Reference ko Fare Babyor ni Tin Gad Ma Rin’ nge Machib Rodad
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
SEPTEMBER 1-7
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | PROVERBS 29
Mu Siyeg Boch Ban’en ni Yima Rin’ Nde Puluw ko Bible
w16 11/1 5, kahol
Pi N’en Ni Kan Guy U Rarogon E Piin Ni Yad Ma Par U Tharmiy
Bokum milyon e girdi’ ni yad ma par ni bod rogon e kalbus ni kan m’ag e chen ngak ni bochan boch ban’en ni ke mich u wan’rad nde riyul’, maku yad ma rus ko pi kan nib kireb. Ere, yad ma taga’ ko bonod, ara boch e falay ara boch ban’en ni yima tay nga dowey ni kan pig ngay, ya yad be lemnag nra ayuwegrad e pi n’em. Machane, dariy rogon ni ngam taga’ ko pi n’ey, ya be micheg e Bible ngodad ni gaar: “I Somol e ma fal’eg i yaliy e re fayleng ney ni ga’ngin, ni nge pi’ gelngin e piin yad ba yul’yul’ ngak u gum’ircha’rad.” (2 Kronicles 16:9, BT) Jehovah ni ir e bin riyul’ e Got e kab gel gelngin ngak Satan, ma faanra pagan’um Ngak ma ra ayuwegem.
Faanra nge ayuwegem Jehovah, mab t’uf ni ngam nang e n’en nib m’agan’ ngay mag rin’. Bod nnap’an e bin som’on e chibog, ma pi Kristiano ni ur pared u lan fare mach nu Efesus e ra kunuyed urngin ken babyoren e pig rorad ngar urfiyed. (Acts 19:19, 20) Ere, faanra nge ayuwegem Got, ma thingar mu n’ag urngin ban’en ni bay rom ni ma lemnag e girdi’ nra “ayuwegey,” machane bin riyul’ riy e ba l’ag rogon ko pig. Pi n’ey e bod rogon e pi bonod, ara boch e falay ara boch ban’en ni kan pig ngay, ara pi babyoren e pig, ara boch ban’en ni bay rogon nga ngongolen e pig.
Mu Par ni Gab Mudugil Mag Fol ko Tin Riyul’ u Bible u Murung’agen e Yam’
13 Faanra be maruwar u wan’um boch ban’en ni yima rin’ nib l’ag rogon ko yam’, ma ngam meybil ngak Jehovah ngam ning e gonop ngak. (Mu beeg e James 1:5.) Mu fal’eg i gay murung’agen e re n’ey u lan e pi babyor rodad nib puluw ko Bible. Ma faanra kab t’uf ni ngam nang boch ban’en riy, mag yan mu guy e piin piilal u lan e ulung rom. Dab rogned ko mang e ngam rin’, machane rayog ni ngar ayuweged gur ni ngam pirieg boch i kenggin e motochiyel u Bible nra ayuwegem ni bod e tin ni kan weliy u roy. Ere nap’an ni ga ra rin’ e pi n’ey, ma aram e ga be fil rogon ni ngam ‘nang’ e n’en nib thil ko “tin nib fel’” nge “tin nib kireb.”—Heb. 5:14.
“Bay Ug Fol ko Tin Riyul’”
12 Boch e yalen nge ngongol ni yima rin’ nde m’agan’ Got ngay. Rayog ni nge gay rogon chon e tabinaw rodad, ara piin ni gad nga maruwel ara skul ni ngad uned ngorad ko pi madnom rorad. Ere mang e rayog ni nge ayuwegdad ni ngad siyeged ni nge dab da paged gadad ko towasar rorad ni ngad uned nga boch e yalen nge madnom nde m’agan’ Jehovah ngay? Ba t’uf ni nge puluw e lem rodad nga rogon ni ma lemnag Jehovah e pi madnom ney nge fan nde puluw u wan’. Rayog ni ngad gayed murung’agen e pi madnom ney u lan e pi babyor rodad ma gad pugeduran ngodad rogon ni ke sum e pi madnom ney. Nap’an ni gad ra fal’eg i lemnag fan ni be yog e Bible ndab da uned i madnomnag e pi madnom ney, ma aram e rayog ni nge mich u wan’dad ni gad be fol ko n’en nib ‘m’agan’ Somol ngay.’ (Efe. 5:10) Faanra pagan’dad ngak Jehovah nge Thin rok, ma aram e dab da rusgad ko pi n’en ni be lemnag yugu boch e girdi’.—Prov. 29:25.
Ngan Fil Ban’en Riy
“Rogon nib T’uf Got nge Girdi’ Rodad e. . . . Thingari Yan i Aw nib Riyul’ ma Be M’ug ko Ngongol”
11 Mu yul’yul’ nga rogon ni ga ma yog boch ban’en nib fel’ ni ke rin’ be’. Susun e ngaud guyed rogon ni nga u dogned boch ban’en nib fel’ ni ke rin’ pi walagdad, ni bochan e mit ney e thin e rayog ni nge “ayuweg be’.” (Efe. 4:29) Machane, thingar da rin’ed u fithik’ e yul’yul’. Ya faanra danga’, ma ra yan i aw ni kemus ni gad be pi’ facha’ nga lang ko thin, fa reb e darud fonownaged ko n’en nib t’uf ni ngad fonownaged riy. (Prov. 29:5) Ga ra yog ngak be’ nib fel’ e n’en ni ke rin’, me boch nga tomuren mag gun’gun’nag ngak yugu boch e girdi’, ma aram e ga be ngongol u fithik’ e sasalap. Ireray ba mit e ngongol nda i un apostal Paul ngay, miki dag e kanawo’ nrayog ni ngan folwok riy ni aram e i dag nriyul’ nib t’uf e girdi’ rok u rogon ni ma yog ngorad fel’ngin e pi n’en ni kar rin’ed. Bod ni yog ngak e pi Kristiano nu Korinth murung’agen boch e ngongol nib fel’ ni yad be rin’. (1 Kor. 11:2) Machane, nap’an nrin’ed boch ban’en nde puluw, ma de n’ufrad nga lang, ya fonownagrad u fithik’ e sumunguy, ma kub tamilang e fonow ni pi’ ngorad.—1 Kor. 11:20-22.
SEPTEMBER 8-14
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | PROVERBS 30
“Dab Ri Fel’ Rogog ma Dab Rug Gafgow”
Ba Miti Mang T’ufeg e Ma Yibnag e Bin Riyul’ e Felfelan’?
10 Riyul’ ni gad gubin nib t’uf e salpiy rodad, ya rayog ni nge ayuwegdad u boch ban’en. (Ekl. 7:12) Machane gur, rayog ni ngari felfelan’ be’ ni faanra bay e salpiy rok ni kemus nib gaman nrayog ni nge fek e tin nib t’uf rok ngay, fa? Arrogon! (Mu beeg e Eklesiastes 5:12.) I yoloy Agur ni fak Jakeh ni gaar: “Mu ayuwegeg nge . . . dab ri fel’ rogog ma dab rug gafgow. Ere mu pi’ ngog chi urngin e ggan nib t’uf rog.” Ba mom ni ngad nanged fan ndabun Solomon ni ngari gafgow. I yog ndabun ni nge moro’ro’ ni bochan e be gafgow, ya faanra rin’ e biney e ngongol ma aram e be darifannag Got. Machane, mang fan ni meybil ndab yigi pag rogon e fel’ rogon rok? I yoloy ni gaar: “Faanra yug ra yoor ngog, ma rayog ni gog ni dariy angim ngog.” (Prov. 30:8, 9, BT) Dariy e maruwar riy ni bay boch e girdi’ ni ga manang ni be pagan’rad ko fel’ rogon rorad, ma ke tomur Got u wan’rad.
11 Piin nib m’on e salpiy u wan’rad e dabiyog ni ngar felfelan’naged Got. I gaar Jesus: “Dariy be’ nrayog ni nge mang sib rok l’agruw i masta: ya ra fanenikay bagayow me t’uf bagayow rok; ya ra yul’yul’ ngak bagayow me darifannag bagayow. Dabiyog ni ngam manged tapigpig rok Got ma ki gimed e tapigpig rok e salpiy.” Ki yog ni gaar: “Dab mu ulunguyed e flaab u roy u fayleng, ya ra kirebnag e ngal nge t’ay ma ra yib e moro’ro’ nga naun nge iring. Machane ngam ulunguyed e flaab romed u tharmiy, ya dabi kirebnag e ngal nge t’ay, ma dabi yib e moro’ro’ nga naun nge iring.”—Matt. 6:19, 20, 24.
12 Boor e pi tapigpig rok Jehovah ni kar guyed ni bochan ni kar momnaged rogon e par rorad, ma aram e gathi kemus ni ke gel e felfelan’ rorad ya kki yoor e tayim nrayog ni ngar pigpiggad riy ngak Jehovah. Jack ni ma par u Meriken e pi’ e naun rok nib ga’ nge siyobay rok ni chuway’ ni bochan e manang ni faanra rin’, ma aram e rayog ni nge un ngak e ppin rok ngar pioneergow u taabang. I weliy ni gaar: “De mom ngomow ni nggu chuwgow ko re naun nem ni gamow ma par riy nrib fel’ yaan maku bay u bangi ban’en nib palog ko mach. Yugu aram rogon, ma boor e duw nra gub nga tabinaw ma kari chalbag ni bochan e magawon ni gu be mada’nag u tabon e maruwel. Machane, ppin rog ni ir reb e regular pioneer e gubin ngiyal’ nrib felfelan’. Ba ga’ ni ma yog ni gaar, ‘Gu be maruwel u tan pa’ e bin th’abi fel’ e ga’ ko maruwel!’ Ere chiney ni kug be pioneer e gamow be maruwel rok Taabe’, ni aram Jehovah.”
“Kab Gel Fanag T’uf Rom Nga Rogon nib T’uf e Pi N’ey Rom,” Fa?
15 Boor e girdi’ e ngiyal’ ney e yad baadag ni nge yag ngorad e tin ni kab beech e mad, nge phone, nge computer, nge ku boch ban’en. Ere, gubin ngiyal’ nra reb e Kristiano mab t’uf ni nge fal’eg i lemnag ko mang e pi n’en nib ga’ fan u wan’, me fith ir ni nge gaar: ‘Gur, boor e tayim ni gu ma fanay ni nggu lemnag ara nggu gay murung’agen e tin ni kab beech e karrow ara mad, ko tayim ni gu ma fanay ni nggu fal’eg rogog riy ni fan ko muulung, fa? Gur, ka yug gu par ni yigoo pi n’en ni gu ma rin’ u reb e rran ngu reb e ir e kug mit riy ndakuriy e tayim rog ni fan ko meybil ara beeg Bible, fa?’ Faanra kad guyed ni ke ga’ fan e chugum u wan’dad ko t’ufeg rodad ngak Kristus, ma aram e susun ni ngad lemnaged fapi thin ni yog ni gaar: “Mu ayuwgad mi gimed guy rogomed rok urngin mit e chogow.” (Luke 12:15) Mang fan ni yog Jesus e re thin ney?
16 I yog ni “dariy be’ nrayog ni nge mang sib rok l’agruw i masta.” Miki ulul ngay ni gaar: “Dabiyog ni ngam manged tapigpig rok Got ma ki gimed e tapigpig rok e salpiy.” Gad manang ndabiyog ni ngad pigpiggad ngak Jehovah nib fel’ rogon ni faanra ka gad be m’oneg e chugum u wan’dad. Ya yog Jesus nreb e gad ra ‘fanenikay bagayow me t’uf bagayow rodad,’ fa reb e da ‘yul’yul’gad ngak bagayow ma gad darifannag bagayow.’ (Matt. 6:24) Bochan ndawor da flontgad, ma aram fan ni gad gubin nib t’uf ni ngad guyed rogon ni ngad gelgad ko pi n’en ni ‘gad be ar’arnag,’ ni kub muun chogowen e chugum ngay.—Efe. 2:3.
17 Piin ni kar pared ni tin ni baadag e dowef rorad e ir e yad be m’oneg u wan’rad e ba mo’maw’ ngorad ni nge dab ra lemnaged e chugum nib pag rogon. Mang fan? Bochan e kar paged chogowen e chugum ni nge magawonnag rogon ni yad ma lemnag e tirok Got ban’en. (Mu beeg e 1 Korinth 2:14.) Ere, ke mo’maw’ rogon ni ngar lemgad nib fel’ rogon ni bochan e da kur nanged e n’en nib thil u thilin e tin nib fel’ nge tin nib kireb. (Heb. 5:11-14) Bochan e re n’ey, ma aram fan ni yad baadag ni nge yoor i yoor e chugum rorad, ma ke mo’maw’ ni nge fel’ u wan’rad e tin ni bay rorad ban’en. (Ekl. 5:10) Machane, gad ba felfelan’ ni bochan e bay ban’en nrayog ni nge ayuwegdad ni ngad gelgad ko biney e lem. Re n’em e aram e Thin rok Got ni bay u Bible ni gad ma beeg ni gubin e rran. (1 Pet. 2:2) Jesus e i fal’eg i lemnag e tin riyul’ ni ke yib rok Got, ma aram e n’en ni ayuweg ni nge siyeg e pi n’en nni waliy ngay. Ere, ku arrogodad ni faan gad ra fol ko pi kenggin e motochiyel ni bay u Bible, ma ra ayuwegdad ni ngad gelgad nga chogowen e chugum. (Matt. 4:8-10) Faan gad ra rin’ ni aray rogon, ma aram e gad be dag ni kab gel e t’ufeg rodad ngak Jesus ko chugum.
Rogon ni Ngam Maruwel ko Salpiy ni Bay Rom
Mu kunuy e salpiy ngam tay bang u m’on ni ngam chuw’iy ban’en. Faanra um kunuy e salpiy ngam tay nga bang u m’on ni ngam chuw’iy ban’en ni yugu aram rogon ni gathi ban’en ni ki yima rin’ e chiney, machane aram reb e kanawo’ nth’abi fel’ nra ayuwegem ndab mu magawon ko salpiy. Re n’ey e ma ayuweg boor e girdi’ ndab ra awgad nga tabon e malfith, mu kur siyeged boch e magawon ni ma sum ni bochan e re n’ey ni bod e ris ni be mun nga puluwon e chugum ni kan chuw’iy. Be yog e Bible ni pi apurgog e “ri yad ba llowan’” ni bochan e yad ma kunuy e “ggan ngar chaariyed ni ngar kayed ko ngiyal’ ni ke yib e garbeb.”—Proverbs 6:6-8; 30:24, 25, BT.
Mu Par u Lan e Tent rok Jehovah Ndariy N’umngin Nap’an!
18 Ba fel’ ni ngad fal’eged i lemnag rogon e salpiy u wan’dad. Mu fithem ni nge lungum: ‘Ba ga’ nug ma lemnag e salpiy nge n’en nrayog ni nggu chuw’iy ngay, fa? Faanra kug ning e salpiy ngak be’ ni kug ra sulweg, mab n’uw nap’an mfin gu sulweg ni bochan e gu be lemnag ni faen ke pi’ fare salpiy ngog e de t’uf rok, fa? Faanra bay e salpiy rog, ma gu ma lemnag nib ga’ fag mab mo’maw’ ngog ni nggu gol ko girdi’, fa? Gu ma lemnag ni pi walag ni boor e salpiy rorad e ba m’on e salpiy u wan’rad, fa? Gu ma m’ag fager ko piin boor ban’en rorad ma da gur chag ko piin yad ba gafgow, fa?’ Kan pagdad ni ngad uned nga lan e tent rok Jehovah. Ere rayog ni ngad ayuweged e biney e tow’ath ni kan pi’ ngodad ni faanra dabi pag feni ga’ fan e salpiy u wan’dad. Faan gad ra rin’ e re n’ey, ma aram e dariy ba ngiyal’ nra pagdad Jehovah!—Mu beeg e Hebrews 13:5.
Ngan Fil Ban’en Riy
Pi N’en ni Ke Sunmiy Jehovah E Be Dag Feni Gonop
11 Mmit e boro’ ni ma par u thilin e war e ku ba achig ma rayog ni nge fil ban’en ngodad. (Mu beeg e Proverbs 30:26.) Bod yaan e rabbit nib ga’ machane ba ngoch, mab lulbuy tel mab ngoch ay. Re gamanman ney e ma par u thil thilin e war. Ba m’uth owchen ni ma ayuweg ir ko riya’, ma bochan ni ma par u thilin e war ma arfan nib mo’maw’ ni ngan kol. Yad ba ulung ni yad ma par u taabang ni bochan ni ngar ayuweged yad ko riya’ ma ngar gowelgad u nap’an e garbeb.
12 Mang e gad ra fil ko fa mit i boro’ ni ma par thilin e war? Mu tay fanam i yan riy ni rib mo’maw’ ni ngan kol. Ya rib m’uth owchen ni rayog ni nge guy e toogor rok ni kab palog, ma ma par nib chugur ko gin ni ma par riy. Maku arrogodad, ni thingar da tedan’dad ni nge dabi kirebnag e ngongol ko fayleng e michan’ rodad. I fonownag Peter ni apostal e piin Kristiano ni gaar: “Mu tedan’med mi gimed ayuwegmed! Yi moonyan’ ni ir e toogor romed e yugu be yan ni bod ba layon ni be tolul, ni be gayiy be’ ni nge longuy.” (1 Pet. 5:8) Nap’an ni immoy Jesus u fayleng ma i par ni be tiyan’ ko urngin ban’en ni ma fanay Satan ni nge kirebnag e yul’yul’ Rok. (Matt. 4:1-11) I dag Jesus e kanawo’ ni nge fol pi gachalpen riy!
13 Reb e kanawo’ ni ngad tedan’dad riy e ngad fanayed boch ban’en ni ma pi’ Jehovah nra ayuweg e michan’ rodad. Dabda paged e fol Bible nge muulung rodad. (Luke 4:4; Heb. 10:24, 25) Maku, ba t’uf ni ngad chaggad ngak pi walagdad ma ra ‘fel’ rogodad ko michan’ rorad maku arrogorad,’ ni bod ni ma rin’ e mit i boro’ nem ni yad ma par u taabang. (Rom. 1:12) Gad ra fanay e n’en ni ma pi’ Jehovah nra ayuweg e michan’ rodad ma aram ke fel’ u wan’dad fare thin ni yog David ni gaar: “Somol e ir e ta ayuw rog; i ir e yoror rog ni ba gel. Got rog e ir e yoror rog, ma ra gu bay rok ma dariy ban’en ni ra buch rog.”—Ps. 18:2.
SEPTEMBER 15-21
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | PROVERBS 31
N’en Yira Fil ko Thin rok Be’ nib Matin
Mu Fil Ngak Pi Fakam Rogon ni Ngaur Ngongolgad nib Mat’aw
Mu weliy e tin riyul’ u murung’agen e par ko pumoon nge ppin. Ba t’uf ni ngan ginangey u murung’agen e par ko pumoon nge ppin. (1 Korinth 6:18; James 1:14, 15) Machane ba ga’ ni ma yog e Bible ni par ko pumoon nge ppin e ba tow’ath ni ke yib rok Got, ma gathi ba wup rok Satan. (Proverbs 5:18, 19; Tang rok Solomon 1:2) Faanra kemus ni yigoo riy’en e par ko pumoon nge ppin e ngam weliy ngak pi fakam ni kab fel’ yangarrad, ma rayog ndabi puluw rogon ni ngar lemnaged e re n’ey nrogon nib puluw ko Bible. I yog Corrina nreb e rugod ni ma par u France ni gaar: “Gallabthir rog e yugu yow ma weliy feni kireb e ngongol ndarngal, ma bochan e re n’ey mug lemnag nib kireb e par ko pumoon nge ppin.”
Mu guy rogon ni nge nang pi fakam e tin riyul’ u murung’agen e par ko pumoon nge ppin. Nadia nreb e matin ni ma par u Mexico e yog ni gaar, “N’en ni gubin ngiyal’ nug ma guy rogon ni nge tamilang u wan’ pi fakag ni kab fel’ yangarrad e aram e par ko pumoon nge ppin e ban’en ni yima rin’ mab manigil ma ban’en ni ke yib rok Jehovah Got ni nge felfelan’ e girdi’ ngay. Machane kemus ni fan ngak e piin mabgol. Rayog ni nge yibnag e felfelan’ ara kireban’ ngodad ni be yan u rogon ni gad be fanay e re tow’ath ney.”
ijwhf article 4 ¶11-13
Mu Weliy Murung’agen e Alkul Ngak Pi Fakam
Mu guy rogon ni ngam weliyew fakam murung’agen e re n’ey. I yog Mark nreb e matam ni ma par u Britain ni gaar: “Rayog ni nge balyang u wan’ e piin fel’ yangaren murung’agen e muun alkul. Gu fith ngak bochi pagel ni fakag ni ke gaman meruk e duw rok ko be lemnag nib fel’ ara ba kireb ni ngan unum e alkul fa. Ug non ngak u fithik’ e gapas, ma re n’ey e ayuweg ni nge weliy laniyan’ nib fel’ rogon.”
Faanra boor yay ni ga ma weliy murung’agen e alkul ngak fakam, ma ra par u laniyan’. Kum weliy murung’agen boch ban’en nrayog ni nge fil ban’en riy ni bay rogon ko alkul ni bod rogon ni ngan kol ayuw u nap’an ni yibe yan u karrow nge murung’agen e par ko pumoon nge ppin.
Mu dag e kanawo’ nrayog ni ngan folwok riy. Piin bitir e yad bod e sponge ndemtrug ban’en nib ranran nra wanum nga fithik’, ma ke m’ug u boch ban’en ni kan gay murung’agen ni ngongol rok e piin gallabthir e rib ga’ angin ngak pi fakrad. Re n’ey e be yip’ fan ni faanra ga ma unum e alkul ni nge gapaseg lanin’um, ma aram e ra lemnag fakam ni muun alkul e aram e n’en ma ayuwegey u nap’an ni be magafan’uy nga boch ban’en. Mu dag e kanawo’ nib manigil nrayog ni ngan folwok riy. Ere mu gonopiy rogon ni ga be fanay e alkul.
g17.6 9 ¶5
Mu Fil Ngak Pi Fakam ni Ngaur Daged e Sobut’an’
Mu pi’ e athamgil nga laniyan’ ni nga i pi’ ban’en ngak be’. Mu dag ngak fakam ni “ba gel e felfelan’ ni ma yib ko pi’ ban’en ngak be’ ko bin ni be’ e nge pi’ ban’en ngom.” (Acts 20:35) Ni uw rogon? Rayog ni ngam yoloyew fithingan boch e girdi’ nga but’ nib t’uf ni ngan yan ni fek e chuway’ rorad, ara ngan fekrad nga bang, ara ngan ngongliy e yungin ke kireb u tabinaw rorad. Ngemu’ mag fek fakam ngam marow mu ayuwegew boch ko fapi girdi’. Mu guy rogon ni nge guy fakam e felfelan’ ni ga be tay u nap’an ni ga be ayuweg e girdi’ ko tin nib t’uf rorad. Ga ra rin’ e re n’ey, ma aram e ga ra fil ngak fakam u daken e ngongol rom rogon ni nge dag e sobut’an’.—Kenggin e motochiyel u Bible: Luke 6:38.
Ngan Fil Ban’en Riy
Pi Walag nib Pin ni Kab Fel’ Yangarmed—Mmanged Boch e Kristiano nib Manigil
12 Mu fil rogon e numon ko girdi’. Ba t’uf ni nge fil e piin Kristiano rogon ni ngaur nonad e girdi’ nib fel’ rogon. Baaray e fonow nib manigil ni ke pi’ James nreb i gachalpen Jesus ni gaar: “Gubin e girdi’ ma thingar ra gurgad ko motoyil, machane dab ra gurgad ngar welthingad.” (Jas. 1:19) Ga ra fal’eg e motoyil u nap’an ni be non yugu boch e girdi’, ma aram e ga be dag e ‘runguy’ ngorad ara ga be dag ni ga baadag ni ngam nang rogon lanin’rad. (1 Pet. 3:8) Faanra dawor mu nang fan e n’en ke yog be’ ara dawor mu nang rogon laniyan’, mag fith boch e deer nib puluw. Ngemu’ mag lem u m’on ni ngam non. (Prov. 15:28) Mu fithem ni nge lungum: ‘Riyul’ e n’en nug be yan ni nggog ma ra pi’ e athamgil nga lanin’uy, fa? Ra m’ug riy nug be tayfan e en gu be non ngak ma gu be dag e sumunguy ngak, fa?’ Mu fil ban’en rok boch e walag nib pin ni yad manang rogon e numon ko girdi’. (Mu beeg e Proverbs 31:26.) Mmotoyil nga rogon ni yad ma non. Ga ra nang rogon ni ngaum non, ma aram e ra i par nib fel’ e tha’ u thilmed e girdi’.
SEPTEMBER 22-28
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | EKLESIASTES 1-2
Mu Ulul i Skulnag e Bin Migid e Mfen
‘Mfek Fapi Thin Ngam Pi’ Ngak e Pi Pumoon ni Ke Pagan’um Ngorad’
3 Boor i gadad e ri baadag e maruwel ni ma rin’ ma dabun ni nge tal riy. Machane, ba gel e kireban’ riy ya ka nap’an Adam keb i mada’ ko ngiyal’ ney ni ma pilibthir e girdi’, ma nap’an e bayi chuw reb e mfen miki yib reb nga lon. (Ekl. 1:4) Ere, aram fan ni tin riyul’ e Kristiano e ngiyal’ ney e bay boch e magawon ni yad ma mada’nag ni bochan e re n’ey. Ngiyal’ ney e ke ga’ yang e gin nthingari maruwel e girdi’ rok Jehovah riy ma kki mo’maw’ rogon e maruwel ni yad be rin’. Ere, nap’an ni gad ra tabab i rin’ boch e maruwel nib beech ma thingar da fanayed e computer nge boch e masin ni yibe fanay e ngiyal’ ney ya nge yag nda rin’ed e pi maruwel nem. Ere, bay boch e girdi’ ni kar pilibthirgad nib mo’maw’ ngorad ni ngar filed rogon ni ngar maruwelgad ko pi n’ey. (Luke 5:39) Maku reb e, ku rayog ni piin ni ka yad ba pagel e kab gel gelngirad ma piin ni kar pilibthirgad e kar meewargad. (Prov. 20:29) Ere, ba puluw ni nge guy rogon e piin ni kar piilalgad ni ngar ayuweged e piin ni yad bbitir ngorad ni ngar rin’ed boch e maruwel u lan e ulung rok Jehovah, ya faan yad ra rin’ ni aray rogon ma aram e yad be dag e t’ufeg ngorad.—Mu beeg e Psalm 71:18.
4 Rayog ni nge mo’maw’ ngak e pi walag ni boor ban’en ni yad ma tay murung’agen ni ngar pied boch e maruwel rorad ngak e piin ni yad bbitir ngorad. Bay boch i yad ndabun ni nge rin’ e re n’ey ni bochan e dabun ni nge mul reb e maruwel u pa’. Maku bay boch i yad ni yad be magarnag nri daki yag ni ngaur ted murung’agen boch ban’en, maku yad be lemnag ndabiyog ko piin ni yad bbitir ngorad ni ngar rin’ed boch ban’en nib fel’ rogon ni bod yad. Maku boch i yad e ma lemnag ndariy e tayim rok ni nge skulnag yugu boch e walag. Maku reb e, pi walag ni yad bbitir ko pi walag ney e ba t’uf ni ngar gum’an’naged yad ni faanra danir pi’ boor e maruwel ngorad ni ngar rin’ed.
Ngan Fil Ban’en Riy
Piin Fel’ Yangaren, Baadag e En Ke Sunmiydad ni Ngam Felfelan’gad
14 Solomon e immoy ni ir be’ nth’abi fel’ rogon mab ga’ lungun kakrom, me rin’ ban’en ya nge guy ko mang angin nra yib. Ke gaar u wan’: “Nggu rin’ e pi n’en ni gu baadag nra k’aring e felfelan’ ngog ni nggu guy ko mang e n’en nib fel’ nra yib riy.” (Ekl. 2:1-10, NW) Ere toy Solomon boch e naun nrib fel’ yaan, me ngongliy e milay’ nge yungi ban’en ni yima yan ngay ngan toffan, maku be rin’ e tin baadag. Ere gur, kari chum’er ma ke felfelan’ ko pi n’em, fa? Nap’an ni sap Solomon nge guy e tin ke ngongliy me gaar: ‘Kug nang ndariy ban’en ni fan ngay.’ Miki ulul nge gaar: ‘Dariy gam’engin nga bang.’ (Ekl. 2:11) Ere gur, bay ban’en ni ga be fil ko re n’ey ni ke rin’ Solomon?
SEPTEMBER 29–OCTOBER 5
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | EKLESIASTES 3-4
Mu Gelnag Fa Yil’ i Tal nni Ngongliy u Dalip Yil’ i Gaf
Ngaum Yul’yul’gow Ngomew
● 1 NGE GA’ FAN E MABGOL ROM U WAN’UM N’EN NI BE YOG E BIBLE: “Ngam mel’eged e tin ni ir e th’abi ga’ fan.” (Filippi 1:10, NW) Mabgol ni kam un ngay e aram reb e ban’en nib ga’ fan u lan e yafos rom. Ere, ba t’uf ni nge ga’ fan u wan’um.
Baadag Jehovah ni ngaum lemnag e en mabgol rom mu um parew u taabang ni gimew ba ‘felfelan’.’ (Eklesiastes 9:9) Dabun ni ngaum darifannag e en mabgol rom, ya baadag ni ngam athamgilgow ngaum rin’ew boch ban’en ni gimew ra felfelan’ ngay. (1 Korinth 10:24) Mu dag ko en mabgol rom nib ga’ fan u wan’um.
N’EN NRAYOG NI NGAM RIN’:
Um lemnag e en mabgol rom, mag guy rogon ni ngaum rin’ew boch ban’en u taabang ni gubin ngiyal’
Gathi yigoo gur e ngaum lemnagem, ya ngaum lemnagmew ni gimew l’agruw
Nga i Par Fare “Nifiy rok Jah” ni Be Yik’
12 Uw rogon nrayog ni nge folwok e piin mabgol rok Aquila nge Priscilla? Am lemnag urngin ban’en nib t’uf ni ngam rin’ew e en mabgol rom. Gur, bay boch ko pi n’ey nrayog ni ngam rin’ew u taabang ko bin ni ngam rin’ rom ni yigoo gur, fa? Bod ni Aquila nge Priscilla e ur machibgow u taabang. Ere gur, gubin ngiyal’ ni gimew ma tay e tayim ni ngam machibgow u taabang, fa? Ku ma maruwel Aquila nge Priscilla u taabang. Sana rayog nib thil e maruwel romew e en mabgol rom, machane gur, rayog ni ngam rin’ew boch e maruwel u tabinaw romew u taabang, fa? (Ekl. 4:9) Faan gimew ra ayuwegew gimew ni ngam rin’ew reb e maruwel, ma aram e ra mom ni ngam lemnagew ni gimew be maruwel u taabang miki mab e kanawo’ ni ngam nonow ngomew. Robert nge Linda e ke pag 50 e duw ni kar mabgolgow. I yog Robert ni gaar: “De yoor e tayim ni nggu rin’ew boch ban’en riy u taabang ni nggu felfelan’gow ngay. Machane nap’an nug ra maluknag e plet me falay leengig ara nap’an nug bay u wen nug be maruwel u milay’ me yib i ayuwegeg ma rug ma felfelan’. Pi n’en ni gamow ma rin’ u taabang e ma chugurnagmow nga taabang. Ma be ulul ni nga i gel e t’ufeg u thilmow.”
13 Machane dab mu pagew talin ni bochan ni gimew bay u taabang, ma gathi be yip’ fan nra chugur e tha’ u thilmew. I yog reb i leengiy ni ma par u Brazil ni gaar: “Ngiyal’ ney e kari yoor pa’ u puluwmow, ere ba mom ni nggu lemnagew ni gamow be rin’ boch ban’en u taabang ni bochan e gamow be par u taabang. Kug nang nde gaman ni kemus ni nggu parew u taabang ya ku bay boch ban’en nib t’uf ni nggu rin’. Kub t’uf ni nggu tay e tayim ni fan ngak e en mabgol rog.” Mu tay fanam i yan u rogon ni ma tay Bruno nge Tays ni leengin e tayim ni fan ngorow. I yog Bruno ni gaar: “Nap’an ni gamow bay u taabang ndariy ban’en ni gamow be rin’, ma gamow ma tay e cell phone romow nga orel ma gamow rin’ boch ban’en u taabang.”
14 Machane uw rogon ni faanra dubmew e en mabgol rom ni ngaum rin’ew boch ban’en u taabang? Sana rayog nib thilthil e pi n’en ni gimew baadag ni ngaum rin’ew, fa reb e gimew ma k’aring e kankanan’ ngomew. Ere mang e rayog ni ngam rin’ew? Am lemnag fare nifiy ni faan kan weliy murung’agen. Yugu dabi tabab ko daramram nib tomgin, ya ba t’uf ni ngaun par ma yibe yon’ e l’ud ngay nib gagang’ yang. Ere mang ndab mu tababgow ni ngam tew buchuuw e tayim u gubin e rran ni ngam rin’ew boch ban’en riy u taabang? Mu guyew rogon ni ngam rin’ew ban’en ni gimew baadag ni ngam rin’ew ma gathi ban’en nra k’aring e damumuw ngak bigimew. (Jas. 3:18) Gimew ra tabab ni ngaum rin’ew nochi ban’en u taabang, ma sana rayog ni ngki gel bayay e t’ufeg u thilmew.
Nga i Par Fare “Nifiy rok Jah” ni Be Yik’
3 Ra nga i par fare “nifiy rok Jah” u lan e mabgol rok l’agruw ni’, ma susun e ngar guyew rogon ni nge gel e tha’ u thilrad Jehovah. Uw rogon nra ayuweg e re n’ey e mabgol rorow? Faanra ba ga’ fan u wan’ ba wu’ e mabgol e tha’ u thilrad e Chitamangirow ni bay u tharmiy, ma aram e ra m’agan’row ngay ni ngar folgow ko re fonow ney, ma re n’ey e ra ayuwegrow ni ngar siyegew ara ra gelgow nga boch e magawon nrayog ni nge warnag e t’ufeg u thilrow. (Mu beeg e Eklesiastes 4:12.) Piin nib chugur e tha’ u thilrad Jehovah e ku yad ma athamgil u rogon nrayog rorad ni ngar folwokgad rok mar maruweliyed e pi fel’ngin ni bay rok ni bod e sumunguy, nge gum’an’, nge rogon ni ma n’ag fan e kireb. (Efe. 4:32–5:1) Ba wu’ e mabgol ni yow ma dag e pi fel’ngin ney e ba mom ni nge gel e t’ufeg u thilrow. I yog Lena nreb e walag nib pin ni ke pag 25 e duw ni ke un ko mabgol ni gaar, “Ba mom ni ngan t’ufeg min tayfan be’ nib chugur e tha’ u thilrow Jehovah.”
Ngan Fil Ban’en Riy
Mu Ulul ko Pigpig ngak Jehovah ni Yugu Aram Rogon ni Kan Taleg e Liyor Rodad
14 Mu kol ayuw u rogon e pi n’en ni ga ma weliy ko girdi’. Nap’an ni yira taleg e liyor rodad, ma thingar da nanged ni bay ‘ngal’an ni ngad th’abed gulungdad.’ (Ekl. 3:7) Thingar da kol ayuwgad ndab dogned boch ban’en nsusun e ngan tay nib mith, ni bod rogon fithingan pi walagdad, nge gin ni gad ma muulung riy, nge rogon ni gad be machib, nge rogon ni be yag ngodad e tin nib t’uf rodad ni fan ko tirok Got ban’en ni bod rogon e pi babyor rodad nge boch ban’en. Dab dogned murung’agen e pi n’ey ko am, ara pi fager rodad, ara girdi’ rodad ni yad ma par ko nam rodad ara yugu boch e nam. Faan gad ra rin’ ban’en ni aray rogon, ma aram e gad be tay e yafos rok pi walagdad nga thatharen e riya’.—Mu beeg e Psalm 39:1.
OCTOBER 6-12
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | EKLESIASTES 5-6
Rogon Nri Gad Ma Tayfan e Got Rodad
Uw Rogon Ni Ngad Daged E Tayfan Ngak Jehovah?
17 Thingar da daged e tayfan ko pigpig rodad ngak Jehovah. Eklesiastes 5:1 (NW) e be gaar: “Mu ayuw u nap’an ni ga ra yan nga naun rok Got.” Mus ngak Moses nge Joshua mi nog ngorow ni ngar chuwegew e sus rorow u nap’an ni yow ra yan nga bayang nib thothup. (Ex. 3:5; Josh. 5:15) Thingar rin’ew ere n’ey ya ngar dagew e tayfan. Pi prist nu Israel e kan motochiyelnag ngorad ni ngar chuwgad ko tan e mad nib n’un’uw ‘ni nge upunguy dowrad.’ (Ex. 28:42, 43) Re n’ey e ra ayuwegrad ndabi m’ug bang u dowrad nib kireb ni nge m’ug u nap’an ni yad be pigpig u altar. Gubin chon e tabinaw rok reb e prist ma thingar ra pired ni yad be dag e tayfan nib m’agan’ Jehovah ngay.
18 Pigpig ni gad ma tay e ba muun e tayfan ngay. Ra ngan tayfadad ma thingar da ngongolgad u fithik’ e tayfan. Tayfan ni ngad daged e gathi yugu ban’en ni gad be dake gad be rin’ ara bochan e ngaun guydad riy. Susun ni nge gel nga rogon e tin nrayog ni nge guy e girdi’ nge ni taw ko gin nrayog ni nge guy Got riy ni aram e fithik’ i lanin’dad. (1 Sam. 16:7; Prov. 21:2) Tayfan e thingari mang bang u dowdad miki yib angin ko ngongol rodad, nge rogon e tha’ u thildad boch e girdi’, ni ki mada’ nga rogon ni gad ma guy ma gad ma lemnag rarogodad. Arrogon, tayfan e gubin ngiyal’ nthingari m’ug ko tin ni gad ma yog nge tin ni gad ma rin’. Ma nap’an nra yib ko ngongol rodad, nge rogon e munmad ni gad ma tay ma gad ma fol ko thin rok apostal Paul ni gaar: “Dabumad ni nge pirieg be’ ban’en nib kireb ko maruwel romad, ere gamad be guy rogon ndab gu ninged e kanawo’ rok be’. Machane urngin ban’en ni gamad be rin’ e gamad be dag riy ni gamad bogi tapigpig rok Got.” (2 Kor. 6:3, 4) Gad ma ‘girngiy e fel’ ko machib ni murung’agen Got ni ir e ma thapegdad ngak.’—Titus 2:10.
Fol Bible e Ra Mon’ognag e Meybil Rom
21 I meybil Jesus u fithik’ e tayfan nge michan’. U m’on ni faseg Lazarus, “Me sap Jesus nga lang me gaar, ‘Chitamag, kari mmagar, ni ga be rung’ag lungug. Gu manang ni gubin ngiyal’ ni ga ma rung’ag lungug.’” (John 11:41, 42) Gur, ma m’ug ko meybil rom e tayfan nge pagan’ ni aram rogon? Ra ngam fil fare kenggin e meybil rok Somol, ma rayog ni ngam guy ni tin th’abi ga’ fan riy e ngan thothupnag fithingan Jehovah, ma nge yib Gil’ilungun, min rin’ e tin nib m’agan’ ngay. (Matt. 6:9, 10) Mu lemnag e meybil ni ga ma tay. Ma m’ug riy nrib ga’ fan u wan’um Gil’ilungun Jehovah, nge rogon nra lebug e tin nib m’agan’ ngay, nge rogon ni yira tayfan fithingan nib thothup? Susun ni nge aram rogon e meybil rom.
“Mu Rin’ e N’en ni Kam Micheg”
12 Machane nap’an ni gad ra un ko taufe, ma aram tabolngin e pigpig rodad ngak Got. Tomuren e re ngiyal’ i n’em, ma aram e thingar da guyed rogon ni ngad ted u gil’ e n’en ni kad micheged ma gad pigpig ngak Got u fithik’ e yul’yul’. Ere, rayog ni ngad fithed gadad ni nge lungudad: ‘Uw rogon e mon’og ni kug tay ko tirok Got ban’en ni ka nap’an e ngiyal’ ni baaram nug un riy ko taufe? Kug be ulul ni ngaug pigpig ngak Jehovah u polo’ i gum’irchaeg, fa? (Kol. 3:23) Gu ma meybil, ma gu ma beeg e Thin rok Got, ma gu ma un ko muulung, ma gu ma un ko machib u rogon nrayog rog? Fa gathi ri ka be yag ni nggu rin’ e pi n’ey ni gubin ngiyal’?’ I tamilangnag apostal Peter nrogon ni nge dab da malmalgad ko pigpig ni gad be tay e aram e ngad puthuyed e tamilangan’, nge k’adan’, nge yul’yul’ ko michan’ rodad ngak Got.—Mu beeg e 2 Peter 1:5-8.
Ngan Fil Ban’en Riy
Deer Ko Piin Ma Beeg
Be weliy e Eklesiastes 5:8 murung’agen be’ ni be gagiyeg ni be gafgownag e girdi’ nib gafgow, ma de mat’aw rogon e ngongol ni ma rin’ ngorad. Cha’ney e susun e dabi pagtalin nsana bay be’ ni kab tolang ngak ara kab ga’ lungun ngak ni be yaliy rogon e gagiyeg ni be tay. Bin riyul’ riy e, rayog ni ka bay boch e girdi’ ni kab tolang e liw rorad ngak. Ba gel e kireban’ riy ni bochan e pi tayugang’ ko am e rayog ni yad ba sasalap, ma bochan e re n’ey ma aram fan ni be gafgow e girdi’ u tan e gagiyeg rorad nde mat’aw.
Yugu aram rogon ni gowa dakuriy e athap u gubin ban’en, machane rayog ni nge fel’ lanin’dad ya gad manang ni “gubin e pi ga’” ko am ni be yaliy Jehovah rogon e gagiyeg ni yad be tay. Rayog ni ngad weniggad ngak Got ni nge ayuwegdad, ma gad weliy ngak e pi n’en be magafan’dad ngay. (Ps. 55:22; Fil. 4:6, 7) Gad manang ni Jehovah e be fal’eg i yaliy e “re fayleng ney ni ga’ngin, ni nge pi’ gelngin e piin yad ba yul’yul’ ngak u gum’ircha’rad.”—2 Kron. 16:9, BT.
Ere be puguran e Eklesiastes 5:8 ngodad rarogon e re fayleng ney ni gad be par riy ni gubin ngiyal’ ma bay be’ riy ni kab tolang ngak be’. Bin th’abi ga’ fan riy e, re thin nu Bible ney e be puguran ngodad ni Jehovah e ir e En Th’abi Tolang u fithik’ urngin e girdi’. Ngiyal’ ney e be gagiyeg u daken Jesus Kristus ni Fak ni ir e Pilung u Gil’ilungun Got. Got ni Gubin Ma Rayog Rok ni ir e be guy urngin ban’en nge urngin e girdi’ e ir be’ nib mat’aw maku arrogon Fak.
OCTOBER 13-19
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | EKLESIASTES 7-8
“Ngan Yan Nga Ba Tabinaw ni Yibe Dolo’loy Riy”
N’en Nrayog ni Ngad Filed ko Meyor ni Tay Jesus
9 Rayog ni ngam ayuweg e piin ke kireban’rad. Gathi kemus ni un Jesus ngak Martha nge Maria ko meyor, ya ki motoyil ngorow me fal’eg lanin’row. Ku rayog ni ngad rin’ed e re n’ey ngak e piin ke kireban’rad. Dan nreb e piilal ni ma par u Australia e gaar: “Ri t’uf e ayuw rog u tomuren ni yim’ e ppin rog. Bay yu wu’ i mabgol ni gubin ngiyal’ ni ur ted e tayim ni ngar motoyilgad ngog. Ra paged gag ni nggu weliy rogon e kireban’ rog, ma dar magagawongad u nap’an nug ra yor. Kur ayuweged gag u boch ban’en ni bod ni yad ma maluknag e karrow rog, mar chuw’iyed boch e ggan ni nggu way, mu kur lumgad ni fan ngog u nap’an nra mo’maw’ ni nggu rin’ e pi n’ey. Kub ga’ ni gamad ma meybil u taabang. Ra micheged ni yad e tin riyul’ e fager ni yad ma pi’ e ayuw ko ngiyal’ ni ke yib e ‘gafgow’ ngog.”—Prov. 17:17, BT.
Mu Ayuweg e Girdi’ ni Ngar Athamgilgad u Fithik’ e Mochuch
15 William ni ke yan in e duw ni ke yim’ e ppin rok e gaar: “Gu baadag ni ma weliy e girdi’ ngog e pi n’en ni ka yad manang u murung’agen e ppin rog. Re n’ey e ma micheg ngog nib t’uf e ppin rog rorad, ma yad be tayfan. Rib ga’ angin e mit ney e ayuw ngog. Thin ni yad ma yog ngog e ri ma fal’eg lanin’ug ni bochan e rib t’uf leengig rog, ma immoy ni ir be’ nib ga’ fan u lan e yafos rog.” Bianca ni ke yim’ e pumoon rok e yog ni gaar: “Meybil ni gamad ma tay boch e girdi’ u taabang, nge thin nu Bible ni gamad ma beeg u taabang e ri ma fal’eg lanin’ug. Gu baadag ni yad ma weliy boch ban’en u murung’agen e pumoon rog, mu kur motoyilgad ngog ni gu be weliy murung’agen ngorad.”
‘Mu Uned ko Meyor ngak e Piin ni Yad Be Yor’
16 Dab mu lemnag ndabi yib angin e meybil ni gimed ma tay e piin ni ke kireban’rad u taabang, ara meybil ni ga ma tay ni fan ngorad. Yugu aram rogon nrayog nib mo’maw’ rogon ni ngam weliy e n’en ni bay u lanin’um u daken e meybil ni bochan e ga manang ni ga ra yor, machane faan ga ra rin’ ni yugu aram rogon ni ga be yor ara be da’da’ lungum, ma rayog ni nge fel’ boch laniyan’ faen ni ke kireban’. I yog Dalene ni gaar, “Bay yu ngiyal’ nra yib boch e walag nib pin ni ngar fal’eged lanin’ug, ma gu ma yog ngorad ni nge fek bagayad e meybil romad. Ere, nap’an nra tabab facha’ ko meybil ma rib mo’maw’ rogon ni nge non, machane tomuren nra yog in bug e thin ma aram mug rung’ag lungun ni ke fel’ rogon ma aram me yag ni ngari weliy laniyan’ nib fel’ rogon. Gelngin e michan’, nge t’ufeg ni bay rorad, nge rogon nri yad ma lemnageg e aram e n’en ni kari gelnag e michan’ rog.”
‘Mu Uned ko Meyor ngak e Piin ni Yad Be Yor’
17 Ba thilthil n’umngin nap’an ni ma par be’ nib kireban’, ya ra be’ ma rogon. Ra ka fini yim’ be’, ma boor e fager nge girdien fa piin ni ka nim’ rorad ni yad ma yib ni ngar fal’eged laniyan’ fapi cha’. Ma in e pul nga tomuren ni kan mu’ ko fare magawon, ma aram e ra be’ miki sul ko pi n’en ni ma rin’ u reb e rran ngu reb. Machane, fapi cha’ ni ka nim’ rorad e kab t’uf ni ngan fal’eg lanin’rad. Ere, mu tay e tayim ni ngam ayuwegrad. Ya “pi tafager e gubin ngiyal’ ni yad ma dag e t’ufeg rorad. Mang gam’engin e walag ni faanra dab ra puruy’naged e gafgow rorad?” (Prov. 17:17, BT) Rayog ni nge fal’eg e pi walag u lan e ulung laniyan’ reb e walag ni ka nim’ rok u n’umngin nap’an nib t’uf ni ngan fal’eg laniyan’.—Mu beeg e 1 Thessalonika 3:7.
18 Dab mu pagtalin ni be’ ni ka nim’ rok e rayog ni nga yigi kireban’ nib tomgin ni bochan e ke rung’ag ba mit e musik, ara ke taw ko rofen nra mabgolgow facha’ riy, ara ke guy e sasing rok, ara ke rin’ boch ban’en, ara ke farabon, ara ke rung’ag ban’en, ara bochan e ke taw nga ba ngiyal’ u reb e duw. Nap’an nra rin’ be’ ni ke yim’ e en mabgol rok ban’en ko yay nth’abi som’on ndaki moy e en mabgol rok, ni bod rogon ni nge un ko assembly ara Puguran, ma rayog ni ngari kireban’ nib gel. I yog reb e walag ni pumoon ni gaar: “Gu manang nra taw ko rofen nug mabgolgow e ppin rog riy ma rib gel e kireban’ ni gu ra tay. Ma riyul’ nrib mo’maw’ e re n’em. Machane, i yarmiy in e walag ni pumoon nge ppin bochi abich nde ga’ mi yad pining in e walag nrib pach e thin romad ni nggu abichgad u taabang ya nge dabki kireban’ug ni yigoo gag.”
19 Machane, ku dab mu pagtalin ni gathi goo ireray e ngiyal’ nib t’uf ni ngan fal’eg laniyan’ e piin ni ke kireban’rad. I yog Junia ni gaar: “Rib ga’ angin e ayuw ni ma pi’ e pi walag ni yugu aram rogon ni gathi bochan e ke taw ko rofen ni mabgol fagali cha’ riy. Ma nochi n’em ni yad ma rin’ e ba ga’ fan, ma ma fal’eg lanin’uy.” Riyul’ ndabiyog ni ngad chuweged e kireban’ nge tawreng rok be’ ni ka nim’ rok, machane rayog ni ngad fal’eged laniyan’ ni faan gad ra rin’ boch ban’en ni fan ngak. (1 John 3:18) I yog Gaby ni gaar: “Rug be pining e magar ngak Jehovah ni ke pi’ boch e piilal nri yad ma t’ufegey ni ngar ayuweged gag u fithik’ e kireban’ rog. Rag lemnag ma gowa bay Jehovah u toobeg ni ke longobiy pa’ ngog.”
Ngan Fil Ban’en Riy
“Urngin e Girdi’ ni Yad Ra Nang ni Gimed Pi Gachalpeg”
18 Yu ngiyal’ e rayog ni ngad lemnaged nib t’uf ni ngad nonad ngak reb e walag ni ke kirebnag lanin’dad. Machane u m’on ni ngad rin’ed e re n’ey, ma som’on e ba t’uf ni ngad fithed gadad ni nge lungudad: ‘Ri gu manang urngin ban’en u murung’agen e n’en ke buch, fa?’ (Prov. 18:13) ‘Gur, gathi rayog nder lemnag ni nge kirebnag lanin’ug?’ (Ekl. 7:20) ‘Bay bayay ni kug rin’ ban’en ni aray rogon, fa?’ (Ekl. 7:21, 22) ‘Faan gu ra yan gu non ngak, ma gu ra gelnag e ubchiya’ ko re magawon ney, fa?’ (Mu beeg e Proverbs 26:20.) Faan gad ra fal’eg i lemnag e pi deer ney, ma rayog ni ngad guyed ni t’ufeg rodad e rayog ni nge k’aringdad ni nge dab kud lemnaged e n’en ke buch.
OCTOBER 20-26
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | EKLESIASTES 9-10
Nge Puluw Rogon ni Ngam Lemnag e Pi Magawon Rom
Dab ‘Mon’ E Kireb Nga Daken’ Jehovah
20 Dab mu pagtalin tapgin e pi magawon rodad. Mang fan? Ya bin riyul’ riy, e bay boch e magawon ni ma yib ngodad ni gadad e kad k’aringed. (Gal. 6:7) Dab mon’ e kireb riy nga daken Jehovah. Mang fan nde puluw ni ngad rin’ed e re n’ey? Am lemnag e re n’ey: Kan ngongliy e karrow nrayog ni nge yan nib papey. Ere, susun e ke yan be’ u karrow ke thum’ nga wuru’ payngin nsusun e nge yan riy. Ma nap’an ni taw nga bang nib chigog e kanawo’ riy, me accident. Ere gur, ra yon’ facha’ e kireb nga daken e gin nni ngongliy fare karrow riy? Danga’! Ere, ku er rogodad. Ke sunmiydad Jehovah nib puf rogodad ni ngad rin’ed boch ban’en. Machane, ku bay e motochiyel ni ke tay ni ngad folgad riy u nap’an ni ngad dugliyed boch ban’en. Ere, mang fan ni nga don’ed e kireb nga daken Jehovah ni bochan e oloboch rodad?
21 Bin riyul’ riy e, gathi gubin e pi magawon rodad ma ke buch ni bochan e oloboch rodad. Bay boch e magawon nrayog ni nge buch ni bochan e “ngal’an nge pi n’en ni ma buch ko girdi’ e dan nang.” (Ekl. 9:11, NW) Machane, dab da paged talin ni Satan ni Moonyan’ e ir e be k’aring e pi magawon rodad. (1 John 5:19; Rev. 12:9) Ir e toogor rodad ma gathi Jehovah!—1 Pet. 5:8.
Rib Ga’ Fan u Wan’ Jehovah e Pi Tapigpig Rok nib Sobut’an’rad
10 Piin nib sobut’an’rad e kub mom ni ngar athamgilgad u fithik’ e pi magawon ni yad ma mada’nag. Bin riyul’ riy e, bay yu ngiyal’ nrayog ni ngad guyed boch ban’en ni ke buch ni gad be lemnag nde mat’aw, fa reb e gadad e ke buch rodad. Solomon ni Pilung ni ir be’ nib gonop e yog ni gaar: “Kug guy e sib ni be yan u os ma be yan e pilung u but’ ni bod e sib.” (Ekl. 10:7, BT) Piin boor ban’en ni yad ba salap riy e gathi gubin ngiyal’ ni yima n’ufrad ko salap rorad. Bay yu ngiyal’ ni piin ni gathi ri boor ban’en ni yad ba salap riy e aram e piin ni yima n’ufrad ko tin kar rin’ed. Demtrug rogon, ma ke yog Solomon ni gad ba gonop ni faanra m’agan’dad nga rogon e pi n’en ni be buch u lan e yafos rodad ko bin ni ngad pared ni gad be lemnag e tin nib kireb ban’en ni be buch rodad. (Ekl. 6:9) Faanra ba sobut’an’dad ma ra mom ni nge m’agan’dad ko pi n’en ni be buch u lan e yafos rodad ni dubdad.
Pi N’en ni Ga Ma Felfelan’ Ngay, Bay Angin, Fa?
THIN ko Bible e gad ra pirieg riy nib tamilang ni baadag Jehovah ni ngaud felfelan’gad ko yafas rodad, ni bod rogon fare thin ko Psalm 104:14,15 ni be yog ni Jehovah e ir e be gagiyegnag “e woldug be tugul ni fan ngak e girdi’, me ngongliy e wain nge pi’ e felfelan’ ngak, nge gapgep ko olive ni nge felan’ ngay, nge flowa ni nge pi’ gelngin.” Jehovah e ir e ma gagiyegnag e woldug ni nge tugul nge yib e grain nge gapgep riy ni fan ko yafas rodad. Machane wain e ku ma yibnag e “felfelan’.” Ere yugu aram rogon ni wain e dabiyog ni nge taydad ni gadad ba fas, machane ku ra yibnag e felfelan’ ngodad. (Ekl. 9:7; 10:19) Arrogon, baadag Jehovah ni ngaud felfelan’gad, ‘ma ma fal’eg lanin’dad.’—Acts 14:16, 17.
2 Ere dab da lemnaged nib kireb ni ngad ted ba ngiyal’ ni ngaud yaliyed e “arche’ ni yad be chachangeg nge rogon ni be tugul e floras u fithik’ e pan” ara ngkud rin’ed boch ban’en nra yibnag e felfelan’ ngodad. (Matt. 6:26, 28; Ps. 8:3, 4) Yafas ni bay e felfelan’ riy e aram e “tow’ath rok Got” ngodad. (Ekl. 3:12, 13) Ere pi n’en ni gad ma rin’ ni ma yibnag e felfelan’ ngodad e ngad fanayed u reb e kanawo’ nra felfelan’nag Got.
Ngan Fil Ban’en Riy
Nga Unog e Thin Nra “Ayuweg Be’”
11 Dugdugthin nge t’ar e thin. Yima weliy murung’agen boch e girdi’ nge n’en ni yad ma rin’. Ere, ba kireb ni ngan weliy murung’agen boch e girdi’, fa? De kireb ni faanra ga be weliy ban’en nib fel’ u murung’agen be’, fa ban’en u murung’agen be’ nrayog ni nge pi’ e athamgil nga lanin’uy. Pi Kristiano ko bin som’on e chibog e yad ma lemnaged yad ma yad ma weliy e tin nib fel’ u murung’agrad. (Efesus 6:21, 22; Kolose 4:8, 9) Machane, ra ngan weliy ban’en nib mith u murung’agen be’ ma aram e ba kireb ya rayog ni nge munmun min t’ar e thin nga daken be’. Yira t’ar e thin nga daken be’ ma “aram e yibe yog e thin nde riyul’ u murung’agen.” Bod rogon e pi Farise, ni u rogned e thin nde riyul’ u murung’agen Jesus ya ngar kirebnaged thin. (Matthew 9:32-34; 12:22-24) Yira t’ar e thin nga daken be’ ma rayog ni nge k’aring e tugthin.—Proverbs 26:20.
12 Dabun Jehovah e girdi’ ni ma yog e thin ni nge kirebnag e girdi’ fa yoornag raba’ e girdi’. Ma fanenikay Jehovah e girdi’ ni ma ‘kirebnag thilin e pi tafager.’ (Proverbs 6:16-19) Fare bugithin ni Greek ni di·aʹbo·los e be yip’ fan be’ ni “ma t’ar e thin nga daken be’,” ma aram fan ni ka nog ni Satan e ma t’ar e thin. Ir fare “Moonyan’,” ni ma t’ar e thin nga daken Got. (Revelation 12:9, 10) Ere, ngad paloggad ko thin nra k’aringdad ni ngad boded Moonyan’. Tin riyul’ e Kristiano e dab ur t’ared e thin nga daken be’ fa ur k’aringed e “tugthin” nga i “yurba’ e girdi’.” (Galatia 5:19-21) U m’on ni ngam un i weliy murung’agen be’, ma ngam fithem ni nge lungum: ‘Riyul’ e re n’ey, fa? Ba fel’ ni ngan weliy murung’agen, fa? Ba ga’ fan ni ngan weliy murung’agen, fa?’—Mu beeg e 1 Thessalonika 4:11.
OCTOBER 27–NOVEMBER 2
TIN NIB GA’ FAN KO THIN ROK GOT | EKLESIASTES 11-12
Mu Par nib Fel’ Fithik’ i Dowam Ma Gab Felfelan’
Mu Fanay e Tin Ke Sunmiy Jehovah ni Ngam Fil Murung’agen Ngak Pi Fakam
16 Rayog ni nge felfelan’ chon e tabinaw u taabang u nap’an ni yad be yaliy e tin ke sunmiy Jehovah me yag ni gel e t’ufeg u thilrad. Be yog e Bible ni bay “ngal’an ni nge felan’uy” nge “ngal’an e churu’.” (Ekl. 3:1, 4) Bay yu yang u roy u fayleng ni ke sunmiy Jehovah nrib fel’ yaan nrayog ni ngad rin’ed boch ban’en riy ni gad baadag. Boor e tabinaw ni yad baadag ni yad ma yan nga yungi ban’en ni kan ngongliy rogon ni boor e gek’iy riy nge woldug, ara yungin ni buchuuw e naun riy, ara daken e burey, ara dap’eyan’. Bay boch e bitir ni yad baadag ni yad ma milmil ma yad be fafel u park, ara ngar yaliyed boch e gamanman, ara ngar malukgad u lan e lul’, ara u maday. Boor e kanawo’ nrayog ni ngad felfelan’gad riy ko tin ke sunmiy Jehovah nib liyegdad!
Nge Ga’ Fan u Wan’um e Yafos Rom ni Ke Pi’ Got nib Tow’ath
6 Yugu aram rogon ni Bible e gathi ba ke babyor ni be weliy rogon ni ngaum ayuweg fithik’ i dowam ara be yog e re miti ggan ni ngaum kay, machane boor ban’en ni kan weliy riy ni be yog ngodad rogon e gali n’ey u wan’ Jehovah. Bod ni be yog ni ngad paged e pi n’en ma “k’ar amith” ngodad nrayog ni nge kirebnag e dowef rodad. (Ekl. 11:10, BT) Be yog e Bible nib kireb e abich nge muun rrum nib pag rogon, ma gali n’ey e rayog ni nge k’aring e m’ar mu ku nim’ riy. (Prov. 23:20) Baadag Jehovah ni ngaud t’ared lanin’dad u nap’an ni gad be dugliy e re miti ggan ni ngaud ked, nge n’en gad be garbod ngay, nge urngin e pi n’ey ni gad be fek nga fithik’ i dowdad.—1 Kor. 6:12; 9:25.
7 Gad ra maruwel ko tamilangan’ ni bay rodad, ma aram e rayog ni ngad dugliyed boch ban’en nra m’ug riy nib ga’ fan u wan’dad e yafos rodad ni ke pi’ Got nib tow’ath. (Ps. 119:99, 100; mu beeg e Proverbs 2:11.) Bod ni gad ma gonopiy rogon e re miti ggan ni gad ma kay. Faanra bay ba mit e ggan ni gad baadag ni gad ma kay machane gad manang ni ma k’aring e m’ar ngodad, ma aram e gad ra guy rogon ndab kud ked. Ku ra m’ug riy nib tamilangan’dad ni faanra i gaman e mol rodad, ma gad be mithmith ni gubin ngiyal’, ma gad be guy rogon ni nga i par dowdad nge naun rodad nib beech.
“Ngam Maruwelgad” ko Thin rok Got
2 Gadad e pi tapigpig rok Jehovah e gad ba felfelan’. Mang fan? Boor fan, machane reb i fan e bochan ni gad ma beeg e Thin rok Got ni gubin e rran ma gad ma guy rogon ni ngad folgad ko n’en kad filed.—Mu beeg e James 1:22-25.
3 Nap’an ni gad ra ‘maruwel’ ko thin rok Got, ma bay in e kanawo’ nra yib angin riy ngodad. Reb riy e gad manang ni ireray reb e kanawo’ ni gad ma felfelan’nag Jehovah riy. Re n’ey e ma yibnag e felfelan’ ngodad. (Ekl. 12:13) Gad ra fol ko n’en gad ma beeg u lan e Thin rok Got ni kan thagthagnag, ma aram e ra fel’ e par u lan e tabinaw rodad me chugur e tha’ u thildad e pi walag. Dabisiy ni kam guy nib riyul’ e re n’ey. Maku reb e gad ra siyeg boor e magawon ni ma yib ngak e piin ndarur folgad ko pi motochiyel rok Jehovah. Ba puluw u wan’dad e n’en ni yog David ni Pilung. Tomuren ni tangnag murung’agen e pi motochiyel rok Jehovah, nge tin ma yog, nge tin ma turguy, me yog ni gaar: “Fol ni gu be tay riy e be yib puluwon ngog.”—Ps. 19:7-11.
Ngan Fil Ban’en Riy
Ma T’ufeg Jehovah e Piin Be ‘Yib Wom’engirad u Fithik’ e Athamgil ni Yad Be Tay’
16 Yugu aram rogon ni gowa der taw fare thin nib fel’ ni gad be machibnag ni murung’agen Gil’ilungun Got nga gum’irchaen e girdi’, machane susun e dab da lemnaged ndabi yib angin e tin riyul’ ni gad be machibnag. (Mu beeg e Eklesiastes 11:6, NW.) Riyul’ ni boor e girdi’ ndarur motoyilgad ngodad, machane bin riyul’ riy e, yad ma fal’eg i yaliydad. Yad ma guy nib fel’ e munmad rodad, nge rogon e ngongol ni gad ma dag u fithik’ e sumunguy, nge rogon ni gad ma siminmin ngak e girdi’. Ra munmun ma ngongol rodad e rayog ni nge ayuwegrad ni nge tamilang u wan’rad nde puluw e n’en ni yad be lemnag u murung’agdad. Aram e n’en ni nang Sergio nge Olinda ni faan kad weliyed murung’agrow aram ko som’on.
17 I yog Sergio ni gaar: “Immoy ba ngiyal’ nug m’argow, ma aram e daki yag nug warow ko fa gin’em ni boor e girdi’ ni ma yib ngay. Ere nap’an ni yag ni ngkug warow bayay boch nga tomuren, ma aram me fithmow boch e girdi’ ni yad ma yib e ngaram ni lungurad, ‘Mang e ke buch romew? Kug tawrengnaged gimew.’” Ki ulul Olinda ngay u fithik’ e felfelan’ ni gaar: “Piin ni yad ma kol e yap’ ko bus e ur chichingeged pa’rad ngomow, ma be lungurad, ‘Rib manigil e n’en ni gimew be rin’!’ Ngemu’, mu kur ninged yu ken e babyor ngomow.” Ki gin Sergio nge Olinda u nap’an ni yib be’ nib pumoon ko gin ni bay e cart rorow riy ni bay boch e babyor riy ni yow be pi’, ma aram me pi’ e floras ngorow miki pining e magar ngorow.
18 Arrogon, faanra ‘dab da talgad’ i yung awochngin e tin riyul’, ma aram e rayog ni ngad uned i machibnag e girdi’ “u gubin yang u fayleng.” (Matt. 24:14) Bin th’abi ga’ fan riy e rib gel e felfelan’ ni gad ma tay ni bochan e gad manang ni gad ba fel’ u wan’ Jehovah, ya ba t’uf rok e piin ni ma “yib wom’engirad u fithik’ e athamgil ni kar ted.”