Yampaka Atende Kuti Kuŵalanga Baibulo Kwakamuchisyeje Kupilila Yakusawusya

1. Ana ŵakutumichila ŵa Yehofa mpaka asimane ni yakusawusya yamtuli?

ANA wawojo pana chakusawusya chekulungwa chakusimana nacho? Komboleka kuti m’bale kapena mlongo jwakuŵesye. (Yak. 3:2) Mwinesoni achimjawo ŵakumasengo kapena kusukulu akusiŵanyosyaga ligongo lyakuti akusamtumichila Yehofa. (1 Pet. 4:3, 4) Kombolekasoni kuti ŵamwiŵasa mwawo akusiŵalekasya kuti akajawula kumisongano kapena kwasalila ŵane yindu yakusakulupilila. (Mat. 10:35, 36) Sonitu naga chakulingwacho chili chakupweteka mnope, mpaka aganisye yakuleka kumtumichila Yehofa. Nambope mpaka aŵe ŵakusimichisya kuti Yehofa chachakamuchisya kupilila yakulingwa yiliyose yampaka asimane nayo.

2. Mwakamulana ni lilemba lya Aloma 15:4, ana kuŵalanga Baibulo mpaka kutukamuchisye chamtuli?

² Yehofa ŵakundile kuti m’Baibulo musimanikwe yisyasyo ya ŵandu ŵangali umlama, ŵaŵakombwele kupilila yakusawusya yaŵasimene nayo. Ŵalembile yeleyi kuti tulijiganye kutyochela kwa jemanjaji. Ni ligongo lyakwe Yehofa ŵamsalile Paulo kuti alembe maloŵe gagali pa Aloma 15:4. (Aŵalanje.) Kuŵalanga nganisi mpaka kutupe chembecheyo soni kutulimbikasya. Nambo kuti tupindule patukuŵalanga Baibulo, tukusosekwa kutenda yejinji mmalo mwagamba kuŵalanga. Tukundeje kuti Maloŵe ga Mlungu gachenjeje kaganisye ketu soni kuti gatuyicheje pamtima. Ana mpaka tutende uli naga tukusosa malangiso gakuti gatukamuchisye kumalana ni chakusawusya chinechakwe? Tutendeje yindu mcheche ayi, (1) tupopeleje, (2) tujiwoneje nganijo mpela jikutendekwa kwene, (3) tuganichisyeje mwakusokoka, soni (4) tukamulichisyeje masengo yatulijiganyisye. Kwende chandanda tulole mwampaka tutendele yeleyi.b Kaneko chitukamulichisye masengo yindu mchecheyi, pakulijiganya yaŵasimene nayo Mwenye Daudi soni ndumetume Paulo.

3. Ana akusosekwa kutenda chichi mkanatande kuŵalanga Baibulo? Ligongo chichi akusosekwa kutenda yeleyi?

³ (1) Kupopela. Mkanatande kuŵalanga Baibulo amŵendeje Yehofa kuti ŵakamuchisye kupindula ni yachaŵalanjeyo. Mwachisyasyo, mwine akusosa malangiso gampaka gakamuchisye kumalana ni chakusawusya chinechakwe. Mpaka amŵende Yehofa kuti apate mfundo syampaka syakamuchisye kusagula chenene yakutenda.—Afil. 4:6, 7; Yak. 1:5.

4. Ana chichi champaka chimkamuchisye mundu kujiwona ngani jakuŵalanga m’Baibulo mpela kuti jikutendekwa kwene?

⁴ (2) Kujiwona nganijo mpela jikutendekwa. Yehofa ŵatupele lunda lwakuyiwona yindu yayatendekwe kala mpela kuti yikutendekwa kwene. Kuti ajiwoneje ngani jakuŵalanga mpela jikutendekwa kwene, akusosekwa kuliwanichisyaga mpela kuti ali mundu jwakumsala munganimo. Alinjeje kuyiwona yindu mpela muŵayiwonelaga mundu jwakumsala munganimo, soni kulipikana mpela muŵalipikanilaga jwalakwe.

5. Ana kuganichisya mwakusokoka kukusagopolela chichi?

⁵ (3) Kuganichisya mwakusokoka. Kwelekutu kuli kuganichisya mwakusamala mnope yindu yawuŵalasile ni chakulinga chakuti uyikamuchilisye masengo. Yeleyi yikusamkamuchisya mundu kuti ajipikanichisye nganijo. Kuŵalanga Baibulo nambo ni ngaganichisya, kuli mpela kwambaga kulola njelwa syagambile kusiwunjika panepakwe. Nambo kuganichisya yaŵalasile kuli mpela kujigala njelwa sila nikutanda kutaŵa nyumba. Kuti akombole kuganichisya yaŵalasile, aliwusyeje yiwusyo yakuyichisyayi, ‘Ana mundu jwakumkolanga munganiji ŵatesile uli kuti amalane ni chakusawusya chakwe? Nambi Yehofa ŵamkamuchisye chamtuli? Ana mpaka ngamulichisye masengo chamtuli yambalasileyi kuti ngombole kupilila yakulingwa?’

6. Ligongo chichi tukusosekwa kukamulichisyaga masengo yindu yatulijiganyisye?

⁶ (4) Kuyikamulichisya masengo yalijiganyisye. Yesu jwasasile kuti naga ngatukukamulichisya masengo yindu yatulijiganyisye, yili yakulandana ni mundu jwataŵile nyumba pamsanga. Munduju jwakamwile masengo mwakulimbichila nambo nganigamkamuchisya. Yaliji myoyo, ligongo kwayiche chimbungo chamachili soni ula ni kuputa nyumbajo mwamti jagwile. (Mat. 7:24-27) Mwakulandana ni yeleyi, naga tukupopela, kujiwona ngani jatukuŵalanga mpela jikutendekwa kwene soni kuganichisya mwakusokoka, nambo ni ngayikamulichisya masengo, mpaka tugambe kwasa ndaŵi. Soni patukulinjidwa kapena ŵane pakutulagasya, mpaka yiŵe yangasawusya kuti chikulupi chetu chinandipe machili. Nambo patukukamulichisya masengo yatulijiganyisye yikusaŵa yangasawusya kuti tusagule yindu mwalunda. Tukusaŵa ŵakusangalala soni tukusakola chikulupi chakulimba. (Yes. 48:17, 18) Pakamulichisya masengo yindu mcheche yatukambileneyi, kwende tulole yampaka tulijiganye pa yaŵasimene nayo Mwenye Daudi.

YAMPAKA TULIJIGANYE KWA MWENYE DAUDI

7. Ana chitukambilane ngani ja m’Baibulo japi?

⁷ Ana pana mjawo kapena jwa mwiŵasa mwawo jwaŵatendele yindu mwangali chilungamo? Naga apali, nikuti mpaka alijiganye kwa Mwenye Daudi. Jwalakwe jwatendeledwe yangali chilungamo ni mwanache jwakwe Abisalomu, juŵasakaga kusumula umwenye.—2 Sam. 15:5-14, 31; 18:6-14.

8. Ana mpaka atende chichi kuti Yehofa ŵakamuchisye?

⁸ (1) Kupopela. Mkanaŵe kuŵalanga ngani jakusaka kulijiganyajo, amsalileje kaje Yehofa mwakupikanila mumtima pa yindu yangali chilungamo yayatendecheleyo. (Sal. 6:6-9) Pakupopela aŵecheteje mwangapita mumbali. Kaneko amŵendeje Yehofa kuti ŵakamuchisye kumalana ni chakusawusya chasimene nacho.

9. Ana chatendekwe chichi pasikati pa Daudi ni Abisalomu?

⁹ (2) Kujiwona nganijo mpela jikutendekwa. Aganichisye yiyamtendechele Mwenye Daudi soni muyamkwayile jwalakwe. Kwa yaka yejinji, Abisalomu juŵaliji mwanache jwa Daudi jwatendaga yakuti ŵandu amnonyeleje. (2 Sam. 15:7) Abisalomu paŵayiweni kuti mpaka asumule umwenye, ŵatumile ŵandu kuti akakope Aisalaeli wosope kuti amsagule kuŵa mwenye. Jwayikwene pakumnyenjelela Ahitofeli, juŵamkamuchisyaga lunda Daudi, kuti amkamuchisye kusumula uchimwenewu. Abisalomu jwaliwonaga kuti ali mwenye, mwamti jwasosile matala gakuti amwulaje Daudi, jwele pandaŵijo komboleka kuti ŵalwalaga mnope. (Sal. 41:1-9) Kaneko Daudi jwachikopochele chiwembuchi mwamti jwatilile ku Yelusalemu. Yeleyi yatendekasisye kuti papagwe ngondo pasikati pa asilikali ŵa Abisalomu ni ŵa Daudi. Yakuyichisya yakwe, asilikali ŵakwimuchilawo ŵalusile ngondojo, mwamti Abisalomu ŵawulajidwe.

10. Ana Mwenye Daudi akakomboleche kutenda yindu yapi?

¹⁰ Sambano aganichisye muŵapikanile Daudi yindu yosopeyi yili yimtendechele. Jwalakwe ŵamnonyelaga mnope Abisalomu soni ŵamdalilaga mnope Ahitofeli. Nambo chakutesya chanasa chaliji chakuti achimjakwe wosopeŵa ŵamtendele yindu yangali chilungamo, ligongo ŵayikene pakusaka kumwulaga Daudi. Yeleyi yikamtendekasisye Daudi kwakayichila achimjakwe ŵane, pakuganisya kuti mwine alisoni kumbali ja Abisalomu. Mwinesoni jwalakwe akaliganichisye jikape ni gamba kutilila m’chilambo chine. Kapenasoni yikagambile kumlagasya mnope nganisyo. Nambotu jwalakwe nganatenda yosopeyi. Mmalo mwakwe jwatesile yakuti agambe kumalana ni chakusawusyacho. Ana jwakombwele chamtuli?

11. Ana Daudi jwatesile uli pajwasimene ni yakusawusya?

¹¹ (3) Kuganichisya mwakusokoka. Ana akulijiganya chichi pangani jijamtendechele Daudi? Chandanda apate kaje kwanga kwa chiwusyo chakuti, “Ana Daudi jwatesile chichi kuti alikulupusye?” Daudi nganatenda yindu mwakulosya kuti yimkanganiche mnope, kapena kusagula yakutenda mwakupupuluma. Nganiwumkamula mnope woga kwampaka kwikana pakulepela kusagula yakutenda. Jwalakwe jwapopesile kwa Yehofa soni kwaŵenda achimjakwe kuti amkamuchisye. Nganachelewasoni kuyikamulichisya masengo yindu yaŵaganisisye kuti ayitende. Atamose kuti yindu yangali chilungamo yampweteche, nganaleka kwadalila achimjakwe, soni nganatumbila.

12. Ana Yehofa ŵamkamuchisye chamtuli Daudi?

¹² Ana Yehofa ŵamkamuchisye chamtuli Daudi? Kuti awungunye nganiji mpaka apate kuti Yehofa ŵamkamuchisye Daudi mwakumpa machili kuti akombole kupilila yakusawusya yaŵasimene nayo. (Sal. 3:1-8; tumaloŵe twapenani.) Yehofa ŵampele upile Daudi pa yindu yiŵasagwile kutenda. Jwalakwe ŵakamuchisye achimjakwe pandaŵi jiŵalimbanaga ni achimmagongo ŵaŵasakaga kusumula umwenye.

13. Ana mpaka amsyasye chamtuli Daudi naga mundu jwine ŵatendele yindu yangali chilungamo? (Mateyu 18:15-17)

¹³ (4) Kuyikamulichisya masengo yalijiganyisye. Aliwusye kaje chiwusyo chakuti, ‘Ana mpaka namsyasye chamtuli Daudi?’ Akusosekwa kutenda yindu mwachitema kuti amalane ni chakusawusyacho. Mpaka akamulichisye masengo maloŵe gaŵasasile Yesu m’buku ja Mateyu chaputala 18. (Aŵalanje Mateyu 18:15-17.) Ngakusosekwa kusagula yakutenda ali atumbile. Apopeleje kaje kwa Yehofa kuti ŵakamuchisye kutenda yindu mwakuwusimana mtima soni kuŵenda lunda kuti amalane ni chakusawusyacho. Nambosoni akaleka kwakulupilila achimjawo. Mmalo mwakwe asachilileje kupochela chikamuchisyo cha achimjawowo. (Mis. 17:17) Chakusosekwa mnope chili chakuti akuyeje malangiso gakwapa Yehofa kupitila m’Maloŵe gakwe.—Mis. 3:5, 6.

YAMPAKA ALIJIGANYE KUTYOCHELA KWA PAULO

14. Ana ni ndaŵi japi jampaka alimbikasidwe ni maloŵe gagali mu lilemba lyalisasile mundimemu?

¹⁴ Ana ŵandu ŵamwiŵasa mwawo akusiŵasisya ligongo lyakuti wawojo akusamtumichilaga Yehofa? Kapena akutama mchilambo chele masengo gakulalichila ŵagalekasisye? Naga yili myoyo, mpaka apate machili pakuŵalanga lilemba lya 2 Timoteyo 1:12-16 soni 4:6-11, 17-22.c Paulo jwalembile maloŵe ga palilembali pandaŵi jiŵaliji kundende.

15. Ana mpaka aŵende chichi kwa Yehofa?

¹⁵ (1) Kupopela. Mkanatande kuŵalanga lilemba lyatusasile lila, amsalile kaje Yehofa yakusawusya yawo soni mwakupikanila mumtima. Pakupopela asaleje yindu yisyesyene yakusaka kuti ŵakamuchisye. Mpaka amŵende Yehofa kuti ŵakamuchisye kupata mfundo syasikulondesya yayamkamuchisye Paulo pandaŵi jiŵasimanaga ni yakusawusya. Mfundo syelesyo mpaka syakamuchisyesoni wawojo kumalana ni yakusawusya yakusimana nayo.

16. Ana Paulo jwasimene ni yamtuli?

¹⁶ (2) Kujiwona nganijo mpela jikutendekwa. Aliwanichisye kuti wawojo ali Paulo jwali kundende ku Loma. Keleka nganikaŵa kandanda Paulo kuŵichidwa mundende. Nambo pandaŵi ajino akumanyilila kuti pangali kutendela mwine, chawe basi. Soni ŵandu ŵane ŵakusakungulukaga nawo, amlesile jikape. Mwamti jwalakwe akulagasika nganisyo.—2 Tim. 1:15.

17. Ana Paulo akakomboleche kutenda chichi pandaŵi jiŵasimene ni yakusawusya?

¹⁷ Yikakomboleche kuti Paulo aganichisyeje mnope yindu yamunyuma, nikuyiwonaga kuti mwine akaŵe ngasagula yindu m’litala lyeleli mkanataŵidwa. Jwalakwe akakombolechesoni kwatumbilila achimjakwe ŵa ku Asiya ŵaŵamlesile ŵala, yayikatendekasisye kuti akakulupililagasoni achimjakwe ŵane. Nambo Paulo nganatenda yeleyi. Ligongo jwakulupililaga kuti achimjakweŵa chapitilisyepe kuŵa ŵakulupichika soni kuti Yehofa chamkamuchisye?

18. Ana Paulo jwatesile uli kuti amalane ni yakusawusya yaŵasimanaga nayo?

¹⁸ (3) Kuganichisya mwakusokoka. Mpaka atande kaje kupata kwanga kwa chiwusyo chakuti, “Ana Paulo jwatesile uli kuti amalane ni chakusawusya chakwe?” Atamose pandaŵi jiŵajembecheyaga kuwulajidwa, Paulo nganaleka kuganichisya ya chindu chakusosekwa mnope chichaliji kumchimbichisya Yehofa. Jwalakwe jwapitilisyesoni kuganichisya yampaka atende kuti ŵalimbikasye ŵandu ŵane. Jwamdalilaga Yehofa mwakupopela ndaŵi syosope. (2 Tim. 1:3) Mmalo mwakuganichisya mnope ya achimjakwe ŵiŵamlesile, jwalakwe jwayamichile chinonyelo chaŵamlosisye achimjakwe ŵaŵaliji ŵakulupichika. Nambosoni, Paulo jwapitilisye kulijiganya Maloŵe ga Mlungu. (2 Tim. 3:16, 17; 4:13) Paulo jwamanyililaga kuti Yehofa soni Yesu akusamnonyela, nambosoni kuti nganamleka jika soni chachimpa yindu yambone ligongo lya utumiki wakutenda.

19. Ana Yehofa ŵamkamuchisye chamtuli Paulo?

¹⁹ Yehofa ŵamsalile Paulo mkanipaŵe kuti chachilagasidwa ligongo lyakuŵa Mklistu. (Mase. 21:11-13) Ana Yehofa ŵamkamuchisye chamtuli Paulo? Jwalakwe ŵajangaga mapopelo ga Paulo soni kumpa machili. (2 Tim. 4:17) Paulo jwaliji jwakusimichisya kuti Yehofa chachimpa upile ligongo lyakukamula masengo mwakulimbichila. Yehofa ŵampelesoni achimjakwe ŵaŵamkamuchisyaga mwakumpa yakusosechela.

20. Mwakamulana ni Aloma 8:38, 39, ana mpaka tumsyasye chamtuli Paulo?

²⁰ (4) Kuyikamulichisya masengo yalijiganyisye. Aliwusye kuti, ‘Ana mpaka namsyasye chamtuli Paulo?’ Mpela muyaŵelele ni Paulo tujembecheyeje kuti ŵandu chatulagasyeje ligongo lya chikulupi chetu. (Maliko 10:29, 30) Kuti tupitilisyepe kuŵa ŵakulupichika patukulinjidwa tukusosekwa kumdalila Yehofa mwakupopela soni kulijiganya maloŵe gakwe ndaŵi syosope. Tukumbuchileje kuti chindu chakusosekwa mnope chili kutenda yindu yampaka yimchimbichisye Yehofa. Myoyo tuŵeje ŵakusimichisya kuti Yehofa ngasatuleka soni pangali yampaka atende mundu jwine pakusaka kutulekanganya ni chinonyelo chakwe.—Aŵalanje Aloma 8:38, 39; Aheb. 13:5, 6.

YAMPAKA TULIJIGANYE KWA ŴANDU ŴANE ŴAKUSAKOLANJIDWA M’BAIBULO

21. Ana chichi chichamkamuchisye Aya soni mnyamata jwine?

²¹ Atamose tuli tusimene ni yakusawusya yamtuli, yisyasyo ya ŵandu ŵakusakolajidwa m’Baibulo mpaka yitulimbikasye. Mwachisyasyo, mpayiniya jwine jwa ku Japan lina lyakwe Aya, jwasasile kuti ngani ja Yona jamkamuchisye kuti amasye woga wajwakwete pakulalichila pamalo pakusimanikwa ŵandu ŵajinji. Nombe mnyamata jwine jwa ku Indonesia jwele achinangolo ŵakwe ngakusamtumichila Yehofa, jwasasile kuti ngani ja Lute jamkamuchisye kuti atande kumtumichila Yehofa.

22. Ana mpaka atende uli kuti apinduleje mnope ni masewelo ga ngani sya m’Baibulo kapena ngani sine sya ŵakutumichila ŵakala?

²² Ana mpaka apate kwapi yisyasyo ya m’Baibulo yampaka yalimbikasye? Tukwete mafidiyo soni yindu yine yakwamba kupikanila nambo soni ngani sine syakuti “Asyasyeje Chikulupi Chawo.”d Nganisi mpaka syakamuchisye kujiwona ngani jakulijiganya m’Baibulo mpela jikutendekwa kwene. Mkanaŵe kulolela fidiyo, chinga kupikanila kapena kuŵalanga ngani jinejakwe amŵendeje kaje Yehofa kuti ŵakamuchisye kupata mfundo syampaka asikamulichisye masengo. Aliwanichisyeje mpela kuti ali mundu jwakumkolanga munganijo. Aganichisyeje mwakusokoka yaŵatesile ŵakutumichila ŵa Yehofawo soni yaŵatite jwalakwe pakwakamuchisya kuti amalane ni chakusawusya chawo. Kaneko akamulichisyeje masengo yalijiganyisyeyo. Amyamichileje Yehofa pa yindu yakwakamuchisya soni alosyeje kuyamichilaku mwakwalimbikasya abale ni alongo.

23. Ana pa Yesaya 41:10, 13, pakulosya kuti Yehofa chachitutendela chichi?

²³ Ligongo lyakuti chilambochi chikulamulidwa ni Satana, yindu mpaka yiŵe yakusawusya paumi wetu. Sonitu ndaŵi sine mpaka tuyiche pakusoŵa pakamula. (2 Tim. 3:1) Nambo ngatukusosekwa kutenda woga ni yeleyi. Yehofa akusamanyilila yakusawusya yatukusimana nayo. Jwalakwe akusatusimichisya kuti naga tukugwa, chachitukamula ni mkono wakwe wamlyo. (Aŵalanje Yesaya 41:10, 13.) Tuli ŵakusimichisya kuti Yehofa chatukamuchisyeje nambosoni kuti Baibulo chijitukamuchisyeje kumalana ni yakusawusya yiliyose yatukusimana nayo.