DEUTELONOMI
1 Amama mawu mambu Mose kakamba basi Isaeli bo baba ku kizunga ki Yolidani ku thandu yidi ku ndeku Sufi ayi ku khonzo yinkaka yi Paran, Tofeli, Labão, Hazeroti ayi Dizabi. 2 (Muingi kunanguka ku Horebe ayi kukuenda ku Kades-Barneia mu nzila yimviokila mu miongo midi ku Seir, vantombulu 11 di bilumbu bi viage.) 3 Bo vavioka 40 di mimvu tona basi Isaeli babasika ku Ngipiti mu ngonda kumi mueka mu kilumbu kitheti, Mose wukamba basi Isaeli mambu moso Yave kankamba. 4 Mawu mamonika bo basi Isaeli banunga Siom ntinu wu zi Amoreu waba kalanga ku Hesbom, ayi bo banunga Ogue ntinu wu Bazan ku Edrei, waba kalanga ku Astaroti. 5 Bo baba ku kizunga ki Yolidani ku ntoto wu basi Moabi, Mose wusudikisa Nsiku awuwu kuidi dikabu, mu kutuba:
6 “Bo tuba ku Horebe, Yave Nzamb′itu wutukamba: ‘Benu luma zingila thangu yiwombo ku kizunga akiki kidi miongo. 7 Kubamanu ayi yendanu ku kizunga ki zi Amoreu, kibuangu kidi miongo ku khonzo mavula mankaka ma Arabá kibuangu kidi miongo ku Sefelá, ku Neguebe, ku khonzo ḿbu widi ku ntoto Kanani ayi ku Líbanu nate ku muila wunneni wu Eufrate. 8 Buabu, yimvana ntoto awowo kuidi benu. Kotanu ayi vuanu ntoto wo Yave kakanikisa kuidi matata minu, Abalahami, Izaki, Yakobi ayi kuidi bana bawu.’
9 “Ayi mu thangu beni, minu yituba: ‘Yilendi nunga ko kuba nata minu veka. 10 Yave Nzamb′inu ma lusakumuna ayi benu lueka bawombo buka zimbuetila. 11 Bika Yave, Nzambi yi zikhaya zinu kalusakumuna kuvioka 1.000 di zikhumbu mu thalu luidi bubu, dedi bo kalukanikisila. 12 Buabu, buidi minu veka yilenda kulutuadisila ayi kudedikisa mambu minu moso? 13 Solanu mu mimvila babakala badi nduenga, phisulu ayi minu yinkuiza babieka zimfumu zi makanda va khat′inu.’ 14 Benu lukhamba: ‘Mambu ngie matuba madi mamboti.’ 15 Diawu minu yibiekila zimfumu zi makanda ma mimvila minu, babakala badi nduenga ayi phisulu muingi baba zimfumu zi 1.000 di batu, zimfumu zi 100 di batu, zimfumu zi 50 di batu, zimfumu zi 10 di batu ayi zimfumu zi mimvila.
16 “Mu thangu beni, minu yikamba mimfundisi minu: ‘Bo lumfundisa zikhomba zinu, benu lufueti kuba fundisila mu phila yisonga kuba kuandi bo wumfundisa musi Isaeli na musi Isaeli, voti musi Isaeli na nzenza wunkalanga yinu. 17 Lulendi monisa ko luvasanu bo lumfundisa. Vayi lufueti fundisila baboso mu phila yimueka. Bikanu kumona ni mutu boma, kibila benu luidi mu kufundisila va mvingi Nzambi. Ayi boti vadi diambu lummona phasi, lufueti tuala diawu kuidi minu muingi yidedikisa.’ 18 Mu thangu beni, minu yibavana zithuadusulu matedi mambu moso bafueti vanga.
19 “Bosi tunanguka ku Horebe ayi tutaba thandu yoso mu nzila yi zi Amoreu yidi miongo, dedi bo Yave Nzamb′itu katukambila. Bosi tuvitila ku Kades-Barneia. 20 Minu yilukamba: ‘Bubu benu luma vitila ku kizunga ki zi Amoreu, kibuangu kidi miongo kio Yave Nzamb′itu kankuiza tuvana. 21 Yave Nzamb′inu maluvana ntoto beni. Diawu yendanu ayi vuanu wawu dedi bo Yave, Nzambi yi zikhaya zinu katubila. Bikanu kukuazuka ayi bikanu kumona boma.’
22 “Vayi benu boso lufikama vo yiba ayi lukhamba: ‘Ndoko tufila mua ndambu di babakala, muingi befionginina ntoto beni ayi batutuadila kipholo matedi nzila mbi tufueti kuendila ayi batukamba ntindu mavula madi kuna.’ 23 Mambu lutuba maba mamboti, diawu minu yisodila 12 di babakala. Mu kadika mvila yisola mutu wumueka. 24 Bawu bananguka ayi bayenda ku kibuangu kidi miongo, nate bavitila ku ḿbuinga wu Escol ayi bafiongunina kizunga beni. 25 Ayi bo bawu bavutuka, bavela mua makundi maba kuna ayi batutuadila kipholo akiki: ‘Ntoto wo Yave Nzamb′itu kankuiza tuvana widi beni wumboti.’ 26 Vayi benu lusa kikinina ko kukota ku ntoto beni, ayi lubayisa thuadusulu yi Yave Nzamb′inu. 27 Ayi muna zitenda* zinu, benu luaba nyunguta ayi luaba tuba: ‘Yave wutulenda, diawu katubotudila ku Ngipiti muingi zi Amoreu batuvonda. 28 Buabu, buidi tulenda bela bakubama muingi kukota ku ntoto awowo, mu kumona ti zikhomba zitu babe tuba mambu mabe tutula boma, mu kutuba: “Batu bankalanga ku divula beni, balutidi mangolo ayi balutidi kuzangama kena befu. Ayi mavula mawu madi beni manneni ayi bibaka bi mavula mawu bidi bizangama nate ku diyilu, ayi tube mona ku divula beni zi Anakins.”’
29 “Vayi minu yilukamba: ‘Bikanu kukuazuka ayi bikanu kuba mona boma. 30 Yave Nzamb′inu nandi wunkuiza lunuanina, dedi bo kalunuanina ku Ngipiti. 31 Ayi benu veka lumona phila Yave Nzamb′inu kalukiebila ku thandu, dedi bo tata kankiebilanga muan′andi. Ayi nandi wulutuadisa thangu zioso nate luma vitila va kibuangu akiki.’ 32 Vayi kheti mu mambu moso kavanga, benu lusa monisa ko kiminu mu Yave Nzamb′inu, 33 no waba kuendanga vantual′inu muingi kulumonisa kibuangu kifuana ki kuvundila. Va builu nandi waba sadilanga mbazu muingi kulutuadisa ayi va muinya nandi waba sadilanga dituti muingi kulumonisa nzila lufueti diatila.
34 “Mu thangu yoso ayoyo, Yave wabe kuwa mambu luaba tuba, diawu nandi kadasukila ayi kabakila makani amama: 35 ‘Ni mutu mu mbandu ayiyi yimbi, wala kota ku ntoto yikanikisa matata minu, 36 kubotula kuandi Kalebi muana Jefune. Nandi ayi bana bandi bala vua ntoto beni, kibila wutumukina Yave mu ntima woso. 37 (Mu kibila kinu Yave wundasukila ayi wutuba: “Ngie mvaku walasa kota ko ku ntoto beni. 38 Vayi kisadi kiaku Yosua muana Num, nandi wala kota ku ntoto beni. Diawu nkindisa, kibila nandi wunkuiza tuadisa dikabu di Isaeli muingi kukota ku ntoto beni.”) 39 Ayi bana binu bo benu lutubila ti bala kuba nata va buvika, bakhambu zaba kusuasisa mamboti na mambi, bawu bankuiza kota ku ntoto beni ayi minu yinkuiza bavana wawu muingi wuba kiuka kiawu. 40 Vayi vutukanu ayi yendanu ku thandu mu kuviokila mu nzila yidi ku khonzo Ḿbu Wubenga.’
41 “Vayi benu lutuba: ‘Tube sumuka vantuala Yave. Buabu tueka bakubama muingi kue nuana, dedi bo Yave Nzamb′itu katubila.’ Kadika mutu mu benu wukubama, wubonga mbedi′andi ayi wuyenda kue nuana mvita, mu kuyindula ti dinkuiza ba diambu diluelu kununga batu baba kalanga ku kizunga kidi miongo. 42 Vayi Yave wukhamba: ‘Wuba kamba: “Bikanu kutombuka muingi kue nuana, kibila minu yisinkuiza ba ko yinu. Benu kukuenda, zimbeni zinu bankuiza lununga.”’ 43 Minu yilukamba, vayi benu lusa kuwa ko. Benu lubayisa Yave ayi mu ntu ngolo, benu lutombuka ku kibuangu kidi miongo muingi kue nuana. 44 Diawu zi Amoreu baba kalanga va kizunga kidi miongo, bayiza muingi kulunuanisa ayi balukuka dedi bo zinyosi zinkukilanga batu. Bawu ba lunuanisa ayi balununga ku Seir, ayi benu lutina nate ku Hormá. 45 Ayi bo luvutuka, benu lutona kukuana vantuala Yave, vayi Yave kasa lukuwila ko. 46 Akiokio kiawu kibila ki kuluvanga kuzingila mimvu miwombo ku Kades.
2 Bosi tuvutuka ku thandu mu kuviokila mu nzila yidi ku khonzo Ḿbu Wubenga, dedi bo Yave katubila. Ayi tuvanga viage yi bilumbu biwombo mu kuzenga kizunga ki Seir kidi miongo. 2 Bosi Yave wukhamba: 3 ‘Benu luma viokisa mimvu miwombo mu kue zungidilanga kibuangu akiki kidi miongo. Buabu, yendanu ku khonzo norte. 4 Kamba mambu amama kuidi dikabu: “Benu luemviokila va kizunga ki zikhomba zinu, bana ba Ezau bankalanga ku Seir ayi bawu bankuiza lumona boma, diawu banu keba keba, 5 muingi lubika ku banuanisa, kibila yisinkuiza luvana ko ntoto′awu, kibila yivana mongo wu Seir kuidi bana ba Ezau. 6 Vankuiza tombulu benu lusumba bidia kuidi bawu muingi ludia ayi nlangu muingi lunua. 7 Kibila Yave Nzamb′inu wunsakumunanga mamoso lumvanganga, nandi zebi buboti mambu moso luidi mu kuviokila ku thandu. Yave Nzamb′inu wuba yinu mu 40 di mimvu luma viokisa ku thandu, ayi benu lusa khambu ko ni kiuma.”’ 8 Mu phila ayoyo, tuviokila va kizunga ki zikhomba zitu, bana ba Ezau bankalanga ku Seir. Vayi tusa kuenda ko ku nzila yi Arabá, ayi tusa kuenda ko ku Elate ayi Eziom-Geber.
“Bosi tuyendila nzila yidi ku thandu yi Moabi. 9 Vayi Yave wukhamba: ‘Bika kunuanisa Moabi, kibila yisinkuiza luvana ko ntoto′awu muingi wuba kiuka kinu, kibila yivana Ar muingi kiba kiuka ki bana ba Ló. 10 (Mu thangu yikhulu, zi Emins bawu baba kalanga kuna. Bawu baba bawombo, baba mangolo, ayi baba bazangama buka zi Anakins. 11 Zi Refains baba kuba tadilanga mvandi buka zi Anakins, ayi basi Moabi baba kuba tedilanga zi Emins. 12 Mu thangu yikhulu, zi Horeus bawu baba kalanga ku Seir, vayi bana ba Ezau baba nuanisa, baba nunga ayi bavua ntoto′awu, dedi bo basi Isaeli bankuiza vuila ntoto wo Yave kankuiza bavana muingi wuba kiuka kiawu.) 13 Buabu sabukanu ḿbuinga wu Zeredi. Mu phila ayoyo, befu tusabuka ḿbuinga wu Zeredi. 14 Tuviokisa 38 di mimvu mu kue diatanga kutonina ku Kades-Barneia nate tusabuka ḿbuinga wu Zeredi, nate mbandu yi batu babayisa Nzambi bamana kufua, dedi bo Yave katubila. 15 Yave wuba dasukila ayi wuba vonda baboso.
16 “Bo batu abobo bamana kufua, 17 Yave wukhamba: 18 ‘Bubu benu lunkuiza viokila ku Ar kizunga ki basi Moabi. 19 Bo lunkuiza vitila ku ntoto wu zi Amonita, bikanu kuba nuanisa, kibila yisinkuiza luvana ko ntoto′awu muingi wuba kiuka kinu, kibila minu yivana wawu kuidi bana ba Ló. 20 Baba tedilanga ntoto beni, ntoto wu zi Refains. (Kibila mu thangu yikhulu, zi Refains bawu baba kalanga kuna ayi zi Amonita baba kuba tedilanga zi Zanzumins. 21 Bawu baba bawombo, baba mangolo ayi baba bazangama buka zi Anakins. Vayi Yave wusadila zi Amonita muingi kuba tulula ayi zi Amonita bavua ntoto′awu. 22 Mawu mvandi kavangila bana ba Ezau bankalanga ku Seir, nandi wuba sadila muingi batulula zi Horeus, bavua ntoto′awu ayi kuawu bankalanga nate bubu. 23 Zi Avins baba kalanga ku kizunga ki Gaza, baba tulula kuidi zi Kaftorins bafumina ku Kaftor. Bosi zi Kaftorins bayiza vua ntoto wu zi Avins.)
24 “‘Kubamanu ayi sabukanu ḿbuinga wu Arnom. Tala, yi kuluvana Siom ntinu Hesbom wumueka mu zi Amoreu. Diawu nnuanisanu muingi luvua ntoto′andi. 25 Kutona bubu, minu yinkuiza vanga batu boso bo bankuwa matedi ngie batitubuka mu boma. Bawu bala ba yazuka yazuka mu kibila kiaku.’
26 “Bo tuba ku thandu yi Kedemoti, minu yifila tsangu ayiyi yi ndembama kuidi Siom ntinu Hesbom: 27 ‘Wu tubika tuviokila va kizunga kiaku, tuala viokila mu nzila yinneni, tuisinkuiza vekuka ko ni ku khonzo lubakala voti ku khonzo lukietu. 28 Nlangu ayi bidia tunkuiza dia, kusumba tunkuiza sumba kuidi benu. Diawu tuntomba to lutubika tuviokila mu nzil′inu. 29 Mawu bana ba Ezau bankalanga ku Seir ayi basi Moabi bankalanga ku Ar bavanga—nate tusabuka muila wu Yolidani ayi tukota ku ntoto wo Yave Nzamb′itu katuvana.’ 30 Vayi Siom ntinu Hesbom kasa tubika ko tuviokila va kizunga kiandi, kibila Yave Nzamb′itu wubika kamonisa ntu ngolo muingi befu tunnuanisa ayi tunnunga, dedi bo benu lummuena bubu.
31 “Bosi Yave wukhamba: ‘Yikuluvana Siom ayi ntoto′andi, diawu nnuanisanu muingi luvua ntoto′andi.’ 32 Diawu bo Siom kakutikisa masodi mandi muingi biza tunuanisa ku Jaaz, 33 Yave Nzamb′itu wutusadisa muingi tunnunga va kimueka na masodi mandi moso. 34 Tununga ayi tuvua mavula mandi moso ayi tuvonda batu boso, kuba kuandi babakala, bakietu ayi bana balezi. 35 Tusa tulula ko bibulu ayi biuma bi luvalu tubaka mu mavula beni. 36 Yave Nzamb′itu wutusadisa tununga mavula moso, kutonina ku Aroer kibuangu kidi va ndeku ḿbuinga wu Arnom, (kubunda mvandi divula didi mu ḿbuinga), nate mavula madi ku Ngileadi. 37 Vayi benu lusa fikama ko mavula ma zi Amonita madi mu ndeku ḿbuinga wu Jaboki, ayi mavula moso madi ku kizunga kidi miongo, ni kioso kua kibuangu kinkaka Yave Nzamb′itu ka tukandimina.*
3 “Bosi tunanguka ayi tuyenda mu nzila yi Bazan, vayi Ogue ntinu wu Bazan wukutikisa masodi mandi moso ayi bayiza tunuanisa ku Edrei. 2 Diawu Yave kakhambila: ‘Bikanu kummona boma, kibila minu yinkuiza lusadisa muingi lununga ntoto′andi woso. Lunkuiza mvangila momawu mambu luvangila Siom ntinu wu zi Amoreu waba kalanga ku Hesbom.’ 3 Mu phila ayoyo, Yave Nzamb′itu wu tusadisa tununga Ogue ntinu wu Bazan na dikabu diandi dioso. Befu tuvonda baboso ayi ni wumueka mu bawu wuvuka. 4 Mvandi tununga 60 dioso di mavula maba ku kizunga ki Argobi, mo Ogue ntinu wu Bazan kaba yadilanga. 5 Mavula moso amomo, maba bibaka bizangama ayi mielu minneni. Kuba mvandi mala mawombo. 6 Befu tutulula mavula mawu moso ayi tuvonda batu boso, kuba kuandi babakala, bakietu ayi bana balezi dedi bo tuvangila Siom ntinu wu Hesbom. 7 Tubonga bibulu biawu bioso ayi biuma binkaka bi mavula beni.
8 “Ayoyo, yawu phila tunungina mintinu miodi amiomio mi zi Amoreu baba kalanga ku kizunga ki muila wu Yolidani. Kutonina ku ḿbuinga wu Arnom nate ku mongo wu Hermom, 9 (mongo wo zi Sidônio baba tedilanga Sirion, ayi wo zi Amoreu baba tedilanga Senir). 10 Tuvua mavula moso madi ku kibuangu kikhambulu miongo, madi ku kizunga ki Ngileadi ayi mavula moso madi ku Bazan nate ku Salcá ayi ku Edrei, mavula Ogue ntinu wu Bazan kaba yadilanga. 11 Ogue ntinu wu Bazan, nandi mutu wutsuka wuzinga mu dikanda di zi Refains. (Kasu′andi yivangulu mu bisengu, yikhidi ku Rabá kuidi zi Amonita. Yawu yidi 9 di zikovadu mu kukula ayi 4 di zikovadu mu kutanduka mu kutadila kovadu banluta sadilanga.) 12 Mu thangu beni, befu tuvua kizunga akiki: Kutonina ku Aroer kizunga kidi ku khonzo ḿbuinga wu Arnom, ayi mua ndambu yi kizunga kidi miongo ki Ngileadi. Yivana kizunga kioso akiokio kuidi mvila wu Rubem ayi kuidi mvila wu Gadi. 13 Mavula moso mankaka ma Ngileadi ayi ma kizunga ki Bazan maba mu luyalu lu ntinu Ogue, yivana mawu kuidi mua ndambu di makanda mu mvila wu Manase. Kizunga kioso ki Argobi kiba mu luyalu lu Bazan, baba ku kitedilanga ntoto wu zi Refains.
14 “Jair wubutukila mu mvila wu Manase wuvua kizunga kioso ki Argobi nate va ndeku kizunga ki zi Gesurita ayi ki zi Makatita, ayi wuvana mala moso ma kizunga ki Bazan dizina diandi veka Havote-Jair. Ayi buawu bantedilanga mawu nate bubu. 15 Ayi yivana kizunga kioso ki Ngileadi kuidi dikanda di Makir. 16 Ayi yivana kuidi mvila wu Rubem ayi mvila wu Gadi kizunga kioso kutonina ku Ngileadi nate ku ḿbuinga wu Arnom, (va khati ḿbuinga vawu vadi ndilu′awu) ayi kizunga kiawu kiyenda nate ku Jaboki, ayi ḿbuinga wu Jaboki wawu widi ndilu na kizunga ki zi Amonita. 17 Yiba vana mvandi kizunga ki Arabá, kizunga kioso ki muila wu Yolidani, kutonina ku ḿbu wu Ngalili* nate ku ḿbu wu Arabá, Mar Salgado nate va ndeku mongo wu Pisga, widi ku leste.
18 “Bosi yibakamba mambu amama: ‘Yave Nzamb′inu ma luvana ntoto awowo muingi luvua wawu. Buabu, vankuiza tombulu babakala boso va khat′inu bakubama ayi basabuka muila wu Yolidani va kimueka na basi Isaeli bankaka, muingi kuba sadisa mvawu bavua ntoto. 19 Bakazi binu, bana ayi bibulu binu (minu yizebi ti bibulu biwombo bidi yinu) bawu to bankuiza siala mu mavula yiluveni, 20 nate Yave kankuiza vana zikhomba zinu ntoto′awu, dedi bo benu luma tambudila ntoto′inu. Ayi bawu bala vua ntoto wo Yave Nzamb′inu kankuiza bavana ku khonzo yinkaka yi muila wu Yolidani. Bosi benu luala vutuka mu mavula mo yiluveni.’
21 “Bosi minu yikamba mambu amama kuidi Yosua: ‘Ngie mamona mambu moso Yave kavangidi mintinu amiomio. Yave wunkuiza vangila momawu mambu mintinu mioso midi ku khonzo yinkaka yi muila wu Yolidani, ko ngie widi mu kukuenda. 22 Diawu bikanu ku bamona boma, kibila Yave Nzamb′inu nandi wunkuiza lunuanina.’
23 “Mu thangu beni yilomba kuidi Yave mu kutuba: 24 ‘A Yave Mfumu Yilutidi, ngie wumonisa kuidi kisadi kiaku mangolo maku ayi nkembu′aku. Buabu, bukiedika ti vadi nzambi yinkaka kalenda vanga mambu ma kukuitukila dedi mo ngie wumvanganga? 25 Lemvuka, bika kisadi kiaku kasabuka ku khonzo yinkaka yi muila wu Yolidani, muingi yimona ntoto awowo wumboti widi ku kizunga kidi miongo ayi ku Líbanu.’ 26 Vayi mu kibila kinu Yave wundasukila ayi nandi kasa khuwila ko. Mu kibila akiokio, Yave wukhamba: ‘Bika kubue khambanga mambu amomo. 27 Maka ku mongo wu Pisga ayi tala ku khonzo oeste, norte, sul ayi ku khonzo leste ayi mona ntoto yinkuiza vana basi Isaeli, vayi ngiewu wisinkuiza sabuka ko muila wu Yolidani. 28 Bieka Yosua ntuadisi, mvana malongi ayi nkindisa, kibila nandi wunkuiza tuadisa dikabu muingi bakota ku ntoto yiba kanikisa.’ 29 Mambu moso amomo mamonika bo tuaba kalanga va ḿbuinga widi va ndeku Bete-Peor.
4 “Buabu, benu basi Isaeli yuwanu mambu yidi mu kululonga ayi tumukinanu minsiku mi Nzambi, muingi lutatamana kuzinga ayi lukota ku ntoto Yave Nzambi yi zikhaya zinu, kankuiza luvana muingi wuba kiuka kinu. 2 Lulendi buela ko voti kubotula ni diambu dimueka mu mambu yidi mu kululonga, vayi lufueti tumukina zithumu zi Yave Nzamb′inu.
3 “Benu veka lumona mambu Yave kavanga ku Peor, phila Yave kavondila batu boso babuongimina Baal. 4 Vayi baboso bamonisa lukuikumunu mu Yave Nzamb′inu, bakhidi bamonyo nati bubu. 5 Dedi bo Yave Nzambi′ami kathumina, minu yi kululonganga zithumu ziandi, muingi lutumukinanga ziawu nate luala kota ku ntoto ka lukanikisa. 6 Benu lufueti landakana zithumu aziozio mu lukuikumunu, muingi makabu mankaka bamona ti benu luidi nduenga ayi phisulu. Ayi bo bawu bala kuwa zithumu aziozio, bala tuba: ‘Bukiedika, dikabu adiodio didi batu badi nduenga ayi phisulu.’ 7 Vasi ko dikabu dinkaka badi nzambi yiku basadisanga thangu zioso, dedi bo Yave Nzamb′itu katusadisilanga bo tu kundinda lusalusu. 8 Dikabu mbi dinkaka didi zithuadusulu ayi zithumu zisonga, dedi zio minu yidi mu kuluzabikisa bubu?
9 “Diawu banu keba keba ayi bikanu kuzimbakana mambu moso lumona Nzambi kuvanga mu kibila kinu, ayi lufueti zabikisa mawu kuidi bana binu ayi kuidi batekulu binu. 10 Mu kilumbu benu luba vantuala Yave Nzamb′inu ku mongo Horebi, Yave wukhamba: ‘Kutikisa dikabu va ntual′ama muingi bayuwa mambu mami, muingi bakhinzikanga mu bilumbu bioso bankuiza zinga va ntoto ayi balonga mawu kuidi bana bawu.’
11 “Diawu benu lufikimina va ndeku mongo ayi va mbata mongo beni, vaba lema mbazu yaba vitila nate ku diyilu. Mvandi kuba matuti ayi kitombi kingolo. 12 Vana khati mbazu Yave wuyoluka yinu, benu luyuwa mbembu′andi, vayi lusa mona ko ni mutu. 13 Nandi wuluzabikisa luwawanu kavanga yinu. Ayi wulutuma muingi lutumukina kumi di minsiku, bosi nandi wusonika miawu mu mamanya muadi. 14 Muna thangu beni, Yave wuthuma muingi yi lulonga zithumu zio lufueti tatamana kutumukina ku ntoto wo benu lunkuiza vua.
15 “Mu kumona ti lusa mona ko ni mutu bo Yave kayoluka yinu va khati mbazu ku mongo Horebe, diawu tekanu matu, 16 muingi lubika vunuka mu kuvanga kitumba ayi kubuongimina kiawu, kuba kuandi kidi buka dibakala, voti buka nkietu, 17 kuba kuandi kidi buka kioso kua kibulu kidi va ntoto, voti yoso kua nuni, 18 voti kidi buka kioso kua kibulu kinkaka kinkokubukanga va ntoto, voti yoso kua mfu mu nlangu. 19 Ayi bo wuntala ku diyilu ayi ngie kumona thangu, ngonda, zimbuetila ayi biuma bioso bidi ku diyilu, bika kuvukumuka muingi ku bibuongimina, kibila Yave Nzambi′aku wuvanga biuma abiobio muingi kutuadisa ndandu kuidi batu boso va ntoto. 20 Vayi benu luidi batu Yave kabotula ku Ngipiti, kibuangu kidi buka fornu yi mbazu muingi luba dikabu diandi disolu, dedi bo luididi bubu.
21 “Yave wundasukila mu kibila kinu ayi wuleva phesi ti yalasa sabuka ko muila wu Yolidani, muingi kukuenda ku ntoto wumboti wo Yave Nzamb′inu kankuiza luvana. 22 Kibila minu yinkuiza fuila ku ntoto awuwu. Yalasa sabuka ko muila wu Yolidani, vayi benu luala sabuka ayi luala kota ku ntoto wumboti Nzambi kankuiza luvana. 23 Diawu banu keba keba muingi lubika zimbakana luwawanu Yave Nzamb′inu kavanga yinu. Bikanu kuvanga kitumba kidi buka kioso kua kiuma Yave Nzamb′inu kalukandimina. 24 Kibila Yave widi buka mbazu yimvikanga, nandi widi Nzambi wuntombanga bambuongimina to nandi.
25 “Ayi kheti bo luala zingila mimvu miwombo ku ntoto balukanikisa ayi bo luala buta bana ayi kulela batekulu, bikanu kuvukumuka mu kuvanga kioso kua kitumba muingi kubuongimina. Kibila benu kuvanga mawu, lunkuiza sumuka ayi kunyongisa Yave Nzamb′inu. 26 Bubu diyilu ayi ntoto binta kimbangi ti, benu kubuongimina bitumba yala kuluvonda mu thinu ku ntoto wo lunkuiza vua, ntoto widi ku khonzo yinkaka yi muila wu Yolidani. Ayi benu lualasa zinga ko kuna mimvu miwombo kibila minu yala kulutulula. 27 Yave wala kulutiamuna mu zi tsi zi zinzenza, ayi mua nkadu to mu benu luala vuka mu zi tsi beni Yave kala lutiamuna. 28 Ayi mu zi tsi beni, benu luala buongimina zinzambi zimabaya ayi zi mamanya, zinzambi zivangu kuidi batu zio zikhambu nunganga kumona, kukuwa, kudia ayi kukuwa mfuku.
29 “Bo luala ba mu zi tsi beni, benu kubuongimina Yave mu ntima woso ayi mu muela woso, nandi wala kulufikama. 30 Mu thangu beni bo benu luala viokila mu mambu maphasi ayi bo mambu amomo mala kulumonikina, benu luala tomba Yave Nzamb′inu ayi nandi wala kulukuwa. 31 Kibila Yave Nzambi′aku widi Nzambi nkua kiadi. Nandi kalasa kukuekula ko, kalasa kutulula ko ayi kalasa zimbakana ko luwawanu kavanga na zikhaya zinu bo kaleva phesi.
32 “Buabu, tombanu kuzaba mambu mamonika mu thangu yikhulu, ava benu kubutuka tona Nzambi kavanga batu batheti va ntoto. Fiongunina ntoto woso boti vadi mutu mana kuwa voti kumona mambu amama ma kukuitukila kumonika. 33 Bukiedika ti vadi dikabu dinkaka dimana kuwa mbembu yi Nzambi va khati mbazu ayi batatamana kuzinga dedi bo benu luyuwila mbembu yi Nzambi ayi luidi mu kutatamana kuzinga? 34 Bukiedika ti vadi dikabu dinkaka Nzambi kamana kula mu buvika mu kusadila bidimbu, mangitukulu, mimvita ayi mangolo mandi dedi bo Yave Nzamb′itu katubotudila ku Ngipiti, dedi bo benu veka lumuena? 35 Nzambi kabikila mambu amomo kumonika mu kibila kinu, muingi luzaba ti Yave nandi to Nzambi yikiedika. 36 Kutonina ku diyilu nandi wuvanga luyuwa mbembu′andi, muingi kulusemba. Ayi va ntoto nandi wuluvanga lumona mbazu ayi benu luyuwa mambu mandi va khati mbazu.
37 “Nzambi wuzola zikhaya zinu diawu kalusodila, ayi ka lukudila ku Ngipiti mu kusadila mangolo mandi. 38 Nandi wutulula makabu balutidi batu ayi balutidi mangolo kena benu, muingi kaluvana ntoto′awu wuba kiuka kinu, dedi bo luidi mu kumuena bubu. 39 Diawu zabanu ayi bikanu kuzimbakana ti, Yave nandi to Nzambi yikiedika, ku diyilu ayi va ntoto. Vasi ko Nzambi yinkaka. 40 Muingi benu ayi bana binu lubaka ndandu mu luzingu, ayi lutatamana kuzinga mimvu miwombo ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana, lufueti tumukina minsiku ayi zithumu yidi mu kululonga bubu.”
41 Mu thangu beni, Mose wusola mavula matatu ku khonzo leste yi muila wu Yolidani. 42 Mutu na kuvonda wadi yandi mukhambu lutia, kafueti tinina mu mavula amomo, muingi babika kumvonda. 43 Amama mawu mazina ma mavula beni: Bezer, divula didi ku thandu yikhambulu miongo, di mvila wu Rubem. Ramote, divula didi ku Ngileadi di mvila wu Gadi ayi divula di Golam, didi ku Bazan di mvila wu Manase.
44 Awowo wawu nsiku Mose kazabikisa kuidi dikabu di Isaeli. 45 Bo basi Isaeli babasika ku Ngipiti, Mose wuba zabikisa minsiku ayi zithumu aziozio. 46 Nandi wuba zabikisa ziawu bo baba ku kizunga ki muila wu Yolidani, ku ḿbuinga widi va ndeku Bete-Peor ku ntoto wu Siom ntinu zi Amoreu no waba kalanga ku Hesbom, no Mose ayi basi Isaeli banunga bo babasika ku Ngipiti. 47 Banunga ayi bavua ntoto′andi ayi ntoto wu Ogue ntinu wu Bazan. Mintinu miodi amiomio mi zi Amoreu baba yadilanga ku kizunga kidi ku khonzo leste yi muila wu Yolidani, 48 kutonina ku Aroer ḿbuinga widi ku Arnom, nate ku mongo Siom wunsundula mongo wu Hermom, 49 kizunga kioso ki Arabá, kidi ku khonzo leste yi muila wu Yolidani nate ḿbu wu Arabá ku ndeku mongo wu Pisga.
5 Bosi Mose wutumisa dikabu dioso di Isaeli ayi wuba kamba: “Yuwa, a Isaeli, zithumu ayi minsiku mi Nzambi mio yidi mu kuluzabikisa bubu. Benu lufueti longuka ayi lufueti tumukina miawu mu ntima woso. 2 Yave Nzamb′itu wuvanga yitu luwawanu ku Horebe. 3 Yave kasa vanga ko luwawanu alolo na zikhaya zitu, vayi wuvanga luawu na befu tukhidi bamonyo bubu. 4 Yave wuyolukila yinu va khati mbazu ku mongo Sinai dedi bo mutu kankolukilanga na wunkaka. 5 Mu thangu beni, benu luba mu boma mu kibila ki mbazu ayi lusa kikinina ko kumaka ku mongo beni. Vayi minu yiba wutelama va khonzo Yave ayi vantual′inu muingi kuluzabikisa mambu ma Yave. Nzambi wutuba:
6 “‘Minu yidi Yave Nzamb′inu no wulubotula ku Ngipiti, ntoto wu buvika. 7 Bikanu kubuongimina zinzambi zinkaka, vayi buongiminanu to minu.
8 “‘Bikanu kuvanga kitumba voti kufikula kioso kiuma kinkaka muingi kufuanikisa kiuma kidi ku diyilu, kidi va ntoto ayi kidi mu nlangu. 9 Lulendi fukama ko vantual′awu ayi ku bibuongimina, kibila minu Yave Nzamb′inu yintombanga lumbuongimina to minu ayi yimfundisanga bana mu kibila ki zinzimbala zi matata mawu. 10 Vayi yimmonisanga luzolo kuidi mbandu yi batu ba kunzolanga ayi bantumukinanga zithumu ziama.
11 “‘Bikanu kusadila dizina di Yave Nzamb′inu mu phila yikhambu fuana, kibila Yave wala fundisa baboso bansadilanga dizina diandi mu phila yikhambu fuana.
12 Lufueti tatamana kutadila kisabala kilumbu kinlongo, dedi bo Yave Nzamb′inu kalutumina. 13 Lufueti vanga bisalu binu bioso binkaka mu sambanu di bilumbu, 14 vayi kisabala kilumbu kisambuadi, kidi ki Yave Nzambi′aku. Mu kilumbu akiokio, benu lulendi vanga ko ni kisalu kinkaka. Muan′aku wu dibakala, wunkietu, bisadi biaku bioso, ni nzenza wunkalanga yinu widi mu mavula minu ayi bibulu biaku, balendi vanga ko ni kisalu kinkaka muingi bawu bavunda dedi bo benu lunkuiza vundila. 15 Tebukanu monyo ti benu mvinu luba mimvika ku Ngipiti, ayi ti Yave Nzamb′inu wulubotula kuna mu kusadila mangolo mandi. Diawu Yave Nzamb′inu kalutumina muingi luvundanga mu kisabala.
16 “‘Zitisa tat′aku ayi mam′aku dedi bo Yave Nzambi′aku ka kutumina, muingi wuzinga bilumbu biwombo ayi wubaka ndandu ku ntoto Yave Nzambi′aku kankuiza kuvana.
17 “‘Bika kuvonda wadi yaku.
18 “‘Bika kuvanga kiphinga.
19 “‘Bika kukuiba.
20 “‘Bika kuta kimbangi ki luvunu matedi wadi yaku.
21 “‘Bika kuzinina nkazi wu wadi yaku. Bika kuzinina nzo yi wadi yaku, kisadi kiandi ki dibakala, ki nkietu, ngombi′andi, phund′andi, tsola voti kioso kiuma kinkaka.’
22 “Yave wuzabikisa zithumu aziozio kuidi dikabu ku mongo Sinai va khati mbazu, dituti ayi kitombi kingolo. Nandi wuyoluka mu mbembu yinangama ayi kasa bue tuba ko ni diambu dinkaka, bosi wusonika mambu amomo mu mamanya muadi ayi wuphana mawu.
23 “Vayi bo benu luyuwa mbembu yi Nzambi yibasikila va khati kitombi bo mongo waba lula mbazu, bakulutu boso ba mimvila ayi bakulutu boso ba dikabu bafikama vo yiba. 24 Benu lutuba: ‘Yave Nzamb′itu, matumonisa nkembu′andi, ayi mangolo mandi ayi befu tube kuwa mbembu′andi va khati mbazu. Bubu befu tuma mona ti, Nzambi kalenda yoluka na batu ayi bawu balenda tatamana kuzinga. 25 Vayi befu tuisintomba ko kufua kibila mbazu ayoyo yidi mu kulema, yilenda kutuvika. Befu kutatamana kukuwa mbembu yi Yave, befu tunkuiza fua. 26 Vasi ko mutu wuyuwa mbembu yi Nzambi va khati mbazu ayi wutatamana kuzinga, dedi bo befu tuyuwila ayi tutatamana kuzinga. 27 Fikama to ngiewu muingi wuyuwa mambu moso Yave Nzamb′itu kantuba, bosi ngie wunkuiza tuzabikisa mambu Yave kadi mu kutuba ayi befu tunkuiza tumukina mawu.’
28 “Mu phila ayoyo, Yave wuyuwa mambu benu lutuba ayi Yave wukhamba: ‘Yima kuwa mambu dikabu adiodio bama tuba, ayi mawu madi mamboti. 29 Boti dikabu ba kukhinzika ayi bantumukina zithumu ziama zioso, khanu bawu ayi bana bawu bala tatamana kubakanga ndandu. 30 Yenda ayi wuba kamba: “Vutukanu mu zitenda zinu.” 31 Vayi ngie fueti siala akuku muingi yikuzabikisa minsiku ayi zithumu wunkuiza balonga, muingi batumukina ku ntoto yinkuiza bavana.’ 32 Diawu benu lufueti ba keba keba muingi lutumukina mambu moso Yave Nzamb′inu kama lukamba. Benu lulendi levula ko zithumu aziozio. 33 Benu lufueti tatamana kutumukina zithumu Yave Nzamb′inu kalukamba, muingi lutatamana kuzinga ayi lubaka ndandu mu ntoto yinkuiza luvana muingi wuba kiuka kinu.
6 “Aziozio ziawu zithumu ayi minsiku Yave Nzamb′inu kathuma yiluzabikisa, muingi lutumukina ziawu bo lunkota ku ntoto kalukanikisa. 2 Nandi kaluzabikisidi ziawu muingi lukinzika Yave Nzamb′inu ayi lutumukina zithumu ayi minsiku mioso kalulongidi, muingi benu, bana binu ayi batekulu binu luzinga mimvu miwombo. 3 A dikabu di Isaeli, yuwanu ayi tumukinanu mu ntima woso zithumu aziozio, muingi lubaka ndandu mu luzingu luinu ayi muingi thalu yi batu mu dikabu dinu yibuelama ku ntoto kuwedi leta ayi wika,* dedi bo Yave Nzamb′inu kakanikisila kuidi zikhaya zinu.
4 “A dikabu di Isaeli, yuwa: “Yave Nzamb′itu, widi Yave yimueka to. 5 Zola Yave Nzambi′aku mu ntim′aku woso, mu muel′aku woso ayi mu mangolo maku moso. 6 Minsiku yidi mu kuluzabikisa bubu, lufueti lunda miawu mu mintima minu, 7 ayi kulonga miawu kuidi bana binu bo lunlala, bo lunkotuka, bo luidi yawu ku nzo ayi bo lundiata yawu mu nzila. 8 Lufueti kanga miawu va koko muingi lutebukilanga monyo ayi lufueti kanga mvandi miawu va mbulu muingi miba kidimbu ki kutebukilanga monyo. 9 Lufueti sonika miawu mu mielu mi zinzo zinu ayi mu mielu mi divula.
10 Bo Yave Nzambi kala lukotisa ku ntoto kakanikisa kuidi zikhaya zinu, Abalahami, Izaki ayi Yakobi, ntoto widi mavula manneni mo benu lukhambu tunga, 11 kuidi zinzo ziwala biuma bimboti zio benu lukhambu tunga, kuidi matanga ma nlangu mo benu lukhambu tunga, kuidi zindima zi minti mi makundi ma vinyu ayi olive mio benu lukhambu vata. Ayi bo benu luala dia ayi luala baka ndandu mu biuma abiobio, 12 lufueti ba keba keba muingi lubika zimbakana Yave no wulubotula ku Ngipiti, ntoto wu buvika. 13 Lufueti kinzika Yave Nzamb′inu, lufueti kumbuongimina to nandi ayi lufueti levila phesi mu dizina diandi. 14 Bikanu kubuongimina zinzambi zinkaka, zinzambi zio mimvila minkaka bambuongiminanga. 15 Benu kuvanga mawu, Yave Nzamb′inu wunkuiza ludasukila ayi wunkuiza lutulula, kibila Yave Nzamb′inu widi Nzambi wuntombanga bambuongimina to nandi.
16 “Lulendi thota ko Yave Nzamb′inu, dedi bo luntotila ku Masá. 17 Benu lufueti tumukina mu ntima woso zithumu, zindubu ayi minsiku mio Yave Nzamb′inu kalulonga muingi lutumukina. 18 Lufueti vanga mambu masulama va mesu ma Yave, muingi lubaka ndandu mu luzingu ayi luvua ntoto Yave kakanikisa kuidi zikhaya zinu, 19 mu kuvonda zimbeni zinu zioso dedi bo Yave kakanikisila.
20 “Bo bana binu bala kulukuvula: ‘Kibila mbi Yave Nzamb′itu kaluvanina zindubu, zithumu ayi minsiku amiomio?’ 21 Benu lufueti kuba tambudila: ‘Befu tuba mimvika mi Falawo ku Ngipiti, vayi Yave wusadila mangolo mandi muingi kutubotula ku Ngipiti. 22 Befu tumona bidimbu ayi mangitukulu Yave kavanga muingi kutuadisa ziphasi kuidi Falawo ayi kuidi basi Ngipiti boso. 23 Nandi wutubotula kuna ayi wututuala akuku, muingi kutuvana ntoto kakanikisa kuidi zikhaya zitu. 24 Diawu Yave Nzambi katuvanina zithumu aziozio ayi katukambila tubuongimina to Yave Nzamb′itu, muingi tubaka ndandu mu luzingu luitu loso ayi tutatamana kuzinga dedi bo tuididi bamonyo bubu. 25 Befu kutumukina zithumu zioso aziozio mu ntima woso, tunkuiza ba basonga va meso ma Yave Nzamb′itu.’
7 “Bo Yave Nzamb′inu kala lunata ku ntoto kalukanikisa muingi wuba kiuka kinu, nandi wala tulula mimvila amimi milutidi batu: zi Hitita, zi Girgazeu, zi Amoreu, basi Kanani, zi Perizeu, zi Heveu ayi zi Jebuzeu, sambuadi di mimvila milutidi batu ayi mangolo kena benu. 2 Yave Nzamb′inu wala kulusadisa muingi luba nunga. Benu lufueti kuba vonda ayi lulendi vanga ko yawu luwawanu ayi bikanu ku bamona kiadi. 3 Benu lulendi kuela ko batu abobo. Mvandi lulendi bika ko bana binu ba babakala voti ba bakietu bakuela bana bawu. 4 Kibila bawu bala vukumuna bana binu muingi babuongimina zinzambi zinkaka. Mu phila ayoyo, Yave wala kuludasukila ayi wala kuluvonda mu thinu.
5 “Tala mambu lufueti kuba vangila: Lufueti tulula bikuma bi makunzi mawu ma kubuongimina ayi kuvika bitumba biawu. 6 Kibila Yave Nzamb′inu wulusola muingi luba dikabu dinlongo ayi wulusola va khati makabu mankaka va ntoto, muingi luba dikabu nandi kanzolanga.
7 “Yave wumuzola ayi wumusola, kubika ti benu lulutidi batu kena makabu mankaka, kibila benu luviokizi baluelu kena makabu mankaka. 8 Vayi Yave kalusodila kibila wuluzola ayi muingi kudukisa tsila kavanga na zikhaya zinu. Diawu Yave kasadila mangolo mandi muingi kulukula mu mioko mi Falawo ntinu Ngipiti, ku ntoto wu buvika. 9 Benu luzebi buboti ti Yave Nzamb′inu widi Nzambi yikiedika, wukuikama, wuntatamananga kutebuka monyo luwawanu kavanga ayi wummonisanga luzolo lukuikama kuidi zimbandu zioso zi batu ba kunzolanga ayi bantumukinanga zithumu ziandi. 10 Vayi nandi wala fundisa batu boso ba kunlendanga mu kuba tulula. Nandi kalasa kala ko kisina muingi kufundisa batu boso ba kunlendanga mu kuba tulula. 11 Diawu, tumukinanu mu ntima woso zithumu, minsiku ayi zindubu yidi mu kuluzabikisa bubu.
12 “Benu kutatamana kuteka matu ayi kutumukina zithumu ayi minsiku amiomio, Yave Nzamb′inu wala tatamana kulumonisa luzolo lukuikama ayi wala dukisa luwawanu kavanga na zikhaya zinu. 13 Bo luala zingila ku ntoto Nzambi kakanikisa zikhaya zinu, nandi wala tatamana kuluzolanga ayi wala kulusakumuna muingi lubutana. Bukiedika, nandi wala kulusakumuna muingi lubuta bana bawombo, wala sakumuna mvandi zitsola zinu, zindima zinu zi makundi ma vinyu ayi minti mi olive, mvandi wala sakumuna bibulu binu muingi bibutana. 14 Benu luala ba dikabu dilutidi lusakumunu va ntoto woso ayi va khat′inu valasa ba ko dibakala voti nkietu wukhambulu bana ayi bibulu binu mvandi biala butana. 15 Yave wala manisa zimbela zioso va khat′inu ayi kalasa lutuadisa ko zimbela dedi zio katuadisa ku Ngipiti. Vayi nandi wala vanga muingi batu ba lulendanga babakana zimbela aziozio. 16 Benu lufueti tulula makabu moso Yave kankuiza lusadisa kununga. Lulendi bamona ko kiadi ayi bikanu kubuongimina zinzambi ziawu, kibila khanu wunkuiza ba ntambu kuidi benu.
17 “Benu kuyindula mambu amama: ‘Makabu amomo batulutidi batu, buabu, buidi tulenda kuba nungina?’ 18 Bikanu ku bamona boma. Benu lufueti tebuka monyo mambu Yave Nzamb′inu kavangila Falawo ayi batu boso ku Ngipiti. 19 Mvandi tebukanu monyo mangitukulu, bidimbu ayi zitsingulu Yave kavanga mu kusadila mangolo, muingi kulukula ku Ngipiti. Amomo mawu mvandi Yave kala vangila makabu moso amomo benu luidi mu kumona boma. 20 Yave wala vanga muingi makabu amomo matitubuka mu boma ayi ba lutina, ayi wala vonda baboso bala tina ayi bala sobila. 21 Bikanu ku bamona boma, kibila Yave Nzamb′inu mutu wulutidi mangolo, widi ku khonzo′inu.
22 “Yave Nzamb′inu wala tulula makabu amomo malembi malembi. Nandi kalasa batulula ko mu khumbu yimueka, muingi bibulu bi nsitu bibika kubuelama ayi bibika kulutuadisa ziphasi. 23 Yave Nzamb′inu wala kulusadisa muingi lununga ayi lumana kutulula makabu moso. 24 Nzambi wala kulusadisa lununga mintinu miawu, ayi ni mutu kalasa bue tebukila ko monyo mazina ma mintinu amiomio. Benu luala mana kutulula baboso. 25 Benu lufueti tulula bitumba biawu bioso bambuongiminanga, ayi lulendi tomba ko kubonga palata voti wola bavangila bitumba beni, muingi bibika ba ntambu kuidi benu, kibila bidi biuma Yave Nzamb′inu kanlendanga. 26 Benu lulendi nata ko biuma abiobio mu zinzo zinu, muingi babika kulutulula dedi bo bala tuludila biuma beni. Vayi lufueti ku bilenda ayi ku bimona khenya, kibila bidi biuma Nzambi kanlendanga.
8 Benu lufueti tumukina minsiku mi Nzambi mu ntima woso, muingi lutatamana kuzinga, lubutana ayi luvua ntoto Yave kakanikisa zikhaya zinu. 2 Tebukanu monyo phila Yave Nzamb′inu kalutuadisila ku thandu mu 40 di mimvu, muingi kulusadisa kuba batu ba kikululanga ayi muingi kuzaba boti lunkuiza tumukina zithumu ziandi voti ndamba. 3 Nzambi wululongisa muingi luba batu ba kikululanga mu kulufuisa nzala ayi wu ludikila mu kuluvana maná mo benu ayi matata minu luaba khambu zabanga, muingi luzaba ti mutu kazingilanga ko to mu bidia, vayi mu mambu moso mambasikila mu munu wu Yave. 4 Bikhutu binu bisa bakuka ko ayi malu minu masa dinda ko mu 40 dioso di mimvu luzingila ku thandu. 5 Benu luzebi buboti ti Yave Nzamb′inu wu kulusembanga dedi bo tata kansembilanga muana.
6 “Diawu tumukinanu zithumu zi Yave Nzamb′inu, landakananu minsiku miandi ayi nkinzikanu. 7 Kibila Yave Nzamb′inu widi mu kulunata ku ntoto wumboti, ntoto wuwedi mila ayi widi zitho zinlangu mu mimbuinga ayi mu bibuangu bidi miongo, 8 ntoto wuwedi trigu, cevada, makundi ma vinyu, mimfigu, minti mimbutanga zi romã, minti mi makundi ma olive ayi wika, 9 ntoto widi bidia biwombo, widi biuma bioso bintombulu, widi mamanya madi biuma bamvangilanga bisengu ayi widi miongo miwedi cobre.
10 “Bo wala tona kubakila ndandu biuma abiobio ayi bo wala kuangalala mu biawu, bika kuzimbakana kuzitisa Yave Nzambi′aku, mu kibila ki ntoto wumboti Nzambi kaluvana. 11 Banu keba keba muingi lubika zimbakana Yave Nzamb′inu mu kukhambu tumukina zithumu ziandi, minsiku ayi zindubu zio yidi mu kuluzabikisa bubu. 12 Bo luala tona kubaka ndandu mu biuma abiobio ayi kukuangalala mu biawu, bo luala tunga zinzo zimboti muingi lukalanga, 13 bo zingombi zinu ayi mamemi minu mala butana beni, bo luala baka palata ayi wola ayi biuma bioso binkaka bimboti, 14 kamubika muingi biuma abiobio bi luvanga kuba lungundayi ayi kuzimbakana Yave Nzamb′inu no wulubotula ku Ngipiti, ntoto wu buvika. 15 Ayi nandi wulukieba bo luviokila ku thandu yinneni yiwedi zinyoka zinganzi, zikhutu ayi yikhambu ba nlangu, vayi nandi wubasisa nlangu va dimanya muingi benu lunua. 16 Ayi bo luba ku thandu nandi wuluvana maná muingi ludia, bidia bio matata minu bakhambu zaba. Kavangila mawu muingi kalulonga luba batu ba kikululanga ayi kaluthota muingi lubaka ndandu kuntuala. 17 Vayi ngie kutuba kutsi ntima ‘Mu mangolo mami veka yima bakila busina abubu,’ 18 lufueti tebuka monyo ti Yave Nzamb′inu nandi wuluvananga mangolo muingi lubaka busina, muingi kudukisa luwawanu kavanga na zikhaya zinu bo kaleva phesi, dedi bo luidi mu kumuena bubu.
19 “Benu kuzimbakana Yave Nzamb′inu ayi kutona kubuongimina zinzambi zinkaka, zabanu kuinu ti lunkuiza fua. 20 Benu kukhambu tumukina Yave Nzamb′inu, zabanu kuinu ti benu mvinu lunkuiza fua dedi bo Yave kadi mu kutuludila makabu mankaka.
9 “Yuwanu a dikabu di Isaeli, bubu benu luensabuka muila wu Yolidani muingi luvua ntoto wu makabu malutidi batu ayi mangolo kena benu. Mavula mawu madi manneni ayi bibaka bi mavula bidi beni bizangama. 2 Bawu badi bana ba Anaki badi beni bazangama ayi mangolo bo benu luzebi buboti ayi lunkuwilanga tsangu ayiyi: ‘Nani wulenda nunga bana ba Anaki?’ 3 Vayi zabanu kuinu ti Yave Nzamb′inu, nandi wunkuiza ba vantual′inu. Nandi widi buka mbazu yimvika biuma ayi wunkuiza tulula zimbeni zinu. Nandi wunkuiza lusadisa muingi luba nunga ayi luba tulula, dedi bo Yave kalukanikisila.
4 “Bo Yave Nzamb′inu kankuiza lusadisa kununga zimbeni zinu, bikanu kutuba mambu amama: ‘Yave kama tuvanina ntoto awuwu mu kibila ki busonga buitu.’ Vayi zabanu ti mu kibila ki mavanga mambi ma makabu amomo, diawu Yave Nzambi kama lusadisila kuba tulula. 5 Bakana ko mu kibila ki busonga buinu voti mavanga minu mamboti luma kotila ku ntoto awowo. Vayi mu kibila ki mavanga mambi ma mimvila amiomio, diawu Yave kama lusadisila luba nunga ayi muingi kudukisa mambu Yave kakanikisa kuidi zikhaya zinu, Abalahami, Izaki ayi Yakobi. 6 Diawu, zabanu kuinu ti bakana ko mu kibila ki busonga buinu Yave Nzambi kama luvanina ntoto awowo wumboti muingi wuba kiuka kinu, kibila benu luidi dikabu didi ntu ngolo.
7 “Bikanu kuzimbakana ti benu ludasula Yave Nzamb′inu ku thandu. Tona kilumbu lubasika ku Ngipiti nate luma vitila ku kibuangu akiki, benu luntatamananga kubalukila Yave. 8 Ayi kheti bo tuba ku mongo Horebe, benu lufuemisa Yave ayi Yave wudasuka beni, diawu kaba tomba kulutuludila. 9 Bo minu yitombuka ku mongo muingi kutambula mamanya muba minsiku Yave kaluvana, minu yikala kuna 40 di bilumbu, yisa dia ko ni kiuma ayi yisa nua ko nlangu. 10 Bosi Yave wuphana mamanya beni mamuadi mo naveka kasonika. Muawu muba mambu moso Yave kalukamba ku mongo Sinai va khati mbazu, mu kilumbu kio dikabu dioso diba dikutakana. 11 Bo 40 di bilumbu bimana, Yave wuphana mamanya mamuadi maba minsiku, 12 ayi Yave wukhamba: ‘Kuluka mu thinu, kibila dikabu diaku wubotula ku Ngipiti bama vekuka. Bawu bama vekuka mu thinu mukhambu landakana mambu yiba tuma ayi bama vanga kitumba ki kisengu.’ 13 Bosi Yave wukhamba: ‘Dikabu adiodio ntu ngolo badi. 14 Diawu bika kumeka kuthula nkaku kibila yeka bavonda baboso muingi kukubula mazina mawu vambata ntoto, ayi mu nzil′aku minu yinkuiza vanga dikabu dinkaka dinneni ayi dilutidi mangolo.’
15 Bosi minu yikuluka ku mongo mu thangu wawu waba lema mbazu, ayi mamanya beni muadi muba minsiku, maba mu mioko miami. 16 Ayi bo yilumona minu yivisa ti benu luma sumuka va meso ma Yave Nzamb′inu, kibila luvanga kitumba ki muana ngombi muingi lubuongimina. Benu luvekuka mu thinu mukhambu bue landakana zithumu Yave kaluvana. 17 Diawu yikubila mamanya beni muadi maba mu mioko miama va tsi ayi mawu mabudika vantual′inu. 18 Bosi yifukama vantuala Yave mu 40 di bilumbu dedi bo yivangila mu khumbu yitheti, yisa dia ko ni kiuma ayi yisa nua ko nlangu, mu kibila ki masumu benu luvola mu kuvanga mambu mambi vantuala Yave Nzambi. 19 Kibila minu yiba boma bu nganzi yi Yave mu kibila kinu. Nandi wubaka makani ma kulutulula, vayi bo yindinda, Yave wubue khuwila.
20 “Yave mvandi wudasukila beni Aloni ayi nandi waba tomba kumvonda, vayi minu yilomba kuidi Nzambi muingi kabika kumvonda. 21 Bosi yivika kitumba luvanga kidi buka muana ngombi ayi yituta kiawu nate kiba fuelu fuelu. Ayi yimuanga biuma beni yituta mu nlangu wu muila waba fumina ku mongo.
22 Mvandi bo tuba ku Taberá, ku Masá ayi ku Kibroti-Ataavá, benu lubue vanga mambu mafuemisa Yave. 23 Bo Yave kalutuma lunanguka ku Kades mu kutuba: ‘Yendanu muingi luvua ntoto yinkuiza luvana,’ benu lubue fuemisa Yave, lusa ntumukina ko ayi lusa monisa ko kiminu mu nandi. 24 Tona yiluzaba benu luntatamananga kufuemisa Yave.
25 “Diawu yifukimina vantuala Yave mu 40 di bilumbu, kibila Yave wubaka makani ma kuluvonda. 26 Ayi yitona kuvanga nsambu kuidi Yave mu kutuba: ‘A Yave Mfumu Yilutidi, bika kuvonda dikabu diaku. Kibila bawu badi dikabu dio ngie veka wusola ayi wukula ku Ngipiti mu kusadila mangolo maku. 27 Bika kusikika thalu′aku mu zinzimbala zi dikabu adidi, vayi tebuka monyo luwawanu wuvanga na Abalahami, Izaki ayi Yakobi. 28 Khanu basi Ngipiti bankuiza tuba: “Yave kasa nunga ko kunata dikabu diandi ku ntoto kaba kanikisa. Ayi mu kumona ti nandi wuba lendanga, diawu kaba botudila akuku muingi kaba vondila ku thandu.” 29 Kibila bawu badi dikabu diaku dio ngie veka wusola, ayi ngie wusadila mangolo maku muingi kuba kula.’
10 “Mu thangu beni Yave wukhamba: ‘Bonga mamanya muadi madi dedi mueka na mamanya matheti, ayi bue tombuka ku mongo muingi wundengana. Vanga mvandi kasu yi mabaya. 2 Ayi minu yinkuiza sonika mu mamanya beni momawu mambu maba mu mamanya matheti mo ngie wubula, bosi tula mamanya beni mu kasu.’ 3 Diawu yivangila kasu mu mabaya ma nti wu acacia ayi yikubika mamanya muadi maba dedi mueka buka mamanya matheti, ayi yitombuka ku mongo na mamanya beni muadi mu mioko. 4 Nzambi wusonika mu mamanya beni momawu mambu kasonika mu mamanya matheti. Kumi di Minsiku mio Yave kalukamba ku mongo va khati mbazu, mu kilumbu kio dikabu dioso diba dikutakana ayi Yave wuphana mawu. 5 Bosi yikuluka ku mongo ayi yitula mamanya beni mu khati kasu yivanga, ayi mawu makhidi muna dedi bo Yave kakhambila.
6 “Bosi basi Isaeli bananguka ku Beeroti Bene-Jaakã ayi bayenda ku Mozerá. Kuawu Aloni kafuila ayi banzikila, bosi muan′andi Eliazali wuyiza ba nkulutu zinganga nzambi va mvingi′andi. 7 Ayi bo bananguka kuna bayenda ku Gudgodá, ayi bo bananguka ku Gudgodá, bayenda ku Jotbata ntoto wuwedi mila.
8 “Mu thangu beni, Yave wusola mvila wu Levi muingi banatanga kasu yi luwawanu yi Yave, bavanganga bisalu binlongo bi Yave, ayi muingi basakumunanga dikabu mu kusadila dizina diandi. 9 Diawu mvila wu Levi bakhambu tambudila kiuka dedi basi Isaeli bankaka, kibila Yave nandi widi kiuka kiawu dedi bo naveka Yave katubila. 10 Vayi minu yiviokisa 40 di bilumbu ku mongo dedi bo yivangila mu khumbu yitheti, ayi yidindila dikabu nlemvu ayi Yave wundiuwila. Yave kasa lutulula ko. 11 Yave wukhamba: ‘Nanguka ayi tuadisa dikabu muingi bakota ayi bavua ntoto yikanikisa zikhaya ziawu.’
12 “Buabu, a dikabu di Isaeli, mbi Yave Nzamb′inu kantomba benu luvanga? Amama mawu nandi kantomba: Lufueti kinzika Yave Nzamb′inu, lufueti tumukina minsiku miandi, lufueti kunzola ayi buongiminanu Yave Nzamb′inu mu ntim′inu woso ayi mu muela woso. 13 Lufueti lunda zithumu ayi zindubu zi Yave zio yidi mu kuluzabikisa bubu, muingi lubaka ndandu mu luzingu. 14 Yave Nzamb′inu, nandi vuidi diyilu ayi biabioso bidi va ntoto. 15 Vayi Yave wufikama to kuidi zikhaya zinu ayi wuba monisa luzolo, ayi va khati makabu moso nandi wulusola benu nkuna wu zikhaya zinu dedi bo luidi mu kumuena bubu. 16 Buabu, vedisanu mintima minu ayi bikanu kumonisa ntu ngolo. 17 Kibila Yave Nzamb′inu widi Nzambi yilutidi kena zinzambi zinkaka, widi Mfumu yi zimfumu, Nzambi Nkua Ngolo Zioso, Nzambi no batu boso bafueti kinzika ayi bafueti mona boma, Nzambi yikhambulu luvasanu ayi kakikininanga ko mfutu muingi kunungisa mutu. 18 Nandi wunkakidilanga bana batsiana ayi mimfuizi, wunzolanga zinzenza bankalanga va khat′itu ayi wuba sadisanga kubaka bi kudia ayi bi kuvuata. 19 Benu lufueti zolanga zinzenza bankalanga yinu, kibila benu mvinu luba zinzenza ku ntoto Ngipiti.
20 “Fueti kinzika Yave Nzambi′aku, fueti kumbuongimina, fueti ba wukuikama mu nandi ayi fueti levila phesi mu dizina diandi. 21 Benu lufueti zitisa Nzambi. Nandi widi Nzambi yiluvangilanga mambu moso mamboti ayi ma kukuitukila mo benu veka luidi mu kumona. 22 Bo zikhaya zinu bayenda ku Ngipiti, bawu baba to 70 di batu, vayi bubu Yave Nzamb′inu ma kuluvanga luba bawombo buka zimbuetila ku diyilu.
11 “Fueti zola Yave Nzambi′aku, fueti tumukina zithumu, zindubu, minsiku ayi mambu moso Nzambi kakukamba. 2 Zabanu ti benu yidi mu kukamba mambu amama kubika ti bana binu, kibila bana binu basa mona ko phila Yave Nzamb′inu kalusembila, ayi basa mona ko mangolo ayi mangitukulu moso kavanga. 3 Basa mona ko bidimbu ayi mangitukulu moso Nzambi kavangila Falawo ntinu wu Ngipiti, ayi kuidi batu boso bankalanga kuna. 4 Mvandi basa mona ko mambu Yave kavangila masodi ma Ngipiti, mimvalu miawu ayi makalu moso ma mimvita bo bawu balulandakana ku ḿbu wubenga. Ayi Yave wuba tulula mu khumbu yimueka to. 5 Bawu mvawu basa mona ko mambu Nzambi kaluvangila ku thandu nati tuma vitila ku kibuangu akiki. 6 Mvandi basa mona ko mambu Nzambi kavangila Datã ayi Abirão bana ba Eliabi widi mu mvila wu Rubem vantuala batu boso, bo Nzambi kazibula ntoto ayi wumina Datã, Abirão, basi dikanda diawu, zitenda ziawu, bibulu biawu ayi batu boso baba ku khonzo′awu. 7 Vayi benu lumona bidimbu ayi mambu moso ma kukuitukila Yave kavanga.
8 “Diawu, lundanu ayi tumukinanu zithumu zioso yidi mu kuluzabikisa bubu, muingi lununga kukota ku ntoto lunkuiza vua, 9 ayi muingi luzinga mimvu miwombo ku ntoto Yave kakanikisa zikhaya zinu, ntoto wuwedi leta ayi wika.*
10 “Ntoto lunkuiza vua, widi beni disuasana na ntoto wu Ngipiti, kibila ku Ngipiti bo luaba vatanga mbongu vaba tombuluanga kulembila yawu nlangu. 11 Vayi ntoto lunkuiza vua widi miongo ayi mimbuinga. Kuawu kukhambuanga ko zimvula. 12 Wawu widi ntoto Yave Nzamb′inu kankiebanga. Kutona va thonono mvu nate kutsuka mvu, Yave wuntatamananga kukieba wawu.
13 “Benu kutumukina zithumu zi Nzambi zio yidi mu kulukamba bubu, benu kuzola Yave ayi benu kumbuongimina mu ntima ayi mu muela woso, 14 minu yala nokisanga zimvula va thonono mvu ayi kutsuka mvu ku ntoto′inu, ayi luala velanga mimbutu mu zitsola zinu, makundi ma vinyu ayi ma olive. 15 Minu yala sakumuna bibuangu binu bimmenanga bititi muingi bibulu binu babaka bi kudia, ayi benu luala baka bidia biwombo muingi kudia. 16 Lufueti ba keba keba muingi lubika vukumuka mu kubuongimina zinzambi zinkaka. 17 Benu kuvanga mawu, Yave wunkuiza ludasukila ayi nandi kalasa bue nokisa ko zimvula ku ntoto′inu, ayi ntoto walasa bue ba ko mbozi muingi kumenisa bivatu binu. Ayi benu lualasa zinga ko mimvu miwombo ku ntoto Yave kankuiza luvana.
18 “Lunda mambu amomo mu ntim′aku, mu muel′aku ayi kanga mawu va mioko miaku muingi wutebukilanga monyo. Ayi fueti kanga mvandi miawu va mbulu′aku. 19 Fueti longa mawu kuidi bana baku bo luidi bakala ku nzo, bo luidi mu nzila, bo lunlala ayi bo lunkotuka. 20 Sonika miawu mu mielu mi zinzo zinu ayi mu mielu mi divula, 21 muingi benu ayi bana binu luzinga mimvu miwombo mu ntoto Yave Nzamb′inu kakanikisa zikhaya zinu.
22 “Benu kutumukina mu ntima woso zithumu zi Nzambi, benu kuzola Yave ayi benu kumonisa lukuikumunu mu nandi, 23 Yave wala kulusadisa kununga ayi kutulula makabu moso amomo, muingi benu luvua ntoto wu makabu malutidi batu ayi mangolo kena benu. 24 Bibuangu bioso lunkuiza viokila binkuiza ba binu. Kutonina ku thandu nate ku Líbanu, ayi kutonina ku Eufrate nate ku ḿbu wu Mediterano. Aziozio ziawu zinkuiza ba zindilu zi kizunga kinu. 25 Vasi ko mutu wala kulununga. Yave Nzamb′inu wunkuiza vanga makabu moso maba boma ayi batitubuka mu kibila kinu dedi bo nandi kalukanikisila.
26 “Bubu, yikuluvana luaku lu kusola mambu muadi amama, lusakumunu ayi tsingulu: 27 Benu kutumukina zithumu zi Yave zio yidi mu kulukamba bubu, buna benu lunkuiza tambula lusakumunu. 28 Vayi benu kukhambu tumukina zithumu zi Yave ayi benu kuvekuka mu mambu yidi mu kulukamba bubu, buna benu lunkuiza tambula tsingulu.
29 “Bo Yave kala lusadisa kukota ku ntoto kalukanikisa, lufueti zabikisa lusakumunu lu Nzambi ku mongo Gerizim ayi lufueti zabikisa tsingulu′andi ku mongo Ebal. 30 Miongo mia mimiodi amiomio, midi ku khonzo oeste yi muila wu Yolidani ku ntoto basi Kanani bankalanga, ku Arabá kibuangu kidi va ndeku Bete-Gilgal vadi minti minneni mi Moré. 31 Benu lunkuiza sabuka muila wu Yolidani ayi kukota ku ntoto Yave Nzamb′inu kalukanikisa. Bo luala vua ntoto beni ayi bo luala zingila kuna, 32 lufueti ba keba keba muingi lutumukina minsiku ayi zithumu zioso yikuluzabikisa bubu.
12 “Amiomio, miawu minsiku ayi zithumu lufueti bela keba keba muingi kutumukina mu bilumbu bioso luala zingila ku ntoto Yave Nzambi kakanikisa kuidi zikhaya zinu, ntoto wo benu lunkuiza vua. 2 Benu lufueti tulula bibuangu bioso makabu amomo bambuongiminanga zinzambi ziawu, kuba kuandi makunzi mawu madi mu miongo, mu mua miongo voti madi kutsi nti. 3 Benu lufueti tulula biuma biawu bioso bambuongiminanga zinzambi ziawu, kuba kuandi bikuma, makunzi mawu ma kubuongimina ayi lufueti vika bitumba bi zinzambi ziawu, muingi kukubula mazina mawu mu bibuangu beni.
4 “Lulendi buongimina ko Yave mu phila bawu bambuongiminanga zinzambi ziawu. 5 Vayi mu kizunga ki kadika mvila, Yave wunkuiza sola kibuangu kio lufueti kumbuongimina, ayi benu lufueti kuendanga kuna muingi kumbuongimina. 6 Kuawu fueti natanga minkhailu miaku, kikhuku ki kumi wunkabila Nzambi, minkhailu muingi kudukisa tsila wuvanga ayi minkhailu wumvanina mu lutia luaku. Ayi kuawu fueti natanga bana batheti ba zingombi, mamemi ayi minkhailu minkaka wuntomba kuvana. 7 Ngie ayi basi dikanda diaku lufueti dila minkhailu miaku mu bibuangu abiobio vantuala Yave, ayi kukuangalala mu biuma bioso ka kuveni, kibila Yave Nzambi′aku wuku sakumunizi beni.
8 “Nate bubu kadika mutu widi mu kuvangila mambu mu phil′andi. Vayi bo luala kota ku ntoto Nzambi kalukanikisa, bika kuvangila mambu mu phila ayoyo, 9 kibila benu lukotidiabu ko ku kibuangu ki kuvundila kio Yave Nzamb′inu kankuiza luvana muingi kiba kiuka kinu. 10 Bo luala sabuka muila wu Yolidani muingi kukota ku ntoto wo Yave Nzamb′inu kankuiza luvana muingi wuba kiuka kinu, nandi wala vanga muingi zimbeni zinu babika ku lunuanisa, luzingila mu ndembama ayi nsika. 11 Benu lunkuiza natanga minkhailu mioso amimi mu bibuangu Yave kankuiza sola muingi lumbuongiminanga: minkhailu miviku, kikhuku ki kumi muingi kukabila Nzambi, minkhailu muingi kudukisa tsila wuvanga kuidi Yave ayi minkhailu mioso minkaka. 12 Benu lunkuiza yangalala va kimueka na bana binu ba babakala, ba bakietu, bisadi binu bi babakala, bi bakietu ayi zilevita bankalanga mu mavula minu, kibila bawu basa tambula ko kiuka ki ntoto dedi bo benu lutambudila. 13 Lufueti ba keba keba, muingi lubika vanina minkhailu minu miviku voso kua vama. 14 Benu lufueti vanina to minkhailu minu miviku va kibuangu kio naveka Yave kankuiza sola mu kadika mvila, ayi vawu lufueti vangila mamoso yiku lukamba.
15 “Vayi boti ngie ayi dikanda diaku luntomba kuvonda kibulu muingi ludia, lulenda vangila mawu mu mavula minu, mu kutadila lusakumunu Yave Nzamb′inu kabe luvana. Woso kua mutu va dikanda diaku kalenda dia, kuba kuandi wudiodila voti wukhambulu wudiodila. Lulenda vangila mawu dedi bo lundilanga tsesi voti ngulungu. 16 Vayi bikanu kudia menga. Benu lufueti dodisa mawu va tsi dedi bo bandukudilanga nlangu. 17 Luisi ko nsua wu kudila kukhati mavula minu kikhuku ki kumi ki minkhailu minu mi zitheti, mi vinyu, makundi ma olive, bana batheti ba zingombi ayi ba mamemi. Kubunda mvandi minkhailu lumvana muingi kudukisa tsila luvanga voti minkhailu lumvana mu lutia luinu, ayi mioso kua minkhailu minkaka. 18 Ngie fueti dila minkhailu amiomio vantuala Yave Nzambi′aku va kibuangu kio naveka kankuiza sola. Ngiewu, muan′aku wu dibakala, wunkietu, kisadi kiaku ki dibakala, ki nkietu ayi mvandi zilevita bankalanga mu mavula minu, lunkuiza yangalala vantuala Yave Nzamb′inu mu bia bioso kankuiza luvana. 19 Ayi bo luala zingilanga mu mavula minu, lufueti ba keba keba muingi lubika zimbakana zilevita.
20 “Bo Yave Nzamb′inu kala buela todisa kibuangu kinu dedi bo ka lukanikisila, ayi benu kubaka makani ma kudia mbizi mu kutuba: ‘Yintomba kudia mbizi, ngie wulenda kuaku dia mbizi yoso kua thangu. 21 Boti kibuangu Yave kasola muingi lumbuongimina kidi beni kitatuka, buna benu lulenda vonda ayi kudia zingombi, mamemi Yave ka luvana mu mavula minu mu yoso kua thangu luntomba kudia biawu. 22 Benu lulenda vangila mawu dedi bo lundilanga tsesi voti ngulungu. Woso kua mutu kalenda dia, kuba kuandi wudiodila voti wukhambulu wudiodila. 23 Vayi yi lukandimina lubika dia menga kibila menga madi monyo. Lulendi dia ko monyo va kimueka na mbizi. 24 Lulendi dia ko menga, vayi ngie fueti dodisa mawu va tsi dedi ngie wundukula nlangu. 25 Tumukinanu nsiku awowo ayi vanganu mambu moso Yave kantomba. Mu phila ayoyo, benu ayi bana binu lunkuiza baka mayangi. 26 Bo wala kuendanga va kibuangu Yave kasola muingi kumbuongimina, fueti natanga to minkhailu miaku minlongo, ayi minkhailu mi kudukisila tsila wuvanga. 27 Va kibuangu beni Yave kasola muingi kumbuongiminanga, vawu wunkuiza vaninanga minkhailu miviku, minkhailu minkaka ayi fueti dukula menga ma bibulu beni va kikuma ki Yave Nzambi′aku. Bosi wulenda dia kuaku mbizi yi minkhailu beni.
28 “Lufueti ba keba keba muingi kutumukina mambu moso yidi mu kulukamba, muingi ngie ayi bana baku lutatamana kubaka ndandu. Kibila mu phila ayoyo, benu lunkuiza vanga mambu masulama ayi mamboti va meso ma Yave Nzamb′inu.
29 “Bo Yave Nzamb′inu kala lusadisa kununga ayi kutulula zimbeni zinu, ayi bo luala zingilanga ku ntoto′awu, 30 lufueti ba keba keba muingi lubika landakana kikhulu kiawu ayi lubika buongimina zinzambi ziawu. Bika kukuvula mambu amama: ‘Buidi bawu baba buongiminanga zinzambi ziawu? Minu mvami yintomba kuvanga mawu.’ 31 Bika kubuongimina Yave Nzambi′aku mu phila makabu amomo bambuongiminanga zinzambi ziawu, kibila mambu bawu bamvanganga manyongisanga Yave. Bawu bamvikanga bana bawu muingi kuvana nkhailu kuidi zinzambi ziawu. 32 Lufueti ba keba keba muingi lutumukina mambu moso yima lukamba. Lulendi buela ko ni kubotula ni diambu.
13 Va kumonika mutu va khat′inu wuntuba ti widi ḿbikudi ayi wumbikula mambu kabe lota mu kutuba ti mankuiza salama voti wumvanga bidimbu, 2 ayi boti bidimbu ayi mambu kabe bikula ma kumonika ayi na kutuba: ‘Ndokuanu tubuongimina zinzambi zinkaka, zinzambi zio befu tukhambu zaba ‘ayi ndokuanu tuba sadila,’ 3 bikanu kuteka matu mu mambu ḿbikudi awowo kantuba voti mu bidimbu kamvanga, kibila Yave Nzamb′inu widi mu kuluthota muingi kazaba boti benu lunzolanga Yave mu ntima woso ayi mu muela woso. 4 Yave Nzamb′inu nandi to lufueti buongimina ayi lufueti kunkinzika. Lufueti lunda zithumu ziandi ayi kutumukina mambu moso kantuba. Mvandi lufueti kunsadila ayi kuba bakuikama mu nandi. 5 Vayi lufueti vonda ḿbikudi beni voti mutu wumvanga bidimbu, kibila nandi beluvanga kubalukila Yave Nzamb′inu, mu kuluvanga kuvekuka mu zinzila zi Yave no wu lubotula ku Ngipiti ku ntoto wu buvika. Mu phila ayoyo, benu lunkuiza manisa mambu mambi va khat′inu.
6 “Boti khomb′aku, muana wu dibakala, wunkietu, nkazi′aku voti nkundi′aku wufikama wukuvukumuna mu kutuba: ‘Ndoku tubuongimina zinzambi zinkaka,’ zinzambi zio benu ayi zikhaya zinu lukhambu zaba, 7 zinzambi zio batu badi yinu bafikama, ku kinanu voti badi ku kizunga kinkaka bambuongiminanga, 8 ka wubika muingi nandi kakuvukumuna, ayi ngie wulendi kummona ko kiadi ni kunkakidila, 9 vayi fueti kumvonda ayi ngie mutu wutheti fueti tuama ntuala muingi kumvonda, bosi dikabu dioso. 10 Lufueti kunkuba mamanya nate kamfua, kibila nandi bemeka ku lutatula kuidi Yave Nzamb′inu no wulubotula ku Ngipiti, ntoto wu buvika. 11 Bo basi Isaeli boso bala kuwa mambu amomo, bawu bala mona boma ayi ni mutu mu bawu, wala meka kubue vanga mambu amomo.
12 “Bo luala zingila mu mavula madi ku ntoto wo Yave Nzamb′inu kala luvana, ayi benu kukuwa mutu kutuba mambu amama: 13 ‘Vabe monika batu va khat′inu badi mu kuvukumuna batu ku divula mu kutuba: “Ndokuanu tubuongimina zinzambi zinkaka,” zinzambi zio benu lukhambu zaba,’ 14 ngie fueti fiongunina mambu amomo buboti muingi wuzaba boti mawu mabe monika voti ndamba. Ngie kubaka bivisa ti mawu mabe monika va khat′inu, 15 fueti vonda batu boso bankalanga ku divula beni ayi bibulu bioso bidi kuna, mvandi fueti tulula divula beni, 16 fueti khupika biuma bi luvalu bi divula beni va dizandu dinneni, ayi fueti vika divula beni. Biuma bi luvalu bi divula beni, fueti vana biawu kuidi Yave Nzambi′aku. Divula beni, difueti tatamana dituluka ayi ni mutu kalendi bue tunga ko diawu. 17 Mulendi bonga ko ni kiuma mu biuma bioso bafueti tulula, muingi nganzi yi Yave yimana ayi ka lumona kiadi, ka lulemvukila ayi ka lusadisa luba bawombo dedi bo kakanikisila zikhaya zinu. 18 Kibila benu lufueti tumukina Yave Nzamb′inu, ayi kulandakana zithumu ziandi zioso yidi mu ku luzabikisa bubu, muingi luvanga mambu masulama va meso ma Yave Nzamb′inu.
14 “Benu luidi bana ba Yave Nzamb′inu. Bo mutu kamfua, benu lulendi kuyilueka ko ayi lulendi zenga ko minlengi minu. 2 Kibila benu luidi dikabu di Yave Nzamb’inu. Ayi naveka Yave wu lusola va khati makabu moso madi va ntoto muingi luba dikabu diandi.
3 “Lulendi dia ko ni kiuma kikhambulu kivedila va meso ma Nzambi. 4 Benu lulenda dia kuinu bibulu abibi: ngombi, dimemi, khombo, 5 ngulungu, tsesi, khabi, khombo yi miongo, mvudi,* dimemi di nsitu ayi dimemi di miongo. 6 Benu mulenda dia kuinu kioso kua kibulu kidi bikodi ayi kimvutukilanga kudia bidia kabe mina. 7 Vayi lulendi dia ko bibulu abibi kheti biawu bimvutukilanga kudia bidia babe mina, voti bidi bikodi: kamela, lebre ayi procávia, kibila biawu bimvutukilanga kudia bidia babe mina, vayi bisi ko bikodi. Biawu bisi ko bivedila kuidi benu. 8 Mvandi lulendi dia ko ngulu kheti yidi bikodi vayi yivutukilanga ko kudia bidia kabe mina. Kisi ko kivedila kuidi benu. Lulendi dia ko bibulu abiobio ni kusimba biawu bo bimfua.
9 “Mu zimfu zioso zidi mu nlangu, azizi ziawu lufueti dia: zimfu zioso zidi bipapa ayi mako.* 10 Vayi lulendi dia ko zimfu zioso zikhambulu bipapa ayi mako. Kibila ziawu zisi ko zivedila kuidi benu.
11 “Benu mulenda dia yoso kua nuni yivedila. 12 Vayi lulendi dia ko zinuni azizi: ngo nuni, mbemba, abutre-fusco, 13 kibala, kibala kinomba ayi mintindu mioso minkaka mi bibala, 14 mintindu mioso mi zingongongo 15 avestruz, kifutu khubi, gaivota, mintindu mioso mi zifalcão, 16 kifutu, kinguanguandi, kivuadangu ki nlangu, 17 pelicano, abutre, ngongo yi ḿbu, 18 diyezi, mintindu mioso minkaka mi mayezi, poupa ayi luphukusu. 19 Lulendi dia ko mua bivangu* bioso bindumukanga. Kibila bisi ko bidiodila kuidi benu. 20 Vayi benu lulenda dia kuinu yoso kua nuni yivedila.
21 “Benu lulendi dia ko kioso kua kibulu ki befua kia veka. Ngie wulenda vana kiawu voti kusumbisa kuidi nzenza wunkalanga yinu ayi bawu balenda dia kuawu kibulu akiokio. Vayi benu lulendi dia ko, kibila luidi dikabu dinlongo di Yave Nzamb′inu.
“Bika kulambila muana khombo mu kusadila leta yi mam′andi.
22 “Kadika mvu, ngie fueti vananga kikhuku ki kumi mu bivatu biaku bioso. 23 Kikhuku ki kumi ki bivatu binu, makundi ma olive, bana batheti ba zingombi ayi ba mamemi, lufueti dilanga biawu va kibuangu Yave kansola muingi lumbuongimina. Mu phila ayoyo, benu lunkuiza kinzika Yave Nzamb′inu mu zithangu zioso.
24 “Vayi, boti dinkuiza ba diambu diphasi kunata biuma bioso abiobio va kibuangu Yave Nzamb′inu kansola muingi lumbuongimina, mu kumona ti kibuangu beni kidi kinanu (kibila Yave Nzamb′inu wunkuiza lusakumuna), 25 buna ngie wulenda sumbisa biuma beni muingi kunata zimbongo, mu kumona ti kibuangu Yave Nzamb′inu kasola kidi beni kinanu. 26 Ayi bo wala vitila kuna, ngie wulenda sumba biabioso bintombulu, dedi: zingombi, mamemi, zikhombo, vinyu ayi malavu mankaka mankolusuanga. Bosi wulenda dila biawu vantuala Yave Nzambi′aku va kimueka na basi dikanda diaku. 27 Bikanu kuzimbakana Zilevita bankalanga mu mavula minu, kibila bawu basa tambula ko kiuka ki ntoto dedi bo benu lutambudila.
28 Bo vamvioka mimvu mitatu, benu lufueti tualanga kikhuku ki kumi ki bivatu binu bioso lumbaka mu mavula minu. 29 Mu phila ayoyo, Zilevita bakhambu tambula kiuka ki ntoto, zinzenza, bana batsiana ayi mimfuizi bankalanga mu mavula minu, bala dia nate bala kukuta muingi Yave kasakumuna bisalu binu bioso.
15 “Kutsuka kadika sambuadi di mimvu, benu lufueti lemvukilanga zipholo zi badi yinu. 2 Ayiyi, yawu phila lufueti lemvukilanga zipholo: Mutu bandeva kafueti lemvukila pholo yi wadi yandi. Nandi kalendi kuika ko wadi yandi voti khomb′andi kafuta pholo′andi, kibila widi mvu baboso bafueti lemvukila zipholo zi badi yawu vantuala Yave. 3 Ngie wulenda kuika nzenza kafuta pholo′aku, vayi fueti lemvukila pholo khomb′aku ka kudeva. 4 Yave kasintomba ko ne mutu mu benu kaba kiphumbulu, kibila Yave wunkuiza lusakumuna ku ntoto kankuiza luvana muingi luvua, 5 benu kutumukina mu ntima woso ayi kulunda zithumu zi Yave Nzamb′inu zio yidi mu kuluzabikisa bubu. 6 Kibila Yave Nzamb′inu wala kulusakumuna dedi bo nandi kakanikisila ayi benu luala devisanga makabu mankaka biuma, vayi valasa tombulu ko benu kudeva biuma biawu. Benu luala bayala, vayi bawu balasa luyala ko.
7 “Boti khomb′aku musi Isaeli weka kiphumbulu mu mavula ma ntoto wo Yave Nzamb′inu kankuiza luvana, bika kukanga ntima mu khambu sadisa khomb′aku weka kiphumbulu. 8 Vayi ba koko kuyalubuka ayi fueti kundevisa biuma bioso nandi kantomba. 9 Ba keba keba muingi wubika yindula mambu amama: ‘Mvu wu sambuadi wuma fikama, mvu wu kulemvukila zipholo.’ Ayi ngie kumanga kusadisa ayi kudevisa khomb′aku weka kiphumbulu mu khambu mvana ne kiuma, na kukuana kuidi Yave mu kibila kiaku, adiodio dinkuiza ba disumu ngie widi mu kuvola. 10 Ngie fueti kumvana lusadusu mu ntima woso mukhambu kuana, kibila diawu Yave Nzamb′inu kankuiza sakumunina bisalu binu bioso. 11 Mu kumona ti vasinkuiza khambu ko batu bakhambulu mbakulu ku ntoto awuwu, diawu yidi mu kuluvanina nsiku awuwu: ‘Ngie fueti ba kifu ki kukaba ayi fueti sadisa khomb′aku wukhambulu mbakulu.’
12 “Ba kukusumbisa musi Ebeleo,* kuba kuandi dibakala voti nkietu muingi kaba mvik′aku, nandi kafueti ku kusadila mu sambanu di mimvu, vayi mu mvu sambuadi ngie fueti kumvana kiphuanza. 13 Ayi bo wukumvana kiphuanza, kawumbika muingi kenda mioko yi mioko. 14 Ngie fueti kumvana mu ntima woso bibulu, bivatu, nzeta ayi vinyu. Fueti kumvanina mu kutadila kitesu ki lusakumunu Yave Nzambi′aku ka kuveni. 15 Tebukanu monyo ti benu mvinu luba mimvika ku Ngipiti, vayi Yave Nzamb′inu wulukula. Diawu bubu yidi mu kuluvanina nsiku awowo.
16 “Vayi mvik′aku na ku kukamba ti kasintomba ko kukubika, kibila nandi wukuzolanga, wunzolanga dikanda diaku ayi wunkuangalalanga beni kuba yinu, 17 buna fueti bonga thumbu ayi kuntobula dikutu va muelu. Mu phila ayoyo, nandi wunkuiza ba mvik′aku mu luzingu luandi loso. Ayi mawu mvandi fueti vangila mvik′aku wu nkietu. 18 Bika kuba mu kiunda bo wumvana kiphuanza kuidi mvik′aku ayi nandi wumbaka makani ma kukuenda, kibila kisalu kioso kavengi mu sambanu di mimvu kilutidi kena kisalu kio kisadi kiaku wumfutanga kalenda vanga, ayi Yave Nzambi′aku wukusakumunizi mu bisalu biaku bioso.
19 “Bana boso batheti bambakala ba zingombi ayi mamemi, fueti vana bawu kuidi Yave. Wulendi sadila ko bana batheti bambakala ba zingombi muingi kuvanga kioso kua kisalu. Mvandi wulendi botula ko mika mi bana batheti bambakala ba bibulu binu. 20 Kadika mvu bo luala kuendanga ku kibuangu Yave kala sola muingi lumbuongimina, lufueti natanga bibulu abiobio muingi ngie ayi dikanda diaku ludia vantuala Yave. 21 Vayi bibulu beni bia kuba bibela, bibanda voti bifua meso, lulendi kubivana ko kuidi Yave. 22 Benu lulenda dila kuinu bibulu beni mu mavula minu ayi woso kua mutu va dikanda diaku kalenda dia biawu, kuba kuandi mutu wudiodila ayi wukhambulu wudiodila. Benu lulenda dila bibulu beni dedi bo lundilanga tsesi voti ngulungu. 23 Vayi lulendi dia ko menga. Benu lufueti dodisa mawu va tsi dedi bo lundukudilanga nlangu.
16 “Mu ngonda yi Abibe lufueti kembanga nkungi wu Pasika muingi kuzitisa Yave Nzamb′inu, kibila Yave Nzamb′inu wu lukula ku Ngipiti va builu, mu ngonda yi Abibe. 2 Bo lunkemba Pasika muingi kuzitisa Yave va kibuangu kio naveka Yave kala sola muingi lumbuongiminanga, lufueti sadila mamemi, zikhombo ayi zingombi muingi kuvana nkhailu. 3 Mu sabala lunkemba Pasika, benu lulendi dia ko mapha madi luvi. Vayi lufueti dia to mapha makhambulu luvi, dedi bo bubela mapha ludia bo lubasika mu thinu ku Ngipiti. Mapha amomo bantedilanga mawu mapha ma ziphasi, mo benu lunkuiza dianga mu thangu lunkemba nkungi, muingi lubika zimbakana kilumbu lubasika ku Ngipiti. 4 Mu sambuadi di bilumbu ku kizunga kinu kioso, kulendi ba ko luvi. Ayi kibulu lumvonda va builu butheti bu nkungi beni, lufueti dia kiakioso, lulendi bika ko kisobila nate mu kilumbu kinkaka. 5 Lulendi vondila ko kibulu lumvana mu nkhailu wu Pasika, kioso kua kibuangu ku ntoto wo Yave kankuiza luvana. 6 Vayi fueti vondila to kiawu, va kibuangu Yave kala sola muingi lumbuongiminanga. Benu lufueti vana nkhailu wu Pasika va masika ma builu bo thangu yindiama, dedi bubela mu kilumbu lubasika ku Ngipiti. 7 Benu lunkuiza lambilanga ayi kudila kibulu lumvana nkhailu wu Pasika va kibuangu Yave Nzamb′inu kala sola muingi lumbuongiminanga. Ayi mu kilumbu kinlanda va meni, benu lulenda vutuka kuinu mu zitenda zinu. 8 Mu sambanu di bilumbu benu lufueti dianga mapha makhambulu luvi, ayi mu kilumbu sambuadi benu lufueti kutakana muingi kubuongimina Yave Nzamb′inu. Mu kilumbu beni, benu lulendi vanga ko kisalu kinkaka.
9 “Benu lufueti tanga sambuadi di zisabala. Lufueti tonina kutanga sambuadi di zisabala beni mu kilumbu lunkubika ntoto muingi kuvata, nate kilumbu luala tona kuvata mbongu. 10 Bosi lufueti kemba Nkungi wu Zisabala muingi kuzitisa Yave Nzamb′inu. Benu lulenda vana woso kua nkhailu lutidi mu kutadila lusakumunu Yave Nzamb′inu kaluveni. 11 Ayi va kibuangu Yave Nzamb′inu kala sola muingi lumbuongiminanga, benu lufueti kemba nkungi wu kuzitisa Yave Nzamb′inu muingi ngiewu, muan′aku wu dibakala, wunkietu, kisadi kiaku ki dibakala, kinkietu, basi levi bankalanga mu mavula minu, zinzenza, bana batsiana ayi mimfuizi badi va khat′inu luyangalala. 12 Tebukanu monyo ti, benu mvinu luba mimvika ku Ngipiti, diawu tumukinanu ayi lundanu zithumu azizi.
13 “Bo luala mana kuvela mbongu ayi bo luala mana kukama vinyu ayi nzeta, lufueti kemba Nkungi wu Zitenda mu sambuadi di bilumbu. 14 Ngiewu, mua′aku wu dibakala, wunkietu, kisadi kiaku ki dibakala, kinkietu, basi levi bankalanga mu mavula minu, zinzenza, bana batsiana ayi mimfuizi badi va khat′inu, lufueti kuangalala mu thangu luala kemba nkungi awowo. 15 Mu sambuadi di bilumbu, benu lufueti kemba nkungi muingi kuzitisa Yave Nzamb′inu va kibuangu kio naveka Yave kala sola muingi lumbuongiminanga, kibila Yave Nzamb′inu wunkuiza sakumuna bivatu biaku ayi mamoso wunkuiza vanga. Ayi mawu mala ku lutuadisa beni mayangi.
16 “Khumbu tatu mu mvu, babakala boso bafueti kuendanga vantuala Yave, va kibuangu kio naveka Nzambi kala sola muingi lumbuongiminanga muingi kukemba Nkungi wu Mapha Makhambulu Luvi, Nkungi wu Zisabala ayi Nkungi wu Zitenda. Ayi ni mutu mu bawu kalendi kuenda ko vantuala Yave mioko yi mioko. 17 Kadika mutu kafueti nata nkhailu mu kutadila lusakumunu Yave Nzamb′inu kamveni.
18 “Bo luala kota ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana, mu kadika divula lufueti sola mimfundisi ayi zimfumu mu kadika mvila muingi bafundisanga dikabu, ayi bawu bafueti fundisilanga mu busonga. 19 Bo lumfundisa, bikanu kuvanga mambu makhambulu masonga, kumonisa luvasanu ni kutambula mfutu, muingi kubuela mioko mutu widi fotu, kibila mawu malenda balula mayindu ma mutu wumfundisilanga mu busonga. 20 Fueti vanga mambu masonga muingi wutatamana kuzinga ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana.
21 “Wulendi vata ko nti muingi kubuongimina, va ndeku kikuma ki Yave Nzamb′inu.
22 “Mvandi lulendi vanga ko dioso kua dikunzi muingi kubuongimina, kibila Yave Nzamb′inu, wunlendanga mambu amomo.
17 “Wulendi vana ko kuidi Yave Nzambi′aku ngombi voti dimemi dibela, kibila amomo madi mambu mambi va meso ma Yave Nzambi′aku.
2 “Bo dibakala voti nkietu mu mavula mo Yave Nzamb′inu kankuiza luvana, kamvanga mambu mambi va meso ma Yave ayi kambundula luwawanu lu Nzambi, 3 ayi wumvekuka mu kubuongimina zinzambi zinkaka voti wumbuongimina thangu, ngonda voti zimbuetila, mambu mo minu yinlendanga, 4 ayi ba ku kuzabikisa mambu amomo, buna ngie fueti fiongunina mawu buboti, muingi wubaka bivisa boti madi mu kumonika voti ndamba. Ngie kubaka bivisa ti mambu amomo, madi mu kumonika va khati dikabu di Isaeli, 5 buna ngie fueti nata dibakala voti nkietu widi mu kuvanga mambu amomo mambi ku nganda divula, ayi lufueti kunkuba mamanya nate kamfua. 6 Mulenda zengila to mutu nkanu wu lufua va kuba batu buadi voti batatu banta kimbangi mu mambu mambi mutu beni kabe vanga. Vayi lulendi zengila ko mutu nkanu wu lufua boti mutu wumueka to wunta kimbangi. 7 Batu banta kimbangi bawu bafueti tuama ntuala mu kunkuba mamanya, bosi dikabu dioso. Benu lufueti vanga mawu, muingi kumanisa mambu mambi va khat′nu.
8 “Va kumonika diambu diphasi muingi kudedikisa mu mavula minu, kuba kuandi matedi kutengula menga, zipholo, buphunya voti dioso kua diambu dinkaka, buna ngie fueti kuenda ku kibuangu Yave kala sola muingi kumbuongiminanga, 9 ayi fueti zabikisa mawu kuidi nganga nzambi ayi kuidi mfundisi widi mu kisalu mu bilumbu beni, bawu bala fundisa mawu ayi bala kuzabikisa makani mawu matedi mambu beni. 10 Bosi ngie fueti kikinina makani mfundisi ayi nganga nzambi bala baka va kibuangu Yave kala sola muingi lumbuongiminanga. Fueti ba keba keba muingi kulandakana zithuadusulu zioso bankuiza kuvana. 11 Fueti kikinina makani bankuiza kukamba, ayi fueti tumukina zithuadusulu bankuiza kuvana. 12 Va kumonika mutu wunkhambu tumukina mambu mfundisi ayi nganga nzambi bambuongiminanga Yave ba kunkamba, bafueti kumvonda. 13 Bo dikabu dioso bala kuwa mawu bala ba boma, ayi ni mutu kalasa bue vanga ko mambu amomo mambi.
14 “Bo luala tona kuzingila ku ntoto wo Yave Nzamb′inu kankuiza luvana ayi benu kutuba: ‘Tuntomba kubieka mutu muingi kaba ntinu′itu dedi bo makabu mankaka madidi mintinu, 15 buna benu luala bieka ntinu mutu no Yave Nzamb′inu kala sola. Mutu no benu lufueti bieka ntinu kafueti ba musi Isaeli. Lulendi bieka ko nzenza voti mutu wunkaka wukhambulu musi Isaeli muingi kaba ntinu′inu. 16 Vayi ntinu′inu kalendi tomba ko kubaka mimvalu miwombo ni kuvanga batu bavutuka ku Ngipiti muingi kue sumba mimvalu, kibila Yave Nzambi wu lukamba: ‘Mulendi bue vutukila ko mu nzila ayiyi.’ 17 Mvandi kalendi kuela ko bakietu bawombo muingi kabika vukumuka, ni kutomba kubaka palata ayi wola yiwombo. 18 Vayi ntinu′inu na kutona kuyala, kafueti bonga buku yi minsiku, yo zinganga nzambi banlundanga muingi kavanga kopia.
19 “Nandi kafueti ba na kopia ayoyo yi Minsiku ayi kafueti tanganga yawu kadika kilumbu, muingi kaba boma bu Yave Nzamb′inu ayi katumukina Minsiku ayi zithumu zioso zidi muawu. 20 Na kuvanga mawu, buna nandi kalasa yindula ko ti nandi lutidi kena bankaka ayi wala tatamana kutumukina zithumu zi Nzambi, wala tatamana kuba ntinu mu mimvu miwombo ayi bana bandi bala ba mintinu mu dikabu di Isaeli.
18 “Zinganga nzambi ayi mvila woso wu Levi balasa tambula ko kiuka dedi bo basi Isaeli bankaka bala tambudila. Vayi minkhailu miviku bamvana kuidi Yave, miawu miala ba kiuka kiawu. 2 Bawu balasa tambula ko kiuka ki ntoto dedi bo basi Isaeli bankaka bala tambudila, kibila Yave nandi widi kiuka kiawu dedi bo naveka kaba kambila.
3 “Abibi, biawu zinganga nzambi bankuiza tambulanga kuidi dikabu mu minkhailu dikabu bamvana, kuba kuandi ngombi voti dimemi: kito kintuala, masokoto ayi likutu. Ayi bafueti vana biawu kuidi zinganga nzambi. 4 Benu lufueti kuba vana mvandi mbongo yitheti lumvela, vinyu yitheti lunkama, nzeta ayi mika mitheti mi mamemi lumbotula. 5 Kibila Yave Nzamb′inu wuba sola va khati mimvila mi Isaeli, muingi bawu ayi bana bawu bavanganga kisalu ki Yave mu zithangu zioso.
6 “Vayi musi Levi na kubotuka ku divula kaba kalanga ayi na kubaka makani ma kukuenda ku kibuangu Yave kala sola muingi lumbuongiminanga, 7 nandi wunkuiza vanga kisalu ki zinganga nzambi vantuala Yave, dedi bo zikhomba ziandi zinkaka zilevita bamvangilanga kuna kisalu ki Yave. 8 Nandi wunkuiza tambulanga kiokiawu kitesu ki bidia zilevita bansadilanga kuna bantambulanga, kubotula kuandi zimbongo kankuiza tambula mu biuma kankuiza sumbisa bi zikhaya ziandi.
9 “Bo luala kota ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana, bikanu kulandakana bikhulu ayi zikhadulu zimbi zi makabu mankalanga kuna. 10 Va khat′inu valendi ba ko mutu wumvika muan′andi wu dibakala voti wunkietu ku mbazu muingi kuvana nkhailu, mutu wuntesanga, nganga zi minkisi, mutu wuntomba kuzaba mambu mankuiza monika kuntuala, ndoki, 11 mutu wumvanga bidimbu mu kusadila bundoki, mutu wuntombanga lusadusu lu ziphevi zimbi, mutu wuntesanga voti mutu wunkolukanga na bafua. 12 Kibila Yave wummonanga khenya batu bamvanganga mambu amomo. Ayi mu kibila ki mambu amomo makhenya, diawu Yave Nzamb′inu kadi mu kukukisila makabu amomo. 13 Ngie fueti vanganga mambu masulama va meso ma Yave Nzambi′aku.
14 “Kibila batu banzinganga ku ntoto lunkuiza vua, badi kithuadi na zinganga zi minkisi ayi batu bambikulanga. Vayi Yave Nzamb′inu kasintomba ko benu luvanga mambu amomo. 15 Yave wala vanga va khat′inu vamonika ḿbikudi widi buka minu ayi benu lufueti kuntumukina. 16 Kibila mawu benu ludinda kuidi Yave Nzamb′inu ku mongo wu Horebe, mu kilumbu kio dikabu diba dikutakana ayi bo benu lutuba: ‘Befu tumengi kubue kuwa mbembu yi Yave Nzamb′itu, ni kumona mbazu ayoyo muingi tubika fua.’ 17 Diawu Yave kakhambila: ‘Mambu dikabu bama tuba madi mamboti. 18 Minu yinkuiza vanga va khati′awu vamonika ḿbikudi widi buka ngiewu, ayi minu yala nzabikisa mambu mami moso ayi nandi wala luzabikisa mambu moso minu yintomba benu luvanga. 19 Minu yala fundisa woso kua mutu wala manga kutumukina mambu ḿbikudi awowo wunkuizila mu dizina diama, kala lukamba.
20 “‘Va khat′inu va kumonika ḿbikudi wumbikudila mu dizina diama mambu mo minu yinkhambu kunkamba voti no wumbikudila mu dizina di zinzambi zinkaka, benu lufueti kumvonda. 21 Vayi benu kuyikuvusa: “Buidi tulenda zabila boti mambu kadi mu kutuba kasi ko Yave benkamba mawu?” 22 Bo ḿbikudi kambikudila mu dizina di Yave ayi mambu kambikula ma kukhambu salama, buna Yave kasa koluka ko yandi. Benu lulendi kummona ko boma.’
19 “Bo Yave kala tulula makabu mankalanga ku ntoto Yave kankuiza luvana, ayi bo luala tona kuzingila mu mavula mawu ayi mu zinzo ziawu, 2 lufueti sola mavula matatu ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana muingi wuba kiuka kinu. 3 Ngie fueti kabula mu bitini bitatu kizunga ki ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana muingi wuba kiuka kinu. Ayi fueti kubika buboti zinzila muingi kusadisa mutu wumvonda wadi yandi mukhambu lutia, kabaka tsuakulu yi kutinina mu mavula beni.
4 “Mutu na kuvonda wadi yandi mukhambu lutia, nandi kafueti tinina mu mavula beni muingi babika kumvonda. 5 Dedi, na kukuenda na wadi yandi ku nsitu muingi beteba bisuadi, ayi mu thangu kankuanga nti kitadi kia kusokuka ayi kia kubuila kuidi wadi yandi ayi na kufua, buna mutu bevonda wadi yandi mukhambu lutia kafueti tinina mu mavula amomo muingi babika kumvonda. 6 Vayi na kukhambu vanga mawu, musi dikanda di mutu kabe vonda, mu nganzi kalenda kuntomba ayi na kumbaka kalenda kumvonda, kheti mu kuzaba ti nandi kasa vondila ko wadi yandi mu lutia, diawu kafueti tina kibila mavula beni madi beni kinanu. 7 Diawu yiku lukambila: ‘Solanu mavula matatu, muingi maba mavula ma kutinina.’
8 “Yave na kutodisa kizunga kinu dedi bo kakanikisila kuidi zikhaya zinu ayi benu kuvua ntoto woso kalukanikisa, 9 —mawu mala monika benu kutumukina zithumu zioso yidi mu kulukamba bubu, mu kuzola Yave Nzamb′inu ayi kutumukina minsiku miandi—bosi luala buela mavula matatu mu mavula amomo ma kutinina. 10 Benu kuvanga mawu, lualasa vonda ko mutu wukhambulu kibila ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana muingi wuba kiuka kinu, ayi lualasa ba ko fotu mu menga ma mutu bamvonda.
11 “Vayi boti mutu wunlendanga wadi yandi ayi wuntombanga luaku muingi kumvanga phasi voti kumvonda, ayi na kutinina mu mavula amomo, 12 buna bakulutu ba divula diandi bafueti tuma batu muingi benlanda ayi bafueti kumvana kuidi musi dikanda di mutu kabe vonda ayi musi dikanda beni wunkuiza vonda mutu beni widi fotu. 13 Benu lulendi kummona ko kiadi, lufueti vonda mutu betengula menga va khati Isaeli, muingi mamoso menda buboti kuidi benu.
14 “Bo luala kota ku ntoto Yave Nzambi kankuiza luvana muingi wuba kiuka kinu, benu lulendi botula ko biuma bio zikhaya zinu batula muingi biba bidimbu bi ndilu bi kizunga ki wadi yaku.
15 “Balendi zengila ko mutu nkanu, boti mutu wumueka to wunta kimbangi mu disumu voti nzimbala kabe vanga. Vayi vafueti ba batu buadi voti batatu banta kimbangi mu mawu. 16 Va kumonika mutu wunta kimbangi ki luvunu mu kutuba ti bemona wadi yandi kuvola disumu, 17 buna ba babuadi bafueti kuenda vantuala Yave, zinganga nzambi ayi vantuala mimfundisi badi mu kusala mu bilumbu beni. 18 Mimfundisi bala fiongunina buboti mambu beni, muingi kuzaba boti kimbangi mutu beni kadi mu kuta kidi kikiedika voti ki luvunu. 19 Ayi ba kubakula ti mambu beni madi ma luvunu, buna lufueti kumvangila momawu mambu kabe kana kuvangila wadi yandi. Mu phila ayoyo, benu lunkuiza manisa mambu mambi va khat′inu. 20 Bo batu bankaka bala kuwa mambu amomo, bawu bala ba boma, ayi ni mutu kalasa bue vanga ko ntindu mambu amomo. 21 Benu lulendi kummona ko kiadi, vayi lufueti vana: monyo mu monyo, dieso mu dieso, dienu mu dienu, koko mu koko ayi kulu mu kulu.
20 “Bo munkuenda muingi kue nuana mvita, benu kumona ti zimbeni zinu ba mulutidi mu thalu ayi mangolo, bikanu ku bamona boma, kibila Yave Nzamb′inu no wu lubotula ku ntoto wu Ngipiti widi yinu. 2 Ava lutona kunuana mvita, nganga nzambi kafueti fikama vo luidi ayi 3 nandi kafueti tuba: ‘Yuwanu a Isaeli, benu luambelama kunuana mvita na zimbeni zinu. Bikanu kususuka, bikanu kuba boma ayi bikanu kukuazuka mu kibila kiawu, 4 kibila Yave Nzamb′inu, nandi widi va ntual′inu muingi ku luluanina ayi wunkuiza lusadisa kununga zimbeni zinu.’
5 “Zimfumu zi masodi bafueti kamba mvandi nkangu woso wu masodi: ‘Boti vadi mutu wutungizi nzo vayi yibubu kakotiziabu ko mu nzo beni, buna bika kavutuka. Kibila na kufuila mu mvita, mutu wunkaka wunkuiza zingila mu nzo′andi. 6 Boti vadi mutu wuvatizi ndima yi minti mi makundi ma vinyu, vayi yibubu kavedidiabu ko makundi beni, buna bika kavutuka kibila na kufuila mu mvita, batu bankaka bankuiza vela makundi mandi ma vinyu. 7 Boti vadi mutu wukanikisidi nkietu dikuela vayi yibubu kankuedidiabu ko, buna bika kavutuka kibila na kufuila mu mvita dibakala dinkaka wunkuiza kuela nkietu beni.’ 8 Zimfumu zi masodi mvandi bafueti kuvula masodi: ‘Nani mu benu widi boma? Buna kafueti vutuka ku nzo, kibila khanu wunkuiza vanga masodi mankaka mvandi kuba boma.’ 9 Bo zimfumu zi masodi bala mana kutuba mambu amomo, bafueti bieka mintuadisi muingi batuadisa masodi.
10 “Ava kufikama muingi kunuanisa divula, theti fueti kuba fila thumu yi ndembama. 11 Ba kukikinina thumu lube bafila ayi ba kuluzibudila mielu mi divula, buna batu boso bankalanga ku divula beni, bankuiza ba mimvika minu ayi bankuiza vanganga bisalu bingolo. 12 Vayi ba kukhambu kikinina thumu yi ndembama lube bafila ayi ba kulunuanisa, buna ngie fueti zungidila divula diawu, 13 ayi Yave Nzamb′inu wala ku lusadisa kununga divula beni. Benu lufueti vonda babakala boso badi kuna. 14 Vayi bakietu, bana balezi, bibulu ayi biuma bioso bi luvalu bi divula beni, binkuiza ba binu. Benu lunkuiza vua biuma bi zimbeni zinu bio Yave Nzamb′inu kankuiza luvana.
15 “Mawu fueti vangila mavula madi ku kinanu, kubika kuandi mavula madi mafikama va kibuangu lunkalanga. 16 Bo luala nunga mavula, mo Yave Nzamb′inu kankuiza luvana muingi maba kiuka kinu, lulendi bika ko ne mutu kusobila kuna. 17 Benu lufueti tulula mavula ma zi Hitita, zi Amoreu, basi Kanani, zi Perizeu, zi Heveu ayi zi Jebuzeu, dedi bo Yave Nzamb′inu kalukambila. 18 Muingi bawu babika kululongisa kuvanga mambu moso makhenya bamvangilanga zinzambi ziawu, ayi kuluvanga kusumuka va meso ma Yave Nzamb′inu.
19 “Ngie kuzungidila divula muingi kunuanisa diawu ayi boti widi mu ku dinuanisa mu bilumbu biwombo, lulendi zenga ko minti midi kuna, vayi lulenda dia kuinu makundi ma minti beni. Bukiedika ti ngie wulenda nuanisa nti dedi bo wunnuanisilanga batu? 20 Benu lulenda zenga kuinu minti minkhambu butanga makundi, ayi lulenda sadila miawu muingi kutunga luphangu bo lunzungidila divula luntomba kutulula.
21 “Benu kubakula mutu wufua ku nsitu widi ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana, ayi benu kukhambu zaba nani be kumvonda, 2 bakulutu ayi mimfundisi minu bafueti kuenda muingi kue zonga divula mbi dilutidi kufikama na kibuangu mutu beni kabe fuila. 3 Bakulutu badi ku divula didi difikama na kibuangu mutu beni kabe fuila, bafueti bonga muana ngombi no kaba sadidiabu ko ne kisalu voti no kaba kangidiabu ko nkambu. 4 Bosi bafueti nata muana ngombi beni mu tsola yidi mu ḿbuinga wunkumba nlangu yo kaba vetiabu ko, ayi bafueti vondila kuna muana ngombi beni mu kumviva nti ku dikosi.
5 “Ayi zinganga nzambi mvandi bala kuenda kuna, kibila Yave Nzamb′inu wuba sola muingi bansadila ayi bawu bankuiza lusakumuna mu dizina di Yave. Bawu bala lukamba buidi bu kudedikisila mambu moso matedi buphunya. 6 Bosi bakulutu boso bankalanga ku divula didi difikama na kibuangu mutu beni kabe fuila, bafueti sukula mioko va mbata kibulu kio ba bevonda mu kumviva nti ku dikosi va ḿbuinga wunkumba nlangu, 7 ayi bafueti tuba: ‘Mioko mitu misa tengula ko menga ma mutu awuwu ayi meso mitu masa mona ko bo nandi kabe fua. 8 A Yave, kawubika fotu yi menga ma dibakala adidi yibuila kuidi dikabu diaku Isaeli, ayi bika kufundisa dikabu diaku dio wukula.’ Mu phila ayoyo, bawu balasa ba ko fotu mu menga ma mutu awowo. 9 Benu kuvanga mambu masulama va meso ma Yave, benu luala manisa fotu yi menga ma mutu wufua mukhambu kibila.
10 “Bo Yave Nzamb′inu kala musadisa muingi lununga zimbeni zinu ayi bo luala nata batu bala sobila va buvika, 11 ayi mu batu beni luala nata va buvika, ngie kumona nkietu widi kitoko ayi wuntomba kunkuela, 12 buna ngie wulenda kunnata ku nzo′aku, vayi nkietu beni kafueti zenga minlengi, zingongolo,* 13 kuvingisa bikhutu bibe kuiza yandi ayi wala kala ku nzo′aku. Ayi kafueti ba mu lutu mu ngonda yimvimba mu kibila ki lufua lu tat′andi ayi mam′andi. Ngie wunkuiza ba nnuni′andi ayi nandi wunkuiza ba nkazi′aku, bosi ngie wulenda bundana yandi nyitu. 14 Vayi bumviokila thangu ngie kukhambu kubue ntia, buna ngie fueti kumbika kenda koso kuma katidi, vayi wulendi kunsumbisa ko ne kumvangila mambu mambi, kibila ngie bembundula.
15 “Dibakala na kuba bakietu buadi ayi wunluta zola wumueka mu bawu ayi ba kumbutila bana, vayi muana wutheti wumbutukila mu nkietu no kakhambu zolanga beni, 16 buna mu kilumbu dibakala beni kala kaba kiuka kuidi bana bandi, nandi kalendi vana ko kiuka kio muana wutheti kafueti tambula kuidi muana wu nkietu no kanluta zolanga, kibila muana wunkietu no kakhambu zolanga, nandi muana wutheti. 17 Nandi kafueti luta vana kiuka kiandi kuidi muana no kabuta na nkietu kakhambu zolanga beni, kibila muana awowo widi mbutu′andi wutheti ayi mu kuba muana wutheti, nandi widi nsua wu kutambula kiuka kiandi kilutidi.
18 “Boti tata widi muana widi ntu ngolo wukhambu kuntumukinanga voti wukhambu tumukinanga ngudi′andi, ayi bawu bameka kunsemba vayi nandi wuba bayisa, 19 buna matata mandi bafueti kunnata kuidi bakulutu va muelu divula 20 ayi kuba kamba: ‘Muan′itu awuwu, widi ntu ngolo ayi ka tutumukinanga ko. Nandi widi bundiafu ayi widi kikolo ki malavu.’ 21 Bosi babakala boso ba divula bafueti kunkuba mamanya nati kamfua. Mu phila ayoyo, benu lunkuiza manisa mambu mambi va khat′inu ayi bo basi Isaeli boso bala kuwa mambu amomo, bala ba boma.
22 “Boti mutu bevola disumu dio kafueti tambudila nkanu wu lufua, ba kumvonda ayi ba kunledika va dikunzi, 23 lulendi bika ko nyitu yi mutu beni vana dikunzi builu boso. Benu lufueti kunzika mu kiokiawu kilumbu, kibila mutu bambanda va dikunzi widi mutu wusingu kuidi Nzambi. Ayi lulendi bifisa ko ntoto Yave Nzamb′inu kaluvana muingi wuba kiuka kinu.
22 “Ngie kumona ngombi voti dimemi di khomb′aku dibe zimbala, bika kuviokila bobo buka ti wusa dimona ko. Ngie fueti nata kibulu beni kuidi khomb′aku. 2 Vayi boti mutu vuidi kibulu beni kinanu kankalanga, voti ngie wusa kunzaba ko, buna fueti nata kibulu beni ku nzo′aku ayi kiawu kinkuiza kala kuna nate khomb′aku kankuiza kilanda. Ayi ngie fueti kumvana kiawu. 3 Amomo mawu fueti vanga matedi phunda,* bikhutu ayi kioso kua kiuma wummona kio khomb′aku kabe zimbisa. Vayi bika kuba buka ti wusa bimona ko.
4 “Ngie kumona phunda voti ngombi yi khomb′aku yibe bua mu nzila, bika kuviokila bobo buka ti wusa yimona ko, vayi fueti sadisa khomb′aku kutelimisa kibulu beni.
5 “Nkietu kalendi vuata ko bikhutu bi babakala, ayi dibakala kalendi vuata ko bikhutu bi bakietu. Kibila Yave Nzambi wunlendanga mutu wumvanganga mambu amomo.
6 “Ngie kumona dianza didi bana ba nuni voti maki* kuba kuandi mu nti voti vatsi, ayi ngudi′awu widi vambata maki voti bana, ngie wulendi nata ko ngudi va kimueka na bana. 7 Bika ngudi kenda, vayi ngie wulenda nata kuaku bana ayi maki. Vanga mawu muingi mambu moso menda buboti mu luzingu luaku ayi wuzinga mimvu miwombo.
8 “Bo wuntunga nzo, ngie fueti tula bibaka kuyilu kibanga, muingi ngie ayi dikanda diaku mubika ba fotu mutu na kubuila kuna.
9 “Wulendi vata ko mu ndim′aku yi vinyu zitheti zinkaka, kibila ngie kuvanga mawu, biabioso binkuiza mena muna ayi makundi ma vinyu bisinkuiza ba ko biaku, vayi binkuiza ba bi zinganga nzambi.
10 “Mulendi tula ko ngombi ayi phunda mu nkamba* wumueka muingi bavanga kisalu.
11 “Mulendi vuata ko bikhutu bavangila mu kusobikisa mika mi mamemi ayi minsinga mi linho.
12 “Mufueti tunga ḿbilu* mu bikhutu binu, mu zikhonzo zia zinna.
13 “Dioso dibakala wunkuela nkietu, wumbundana yandi nyitu ayi wuntona kunlenda, 14 ayi na kuvueza nkietu beni mu kutuba: ‘Minu yikuedizi nkietu awuwu, vayi bo yibundini yandi nyitu, yisa mona ko bivisa bimmonisa ti nandi kasa bundana ko nyitu ava minu kunkuela.’ 15 Buna matata ma muana nkietu beni bafueti kuevana bivisa kuidi bakulutu va muelu divula bimmonisa ti muan′awu kasa bundana ko nyitu ava kakuela. 16 Tata yi muana nkietu beni wunkuiza kamba bakulutu: ‘Yiveni muan′ama wunkietu muingi kakuela dibakala adiodio, vayi nandi kasi bue kuntia ko 17 ayi widi mu kumvueza mu kutuba: “Yisa mona ko ne bivisa bimmonisa ti nkietu awuwu kasa bumbanda ko nyitu ava minu kunkuela.” Vayi talanu, abibi biawu bivisa ti nandi kasa bundana ko nyitu ava kakuela.’ Bosi bawu bala kuala dilensola vantuala bakulutu ba divula. 18 Bakulutu ba divula bafueti semba dibakala beni, mu kumbula bikoti. 19 Bakulutu bafueti kunkamba kafuta kuidi tata yi nkietu beni 100 di zisikulu zi palata, kibila nandi bebundula muana nkietu wukhambu bundana nyitu ku Isaeli ayi nandi wala tatamana kuba nkazi′andi. Nandi kalendi vambana ko yandi mu luzingu luandi loso.
20 “Vayi boti mambu dibakala beni kabe tuba madi makiedika, ayi vasi ko bivisa bimmonisa ti nkietu beni kasa bundana ko nyitu ava kakuela, 21 buna bawu bafueti kunnata kunganda, va khotolo nzo yi tat′andi ayi babakala ba divula bafueti kunkuba mamanya nate kamfua, kibila nandi bevanga mambu matsoni ku Isaeli, mu kuvanga butsuza bo kaba kalanga ku nzo tat′andi. Mu phila ayoyo, benu lunkuiza manisa mambi va khat′inu.
22 “Boti babe kuebata dibakala widi mu kubundana nyitu na nkietu wungana, baba buadi bafueti vondu. Mu phila ayoyo, benu lunkuiza manisa mambi va khat′inu.
23 “Boti nkietu ka kabundiniabu ko nyitu ayi bakanikisa dikuela wumbundana nyitu na dibakala dinkaka ku khati divula, 24 buna bafueti nata ba babuadi kunganda divula ayi kuba viva mamanya nate bamfua. Bafueti vonda nkietu beni kibila nandi kasa losuka ko mu thangu babe ḿbuila kuidi dibakala beni. Ayi dibakala bafueti kumvonda, kibila befuisa tsonyi nkietu wu wadi yandi. Mu phila ayoyo, benu lunkuiza manisa mambi va khat′inu.
25 “Vayi boti dibakala beni be kuembata ku nsitu ayi nandi benkuika kabundana yandi nyitu, buna bafueti vonda to dibakala. 26 Vayi mulendi vonda ko nkietu beni, kibila nandi kasa vola ko disumu dio kafueti tambudila nkanu wu lufua. Mambu amomo madi buka dibakala wunnuanisa wadi yandi, nate ka kumvonda. 27 Kibila nandi bebuidila nkietu beni ku nsitu ayi nandi betenduka, vayi vasa monika ko ni mutu muingi kunsadisa.
28 “Boti dibakala wumbuila nkietu no ka kabundiniabu ko nyitu ayi bakhambu kanikisa dikuela, wumbundana yandi nyitu ayi ba kuba bakula, 29 buna dibakala beni kafueti futa 50 di zisikulu zi palata kuidi tata yi nkietu beni, ayi nandi wunkuiza ba nkazi′andi. Kibila nandi bembundula, ayi kalendi vambana ko yandi mu luzingu luandi loso.
30 “Ni dibakala kalendi bundana ko nyitu na nkazi wu tat′andi, muingi kabika fuisa tsonyi tat′andi.
23 “Dibakala widi pheni yizenguka voti bavokula, kalendi kota ko mu dikabu di Yave.
2 “Muana wubutukila mu kitsuza, kalendi kota ko mu dikabu di Yave. Ni kheti mbandu yi kumi yi dikanda diandi, balendi kota ko mu dikabu di Yave.
3 “Zi Amonita ayi basi Moabi balendi kota ko mu dikabu di Yave. Ni kheti mbandu yi kumi yi makanda mawu, balendi kota ko mu dikabu di Yave, 4 kibila bawu basa lusadisa ko mu kuluvana bidia ayi nlangu bo lubasika ku Ngipiti. Ayi batumisa Balaão muana Beor musi Petor, kibuangu kidi ku kizunga ki Mezopotami, muingi ka lusinga. 5 Yave Nzamb′inu kasa kuwila ko Balaão, vayi Yave wubalula tsingulu yi Balaão muingi yiba lusakumunu kuidi benu, kibila Yave Nzamb′inu wu luzolanga. 6 Benu mulendi vangila ko ni diambu dimboti kuidi makabu amomo, mu bilumbu binu bioso.
7 “Benu mulendi lenda ko basi Edom, kibila badi zikhomba zinu.
“Mulendi lenda ko basi Ngipiti, kibila benu luba zinzenza ku ntoto′awu. 8 Mbandu yintatu yi bana bawu, balenda kota kuawu mu dikabu di Yave.
9 “Bo lunkubama muingi kue nuana mvita na zimbeni zinu, lufueti ba keba keba muingi lubika vanga ni diambu di kuluvanga kuba mvindu va meso ma Nzambi. 10 Dibakala bo kanlala na kubasika malumba, buna nandi kafueti botuka va kibuangu kidi masodi bakue nuana mvita ayi kalendi vutuka ko vana. 11 Va masika nandi kafueti kobila, bosi bo thangu yindiama kalenda vutuka va kibuangu kidi masodi bakue nuana mvita. 12 Lufueti sola kibuangu kidi kitatuka na kibuangu masodi badi, muingi luneninanga. 13 Mu binuanunu biaku wunnata, fueti nata mvandi pa, muingi kusika dibulu ava kunena. Ayi bo wummana kunena fueti zika tufi tuaku. 14 Kibila Yave Nzambi′aku widi va khat′inu muingi ka luvukisa ayi ka lusadisa kununga zimbeni zinu. Diawu, kibuangu luidi kifueti ba kinlongo muingi kabika kumona biuma bidi khenya va khat′inu ayi ku lutatuka.
15 “Mvika na kutina mu mioko mi mfumu′andi ayi na kukuiza kuidi ngiewu, ngie wulendi bue mvutula ko kuidi mfumu′andi. 16 Nandi kalenda kala va khat′inu, va kibuangu kio naveka kansola, mu mavula minu. Ayi lulendi kumvangila ko mambu mambi.
17 “Bana ba bakietu ayi ba babakala ku Isaeli, balendi ba ko batu bamvanganga kindumba ku tempelu. 18 Zimbongo bamfuta nkietu voti dibakala wumvanganga kindumba ku tempelu, lulendi zinata ko ku nzo yi Yave Nzamb′inu muingi kudukisa luwawanu mutu kabe vanga, kibila Yave Nzamb′inu wummonanga khenya mambu amomo.
19 “Bika kutomba kubaka ndandu va yilu biuma wundefisa khomb′aku, kuba kuandi zimbongo, bidia voti kioso kua kiuma kinkaka wu kundefisa. 20 Ngie wulenda tomba kubaka ndandu va yilu biuma wundefisa kuidi nzenza, vayi wulendi vangila ko mawu kuidi khomb′aku, muingi Yave Nzambi′aku ka kusakumuna mu mamoso wumvanga ku ntoto lunkuiza vua.
21 “Ngie kuvanga tsila kuidi Yave Nzambi′aku, bika kuviokisa thangu muingi kudukisa yawu. Kibila Yave Nzambi′aku kantomba ngie wudukisa mambu wunkanikisa. Ngie khambu vanga mawu, dinkuiza ba disumu. 22 Vayi boti wusa vanga ko tsila, buna disinkuiza ba ko disumu. 23 Vayi ngie kubaka makani ma kuvanga tsila kuidi Yave mu lutia luaku, fueti vanga mangolo muingi kudukisa yawu.
24 “Ngie kukota mu ndima yi minti mi vinyu yi wadi yaku, ngie wulenda dia makundi ma vinyu mu kitesu kio wutidi nate wunkukuta, vayi wulendi vela ko makundi muingi kunata.
25 “Ngie kukota mu tsola yi wadi yaku, wulenda vela trigu mu mioko miaku, vayi wulendi sadila ko mbedi muingi kuvela trigu mu tsola yi wadi yaku.
24 “Dibakala na kukuela nkietu vayi na kukhambu kuangalala mu nandi, mu kibila ki diambu dimbi kama bakula nkietu kamvanganga, nandi kafueti sonika nkanda wu luvambanu, kumvana ayi kumbotula va nzo′andi. 2 Bo kambotuka va nzo′andi, nkietu beni kalenda kuela dibakala dinkaka. 3 Dibakala dimmuadi na kummanga ayi na kunsonikina nkanda wu luvambanu, na kumvana wawu ayi kumbotula va nzo′andi, voti dibakala beni na kufua, 4 dibakala ditheti no wuba nnuni′andi kalendi bue kunkuela ko, kibila nkietu beni kasiedi ko wudiodila kuidi nandi ayi Yave wunlendanga mambu amomo. Bikanu kuvola ntindu masumu amomo ku ntoto Yave Nzambi kaluvana muingi wuba kiuka kinu.
5 “Dibakala dima kuela vangi, kalendi kota ko mu kisodi ni kutambula biyeku binkaka. Balendi kumvana ko biyeku mu mvu wumueka muingi kakala ku nzo ayi kayangidika nkazi′andi.
6 “Mutu na kukudeva kiuma, bika kubonga mamanya kanyikinanga zitheti, muingi wuba lufiatu ti nandi wunkuiza kufuta, kibila ngie kuvanga mawu, wunkuiza bonga biuma kansadilanga muingi kuyizingisa.
7 “Woso mutu wunnata khomb′andi musi Isaeli mu lukuiku, wukumvangila mambu mambi ayi wukunsumbisa, mutu bevanga mambu amomo bafueti kumvonda. Mu phila ayoyo, lunkuiza manisa mambi va khat′inu.
8 “Va kumonika kivunga ki buazi va khat′inu, banu keba keba mu kulandakana zithuadusulu zioso zinganga nzambi bankuiza luvana. Vangilanu mamoso mu phila minu yiba kambila. 9 Lufueti tebukanga monyo mambu Yave Nzamb′inu kavangila Mirian mu nzila, bo lubasika ku Ngipiti.
10 “Ngie kudefisa wadi yaku kiuma, bika kukota ku nzo′andi muingi webonga kiuma nandi kabe kukamba ti wunkuiza kuvana wusimbidila nate kala kufuta. 11 Ngie fueti telama va nganda, ayi naveka kafueti kota ku nzo′andi muingi kuelanda kiuma beni ayi kiza kuvana. 12 Boti nandi kasi ko mbakulu, wulendi viokisa ko builu na kiuma nandi kabe kuvana wusimba. 13 Bo buisi buntona kukuila, ngie fueti kumvutudila kiuma nandi kabe kuvana, ayi nandi wala baka bu kuviokisila builu na divunga diandi ayi wala kusakumuna. Mu phila ayoyo, Yave Nzambi′aku wala kutadila mutu wusonga.
14 “Bika kuvueza kisadi wumfutanga widi tsatu ayi widi kiphumbulu, kuba kuandi musi Isaeli voti nzenza wunkalanga mu mavula minu. 15 Ngie fueti kumfuta mu kisalu kabe vanga muna kilumbu ava buisi buyila, kibila nandi widi mu tsatu ayi zimbongo beni ziawu kayizingisilanga. Ngie kukhambu vanga mawu, nandi wunkuiza yana kuidi Yave mu kibila kiaku, ayi ngie wunkuiza sumuka.
16 “Bikanu kuzengila matata nkanu wu lufua mu kibila ki mambu bana bawu bamvanga, ayi bikanu kuzengila bana nkanu wu lufua mu kibila ki mambu matata bamvanga. Kadika mutu bafueti kunzengila nkanu wu lufua mu kibila ki masumu mandi veka.
17 “Ngie wulendi vanga ko mambu makhambulu masonga bo wumfundisa nzenza voti muana tsiana, ni kusimbidila divunga di mfuizi nate kankuiza futa pholo′aku. 18 Tebukanu monyo ti benu luba mimvika ku Ngipiti ayi Yave Nzamb′inu wulukula kuna. Kiawu kibila yiluvanina nsiku awuwu.
19 “Bo wumvela mbongo mu tsol′aku, ngie kuzimbakana kiko kimueka, bika kuvutuka muingi kuelanda kiawu. Bika muingi nzenza, muana tsiana ayi mfuizi banonga kiawu, muingi Yave Nzambi′aku kasakumuna mamoso wumvanga.
20 “Bo wala vela makundi ma nti wu olive, bika kuvutuka muingi kuevela mo mabe sobila. Vayi bika mawu muingi nzenza, muana tsiana ayi mfuizi babonga.
21 “Bo wala vela makundi ma nti wu vinyu mu tsol′aku, bika kuvutuka muingi kuevela mo mabe sobila. Vayi bika mawu muingi nzenza, muana tsiana ayi mfuizi babonga. 22 Tebukanu monyo ti benu luba mimvika ku Ngipiti. Kiawu kibila yiku luvanina nsiku awuwu.
25 “Boti batu buadi babe bakasana mambu, bawu bafueti kuenda kuidi mimfundisi ayi mimfundisi bala zonza mambu beni ayi bala tuba nani widi fotu ayi nani wukhambulu fotu mu mambu beni. 2 Boti mutu widi fotu kafueti budika, buna mfundisi wunkuiza nkamba katubama vatsi ayi bankuiza ḿbula bikoti vantuala mfundisi. Thalu yi bikoti kankuiza budika yifueti ba yidedakana na mambu mambi ka bevanga. 3 Vayi lufueti kumbula to nate 40 di bikoti. Bikanu kubuela, kibila benu kuvanga mawu lunkuiza fuisa tsonyi khomb′inu.
4 “Bika kukanga munu wu ngombi mu thangu kandiatila zitheti.”
5 “Boti zikhomba wadi bankalanga va kimueka ayi wumueka mu bawu wumfua mukhambu bika ne muana, buna nkazi wu mutu befua kalendi kuela ko dibakala dikhambulu mu dikanda di nnuni′andi. Vayi khomba nnuni′andi kafueti kunkuela. 6 Muana wutheti wu dibakala bala buta, bafueti kuntadila muana wu dibakala no wufua muingi dizina diandi dibika zimbala ku Isaeli.
7 “Boti khomba wu dibakala difua mengi kukuela mfuizi khomb′andi kabika, buna mfuizi beni kafueti kuenda kuidi bakulutu ba dikabu va muelu divula ayi kuba kamba: ‘Khomba nnuni′ama wufua, mengi muingi dizina di khomb′andi ditatamana ku Isaeli. Nandi mamanga kuandi kukuelana yama.’ 8 Bakulutu ba divula bafueti kuntela ayi kukoluka yandi. Ayi na kutatamana kutuba: ‘Yisintomba ko kukuela nkietu awowo,’ 9 buna mfuizi beni kafueti fikama khomba nnuni′andi vantuala bakulutu ba divula, kafueti kumvula zisandalia, kunlobutila mata ku busu ayi kutuba: ‘Amama, mawu mambu bafueti vangila dibakala dimmanga kubutila khomb′andi muana.’ 10 Bosi ku Isaeli bankuiza tedilanga dikanda diandi: ‘Dikanda di mutu bavula zisandali.’
11 “Boti babakala buadi badi mu kunuana ayi nkazi wu dibakala dimueka mu bawu wunkakidila nnuni′andi ayi na kusimba pheni yi mutu widi mu kunuana na nnuni′andi, 12 buna benu lufueti zenga koko ku nkietu beni. Ayi benu lulendi kummona ko kiadi.
13 “Benu lulendi nata ko mu zitsaku zinu bizongulu biodi bidi disuasana, kinneni ayi kiluelu. 14 Mu zinzo zinu mvandi mulendi ba ko bizongulu biodi bidi disuasana, kinneni ayi kiluelu. 15 Benu lufueti sadila bizongulu voti zibalansa zifuana, muingi luzinga mimvu miwombo ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana. 16 Kibila Yave Nzamb′inu wunlendanga mutu wunsadilanga bizongulu bi luvunu.
17 “Tebukanganu monyo mambu basi Amaleki ba luvangila bo lubasika ku Ngipiti. 18 Bawu basa ba ko boma bu Nzambi ayi ba lunuanisa mu kinzimbukulu bo benu luba bavonga. 19 Diawu bo Yave kala luvana ndembama ayi kala lusadisa kununga zimbeni zinu zioso ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana, benu lufueti vonda basi Amaleki boso muingi ne mutu kabika kubue batebukila monyo. Bikanu kuzimbakana kuvanga mawu.
26 “Bo luala kota ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana muingi wuba kiuka kinu, ayi kutona kuzingila kuna, 2 lufueti bonga mimbutu mitheti mi ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana, fueti tula miawu mu kiphanya ayi kukuenda ku kibuangu Yave kala sola muingi lumbuongiminanga. 3 Ngie fueti kuenda kuidi nganga nzambi wala sala mu bilumbu beni ayi kunkamba: ‘Bubu yinta kimbangi va ntuala Yave Nzambi′aku ti yibe kota ku ntoto Yave kama tuvana dedi bo kakanikisila kuidi zikhaya zitu.’
4 “Bosi nganga nzambi wala bonga kiphanya kidi mu mioko miaku, ayi wala tula kiawu va kikuma va ntuala Yave Nzambi′aku. 5 Ngie fueti tuba mambu amama va ntuala Yave Nzambi′aku: ‘Tat′ama wuzingila ku Aran yi Silia ayi luzingu luandi luba va kingela. Nandi wuyenda ku Ngipiti muingi kue zingila kuna buka nzenza na dikanda diandi diluelu. Vayi ku Ngipiti kuawu dikanda diandi diyiza bela diwombo ayi mangolo. 6 Ayi basi Ngipiti baba tuvanganga phasi, baba tutovulanga ayi batukitula mimvika miawu. 7 Bosi tutona kulomba kuidi Yave Nzambi yi zikhaya zitu, ayi Yave wuyuwa mbembu′itu, wumona mambu tuaba viokila, phila baba tutovudila ayi phila baba tukuikila kuvanga bisalu bingolo. 8 Bosi Yave wutukula ku Ngipiti mu kusadila mangolo mandi, bidimbu, mambu ma kukuitukila ayi mangitukulu. 9 Nandi wututuala ku kibuangu akiki ayi wutuvana ntoto awuwu wuwedi leta ayi wika.* 10 Buabu, minu yima tuala mimbutu mitheti yibakizi mu ntoto Yave kapheni.’
“Bosi ngie fueti tula kiphanya kidi mimbutu beni va ntuala Yave Nzambi′aku, ayi fueti fukama va ntuala Yave Nzambi′aku. 11 Ngiewu, zilevita ayi zinzenza bankalanga va khat′inu, luala kuangalala mu biuma bimboti Yave Nzambi′aku kaveni kuidi ngie ayi kuidi dikanda diaku.
12 “Bo wala mana kuvengumuna kikhuku ki kumi mu bivatu biaku mu mvu wuntatu, mvu wu kikhuku ki kumi, buna fueti vana biawu kuidi zilevita, zinzenza, bana batsiana ayi mimfuizi bankalanga mu mavula minu, muingi bawu badia ayi bayukuta. 13 Bosi ngie wala tuba mambu amama va ntuala Yave Nzambi′aku: ‘Yiveni kuidi zilevita, zinzenza, bana batsiana ayi kuidi mimfuizi kikhuku kinlongo dedi bo wukhambila. Yibe tumukina zithumu ziaku zioso ayi yisa levula ko minsiku miaku. 14 Yisa dia ko ne kiuma mu kikhuku beni bo yiba mu lutu ayi yisa simba ko kiawu bo yikhambu ba wudiodila, ne kheti kuvana nkhailu kuidi batu bafua. Yitumukina zithumu zi Yave Nzambi′ama ayi yivanga mamoso kakhamba. 15 Buabu, kutonina ku diyilu kibuangu kinlongo wunkalanga, sakumuna dikabu diaku Isaeli ayi ntoto wuba vana dedi bo wulevila phesi kuidi zikhaya zitu, ti wunkuiza bavana ntoto wuwedi leta ayi wika.’
16 “Bubu, Yave Nzambi′aku widi mu kutuma muingi wutumukina zithumu ziandi ayi minsiku miandi. Ngie fueti tumukina miawu mu ntim′aku woso ayi mu muel′aku woso. 17 Bubu benu luma tambula bivisa bi mafumina kuidi Yave ti nandi wala tatamana kuba Nzamb′inu, benu kutumukina minsiku miandi ayi kulandakana zithumu ziandi. 18 Ayi bubu Yave widi mu kuluvana bivisa ti benu kutatamana kutumukina zithumu ziandi, ayi kulandakana minsiku miandi, buna benu lunkuiza ba dikabu diandi disolo va khati makabu moso. 19 Nandi wu lukamba ti wala luta ku lunangika kena makabu moso mankaka kavanga dedi bo nandi kakanikisila ku luvana nkembu, ku luvanga luba bazabakana ayi ku luvana nzitusu, benu kutatamana kuba dikabu dinlongo di Yave Nzamb′inu.”
27 Bosi Mose va kimueka na bakulutu bakamba dikabu: “Tumukinanu zithumu zioso yi kuluzabikisa bubu. 2 Ayi kilumbu luala sabuka muila wu Yolidani muingi kukota ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana, benu lufueti telimisa mamanya manneni ayi kutula muna reboku. 3 Bo luala mana kusabuka muila wu Yolidani, lufueti sonika mu mamanya beni mambu moso madi mu Minsiku, muingi lukota ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana, ntoto wuwedi leta ayi wika* dedi bo Yave Nzambi yi zikhaya zinu kalukanikisila. 4 Bo luala sabuka muila wu Yolidani, benu lufueti telimisa mamanya beni ku mongo Ebal ayi kutula mamanya beni reboku dedi bo yima lukambila bubu. 5 Mvandi lufueti tungila kuna Yave kikuma, mu kusadila mamanya bakhambu zenga mu bisadulu bivangulu mu bisengu. 6 Lufueti tungila Yave kikuma mu kusadila mamanya mamvimba ayi lufueti vaninanga vana minkhailu miviku kuidi Yave. 7 Lufueti vana minkhailu mi kithuadi ayi kudila miawu vana ayi benu luala kuangalala vantuala Yave Nzamb′inu. 8 Ayi sonikanu buboti mu mamanya lunkuiza telimisa mambu moso madi mu nsiku awuwu.”
9 Mose ayi zilevita baba zinganga nzambi bakamba dikabu dioso di Isaeli: “Yuwanu ayi tekanu matu, a Isaeli. Bubu benu lueka dikabu di Yave Nzamb′inu. 10 Yuwanu mambu Yave kalukamba, ayi tumukinanu zithumu ayi minsiku yidi mu kuluzabikisa bubu.”
11 Mu kilumbu beni Mose wukamba dikabu mambu amama: 12 “Bo luala mana kusabuka muila wu Yolidani, mimvila amimi miawu miala ba mitelama ku mongo wu Gerizim muingi kusakumuna dikabu: mvila wu Simioni, wu Levi, wu Yuda, wu Isakali, wu Yozefi ayi wu Benyamini. 13 Ayi mimvila amimi miawu miala ba mitelama ku mongo Ebal muingi kusinga: mvila wu Rubem, wu Gadi, wu Azer, wu Zebuloni, wu Dan ayi wu Nafitali. 14 Ayi Zilevita bala kamba mambu amama kuidi dikabu di Isaeli mu mbembu yinangama:
15 “‘Bika woso mutu wumvanga fikula, kitumba ki kisengu voti kioso kua kiuma kinkaka Yave kanlendanga kivangulu mu mioko mi mutu widi monyo ayi kulunda kiawu, kaba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
16 “‘Woso mutu wunlenza tat′andi ayi mam′andi, wunkuiza ba mutu wusingu.’ (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
17 “‘Woso mutu wumbotula biuma basimika muingi kutula ndilu mu luphangu lu mutu wunkaka, wunkuiza ba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
18 “‘Woso mutu wumvanga dioso diambu muingi kuzimbisa mutu wufua meso nzila, wunkuiza ba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
19 “‘Woso wunkambu fundisila mu busonga nzenza wunkalanga yinu, muana tsiana ayi mfuizi, wunkuiza ba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
20 “‘Woso mutu wumbundana nyitu na nkazi wu tat′andi widi mu kufuisa tsonyi tat′andi, ayi nandi wunkuiza ba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
21 “‘Woso mutu wumbundana nyitu na kibulu, wunkuiza ba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
22 “‘Woso mutu wumbundana nyitu na khomb′andi wunkietu kuba kuandi muana wu tat′andi voti wu mam′andi, wunkuiza ba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
23 “‘Woso mutu wumbundana nyitu na kikuekizi kiandi ki nkietu, wunkuiza ba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
24 “‘Woso mutu wunlenga wadi yandi ayi na kumvonda, wunkuiza ba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
25 “‘Woso mutu wuntambula zimbongo muingi kuvonda mutu wukhambulu kibila, wunkuiza ba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
26 “‘Woso mutu wunkambu landakana ayi kusadila mambu madi mu Minsiku amimi, wunkuiza ba mutu wusingu. (Ayi dikabu dioso bala tuba: ‘Amém.’)
28 “Ayi benu kukuwa Yave Nzamb′inu, mu kutumukina zithumu ziandi zioso zio yidi mu ku lukamba bubu, Yave, Nzamb′inu, wunkuiza luvanga luluta ba mangolo kena makabu moso va ntoto. 2 Luala tambula lusakumunu loso alulu, benu kutatamana kutumukina Yave Nzamb′inu:
3 “Nzambi wala ku lusakumuna mu mavula ayi mu kioso kua kibuangu, luala kalanga.
4 “Nzambi wala sakumuna bana baku, bivatu biaku ayi bibulu biaku, kuba kuandi mamemi ayi zingombi.
5 “Nzambi wala sakumuna biphanya binu ayi biuma lumvangilanga mapha.
6 “Nzambi wala ku lusakumuna mu bisalu binu bioso.
7 “Yave wala ku lusadisa muingi lununga zimbeni ziala kuiza lunuanisa. Bawu bala kuiza lunuanisa ku khonzo yimueka, vayi bala tinina mu sambuadi di zikhonzo. 8 Yave wala lusakumuna, wala sakumuna biuma lunlundilanga mbongu ayi mamoso lunkuiza vanga. Bukiedika, benu luala tambula lusakumunu ku ntoto Yave Nzamb′inu kankuiza luvana. 9 Yave wala luvanga luba dikabu diandi dinlongo, dedi bo ka lukanikisila, benu kutatamana kutumukina Yave ayi kulandakana zithumu ziandi. 10 Makabu moso va ntoto bala zaba ti benu ba lutedilanga mu dizina di Yave, ayi bawu bala ku lumona boma.
11 “Yave wala ku lusakumuna muingi lubuta bana bawombo, luba bibulu biwombo ayi muingi ntoto wo ka lukanikisa ti lunkuiza vua, wuba mbozi dedi bo Yave Nzambi kakanikisila zikhaya zinu. 12 Yave wala nokisanga zimvula mu thangu yifuana ku ntoto′inu, ayi wala sakumunanga mamoso lumvanga. Benu luala devisanga biuma kuidi makabu mankaka, vayi valasa tombulu ko benu kudeva ni kiuma kuidi bawu. 13 Benu kutatamana kutumukina Yave ayi kulandakana zithumu ziandi yidi mu kuluzabikisa bubu, Yave wala luta kulunangika kena makabu mankaka ayi bawu balasa luyadila ko. Mvandi, wala luvanga luba dikabu dilutidi nkinza kena makabu mankaka. 14 Benu lufueti landakana mambu moso yidi mu kuluzabikisa bubu ayi bikanu kuvekuka mu kutomba kubuongimina zinzambi zinkaka.
15 “Vayi benu kukhambu tumukina Yave mu kumanga landakana zithumu ayi minsiku yidi mu ku luzabikisa bubu, zabanu kuinu ti lunkuiza tambula zitsingulu zioso azizi:
16 “Benu luala ba batu basingu mu bioso kuandi bibuangu luala kalanga.
17 “Biphanya binu ayi biuma lumvangilanga mapha, biala ba bisingu.
18 “Nzambi wala singa bana binu, bivatu binu, zingombi zinu ayi mamemi minu.
19 “Nzambi wala singa bisalu binu bioso.
20 “Yave wala kusemba, wala kutuadisa divunza ayi wala kusinga mu mamoso wala vanga nate kala kutulula mu nsualu mu kibila ki mavanga maku mambi ayi mu kumbanda mbusa. 21 Yave kalasa lubelusa ko mu bimbevu luala ba, nate biawu biala mana ku luvonda, ku ntoto lunkuiza vua. 22 Yave wala ku lutuadisa bimbevu bingolo dedi, mbela ntima, zifebre zingolo, kudinda nyitu, kufuila mu mbedi, muinya wungolo, mbungi ayi mambu amomo mala tatamana nate benu luala mana kufua. 23 Zimvula zialasa noka ko ayi bivatu binu bialasa mena ko. 24 Yave wala lubuisila mbumbungu yi ntoto, nate luala mana kufua. 25 Yave wala vanga ba lunuanisa ayi ba lununga kuidi zimbeni zinu. Benu luala kuendila mu nzila yimueka muingi ke banuanisa, vayi kadika mutu mu benu wala tinina yandi khonzo. Ayi bo makabu mankaka bala mona mambu mala ku lumonikina ayi bala kuwa mawu, bawu bala ba beni boma. 26 Ayi bo benu luala fua, zinuni ayi bibulu va ntoto, bala dia zinyitu zinu ayi valasa ba ko mutu muingi kukukisa biawu.
27 “Yave wala ku luvanga lubasika bikhuzu* dedi bio bimbasikanga basi Ngipiti, phuta vumu, zimbeza ayi zimbela zi nkanda nyitu, zio lualasa nunga ko kubeluka. 28 Yave wala ku luvanga lulawuka, luba ziphovo ayi wala kulutuadisa divunza. 29 Va muinya benu luala kue bubatananga* dedi bo bumbubikitilanga mutu wufua meso, ayi lualasa baka ko ndandu mu mambu lumvanga. Batu bala ku luvuna ayi bala ku lukuibanga ayi valasa ba ko ni mutu muingi ku luvukisa. 30 Bana binu ba babakala bala kanikisa bakietu muingi kukuela, vayi babakala bankaka bala kuba kuika babundana nyitu, luala tunga zinzo, vayi lualasa zingila ko muawu, luala vata zindima zi minti mi makundi ma vinyu, vayi lualasa vela ko makundi. 31 Bala vondila ngombi′aku yi mbakala vantual′aku, vayi balasa kuvana ko ni kitini muingi wudia. Bala kuiba phund′aku vantual′aku, vayi ngie walasa kula ko yawu. Bala nata mamemi maku kuidi zimbeni ziaku ayi ni mutu kalasa kuvukisa ko. 32 Bana binu ba babakala ayi ba bakietu bala kuba nata ku buvika kuidi zimbeni zinu, ayi luala ba phuila yi ku bamona, vayi lualasa nunga ko kuvanga ni diambu muingi kuba vukisa. 33 Batu ba dikabu dinkaka, bo ngie wukhambu zaba, bawu bala dianga makundi ma minti wuvata ayi biuma bioso binkaka wunkuiza vata. Bala kuvunanga ayi bala kukuamisanga. 34 Mambu moso amomo luala viokila, mala ku luvanga kuba malawu.
35 “Yave wala kuluvanga kubasika bikhuzu mu makungulu ayi mu malu, kutonina mu bitambi nate ku ntu ayi biawu bialasa beluka ko. 36 Yave wala vanga muingi benu ayi ntinu wo luala sola, ba lunata ku buvika kuidi makabu mankaka, mo benu ayi zikhaya zinu lukhambu zaba. Ayi bo luala ba kuna, luala sambidila zinzambi zinkaka, zinzambi zivangulu mu mabaya ayi mu mamanya. 37 Ayi mu kibila ki mambu amomo mala lumonikina, makabu mankalanga mu zitsi Yave kala lutiamuna, mala mona boma mu kibila ki mambu amomo mala lumonikina. Bala luvueza ayi bala ku lusevanga.
38 “Benu luala vata mbongu yiwombo, vayi luala vela to mua nkadu, kibila mindedeka miala mana kudia yawu. 39 Luala vata ndima yi minti mi makundi ma vinyu, vayi lualasa vela ko ayi kunua vinyu yi makundi beni, kibila zifinyu ziala mana kudia mawu. 40 Ku kizunga kinu kuala ba minti miwombo mi olive, vayi lualasa baka ko nzeta, kibila makundi ma minti beni mala mana kubua ava mawu mabenga. 41 Benu luala buta bana ba babakala ayi ba bakietu, vayi bawu balasa tatamana ko kuba yinu, kibila bala kuba nata va buvika. 42 Nkangu wunneni wu mindedeka,* wala mana kudia makundi, mo luela vata. 43 Zinzenza zinkalanga va khat′inu, bala luta ba mangolo kena benu ayi benu luala luta ba balebakana. 44 Bawu bala kuludevisa, vayi benu lualasa kuba devisa ko. Yala luta kuba nangika ayi benu lualasa kuba yadila ko.
45 “Zitsingulu zioso aziozio ziala kulumonikina, koso kuma lunkuenda, nate luala mana kufua, kibila benu lusa tumukina ko Yave Nzamb′inu ayi lusa landakana ko zithumu ayi minsiku nandi ka luvana. 46 Benu ayi bana binu, luala tatamana kumonikinanga zitsingulu aziozio, muingi ziawu ziba kidimbu ayi zitatamana kuba ndubu mu zithangu zioso, 47 kibila benu lusa sadila ko Yave Nzamb′inu mu ntima woso ayi lusa kuangalala ko mu biuma bioso benu luba. 48 Yave wala fila zimbeni zinu muingi biza lunuanisa ayi benu luala kuba sadila mu nzala, mu phuila lualasa ba ko bikhutu bifuana, ayi luala tombulu biuma bioso.
49 “Yave wala tuadisa dikabu dinkalanga kinanu muingi biza lunuanisa ayi bawu bala lunuanisa mu nsualu buka mbemba. Dikabu dio dinkolukanga mbembu luala khambu visa. 50 Dikabu diwedi buphunya, balasa kinzikanga ko biboba ayi balasa mona ko kiadi matoko. 51 Bawu bala dia bana ba bibulu binu, makundi ma minti minu, nate bala mana ku luvonda. Mvandi, bala mana kudia bivatu binu, kunua vinyu, kumanisa nzet′inu ayi bala mana kudia bana ba zingombi zinu ayi bana ba mamemi, nate bala mana ku luvonda. 52 Bawu bala zungidila mavula moso madi ku ntoto′inu, bala tulula bibaka bio benu lumfiatilanga. Bukiedika, bawu bala zungidila mavula moso madi ku ntoto Nzamb′inu kankuiza luvana. 53 Mu kibila akiokio, benu luela dia bana binu ba babakala ayi ba bakietu, bo Yave Nzamb′inu ka lusadisa kubuta, kibila zimbeni zinu bela zungidila mavula minu ayi bala lutuadisa ziphasi ziwombo.
54 “Ni kheti mutu wulutidi mamboti ayi widi nkua kiadi va khat′inu, wala mona kiadi khomb′aku, nkazi′aku voti bana baku bala sobila. 55 Ayi bo kala dia bana bandi, kalasa vana ko ne mutu, kibila kalasa baka ko binkaka bi kubue dia, mu kibila ki ziphasi zimbeni bala kuba tuadisa ayi mu kuzungidila mavula mawu. 56 Ayi nkietu mana khuku luzingu lumboti, wummonanga bankaka kiadi, kalasa mona ko kiadi nnuni′andi, muan′andi wu dibakala voti wunkietu. 57 Ayi nandi kalasa kabana ko na mutu ngo yala basika mu kivumu kiandi bo kala buta bana bandi. Nandi wala dila yawu ku kinsueki, mu kibila ki ziphasi zimbeni bala kuba tuadisa ayi bo bala zungidila mavula mawu.
58 “Ngie kumanga kutumukina mu keba keba mambu moso madi mu Nsiku awuwu widi wusonama mu buku ayiyi, ayi kumanga kumona boma dizina di Yave, Nzambi′aku difueti tambula nzitusu, 59 Yave wala tatamana ku lutuadisa zitsingulu zingolo kuidi ngiewu, kuidi bana baku ayi mvandi wala tatamana ku lutuadisa bimbevu bingolo. 60 Nandi wala lutuadisa bimbevu bi Ngipiti, bio benu luaba monanga boma. Bukiedika, biawu biala tatamana kuba yinu. 61 Mvandi, Yave wala ku lutuadisa bimbevu ayi zitsingulu zioso zikhambulu zisonama mu buku ayiyi yi Minsiku, nate benu boso luala mana kufua. 62 Kheti benu luyiza ba bawombo, buka zimbuetila zi diyilu, vayi luala sobila to nkadu, kibila benu, lusa tumukina ko Yave, Nzamb′inu.
63 “Dedi bo Yave kamuena nyenzi mu kulusakumuna ayi mu kulusadisa kuba bawombo, Yave mvandi wala kulutulula ayi wala kulubotula ku ntoto kankuiza luvana muingi wuba kiuka kinu.
64 “Yave wala ku lutiamuna mu makabu moso va ntoto, ayi mu bibuangu beni, benu luala sambidila zinzambi zivangulu mu mabaya ayi mu mamanya, zinzambi zio benu ayi zikhaya zinu, mukhambu zaba. 65 Benu lualasa ba ko ndembama mu bibuangu bioso lunkuenda, ne kibuangu ki kuvundila, vayi Yave wala luvanga lubanga boma. Meso minu malasa monanga ko buboti ayi valasa ba ko mutu muingi ku lusadisa. 66 Luzingu luaku, luala banga va kingela, ayi ngie wala ba boma builu ayi muinya. Walasa banga ko lufiatu ti wala tatamana wumonyo. 67 Va meni ngie wala tuba: ‘Khanu buboti kuandi boti buisi buma kuila.’ Ayi va builu ngie wala tuba: ‘Khanu buboti kuandi boti buisi buma kia.’ Wala tubila mawu mu kibila ki boma buwombo wala ba, ayi mu kibila ki mambu mawombo ma tsisi wala mona. 68 Yave wala ku luvutula ku Ngipiti mu dikumbi, mu nzila yo minu yi lukamba: ‘Benu lualasa bue mona ko nzila ayiyi.’ Ayi bo luala tuka kuna, bala ku lusumbisa kuidi zimbeni zinu, muingi luba mimvika, vayi valasa ba ko mutu wala tomba ku lusumba.”
29 Amama mawu mambu madi mu luwawanu Yave kakamba Mose kavanga na dikabu di Isaeli ku ntoto wu Moabi, kubotula kuandi luwawanu kavanga yawu ku Horebe.
2 Bosi Mose wukutikisa dikabu di Isaeli ayi wuba kamba: “Benu lumona mambu moso Yave kavanga ku Ngipiti, mambu kavangila Falawo, bisadi biandi ayi batu boso banzingilanga kuna. 3 Benu lumona bidimbu, zitsingulu ayi mangitukulu Nzambi kavanga. 4 Vayi Yave wu lutula nkaku muingi lubika visa, kumona ayi kukuwa mawu nate mu kilumbu akiki. 5 Bo minu yaba ku lutuadisanga ku thandu mu 40 di mimvu, bikhutu binu bisa bakuka ko ayi zisandali zinu zisa vavuka ko. 6 Benu luabasa dianga ko mapha, luabasa nuanga ko vinyu ne malavu mankaka mankolusuanga, muingi luzaba ti minu yidi Yave Nzamb′inu.’ 7 Bosi benu lutuka ku kibuangu akiki ayi Siom ntinu wu Hesbom ayi Ogue ntinu wu Bazan, bayiza ku tudengana muingi ba tunuanisa, vayi befu tuba nunga. 8 Befu tuvua ntoto′awu ayi tuvana wawu muingi wuba kiuka kuidi mvila wu Rubem, wu Gadi ayi ndambu makanda mu mvila wu Manase. 9 Diawu, lundanu ayi tumukinanu mambu moso madi mu luwawanu alulu, muingi lubaka ndandu mu luzingu.
10 “Bubu, benu boso luidi vantuala Yave, kuba kuandi bakulutu ba mimvila, bakulutu ba dikabu, zimfumu zi masodi, babakala boso badi mu dikabu di Isaeli, 11 bana ba bilezi, bakazi binu ayi zinzenza zinkalanga yinu, kubunda mvandi bo ba lutebilanga bisuadi* ayi batu ba lutekilanga nlangu. 12 Benu luididi avava, muingi kukanikisa ti lunkuiza dukisa luwawanu luidi mu kuvanga na Yave Nzamb′inu ayi Yave mvandi widi mu kuleva phesi ti wunkuiza dukisa luwawanu kadi mu kuvanga yinu bubu, 13 muingi luba dikabu diandi ayi nandi kaba Nzamb′inu, dedi bo ka lukanikisila ayi kalevila phesi kuidi zikhaya zinu Abalahami, Izaki ayi Yakobi.
14 Bakana ko to kuidi benu yimvanga luwawanu alulu ayi yinlevila phesi, 15 vayi yimvanga luawu kuidi benu luidi yitu vava bubu vantuala Yave ayi kuidi bankaka bakhambulu yitu vava bubu. 16 (Kibila benu luzebi buboti buidi luzingu luinu lubela bo luaba kalanga ku Ngipiti ayi mambu lumonikina mu viage bo luvioka mu bizunga bi makabu mawombo. 17 Ayi benu lumona bitumba biawu bi khenya bivangulu mu mabaya, mamanya, palata ayi mu wola. 18 Diawu, banu keba keba muingi va khat′inu vabika monika ne dibakala, ne nkietu, dikanda voti mvila, wumbanda mbusa Yave muingi kusambidila zinzambi zi makabu amomo ayi muingi ne mutu kabika ba buka kititi ki ndudi ayi kiyimbu.
19 “Woso mutu makuwa mambu amama tuma levila phesi ayi na kutona kukinyemisa, mu kutuba: ‘Yinkuiza baka ndembama, kheti minu kuvangila mambu mu phila yinyindudila,’ ayi na kutuadisa ziphasi kuidi naveka ayi kuidi bankaka, 20 Yave kalasa ba ko wukubama muingi kunlemvukila. Yave wala dasukila mutu beni ayi zitsingulu zioso zidi zisonama mu buku ayiyi, ziala kunkuizila ayi Yave wala kubula dizina diandi ayi balasa bue kuntebukilanga ko monyo. 21 Bosi Yave wala kumbotula va khati mimvila mioso mi Isaeli, muingi naveka katovuka zitsingulu zi luwawanu zidi zisonama mu buku ayiyi yi Minsiku.
22 “Bo zimbandu zinkuiza zi bana binu ayi zinzenza zinkalanga kinanu bala mona zitsingulu zi ntoto awuwu, ayi zimbela Yave kankuiza lutuadisa— 23 sofolo,* tsalu ayi mbazu biala vanga muingi ntoto woso wubika ba mbozi ne kumena bititi, dedi bo Yave kasingila divula di Sodoma, Ngomola, Admá ayi Zeboim mu kibila ki nganzi′andi, 24 bawu ayi makabu moso mankaka bala tuba: ‘Kibila mbi Yave kavangidi mambu amomo ku ntoto awuwu? Mambu mbi mamvengi muingi nandi kaba mu nganzi yiwombo?’ 25 Bawu bala tuba: ‘Kibila basa tumukina ko luwawanu Yave Nzambi yi zikhaya ziawu kavanga yawu, bo kaba kula ku ntoto wu Ngipiti. 26 Vayi bawu babuongimina kuawu zinzambi zinkaka, zinzambi zio bakhambu zaba ayi zio baba kandimina kubuongimina. 27 Diawu Yave kaba fuemina ayi katuadila zitsingulu zioso zidi zisonama mu buku ayiyi, ku ntoto awuwu. 28 Ayi Yave wuba botula ku ntoto awuwu mu kibila ki nganzi′andi ayi kaba natina ku ntoto wunkaka wo badi mu kuzingila bubu.’
29 Yave Nzamb′itu, zebi mambu moso masuama, vayi nandi wuzabikisa kuidi befu ayi bana bitu mu zithangu zioso mambu mo nandi katomba kutuzabikisa, muingi befu tutumukina mambu moso madi mu Minsiku amimi.
30 “Bo mambu moso amomo mala kukuizila, kuba kuandi lusakumunu voti zitsingulu yima kuzabikisa, ayi ngie kuma tebukila monyo mu zitsi Yave kala lutiamuna, 2 ayi benu na bana binu benu kuvutuka kuidi Yave mu ntima woso, mu muel′inu woso ayi benu kutumukina mamoso yiku luzabikisa bubu, 3 Yave Nzamb′inu wala kulubotula va buvika, wala kulumona kiadi ayi Yave wala kulubotula mu zitsi zioso kalutiamuna. 4 Kheti dikabu di Isaeli badi batiamuka mu bibuangu biwombo, Yave Nzambi wala kuba kutikisa ayi wala kuba vutula ku ntoto′awu. 5 Yave wala kulunata ku ntoto matata minu bazingila, benu luala vua wawu ayi nandi wala kulusakumuna muingi luba bawombo kuvioka matata minu. 6 Yave Nzamb′inu wala diodisa mintima minu ayi mi bana binu, muingi benu luzola Yave mu ntim′inu woso ayi mu muel′inu woso muingi lutatamana kuzinga. 7 Bosi Yave wala tuadisa zitsingulu zioso aziozio kuidi zimbeni zinu ba lulendanga, ayi ba lukuamisanga.
8 “Bosi benu luala vutuka kuidi Yave, luala kuwa mbembu′andi ayi luala tumukina zithumu ziandi yidi mu kuluzabikisa bubu. 9 Yave Nzamb′inu wala sakumuna bisalu bioso luala vanga, wala lusadisa kubuta bana bawombo, wala sakumuna bibulu ayi bivatu binu, kibila Yave wala kuangalala kulusakumuna dedi bo kasakumunina zikhaya zinu. 10 Kibila ngie wala kuwa mbembu yi Yave, wala tumukina zithumu ziandi ayi minsiku miandi misonama mu buku ayiyi yi Minsiku, ayi luala sadila Yave mu ntim′inu woso ayi mu muel′inu woso.
11 “Zithumu yidi mu kuluvana bubu, zisi ko phasi muingi kutumukina ayi zidi mu kitesu kinu. 12 Ziawu zisi ko ku diyilu muingi ne mutu mu benu kabika tuba: ‘Nani wulenda tombuka ku diyilu muingi katuala ziawu, katulonga ayi muingi tuyuwa ayi tutumukina ziawu?’ 13 Mvandi zisi ko ku khonzo yinkaka yi ḿbu muingi ne mutu mu benu kabika tuba: ‘Nani wulenda sabuka ḿbu muingi ka tutuadila ziawu, katulonga ayi muingi tuyuwa ayi tutumukina ziawu?’ 14 Kibila zithumu beni zidi zifikama vo ngie widi, va munu′aku ayi mu ntim′aku muingi wu zitumukina.
15 “Tala, bubu benu lulenda sola luzingu voti lufua, mamboti voti mambi. 16 Benu kutumukina zithumu zi Yave zio yidi mu kulukamba bubu, mu kuzola Yave, kutumukina minsiku ayi minsua miandi mioso, buna benu lunkuiza tatamana bamonyo, luala ba bawombo ayi Yave Nzamb′inu wala ku lusakumuna ku ntoto kankuiza luvana muingi wuba kiuka kinu.
17 Vayi ntim′aku wa kuvukumuka mu kumanga kukuwa ayi kusambidila zinzambi zinkaka, 18 buna zabanu kuinu ti lunkuiza fua, luisinkuiza zinga ko thangu yiwombo ku ntoto Yave kalukanikisa muingi wuba kiuka kinu bo luala sabuka muila wu Yolidani. 19 Bubu diyilu ayi ntoto binta kimbangi, diawu yiluvana luaku muingi lusola luzingu voti lufua, lusakumunu voti tsingulu. Vayi solanu luzingu muingi benu ayi bana binu lutatamana bamonyo 20 mu kuzola Yave Nzamb′inu, mu kuntumukina ayi kukuikama mu nandi, kibila nandi to wulenda kuluvana monyo ayi mu nzil′andi, benu lulenda zinga mimvu miwombo ku ntoto Yave kalevila phesi ti wala vana kuidi zikhaya zinu, Abalahami, Izaki ayi Yakobi.
31 Bosi Mose wutelama vantuala dikabu dioso di Isaeli ayi wuba kamba mambu amama, 2 mu kutuba: “Bubu minu yeka 120 di mimvu, yilendi bue nunga ko ku lutuadisa, kibila Yave wukhamba: ‘Ngie walasa sabuka ko muila wu Yolidani.’ 3 Yave Nzamb′inu, nandi wunkuiza ba vantual’inu ayi nandi wala tulula zimbeni zinu zioso, ayi benu luala vua ntot′awu. Yosua nandi wala lutuadisa muingi kusabuka muila dedi bo Yave katubila. 4 Yave wala bavangila momawu mambu kavangila Siom ayi Ogue mintinu mi zi amoreu, ayi ntoto′awu bo kaba tulula. 5 Yave wala lusadisa kununga makabu beni, ayi benu lufueti vangila mawu mu kulandakana zithumu zio yiluvana. 6 Banu kibakala ayi mangolo. Bikanu ku bamona boma ayi bikanu kukuazuka, kibila Yave Nzamb′inu nandi wala ba vantual′inu. Nandi kalasa lubika ko ayi kalasa lukuekula ko.”
7 Bosi Mose wutumisa Yosua ayi wunkamba mambu amama vantuala dikabu dioso: “Ba kibakala ayi mangolo, kibila ngie wunkuiza tuadisa dikabu muingi bakota ku ntoto Yave Nzambi kakanikisa kuidi zikhaya zinu, ayi ngie wunkuiza bavana wawu muingi wuba kiuka kiawu. 8 Yave wunkuiza ba vantual′aku ayi nandi wala tatamana ku kusadisa. Nandi kalasa ku kuekula ko, diawu bika kumona boma ayi bika kukuazuka.”
9 Bosi Mose wusonika Minsiku amiomio ayi wuvana miawu kuidi zinganga nzambi, zilevita baba natanga Kasu yi Luwawanu yi Yave ayi kuidi bakulutu boso ba Isaeli. 10 Mose wuba kamba: “Kutsuka kadika sambuadi di mimvu, mu mvu wu kufuta zipholo, bo lumvanga Nkungi wu Zitenda, 11 bo basi Isaeli bala kuendanga vantuala Yave Nzamb′inu, va kibuangu nandi kankuiza sola muingi lumbuongiminanga, lufueti tanganga Minsiku amiomio muingi dikabu dioso bayuwa. 12 Kutikisa dikabu dioso, kuba kuandi babakala, bakietu, bana ba bilezi ayi zinzenza bankalanga mu mavula minu, muingi bayuwa ayi balonguka matedi Yave Nzamb′inu, ayi bankinzika muingi batumukina mambu moso madi mu Minsiku amiomio. 13 Bosi bana binu bakhambu zaba Minsiku amiomio, bala kuwa ayi bala longuka kukinzika Yave Nzamb′inu, bilumbu bioso luala zingila ku ntoto luala vua widi ku khonzo yinkaka yi muila wu Yolidani.”
14 Bosi Yave wukamba Mose: “Kilumbu kiaku ki kufua kima fikama. Tela Yosua ayi yendanu ku tenda yi lukutukunu, muingi minu yimbieka ntuadisi.” Diawu Mose ayi Yosua bayendila ku tenda yi lukutukunu. 15 Yave wumonika ku tenda mu dituti, ayi dituti beni disikama va khotolo tenda yi lukutukunu.
16 Bosi Yave wubue kamba Mose: “Kilumbu kiaku ki kufua kima fikama, ayi dikabu adidi bankuiza vanga kitsuza ki kiphevi, mu kubuongimina zinzambi zio makabu madi mafikama bambuongiminanga. Bawu bala kukhuekula ayi bala levula luwawanu yivanga yawu. 17 Mu thangu beni minu yala kuba dasukila, yala kuba kuekula ayi yala kuba banda mbusa nate bala mana kufua. Bosi bo bala viokila mu mambu mawombo maphasi, bawu bala tuba: ‘Ḿba Nzambi wutuyekula diawu mambu moso amama maphasi madi mu kutumonikina.’ 18 Vayi minu yala tatamana kuba banda mbusa mu thangu beni, mu kibila ki mambu moso mambi bavanga mu kubuongimina zinzambi zinkaka.
19 “Buabu sonika nkunga awowo ayi longa wawu kuidi basi Isaeli, muingi wawu wusadisa dikabu dioso di Isaeli kutebukanga monyo. 20 Bo minu yala kuba nata ku ntoto yikanikisa zikhaya ziawu, ntoto wuwedi leta ayi wika ayi bo bawu bala tona kubaka ndandu mu biuma bidi ku ntoto beni, bawu bala kumbalukila ayi bala tona kubuongimina zinzambi zinkaka. Mu phila ayoyo, bawu bala kundenza ayi bala levula luwawanu luama. 21 Bo bawu bala viokila mu ziphasi, nkunga awowo wala kuba tebula monyo (bana bawu balendi zimbakana ko wawu), kibila yizebi mayindu mambi badi ava bawu kukota ku ntoto yiba kanikisa.”
22 Diawu Mose kasonikina nkunga awowo muna thangu beni ayi wulonga wawu kuidi basi Isaeli.
23 Bosi Nzambi wubieka Yosua, muana wu Num ayi wunkamba: “Ba mangolo ayi kibakala, kibila ngiewu wunkuiza tuadisa basi Isaeli muingi bakota ku ntoto yiba kanikisa, ayi minu yala tatamana kuba yaku.”
24 Bo Mose kamana kusonika Minsiku mioso mu buku, 25 Mose wuvana nsiku awuwu kuidi basi Levi baba natanga kasu yi luwawanu yi Yave: 26 “Bonganu buku ayiyi yi Minsiku ayi tulanu yawu va khonzu kasu yi luwawanu yi Yave Nzamb′inu, muingi yiba mbangi kuidi benu. 27 Kibila minu yizabizi ti benu luidi ntu ngolo ayi lutianga ko kutumukina. Buabu, boti benu lutumukinanga ko Yave bo minu yikhidi wumonyo, yidi lufiatu ti mawu mala buelama bo minu yala fua. 28 Kutikisanu bakulutu ba mimvila minu ayi zimfumu zinu, muingi minu yiba kamba mambu moso amomo. Ayi bika diyilu ayi ntoto bita kimbangi mu mawu. 29 Kibila minu yizebi buboti ti bo yinkuiza fua, benu luala vanga mambu mawombo mambi ayi lualasa tumukina ko mambu minu yilukamba. Mu kibila akiokio, benu luala viokila mu mambu mawombo maphasi mu thangu beni, kibila benu luala vanga mambu mawombo mambi va meso ma Yave, ayi lualasa kummonisa ko lukinzu mu mambu luala vanganga.”
30 Bosi, Mose wubue vutukila mambu madi mu nkunga beni vantuala dikabu di Isaeli, kutonina va thonono nati kutsuka:
32 “Bubu, benu boso luidi ku diyilu
Ayi benu boso luidi va ntoto, yuwanu mambu yiku lukamba.
2 Zithuadusulu ziama zinkuiza ba buka mvula;
Mambu yinkuiza tuba mankuiza ba buka binoko;*
Mankuiza ba buka mvula wumbondika nlumba
Ayi buka mvula wumbondika bivatu.
3 Yala zabikisa matedi dizina di Yave.
Zabikisanu mambu ma kukuituka ma Nzambi.
4 Nzamb′itu widi buka Dimanya,* mamoso kamvanganga madi mavedila;
Kibila zinzila ziandi zioso zidi zisonga.
Nzambi widi wukuikama, ayi kavanganga ko mambu makhambulu masonga;
Nandi widi wusonga ayi wukuikama.
5 Baveka bavekuka.
Bawu basi ko bana bandi, ayi baveka badi fotu.
Bawu badi mbandu yidi ntu ngolo ayi bavekuka.
6 Bukiedika ti ayoyo yawu phila lufueti tadila Yave,
Benu dikabu didi ntu ngolo ayi dikhambulu nduenga?
Kasi ko nandi Tat′inu wuluvanga,
No wuluvanga ayi wulukitula dikabu?
7 Tebukanu monyo mambu yivanga mu mimvu kumbusa;
Tebukanu monyo mambu mamonika mu thangu yi zikhaya zinu.
Yuvulanu matata minu, ayi bawu bankuiza luzabikisa
Ayi yuvulanu mvandi bakulutu ba dikabu, bawu bankuiza luzabikisa.
8 Bo Nzambi Yilutidi Zangama kavana kadika dikabu kiuka,
Bo kavasa nkuna wu Adami,
Nandi wusikika zindilu zi makabu,
Mu kutadila thalu yi bana ba Isaeli.
9 Kibila Yave nandi vuidi dikabu di Isaeli;
Ayi Yakobi widi kiuka kiandi.
10 Nandi wumbakula ku thandu
Kibuangu kiwedi bibulu binganzi.
Nandi wunzungidila, muingi kabika monikina ni diambu dimbi,
Ayi wunkieba buka kizunga ki dieso diandi.
11 Dedi bo mbemba kanlongisilanga bana bandi kudumuka,
Yawu yinkualumunanga mavavi mandi,
Muingi kusadisa bana mu thangu bambua,
12 Yave to waba kuntuadisanga;
Vasa ba ko ni nzambi yinkaka muingi kunsadisa.
13 Nandi wundiatisa mu bibuangu bi zangama,
Wumvana bidia bi thandu.
Wumvana wika* yimbasikilanga mu mamanya
Ayi nzeta yimbasikilanga mu mamanya,
14 Mantenga ma zingombi ayi leta yi mamemi,
Va kimueka na mamemi malutidi mamboti,
Mamemi ma Bazan ayi zikhombo,
Va kimueka na trigu yilutidi yimboti;
Mvandi wukuvana vinyu muingi wunua.
15 Bo Jezurum katola, nandi wubalukila mfumu′andi.
Bukiedika, ngie wudila ngolo, wutola ayi wuyiza ba mangolo.
Mu phila ayoyo, nandi wubalukila Nzambi wumvanga,
Ayi wulenza Dimanya dio dimvukisa.
16 Benu lundasula mu kubuongimina zinzambi zinkaka;
Lumfinga mu kusadila biuma kanlendanga.
17 Benu luvana minkhailu kuidi ziphevi zimbi, kubika kuandi kuidi Nzambi,
Kuidi zinzambi zio benu lukhambu zaba,
Kuidi zinzambi zimona,
zinzambi zio zikhaya zinu bakhambu zaba.
18 Benu luzimbakana Nzambi yikiedika no widi buka Dimanya,
Nzambi no wuluvana monyo.
19 Bo Yave kamona mawu, nandi wuba banda mbusa
Kibila bana bandi ba babakala ayi ba bakietu, bamfinga.
20 Diawu nandi katubila: ‘Minu yisinkuiza bue basadisa ko;
Yinkuiza mona mambu mbi mankuiza bamonikina.
Kibila badi mbandu yidi ntu ngolo,
Badi bana bakhambulu bakuikama.
21 Bawu ba mandasula mu kibila ki zinzambi zi luvunu;
Ba mamfinga mu kubuongimina bitumba.
Diawu yinkuiza sodila dikabu dinkaka, muingi kuba vanga baba kiphala;
Minu yinkuiza bafinga, mu kusola dikabu dikhambulu beni nkinza.
22 Kibila nganzi′ama yinkuiza ba buka mbazu,
Mbazu yinkuiza lema nate ku Biziami,
Mbazu beni yinkuiza vika ntoto ayi bivatu
Mvandi yinkuiza vika miongo.
23 Yala buela ziphasi ziawu;
Yala sadila madionga mami moso, muingi kuba tovula.
24 Bawu bala ba bavonga mu kibila ki nzala,
Bala fuila mu zifebre ayi mu ziphasi.
Yala kuba fila bibulu binganzi,
Ayi zinyoka zinganzi muingi kuba tuadisa ziphasi.
25 Ku nganda nzo, bala vondila matoko mu mbedi;
Bana ba bilezi ayi bikhupa
Bala mona boma ku khati nzo,
Bana ba tsombi ayi biboba, mvandi bala mona boma.
26 Khanu minu yituba: “Yinkuiza batiamuna;
Yinkuiza bavanga bazimbala va ntoto.”
27 Vayi yisa vangila ko mawu, mu kibila ki mambu zimbeni zinu balenda tuba,
Kibila bawu balenda visila mu phila yimbi.
Bawu balenda tuba: “Befu tuma banunga;
Kasi ko Yave bevanga mambu moso amomo.”
28 Kibila dikabu di Isaeli, badi batu bakhambu kuwanga malongi,
Ayi bawu basi ko phisulu.
29 Boti bawu badi nduenga, khanu bayindula mu mambu amomo.
Khanu bayindula mu mambu mankuiza bamonikina.
30 Bukiedika ti mutu wumueka kalenda nunga 1.000 di batu,
Ayi batu buadi balenda nunga 10.000 di batu?
Malendi ba ko mukhambu lusadusu lu Nzambi widi buka Dimanya.
Malenda monikina to, Yave na kubika.
31 Kibila nzambi′awu, kasi ko buka Nzamb′itu widi buka Dimanya,
Ayi zimbeni zitu bazebi mawu buboti.
32 Kibila bawu badi mavanga mambi buka basi Sodoma,
Ayi badi buka basi Ngomola.
Makundi mawu ma vinyu madi biyimbu,
Ayi madi ndudi.
33 Vinyu′awu yidi buka yawu bavangila mu kiyimbu ki zinyoka,
Kiyimbu ki zinyoka zinganzi.
34 Nzambi wummonanga mambu moso mambi basi Isaeli bamvanganga,
Nandi wuma sueka buboti mu bilundulu biandi.
35 Mu thangu yifuana, minu yala kuluvutudila mambi moso lumvanganga,
Kibila kilumbu kinu ki ziphasi kima fikama,
Ayi ziphasi ziala kulumonikina,
Zidi mu kukuiza mu thinu.’
36 Yave wala fundisa dikabu diandi,
Vayi bo kala mona ti bawu bama dekuka,
Ayi ti bama siala to batu bakhambulu mangolo ayi bakhambulu lusadusu,
Nandi wala mona kiadi bisadi biandi.
37 Bosi nandi wala tuba: ‘zinzambi ziawu kuidi zidi,
Dimanya dio bawu bamfiatilanga,
38 zinzambi zio bawu bankabilanga mafuta ma bibulu,
Ayi zio bamvananga minkhailu mi malavu?
Bika bawu biza muingi kulusadisa.
Bika bawu baba kisuamunu kinu.
39 Buabu monanu, minu to yidi Nzambi yikiedika.
Vasi ko zinzambi zinkaka kubotula kuandi minu.
Minu yidi mangolo ma kuvonda ayi ma kuvana monyo.
Ma kulueka ayi ma kubelusa,
Ayi vasi ko ni mutu wulenda kulukula mu mioko miama.
40 Kibila yinnanguna koko ku yilu,
Ayi yinleva phesi mu kutuba: “Minu yinleva phesi mu luzingu luama lu mvu ka mvu.”
41 Bo yala lengula mbedi′ama yinlezama,
Ayi bo yinkuiza kubama muingi kufundisa,
Minu yinkuiza vutudila mambi kuidi zimbeni ziama,
Ayi kuidi batu ba kundendanga.
42 Madionga mami mankuiza tengula menga,
Ayi mbedi′ama yinkuiza vonda batu,
Madionga mami, mankuiza wala menga ma batu ayi ma mimvika,
Ayi mbedi′ama, yinkuiza zenga mintu mi mintuadisi badi zimbeni.’
43 Yangalalanu makabu moso, va kimueka na dikabu diandi,
Kibila nandi wala vutudila mambi mu kibila ki menga ma bisadi biandi,
Wala vutudila mambi kuidi zimbeni ziandi,
Ayi wala vedisa ntoto wu dikabu diandi.”
44 Mu phila ayoyo, Mose ayi Ozeia* muana Num, bavutukila mambu moso madi mu nkunga awowo vantuala dikabu. 45 Bo Mose kamana kutuba mambu moso amomo vantuala dikabu di Isaeli, 46 nandi wuba kamba: “Yindulanu mu mambu moso amomo yima lukamba bubu, ayi zabikisanu mawu kuidi bana binu, muingi bawu batumukina mambu moso madi mu Nsiku awuwu. 47 Kibila masi ko mambu maphamba, vayi madi tsundu muingi luzinga ayi mu nzila mambu amomo, benu mulenda zinga mimvu miwombo, ku ntoto wo lunkuiza vua widi ku khonzo yinkaka yi muila wu Yolidani.”
48 Muna kilumbu beni, Yave wukamba mambu amama kuidi Mose: 49 “Tombuka ku mongo widi ku kizunga ki Abarim, mongo wu Nebo widi ku ntoto wu Moabi, vantuala divula di Yeliko, ayi tala ntoto wu Kanani wo yinkuiza vana muingi wuba kiuka ki basi Isaeli. 50 Bosi ngie wunkuiza fuila kuna ayi bala kuzikila dedi bo bazikila zikhaya zinu, dedi bo khomb′aku Aloni kafuila ku mongo Hor, ayi banzikila dedi bo bazikila zikhaya ziandi, 51 kibila benu lusa ba ko bakuikama kuidi minu vantuala basi Isaeli, mu thangu lubasisa nlangu wu Meribá ku Kades, kibuangu kidi ku thandu yi Zim, mvandi lusa kunzitisa ko vantuala dikabu. 52 Ngie wunkuiza mona ntoto yinkuiza vana basi Isaeli ku kinanu, vayi wisinkota ko kuna.”
33 Amama mawu mambu Mose kisadi ki Nzambi yikiedika katuba muingi kusakumuna basi Isaeli ava kafua. 2 Nandi wutuba:
“Yave—wuyiza ku mongo Sinai,
Nandi wulezama vantual′awu kutonina ku Seir.
Wumonisa nkembu′andi kutonina ku miongo midi ku kizunga ki Paran,
Nandi wuba va kimueka na bivevi na bivevi bi zimbasi,
Masodi mandi maba ku khonzo′andi yi lubakala.
3 Nandi wuzola dikabu diandi.
Ayi dikabu dioso adidi dinlongo didi mu lukiebu luandi.
Bawu baba bakala va khonzo bitambi biandi,
Ayi batona kukuwa mambu kaba tuba.
4 (Mose wutuvana minsiku,
Muingi miba kiuka ki dikabu di Yakobi)
5 Ayi nandi wuyiza ba ntinu ku Jezurum,*
Bo bakulutu ba dikabu bakutakana,
Na mimvila mioso mi Isaeli.
6 Bika mvila wu Rubem wutatamana kuzinga,
Ayi bika thalu yi batu mu bawu yibika kudekuka.”
7 Bosi nandi wusakumuna mvila wu Yuda mu kutuba:
“A Yave, yuwa mbembu yi Yuda,
Ayi mvutula kuidi dikabu diandi.
Nandi wukakidila biuma biandi,
Ayi nsadisa kanunga zimbeni ziandi.”
8 Ayi matedi mvila wu Levi, nandi wutuba:
“Mutu widi wukuikama mu ngiewu, nandi vuidi Tumim ayi Urim yaku,
No ngie wuthota ku Masá.
Ayi no wutona kukuambisa matedi nlangu wu Meribá.
9 Nandi wutuba matedi tat′andi ayi mam′andi: ‘Minu yiba vuanga ko nkinza.’
Ayi mvandi kavuanga ko nkinza zikhomba ziandi,
Ayi wubanda mbusa bana bandi.
Kibila batumukina mambu maku,
Ayi balandakana luwawanu luaku.
10 Bika bawu balonga makani maku kuidi Yakobi
Ayi Minsiku miaku kuidi Isaeli.
Bika bawu bavana malasi madi mfimbu wumboti wu kukuangidika
Ayi bavana minkhailu va kikuma.
11 A Yave, wuba buela mangolo,
Ayi bika wuyangalala mu kisalu bawu bamvanganga.
Bokuna malu ma batu ba kuba nuanisa,
Muingi zimbeni ziawu zinkaka zibika kubue tomba kuba nuanisa.”
12 Matedi mvila wu Benyamini, nandi wutuba:
“Bika Yave katatamana kuba kieba ayi bazingila mu nsika,
Ayi bika Nzambi katatamana kunkieba mu bilumbu bioso,
Ayi kazingila mu ndembama va khonzo′andi.”
13 Ayi matedi mvila wu Yozefi, nandi wutuba:
“Bika Yave kasakumuna ntoto′aku
Bika ka kusakumuna mu kunokisa zimvula
Ayi bika ka kusadisa kubasisa nlangu mu zitho zi nlangu zidi va ntoto.
14 Bika nandi kabengisa mimbutu minu,
Ayi kasakumuna bivatu binu kadika ngonda.
15 Bika ka lusakumuna mu kumenisa biuma lumvata mu bizunga bidi miongo,
Ayi kumenisa biuma bimboti mu miongo mu zithangu zioso.
16 Bika ka lusakumuna mu kuluvana biuma bilutidi bimboti va ntoto,
Ayi lubaka lunungu lu Mutu no wumonika va khati nti wu zitsendi.
Bika mambu moso amomo mamonikina Yozefi,
Mutu basola va khati zikhomba ziandi.
17 Nzitusu′andi widi buka nzitusu wu muana ngombi wutheti,
Ziphoka ziandi zidi buka ziphoka zi ngombi yi nsitu.
Ayi mu ziphoka beni, muawu kala pusila makabu moso
Nate kusukisila nza.
Mu Yozefi, muawu muyizila mafunda ma batu badi mu mvila wu Efraim,
Ayi muawu muyizila mafunda ma batu badi mu mvila wu Manase.”
18 Matedi mvila wu Zebuloni, nandi wutuba:
“A Zebuloni, yangalala mu lungosu luaku,
Ayi ngiewu Isakali, yangalala mu zitenda ziaku.
19 Bawu bala kutikisa makabu ku mongo.
Ayi kuawu bala vanina minkhailu mu busonga.
Bawu bala bonga kiuka kiwombo kidi mu ḿbu
Ayi biuma bi luvalu bidi mu nsengisini.”
20 Matedi mvila wu Gadi, nandi wutuba:
“Bika mutu wumbuela kizunga ki Gadi, katambula lusakumunu.
Kibila nandi widi buka khosi,
Yidi yikubama muingi kudia koko ayi ntu wu kibulu kambuila.
21 Va kizunga beni, nandi wala sola kibuangu kilutidi,
Kibuangu kio banlundanga muingi kuvana mutu wumfondanga minsiku.
Bakulutu ba dikabu bala kutakana.
Nandi wala tuadisa busonga bu Yave,
Ayi wala vanga muingi makani ma Nzambi masalama ku Isaeli.”
22 Matedi mvila wu Dan, nandi wutuba:
“Dan widi buka muana khosi.
Nandi wala nuanisanga batu kutonina ku Bazan.”
23 Matedi mvila wu Nafitali, nandi wutuba:
“Nafitali widi mu mayangi mu kibila ki lunungu lu Yave.
Ayi widi lusakumunu luwombo.
Kibuangu kiandi kidi beni kinneni, kutonina ku khonzo oeste nate ku khonzo sul.”
24 Matedi mvila wu Azer, nandi wutuba:
“Azer widi lusakumunu lu kubuta bana bawombo.
Bika nandi kabaka lunungu lu zikhomba ziandi,
Ayi bika kabuika bitambi biandi mu nzeta.
25 Nandi wunzibikilanga mielu mi divula diandi mu bisengu ayi cobre,
Ayi ngie wala baka nsika mu bilumbu biaku bioso.
26 Vasi ko nzambi yinkaka widi buka Nzambi yi Jezurum,
No wundiatilanga mu mvalu ku diyilu mu matuti
Mu kumonisa nkembu′andi muingi kiza kusadisa.
27 Tona mu thangu yikhulu, Nzambi widi kisuamunu,
Nandi wuntatamananga ku kukieba.
Ayi nandi wala kukisa zimbeni ziaku vantual′aku,
Ayi wala kukamba: ‘Wuba tulula!’
28 Isaeli wala zingila mu nsika,
Ayi nkuna wu Yakobi wala zingila mu nsika
Ku ntoto widi mimbutu ayi vinyu,
Ntoto wunnokanga beni zimvula.
29 Mayangi kuidi ngie, A Isaeli!
Dikabu mbi dinkaka didi buka ngiewu,
Dikabu dio Yave kadidi mvukisi′awu,
Nkaku wu kuba kieba
Ayi mbedi?
Zimbeni ziaku ziala titubuka mu boma vantual′aku,
Ayi ngiewu wala kuba nyesa ayi kuba tulula.”
34 Bosi Mose wunanguka ku thandu yi Moabi ayi wutombuka ku mongo wu Nebo, va kibuangu bantedilanga Pisga, kintalasana na divula di Yeliko. Ayi Yave wummonisa ntoto woso, kutonina ku Ngileadi nate ku Dan, 2 kizunga kioso ki Nafitali, ki Efraim ayi ki Manase, kizunga kioso ki Yuda nate ku ḿbu wu Mediteranu, 3 kizunga ki Neguebe, ayi kizunga ki Yolidani, kubunda mvandi ḿbuinga wu Yeliko, divula didi maba nate ku Zoar.
4 Bosi Yave wutuba: “Awuwu wawu ntoto yikanikisa kuidi Abalahami, Izaki ayi Yakobi, mu kutuba: ‘Yinkuiza vana ntoto awuwu kuidi dikanda diaku.’ Yidi mu kukuvana luaku muingi wumona wawu, vayi ngie wisinkota ko kuawu.”
5 Bosi Mose kisadi ki Yave wufuila ku ntoto wu Moabi dedi bo Yave katubila. 6 Nzambi wunzika mu ḿbuinga widi ku ntoto wu Moabi, kizunga kidi kifikama na Bete-Peor, ayi nate bubu ni mutu kasa zaba ko vama vadi dibumbi diandi. 7 Bo Mose kafua, nandi wuba 120 di mimvu, ayi mu thangu kafua, buna meso mandi makhidi mamboti ayi khidi mangolo. 8 Basi Isaeli badila Mose ku thandu yi Moabi mu 30 di bilumbu, ayi bavanga lutu.
9 Yosua muana Num wuba beni nduenga, kibila Mose wuntetika mioko. Ayi basi Isaeli batona kuntumukina, bawu bavangila mawu dedi bo Yave kakambila Mose. 10 Vayi ku Isaeli kuisa bue ba ko ḿbikudi buka Mose, no waba kolukanga na Yave dedi bo mutu kankolukilanga na wadi yandi. 11 Nandi wuvanga bidimbu ayi mangitukulu moso Yave kantuma muingi kavanga vantuala Falawo ku Ngipiti ayi bisadi biandi bioso, 12 mvandi Mose wumonisa mangolo, ayi wuvanga mambu mawombo ma kukuitukila vantuala dikabu dioso di Isaeli.
Voti: “muvuala; zinzo zingoto.”
Voti: “ka tuyimina.”
Voti: “Kinereti.”
Voti: “nyosi.”
Voti: “nyosi.”
Voti: “mvuili.”
Voti: “makua.”
‘insetos.’
Didi dizina dinkaka bantedilanga basi Isaeli.
Voti: “zikhondo.”
Kibulu kidi buka mvalu.
Voti: “matchio.”
Voti: “nkambu.”
Voti: “borda.”
Voti: “nyosi.”
Voti: “nyosi.”
Voti: “zitsulikini; zikhonzu.”
Voti: “kububuta.”
Voti: “makhoko; makhokodo.”
Voti: “bisanzu.”
Voti: “enxofre.”
Voti: “mami.”
Voti: “Thadi.”
Voti: “nyosi.”
Dizina dinkaka baba tedilanga Yosua.
Dizina dinsundula ‘Mutu wusulama.’