UYobhi Walizukisa Igama LikaYehova
“Maliqhubeke libongwa igama likaYehova.”—YOBHI 1:21.
1. Ngubani ekusenokwenzeka ukuba wabhala incwadi kaYobhi, yaye wayibhala nini?
UMOSES wayemalunga neminyaka engama-40 ubudala xa wabaleka ukubulawa nguFaro eYiputa waya kuhlala kwaMidiyan. (IZe. 7:23) Xa wayehlala kwelo lizwe, kusenokwenzeka ukuba weva ngeemvavanyo ezehlela uYobhi owayehlala kwilizwe laseUtse elikufutshane nalapho. Kwiminyaka eliqela kamva, xa uMoses nohlanga lwakwaSirayeli babekufutshane neUtse ngasekupheleni kohambo lwabo lwasentlango, kusenokwenzeka ukuba uMoses weva ngeminyaka yokugqibela kaYobhi. Iingxelo zamaYuda zithi nguMoses owabhala incwadi kaYobhi emva kweminyaka uYobhi efile.
2. Incwadi kaYobhi ilukhuthazo ngaziphi iindlela kubakhonzi bakaYehova bale mihla?
2 Incwadi kaYobhi yomeleza ukholo lwabakhonzi bakaThixo bale mihla. Ngaziphi iindlela? Le ngxelo isivula amehlo ngeziganeko ezibaluleke gqitha ezenzeka ezulwini nangombandela obaluleke ngeyona ndlela wolongamo lukaThixo kwindalo yonke. Kanti ingxelo kaYobhi isenza sikuqonde ngakumbi oko kubandakanyekileyo ekugcineni ingqibelelo ize isincede siqonde isizathu sokuba uYehova maxa wambi evumela abakhonzi bakhe ukuba babandezeleke. Ukongezelela, incwadi kaYobhi ichaza uSathana uMtyholi njengoTshaba olukhulu lukaYehova nolwabantu. Le ncwadi ibonisa ukuba abantu abangafezekanga njengoYobhi banokuhlala benyanisekile kuYehova nakuba bevavanywa ngokuqatha. Makhe sihlolisise ezinye iziganeko ekuthethwe ngazo kwincwadi kaYobhi.
UYobhi Wavavanywa NguSathana
3. Yintoni esiyaziyo ngoYobhi yaye kwakutheni ukuze uSathana amhlasele?
3 UYobhi wayeyindoda esisityebi nengumzekelo, usolusapho owayeziphethe kakuhle. Kuyabonakala ukuba wayengumcebisi ohlonelwayo owayengumhlobo wabantu abasweleyo. Okona kubalulekileyo kukuba, uYobhi wayesoyika uThixo. Kuthiwa uYobhi wayeyindoda ‘eyangqineka ingenakusoleka, ithe tye, imoyika uThixo kwaye iphambuka ebubini.’ Yayikukoyika uThixo kukaYobhi—kungekhona ubutyebi nomzekelo wakhe—okwamenza wasisisulu sokuhlaselwa nguSathana uMtyholi.—Yobhi 1:1; 29:7-16; 31:1.
4. Yintoni ingqibelelo?
4 Intshayelelo yencwadi kaYobhi ithetha ngokuhlanganisana kweengelosi ezulwini phambi kukaYehova. NoSathana wayelapho yaye wambeka izityholo uYobhi. (Funda uYobhi 1:6-11.) Nangona uSathana wathetha ngezinto awayenazo uYobhi, wanikela ingqalelo ekuceleni umngeni ingqibelelo kaYobhi. Igama elithi “ingqibelelo” linengcamango yokuthi tye, ukuba lilungisa nokungabi nasiphako. Ngokwendlela eli gama elisetyenziswe ngayo eBhayibhileni, xa umntu enengqibelelo uzinikele ngentliziyo epheleleyo kuYehova.
5. USathana wamtyhola wathini uYobhi?
5 USathana watyhola uYobhi ngelithi unqula uThixo ngenxa yokuzingca kungekhona ngenxa yengqibelelo. USathana wathi uYobhi uya kuhlala enyanisekile kuYehova logama nje uThixo eqhubeka empha izinto aze amkhusele. Ukuze uYehova aphendule izityholo zikaSathana, kwafuneka avumele uSathana ukuba ayihlasele le ndoda ithembekileyo. Ngenxa yoko, ngosuku nje olunye, uYobhi wafumanisa ukuba imfuyo yakhe ibiwe yaza enye yatshabalala, izicaka zakhe zibulewe nabantwana bakhe abalishumi bafile. (Yobhi 1:13-19) Ngaba uYobhi wanikezela esakuhlaselwa ngolo hlobo nguSathana? Ingxelo ephefumlelweyo iyasichazela ngendlela awasabela ngayo uYobhi esakwehlelwa leli shwangusha: “NguYehova onikileyo, yaye nguYehova othabathileyo. Maliqhubeke libongwa igama likaYehova.”—Yobhi 1:21.
6. (a) Kwenzeka ntoni xa kwaphinda kwabakho intlanganiso ezulwini? (b) Wayecinga ngabani uSathana xa wacel’ umngeni ingqibelelo kaYobhi kuYehova?
6 Kamva kwaphinda kwabakho intlanganiso ezulwini. USathana waphinda wamtyhola uYobhi esithi: “Ulusu ngenxa yolusu, yaye yonke into anayo umntu uya kuyinikela ngenxa yomphefumlo wakhe. Ngokwahlukileyo koko, khawuncede wolule isandla sakho, uchukumise ufikelele ethanjeni lakhe nasenyameni yakhe uze ubone enoba akayi kukuqalekisa ebusweni bakho na.” Phawula ukuba uSathana ufaka nabanye abantu kwezi zityholo zakhe. Xa wathi, “Yonke into anayo umntu uya kuyinikela ngenxa yomphefumlo wakhe,” uMtyholi wayengathandabuzi nje kuphela ingqibelelo kaYobhi kodwa eyakhe nawuphi na “umntu” okhonza uYehova. Emva koko, uThixo wavumela uSathana ukuba abethe uYobhi ngesifo esibuhlungu. (Yobhi 2:1-8) Kodwa azizange ziphelele apho iimvavanyo zikaYobhi.
Oko Sinokukufunda Kwimeko KaYobhi
7. Umfazi kaYobhi neendwendwe zakhe bambangela njani uxinezeleko uYobhi?
7 Ekuqaleni umfazi kaYobhi wabandezeleka ngendlela efanayo neyakhe. Kumele ukuba kwamkhathaza gqitha ukufelwa ngabantwana nokuphulukana nobutyebi babo. Kumele ukuba kwakubuhlungu gqitha ukubukela umyeni wakhe eqhenkqethwa sisifo esibuhlungu. Wakhala wathi kuYobhi: “Ngaba usabambelele nkqi kwingqibelelo yakho? Mqalekise uThixo uze ufe!” Emva koko, kwafika amadoda amathathu—uElifazi, uBhiledadi noTsofare—ekubonakala ukuba ayeze kuthuthuzela uYobhi. Kunokuba amthuthuzele, aqiqa ngendlela enobuqili aza azingqina ‘engabathuthuzeli abanenkathazo.’ Ngokomzekelo, uBhiledadi wathi abantwana bakaYobhi babefanele ukwehlelwa lelo shwangusha ngenxa yokuba benze okuphosakeleyo. UElifazi wathi uYobhi wayebandezeleka ngenxa yezono awayezenze ngaphambili. Wada wathandabuza nento yokuba abo bagcina ingqibelelo baxabisekile emehlweni kaThixo! (Yobhi 2:9, 11; 4:8; 8:4; 16:2; 22:2, 3) Naphantsi kolo xinezeleko lungako, uYobhi wahlala enengqibelelo. Enyanisweni, wenza impazamo ‘ngokuvakalisa umphefumlo wakhe ulilungisa endaweni kaThixo.’ (Yobhi 32:2) Sekunjalo wahlala ethembekile.
8. Nguwuphi umzekelo omhle uElihu awawumisela abo bacebisa abanye namhlanje?
8 Emva koko, sifunda ngoElihu, naye owayeze kutyelela uYobhi. UElihu waqala waphulaphula izinto ezazithethwa nguYobhi nabahlobo bakhe abathathu. Nangona wayeselula kunala madoda mane, uElihu wabonakala enobulumko. Wathetha ngembeko kuYobhi. UElihu wamncoma uYobhi ngokuthi tye kwakhe. Kodwa wayitsho into yokuba uYobhi ukubalaselisa kakhulu ukungabi nasiphako kwakhe. Emva koko, uElihu waqinisekisa uYobhi ukuba ukukhonza uThixo ngokuthembeka kusoloko kuyingenelo. (Funda uYobhi 36:1, 11.) Ungumzekelo obalasele ngokwenene kwabo bafanele banikele isiluleko namhlanje! UElihu waba nomonde, waphulaphula kakuhle, wancoma xa kuyimfuneko waza wanikela isiluleko esakhayo.—Yobhi 32:6; 33:32.
9. UYehova wamnceda njani uYobhi?
9 Ekugqibeleni, uYobhi watyelelwa lolunye undwendwe olubaluleke gqitha! Ingxelo ithi: “UYehova wamphendula uYobhi ekwisaqhwithi somoya.” Esebenzisa uthotho lwemibuzo, ngobubele kodwa ngendlela engqongqo uYehova wamnceda uYobhi ukuba alungise indlela awayecinga ngayo. UYobhi wasamkela eso siluleko waza wathi: “Ndiyinto engento . . . Ndiyaguquka ndiseluthulini naseluthuthwini.” Emva kokuba ethethe noYobhi, uYehova waba nomsindo ngaba bahlobo bakhe bathathu, kuba ‘babengathethanga okuyinyaniso.’ UYobhi kwafuneka abathandazele. Emva koko, “uYehova wayijika imeko yokuthinjwa kaYobhi xa wathandazela amaqabane akhe, waza uYehova waqalisa ukunikela ongezelele konke oko kwakukokukaYobhi, ngokuphindiweyo.”—Yobhi 38:1; 40:4; 42:6-10.
Simthanda Kangakanani UYehova?
10. Kwakutheni ukuze uYehova angambethi ngoyaba okanye amtshabalalise uSathana?
10 UYehova unguMdali noMongami wendalo yonke. Kwakutheni ukuze angalubethi ngoyaba ucelomngeni lukaMtyholi? UThixo wayesazi ukuba ukungamhoyi uSathana nokumtshabalalisa kwakungayi kuyicombulula imbambano awayiphakamisayo. UMtyholi wayethe uYobhi, umkhonzi othembekileyo kaYehova, akasayi kuhlala ethembekile ukuba unokuthathelwa ubutyebi bakhe. UYobhi wamelana ngokunyaniseka nolu vavanyo. Emva koko, uSathana watyhola ngelithi nabani na uya kumlahla uThixo xa ebandezelekile emzimbeni. UYobhi wabandezeleka kodwa akazange ahlukane nengqibelelo yakhe. Ngenxa yoko, uSathana wangqineka elixoki kwimeko yale ndoda ithembekileyo nangona ingafezekanga. Kuthekani ngabanye abakhonzi bakaThixo?
11. UYesu waluphendula njani ngokupheleleyo ucelomngeni lukaSathana?
11 Ngenxa yoko, mkhonzi kaThixo ngamnye ohlala enengqibelelo enoba ufumana ziphi iimvavanyo kuSathana, uzingqina zibubuxoki izityholo zolu tshaba lungenalusini. UYesu weza emhlabeni waza waluphendula ngokupheleleyo ucelomngeni lukaSathana. UYesu wayefezekile njengobawo wethu wokuqala, uAdam. Lilonke ikhondo likaYesu lokuthembeka de afe labonisa ukuba uSathana ulixoki kunye nezityholo zakhe.—ISityhi. 12:10.
12. Liliphi ithuba nembopheleleko mkhonzi ngamnye kaYehova analo?
12 Sekunjalo, uSathana uqhubeka evavanya abanquli bakaYehova. Ngamnye kuthi unethuba nembopheleleko yokubonisa ngengqibelelo yakhe ukuba ukhonza uYehova ngenxa yokumthanda—kungekhona ngenxa yokufuna okuthile. Siyijonga njani loo mbopheleleko? Sikujonga njengelungelo ukuthembeka kuYehova. Enye into esithuthuzelayo kukwazi ukuba uYehova usinika amandla okunyamezela yaye akasivumeli ukuba sivavanywe ngaphezu kwamandla ethu, kanye njengakwimeko kaYobhi.—1 Kor. 10:13.
USathana—Utshaba Olunemvukelo Nomwexuki
13. Incwadi kaYobhi isityhilela ziphi iinkcukacha ngoSathana?
13 IZibhalo ZesiHebhere zisinika inkcazelo ngendima elizothe kaSathana ekuceleni umngeni uYehova nokulahlekisa uluntu. KwiZibhalo ZamaKristu ZesiGrike sifumana inkcazelo engakumbi ngokuchasa kukaSathana uYehova yaye kwincwadi yeSityhilelo sifunda ngokuthethelelwa kolongamo lukaYehova nangokutshatyalaliswa ngokupheleleyo kukaSathana. Incwadi kaYobhi yongezelela ulwazi esinalo ngemvukelo kaSathana. Xa kuhlanganiswene ezulwini, uSathana wayengayi apho ngenjongo yokudumisa uYehova. UMtyholi wayenesimo sengqondo nenjongo ekhohlakeleyo. Emva kokuba etyabeke uYobhi ngezityholo waza wafumana imvume yokumvavanya, “uSathana waphuma wemka phambi kukaYehova.”—Yobhi 1:12; 2:7.
14. USathana wamjonga njani uYobhi?
14 Kungeso sizathu incwadi kaYobhi ichaza uSathana njengotshaba loluntu olungenalusini. Phakathi kwethuba lentlanganiso eyayisezulwini ekuthethwa ngayo kuYobhi 1:6 naleyo ichazwe kuYobhi 2:1, kwadlula ixesha elingachazwanga, ekwathi ebudeni balo uYobhi wavavanywa ngokukrakra. Ukuthembeka kukaYobhi kwenza uYehova wakwazi ukuthi kuSathana: “Kwanangoku [uYobhi] usabambelele nkqi kwingqibelelo yakhe, nangona undixhokonxela ukuba ndimginye ngaphandle kwesizathu.” Kodwa uSathana akazange ayamkele into yokuba izityholo zakhe zingqinwe zibubuxoki. Kunoko, wafuna ukuba uYobhi aphinde avavanywe ngokuqatha. Ngaloo ndlela uMtyholi wavavanya uYobhi xa wayenezinto naxa wayeyimpula kaLujaca. Lizicacele elokuba uSathana akanaluvelwano ngabantu abasweleyo okanye abantu abehlelwe ziintlekele. Ubathiyile abantu abagcina ingqibelelo. (Yobhi 2:3-5) Sekunjalo ukuthembeka kukaYobhi kwamngqina elixoki uSathana.
15. Abawexuki bale mihla bafana njani noSathana?
15 USathana waba sisidalwa sokuqala ukuwexuka. Abawexuki bale mihla babonisa iimpawu ezifana nezikaMtyholi. Iingqondo zabo zinokonakaliswa sisimo sengqondo sokukhalazela abantu abathile emabandleni, abadala abangamaKristu, okanye iQumrhu Elilawulayo. Abanye abawexuki bakuchasile ukusetyenziswa kwegama likaThixo, uYehova. Abanamdla wokufunda ngoYehova okanye ukumkhonza. Kanye njengoyise, uSathana, abawexuki balwa nabantu abagcina ingqibelelo. (Yoh. 8:44) Yiyo loo nto abakhonzi bakaYehova bengafuni kuba nanto yakwenza nabo!—2 Yoh. 10, 11.
UYobhi Walizukisa Igama LikaYehova
16. UYobhi waba nasiphi isimo sengqondo ngoYehova?
16 UYobhi wasebenzisa igama likaYehova waza wamdumisa. Nakuba intliziyo yakhe yaba lihlwili akuva ngokufa kwabantwana bakhe, uYobhi akazange abalele nantoni na engafanelekanga kuThixo. Nangona uYobhi ngokungafanelekanga wathi nguThixo othabathe izinto zakhe, kodwa walizukisa igama likaYehova. Komnye wemizekeliso yakhe awayitsho kamva, uYobhi wathi: “Khangela! Ukoyika uYehova—bubulumko obo, yaye ukusuka ebubini kukuqonda.”—Yobhi 28:28.
17. Yintoni eyanceda uYobhi ukuba ahlale enengqibelelo?
17 Yintoni eyanceda uYobhi wahlala enengqibelelo? Ngokucacileyo, ngaphambi kokuba ehlelwe ziintlekele, wayesele akhe ulwalamano olusenyongweni noYehova. Nangona singenabungqina bokuba wayesazi ukuba uSathana wayecel’ umngeni uYehova, uYobhi wazimisela ukuhlala enyanisekile. Wathi: “Ndide ndibhubhe andiyi kuyisusa kum ingqibelelo yam!” (Yobhi 27:5) UYobhi walwakha njani olu lwalamano lusenyongweni? Ayithandabuzeki into yokuba, wayekuxabisa oko wakuvayo ngokusebenzisana kukaThixo noAbraham, uIsake noYakobi ababezizizalwana zakhe. Ngokujonga indalo, uYobhi wabona iimpawu ezininzi zikaYehova.—Funda uYobhi 12:7-9, 13, 16.
18. (a) UYobhi wabonisa njani ukuba uzinikele kuYehova? (b) Ziziphi iindlela esinokuwuxelisa ngazo umzekelo omhle kaYobhi?
18 Oko kwafundwa nguYobhi kwamenza wanqwenela ukukholisa uYehova. Ngenxa yokucinga ukuba kusenokwenzeka ukuba amalungu entsapho yakhe enze okuthile okungamkholisiyo uThixo okanye mhlawumbi ‘amqalekisile uThixo ezintliziyweni zawo,’ wayesenza amadini rhoqo. (Yobhi 1:5) Kwanaxa wayevavanywa ngokuqatha, uYobhi waqhubeka ethetha kakuhle ngoYehova. (Yobhi 10:12) Wasimisela umzekelo obalasele ngokwenene! Nathi simele sifunde rhoqo ngoYehova nangeenjongo zakhe. Simele sibe nocwangciso lwezinto zokomoya ezinjengokufundisisa, ukuya kwiintlanganiso, ukuthandaza nokushumayela iindaba ezilungileyo. Ngaphezu koko, siya kwenza konke esinokukwenza ukuze sazise abanye ngegama likaYehova. Nanjengokuba ingqibelelo kaYobhi yamenza wathandwa nguYehova, ingqibelelo yabakhonzi bakaThixo namhlanje iyayivuyisa intliziyo kaYehova. Lo mbandela uza kushukuxwa kwinqaku elilandelayo.
Ngaba Uyakhumbula?
• Yintoni eyabangela ukuba uSathana uMtyholi anikele ingqalelo kuYobhi?
• Ziziphi iimvavanyo ezanyanyezelwa nguYobhi yaye wasabela njani?
• Yintoni eya kusinceda sihlale sinengqibelelo njengoYobhi?
• Sifunda ntoni ngoSathana kwincwadi kaYobhi?
[Umfanekiso okwiphepha 4]
Ingxelo kaYobhi isichazela ngembambano ebalulekileyo yolongamo lukaThixo lwendalo yonke
[Umfanekiso okwiphepha 6]
Ziziphi iimeko ezinokuvavanya ingqibelelo yakho?