MTWE 3
Ana Chakulinga Cha Mlungu Kwa Ŵandu Chili Chamtuli?
1. Ana chakulinga cha Mlungu kwa ŵandu chaliji chamtuli?
MLUNGU akwete chakulinga chambone kwa ŵandu. Jwalakwe ŵampanganyisye jwamlume ni jwamkongwe jwandanda, Adamu ni Hawa. Ŵapanganyisye kuti atameje mumgunda wakusalala. Mlungu ŵasakaga kuti jemanjaji akole ŵanache, soni kuti achilinganye chilambochi kuŵa paladaiso. Ŵasakagasoni kuti ayisamalileje yinyama.—Genesesi 1:28; 2:8, 9, 15; alole Maloŵe Gakumbesi 6.
2. (a) Ana tukumanyilila chatuli kuti Mlungu chachitenda yaŵasakaga? (b) Ana Baibulo jikusasala yatuli pakwamba yakutama ni umi wangamala?
2 Ana akuganisya kuti mpaka yichikomboleka m’weji kutamasoni m’paladaiso? Yehofa akutusalila kuti, “Une mbechete yeleyi, soni chinjiyitenda” (Yesaya 46:9-11; 55:11) Yili yisyene kuti Mlungu chachitenda yakusaka soni pangali champaka chimlepekasye. Yehofa akutusalila kuti ŵakwete chakulinga paŵachipanganyaga chilambo chapasi. Jwalakwe ‘nganachipanganya pali pangali chakulinga.’ (Yesaya 45:18) Jwalakwe ŵasakaga kuti ŵandu agumbale pachilambo chosope chapasi. Ana Mlungu ŵasakaga kuti ŵandu ŵakutama pachilambo chapasi aŵe ŵatuli, soni atameje pachilambo chapasi kwandaŵi jelewu chatuli? Baibulo jikusati, “Ŵakulungama [kapena kuti ŵakupikanila] chachipochela chilambo chapasi. Ni chachitamaga mwelemo kwandaŵi syosope.”—Salimo 37:29; Chiwunukuko 21:3, 4.
3. Pakuŵa ŵandu akusalwala soni kuwa, ana mpaka papagwe chiwusyo chatuli?
3 Nambo lelojino, ŵandu akusalwala, soni kuwa. M’yilambo yejinji, mwana ngondo, soni kuwulagana. Kusala yisyene yeleyi ngaŵa kuti ni yaŵasakaga Mlungu. Nambo ana chatendekwe chichi kuti yiŵe mwayiŵelelemu, soni ligongo chichi yeleyi yatendekwe? Baibulope ni jampaka jitusalile.
MDANI JWA MLUNGU
4, 5. (a) Ana ŵani ŵaŵaliji mkuŵecheta ni Hawa kupitila m’lijoka mumgunda wa Edeni? (b) Ana mpaka yikomboleche chatuli kuti mundu jwaŵaliji jwachilungamo aŵe jwawiyi?
4 Baibulo jikusatusalila kuti Mlungu akwete mdani jwakwe. Lina lyakwe akusakolanjidwa kuti ‘Jwakulambusya soni Satana.’ Satana ŵakamulichisye masengo lijoka pakuŵecheta ni Hawa mumgunda wa Edeni. (Chiwunukuko 12:9; Genesesi 3:1) Jwalakwe ŵalingenye yakuti lijoka liwonecheje mpela likuŵecheta.—Alole Maloŵe Gakumbesi 7.
5 Ana tujile kuti Mlungu ni juŵampanganyisye Satana? Iyayi! Jwalakwe ŵaliji Lilayika lyambone lyalyaliji kwinani pandaŵi jele Mlungu ŵalinganyaga chilambo chapasi kuti Adamu ni Hawa atamejemo. Nambo jwalakwe jwachenjile nikuŵa Jwakulambusya. (Yobu 38:4, 7) Ana yeleyi mpaka yikomboleche chatuli? Ana yikusakomboleka chatuli kuti mundu jwaŵaliji jwachilungamo achenje nikuŵa jwawiyi? Jwalakwe nganapagwa ali jwawiyi. Nambo jwalakwe akusakumbilaga kapena kusachilila mnope yindu yamsyene. Pakwendelechela kuganichisya ya chindu chakuchisakacho ni pakusachikumbila mnope. Ni naga apatile lipesa, akusajiwa chinducho. Pelepa jwalakwe akusaŵa kuti alitesile jika kuŵa jwawiyi.—Aŵalanje Yakobo 1:13-15; alole Maloŵe Gakumbesi 8.
6. Ana yakomboleche chatuli kuti lilayika line liŵe mmagongo jwa Mlungu?
6 Yeleyi ni yayalitendechele lilayika lila. Yehofa ali ŵapanganyisye Adamu ni Hawa, ŵasalile kuti aŵeleche ŵanache soni kuti “agumbale pachilambo chapasi.” (Genesesi 1:27, 28) Komboleka kuti lilayikali lyaganisisye kuti, ‘Ŵandu wosopewo komboleka kulambilaga unejo m’malo mwa Yehofa.’ Palyaganichisyaga mnope yeleyi ni palyakumbilaga mnope yindu ya Yehofa. Lilayikali lyasakaga kuti ŵandu alilambileje. M’yoyo lilayikali lyamlambwisye Hawa ni kumsokonasya. (Aŵalanje Genesesi 3:1-5.) Mwakutenda yeleyi, jwalakwe ŵaŵele Satana jwakulambusya, mmagongo jwa Mlungu.
7. (a) Ana ligongo chichi Adamu ni Hawa ŵawile? (b) Ligongo chichi tukusakalambala soni kuwa?
7 Adamu ni Hawa nganapikanila Mlungu mwati ŵalile chisogosi. (Genesesi 2:17; 3:6) Jemanjaji ŵamlemwechesye Yehofa, soni mkupita kwandaŵi ŵawile mpela muŵaŵechetele Yehofa kuti chachiwa naga ngakumpikanila. (Genesesi 3:17-19) Ŵanache ŵa Adamu ni Hawa ŵaŵele ŵakulemwa mwati nombe nawo akusawaga. (Aŵalanje Aloma 5:12) Kuti tupikanichisye chenene ligongo lyakwe ŵanache ŵa Adamu ni Hawa ŵaŵele ŵakulemwa, kwende tulole chisyasyo achi. Aganisye ya chikomboli chagumbila njelwa, naga chikwete chidindo mkati mwakwe nikuti njelwa syachisikopocheje m’chikombolichi sikusaŵasoni syedindiche. M’yoyo, Adamu panganampikanila Mlungu, jwaŵele jwakulemwa. Ligongo lyakuti m’weji tuli ŵanache ŵa Adamu, wosopewe tuli ŵakulemwa, kapena tujile kuti tuli ŵadindiche ni ulemwa wa Adamu. Soni ligongo lyakuti tuli ŵakulemwa, tukusakalambala soni kuwa.—Aloma 3:23; alole Maloŵe Gakumbesi 9.
8, 9. (a) Ana Satana jwasakaga kuti Adamu ni Hawa akulupilile chichi? (b) Ana ligongo chichi Yehofa nganiŵawulaga ŵakwimuchilaŵa ndaŵi jijojo?
8 Satana ni jwaŵatandikasisye kuti ŵandu amjimuchileje Yehofa. Jwatesile yeleyi mwakwatendekasya Adamu ni Hawa kuti akampikanila Mlungu. Jwalakwe ŵasakaga kuti Adamu ni Hawa akulupilile kuti Yehofa ali jwaunami soni ali jwakulamulila jwakusakala jwangakusiŵasosela ŵandu yindu yambone. Ana Yehofa akatesile chichi pelepa? Jwalakwe akagambile kuwulaga Adamu, Hawa soni Satana kuti amasye kwimuchilako. Nambo, ana akatende yeleyi, yikalosisye kuti Satana ŵasalaga yaunami? Ngamkaniyilosya.
9 Lyelelyo ni ligongo lyakwe Yehofa nganiŵawulaga ŵakwimuchilawo ndaŵi jijojo. M’malo mwakwe, jwalakwe ŵapele ŵandu ndaŵi jakuti alilamulile achimsyene. Yehofa atesile yeleyi pakusaka kulosya chenene kuti Satana ali jwakulambusya, soni kuti Yehofa ni jwakusamanyilila yakusosechela ya ŵandu. Tuchilijiganya yejinji yakwamba yeleyi mu Mtwe 11. Nambo ana akuganisya uli pa yele Adamu ni Hawa ŵasagwile kutenda? Ana yaliji yakuŵajilwa kwa jemanjaji kumpikanila Satana m’malo mwa kumpikanila Mlungu? Yehofa ŵapele jemanjaji chilichose chakusosechela pa umi ŵawo. Jwalakwe ŵapele umi wamlama, malo gambone gakutama soni masengo gakusangalasya. Nambo Satana pangali chambone chilichose chiŵatendele. Yikaŵe kuti ŵawojo ŵapali pandaŵijo ana akatesile chichi?
10. Ana mundu jwalijose akwete upile wakusagula chindu chakusosekwa chapi?
10 Mwakulandana ni jemanjaji m’wejisoni tukusosekwa kulisagulila achimsyewe kumpikanila Mlungu kapena iyayi. Kuti tuŵe ni umi yikwegamila payatusagwile panganiji. Mpaka tusagule kumpikanila Yehofa mpela Jwakulamulila jwetu. Patukutenda yeleyi tuchikamuchisya kulosya kuti Satana ali jwaunami. Kapena mpaka tusagule Satana kuŵa jwakulamulila jwetu. (Salimo 73:28; Aŵalanje Misyungu 27:11.) Ŵandu ŵajinji m’chilambochi ŵangampikanila Mlungu. Yisyene kuti jwalakwe nganaŵa jwakulamulila jwa chilambochi. Sambano naga Mlungu nganaŵa jwakulamulila jwa chilambochi, ana ŵani ŵakuchilamulila?
ANA ŴANI ŴAKULAMULILA CHILAMBOCHI?
Yikaŵe kuti mauchimwene gosope ga pachilambo chapasi nganigaŵa ga Satana, ana yikakomboleche kuti ampe Yesu?
11, 12. (a) Ana tukulijiganya chichi payaŵatesile Satana pakumpa Yesu maulamusi? (b) Ana malemba gapi gagakulosya kuti Satana ni jwakulamulila jwa chilambo chapasichi?
11 Yesu jwammanyililaga jwakulamulila jusyesyene jwa chilambochi. Pandaŵi jine Satana “ŵamlosisye Yesu mauchimwene gosope ga pachilambo chapasi ni ulemelelo wawo.” Kaneko Satana ŵamsalile Yesu kuti, “Yindu yosopeyi chinape naga akundindiŵalila ni kulambila une kamope basi.” (Mateyu 4:8, 9; Luka 4:5, 6) Sambano aliwusye kuti, ‘yikaŵe kuti mauchimwenega nganigaŵa ga Satana, ana niyikakomboleche kuti ampe Yesu?’ Ngamkaniyikomboleka. Maboma gosopega gali ga Satana.
12 Nambo komboleka kusimonga kuti, ‘Ana mpaka yikomboleche chatuli Satana kuŵa jwakulamulila jwa chilambochi? Ana Yehofa ngaŵa ni jwali Mlungu jwamachiligosope juŵapanganyisye chilambo chosopechi?’ (Chiwunukuko 4:11) Yili yisyene kuti jwalakwe ali jwamachiligosope, nambo Yesu ŵamkolasile Satana kuŵa “jwakulamulila jwa chilambochi.” (Yohane 12:31; 14:30; 16:11) Ndumetume Paulo ŵamkolasilesoni Satana kuti “mlungu jwa ndaŵi ajino.” (2 Akolinto 4:3, 4) Nombe najo ndumetume Yohane jwalembile kuti “chilambo chosope chili m’miyala mwa jwakusakala jula.”—1 Yohane 5:19.
ANA CHILAMBO CHA SATANA CHICHIJONANJIDWA CHAMTULI?
13. Ana ligongo chichi tukusosekwa chilambo chasambano?
13 Chilambochi chikwendelechela kuŵa chakogoya. Pana ngondo, yipupu, kulambusyana, soni ngalwe sili palipose. Ŵandu atamose ali alinjilile chatuli, ngaŵa mkupakombola kumasya yakusawusya yosopeyi. Nambo pachangakaŵapa Mlungu chajonanje chilambo chakusakalachi pa ngondo ja Alamagedo, nikuyikasya chilambo chasambano chachilungamo.—Chiwunukuko 16:14-16; alole Maloŵe Gakumbesi 10.
14. (a) Ana Mlungu asagwile ŵani kuti aŵe Mwenye jwa Uchimwene ŵakwe? (b) Ana Baibulo jasasile mkanipaŵe yatuli yakwamba Yesu?
14 Yehofa amsagwile Yesu Klistu kuŵa Mwenye jwa boma jakwe jakwinani, kapena kuti Uchimwene wakwe. Yaka masawusande yipiteyo, Baibulo jasasile mkanipaŵe kuti Yesu chachilamulila mpela “Mwenye jwa Mtendele” soni kuti boma jakwe ngasijimala. (Yesaya 9:6, 7) Yesu ŵajiganyisye ŵakulijiganya ŵakwe kuti apopeleje kuti bomaji jiyiche. Jwalakwe jwatite, “Uchimwene wawo uyiche. Yakusaka yawo yitendekwe pachilambo chapasi, mpela kwinani.” (Mateyu 6:10) Mu Mtwe 8, chachilijiganya yawuchitenda Uchimwene wa Mlungu kuti ujinjile m’malo mwa maboma ga pachilambopa. (Aŵalanje Daniele 2:44.) Kaneko Uchimwene wa Mlungu uchilinganya chilambochi kuŵa malo gakusalala.—Alole Maloŵe Gakumbesi 11.
CHILAMBO CHAPASI CHASAMBANO CHIŴANDICHILE
15. Ana “chilambo chapasi chasambano” chikusagopolela chichi?
15 Baibulo jikutusalila kuti, “Tukwembecheya kwinani kwasambano soni chilambo chapasi chasambano,” soni “mwelemu muchiŵa chilungamo.” (2 Petulo 3:13; Yesaya 65:17) Ndaŵi sine Baibulo pajikusala ya “chilambo chapasi,” jikusaŵa jili mkusala yakwamba ŵandu ŵakutama pachilambo chapasi. (Genesesi 11:1) M’yoyo, “chilambo chapasi chasambano” chachilungamo chikugopolela ŵandu ŵakusampikanila Mlungu ŵele Mlungujo chachapa yambone.
16. Ana mtuka wambone watuli wele Mlungu chachapa ŵachachitama m’chilambo chasambano, soni tukusosekwa kutenda chichi kuti tukapochele mtuka welewu?
16 Yesu ŵasasile kuti ŵandu ŵachachitama m’chilambo chasambano chachipochela “umi wangamala.” (Maliko 10:30) Ana tukusosekwa kutenda chichi kuti tukapochele nawo mtuka welewu? Kuti tupate kwanga kwakwe, kwende tuŵalanje Yohane 3 ndime 16 soni 17 ndime 3. Sambano kwende tulole yajikusasala Baibulo pakwamba ya mwawuchiŵela umi m’chilambo chapasi cha Paladaiso.
17, 18. Ana tukumanyilila chatuli kuti pachilambo chosope pachiŵa mtendele?
17 Ndamo syakusakala, ngondo, kasa malamusi, soni yakuwulasyana yichimala. Ŵandu wosope ŵakusakala chachimala pachilambo chapasi. (Salimo 37:10, 11) Mlungu chachimasya ‘ngondo pachilambo chosope chapasi.’ (Salimo 46:9; Yesaya 2:4) Chilambo chapasi chichigumbala ni ŵandu ŵakusamnonyela soni ŵakusampikanila Mlungu. Pachiŵa mtendele ŵangamala.—Salimo 72:7.
18 Ŵandu ŵa Yehofa chachilipikanaga kuti pangali chakwajogoya. Kalakala, Ayisalayeli naga ampikanile Mlungu, ŵaŵaga pamtendele ligongo jwalakwe ŵachenjelaga. (Lefitiko 25:18, 19) M’chilambo chasambano, ngasitujogopa chilichose kapena mundu jwalijose.—Aŵalanje Yesaya 32:18; Mika 4:4.
19. Ana ligongo chichi mpaka tuŵe ŵakusimichisya kuti pachilambo chapasi chasambano pachiŵa yakulya yejinji?
19 Kuchiŵa yakulya yejinji. “Pachilambo chapasi pachiŵa yagungula yejinji. Penani pa matumbi pachiŵa yagungula yejinji.” (Salimo 72:16) Yehofa “Mlungu jwetu, chachitujaliwa,” soni “chilambo chichikoposya yisogosi yakwe.”—Salimo 67:6.
20. Ana tukumanyilila chatuli kuti chilambo chosope chichiŵa paladaiso?
20 Chilambo chosope chapasi chichiŵa paladaiso. Ŵandu chachikola nyumba soni migunda jakusalala. (Aŵalanje Yesaya 65:21-24; Chiwunukuko 11:18.) Chilambo chosope chapasi chichiŵa chakusalala mpela muwaŵelele mgunda wa Edeni. Ndaŵi syosope Yehofa chachitupaga yiliyose yatukusasosechela. Pakwamba ya Yehofa Baibulo jikusati, “Akusatambasukula mkono wawo ni kwanilisya chakumbila cha chindu chilichose cha umi.”—Salimo 145:16.
21. Ana tukumanyilila chatuli kuti pachiŵa mtendele pasikati pa ŵandu ni yinyama?
21 Pachiŵa mtendele pasikati pa ŵandu ni yinyama. Yinyama ngasiyiwulasyasoni ŵandu. Ŵanache ŵachinondipile ngasajogopa atamose pali ni yinyama yayikusawoneka yakogoya moŵa agano.—Aŵalanje Yesaya 11:6-9; 65:25.
22. Ana Yesu chachitenda yatuli kwa ŵandu ŵakulwala?
22 Pangali juchachilwalaga. Yesu paŵaliji pachilambo chapasi, ŵaposisye ŵandu ŵajinji ŵakulwala. (Mateyu 9:35; Maliko 1:40-42; Yohane 5:5-9) Nambo jwalakwe mpela Mwenye jwa Uchimwene wa Mlungu, chachiposya mundu jwalijose. Pangali mundu juchachiŵecheta kuti, “Une ngulwala.”—Yesaya 33:24; 35:5, 6.
23. Ana Mlungu chachitenda yatuli kwa ŵandu ŵaŵawile?
23 Ŵawe chachiŵasoni ni umi. Mlungu ŵasasile kuti chachajimusya ŵandu ŵajinji ŵaŵawile. Baibulo jikusati, “Kuchiŵa kwimuka kwa ŵakulungama ni ŵangalungama ŵakwe.”—Aŵalanje Yohane 5:28, 29; Masengo 24:15.
24. Ana akupikana uli pakwamba yakutama ni umi m’Paladaiso?
24 Pelepa tukusosekwa kusagula. Mpaka tusagule kulijiganya ya Yehofa ni kumtumichilaga, kapena kutendaga yatukusaka. Naga tukusagula kumtumichila Yehofa, nikuti mpaka tukole chembecheyo chambone kusogolo. Mundu jwine ali am’ŵendile Yesu kuti chamkumbuchile pachachiwa, Yesu ŵamsalile kuti, “Timchiŵa ni une m’Paladaiso.” (Luka 23:43) Kwende tulijiganye yejinji yakwamba Yesu Klistu soni yachachitenda pakwanilisya yilanga ya Mlungu.