Malifalesi ga Pologalamu ja Utumiki ni Umi Wetu Wachiklistu
MALICHI 1-7
CHIPANJE CHAKUSIMANIKWA M’MALOŴE GA MLUNGU | NUMELI 7-8
“Yatukulijiganya Kutyochela pa Yayatendekwaga ku Masakasa ga Aisalaeli”
it-1 497 ¶3
Mpingo
Ku Isalaeli, ŵandu ŵaŵakwete udindo ndaŵi syejinji ŵatendaga yindu m’malo mwa ŵandu wosope. (Esala 10:14) Paŵamalisisye kutaŵa chitenti chakusimanilana “ŵakulongolela ŵandu” ŵapeleche yakupeleka. (Num. 7:1-11) Nambosoni, mundaŵi ja Yelemiya, ŵakwimila ŵaŵadindile chidindo “chachilanga” ŵaliji, ŵambopesi, Alefi, soni “ŵakulongolela ŵandu.” (Neh. 9:38–10:27) Aisalaeli paŵajendaga m’chipululu, papali “ŵakulongolela ŵandu ŵaŵatesile msongano” mwamti ŵandu ŵane ŵakwana 250 ŵaliji kumbali ja Kola, Datani, Abilamu, soni Onani. Jemanjaji ŵatandite kusisyana ni Mose ni Aloni. (Num. 16:1-3) Pakuya malangiso gaŵampele, Mose ŵasagwile achalume ŵa Chiisalaeli ŵakwana 70 kuti amkamuchisyeje ‘pakwalongolela ŵandu.’ (Num. 11:16, 17, 24, 25) Lilemba lya Lefitiko 4:15 likusasala ya “achakulungwakulungwa ŵa likuga.’ Yikulosya kuti ŵaŵajimilaga ŵandu ŵaliji achakulungwa, ŵakulongolela, ŵakulamula, soni achakulungwa ŵa ngondo.—Num. 1:4, 16; Yos. 23:2; 24:1.
it-2 796 ¶1
Lubeni
Pa masakasa gaŵataŵile Aisalaeli, Lubeni jwataŵile msakasa wakwe pasikati pa masakasa ga Simiyoni ni Gadi. Jemanjaji ŵataŵile masakasa gawo cha kummwela kwa chitenti chakusimanilana. Pandaŵi jakusaka kuputa ngondo mbali sitatusi syanyakukaga mwakulongoleledwa ni Lubeni, mwakuyana ni mbali sitatu sya Yuda, Isakala, soni Sebuloni. (Num. 2:10-16; 10:14-20) Mwelemu ni muyaŵelelesoni pandaŵi jiŵapelekaga yakupeleka yawo panyuma pakutaŵidwa kwa chitenti chakusimanilana.—Num. 7:1, 2, 10-47.
w04 8/1 25 ¶1
Fundo Syekulungwa sya m’Buku ja Numeli
8:25, 26. Kuti akamule chenene masengo gawo ga Ulefi, ŵasosekwaga kuganichisyasoni yaka yaŵakwete. Mwamti ŵalekaga kukamula pa masengo gawo gaŵakamulaga mwalilamusi. Nambope yaliji yakomboleka kulipeleka kwakamuchisya Alefi ŵane. Atamose kuti masiku agano kwangali lilamusi lyakuti ŵandu apumuleje pa masengo gakusala ya Uchimwene, nambo fundo ja lilamusili jikusatujiganya chindu chakusosekwa mnope. Naga Mklistu ayiche pa msingu wine wakwe, ni akulepela kukamula chenene utumiki wakwe, mpaka akamuleje utumiki wine mwakamulana ni yampaka akwanisye.
Fundo Syakamuchisya
it-1 835
Mwanache Jwandanda Kupagwa
Pakuŵa ŵanache ŵandanda kupagwa ŵa achalume ŵa Aisalaeli, ŵaliji achimlongola m’maŵasa gakulekanganalekangana, soni ni ŵaŵajimilaga mtundu wosopewo. Yehofa ŵawukolangaga mtundu wosopewo kuŵa ‘mwanache jwakwe jwandanda kupagwa.’ Jwalakwe ŵawukolangaga myoyo ligongo lya chilanga chiŵatesile ni Abulahamu. (Eks. 4:22) Myoyo pakusaka kuti akulupusye umi wawo, Yehofa ŵalamwile kuti ‘mwanache jwalijose jwamlume jwandanda kupagwa pasikati pa Aisalaeli, mwanache kanga jwa mundu kanga jwachinyama’ jwasosekwaga kupelechedwa kwa Yehofa. (Eks. 13:2) Yayikulosya kuti ŵanache ŵachalume ŵandanda kupagwaŵa ŵalipelekaga kwa Mlungu.
MALICHI 8-14
CHIPANJE CHAKUSIMANIKWA M’MALOŴE GA MLUNGU | NUMELI 9-10
“Ana Yehofa Akusiŵalongolela Chamtuli Ŵandu Ŵakwe”
it-1 398 ¶3
Masakasa
Kusamisya masakasa kutyoka pa malo gane kwawula pane, (kwakwajigele yaka 40 kwele Mose ŵakusasile chenene pa Numeli 33) kwalosyaga kuti Yehofa akwalongolela. Liwunde palyajimaga pa chitenti chakusimanilana, Aisalaeli nganatyokaga. Nambo naga liwundeli lityosile pa chitentichi, Aisalaeli ŵanyakukaga. Mwamti, “Aisalaeli ŵatamaga pamasakasago pakukuya lilamusi lya Yehofa, nambo paŵalamwile jemanjaji ŵatyokaga.” (Num. 9:15-23, NWT) Ŵapanganyisye malipenga gaŵili gaŵagombaga pakusaka kusala yasasile Yehofa kwa ŵanache ŵa Aisalaeli. (Num. 10:2, 5, 6) Lipenga line lyapajika lyaliji lyakwasalila ŵandu kuti apasule masakasa. Ulendo wandanda wayatendekwe yeleyi waliji “lisiku lya 20 lya mwesi waŵili mu [1512 B.C.E.], chaka chaŵili.” Libokosi lya chilangano lyaŵaga pasogolo, yimpepe ni mitundu jitatu mwakulongoleledwa ni Yuda kaneko Isakala ni Sebuloni ŵayikaga panyuma pakwe. Nambo a Geleshoni soni a Melali ŵakuyaga ali anyakwile yindu ya mu nyumba jakulambilila. Jakuyichisya jaliji mitundu jitatu mwakulongoleledwa ni Lubeni, Simiyoni soni Gadi. Panyuma pa ŵeleŵa payikaga a Kohati, ali ajigele yindu yapajika ya mnyumba jakulambilila. Kaneko payikaga mtundu watatu wawalongoleledwaga ni Efulemu, Manase soni Benjamini. Pakumalisya payikaga asilikali ŵaŵalongoleledwaga ni Dani, Asha soni Nafutali. Jemanjaji ŵaliji ŵakulondela.—Nu 10:11-28.
w11 4/15 4-5
Ana Akusawuwona Umboni Wakuti Yehofa ni Jwakutulongolela?
Ana mpaka tulosye chamtuli kuti tukusasaka kulongoleledwa ni Mlungu? Ndumetume Paulo jwasasile kuti, “Mwakumbuchileje ŵakumlamula ŵenu ni kutenda yakumlamula.” (Aheb. 13:17) Nambo kutenda yeleyi kukusaŵa kwakusawusya. Kuti tupikanichisye kwende tuwanichisye mu gulu ja Aisalaeli mu ndaŵi ja Mose. Ni pajesile kaulendo, liwunde likwima. Kaneko akuliwusya kuti ana liwundeli chilijime kwa ndaŵi jelewu wuli? Ana kwa lisiku limo? Kwa wiki jimo? Kapena kwa miyesi? Ana yili yakuŵajilwa kugopola katundu jwangu josope?’ Mwine chandanda mpaka agambe kugopola yindu yakusosechelape. Kaneko panyuma pa ma wiki mwine akugopola katundu josope kuti akalagaga kusosasosa katundu jwine. Nambo pasigele panandi kumalisya kugopola katundu jwawo, akuliwona liwunde lila kuti likunyakuka, mwamti akusosechela kulonganyasoni katundu jwawo. Yeleyi mpaka yiŵe yakusawusya kwabasi. Nambope Aisalaeli ŵasosekwaga “kunyakuka ndaŵi jijojo.”—Num. 9:17-22.
Ana m’weji tukusatenda wuli patupochele malangiso gasambano? Ana tukusakuya malangisogo “ndaŵi jijojo”? kapena ana tukusapitilisya kutenda yindu mwatwatendelaga pandanda? Ana tukumanyilila malangiso gasambano gakwayana ni mwampaka tutendechesye majiganyo ga Baibulo, kulalichila m’chiŵecheto chine, soni kulambila kwa peŵasa kwa ndaŵi syosope? Kapena ana tukumanyilila chenene malangiso gakwayana ni kutenda yindu mwakamulana ni Makomiti Gakuŵechetana ni Ŵachipatala? Soni gakwayana ni yampaka tutende pa misongano jekulungwakulungwa? Tukusalosyasoni kuti tukusasaka kulongoleledwa ni Mlungu patukukunda kupochela chamuko. Patusimene ni yindu yatukusosekwa kusagula ngatukusadalila lunda lwetu. Nambo tukusadalila lunda lyakutyochela kwa Yehofa soni ku gulu jakwe. Mpela mwayikusaŵela kuti mwanache akusatilila kwa achinangologwe kuti amchenjele, m’wejisoni patusimene ni yakusawusya yakuŵa mpela chimbungo tikusatilila kwa Yehofa ni ku gulu jakwe.
Fundo Syakamuchisya
it-1 199 ¶3
Msongano
Kusosekwa Kwakusongana Pampepe. Kusosekwa kwa kusongana pampepe ŵakusasile pandaŵi jiŵatendaga Pasaka. Jwamlume jwalijose jwaŵaliji jwamswela soni nganaŵa paulendo, jwawulajidwaga naga ngakutenda nawo Pasaka. (Num. 9:9-14) Pandaŵi jele Mwenye Hesekiya ŵasalilaga ŵandu ŵa ku Yuda soni ku Isalaeli kuti ajawule ku Yelusalemu kukutenda mwambo wa Pasaka, ŵasalilesoni kuti, “Ŵandu ŵa ku Isalaeli . . . m’wujile kwa AMBUJE . . . mkasimŵa ŵandu ŵakumusya mitima jenu mpela muŵatendele achalongo achimjenu, nambo jemanja mwapikanileje AMBUJE. Myiche ku Nyumba ja AMBUJE jajiswejesye mpaka kalakala, nipo mwatumichileje ŵelewo kuti lutumbilo lwawo lutyoche pa jemanja. . . . AMBUJE, Mlungu jwenu ali jwambone mtima ni jwa chanasa, ngasamleka jemanja naga mkuwujilasoni kwa jwalakwe.” (2 Mbi. 30:6-9) Kulepela kusimanikwa kumaloko mwamele yatendekasyaga kuti Mlungu ŵaleche. Atamose kuti masiku agano Aklistu ngakusatenda Pasaka, nambo Paulo jwatulimbikasisye kuti ngatukusosekwa kuleka kusongana pampepe. Jwalakwe jwatite, “Kwende tukumbuchilaneje jwine ni mjakwe, ni kamuchisyana jwine ni mjakwe pakulosya kunonyelana ni kutenda yambone. Kwende tukaleka ndamo syetu syakusongana pampepe, mpela mwakusatendela ŵane. M’malo mwakwe, kwende tulimbisyaneje mitima jwine ni mjakwe, mnopemnope pakulola kuti lisiku lya ambuje likuŵandichila.”—Aheb 10:24, 25
MALICHI 15-21
CHIPANJE CHAKUSIMANIKWA M’MALOŴE GA MLUNGU | NUMELI 11-12
“Ligongo Chichi Tukusosekwa Kuŵambala Msimu Wakudandawula?”
w01 6/15 17 ¶20
Tukagamba Kuŵa Ŵakwamba Kupikana ni Kuliŵalila
20 Aklistu ŵajinji masiku agano akusalingalinga kuŵambala kutenda chikululu. Nambope, tukusosekwa kuŵa ŵakusamala kuti tuŵambale chisyoŵe chakutenda yindu mwakudandawula. Ligongo yeleyi mpaka yimtendekasye Mlungu kuti aleche kutunonyela. Paulo ŵatukalamwisye kuti, “Tukasitwalinga AMBUJE mpela muŵalinjile ŵane [Aisalaeli] ŵa jemanjajo nipo jemanjajo ŵawulajidwe ni majoka. Mkadandawulaga mpela muŵadandawulilaga ŵane ŵa jemanjajo, nipo ŵawulajidwe ni lilayika lyalikusayika ni chiwa.” (1 Akolinto 10:9, 10) Aisalaeli ŵadandawulaga mwakusisyana ni Mose soni Aloni. Soni kusisyana ni Mlungu jusyesyenejo. Jemanjaji ŵadandawulaga ligongo lya mana gagapelechedwaga mwakusimonjesya. (Numeli 16:41; 21:5) Ana pelepa tujile kuti jemanjaji ŵamleŵele Yehofa panandi kulekangana ni chikululu chiŵatesile munyumamo? Baibulo jikusasala kuti jemanjaji ŵawulajidwe ni majoka ligongo lyakudandawula. (Numeli 21:6) Pandaŵi jandanda jila, ŵandu ŵakupunda 14,700 ŵawulajidwe ligongo lyakwimuchila soni kudandawula. (Numeli 16:49) Myoyo kwende wosope tuŵambaleje kumlinga Yehofa. Ndaŵi syosope tuchimbichisyeje yindu yakusatupa.
w06 7/15 15 ¶7
‘Aleche Kudandawula’
7 Aisalaeli ali akopweche ku Iguputo soni Yehofa ali ŵakulupwisye pa Nyasa Jechejewu ŵajimbile nyimbo jakum’yamichila. Nambo kaneko ŵachenjile mnope. (Ekisodo 15:1-21) Jemanjaji paŵaliji m’chipululu nganasangalalaga soni ŵajogopaga Akanani, m’malo mwakuyamichila yaŵatendelaga Mlungu ŵatandite kudandawula. Aisalaeliŵa ŵalesile kuyamichila ufulu waŵapele Mlungu, mwamti ŵatandite kuyiwona kuti akwimidwa yineyakwe. Kudandawula kukusalosya kuti mundu ngakuyamichila yindu yambone yakusapeleka Yehofa. Ni ligongo lyakwetu Yehofa ŵasasile kuti, “Ana kalingwa soni mpaka chakachi aŵa ŵandu ŵakusakalaŵa tachidandawula mwakusisyana ni une?”—Numeli 14:27; 21:5.
it-2 719 ¶4
Ukangani
Kudandawula. Kudandawula kukusamtendekasya mundu kutenguka soni ndaŵi sine mpaka asimane ni yakogoya. Aisalaeli ali akopweche ku Iguputo, ŵatandite kumdandawulila Yehofa. Jemanjaji ŵayiwonaga kuti Mose ni Aloni ngakwalongolela chenene. (Eks. 16:2, 7) Kudandawula kwawoku kwamtendekasisye Mose kuliwona kuti ali jwangali mate mwamti jwalakwe ŵamŵendile Yehofa kuti bola agambe kuwa. (Num. 11:13-15) Ŵandu ŵakusatamila kudandawula akusasimana ni yakogoya. Aisalaeli paŵatandite kumdandawula Mose, Yehofa ŵayiweni kuti kudandawula kuŵatendagako kwaliji kwimuchila ulamusi wakwe. (Num. 14:26-30) Ligongo lya ndamo jawo jakusakalaji ŵandu ŵajinji ŵawile.
Fundo Syakamuchisya
it-2 309
Mana
Mwagawonechelaga Mana. Mana galiji mpela “songolo sya mapemba” soni kawoneche kakwe mpela utomoni wakuwonechela mkati mpela ligalasi. Kanonye kakwe kaliji mpela ‘mkate wewanganye ni uchi’ kapena “mikate jewanganye ni mauta ga olifi.” Panyuma pakutwa manago ŵagatelekaga ni kupanganya tumakeke twakuwoneka mpela mikate.—Eks. 16:23, 31; Num. 11:7, 8.
MALICHI 22-28
CHIPANJE CHAKUSIMANIKWA M’MALOŴE GA MLUNGU | NUMELI 13-14
“Ana Chikulupi Chikusatutendekasya Chamtuli Kuŵa Ŵakulimba Mtima”
w06 10/1 16-17 ¶5-6
Chikulupi Soni Kumjogopa Mlungu Yikusatutendekasya Kuŵa Ŵakulimba Mtima
5 Asondi ŵaŵili, Yoswa ni Kalebi ŵaliji ŵakusachilila kwinjila m’Chilambo Chelaguchisye. Jemanjaji ŵasalile Aisalaeli kuti Akanani, “Tuchapunda mwangasawusya. AMBUJE ali pamo ni uwe nipo ajipundile milungu jijachinjilichisyaga jemanjajo. Myoyo akasajogopa.” (Numeli 14:9) Ana Yoswa ni Kalebi ŵagambile kujigalika nganisyo? Iyayi. Jemanjaji pampepe ni Aisalaeli ŵayiweni Yehofa ali mkwagomeka a Iguputo yalumo ni milungu jawo pakamulichisya masengo Milili 10. Jemanjaji ŵam’wenisoni Yehofa ali kumwulaga Falao pampepe ni ŵangondo ŵakwe mu Nyasa Jechejewu. (Salimo 136:15) Myoyo yaliji yangapikanika kuti Asondi 10 soni ŵandu ŵaŵaliji kumbali jawo atendeje woga. Yeleyitu yamtumbilikasisye mnope Yehofa mwamti ŵaŵechete kuti, “Tachikana kukulupilila mwa une mpaka chakachi, atamose une mbanganyisye yakumasya lunda yejinji pasikati pawo?”.—Numeli 14:11.
6 Yehofa ŵasasile chakusawusya chisyesyene chiŵakwete ŵanduŵa. Aisalaeli nganakola chikulupi chakulimba. Chikulupi ni kulimba mtima yikusajendela yimpepe. Ni ligongo lyakwe ndumetume Yohane ŵalembele Aklistu kuti, “Akusachilamulila chilambo chapasi ni chikulupi chetu.” (1 Yohane 5:4) Masiku agano ŵandu ŵakwete chikulupi mpela cha Yoswa ni Kalebi akusalalichila ngani syambone sya Uchimwene pachilambo chosope. Mwakulimba mtima ŵa Mboni sya Yehofa ŵakupunda 6 miliyoni ŵali ŵachinyamata soni ŵachikulile akusakamulana nawo masengoga. Pangali chilichose champaka chalekasye jemanjaji kukamula masengo gawo.—Aloma 8:31.
Fundo Syakamuchisya
it-1 740
Chilambo Chiŵapele Mlungu Aisalaeli
Chilambo chele Mlungu ŵapele Aisalaeli chaliji chambone mnope. Mose paŵatumisye asondi kuti akalole chilambo chelaguchisye, pakuwuja jemanjaji ŵajigele yisogosi yine ya m’chilambomo. Mpela chisagwa cha mpeleya, pomugilaneti soni nguju. Chisagwa cha mpeleya chiŵajigelecho chaliji chekulungwa mwamti ŵachinyakwile achalume ŵaŵili. Atamose yaliji myoyo, asondiŵa ŵakwete woga ligongo nganakola chikulupi chakulimba. Nambope ŵaŵechete kuti, chilambocho “chili chakusichila soni chachajila.”—Num. 13:23, 27.
MALICHI 29–EPULO 4
CHIPANJE CHAKUSIMANIKWA M’MALOŴE GA MLUNGU | NUMELI 15-16
“Tuŵambaleje Kunyada Soni Kulidalila”
w11 9/15 27 ¶12
Ana Yehofa Akusiŵamanyilila Wawojo?
12 Paulendo wawo wakwawula ku Chilambo Chelaguchisye, Kola jwatandite kuyiwona kuti litala lyaŵakamulichisyaga masengo Yehofa pakulongolela mtundu wa Isalaeli lyaliji lyakulemwecheka. Kaneko achalume ŵane ŵakwana 250 ŵakamulene najo pakuganisya kuti chachenje yindu. Kola ni ŵandu ŵanewo ŵaganisyaga kuti ali pa unasi wambone ni Yehofa. Jemanjaji ŵamsalile Mose kuti, “Mpundile machili mnope, ŵandu wosope ŵa m’likugali ali ŵa AMBUJE niposoni AMBUJE ali ni uwe wosope.” (Num. 16:1-3) Kusala yisyene jemanjaji ŵaliji ŵa kunyada soni ŵa kulidalila. Ni Mose ŵasalile kuti, “Malaŵi kundaŵi AMBUJE tachilosya kuti jwali jwa ŵelewo nduni.” (Aŵalanje Numeli 16:5.) Pa lisiku lyakuyichisya, Kola ni ŵandu ŵaŵaliji kumbali jakwe ŵawulajidwe.—Num. 16:31-35.
w11 9/15 27 ¶11
Ana Yehofa Akusiŵamanyilila Wawojo?
11 Mose ni Kola ŵatesile yindu mwakulekangana pangani ja kuchimbichisya nganisyo sya Yehofa soni mwakusajendechesya yindu. Yaŵatendaga jemanjaji yakwayagasoni muŵawonelaga Yehofa. Kola jwaliji Mlefi jwakutyochela mu liŵasa lya Kohati, mwamti jwasangalalaga ni ma utumiki gejinji. Jwalakwe ŵam’weni Yehofa ali mkwakulupusya Aisalaeli pa Nyasa Jechejewu, soni jwakamwile nawo masengo gakupeleka chamuko kwa ŵandu ŵaŵaliji ŵangakulupichika pa Litumbi lya Sinayi. Soni jwakamulaga nawo masengo gakunyakula libokosi lya chilangano. (Eks. 32:26-29; Num. 3:30, 31) Kwa yaka yejinji jwalakwe jwaliji jwakulupichika kwa Yehofa, soni Aisalaeli ŵajinji ŵam’chimbichisyaga.
Fundo Syakamuchisya
w98 9/1 20 ¶1-2
Tuŵicheje Yindu Yakusosekwa Mnope pa Malo Gandanda
Yehofa ŵajiweni ngani jijatendekwejo kuti jili jekulungwa mnope. Baibulo jikusasala kuti, “AMBUJE ŵatite kwa Mose, ‘Mundujo akuŵajilwa kuti awulajidwe.’” (Numeli 15:35) Ligongo chichi Yehofa ŵampele chamuko chamachili munduju?
Ŵanduŵa ŵakwete masiku gakwana 6 gakukamula masengo mpela kusosa sasu, kusamalila yakulya, yakuwala, soni malo gakutama. Nambo lisiku lya 7 lyaliji lyapajika lyakumtumichila Mlungu. Paliji pangali chakusawusya chilichose ni kusosa sasu, nambo kwaliji kulemwa kuti mundu akamule masengo gelega pandaŵi jajaliji ja kumlambila Mlungu. Atamose kuti masiku agano Aklistu ngakusakuya Chilamusi cha Mose, nambo chakutendekwachi chikutujiganya kuti tukusosekwa kuŵikaga yindu yakusosekwa mnope pa malo gandanda.—Afilipi 1:10.
EPULO 5-11
CHIPANJE CHAKUSIMANIKWA M’MALOŴE GA MLUNGU | NUMELI 17-19
‘Une Chinjimpa Yakusosechela Yenu’
w11 9/15 13 ¶9
Ana Akusakunda Kuti Yehofa Ŵape Yakusosechela Yawo?
9 Aganichisye ya Alefi ŵanganapochela malo gawo gakutama. Ligongo lyakuti jemanjaji ŵaŵikaga nganisyo syawo syosope pakumtumichila Yehofa, ŵasosekwaga kumdalila Yehofajo kuti chiŵakamuchisye pa yakusosechela yawo. Yehofa ŵasalile kuti ‘Une chinjimpa yakusosechela yenu.’ (Num. 18:20) Masiku agano ngatukusatumichila pa nyumba jakulambilila mpela muyaŵelele ni ŵambopesi soni Alefi, nambo yili yakomboleka kusyasya mtima wawo wakulipeleka. Tukusatenda yeleyi pakumanyilila kuti Yehofa chachitupa yakusosechela yetu. Pakuŵa tuli m’masiku gambesi tukusosekwa kumkulupilila soni kumdalila mnope Mlungu kuti chatukamuchisyeje pa yakusoŵa yetu.—Chiw. 13:17.
w11 9/15 7 ¶4
Yehofa Akusatupa Yakusosechela Yetu
4 Ana utumiki welewu wakamuchisyaga chamtuli Alefi? Yehofa ŵasalile kuti chachapa yakusosechela yawo m’malo mwakupochela malo gawogawope. Jwalakwe ŵapele jemanjaji utumiki wapajika. Jemanjaji ŵakwete upile wapajika wakutumichila mpela “ŵambopesi ŵa AMBUJE.” (Yos. 18:7) Lilemba lya Numeli 18:20 likusatusalila muŵapatilaga yakusosechela yawo ya pa umi. (Aŵalanje Numeli 18:19, 21, 24.) Alefi ŵasosekwaga kupochela ‘chalikumi chilichose chaŵapelekaga Aisalaeli. Gelega ni gagaliji malipilo gawo pa masengo gaŵatendaga.’ Jemanjaji ŵapochelaga mbali jimo mwa mbali 10 mwa yagowola soni yilango yaŵapelekaga Aisalaeli. Nombe nawo Alefiwo ŵasosekwaga kupeleka chalikumi kutyochela “pa yindu yakusalala mnope” yaŵapochelaga, pakusaka kwakamuchisya ŵambopesi. (Num. 18:25-29) Ŵambopesi ŵapochelagasoni “yakusonjesya yosope” yele ŵanache ŵa Aisalaeli ŵayikaga nayo kwa Mlungu pa malo gakulambilila. Jemanjaji ŵakwete magongo gambone gakukulupilila kuti Yehofa chiŵakamuchisyeje pa yakusosechela yawo.
Fundo Syakamuchisya
g02 6/8 14 ¶2
Njete Jili ja Mtengo Wapenani Mnope
Njete jikusajimila chindu changachenga soni chachili chakutamilichika. M’Baibulo chilanga cha mkamulano ŵachikolangagasoni kuti “chilanga changapasuka” kapena kuti chilanga cha njete. Pakusaka kwitichisya chilanga chatesile, ŵandu ŵasosekwaga kulya yalumo nyama jetaje njete. (Numeli 18:19) Mundaŵi ja Mose, njete ŵajitagaga mu nyama jaŵasakaga kupeleka mpela mbopesi, yayalosyaga kuti akugopoka ku ulemwa.
EPULO 12-18
CHIPANJE CHAKUSIMANIKWA M’MALOŴE GA MLUNGU | NUMELI 20-21
“Awusimaneje Mtima Yindu Payakanganiche”
w09 9/1 19 ¶5
Jwakwelusya Jwachilungamo
Chandanda, Mlungu nganamsalila Mose kuŵecheta ni ŵandu, soni kwasalila kuti ali ŵakwimuchila. Chaŵili, Mose ni Aloni ŵalepele kumchimbichisya Mlungu. Mlungu ŵasalile jemanjaji kuti, ‘Mwakanile kukulupilila machili gangu gamaswela.’ (ndime 12) Mose ni Aloni piŵaŵechete kuti,“Ana uwe tutende kumkopochesya mesi mu lwalamu,” ŵalosile kuti jemanjajo ni ŵakwete machili gakutendela chakusimonjesya ngaŵaga Mlungu. Chatatu, chilango chiŵapochele Mose ni Aloni chaliji chakulandana ni chiŵapochele ŵandu ŵaŵamjimuchile Yehofa pandaŵi jele Aisalaeli ŵajinjilaga m’chilambo cha Kanani. (Numeli 14:22, 23) Chamcheche, Mose ni Aloni ni ŵaŵalongolelaga Aisalaeli. Yehofa akusajembecheya yindu yejinji kwa ŵandu ŵakwete maudindo.—Luka 12:48.
Fundo Syakamuchisya
w14 6/15 26 ¶12
Ana Akusayiwona Yakulepela ya Ŵane Mpela Mwakusayiwonela Yehofa?
12 Yikaliji yakomboleka kuti pa yakutendekwa yosopeyi, Yehofa amjamuche Aloni ndaŵi jijojo. Nambope Yehofa ŵamanyililaga kuti Aloni nganaŵa mundu jwakulemwa soni kuti nganatandisya yakusawusyayo. Yikuwoneka kuti Aloni ŵakundile kuti yakutenda ya ŵandu ŵane yimtendekasye kutenda chakulemwa. Jwalakwe ŵajitichisye yakulemwa yakwe soni ŵakamulene ni chamuko chiŵapeleche Yehofa. (Eks. 32:26; Num. 12:11; 20:23-27) Yehofa ŵalolite mnope chikulupi cha Aloni soni kupitikuka mtima kwakwe. Pali pamasile yaka yejinji, Aloni yimpepe ni ŵanache ŵakwe ŵamanyikagape kuti ŵaliji ŵakulupichika kwa Yehofa.—Sal. 115:10-12; 135:19, 20.
EPULO 19-25
CHIPANJE CHAKUSIMANIKWA M’MALOŴE GA MLUNGU | NUMELI 22-24
“Yehofa Ŵatendekasisye Matembelelo Kuŵa Upile”
bt 53 ¶5
Kulalichila “Ngani Syambone Syakwamba Yesu”
5 Mpela muyaŵelele ni Aklistu ŵa m’yaka 100 yandanda, Aklistu masiku agano ngakusaleka kulalichila atamose ŵandu ali mkwalagasya. Aklistu paŵichidwe mundende kapena paŵatopolenye m’chilambo chawo kuti akatameje m’chilambo chine, akusalalichilape ngani sya Uchimwene kwa ŵandu ŵaŵasimene kumaloko. Mwachisyasyo, pandaŵi ja Ngondo Jaŵili ja Pachilambo Chosope, ŵa Mboni sya Yehofa ŵaŵaliji ku kapu ja Nasi jakwalagachisya ŵandu ŵapitilisyepe kulalichila. Myuda jwine juŵalalichidwe ali kundendeku, jwasasile kuti, “Yaŵatendaga ŵa Mboni sya Yehofa ŵaŵaliji akayidi yandendekasisye kusimichisya kuti yakusakulupilila jemanjajo yikusatyochela m’Malemba. Mwamti mkupita kwa ndaŵi naŵele jwa Mboni.”
it-2 291
Masoka
Nganisyo sya Masoka Pakulimbana ni Yehofa. Balamu jwaliji jwakulochesya jwakuloŵela. Jwalakwe ŵapochele mbiya kutyochela kwa Mwenye Balaki jwa ku Mowabu kuti akatembelele Aisalaeli. Nambo Yehofa ŵalepelekasisye yeleyi. Pakwamba ya Balamu, ndumetume Petulo ŵalembile kuti “bulu jwamjamwiche jwalakwejo ligongo lyakutenda yindu yangalumbana. Jwaŵechete mpela mundu, ni kulekasya yakuloŵela ya jwakulochesyajo.” Pakusala ya nganisyo sya masoka syaŵakwete Balamu, ndumetume Petulo jwakamulichisye masengo maloŵe ga Chigiliki gakuti pa·ra·phro·niʹa, gagakusasala ya “kuliganichisya msyene.”—2 Pet. 2:15, 16; Num. 22:26-31.
Fundo Syakamuchisya
w04 8/1 27 ¶2
Fundo Syekulungwa sya m’Buku ja Numeli
22:20-22—Ligongo chichi Yehofa ŵamtumbilile Balamu? Yehofa ŵamsalile jwakulochesya Balamu kuti akaja kwatembelela Aisalaeli. (Numeli 22:12) Nambope, Balamu ŵapite yimpepe ni achalume ŵa Balaki kwa Aisalaeli ali akwete nganisyo syakusaka kwatembelela. Jwalakwe ŵasakaga kupochela mtuka soni kumsangalasya mwenye jwa ku Mowabu. (2 Petulo 2:15, 16; Yuda 11) Atamose kuti Yehofa ŵamtendekasisye Balamu kwapa upile Aisalaeli m’malo mwakwatembelela, nambope Balamu ŵalinganyisye yakuti achakongwe ŵakulambila Baala ŵatendekasye achalume ŵa Chiisalaeli kuŵa ŵangakulupichika. (Numeli 31:15, 16) Lyeleyi ni ligongo lyakwe Mlungu ŵamtumbilile Balamu. Balamu jwaliji jwakutunduka.
EPULO 26–MEYI 2
CHIPANJE CHAKUSIMANIKWA M’MALOŴE GA MLUNGU | NUMELI 25-26
“Kulimba Mtima kwa Mundu Jumo Kwakamuchisye?”
Fundo Syakamuchisya
it-1 359 ¶1-2
Kugaŵanya Malo
Yikulosya kuti pana matala gaŵili gaŵakamulichisyaga masengo pakwagaŵanyaga malo Aisalaeli. Lyandanda jemanjaji ŵatendaga chisango soni Lyaŵili ŵalolaga winji wa ŵandu ŵali mu mtunduwo. Panyuma pakutenda chisango, jemanjaji ŵamanyililaga malo gasyesyene gele mtundu wuliwose ŵasosekwaga kuja kutama. Mpela kungopoko lyuŵa, kundiŵililo lyuŵa, kumpoto soni kummwela. Soni kumalo ga matumbi kapena kwangali matumbi. Yehofa ni juŵalongolelaga chisangochi. Yeleyi yakamuchisyaga kuti ŵandu akakanganaga soni akatendelanaga jelasi. (Mis. 16:33) Mwalitala lyeleyi yatendekasisye kuti mtundu wuliwose upochele malo gakwe mwakamulana ni yaŵasasile jwakutumichila jwakwe Yakobo yayikusasimanikwa pa Genesesi 49:1-33.
Panyuma pakuti amanyilile malo gele mtundu wuliwose wawosekwaga kujigala, ŵalolagasoni naga malogo gali gakwakwanila ŵanduwo. Yehofa ŵasalile kuti, “Mchigaŵanye chilambocho kwa mitundu josope ni maŵele gosope pakutenda yisango, mpelecheje chilambo chachikulungwa kwa liŵasa lyekulungwa, nipo chilambo chachinondi ku liŵasa lyalinondi.” (Num. 33:54) Chisango chakamuchisyaga kumanyilila malo gasyesyene gaŵasosekwaga kupochela. Nambo naga ŵasosekwaga kuchenga ŵatendaga yeleyo. Yeleyi ni yayatendekwe pandaŵi jele malo ga mtundu wa Yuda gasimanikwe kuti gali gekulungwa mnope. Myoyo maloga ŵagagaŵenye ni kupeleka gane kwa mtundu wa Simiyoni.—Yos. 19:9.