NGANI JAKULIJIGANYA 7
Tumanyilileje Udindo Watukwete Mumpingo
“Klistu ali mtwe wa mpingo, nipo msyene ali mkulupusyo jwa mpingo wele wawuli chilu chakwe.”—AEF. 5:23
NYIMBO NA. 137 Achakongwe Ŵakulupichika, Alongo Wachiklistu
YACHITULIJIGANYEa
1. Ligongo chichi gulu ja Yehofa jili jakamulana mnope?
TUKUSASANGALALA mnope ligongo lyakuti tuli m’gulu ja Yehofa. Ana ni yindu yapi yayikusatukamuchisya kuti tuŵeje ŵakamulana soni ŵamtendele? Chimo mwa chindu chachikusatukamuchisya chili chakuti wosopewe tukusakuya dongosolo jaŵaŵisile Yehofa jakuti paŵeje ŵakulongolela. Kusala yisyene, patukupikanila dongosolo jaŵaŵisile Yehofaji ni patukusaŵa ŵakamulana mnope.
2. Ana ni yiwusyo yapi ya chitukambilane munganiji?
2 Munganiji, chitukambilane ya ŵakwete udindo wakulongolela mumpingo. Patukambilaneje yeleyi, tupatesoni kwanga kwa yiwusyo ayi, Ana Yehofa ŵapele masengo gamtuli alongo mumpingo? Ana yili yisyene kuti m’bale jwalijose akusasosekwa kumlongolela mlongo julijose mumpingo? Ana jwamkulungwa jwa mumpingo akusosekwa kuti ŵalongoleleje abale ni alongo mpela mwakusatendela ni ŵamkwakwe soni ŵanache ŵakwe? Nambo chandanda, kwende tukambilane kaje mwatukusosekwa kwawonela alongo mumpingo.
ANA TWAWONEJE CHAMTULI ALONGO?
3. Ana chichi champaka chitukamuchisye kuti tuyamichileje masengo gakusakamula alongo?
3 Tukusayamichila mnope alongo ŵakusakamula masengo mwakulipeleka pakugasamalila maŵasa gawo, ŵakusalalichila ngani syambone soni ŵakusawukamuchisya mpingo. Yehofa ni Yesu akusiŵawona alongoŵa kuŵa ŵakusosekwa mnope. Kuganichisya yeleyi mpaka kutukamuchisye kuti twayamichileje mnope jemanjaji. Kuganichisyasoni mwaŵawonelaga Paulo achakongwe, mpaka kutukamuchisye kuti twawoneje mwakuŵajilwa jemanjaji.
4. Ana Baibulo jikusalosya chamtuli kuti Yehofa akusiŵawona achakongwe soni achalume kuŵa ŵakusosekwa?
4 Baibulo jikusalosya kuti Yehofa akusiŵawona achakongwe soni achalume kuŵa ŵakusosekwa. Mwachisyasyo, Baibulo jikusasala kuti mu yaka 100 yandanda, Yehofa ŵapele msimu weswela achakongwe soni achalume. Jwalakwe ŵapelesoni wosopeŵa machili gakuti akomboleje kutenda yakusimonjesya. (Mase. 2:1-4, 15-18) Sonitu wosope achalume ni achakongwe wakwe, akusasagulidwa ni msimu weswela kuti chalamulile ni Yesu kwinani. (Agal. 3:26-29) Soni achakongwe ni achalume ŵane chachipochela upile wakutama ni umi pachilambo chapasi pano mpaka kalakala. (Chiw. 7:9, 10, 13-15) Kupwatika pelepa wosope achalume ni achakongwe, ŵapochele masengo gakulalichila ngani syambone. (Mat. 28:19, 20) Mwachisyasyo, buku jamasengo jikusasala ya mlongo jwine lina lyakwe Pulisila. Jwalakwe yimpepe ni ŵamkwakwe Akwila ŵamkamuchisye Apolo juŵaliji jwamlijiganye mnope kuti awupikanichisye chenene usyesyene.—Mase 18:24-26.
5. Ana lilemba lya Luka 10:38, 39, 42, likulosya chamtuli mwaŵawonelaga Yesu achakongwe?
5 Yesu ŵachimbichisyaga achakongwe. Jwalakwe nganatendaga yindu mpela Afalisi, ŵaŵawonaga achakongwe kuŵa ŵakutuluka mnope. Afalisiŵa nganaŵechetanaga ni achakongwe pa gulu kapena kwajiganya malemba. Mwakulekangana ni yeleyi, Yesu ŵajiganyaga achakongwe soni achalume usyesyene wakusosekwa mnope.b (Aŵalanje Luka 10:38, 39, 42.) Jwalakwe ŵakundagasoni achakongweŵa kuti ajendeje najo yimpepe pakwawula kukulalichila. (Luk. 8:1-3) Yesu ŵapelesoni upile achakongweŵa kuti akasalile ŵakulijiganya ŵakwe kuti jwalakwe ajimwiche.—Yoh. 20:16-18.
6. Ana Paulo ŵalosisye chamtuli kuti ŵachimbichisyaga achakongwe?
6 Ndumetume Paulo ŵamlimbikasisye Timoteyo kuti ŵachimbichisyeje achakongwe. Jwalakwe ŵamsalile Timoteyo kuti “achakongwe ŵachekulupe mnope mtameje nawo mpela mama wenu” nambo “[asikana] mtameje nawo mpela achalumbu ŵenu.” (1 Tim. 5:1, 2) Paulo ŵamkamuchisye Timoteyo kuti aŵe jwakulimba mwausimu. Nambope jwalakwe ŵamanyililaga kuti mamagwe Timoteyo soni angangagwe ni ŵaŵaliji ŵandanda kumjiganya Timoteyojo malemba geswela. (2 Tim. 1:5; 3:14, 15) Paulo paŵalembaga chikalata chakwawula ku Loma, ŵapeleche moni kwa alongo mwamti ŵayikene pakulemba mena gawo mchikalatacho. Jwalakwe nganagambaga kulola masengo gaŵakamulaga alongoŵa. Mmalo mwakwe ŵayamichilaga jemanjaji ligongo lyakukamula masengo mwakulipeleka mpela ŵakutumichila ŵa Klistu.—Alo. 16:1-4, 6, 12; Afil. 4:3.
7. Ana chitupate kwanga kwa yiwusyo yapi?
7 Mpela mwatuyiwonele mu ndimesi, malemba gangasala kuti alongo ali ŵakutuluka pakwalandanya ni abale. Alongo ali ŵakusosekwa mnope, mwamti achakulungwa ŵa mumpingo akusiŵadalila mnope jemanjaji ligongo akusakamuchisya kuti mumpingo muŵe mtendele soni mkamulano. Nambope pana yiwusyo yine yatukusosekwa kupata kwanga kwakwe. Mwachisyasyo, ligongo chichi Yehofa akusasaka kuti mlongo aŵale chine chakwe mumtwe payakutendekwa yine? Pakuŵapo abale ni ŵakusasagulidwa kuŵa achakulungwa soni ŵakutumichila ŵakamuchisya, ana yeleyi yikugopolela kuti abale wosope mpaka amlongoleleje mlongo jwalijose mumpingo?
ANA ABALE WOSOPE ALI MTWE WA MLONGO JWALIJOSE MUMPINGO?
8. Mwakamulana ni lilemba lya Aefeso 5:23, ana abale wosope ali mtwe wa mlongo jwalijose mumpingo? Alondesye.
8 Kwanga kwangapita mumbali kuli kwakuti iyayi. Abale mumpingo ngaŵa kuti akwete udindo wakumlongolela mlongo jwalijose, Yesu ni jwakwete udindowu. (Aŵalanje Aefeso 5:23.) Mwiŵasa, jwamlume ni jwakwete udindo wakwalongolela ŵamkwakwe. Pele mwanache jwamlume jwam’batisidwe nganakola udindo wakwalongolela mamagwe. (Aef. 6:1, 2) Sonitu mumpingo, achakulungwa akwete malile gakwalongolela abale ni alongo. (1 Ates. 5:12; Aheb. 13:17) Alongo ŵakutama jika soni ŵanganaŵa paulombela, akusasosekwa kwachimbichisya achinangolo ŵawo soni achakulungwa wa mumpingo. Nambope, mpela mwayikusaŵela ni abale wosope mumpingo, nombe alongo ŵeleŵa mlongola jwawo ali jumo, Yesu.
Ŵandu ŵangakutama yimpepe ni achinangolo ŵawo soni ŵanganaŵe kulombela, mlongola jwawo ali Yesu (Alole ndime 8)
9. Ligongo chichi ndaŵi sine alongo akusasosekwa kuwala chakusiŵa mumtwe?
9 Yili yisyene kuti Yehofa akusasagula achalume kuti alongoleleje yindu mumpingo. Jwalakwe jwangapeleka udindo welewu kwa achakongwe. (1 Tim. 2:12) Ligongo chichi Yehofa akusatenda yeleyi? Jwalakwe akusatenda yeleyi mpela mwayaŵelele kuti ŵamsagwile Yesu kuti ŵalongoleleje achalume wosope. Pajatu ŵatesile yeleyi kuti yindu yitendekweje mwadongosolo mumpingo. Nambo naga yisimanikwe kuti mlongo akutenda yindu yayikusasosekwa kuti yitendekwe ni m’bale, Yehofa akusasaka kuti mlongojo aŵale chakusiŵa mumtwe.c (1 Akoli. 11:4-7) Yehofa akusiŵaŵenda alongo kutenda yeleyi, ngaŵa ligongo lyakuti jemanjaji ali ŵakutuluka, iyayi. Nambo jwalakwe akusasaka kwapa upile alongoŵa wakulosya naga akusachimbichisya dongosolo jaŵaŵisile jakuti paŵeje ŵakulongolela. Patukuganichisya yeleyi, kwende sambano tupate kwanga kwa chiwusyo chakuti, Ana udindo wakwete achakulungwa ŵa mumpingo soni mitwe ja maŵasa ukusakola malile gamtuli?
UDINDO WA MITWE JA MAŴASA SONI ACHAKULUNGWA ŴA MUMPINGO
10. Ligongo chichi ndaŵi sine achakulungwa ŵamumpingo mpaka asache kutamilikasya malamusi gakuti mpingo ukuyeje?
10 Achakulungwa ŵa mumpingo akusamnonyela mnope Klistu. Jemanjaji akusasinonyelasoni “ngondolo” syele Yehofa soni Yesu ŵapele kuti asisamalileje. (Yoh. 21:15-17) Ligongo lyakuti achakulungwaŵa akusiŵasamalila abale ni alongo, ndaŵi sine mpaka atande kuliwona kuti ali achatati ŵa jemanjaji. Mwinesoni mpaka aganisyeje kuti naga mtwe wa liŵasa ukusatamalikasya malamusi pakusaka kulikamuchisya liŵasa lyakwe, nikutisoni jwakulungwa jwa mumpingo mpaka atamilikasye malamusi pakusaka kusichenjela ngondolo sya Mlungu. Sonitu abale ni alongo ŵane akusiŵalimbikasya achakulungwaŵa kuti ŵasagulileje yakutenda. Nambo ana achakulungwa ŵa mumpingo soni mitwe ja maŵasa akwete udindo wakulandana?
Achakulungwa ŵamumpingo akusiŵanonyela mnope abale ni alongo soni akusiŵakamuchisya kuti aŵe paunasi wambone ni Yehofa. Yehofa ŵapele jemanjaji udindo wakulolechesya kuti mpingo uli weswela (Alole ndime 11-12)
11. Ana udindo wakwete achakulungwa ŵa mumpingo soni mitwe ja maŵasa ukusalandana chamtuli?
11 Ndumetume Paulo jwasasile kuti udindo wa mitwe ja maŵasa ndaŵi sine ukusalandana ni wakwete achakulungwa ŵa mumpingo. (1 Tim. 3:4, 5) Mwachisyasyo, Yehofa akusasaka kuti ŵandu wosope mwiŵasa ŵapikanileje ŵalume ŵali mtwe wa liŵasalyo. (Akolo. 3:20) Jwalakwe akusasakasoni kuti ŵandu wosope mumpingo ŵapikanileje achakulungwa. Yehofa akusasakasoni kuti mitwe ja maŵasa ni achakulungwa ŵamumpingo, ŵajiganyeje ŵandu ŵakusiŵasamalila kuti aŵe paunasi wambone ni jwalakwe. Jemanjaji akusalolechesya kuti akwanonyela mnope ŵandu ŵakusiŵalolela. Mpela nangolo jwambone, achakulungwa akusalolechesya kuti abale ni alongo ŵakusimana ni yakusawusya akupochela chikamuchisyo chakuŵajilwa. (Yak. 2:15-17) Kupwatika pelepa, Yehofa akusasaka kuti jemanjaji alolechesyeje kuti ŵandu akukuya malamusi gakwe. Akusiŵasalilasoni kuti ‘akapelenganyaga yagakuti malemba’ gagali m’Baibulo.—1 Akoli. 4:6.
Yehofa ŵapeleche udindo kwa mitwe ja maŵasa kuti alongoleleje maŵasa gawo. Jwamlume jwakusiŵanonyela ŵamkwakwe, akusakambilana kaje ni ŵamkwakwewo mkanaŵe kusagula yakutenda. (Alole ndime 13)
12-13. Ana lilemba lya Aloma 7:2, likulosya chamtuli kuti udindo wakwete achalume ŵali mitwe ja maŵasa soni achakulungwa wa mumpingo uli wakulekangana?
12 Nambope, pana kulekangana kwekulungwa pa udindo wakwete achakulungwa ŵamumpingo soni mitwe ja maŵasa. Mwachisyasyo, Yehofa ŵasagwile achakulungwa kuti aŵe mpela ŵakwelusya. Jwalakwe ŵapelesoni jemanjaji machili gakumtyosya mundu mumpingo naga ngakusaka kupitikuka mtima kapena kuti kulapa.—1 Akoli. 5:11-13.
13 Yehofa apelechesoni udindo wine kwa mitwe ja maŵasa wele nganawupeleka kwa achakulungwa ŵamumpingo. Mwachisyasyo, jwalakwe ŵapeleche udindo kwa mitwe ja maŵasa wakutamilikasya malamusi soni kulolechesya kuti ŵandu wosope pa liŵasapo akugakuya. (Aŵalanje Aloma 7:2.) Mtwe wa liŵasa ukwete udindo wakwasalila ŵanache ŵakwe ndaŵi jakusosekwa kusimanikwa panyumba pakuswele. Jwalakwe akwetesoni udindo wakwajamuka ŵanachewo naga ngakupikanila lilamusili. (Aef. 6:1) Nambope, jwamlume jwambone akusiŵasalila kaje ŵamkwakwe mkanaŵe kutamilikasya malamusi. Sonitu tukaliŵalilaga kuti jemanjaji ali “chilu chimpepe.”d—Mat. 19:6.
AMPIKANILEJE YESU LIGONGO ALI MTWE WA MPINGO
Yehofa akusamlongolela Yesu kuti apelecheje malangiso mumpingo wa Chiklistu (Alole ndime 14)
14. (a) Mwakamulana ni Maliko 10:45, ligongo chichi yili yakupikanika kuti Yehofa ŵamsagwile Yesu kuti aŵe mtwe wa mpingo? (b) Ana abale wa mu Likuga Lyakulongolela akwete udindo wamtuli? (Alole libokosi lyakuti “Udindo wa Likuga Lyakulongolela.”)
14 Yehofa ŵasumile umi wa mundu jwalijose mumpingo soni jwalijose jwakusamkulupilila Yesu kupitila mumbopesi jakutuwombola jaŵapeleche mwanache jwakwejo. (Aŵalanje Maliko 10:45; Mase. 20:28; 1 Akoli. 15:21, 22) Myoyo yili yakupikanika kuti Yehofa ŵamsagwile Yesu juŵapeleche umi wakwe kuŵa mbopesi jakutuwombola kuti aŵe mtwe wa mpingo. Yesu ali jwakutulongolela jwetu. Jwalakwe akwete udindo wakutamilikasya malamusi, soni kulolechesya kuti jwalijose akugakuya chinga mwiŵasa kapena mumpingo. (Agal. 6:2) Nambopetu Yesu ngakusagamba kutamilikasya malamusi basi. Jwalakwe akusatunonyela soni akusalolechesya kuti jwalijose akusamalidwa chenene.—Aef. 5:29.
15-16. Ana yaŵaŵechete Mlongo Marley soni M’bale Benjamin yikwajiganya chichi?
15 Alongo akusalosya kuti akusampikanila Yesu naga akupikanila yindu yakwasalila achalume ŵaŵasagulidwe kuti ŵalongoleje jemanjaji. Mlongo Marley jwakusatama ku United States, jwasasile mwakusapikanila alongo ŵajinji. Jwalakwe ŵatite, “Pakuŵapo ndili jwamkongwe jwapeŵasa soni mlongo ngusawuwona udindo wangwete mumpingo kuŵa ŵakusosekwa mnope. Ngusalingalinga kuti nachimbichisyeje ŵamkwangu soni achakulungwa ŵamumpingo ŵaŵasagulidwe ni Yehofa kuti alongoleleje. Ŵamkwangu soni abale ŵane mumpingo akusangamuchisya kuti ngomboleje kutenda yeleyi mwangasawusya. Jemanjaji akusanjimbichisya soni akusayamichila masengo gangusakombola kutenda mumpingo.”
16 Abale akusalosya kuti akusapikanichisya chenene dongosolo jaŵaŵisile Yehofa kuti paŵeje ŵakulongolela naga akusiŵachimbichisya soni kwayamichila alongo. M’bale Benjamin jwakusatama ku England jwasasile kuti, “Nalijiganyisye yejinji kutyochela mu ndemanga syakusapeleka alongo patuli kumisongano, yakusatenda pakulijiganya Baibulo, soni yakusati pakulalichila mwakamula mtima. Nguyiwona kuti masengo gakusakamula alongo gali gakusosekwa mnope.”
17. Ligongo chichi tukusosekwa kupikanila dongosolo jaŵaŵisile Yehofa jakuti paŵeje ŵakulongolela?
17 Naga wosope mumpingo chinga achalume, achakongwe, mitwe ja maŵasa soni achakulungwa akupikanichisya chenene soni kupikanila dongosolo jakuti paŵeje ŵakulongolela, wosope mumpingo akusaŵa pamtendele. Nambo chindu chakusosekwa mnope chili chakuti tukusaŵa tuli mkwachimbichisya Atati ŵetu ŵachinonyelo Yehofa.—Sal. 150:6.
NYIMBO NA. 123 Tupikanileje Mwakulupichika Mwakusajendechesya Yindu Yehofa
a Ana Yehofa ŵapele alongo masengo gamtuli mumpingo? Ana m’bale jwalijose mpaka amlongoleleje mlongo jwalijose mumpingo? Ana achalume ŵali mitwe ja maŵasa soni achakulungwa ŵa mumpingo akwete udindo wakulandana? Munganiji chitulole yajikusasala Baibulo pangani syelesi.
b Alole ndime 6 mu Sanja ja Mlonda ja Sepetemba 2020 pa mtwe wakuti, “Twalimbikasyeje Achakongwe Ŵachiklistu.”
c Alole libokosi lyakuti, “Ana Mlongo Akusasosekwa Kuwala Chakusiŵa Mumtwe Pandaŵi Japi?”
d Kuti amanyilile jwakusosekwa kusagula mpingo wele liŵasa lyakwe likusosekwa kusongana, alole ndime 17-19 mu Sanja ja Mlonda ja Ogasiti 2020 pa mtwe wakuti “Twachimbichisyeje Ŵane Mumpingo.”
e Kuti amanyilile yejinji panganiji, alole mu buku jakuti “Ajendelechele Kuŵa M’chinonyelo cha Mlungu,” pa peji 209-212.
f Kuti amanyilile yejinji pakwamba ya masengo ga Likuga Lyakulongolela, alole Sanja ja Mlonda ja Julayi 15, 2013 pa peji 20-25.