Watchtower EBIIBILIYOTEKA ONLINE
Watchtower
EBIIBILIYOTEKA ONLINE
Makhuwa-Marrevone
  • BIIBILIYA
  • ILIIVURU
  • MITHUKUMANO
  • w25 Mwedi wasita pp. 26-31
  • Ekumi nhu Yootheene Nihudhihiwaka ni Nhudhihi nhu Muulupale

Khemphwanyaneya eviidiyu epaarti ethanliwe.

Nswammaha, yookhala ehikumenle saana wiira erume eviidiyu.

  • Ekumi nhu Yootheene Nihudhihiwaka ni Nhudhihi nhu Muulupale
  • Wiikocela Alaleyaka Omwene wa Yehova (Yoosoma)—2025
  • Wiidhaatikhiha
  • NTAKIHERO NA ANAAN’YARI AKA
  • OPACERA ODHIVELIWA NI NTEKO WA MULUKU WA OKATHI WOOTHEENE
  • NTEKO WA OMISIYONAARIYU
  • WEUROPA NUUMALA-VO WÁFRICA
  • ILAPO DHIKINA DHA WÁSIA
  • OTTHIKELA WÁFRICA
Wiikocela Alaleyaka Omwene wa Yehova (Yoosoma)—2025
w25 Mwedi wasita pp. 26-31
Franco Dagostini.

YAWIIRANEYA YA MWEEKUMINI

Ekumi nhu Yootheene Nihudhihiwaka ni Nhudhihi nhu Muulupale

ELOTTIWE NI FRANCO DAGOSTINI

OKATHI miyo ni amwaaraka naarumeela nhu nkhama mapiyoneeru ni mamisiyonaariyu, nooviriha mixankiho dhuulupale nkhama waaphwanya atoropa ethukumanne, weeyeliwa itthu nramphani, ikhotto, asikolooni ni otthawa owaani. Hata nivirinhe mixankiho dhawaatta mweekumini mwihu, hiyo ninnihakalala mwaha wa yoothanla nipanke nhu. Masi okathi wootheene Yehova khaahin’ye onikhalihera ni onireeliha. Nkhama Nhudhihi nhu Muulupale, Yehova oonihudhiha itthu dhawaatta ni dhootepa otthuneya.—Yobi 36:22; Yes. 30:20.

NTAKIHERO NA ANAAN’YARI AKA

Wookhidherani wa mwaakha wa 1950, anaan’yari aka yahithaama wÍtalia erowaka oKindersley, oSaskatchewan, oCanada. Nuuvira okathi, awo yaahihudha ekhweeli ni elo yaahikhala etthu yootepa otthuneya mweekumini mwihu. Kinnuupuwela okathi ole kiri mwaana, kaaniviriha mahiku awaatta kilaleeryaka vamodha ni anaan’yari aka. Ndho elo ti etthu enkiiriha ivaara dhikina woopa isorope kiiraka: “Kipacenre orumeela nkhama piyoneeru ookhalihera kirina iyaakha 8.”

Franco aari vamodha ni anaan’ya-ye ni ahimaye okathi aari iye mwaana.

Kiri vamodha ni emudhi aka, mwaakha wa 1966

Anaan’yari aka yaari amasikhini, masi hata eri dhiidho, awo aavaha ntakihero noorera na wiivaherera onrumeela Yehova. Mwa ntakihero mwaakha wa 1963, awo yaahithumiha mireerelo-dha dhawaatta wiira ephwanye nsurukhu waaya waakhalihera onrowela konkereesu a olumwinku wootheene Opasadena, oKalifórnia, wAmérica. Mwaakha wa 1972 naaheetta nkwaha wa ikiloomo 1000, nithamelaka oTrail, oColúmbia oGrã-Bretanha, oCanada, wiira naakhalihere nttetthe wa elottelo ya etaliyaano. Apaapa yaavara nteko wookhapelela mampa. Awo yaahikhootta miteko dhaalinvwa nsurukhu wawaatta mwaha wa okhala ntthu ooluttuweliwa ni miteko dha omunepani.

Kinnixukhurela vawaatta ntakihero nooreera anaan’yari nhu anivanhe awa miyo, muulupale aka mmodha vamodha ni arokoraka aili. Ntakihero-na, teri etthu yoopacera ekikhalihenre wiivaherera mmutekoni wa Yehova. Awo aakihudhiha etthu kinuupuwelela aka okathi wootheene, wiira: Akhala wiira kinoopweha Omwene nipuro noopacera, Yehova onookikhapelela.—Math. 6:33.

OPACERA ODHIVELIWA NI NTEKO WA MULUKU WA OKATHI WOOTHEENE

Mwaakha wa 1980, kaahithelana ni Debbie, nrokora yoowo aarina dhoolukama dhooreera ni dhawooneya dha omunepani. Okhala wiira naahikhalana yoolukama ya opacera nteko wa Muluku wa okathi wootheene, nuuvira miyeeri miraru Debbie aahipacera orumeela nkhama piyoneera. Nuuvira mwaakha mmodha nithelanne, naahithamela muloko mmodha nkhaani woothowa anamalaleerya, ni miyo-tho kaahipacera orumeela vamodha ni Debbie nkhama piyoneeru.

Franco ni Debbie nihiku na ekasamentu.

Nihiku na ekasamentu nhu, mwaakha wa 1980

Nuuvira okathi, hiyo naahikhulumuwa ni naahilakela othaama muloko ole. Masi nihinatthi okhuma nahuupuwela olotta toko-toko ni ntokweene a esirkwiitu. Owo aahinileela moopheta ni moohinikhuwa airaka: “Atthu tanri nxankiho. Okhala wiira atthu annitepa ovaha ephoole mixankiho-dha. Masi akhala wiira atthu anawaadhya itthu dhooreera, anoophwanya.” Mweekhweeli miruku idhe dhaaphin’ye okathi wooreerela. (Esal. 141:5) Mwawaakuveya naahipacera ovarihela nteko miruku idhe ni naanaanoru naahoona wiira mweekhweeli dhaahikhala itthu dhawaatta dhooreera naatthuneya nhu wuupuwelela. Naahoona wiira yaahikhala atthu awaatta a mmulokoni yaatthuna waacerera nteko yaanvarela awa Yehova, waahela mpuwa marapasi ni ale yaathelanne ni ntthu aahanrumeela Yehova. Miruku idhe, dhoonihudhiha ovaha ephoole itthu dhooreera ni ororomela wiira Yehova onoowerya ophuka mixankiho dhihu dhootheene. (Mik. 7:7) Hiyo naahitthikela ohakalala ni itthu dhaahikhala saana.

Anna aili yaawo yaari anamahudhiha a eskola ya mapiyoneeru naalaleiwe nhu evaara yoopacera vamodha ni anamakhalihera-ya aili, yaataka orumeela ilapo dhoovirikana. Vaavo yaanooninhe awa ifootu ni onileela mixankiho ni mareeliho yaaphwannye awa, elo yaahiniiriha okhalana yoolukama ya orumeela nkhama mamisiyonaariyu. Tivondho, naahipacera opaka itthu dhootheene naawerya nhu wiira nakhwanihere yoolukama nhu.

Kikocihera ephuro ya Empa ya Omwene nuumala omora neevi nawaatta.

Kiri Empa ya Omwene ya oColúmbia oGrã-Bretanha, mwaakha wa 1983

Wiira naakhwanihere yoolukama nhu ele, mwaakha wa 1984 naahithamela oQuebec weeiwo waalottiwawo efranseexi, nttetthe yoowo waattaivelanne ni oColúmbia oGrã-Bretanha ikiloomo 4000. Elo yaataphulela wiira naahaana olamalela makhalelo mapheya ni elottelo epheya. Nxankiho nkina naaviriha nhu waari othoiwa nsurukhu. Ekwaha emodha, naahivahiwa kharaka ni naahirowa onthipa omatta wiira nince. Nitho Debbie aanimwaapeya kharaka owo mwa inamuna dhoovirikana ni aanindhiviha! Nnaamwi naaviriha mixankiho idhe, naanipaka itthu dhootheene wiira nihihiye ovilela ni ohakalala. Ohiya-vo, naanona wiira Yehova aari ni hiyo ni aaninikhalihera.—Esal. 64:10.

Nihiku nimodha, naahaakhela examaata nahaalipelela nhu nilaleiwaka orowa orumeela eBeteeli ya oCanada. Ndho, okhala wiira naalaleiwe nilipelelaka orowela Eskola ya oXileyaadi, elo yaahinixankiha vawaatta. Masi naahaakhulela nlaleyo nne. Nuumala ophiya, naahinkoha munna a Ekomisaawu ya Efiliyaali Kenneth Little wiira: “Ankhi nalaleiwa-tho oXileyaadi nin’ya wiira dhai?” Munna Little aahaakhula wiira: “Ninawoona etthu yoopaka atthu yalaleiwa.”

Nuuvira esumana emodha yaahiraneya etthu naalipelela nhu, okhala wiira miyo ni Debbie naahilaleiwa orowela Eskola ya oXileyaadi. Ndho, naahaana opaka yoothanla. Munna Little aanileenle wiira: “Moohixikha yoothanla mun’ya nnyu opaka, aakhala mahiku mun’ya nnyu nkhuupuwela wiira fataari khaapanke yoothanla ekina. Khiyaavo yoothanla eri yootepa otthuneya, masi Yehova onooreeliha ele mun’ya nnyu othanla.” Naahaakhulela nlaleyo nne na orowa oXileyaadi. Nuuvira okathi, naahoona wiira moolumo aalontte munna Little yaari eekhweeli. Ivaara dhawaatta naanaleela moolumo ale anna akina yaatthuneya othanla dhoothanleliwa mmutekoni wa Yehova.

NTEKO WA OMISIYONAARIYU

(Moono weethiyana) Ulysses Glass

(Moono weelopwana) Jack Redford

Naahihakalala vawaatta okhala vamodha ni anna ni arokora 24 eturma 83 ya oXileyaadi. Elo yaairen’ye oBrooklyn, oNova York, Abril a 1987. Munna Ulysses Glass ni Jack Redford tiyaari anamahudhiha a eturma ele. Miyeeri idhe 5 naavirinhe nhu nisomaka dhaavinre mwawaakuveya, ni naamalinhe 6 a Setembro a 1987. Naahithanleliwa orowa oHaiti, vamodha ni munna John ni Marie Goode.

Franco ni Debbie eri nteko woolaleerya nlima na Haiti.

Niri oHaiti, mwaakha wa 1988

Okhuma mwaakha wa 1962 mamisiyonaariyu a oXileyaadi khiyaaroihiwa oHaiti. Okhala wiira mamisiyonaariyu ookhidhera a oHaiti, yaari wiikariwa-wo. Nuuvira isumana tthaaru nimalinhe osoma oXileyaadi, naahipacera orumeela oHaiti muloko nkhaani waarina anamalaleerya 35 nttetthe wawaatta miyaako. Naari marapasi, khinaadhuwela itthu dhawaatta ni naakhala meekhinhu empa ya mamisiyonaariyu. Atthu awaatta a nttetthe ole yaari amasikhini ni awaatta-ya khiyaadhuwelana osoma. Nanlelo niri oHaiti, dhaahikhumelela mixankiho dhawaatta nttetthe ole, nkhama ohiiwanana wa anapoliitika, ikhotto, weeyeliwa itthu nramphani ni asikolooni.

Noowerya ohudhera okhala atthu awaakuva olamalela makhalelo mapheya oreela wa ntakihero nooreera na anna ni arokora a oHaiti. Okhala wiira awaatta a yaawo aaviriha mixankiho dhawaatta mweekumini-mwa, masi khiyaahin’ye ompheta Yehova ni nteko woolaleerya. Kinnimuupuwela nrokora mmodha awuuluvala ni aahaadhuwelana osoma, masi aahitekorari dhawaatikhiwa dha mBiibiliyani 150. Mixankiho dhuulupale dhaakhumelela elapo ele, dhaahiniiriha wiilipihera waalaleerya atthu a elapo ele voohima dha Omwene wa Muluku, yoowo on’ya owerya omaliha mixankiho dhootheene. Ninnihakalala vawaatta woona wiira nenna anaskola nhu a Biibiliya oopacera a opuro ole, akina anrumeela nkhama mapiyoneeru ookilaatheya, mapiyoneeru a vameekhaaya ni asitokweene.

Okathi naari nhu oHaiti, naahindhuwela rapasi mmodha oniitthaniwa Trevor, yoowo aari misiyonaariyu a etiini Mormoni. Ni ivaara dhikina naanivaanela ni owo voohima dha Biibiliya. Nuuvira miyaakha vakhaani aahinaatikhela ewarakha nahaalipelela nhu, airaka: “Kinoopatisiwa asembleiya onttharelana! Nuumala-vo kintthuna otthikela oHaiti wiira kakarumeela nkhama piyoneeru a vameekhaaya, nttetthe mmodharu yoole kaarumeelaka nkhama misiyonaariyu a etiini Mormoni.” Ni tiyeelo aapanke iye mwa iyaakha dhawaatta vamodha ni mwaariye.

WEUROPA NUUMALA-VO WÁFRICA

Franco ari vameesa avaraka nteko.

Nivaraka nteko wEslovênia, mwaakha wa 1994

Nteko nhu woolaleerya waahipacera waakhulelihiwa ilapo dhikina dha wEuropa, ndho naahithanleliwa orumeela wuuwu. Mwaakha wa 1992, naahiphiya oLiubliana, wEslovênia, waattamela nttetthe yaakhalaawawo anaan’yari aka ehinaakuve othamela wÍtalia. Okathi ole nanlelo yaaira ewaniwaka ekhotto wIugoslávia. Ebeteeli ya wÁustria, oViena, ya Croácia, oZagreb ni ya oSérvia, oBelgrado, dhaaira ihoolelaka nteko woolaleerya elapo ele. Masi yaahipakiwa mareheryo wiira ilapo dhootheene ikhalena iBeteeli-dha.

Ndho okhala wEslovênia waataphulela olamalela makhalelo ni elottelo epheya. Atthu a nttetthe ole yaalotta wiira: “Jezik je težek,” yeelo entaphulela wiira: “ Elottelo ela ti yoolipa ohudha.” Moolumo ale yaari ekhweeli! Naahitikinihiwa vawaatta owoona anna ni arokora ekhalaka oolikane ene wiiwelela mwawiiyeviha marukunuso ootheene ntthenkeso waapaka awa ni naanoona moopora Yehova aareeliha iye. Nitho nihoona wiira Yehova onnikocihera itthu moopheta ni okathi wooreerela. Itthu nihundhe nhu okathi naarumeela nhu mapuro oovirikana, dhoonikhalihera ovilela mixankiho naaviriha nhu wEslovênia.

Masi khiyaahin’ye okhumelela marukunuso mweekumini mwihu. Mwaakha wa 2000 naahaakhela yoothanleliwa ya orowa oCosta do Marfim, elapo yeelo eri mphantta omputtuwela ndhuwa ya wÁfrica. Mwaha wa ekhotto yaawaniwa elapo ele, mwaakha wa 2002 naahitthawela oSerra Leoa. Elapo ele yaari yoomaaleleya okhala wiira ekhotto ya iyaakha 11 yaaira emalakaru. Masi khiwaakhwen’ye okhuma oCosta do Marfim mwawaakuveya. Masi, itthu naahudhenre nhu dhaahinikhalihera ohihiya okhala oohakalala.

Oserra Leoa, atthu awaatta yaanitthuna ohudhera ekhweeli. Anna a opuro ole yaari oopheta ni yaahoonihera ovilela ekhotto yaawaniwa elapo ele mwa iyaakha dhawaatta. Nnaamwi anna awo yaahaarina itthu dhawaatta, awo yaanikaana itthu yaaraawana. Nrokora mmodha aahinvaha ikuwo Debbie. Ndho, vaavo Debbie aatthuna iye okhootta waakhela, nrokora ole aahinkhanyereriha, airaka: “ Okathi wootheene wa ekhotto, anna a ilapo dhikina yaaninikhalihera, ndho ola okathi nhu woopaka etthu emodharu.” Miyo vamodha ni Debbie naahilakela otthara ntakihero-na naakhaliheraka atthu akina.

Ndho mootharelana, naahitthikela oCosta do Marfim, masi dhaahitthikela okhumelela mixankiho dhuulupale mwaha wa ohiwanana wa anapoliitika. Ndho Novembro a 2004, naahitthikela-tho otthawa-wo. Hiyo naahikusiwa ni ntteeke mpakha opuro yaakhala atoropa a oFrança, khuta ntthu aakunse pahi maala-ye yaalemela 10 kiilu, ni naahiviriha ohiyu wootheene nirumpe vathi opuro ole. Mmeeloni-mwa naahikusiwa niyaaka oSuiça. Hiyo naaphin’ye oBeteeli ohiyu eriyari. Masi naahaakheliwa saana ni anna a Ekomisawu ya Efiliyaali ni anamahudhiha a Eskola ya Treinamento Ministerial vamodha ni adhaariya. Awo yaahinikhupaarela yooniheraka opheta, yaahinaapela eyooca yooviha ni xokolaati a oSuiça. Hiyo naahihakalala vawaatta, okhala wiira elo yaahiniiriha woona wiira ninniphetiwa.

Franco alottaka mwaha Empa ya Omwene oCosta do Marfim.

Kilottaka mwaha ohoolo wa atthu yaatthanwe ekhotto oCosta do Marfim, mwaakha wa 2005

Hiyo naahirumeela oGana okathi vakhaani. Ndho nuumala ohiiwanana wa anapoliitika ovukuwa naahitthikela oCosta do Marfim. Oreera nrima wa anna ni arokora waahinikhalihera vawaatta okathi ole naatthawa nhu ni vaavo naakhela nhu dhoothanleliwa dhoovirikana dha okathi vakhaani. Miyo ni Debbie ninnidhuwela wiira opheta anna ni arokora anoonihenra awa, opheta onooniheriwa mmutthenkesoni mwa Yehova. Masi hiyo khaninthokorerya okhala yoolema ni khaninhiya ovaha efaita wiilipihera-wa wiira yoonihere nkhalelo owo. Nuuvira okathi, naahiwerya woona wiira okathi ole wooxankiha waari okathi wooreerela wiira nihudhere okhala atthu oovilela.

ILAPO DHIKINA DHA WÁSIA

Franco ni Debbie esekuryaka nipuro naakhaliwa khalai elapo emodha ya wÁsia.

Niri elapo emodha ya wÁsia, mwaakha wa 2007

Mwaakha wa 2006, naahaakhela yoothanleliwa ya orowa orumeela elapo emodha ya wÁsia. Ndho elo yaahela mpuwa otthikela oviriha nxankiho mmodharu wa ohudha elottelo epheya ni olamalela makhalelo mapheya. Elapo ele dhaahidhala mixankiho dhawaatta mwaha wa anapoliitika ni ahooleli a itiini. Yaari etthu yoohakalaliha wiiwa ilottelo dhoovirikana dhalottiwa miloko idhe. Mweekhweeli, moohixikha ovirikana wa makhalelo, anna ni arokora yaari awiiraana okhala wiira yaanitthara malakihero a Yehova. Hiyo naanitikinihiwa vawaatta mwaha wa woona olipa nrima wa anna ni arokora yaawo yaavilenle ohadhuliwa ni amudhi-ya, mavisiinyu-ya ni makoleeka-ya a oskola ni a ontekoni.

Mwaakha wa 2012, naahimwiira konkereesu a vameekhaaya oTel-Aviv, wIsarayeeli. Okhuma pentekosti a 33 Nuumala Kristu Ora, ele yaari evaara yoopacera atthu imilyawu dhawaatta a Muluku yaathukumanne awa elapo ele wiira enkokhorele Yehova. Ole okathi ohinliyaleya!

Ndho mpuwa wa miyaakha naarumeela nhu wuuwu, naahirummwa orowa osekurya elapo emodha yeelo nteko nhu onkhoottihiwa awa. Naahikusa iliivuru dhihu kamodha-kamodha, naahivara nteko woolaleerya ni naahiwiira asembleiya akhaani. Naaniwoona atoropa mapuro oovirikana. Masi okhala wiira naanivaha ephoole ni naaniveleeliwa ni anna a opuro ole, naaniidhoona okhala oophareleleya.

OTTHIKELA WÁFRICA

Franco anttaphunyaka komputatoore-ye.

Kikociheraka mwaha oCongo, mwaakha wa 2014

Mwaakha wa 2013, naahaakhela yoothanleliwa yoovirikana. Naahithanleliwa orowa orumeela efiliyaali ya oKinshasa, oCongo. Elapo yeelo erina dhoopattusiwa dhooreera, masi-tho erina dhawiiraneya inoonihera mixankiho evirinhe awa nkhama etala ni ikhotto. Woopacerani, naahupuwela wiira: “Hiyo ninnidhuwelawo wÁfrica, niri oolikane ene wiira nirowe.” Masi, dhaahikhala itthu dhawaatta naatthuneya nhu ohudhera, saasaasa vaavo naaya nhu nikeetta mikwaha okhala wiira okathi ole iphuro dhaari dhooxankiha ni khidhaarina iponti. Hata eri dhiidho, dhaahikhala itthu dhawaatta dhaanilipiha. Mwa ntakihero, anna yaanivilela moohakalala, nnaamwi yaaviriha nxankiho woothoiwa nsurukhu. Awo yaanipheta nteko woolaleerya ni yaaniilipihera orowela mithukumano dha mmulokoni ohela mpuwa mithukumano dhuulupale. Hiyo noowerya woona ni maitho nhu moopora Yehova aareliha iye ni aakhalihera iye miteko dha Omwene elapo ele oya vahoolo. Okathi wootheene nivirinhe nhu nikhalaka oCongo, noohudhera itthu dhawaatta dhootepa otthuneya ni nihaaphwanya axirikha oolipa yaawo ari nkhama amudhi nhu.

Franco ari nteko woolaleerya, owo vamodha ni anna ni arokora erowaka olaleerya nttetthe mmodha.

Olaleerya wÁfrica do Sul, mwaakha wa 2023

Wookhidherani wa mwaakha wa 2017, naahaakhela yoothanleliwa ekina ya orowa orumeela wÁfrica do Sul. Nuumala ophiya naahithanleliwa miteko nahaatanke nhu ovara khalai. Dhookhala-tho itthu dhikina naatthuneya nhu ohudhera. Ndho, itthu naahudhenre nhu khalai dhaahinikhalihera vawaatta. Okhuma nihiku niphin’ye nhu opuro ola, ninnihakalala okhalana eparakha ya waadhuwela anna ni arokora yaawo yaavirinhe iyaakha dhawaatta enrumeelaka Yehova moororomeleya. Etthu yoohakalaliha woona emudhi ya oBeteeli evaraka vamodha mwawiiraana, nnaamwi eri atthu a iraasa ni dhoolema dhoovirikana. Arumeyi a Yehova anniilipihera wiira ekhalena ontthu wa naanaano ni weettela malakihero a mBiibiliyani. Ni yookhumelela-ya, Yehova onnaareeliha aavahaka nrettele weekhweeli.

Mwa iyaakha dhootheene ivinre, miyo ni Debbie nihaakhela dhoothanleliwa dhoohakalaliha ni noohudhera makhalelo ni ilottelo dhoovirikana. Masi olotta ekhweeli, khiwaanikhweela opaka itthu idho dhootheene. Masi okathi wootheene naanona opheta ni moopora Yehova aanikhalihera iye oreela wa ntthenkeso-ye vamodha ni anna ni arokora. (Esal. 144:2) Iyaakha dhootheene nivirinhe nhu nivaraka nteko wa okathi wootheene, noohudhera itthu dhawaatta dheidho inikhalihenre okhala arumeyi oolipa a Yehova.

Kinnixukhurela ni ovaha efaita itthu dhootheene anaan’yari aka akihudhinhe awa, nikhalihero na mwaaraka Debbie ni matakihero ooreera a emudhi ya omunepani ya olumwinku wootheene. Vaavo niniilipihera nhu niyaaka nhoolo, miyo vamodha ni mwaaraka Debbie noolakela ohihiya ohudhera itthu ninvahiwa nhu ni Nhudhihi nhu Muulupale.

    Iliivura dha Emakhuwa-Marrevoni (2013-2025)
    Okhuma
    Ovolowa
    • Makhuwa-Marrevone
    • Ovaha
    • Yootthuna nnyu
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Inamuna Dhoorumeela
    • Malakihero a Ovitha Ixiiri
    • Ikonfikurasau dha Ovitha Ixiiri
    • JW.ORG
    • Ovolowa
    Ovaha