Tou Liliu Ko Te Kau Tautai Tagata

“Neʼe ʼui age e Sesu kia Simone: ‘ ʼAua naʼa ke mataku. Heʼe ko te temi nei ʼe ke toʼo maʼuli anai he ʼu tagata. — Luka 5:10.

1, 2. a) Neʼe feafeaʼi koa te maʼuhiga ʼo te gelu ʼi te hisitolia ʼo te tagata? b) Koteā te gelu foʼou neʼe fai ia taʼu kua 2 000 nei tona hili atu?

TALU mai te ʼu taʼu e afe, ko te tagata ʼe gelu ʼi te ʼu tai, ʼi te ʼu matavai pea mo te ʼu liuʼa ki tona maʼuli. Ko te ʼu ika ʼo te Nil neʼe ko te meʼa kai ʼaia ʼo te kau Esipito ʼāfea. ʼI te ʼu ʼaho ʼo Moisese, ʼi te temi neʼe liliu ai te vai ʼo te Nil ko te toto, neʼe mamahi te kau Esipito ʼi te mole kei maʼu hanatou meʼa ʼinu kae ʼi te toe mamate foki ʼo te ʼu ika neʼe mole kei feala hanatou kakai ki ai. Ki muli age, ʼi te moʼuga ʼo Sinaï, ʼi te foaki age e Sehova te Lao ki te kau Iselaele, neʼe ina ʼui age kia nātou ʼe ʼi ai anai te ʼu ika ʼe feala ke nātou kai ki ai, kae ko ʼihi ake ʼe tapu anai kia nātou. ʼE ʼiloga mai, ko te kau Iselaele ʼe nātou kai anai te ʼu ika mokā nātou aʼu ki te Kele ʼo te fakapapau; koia ʼe ʼi ai anai ʼihi ia nātou ʼe liliu ko te kau tautai. — Ekesote 7:20, 21; Levitike 11:9-12.

² Kae, hili ki ai taʼu e 2 000, ko te tahi age faʼahiga gelu neʼe hoko ʼi te malamanei. Ko te gelu fakalaumālie, ʼaē ʼe fua lelei anai ki te kau tautai pea mo te ʼu ika! Ko te faʼahiga gelu ʼaia kei fai pe ia ʼaho nei, pea ʼe fua manuʼia ki te toko miliona hahaʼi ʼo te malamanei.

“ ʼE ke toʼo maʼuli anai he ʼu tagata”

3, 4. Ko ai koa te ʼu tautai e lua ʼaē neʼe nā fakahā tanā fia ʼiloʼi ʼaupito ia Sesu Kilisito?

³ ʼI te taʼu 29 ʼo totatou temi, ko Sesu, ʼaē neʼe ina fai te faʼahiga gelu foʼou ʼaia, ia ia ʼaē neʼe papitemaʼi e Soane Patita ʼi te liʼua ʼo Solotane. Hili ki ai te ʼu kiʼi vahaʼa, neʼe hinoʼi e Soane ia Sesu ki tana ʼu tisipulo e lua, ʼo ina ʼui fēnei: “Koʼeni te ʼAkeno ʼo te ʼAtua!” Neʼe ʼui ʼe Atelea ki tona tēhina ʼaē ko Simone Petelo: “Neʼe mātou maʼu te Mesia.” Tou fakatokagaʼi foki ko Atelea pea mo Simone neʼe ko nāua tokolua ko te ʼu tautai. — Soane 1:35, 36, 40, 41; Mateo 4:18.

⁴ Lagi hili ki ai te taʼu katoa, neʼe faka mafola Sesu ki te hahaʼi tokolahi ʼi te tafatafa ʼo te tai ʼo Kalilea, ʼe mole faʼa mamaʼo ʼi te koga meʼa ʼe nonofo ai, ia Petelo pea mo Atelea. Neʼe ina ʼui ki te hahaʼi: “Koutou fakahemala, heʼe ko te puleʼaga ʼo selo kua ōvi mai.” (Mateo 4:13, 17). Lagi neʼe loto la e Petelo pea mo Atelea ke nā fagono ki tana akonaki. Lagi neʼe mole nā manatu pe la ko te akonaki ʼaia ka fai e Sesu, ʼe ina fetogi ai leva tonā maʼuli. Pea tahi foki, ko te meʼa ʼaē neʼe ʼui pea mo fai e Sesu ʼi te lakaʼaga ʼaia, ʼe maʼuhiga ʼaupito kia tatou fuli ʼi te temi nei.

5. Neʼe ʼaoga feafeaʼi te tagata tautai ko Petelo kia Sesu?

⁵ ʼE tou lau: “ ʼI te tahi ʼaho neʼe fakaōvi kia te ia te toe hahaʼi pea mo fagono ki te folafola ʼa te ʼAtua, neʼe tuʼu ia ʼi te matavai ʼo Senesaleti. Pea neʼe sio ki te ʼu vaka e lua ʼi te matavai, pea neʼe hifo mai ai te kau tautai pea mo nātou fufulu tonatou ʼu kupega.” (Luka 5:1, 2). ʼI te temi ʼaia, ko te kau tautai ʼe nātou gāue pōʼuli, pea ko te ʼu tagata ʼaia ʼe nātou lolotoga fufulu tanatou ʼu kupega ʼi tanatou ʼosi gelu ʼi te po ʼaia. Neʼe fakatotonu e Sesu ke ina fakaʼaogaʼi he vaka ʼi tanatou ʼu vaka moʼo faka mafola fakalelei ki te tokolahi. “ ʼI tana kake ki te vaka ʼi te ʼu vaka ʼaia ʼa Simone. Neʼe ina kole age ke tukutuku atu ki te loto tai. Pea heka ʼi te vaka ʼo fai tana akonaki ki te tokolahi.” — Luka 5:3.

6, 7. Koteā te milakulo neʼe fai e Sesu ʼo ʼuhiga mo te gelu, pea koteā te meʼa neʼe ʼui ki te gelu ʼaia?

⁶ Kae ke tou fakatokagaʼi foki, neʼe mole loto pe e Sesu ke ina akonakiʼi te hahaʼi: “ ʼI tana ʼosi palalau, neʼe ina ʼui age kia Simone: ‘Hoho atu ki te faʼahi ʼaē ʼe loloto, pea lī takotou ʼu kupega ki te tai.’ ” Koutou manatuʼi foki ko te ʼu tagata gelu ʼaia neʼe nātou gāue ʼi te po katoa. ʼE mole fakapuna’maʼuli foki te tali age ʼaē ʼa Petelo ʼo fēnei: “Tagata faiako, neʼe mātou kinakina ʼi te po katoa mole maʼu hamatou meʼa, kae, ʼaki tau lea mai, ʼe ʼau lī ai te ʼu kupega ki te tai.” Koteā ʼaē neʼe hoko ʼi tanatou fai te fakatotonu ʼaia? “Neʼe nātou maʼu ai te faga ika ʼaupito. Ei, ko tanatou ʼu kupega neʼe mahae. Pea neʼe nātou taukalo ki ʼonatou kaumeʼa ʼaē ʼi te tahi vaka ke nātou ʼomai ʼo tokoni kia nātou; neʼe nātou ʼomai ai, pea neʼe fakafonu ai te ʼu vaka ʼaia e lua, ʼo teitei ogo foki.” — Luka 5:4-7.

⁷ Neʼe fai e Sesu te milakulo. Logope ʼo te laulahi ʼo te tai, neʼe mole maʼu pe la he meʼa, pea koʼeni leva ia kua lahi ʼaupito te ʼu ika. Neʼe lave ʼaupito te milakulo ʼaia kia Petelo. “Neʼe to ifo ai ia Simone Petelo ki te ʼu tuli ʼo Sesu, pea mo ʼui fēnei: ‘Fakamamaʼo atu ia te ʼau, ʼAliki, heʼe ko ʼau ko te tagata agahala.’ Ko te ōfo neʼe hake ia te ia pea mo nātou fuli neʼe nonofo mo ia, ʼuhi ko te gelu ʼaē neʼe nātou fai, ʼo feiā aipe kia Sake pea mo Soane, ko te ʼu foha ʼo Sepete, ʼaē neʼe kaugāue fakatahi pea mo Simone.” Neʼe fakafimālie e Sesu ia Petelo pea mo fai age te palalau ʼaē ka ina fetogi tona maʼuli. “ ʼAua naʼa ke mataku. Heʼe ko te temi nei ʼe ke toʼo maʼuli anai he ʼu tagata.” — Luka 5:8-10.

Tautai tagata

8. Neʼe feafeaʼi te tali e te kau tautai ʼaē e fā te fakaafe ʼaē ‘ke toʼo he ʼu tagata maʼuʼuli’?

⁸ Neʼe fakatatau e Sesu te ʼu tagata ki te ʼu ika, pea neʼe ina fakaafe te kau tautai agavaivai ke nātou tuku tanatou gāue ʼaia ki he tahi age gelu, ʼe maʼuhiga ʼaupito ia: ko te toʼo ʼo he ʼu tagata maʼuli. Ko Petelo pea mo tona tēhina ko Atelea neʼe nā tali te fakaafe ʼaia. “Pea neʼe nā tuku atu aipe te ʼu kupega, kae nā mulimuli ia te ia.” (Mateo 4:18-20). Neʼe pāuʼi e Sesu ia Sake pea mo Soane ʼaē neʼe nonofo ʼi tonā vaka, ʼe nā lolotoga ʼonoʼono te ʼu kupega ʼaē neʼe mahaehae. Neʼe ina toe fakaafe pea mo nāua ke nā liliu ko he ʼu tautai tagata. Neʼe koteā tana tali ki ai? “Pea neʼe nā tuku atu aipe te vaka mo tanā tāmai, kae nā mulimuli ia te ia.” (Mateo 4:21, 22). Neʼe fakahā e Sesu ko ia ko te tautai faiva tagata. ʼI te lakaga ʼaia, neʼe ina toʼo aipe te ʼu tagata maʼuli e fā.

9, 10. Neʼe tui feafeaʼi ia Petelo pea mo tona ʼu kaumeʼa, pea neʼe feafeaʼi tonatou akoʼi te gelu fakalaumālie?

⁹ Ko he tautai ʼe maʼuli ʼi te fakatau ʼo tana ʼu ika neʼe ina geluʼi, kae ko te tautai fakalaumālie ʼe mole feiā ia. Neʼe fakahā foki e tana kau tisipulo tanatou tui moʼoni ʼi tanatou tuku te meʼa fuli kae nātou mulimuli ia Sesu. Neʼe mole heʼeki nātou ʼiloʼi foki ko tanatou gelu fakalaumālie ʼaia ʼe fua lelei anai. Neʼe fai e Sesu ke fonu te ʼu ika ʼi te ʼu vai ʼe mole ika ia. Koia, mokā lī anai e te kau tisipulo tanatou ʼu kupega ki te fenua ko Iselaele, ʼe nātou ʼiloʼi papau, ʼaki te tokoni ʼa te ʼAtua, ʼe nātou toʼo anai te ʼu tagata maʼuli. Koia, ko te gelu fakalaumālie ʼaē neʼe kamata ʼi te temi ʼaia, kei hoko pe ʼi te temi nei, pea ko Sehova ʼe ina haga aipe ʼo fai ke fua manuʼia ʼaupito.

¹⁰ ʼI lagi taʼu e lua vaelua, neʼe maʼu e te kau tisipulo te ako mai ia Sesu ʼo ʼuhiga mo te geluʼi ʼo te ʼu tagata. ʼI te ʼu ʼaluʼaga kehekehe, neʼe ina foaki age kia nātou te ʼu fakatotonu tāfito ia muʼa ʼo tana fekauʼi nātou ke ʼolo ʼo faka mafola (Mateo 10:1-7; Luka 10:1-11). ʼI te kākāʼi ʼo Sesu pea mo tona matehi, neʼe puna’maʼuli te kau tisipulo. Kae ʼi te mate ʼo Sesu, neʼe ko he fakaʼosi koa ʼaia ʼo te tautai tagata? Ko te ʼu meʼa ki muli age ʼe tali ki ai.

ʼE nātou gelu ʼi te tai fakatagata

11, 12. ʼI tona ʼosi fakatuʼuake, koteā te milakulo neʼe fai e Sesu ʼo ʼuhiga mo te gelu ʼaia?

¹¹ Hili te kiʼi temi ki te mate pea mo te fakatuʼuake ʼo Sesu, neʼe toe liliu leva te kau tisipulo ki Kalilea. ʼI te tahi ʼaho, ko te toko fitu ia nātou ʼaia, neʼe nātou fakatahi ki te koga meʼa ʼe ōvi ki te tai ʼo Kalilea. Neʼe ʼui age e Petelo ki tana ʼu kau fagona ʼe ʼalu ia ʼo gelu, pea neʼe nātou muliʼi ia ia. Ohage pe ko te agamahani, neʼe nātou gelu pōʼuli. Kae, neʼe liuliuga ʼi te po katoa tanatou ʼaʼau tanatou ʼu kupega, neʼe mole pe la hona fua. Pea ʼi te māfoatā, neʼe tau kalaga mai te tagata mai te mataʼone kia nātou fēnei: “Kiʼi fānau, ʼe ʼi ai koa ha kotou meʼa kai?” Pea tali age e te kau tisipulo: “Kailoa!” Pea na ʼui age kia nātou: “ ‘Lī takotou kupega ki te faʼahi tuʼamataʼu ʼo te vaka, pea ʼe koutou maʼu ai anai.’ Neʼe nātou lī aipe, kae neʼe mole toe feala tanatou toho mai te kupega, ʼuhi ko te lahi ʼaupito ʼo te ʼu ika.” — Soane 21:5, 6.

¹² Ko he faimoheʼa foki! Lagi neʼe manatuʼi aipe e te kau tisipulo te milakulo ʼaē neʼe fai e Sesu ki muʼa atu, pea mo mahino ʼihi ia nātou ʼaia ki te natula ʼo ia ʼaē ʼe tuʼu ʼi te tafatafa ʼo te tai. “Ko te tisipulo ʼaē neʼe ʼofa ai Sesu neʼe ina ʼui kia Petelo: ‘Ko te ʼAliki!’ ʼI te logo ʼaē ʼa Simone Petelo ko te ʼAliki, neʼe ina tui aipe tona kofu, heʼe neʼe telefua, pea fakatoto ia ki te tai. Kae ko te kau tisipulo ʼaē, neʼe faka aʼu pe nātou ʼaki te kiʼi vaka, (...) he neʼe mole faʼa mamaʼo nātou ʼi te kele, lagi ko te ʼu meta pe e hivagofulu” — Soane 21:7, 8.

13. ʼI te ʼosi haega ʼa Sesu ki te lagi, ko te polokalama gelu faka malamanei feafeaʼi koa neʼe kamata?

¹³ Koteā te ʼuhiga ʼo te milakulo ʼaia? Ko te geluʼi ʼo te ʼu tagata, ʼe mole heʼeki ʼosi ia. Neʼe ʼiloga te meʼa ʼaia, ʼi te ʼui tuʼa tolu age ʼa Sesu kia Petelo — pea feiā aipe mo te kau tisipulo fuli — ke fafaga te ʼu ōvi ʼa Sesu (Soane 21:15-17). Koia, ko te polokalama meʼa kai fakalaumālie kei toe age. Ia muʼa ʼo tona mate, neʼe ina fakakikite fēnei: “Ko te logo lelei ʼaenī ʼo te puleʼaga ʼe faka mafola anai ʼi te kele katoa, moʼo fakamoʼoni ki te ʼu puleʼaga katoa; pea hoki hoko mai ai leva mo te fakaʼosi.” (Mateo 24:14). Neʼe kua aʼu foki ki te temi ʼaē ke hoko ai te ʼu palalau ʼaia ʼi te ʼuluaki sekulo. Neʼe teuteu tana kau tisipulo ke nātou ʼaʼau tanatou ʼu kupega ki te tai ʼo te malamanei pea ʼe mole nātou toho gaʼasi mai anai. — Mateo 28:19, 20.

14. Neʼe feafeaʼi koa te tapuakiʼi ʼo te gelu ʼa te kau tisipulo ʼa Sesu ʼi te ʼu taʼu ʼi muʼa ʼo te faka ʼauha ʼo Selusalemi?

¹⁴ Ia muʼa ʼo tana haega ki te hekaʼaga hau ʼo tana Tāmai ʼe ʼi selo, neʼe ʼui age e Sesu ki tana kau tisipulo: “ ʼE koutou maʼu anai te mālohi mokā aʼu atu te laumālie maʼoniʼoni kia koutou, pea ʼe koutou fakamoʼoni anai kia te ʼau ʼi Selusalemi, pea ʼi Sutea katoa pea mo Samalia, pea mo aʼu ki te faʼahi mamaʼo ʼo te kele.” (Gāue 1:8). ʼI te temi neʼe mafola ai te laumālie maʼoniʼoni ki te kau tisipulo ʼi te Penikosite ʼo te taʼu 33 ʼo totatou temi, ko te gelu lahi fakalaumālie neʼe kamata mafola ki te ʼu faʼahi fuli ʼo te kele. ʼI te ʼaho pe ʼaia ʼo te Penikosite, ko te tolu afe nefesi neʼe toʼo maʼuli, pea ki muli age “ko te hahaʼi ʼo te ʼu tagata neʼe lagi aʼu ki te nima afe”. (Gāue 2:41; 4:4.) Neʼe mole gata ʼaki pe ʼi ai te tuputupu. ʼE fakamahino mai e te hisitolia, ʼo fēnei: “Ko te hahaʼi ʼaē neʼe tui ki te ʼAliki, neʼe fakakatoa aipe kia nātou, te tagata pea mo te fafine tokolahi.” (Gāue 5:14). ʼO kau ki ai te kau Samalitano neʼe nātou tali te logo lelei, ki muli age ko te kau Senetile ʼe mole silikosisio (Gāue 8:4-8; 10:24, 44-48). Hili taʼu e 27 ki te Penikosite, pea faitohi ia te ʼapositolo ko Paulo ki te kau kilisitiano ʼo Kolose ʼo ʼuhiga mo te logo lelei neʼe kua “faka mafola ki te ʼu meʼa fakatupu fuli ʼi lalo ʼo te lagi.” (Kolose 1:23). ʼE ʼiloga mai, ko te kau tisipulo ʼa Sesu neʼe mamaʼo atu tanatou gelu ʼi te ʼu vai ʼo Kalilea. Neʼe nātou ʼaʼau tanatou ʼu kupega ki te kau Sutea ʼaē neʼe maʼuli haʼele ʼi te fenua ʼo Loma, feiā aipe mo te ʼu tai ʼe hage ʼe fakananalua: te ʼu puleʼaga ʼe mole sutea. Pea neʼe nātou toho mai te ʼu kupega kua ika ia ʼosi. ʼO ʼuhiga mo te ʼu meʼa tāfito ʼa te kau kilisitiano ʼo te ʼuluaki sekulo, ko te lea faka polofeta ʼa Sesu ʼi te tohi ʼo Mateo 24:14 neʼe hoko ia muʼa ʼo te faka ʼauha ʼo Selusalemi ʼi te taʼu 70 ʼo totatou temi.

Geluʼi he ʼu tagata ʼi te “ ʼaho ʼo te ʼAliki”

15. ʼI te tohi ʼo te Fakahā, koteā te tahi age gelu maʼuhiga neʼe fakakikite, pea ʼe fai anai ʼi te temi fea?

¹⁵ Kae, ko te tahi gāue lahi kei toe age. ʼI te fakaʼosi ʼo te ʼuluaki sekulo, neʼe foaki age e Sehova ki te ʼapositolo fakamuli ʼaē kei maʼuli ko Soane, ia te misi ʼo ʼuhiga mo te ʼu faʼahiga meʼa ʼe hoko anai ʼi te “ ʼaho ʼo te ʼAliki”. (Fakahā 1:1, 10.) Ko te meʼa fakatalakitupua ʼo te misi ʼaia, ko te faka mafola ʼo te logo lelei ʼi te malamanei. ʼE tou lau: “Neʼe ʼau sio ki te tahi ʼaselo ʼe lele ʼi te lagi, pea neʼe ʼi ai tana logo lelei heʼe gata ke faka mafola ohage ko he evaselio kia nātou ʼaē ʼe nonofo ʼi te kele, pea mo te ʼu puleʼaga fuli pea mo te ʼu telepi pea mo te ʼu lea pea mo te hahaʼi.” (Fakahā 14:6). ʼAki te taki fakaʼaselo, ko te kau kaugana ʼa te ʼAtua ʼe nātou faka mafola te logo lelei ʼi te kele katoa, ʼo mole gata ʼaki pe ʼi te Puleʼaga ʼo Loma. Ko te gelu faka malamanei ʼo te ʼu nefesi ka ʼamanaki fai, pea ia ʼaho nei ʼe hoko te misi ʼaia.

16, 17. Neʼe kamata koa ʼi te temi fea te gelu fakalaumālie ʼaē ia ʼaho nei, pea neʼe feafeaʼi tona tapuakiʼi e Sehova?

¹⁶ Neʼe hoko feafeaʼi te gelu ʼaia ʼi te 20 sekulo? ʼI tona kamata mai, neʼe mole hahaʼi te kau tautai. ʼI te fakaʼosi ʼo te ʼUluaki Tau faka malamanei, lagi neʼe ko te toko fā afe faka mafola ʼo te logo lelei neʼe nātou fai te gāue ʼaia. Tokolahi te ʼu tagata pea mo te ʼu fafine faʼa gāue ia nātou ʼaia neʼe fakanofo e te laumālie. Neʼe nātou ʼaʼau tanatou ʼu kupega ʼi te ʼu potu neʼe avahi e Sehova kia nātou, pea tokolahi te ʼu nefesi neʼe toʼo maʼuli. Hoko atu ki ai te Lua Tau faka malamanei, neʼe toe avahi aipe e Sehova te ʼu telituale foʼou moʼo gelu. Ko te kau misionea ʼaē neʼe kau ʼi te Ako ʼo Kalaate neʼe nātou ʼuluaki kau ki te gāue ʼaia ʼi te ʼu ʼatu fenua ʼo te malamanei. Ko te ʼu fenua neʼe hage ʼe mole fua anai ohage ko Saponia, Italia pea mo Sepania neʼe liliu ʼo mahu ai, ia te utu ʼaē ʼo te ʼu nefesi. Pea ʼi te potu Hahake ʼo te Eulopa, ko te gelu neʼe fua lelei.

¹⁷ Ia ʼaho nei, kua lahi te ʼu fenua, ko te ʼu kupega kua meimei ʼosi ke goto. ʼI te lahi ʼo te utu ʼo te ʼu nefesi ʼaia, neʼe ʼaoga ai leva ke laga he ʼu kokelekasio foʼou pea mo he ʼu silikosikilipisio. Ke tau mo te ʼu ʼaluʼaga ʼaia, ko te ʼu Fale foʼou ʼo te Puleʼaga pea mo te ʼu Fale fakatahi neʼe laga ʼi te temi fuli pe. ʼE toe maʼuhiga foki ke ʼi ai niʼihi ʼu tagata ʼāfea pea mo he kau faifekau faka minisitelio moʼo tokaga ki te tuputupu ʼaia. Neʼe ko te gāue mālohi neʼe fai e te kau agatonu ʼaia ʼi te taʼu 1919. Ko te ʼu palalau ʼaē ʼi te tohi ʼo Isaia 60:22 neʼe hoko moʼoni. ‘Ko te siʼisiʼi ʼe liliu ʼo lauʼi afe’, pea ʼi te toko fā afe tautai ʼaia kua liliu ʼi te temi nei ko te toko fā miliona. Pea ʼe mole heʼeki ʼosi foki la ia.

18. ʼE feafeaʼi koa hatatou faʼifaʼitaki ki te kau tautai fakalaumālie ʼo te ʼuluaki sekulo?

¹⁸ Koteā te ʼuhiga ʼo te ʼu meʼa fuli ʼaenī kia tatou takitokotahi? ʼI te Tohi-Tapu, ʼi te temi ʼaē neʼe fakaafe ai, ia Petelo, Atelea, Sake pea mo Soane ke nātou liliu ko te kau tautai tagata, ‘neʼe nātou tuku meʼa fuli neʼe nātou mulimuli [ia Sesu]’. (Luka 5:11.) ʼE ko he faʼifaʼitakiʼaga lelei ʼaia ʼo ʼuhiga mo te tui pea mo te ʼofa! ʼE feala koa ke tou fai he ʼu sakilifisio feiā, ʼo tou gāue fakavilivili kia Sehova? Ko te toko miliona neʼe nātou tali ki ai. ʼI te ʼuluaki sekulo, neʼe geluʼi e te kau tisipulo te ʼu tagata ʼi te ʼu faʼahi fuli ʼaē neʼe fakagafua e Sehova. Pe ʼe ko te kau Sutea, pe ʼe ko te kau Senetile, neʼe mole nātou fakakeheʼi. Tatau aipe mo tatou, ʼe tonu ke tou faka mafola ki te hahaʼi fuli.

19. Koteā te meʼa ke kita fai mo kapau ʼe tou gelu ʼi te ʼu vai ʼe hage ʼe mole fua?

¹⁹ Koteā anai ke fai mo kapau ko takotou telituale ʼe hage ʼi te temi nei ʼe mole fua lelei? ʼAua naʼa koutou lotovaivai. ʼAua naʼa galo kia koutou, neʼe fakafonu e Sesu te ʼu kupega ʼa te kau tisipulo ʼi tanatou ʼosi gelu kinakina ʼi te po katoa ʼe mole pe la hona fua. ʼE toe feala pe ke feiā ʼi te faʼahi fakalaumālie. ʼI Ilelani, ko te kau Fakamoʼoni agatonu neʼe fualoa tanatou gāue kinakina, ʼo mole faʼa lahi te tānaki ʼaē ʼo tanatou gāue. Kae, ʼi te temi nei kua fetogi. Neʼe fakahā e te Annuaire 1991 ʼa te kau Fakamoʼoni ʼa Sehova ʼi te fakaʼosi ʼo te taʼu gāue 1990, ko te fenua ʼaia neʼe maʼu tona tupu foʼou ko te 29! Lagi ʼe toe feala pe ke feiā mo tokotou telituale. Kapau kei fakagafua e Sehova, tou haga gelu!

20. Ko te temi feā koa ʼaē ʼe tonu ke tou gelu ai te ʼu tagata?

²⁰ ʼI Iselaele, ko te kau tautai ʼe nātou gelu ʼi te pōʼuli, ʼi te temi momoe ʼo te hahaʼi ʼio nātou. ʼE mole nātou ʼolo ʼi te temi ʼaē ʼe nātou leleiʼia, kae ʼi te temi ʼaē ʼe nātou ʼiloʼi ai, ʼe feala hanatou toʼo he ʼu faga ika. Feiā aipe mo tatou, ʼe tonu ke tou mahino ki tatatou telituale, ke tou gelu ʼi te ʼu temi ʼaē ʼe tou maʼu atu te tokolahi pea ke nātou tali lelei tatou. Lagi ko te afiafi, pe ʼe ko te fakaʼosi vahaʼa, pe ʼe ko he tahi atu temi. Tou kātaki ʼo kumi ke tou maʼu te hahaʼi agatonu.

21. Koteā koa ʼe tonu ke kita manatuʼi mo kapau ko totatou telituale ʼe gāueʼi tuʼumaʼu?

²¹ Kapau ko totatou telituale ʼe fai tuʼumaʼu. ʼE tautau mumuhu te kau tautai ʼi te tokolahi ʼaē ʼe nātou geluʼi tonatou ʼu koga meʼa gelu. Kae ʼe feala koa ke feiā te ʼu koga meʼa ʼo te gelu fakalaumālie ke faʼa geluʼi? Kailoa ia! ʼE lahi te ʼu telituale ʼe fua manuʼia logope te fai tuʼumaʼu ʼo te ʼu ʼaʼahi. Pea tahi foki, ka ʼe tou ʼaʼahi tuʼumaʼu te ʼu ʼapi, tou fakatokaga ʼo fai fuli te ʼu ʼapi ʼo nātou ʼaē neʼe mole tou maʼu. Tou ako he ʼu fai palalau moʼo fagonogono. ʼAua naʼa galo ia tatou, ʼe tonu ke tou toe ʼaʼahi fakavilivili ia nātou ʼaia, pea ke tou manatuʼi foki ʼe tokolahi ʼotatou ʼu tēhina ʼe nātou fai mo nātou te gāue ʼaenī ʼo mole tou nonofo fualoa anai ʼi he ʼapi pe ʼe mo fakafifihi te hahaʼi ʼo te ʼapi ʼaia. Tou faiga ke tou faiva ʼi tatatou faka mafola faigamalie. Tou ʼaʼau ʼatatou ʼu kupega fakalaumālie ʼi te temi fuli pe pea ʼi te ʼu faʼahiga ʼaluʼaga kehekehe.

22. Koteā te pilivilesio maʼuhiga ʼe tou maʼu ʼi totatou temi?

²² Tou manatuʼi, ko te gelu ʼaia ʼe fua lelei ki te kau tautai pea mo te ʼu ika. Kapau ʼe tou faʼa kātaki, ʼe feala ke nātou maʼuli ʼo heʼe gata. Neʼe fakaloto mālohiʼi e Paulo ia Timoteo, ʼo fēnei: “Kātaki ʼi te ʼu meʼa fuli, heʼe, ʼaki te meʼa ʼaia, ʼe ke hāofaki anai ia koe, pea mo nātou ʼaē ʼe fakalogo kia te koe.” (1 Timoteo 4:16). Ko Sesu ʼaē neʼe ina ʼuluaki akoʼi tana kau tisipulo ʼo ʼuhiga mo te gelu fakalaumālie, pea ʼe ina takitaki tuʼumaʼu pe te gāue ʼaia ʼi te temi nei. (Fakatatau Fakahā 14:14-16.). ʼE ko he pilivilesio hatatou kau ki te gāue ʼaia ʼe ina takitaki! Tou haga ʼaʼau ʼatatou ʼu kupega, ʼo mulimuli ki te temi ʼe faka fealagia mai e Sehova. Koteā koa he tahi age gāue maʼuhiga ʼi te gāue ʼaenī ko te toʼo maʼuli ʼo te ʼu nefesi?

Kei koutou manatuʼi koa?

◻ Koteā te gāue neʼe akoʼi e Sesu ke fai e tana kau tisipulo?

◻ Neʼe fakahā feafeaʼi e Sesu ko te gelu fakalaumālie ʼe mole gata anai ʼi tona temi mate?

◻ Neʼe feafeaʼi koa te tapuakiʼi e Sehova te gelu fakalaumālie ʼaia ʼi te ʼuluaki sekulo?

◻ Koteā te ʼu tuʼuga ika neʼe utu lolotoga ʼo “te ʼaho ʼo te ʼAliki”?

◻ ʼE feafeaʼi hatatou fai takitokotahi ke fua lelei ta kita tautaiʼi te ʼu tagata?

[Paki ʼo te pasina 11]

ʼI te ʼosi fakatuʼuake ʼo Sesu, ko tana kau tisipulo neʼe nātou folahi te gāue fakaʼatua ko te gelu ʼo te ʼu tagata.