Jwakulocesya Jwali ku Ukapolo Akummanyisya Yamsogolo

DANIYELE, mcanda juŵakwete cikulupi cakulimba mnope, ŵamjigele kwawula najo ku ukapolo ku Babelo, Yelusalemu mkanaŵe kumjonanga. Jwalakwe ni Ayuda ŵane ŵaŵakamwile ukapolo pandaŵi jawagwile ucimwene wa Yuda, ŵakwete upile wakuŵa ŵagopoka kulekangana ni acimjawo. Pandaŵi jelewu jiŵatemi ku Babelo, Mlungu ŵampele Daniyele upile wekulungwa. Ŵamkulupwisye ku ciwa m’lisimbo lya masimba, soni ŵapocele sagamisi sisyamkamucisye kuti ayimanyilile yakutendekwa msogolo. Yakulocesya ya Daniyele yakusosekwa mnope yaliji yakwamba Masiya ni ulamusi Wakwe.

Daniyele akumanyilila ya ndaŵi jakwisa kwa Masiya. Daniyele ŵamsalile ya ndaŵi jakajembeceye ŵandu ŵa Mlungu kwisa kwa “Masiya Mlongola.” Ndaŵi jeleji jakwanaga pakumala kwa milungu 69 ja yaka, kutandila caka caŵalamwile kuti awucisye ni kutaŵasoni yipupa ya Yelusalemu. Mlungu usyesyene ukusakola masiku msano ni gaŵili, ni mlungu wa yaka ukwete yaka msano ni yiŵili. Kulamula pakwamba ya Yelusalemuku kwatendekwe mu 455 B.C.E, yili yipite yaka yejinji kutyocela mu ndaŵi jiŵapali Daniyele. Kutandila ndaŵi jeleji, “milungu” 69 jila jaliji mkwendelecela kwa yaka 483, mpaka jamalile mu caka ca 29 C.E. Mungani jakuyicisya, citulole yayatendekwe mu caka celeco. Daniyele mu sagamisi ŵayiwenisoni kuti Masiya “cacimkata,” kapena kuti kum’wulaga pakusaka kuswejesya ulemwa.—Danieli 9:24-26.

Masiya caciŵa Mwenye kwinani. Daniyele musagamisi syakusimonjesya, ŵakuweni kwinani kuli Masiya “juŵawonekaga mpela mwanace jwa mundu,” ali mkuŵandicila citengu ca Yehofa. Yehofa ŵampele jwalakwe “ulamusi ni ucimbicimbi, soni ucimwene.” Ucimwene welewo waliji wakuti ngasiwumala. Daniyele ŵamanyililesoni cindu cine cakusangalasya pakwamba ya Ucimwene wa Masiya. Mwenyejo ŵaliji jwakuti cacilamulila yimpepe ni ŵane, ŵali likuga lyalikolanjikwa kuŵa “ŵakuswejela ŵa Jwamwinani Mnope.”—Danieli 7:13, 14, 27.

Ucimwenewu ucijonanga maboma ga pacilambo capasi. Mlungu ŵampele Daniyele lunda lwagopolela sagamisi syakumasya lunda siŵasagamile Nebukadinesala, mwenye jwa ku Babelo. Mwenyeju ŵawuweni mtembe wawukulungwa wawakwete mtwe wa golidi, cidali ni mikono ja silifa, lutumbo ni yiiga ya mkuwa, ngongolo sya cisyano, soni sajo sya cisyano cewanganicilane ni lilongo. Liganga liŵalisepile mwitumbi lyakanyete sajo syangalimbasyo ni kuswaswata mtembewo mpaka kuŵa mpela luwundu. Daniyele ŵaŵecete kuti mbali sya mtembewo syajimilaga maulamusi gamacili mnope ga pacilambo cosope capasi gagaciŵa mkupagwa, kutandila pa ulamusi wa Babelo wawajimilaga mtwe wa golidi. Daniyele ŵayiweni mu sagamisi kuti kumbesi kwa ulamusi wamacili wa cilambo cakusakalaci, Ucimwene wa Mlungu ucitendapo kandu. Uciswaswata maboma gosope ga cilamboci. Ni kaneko ucilamulila kwa ndaŵi syosope.—Danieli, caputala 2.

Daniyele ŵatemi ni umi mpaka kalambala, ni ŵawuweni ulamusi wa Babelo wuli mkumala. Mwakamulana ni yiŵaŵecete ŵakulocesya, mwenye Kolesi ŵasumwile msindawu. Kaneko mkanijipite ndaŵi jelewu, Ayuda ŵagopwele mu ukapolo, pali papite yaka 70 yiŵalocesye, kutandila pakonanjikwa kwa msinda wawo. Mwakulongolelegwa ni ŵakulamulila, ŵambopesi, soni ŵakulocesya ŵakulupicika, Ayuda pambesi pakwe ŵakombwele kutaŵasoni Yelusalemu ni kulinganyasoni nyumba jakupopelela ja Yehofa. Nambo ana catendekwe cici yili yimasile yaka 483?

​—Nganiji jityocele m’buku ja Danieli.