tanatou ʼu kaugā gāue, ʼi te gāue fakaʼosi ʼaē ʼe lolotoga fai ʼi muʼa ʼo te hoko mai ʼo te ʼaho lahi pea mo fakamataku ʼo Sehova?
25 ʼE fakaofoofo anai te ʼaho ʼo Sehova! Koia ʼe mole tou punamaʼuli ki te fehuʼi ʼaenī: “Ko ai ʼaē ʼe feala tana kātakiʼi te ʼaho ʼaia?” (Soele 2:11) ʼE tou vakaʼi anai te fehuʼi ʼaia pea mo te tahi ʼu faʼahi ʼi te ʼu alatike e lua ʼaē ka hoa mai.
ʼE Feala Koa Hakotou Fakamahino?
◻ He koʼe neʼe fakakikite e Sehova ʼe maumauʼi anai ia Suta e te ʼu kiʼi manu?
◻ ʼI te fakahoko ʼo te lea faka polofeta ʼa Soele ʼi te temi ʼaenī, ko ai te ʼu heʼe ʼa Sehova?
◻ Koteā te meʼa ʼaē ʼe fai e te kau takitaki ʼo te Keletiate ʼuhi ko te ʼu heʼe, pea ʼe lava feafeaʼi te hāo ʼa ʼihi mai te ʼu fua kovi ʼo te tautea ʼaia?
◻ Neʼe lahi feafeaʼi te malaʼia ʼaē neʼe fakahoko e te ʼu heʼe ʼi te 20 sēkulō, pea ʼe hoko atu anai ʼo aʼu ki ʼafea?
[Paki ʼo te pasina 9]
Ko te tautea ʼaē neʼe fakahoko e te ʼu kiʼi manu, neʼe ko he fakamelomelo ʼo he meʼa kovi age
[Haʼuʼaga ʼo te paki]
Barren tree: FAO photo/G. Singh
[Paki ʼo te pasina 10]
ʼE ko Sehova ʼaē ʼe ina takitaki te ʼu heʼe ʼo te temi ʼaenī
[Haʼuʼaga ʼo te paki pasina 8]
Locust: FAO photo/G. Tortoli; locust swarm: FAO photo/Desert Locust Survey