ZITSANGU ZIMBOTI ZISONIKA MALAKU
1 Thonono yi zitsangu zimboti matedi Yesu Klistu, Muana Nzambi. 2 Dedi bo ḿbikudi Yesaya kasonikina: “(Tala! Yala fila mvual’ama va ntual’aku, muingi ka kukubikila nzila.) 3 Mbembu yi mutu yidi mu kutenduka ku thandu: ‘Kubikilanu Yave nzila ayi ludikanu zinzila ziandi.’” 4 Yoane Ḿbotiki wuba ku thandu, waba longa batu banyongina masumu mawu ayi babotama, muingi babaka nlemvu wu masumu. 5 Batu boso baba kalanga ku kizunga ki Yuda ayi ku Yelusalemi, baba kuenda kuidi nandi ayi nandi waba kuba botikanga mu muila wu Yolidani. Ayi bawu baba fungulanga masumu mawu. 6 Yoane waba vuatanga bikhutu bivangulu mu nkanda wu kamela ayi phonda yivangulu mu nkanda kibulu, mvandi waba dianga mindedeka* ayi wika yi zinyosi.* 7 Nandi waba longa, mu kutuba: “Vadi mutu wunkuiza wulutidi kena minu, ayi yisi ko wufuana muingi kukutula minsinga mi zisandali ziandi. 8 Minu yidi kumubotikila mu nlangu, vayi nandi wunkuiza mubotikila mu phevi yinlongo.”
9 Ayi buviokila bilumbu beni, Yesu wufumina ku Nazaleti yi Ngalili, ayi bambotika kuidi Yoane mu muila wu Yolidani. 10 Mu thinu, bo kabasika mu nlangu, kazimbukulu diyilu dizibuka ayi phevi yinlongo yikulumuka kuidi nandi buka dibembi. 11 Ayi mbembu yibasikila ku diyilu yaba tuba: “Ngiewu widi muan’ama, minu yi kuzolanga beni ayi widi lunungu va mesu mami.”
12 Bosi mu thinu, phevi yinlongo yintuadisa muingi kenda ku thandu. 13 Nandi wukala ku thandu 40 di bilumbu ayi Satana wunthota. Nandi wuba va kimueka na bibulu bi nsitu, vayi zimbasi baba kunsadila.
14 Bo bakanga Yoane, Yesu wukota ku Ngalili ayi wutona kusamuna zitsangu zimboti zi Nzambi, 15 mu kutuba: “Thangu yima fuana, ayi Kintinu ki Nzambi kima fikama. Diawu, nyonginanu masumu minu ayi banu kiminu mu zitsangu zimboti.”
16 Bo kaba diata mu ndeku ḿbu ku Ngalili, nandi wumona Simoni ayi khomb’andi Andele kukuba makondi mu ḿbu, kibila baba minlobi. 17 Ayi Yesu wuba kamba: “Ndandakananu, minu yinkuiza mu kitula minlobi mi batu.” 18 Mu thinu bawu babika makondi mawu, ayi banlandakana. 19 Bo kabue diata mua nkadu, wumona Tiagu muana Zebede ayi khomb’andi Yoane, mu thangu baba londa makondi mawu mu buatu, 20 nandi wuba tela. Bosi bawu babika tat’awu Zebede mu buatu na bisadi ayi banlandakana, 21 bosi bakota ku divula di Kafalinawu.
Bo kilumbu ki kisabala kituka, Yesu wukota ku nzo lukutukunu ayi wutona kulonga. 22 Ayi batu baba kuna bayituka beni mu phila nandi kaba longila, kibila waba kuba longila mu kimfumu kioso Nzambi kamvana, kubika kuandi mu phila ziescriba baba longilanga. 23 Mu thangu beni, ku nzo lukutukunu kuba dibakala dimueka wuba mu thuadusulu yi phevi yimbi, ayi nandi wutenduka: 24 “Mbi wuntomba mu befu, Yesu musi Nazaleti? Makuiza tutulula? Minu yizebi buboti ti ngie widi Mutu Wunlongo wu Nzambi!” 25 Vayi Yesu wusemba phevi beni mu kunkamba: “Vuena sui ayi basika mu mutu awowo!” 26 Bo phevi yimbi yimana kutukumuna dibakala beni ayi kumvanga kutenduka, bosi yawu yibasika mu nandi. 27 Ayi baboso baba vana bayituka beni ayi batona kukuvasana matedi mambu mabe monika, mu kutuba: “Mambu mbi amomo? Madi malongi mamona! Nandi mvandi widi mu kuvana zithumu kuidi ziphevi zimbi, ayi ziawu zidi mu kuntumukina.” 28 Mu phila ayoyo, mambu matedi Yesu, matiamuka mu thinu mu bibuangu bioso bi kizunga ki Ngalili.
29 Bosi babasika ku nzo lukutukunu, bayenda ku nzo Simoni ayi Andele, na Tiagu ayi Yoane. 30 Kikuekizi ki nkietu ki Simoni wuba wulala va kika ayi zinzangala* ziba yandi, diawu mu thinu bazabikisa mawu kuidi Yesu. 31 Yesu wuyenda vo kaba, wusimba koko kuandi ayi wuntelimisa. Bosi zinzangala ziba yandi zimana, ayi nandi wutona kuba kubikila bidia.
32 Bo buisi buyila, mu thangu muinya wumana kukota, batu banata kuidi Yesu zimbevu ayi batu baba mu thuadusulu yi ziphevi zimbi; 33 ayi batu boso baba bakutakana va ntuala muelu divula. 34 Mu phila ayoyo, nandi wubelusa batu bawombo baba bimbevu biviakana ayi wukukisa ziphevi zimbi, vayi kabasa bikanga ko ziphevi beni ziyoluka, kibila ziawu zizaba ti nandi wuba Klistu.
35 Va meni, buna kukhidi mua kitombi, Yesu wubasika, wuyenda ku kibuangu kinkaka muingi kaba va naveka ayi wutona kusambila. 36 Diawu, Simoni ayi batu baba yandi bayendila muingi kuentomba. 37 Bo bambakula, bawu bankamba: “A mfumu, baboso badi mu kutomba.” 38 Vayi nandi wuba kamba: “Tuendianu ku kibuangu kinkaka, mu mavula mafikama, muingi yesamuna mvandi kuna, kibila diawu yiyizila.” 39 Ayi nandi wuyenda ku kizunga kioso ki Ngalili, mu kue longanga mu zinzo ziawu zi zikhutukunu ayi mu kue kukisanga ziphevi zimbi.
40 Mvandi dibakala dimueka diba buazi, wufikama vo kaba wufukama ayi wunlomba, mu kutuba: “Boti tidi, lemvuka, mbelusa.”* 41 Mu kibila akiokio, Yesu wummona kiadi; diawu kasimbila dibakala beni ayi wunkamba: “Minu yitidi! Beluka.” 42 Muna thangu beni, nandi wubeluka mu kimbevu ki buazi. 43 Bosi Yesu wunkamba kenda, vayi wunlubula mu kunkamba: 44 “Ba keba keba, muingi wubika kamba ni mutu mambu amomo. Vayi yenda kuidi nganga nzambi, muingi wuvana nkhailu wo Mose kasudikisa, muingi kuvana kimbangi mu mawu.” 45 Vayi bo kabasika, dibakala beni wutona kutiamuna ayi kuzabikisa mambu moso mammonikina. Mu kibila kiokio, Yesu kabasa bue kotanga ko mu mavula va nyalu nguba, diawu kaba kuendilanga mu bibuangu bitatuka. Vayi kheti bobo, batu baba fuminanga mu bibuangu biviakana, baba tatamana kukuenda kuidi nandi.
2 Vayi bo vavioka mua bilumbu, nandi wubue kota ku divula di Kafalinawu, ayi tsangu yitembakana ti nandi wuba ku nzo yimueka. 2 Bosi batu bawombo bakutakana kuna ayi vasi bue ba ko kibuangu muingi batu bakala, ni kheti va muelu. Ayi nandi wutona kuba longa diambu di Nzambi. 3 Ayi babakala banna, batuala kikata kimueka kuidi nandi. 4 Vayi bo bakhambu baka bu kunnatina vaba Yesu mu kibila ki nkangu wu batu, diawu batobudila divudu mu muanza vo vaba Yesu, bosi bakulula kikata beni wuba wulala va kiphoya. 5 Bo Yesu kamona kiminu bawu baba, nandi wukamba kikata beni: “Muan’ami, minu yima lemvukila masumu maku.” 6 Vayi mu thangu beni, mua ndambu di ziescriba baba vana bakala, batona kuyindula mu mintima miawu: 7 “Kibila mbi dibakala adiodio kadi mu kukolukila mu phila ayoyo? Nandi widi mu kuvueza Nzambi. Nani wunkaka wulenda lemvukila masumu, kubotula kuandi Nzambi?” 8 Vayi Yesu mu thinu, mu kuzaba mambu bawu baba yindula, diawu kaba kambila: “Kibila mbi muididi mayindu amomo mambi mu mintima? 9 Mbi bilutidi tsuakulu kukamba kikata akiokio: ‘Ngie mabaka nlemvu wu masumu’, voti: ‘Telama, nanguna kiphoya kiaku ayi tona kudiata?’ 10 Vayi muingi benu luzaba ti Muana Mutu widi kimfumu va ntoto ki kulemvukila masumu . . . ”, nandi wukamba kikata beni: 11 “Minu yiku kamba: Telama, nanguna kiphoya kiaku ayi yenda ku nzo.” 12 Mu phila ayoyo, nandi wutelama, wunanguna kiphoya kiandi mu thinu, wubotuka vana ayi wutona kudiata va ntuala batu boso. Diawu, batu boso baba vana bayangalala beni ayi bazitisa Nzambi, mu kutuba: “Tumueniabu ko mambu ma phila ayoyo.”
13 Yesu wubue kuenda mu ndeku ḿbu, bosi nkangu woso wu batu bayenda kuembata kuna, ayi nandi wutona kuba longa. 14 Bo kaba diata, nandi wumona dibakala baba tedilanga Levi muana Alifeu, wuba wukala va nzo bankongudilanga ziphaku ayi wunkamba: “Yiza ba nlandikini’ama.” Bosi nandi wutelama ayi wunlandakana. 15 Va masika, Yesu waba dia ku nzo Levi, ayi batu bawombo baba kongulanga ziphaku ayi batu ba masumu, baba dia na Yesu ayi minlandikini miandi, kibila bawombo mu bawu baba kue nlandakananga. 16 Vayi, bo ziescriba ayi bafalisi bamona Yesu kudia na batu ba masumu ayi minkongudi mi ziphaku, bawu bayuvula minlandikini miandi: “Nlongis’inu wundianga va kimueka na minkongudi mi ziphaku ayi batu ba masumu?” 17 Bo Yesu kaba yuwa, nandi wuba kamba: “Batu badi buvinya batombuluanga ko mfelimi, vayi zimbevu bawu bantombuluanga mfelimi. Minu yisa kuiza ko muingi kutela batu basonga, vayi minsumuki.”
18 Minlandikini mi Yoane ayi bafalisi, baba vanganga jejum.* Diawu bawu bafikama vaba Yesu ayi banyuvula: “Kibila mbi minlandikini miaku bakhambu vangilanga jejum, dedi bo minlandikini mi Yoane ayi mi bafalisi bamvangilanga?” 19 Bosi Yesu wuba kamba: “Bukiedika ti bakundi ba dibakala di dikuela, badi kibila muingi kuvanga jejum mu thangu nandi kadi yawu? Mu thangu bakhidi na dibakala di dikuela, bawu balendi vanga ko jejum.* 20 Vayi vala ba bilumbu bio dibakala di dikuela kalasa bue ba ko yawu, ayi mu kilumbu beni, bawu bala vanga jejum. 21 Vasi ko mutu wunlondanga kikhutu ki khulu mu kusadila kitendi ki nledi wumona, kibila na kuvanga mawu, kitendi ki nledi wumona, kinkuiza titika kitendi ki nledi wukhulu ayi kikhutu beni kinkuiza luta bakuka.* 22 Mvandi batulanga ko vinu yimona mu mbasa* yikhulu. Kibila ba kuvanga mawu, vinu yinkuiza bula mbasa ayi kuba kuandi vinu ayi mvandi mbasa binkuiza bungana. Vayi bantulanga vinu yimona, mu mbasa yimona.”
23 Mu kilumbu ki kisabala, bo Yesu kaba viokila mu tsola bavata trigu, minlandikini miandi batona kutitika minsesi miba trigu bo baba kue diatanga. 24 Diawu bafalisi bakambila Yesu: “Tala! Kibila mbi minlandikini miaku badi mu kuvangila mambu bakhambulu nsua mu kisabala?” 25 Vayi Yesu wuba vutudila: “Benu musa tanga ko mambu Davidi kavanga bo nandi ayi masodi mandi baba mu nzala? 26 Dedi, mu kinongo ki mfumu zinganga nzambi Abiatali, Davidi wukota ku nzo Nzambi ayi wudia mapha manlongo, mo ni mutu kasa ba ko nsua wu kudia, vayi zinganga nzambi to, ayi wuvana mvandi masodi maba yandi.” 27 Ayi wubue tuba: “Nzambi kavangila kilumbu ki kisabala, muingi kutuadisa ndandu kuidi batu, vayi kasa vangila ko batu muingi kutuadisa ndandu kilumbu ki kisabala. 28 Diawu, Muana Mutu widi mvandi Mfumu yi kisabala.”
3 Yesu wubue kota ku nzo yi lukutukunu, ayi kuawu kuba dibakala dimueka wuba koko kusioka. 2 Mu phila ayoyo, batu boso baba kuntala muingi kumona boti wunkuiza belusa dibakala beni mu kilumbu ki kisabala, muingi babaka kibila bafueti kumfundila. 3 Nandi wukamba dibakala beni wuba koko kusioka: “Telama, ayi yiza va khati.” 4 Bosi Yesu wuba yuvula: “Vadi nsua, mu kilumbu ki kisabala kuvangila mutu mamboti voti mambi, ove kuvukisa luzingu lu mutu voti kuvonda? Vayi bawu batatamana kuba sui. 5 Nandi wuyituka ayi wuba beni kiunda mu kumona ntima wukhambulu kiadi baba, bosi wukamba dibakala beni: “Nonuna koko kuaku.” Nandi wunonuna koko kuandi ayi kuawu kubeluka. 6 Muna thangu beni, Bafalisi ayi batu baba buelanga mioko Elodi, babasika mu thinu ayi batona kubaka makani ma kuvonda Yesu.
7 Vayi Yesu wuyenda ku ḿbu na minlandikini miandi, ayi nkangu wu batu wufumina ku Ngalili ayi ku Yuda, waba kunlandakana. 8 Ayi bo nkangu wu batu ku Yelusalemi, ku Idumeya, ku disimu dinkaka di Yolidani, ayi mu bibuangu bi Tile ayi Sidon bayuwa mambu mawombo nandi kaba vanga, bayenda muingi kue ndengana. 9 Ayi Yesu wukamba minlandikini miandi muingi bantombila mua buatu kamaka, muingi kabika ba wufietakana va khati nkangu wu batu. 10 Bo batu bazaba ti nandi waba belusa batu bawombo, diawu baboso baba bimbevu bingolo, bayendila vo kaba muingi bansimba. 11 Batu baba ziphevi zimbi mvandi bo baba monanga Yesu, baba fukamanga va ntual’andi ayi baba tendukanga, mu kutuba: “Ngie widi Muana Nzambi.” 12 Ayi khumbu ziwombo, Yesu waba kandiminanga ziphevi beni muingi babika zabikisa kuidi bankaka nani nandi kaba.
13 Bosi, nandi wutombuka ku mongo, wutumisa mua ndambu mu minlandikini miandi, ayi bawu bayenda kuidi nandi. 14 Bosi nandi wukubika dingumba diba 12 di batu bo nandi kayiza tedila bapostolo, muingi banlandakananga ayi bo kankuiza fila mu kisalu ki kusamuna, 15 ayi wuba vana mangolo ma kukukisa ziphevi zimbi.
16 Ayi mu dingumba beni di 12 di batu kasola, muba Simoni (no mvandi kavana dizina di Petelo), 17 Tiagu muana Zebede, Yoane khomba Tiagu (bo mvandi kavana dizina Boanerge, dinsundula “bana ba nzazi”), 18 Andele, Filipi, Batolomeu, Matai, Tomasi, Tiagu muana Alifeu, Tadeu, Simoni musi Kanani, 19 ayi Yuda Isikalioti, no kuntuala wuyiza mvakula.
Bosi Yesu wukota ku nzo, 20 ayi nkangu wu batu wubue kutakana vo kaba, diawu kasa bue baka ko ni thangu yi kudia. 21 Vayi mu thangu basi dikanda diandi bazaba mawu, bayenda muingi kuenlanda kibila baba tuba: “Ḿba nandi malawuka.” 22 Mvandi ziescriba bafumina ku Yelusalemi, baba tuba: “Nandi widi mu thuadusulu yi Belizebu ayi widi mu kukukisila ziphevi zimbi mu lusadusu lu mfumu yi ziphevi zimbi.” 23 Bosi Yesu wuba tela ayi wuba kambila mu bifuani, mu kutuba: “Buidi Satana kalenda kukisila Satana? 24 Boti kintinu kidi kikabuka, buna kiawu kilendi tatamana ko kitelama, 25 ayi dikanda dia kuba dikabuka, buna diawu dilendi tatamana ko kuba ditelama. 26 Mvandi, boti Satana be yibalukila naveka, buna widi wukabuka. Ayi tsukulu’andi yima fikama. 27 Bukiedika, vasi ko mutu wulenda kota ku nzo yi dibakala didi beni mangolo, ayi kukuiba biuma biandi mukhambu kunkanga theti, bosi nandi wala nunga kukuiba biabioso bidi ku nzo’andi. 28 Bukiedika yiku lukamba ti, mambu moso batu bamvanga, boso kua bubela masumu mangolo bamvola, ayi bifingu bamfinga, bala kuba lemvukila. 29 Vayi woso wuntubila bubi phevi yinlongo, kalasa baka ko nlemvu, vayi wala tambula nkanu mu disumu adiodio mvu ka mvu.” 30 Yesu kaba tubila mawu, kibila bawu baba tuba ti: “Nandi phevi yimbi yidi yandi.”
31 Bosi ngudi’andi ayi zikhomba ziandi batuka vana, batelama ku nganda, ayi batuma muingi batela Yesu. 32 Vayi mu kibila ki nkangu wu batu baba kunzungidila, diawu bankambila: “A Mfumu, tala! Ngudi’aku ayi zikhomba ziaku badi ku nganda, ngie bantomba.” 33 Vayi nandi wuba vutudila: “Nani ngudi’ami ayi banani zikhomba ziama?” 34 Bosi nandi wutala kuidi batu baba bakala va khonzu’andi ayi wutuba: “Ababa, bawu ngudi’ami ayi zikhomba ziama! 35 Woso wumvanga luzolo lu Nzambi, buna nandi khomb’ama yi dibakala, khomb’ama yi nkietu ayi ngudi’ami.”
4 Yesu wutona kubue longa mu ndeku ḿbu ayi nkangu wunneni wu batu wukutakana vo kaba. Diawu kamakina mu buatu ayi wuba tatuka mu mua kinanu, vayi nkangu woso wu batu wuba wukala va ndeku ḿbu. 2 Ayi nandi wutona kuba longa mu kusadila bifuani. Nandi waba kuba longa mu kutuba: 3 “Yuwanu, mvati wumueka wuyenda muingi kue vata. 4 Ayi bo kaba vata, zitheti zinkaka zibuila mu ndeku nzila. Diawu, vayiza zinuni ayi bamana kudoda ziawu. 5 Vayi zitheti zinkaka zibua mu ntoto wuluta ba beni mamanya, ziawu zimena mu thinu, kibila ku tsi kusa ba ko ntoto wuwombo. 6 Vayi bo muinya wuteka, bituika* beni bivubuka ayi biyuma, kibila bisa ba ko zinganzi. 7 Zitheti zinkaka zibuila va khati zitsendi ayi bo zitona kumena, zitsendi zivonda zitheti beni ayi zisa buta ko mimbutu. 8 Vayi vaba zinkaka zibuila va ntoto wumboti ayi bo zimena, zitona kuvana mimbutu ayi ziaba buta kuvioka 30, 60 ayi 100 di zikhumbu.” 9 Ayi nandi wubue tuba: “Woso widi matu, bika kayuwa.”
10 Bo kasiala va naveka, mua ndambu mu minlandikini miandi bayiza va kimueka na Kumi Wadi di bapostolo, ayi batona kumvana biuvu matedi bifuani beni. 11 Nandi wuba kamba: “Benu muidi nsua wu kuvisa masuama manlongo ma Kintinu ki Nzambi, vayi kuidi bankaka, mamoso bala kuba kambila mu bifuani, 12 muingi kheti bo bantala, babika mona, kheti bo bankuwa babika kuvisa; ayi bawu balasa balula ko mavanga mawu, muingi batambula nlemvu.” 13 Kubotula kuandi amomo, nandi wuba kamba: “Boti benu luisi mvisa ko kifuani akiokio, buabu buidi lunkuiza visila bifuani bioso binkaka?
14 “Mvati wunsundula no wunsamuna diambu di Nzambi. 15 Zitheti zibua mu ndeku nzila, vo bavata diambu di Nzambi, zinsundula baboso bankuwa diambu di Nzambi, vayi mu thinu Satana wunkuiza ayi wumbotula diambu di Nzambi babe vata mu bawu. 16 Bobuawu mvandi, zio zibuila mu ntoto wu mamanya, zinsundula batu bankuwa diambu di Nzambi, mu thinu bankikinina diawu mu mayangi. 17 Vayi disa basisa ko zinganzi mu bawu. Diawu dintatamananga to mu bawu mu mua thangu. Vayi bo bamviokila mu ziphasi voti zikhuamusu mu kibila ki diambu di Nzambi, bawu bamvutukanga mbusa. 18 Vadi zitheti zinkaka zibuila va khati zitsendi. Aziozio, zinsundula batu bankuwa diambu di Nzambi, 19 vayi mu kibila ki kukuazukila ngolo mu mambu ma luzingu, kutombila ngolo busina bu nza, ayi phuila yi kutomba biuma bioso binkaka, bintulanga nkaku ayi bimvondanga diambu di Nzambi muingi dibika buta mimbutu. 20 Ayi zio zibuila mu ntoto wumboti, zinsundula batu bankuwa diambu di Nzambi, bankikinina diawu ayi bambuta mimbutu kuvioka: 30, 60 ayi 100 di zikhumbu.”
21 Mvandi wubue bakamba: “Bukiedika kuandi ti bambonganga muinda muingi kutula wawu ku tsi kiphanya voti ku tsi kika? Ndamba. Vayi bantulanga wawu vayilu kiuma. 22 Kibila vasi ko ni diambu disuama diala khambu monika, ayi vasi ko ni diambu disueku buboti diala khambu zabakana. 23 Woso widi matu, bika kayuwa.”
24 Ayi wubue bakamba: “Tekanu buboti matu mu mambu luidi mu kukuwa. Kitesu kio lunzongila bankaka, kiawu mvandi bala ku luzongila ayi bala luta ku lubuela. 25 Kibila woso widi kiuma, bala buela kumvana binkaka, vayi woso wukhambulu, kheti bio bidi yandi bala kumbonga biawu.”
26 Diawu, wubue tuba: “Kintinu ki Nzambi kidi buka mutu wummuanga zitheti mu ntoto. 27 Nandi wunlala va builu, ayi bo kankotuka va meni, mbongu yidi mu kumena ayi yidi mu kukonzuka, kheti naveka kazabanga ko phila mawu mammonikinanga. 28 Malembi malembi, ntoto wumbutisanga makundi: theti nti, bosi matafi* ayi kutsuka wumbasisanga makundi mayela mu matafi. 29 Vayi bo mimbutu minkuela, nandi wunsimbanga mbedi muingi kuvela mbongu, kibila thangu yi kuvela mbongu yima fuana.”
30 Nandi wubue tuba: “Buidi tulenda fuanikisila Kintinu ki Nzambi, voti kifuani mbi tulenda sadila muingi kusudikisa kiawu? 31 Kiawu kidi buka lutheti lumueka lu mutalide lulutidi buluelu kena zitheti zioso bamvatanga va ntoto. 32 Bo bammana ku luvata, luawu lummenanga, nti’andi wunkuiza luta banga wunneni kena bivatu bioso ayi wumbasisanga matafi manneni. Mu phila ayoyo, zinuni bambakanga kibuangu muingi kusuamina.”
33 Nandi waba kuba longanga diambu di Nzambi mu kusadila bifuani bi phila ayoyo, nati mu kitesu kio balenda nunga. 34 Bukiedika, kabasa tubanga ko ni diambu mukhambu sadila bifuani, vayi bo kaba banga va naveka na minlandikini miandi, waba kuba sudikisanga mamoso.
35 Mu kilumbu beni, bo buisi buaba kuila, nandi wukamba minlandikini miandi: “Tuendianu ku disimu dinkaka.” 36 Mu phila ayoyo, bo bamana kukanina nkangu wu batu, bawu bananguka ayi banata Yesu mu bobuawu buatu nandi kaba, ayi vaba miatu minkaka va khonzu’andi. 37 Bosi vatona kumonika kivuka kingolo, ayi mayo ma ḿbu maba kotisa nlangu mu buatu, diawu buatu beni butona kuwala nlangu. 38 Vayi nandi wuba ku mbusa buatu ayi waba lala va mbata phetu. Mu phila ayoyo, bawu bankotula ayi bankamba: “A nlongisi, ngie wisimmona ko ti tuembelama kufua?” 39 Diawu, nandi wutelama, wuwonina phemu ayi wukamba ḿbu: “Vumbama ayi kala sui!” Mu phila yoyo phemu beni ayi kivuka bivumbama. 40 Bosi nandi wuba kamba: “Kibila mbi muididi beni boma? Mubediabu ko kiminu?” 41 Vayi bawu bamona boma mu kitesu kinkaka ayi baba kuyikuvusa: “Nandi ntindu mbi mutu kadi, no ziphemu ayi ḿbu bantumukina?”
5 Bosi bawu bavitila ku disimu dinkaka di ḿbu, ku kizunga ki basi Ngelaseni. 2 Ayi bo Yesu kakuluka mu buatu, dibakala dimueka diba mu thuadusulu yi phevi yimbi wubasikila ku biziami ayi wuyenda kue ndengana. 3 Nandi waba kalanga ku biziami ayi mu thangu beni, vasaba ko ni mutu wununga kunkanga kheti mu kusadila ziphanga. 4 Khumbu ziwombo bantula mu buloku mu kunkanga ziphanga mu malu ayi mu mioko, vayi nandi waba dudanga* ziphanga baba kunkanganga mu malu ayi mu mioko. Ayi vasaba ko ni mutu waba nunganga kumbuila, mu kibila ki mangolo kaba. 5 Builu yi muinya, nandi waba tatamananga kutenduka ku biziami ayi mu miongo, mvandi waba kuyiluekanga mu kusadila mamanya. 6 Vayi bo kamona Yesu ku kinanu, nandi wuduma vo kaba ayi wufukama va ntul’andi. 7 Bosi wutenduka mu kutuba: “Mbi ngie wuntomba mu minu, Yesu, Muana Nzambi Yilutidi Zangama. Leva phesi mu Nzambi ti wisinkuiza phanga ko bubi.” 8 Kibila Yesu wunkamba: “Phevi yimbi, basika mu dibakala adiodio.” 9 Vayi Yesu wunyuvula: “Dizina diaku nani? Nandi wumvutudila: “Dizina diama Nkangu Wunneni,* kibila befu tuidi bawombo.” 10 Ayi nandi wudinda kuidi Yesu muingi kabika kukukisa ziphevi zimbi, va kibuangu beni.
11 Ayi va kibuangu beni, vaba nkangu wu zingulu baba dikila va mbata mongo. 12 Ziphevi beni badinda kuidi Yesu: “Wu tufila kuidi nkangu wu zingulu, muingi tukota mu ziawu.” 13 Yesu wuba vana nsua. Mu phila ayoyo, ziphevi zimbi babasika mu dibakala beni ayi bakota mu zingulu, bosi nkangu woso wu zingulu wuyikuba mu ḿbu, ayi mu kutala mu kumona vaba 2.000 di zingulu ayi ziazioso zimana kufuila mu nlangu. 14 Batu baba kieba zingulu beni batina ayi bayezabikisa mawu kuidi batu baba va divula ayi mu mala. Diawu batu boso bayendila kuna muingi kumona mambu mamonika. 15 Mu phila ayoyo, bawu bafikama vaba Yesu, ayi bamona dibakala beni wuba mu thuadusulu yi ziphevi zimbi wuba wukala, wuvuata bikhutu ayi wuvutuka mu kimutu. Vayi bawu baba kummona boma. 16 Mvandi, batu boso bamona mambu amomo mamonika, bazabikisa nkangu wu batu wuyenda kuna mambu mamonikina dibakala beni wuba mu thuadusulu yi ziphevi zimbi ayi mambu mamonikina zingulu. 17 Diawu, bawu batona kudinda Yesu muingi kabotuka va kibuangu beni.
18 Bosi, bo Yesu kaba maka mu buatu, dibakala beni wuba mu thuadusulu yi nkangu wu ziphevi zimbi wudinda Yesu muingi kannata. 19 Yesu kasa kikinina ko, vayi wunkamba: “Yenda ku nzo’aku, kuidi matata maku ayi wuba zabikisa mambu Yave kabe kuvangila ayi kiadi nandi kabe kumona.” 20 Dibakala beni wuyenda, ayi wutona kuzabikisa ku Dekapoli mambu moso Yesu kamvangila ayi baboso baba kuituka.
21 Bo Yesu kabue sabuka mu buatu ku disimu dinkaka, nkangu wu batu wuyenda vo kaba ayi nandi wuba mu ndeku ḿbu. 22 Bosi vayiza wumueka mu zimfumu zi nzo yi lukutukunu, baba tedilanga Jairo ayi bo kamona Yesu, wufukama va ntual’andi. 23 Nandi wulomba khumbu ziwombo kuidi Yesu: “Muan’ama wunkietu widi mu kimbevu kingolo. Lemvuka, yiza ayi nthetika mioko muingi nandi kabeluka ayi kazinga.” 24 Diawu, Yesu wuyenda yandi ayi nkangu wu batu waba kuenlandakananga ayi waba kunkafikisa.
25 Ayi vaba nkietu mueka wuba kimbevu kikue basikanga menga mu 12 di mimvu. 26 Nandi wutovuka beni mu mioko mi mimfelimi miwombo ayi biuma biandi bioso bimana mu kibila ki kimbevu beni, vayi kheti bobo nandi kasa beluka ko, vayi ziphasi ziandi zibuelama. 27 Bo kayuwa batu kutubila matedi Yesu, nandi wuyenda va khati nkangu wu batu, wufikama Yesu ayi wunsimba mu bikhutu, 28 kibila waba tatamana kuyindula naveka: “Minu kusimba to mu bikhutu biandi, mayibeluka.” 29 Ayi muna thangu beni, kimbevu kiandi ki kubasikanga menga kimana ayi naveka wumona mu nyintu’andi ti kimbevu kiaba kuntuadisa beni ziphasi, kibeluka.
30 Muna thangu beni, Yesu wuvisa ti mangolo mabasika mu nandi, diawu kabalukila kuba nkangu wu batu ayi wuyuvula: “Nani masimba bikhutu biama?” 31 Minlandikini miandi bankamba: “A Mfumu, ngie veka widi mu kumona ti widi wukafakana va khati nkangu wu batu, vayi kheti bobo widi mu kukuvula: ‘Nani ma kutsimba?’” 32 Vayi nandi wutala mu zikhonzu zioso, muingi kumona nani wuvanga mawu. 33 Diawu nkietu beni mu kuzaba mambu mamonika, mu kutitubuka ayi mu boma, nandi wufikama vaba Yesu ayi wufukama va ntual’andi, bosi wunkamba kiedika kioso. 34 Ayi Yesu wunkamba: “Muan’ama, kiminu kiaku kiawu kibe kuvanga kubeluka. Yenda mu ndembama ayi beluka mu kimbevu kiaku kiphasi.”
35 Mu thangu kaba koluka, vavitila babakala bafumina ku nzo yi Jairo ayi bankamba: “Muan’aku wunkietu befua! Kibila mbi wukhidi tatisila Nlongisi?” 36 Vayi bo Yesu kayuwa mambu baba tuba, diawu kakambila Jairo: “Bika kumona boma, vayi ba to kiminu.” 37 Yesu kasa bika ko batu bankaka banlandakana, vayi wubika to Petelo, Tiagu, ayi Yoane khomba Tiagu, banlandakana.
38 Ayi bo baba vitila ku nzo yi Jairo, Yesu wumona nkangu wu batu baba nyikuka nyikuka, baba dila ayi kunyonga mu mbembu yinangama. 39 Bosi bo kakota wuba kamba: “Kibila mbi luidi mu kudidila ayi mube bela nyikuka nyikuka? Muana awowo wu nkietu kasa fua ko, vayi widi mu kulala.” 40 Mu kibila akiokio, bawu batona kunseva ayi kunlenza. Vayi bo Yesu katuma baboso babasika, nandi wunata tata ayi ngudi yi muana beni wu nkietu va kimueka na bapostolo baba yandi, ayi bakota va kibuangu kiba muana beni. 41 Bosi Yesu wusimba mu koko ku muana beni ayi wunkamba: “Talita cumi”, bikuma binsundula: “Muana nkietu yiku kamba: “Telama!” 42 Muana nkietu beni wutelama ayi muna thangu beni, wutona kudiata. (Nandi wuba 12 di mimvu.) Mu phila ayoyo, bawu basa nunga ko kukiyala, kibila baba beni mu mayangi. 43 Vayi Yesu wuba dinda khumbu ziwombo, muingi babika zabikisa ni mutu mambu amomo. Bosi wutuma muingi bavana muana beni kiuma ki kudia.
6 Yesu wunanguka vana ayi wukota ku divula kayonzukila, ayi minlandikini miandi banlandakana. 2 Mu kilumbu ki kisabala, nandi wutona kulonga ku nzo lukutukunu, ayi bawombo mu batu bayuwa baba kuituka, mu kutuba: “Kuidi dibakala adiodio kama bakila mambu amomo? Kibila mbi bamvanina luzabu alolo, ayi kibila mbi mambu amomo ma kukuitukila madi mu kuvangimina mu mioko miandi? 3 Kasi ko nandi carpintelu,* muana wu Malia, ayi zikhomba ziandi basi ko Tiagu, Yozefi, Yuda ayi Simoni? Mvandi, zikhomba ziandi zi bakietu bazinganga ko yitu va divula?” Mu phila ayoyo, bawu batona kusumuka mu kibila kiandi. 4 Vayi Yesu wuba kamba: “Ḿbikudi banzitisanga ko ku divula diandi, kuidi basi dikanda diandi ayi ku nzo’andi, vayi ba kunzitisanga mu bibuangu binkaka.” 5 Ayi nandi kalendi vanga ko kuna ni diambu dimueka di kukuitukila, kubotula kuandi kutetika mioko mua batu bambela ayi kuba belusa. 6 Bukiedika, nandi wuyituka beni mu kukhambu kuawu ku kiminu. Bosi nandi wuyenda mu mala moso maba va kizunga beni, muingi kulonga.
7 Bosi Yesu wutumisa Kumi Wadi di bapostolo, wuba fila buadi buadi ayi wuba vana mangolo muingi banunga kukukisa ziphevi zimbi. 8 Ayi mvandi wuba kamba babika kunata ni kiuma kimueka mu viage, kuba kuandi mapha, saku yi kutula bidia, ni kheti zimbongo mu khutu, vayi banata to nkawu. 9 Ayi wuba tuma bavuata zisandali ayi babika kunata bikhutu binkaka. 10 Mvandi wubue bakamba: “Yoso kua nzo munkota, kalanu kuna, nati munkuiza nanguka ku kibuangu beni. 11 Ayi kioso kua kibuangu bakhambu kumu tambula voti kumu kuwa, bo lumbasika kuawu, khukumunanu mbumbungu mu bitambi binu, muingi kuta kimbangi mu mawu.” 12 Mu phila ayoyo, bawu bayenda ayi balonga batu ti, bawu bafueti nyongina masumu mawu; 13 ayi bawu baba kukisanga ziphevi ziwombo zimbi, baba vindanga nzeta kuidi batu bawombo baba bela, ayi baba kuba belusanga.
14 Ayi ntinu Elodi wuyuwa mambu amomo, kibila dizina di Yesu diyiza zabakana beni, ayi batu baba tubanga: “Yoane Ḿbotiki, wuvulubukizi mu bafua, diawu nandi kadi mu kuvangila mambu amomo ma kukuitukila.” 15 Bankaka baba tuba: “Widi Elia.” Vayi bankaka baba tuba: “Widi ḿbikudi widi buka mimbikudi baba mu thangu yikhulu.” 16 Vayi bo Elodi kayuwa mawu, nandi wutuba: “Yoane no yizenga ntu, bamvulubusidi.” 17 Bukiedika, mu mua thangu kumbusa, Elodi wutuma muingi bakanga Yoane, ayi bantula mu buloku, mu kibila ki nkazi Filipi, kibila Elodi wukuela nkazi wu khomb’andi Filipi. 18 Kibila Yoane waba kambanga Elodi: “A mfumu, ngie wisi ko nsua wu kubonga nkazi wu khomb’aku.” 19 Diawu Helodia kalundila Yoane nganzi, ayi waba tombanga kumvonda, vayi kabasa bakanga ko luaku muingi kuvanga mawu. 20 Elodi waba kinzinkanga beni Yoane, nandi wuzaba ti Yoane wuba dibakala disonga ayi wunlongo, diawu kaba kunkiebilanga. Mu zithangu zioso kaba kuwanga Yoane, nandi waba kuitukanga mu khambu zaba ma kuvanga; kheti bobo waba kunkuwanga mu nyenzi.
21 Bo kilumbu kifuana, thangu Elodi kaba kemba nkungi’andi wu lubutukulu, nandi wutumisa minyadi minkaka, zifumu zi masodi, ayi batu bankaka ba nkinza baba ku Ngalili. 22 Bosi muana wu Helodia wu nkietu, wukota va khati ayi wutona kukina. Elodi ayi batu baba dia yandi bayangalala beni, diawu kakambila muana nkietu beni: “Dinda kioso kua kiuma wuntomba, ayi minu yinkuiza kuvana.” 23 Bukiedika, nandi wuleva phesi: “Kioso kua kiuma ngie wunkuiza ndinda, kheti kitini ki tsi yidi mu kuyadila, yinkuiza kuvana kiawu.” 24 Diawu muana nkietu beni wubasika ayi wuyenda kue yuvula mam’andi: “Mbi yifueti dinda?” Nandi wumvutudila: “Dinda ntu wu Yoane Ḿbotiki.” 25 Mu thinu, muana nkietu beni wuduma kuidi ntinu ayi wundinda mu kutuba: “A mfumu, yintomba wuphana mu nsualu, ntu wu Yoane Ḿbotiki mu lulonga.” 26 Kheti mawu manyongisa beni ntima wu ntinu, vayi nandi kasa manga ko kuvana kiuma muana nkietu beni kadinda, mu kibila ki phesi kaleva ayi mu kibila ki batu katumisa baba vana. 27 Diawu, muna thangu beni, ntinu wutuma disodi diaba kunlunganga, ayi wumvana nsua muingi katuala ntu wu Yoane. Bosi nandi wuyenda ayi wuzenga ntu’andi muna buloku kaba, 28 ayi wutuala ntu beni mu lulonga. Bosi wuvana wawu kuidi muana nkietu beni, ayi nandi wuyenda kue vana wawu kuidi mam’andi. 29 Bo minlandikini mi Yoane bayuwa mawu, bayenda kue landa nyitu’andi ayi batula yawu mu dibumbi.
30 Bo bapostolo bavutuka, bawu bazungidila Yesu ayi bankamba mambu moso bavanga ayi balonga. 31 Ayi nandi wuba kamba: “Yizanu ayi tuendianu va kibuangu kitatuka, muingi tuba va befu veka ayi tuvunda nkadu.” Kibila vaba batu bawombo baba kuendanga ayi baba kuizanga, ayi bawu basa baka ko ni thangu yi kudia kioso kiuma. 32 Diawu bamakina mu buatu, ayi bayendila ku kibuangu ki kinanu muingi baba va baveka. 33 Vayi batu baba mona bo baba kuenda, ayi bawombo mu bawu bayiza zaba mawu. Diawu batu ba mavula moso bayendila di malu, ayi bawu batuama kuvitila. 34 Bo Yesu kakuluka mu buatu, nandi wumona nkangu wu batu ayi wuba mona kiadi, kibila baba buka mamemi makhambulu nsungi. Diawu katonina kuba longa mambu mawombo.
35 Bo buisi buaba kuila, minlandikini miandi bafikama vo kaba, ayi bankamba: “Kibuangu akiki, kidi ki kinanu, ayi buisi buenkuila. 36 Wuba bika benda mu mala ayi bibuangu bifikama, muingi kuesumba biuma bi kudia.” 37 Nandi wuba vutudila: “Luba vananu kiuma ki kudia.” Bosi bawu banyuvula: “Tuesumba mapha mu thalu yi 200 di zidenario, muingi tuba vana badia?” 38 Nandi wuba yuvula: “Mapha makua madi yinu?” Bo bamana kufiongunina, bawu bankamba: “Mapha matanu to ayi zimfu wadi.” 39 Ayi Yesu wutuma bakala mu mangumba va nlumba. 40 Mu phila ayoyo, bawu bakala mu mangumba ma 100 ayi ma 50 di batu. 41 Bosi Yesu wubonga mapha matanu ayi zifu beni ziwadi, wutala ku diyilu ayi wuvanga nsambu, bosi wubukuna mapha ayi wutona kuvana mawu kuidi minlandikini miandi, muingi bawu bakabila batu. 42 Mu phila ayoyo, baboso badia ayi bayukuta; 43 ayi bakongula 12 di miphani miwala bitini bi mapha, kubotula kuandi bitini bi zimfu bisobila. 44 Ayi thalu yi batu badia mapha beni, yiba 5.000 di babakala.
45 Bosi, mu nzaki nandi wutuma minlandikini miandi bamaka mu buatu, muingi batuama ku disimu dinkaka, ku khonzu divula di Betesaida, vayi nandi waba kanina nkangu wu batu wuba vana. 46 Bo kamana kuba kanina, nandi wuyenda ku mongo muingi kusambila. 47 Bo buisi buyila, buna buatu bueka va khati ḿbu, vayi nandi wuba naveka ku disimu. 48 Bosi, bo kamona ti bawu baba mona phasi kunata buatu mu kibila ki phemu yaba kuba vutula mbusa, nandi wuyenda vo baba mu thangu yi nana va builu, mu kuediatanga va mbata nlangu, vayi vaba monikina buka ti nandi weka bavioka. 49 Mu thangu bammona kudiata va mbata nlangu, bawu bayindula: “Akiokio kidi kimona mesu!” ayi batenduka, 50 kibila minlandikini miandi mioso bammona ayi basusuka. Vayi nandi mu thinu wuba kamba: “Banu kibakala! Minu Yesu, bikanu kumona boma.” 51 Bosi Yesu wumaka mu buatu bo bawu baba, ayi phemu yivumbama. Mu kibila akiokio, bawu bayituka beni; 52 kibila bawu basa visa ko tsundu yi mangitukulu nandi kavanga bo kakaba mapha, diawu bakhambu visila mambu amomo mu mayindu mawu.
53 Ayi bo bamana kusabuka ku disimu dinkaka, bawu basesa ku Ngenezale, ayi basikimisa buatu beni kuna. 54 Vayi mu thangu Yesu kakuluka mu buatu, batu boso babakula ti wuba nandi. 55 Bawu badiata kizunga kioso, ayi batona kutuala zimbevu mu biphoya, mu bibuangu bioso baba kuwa ti kuawu Yesu kadi. 56 Ayi mu zikhonzu zioso Yesu kayenda, kuba kuandi mu mala, mu mavula ayi mu bibuangu bifikama, baba tulanga zimbevu mu mazandu ayi baba kundindanga muingi kaba vana nsua wu kusimba kheti mu ḿbilu wu bikhutu biandi. Ayi baboso baba simbanga muawu, baba belukanga.
7 Bosi, mua ndambu mu bafalisi ayi ziescriba bafumina ku Yelusalemi bayiza kutakana vaba Yesu. 2 Ayi bawu bamona mua ndambu di minlandikini mi Yesu kudia na mioko mi mvindu, mansundula mukhambu sukula miawu. 3 (Kibila bafalisi ayi basi Yuda boso, babasa dianga ko mukhambu sukula mioko nati mu zikhokini,* mu kukangama mu bikhulu bi batu bazingila mu thangu yikhulu. 4 Ayi badianga ko mukhambu kuyidiodisa mu nlangu bo bamfumina mu mazandu. Vadi mvandi bikhulu biwombo binkaka batambula, bio banlandakananga. Dedi, ava kusadila zimbungu, zimbasa ayi zimbuatila zi cobre, bafueti buika* theti ziawu mu nlangu.) 5 Diawu bafalisi ayi ziescriba* banyuvudila: “Kibila mbi minlandikini miaku banlevudilanga bikhulu bi bakulu bitu, mu kudia mukhambu sukula theti mioko?” 6 Yesu wuba vutudila: “Ḿbikudi Yesaya wubikula buboti mu matedi benu bankua luvunu, dedi bo masonimina: ‘Dikabu adidi, va munu to ba kunzitisilanga, vayi mintima miawu, midi beni mitatuka kuidi minu. 7 Mu phamba bantatamana kumbuongimina, kibila mambu banlonganga masi ko mami, vayi bidi bikhulu bi batu.’ 8 Benu mulandakananga ko zithumu zi Nzambi, vayi munkangamanga mu bikhulu bi batu.”
9 Ayi nandi wubue bakamba: “Benu luzebi kulevula zithumu zi Nzambi, muingi kulandakana bikhulu binu. 10 Dedi, Mose wutuba: ‘Zitisa tat’aku ayi mam’aku’ ayi ‘Woso wunsinga tat’andi voti mam’andi, kafueti vondu.’ 11 Vayi benu muntubanga: ‘Woso wunkamba tat’andi voti mam’andi ti: “Biabioso yidi muingi ku kuvana ayi bilenda kutuadisa ndandu, bidi dikaba* yikubikila Nzambi,’” 12 buna benu luisimbikanga ko mutu beni kuvanga ni kiuma muingi kusadisa tat’andi voti ngudi’andi. 13 Mu phila ayoyo, benu munkitulanga diambu di Nzambi kiuma kiphamba, mu kibila ki bikhulu binu. Ayi mumvanganga mambu mawombo ma phila ayoyo.” 14 Ayi bo kabue tela nkangu wu batu wuba vana, nandi wuba kamba: “Yuwanu benu boso ayi visanu tsundu yi mambu yidi kumu kamba. 15 Vasi ko kiuma kinkotanga mu munu wu mutu, ki kumvanganga kuba mvindu va mesu ma Nzambi, vayi mambu mambasikanga va munu wu mutu, mawu ma kumvanganga kuba mvindu va mesu ma Nzambi.” 16* ——
17 Bosi, bo katatuka nkangu wu batu wuba vana ayi kakota ku nzo, minlandikini miandi banyuvula matedi kifuani beni. 18 Mu phila ayoyo, nandi wuba yuvula: “Benu mvinu muvisidiabu ko buka bawu? Luisimvisa ko ti, ni kiuma kinkotanga mu munu wu mutu, kilenda kumvanga kuba wumvindu va mesu ma Nzambi, 19 kibila biawu bikotanga ko mu ntima, vayi mu masasaka, bosi binkuendanga ku kikabini?” Mu phila ayoyo, nandi wutuba ti bidia bioso bidi bidiodila. 20 Mvandi wubue bakamba: “Mambu mambasikanga va munu mutu, mawu ma kumvanganga kuba mvindu va mesu ma Nzambi. 21 Kibila mu khati ntima wu mutu, mumbasikilanga mayindu mambi, dedi: mayindu ma mambu ma butsuza, ma kukuiba, ma kuvonda, 22 ma kiphinga, ma kuzinina biuma bingana, ma kuvanga bankaka bubi, ma kuvuna, ma kuvanga mambu matsoni, ma nsoki, ma kuvueza, ma kuyinangika ayi ma buvungisi. 23 Mambu moso amomo mambi, mambasikilanga mu ntima mutu ayi ma kumvanganga kuba mvindu va mesu ma Nzambi.”
24 Bosi nandi wunanguka ayi wuyenda ku kizunga ki Tile ayi Sidon. Bo kavitila kuna, wukota ku nzo mueka kibila kabasa tomba ko ni mutu kazaba mawu, vayi kheti bobo, batu bayiza zaba mawu. 25 Bosi nkietu wumueka wuba muana wu nkietu wuba mu thuadusulu yi phevi yimbi, wuyuwa matedi Yesu, wuyenda vo kaba ayi wufukama va ntual’andi. 26 Nkietu beni wuba musi Ngeleko wubutukila ku Fenisi yidi ku Silia, ayi nandi waba tatamana kudinda kuidi Yesu muingi kakukisa phevi yimbi yaba tovula muan’andi. 27 Vayi Yesu wunkamba: “Bika theti bana bayukuta, kibila busa fuana ko kubonga dipha di bana ayi kuvana diawu kuidi bana ba zimbua. 28 Nkietu beni wumvutudila: “Bukiedika a Mfumu, vayi bana ba zimbua bandianga biselekete bimbua ku tsi meza bio bana bandodula.” 29 Mu phila ayoyo, Yesu wunkamba: “Mu kibila ki mvutu’aku, yenda, phevi yimbi yima basika mu muan’aku wu nkietu.” 30 Bosi nandi wuyenda ku nzo, wuyenda bata muan’andi wulala va kika, ayi phevi beni, yibasika mu nandi.
31 Bo Yesu kananguka ku kizunga ki Tile, wuviokila ku Sidon, bosi wuyenda ku ḿbu wu Ngalili, mu kusabuka kizunga ki Dekapoli. 32 Ayi bo kavitila kuna, bantuadila dibakala dimueka wufua matu, waba khambu nunganga kukoluka, ayi badinda Yesu muingi kambelusa.* 33 Ayi nandi wunnata va khonzu mu kutatuka nkangu wu batu wuba vana. Bosi wutula zinzala mu makutu ma dibakala beni, ayi bo kamana kulobuta matha, wusimba mu ludimi luandi. 34 Bo katala ku diyilu, wuvumuka* ayi wutuba: “Efata,” yinsundula “zibuka.” 35 Mu phila ayoyo, matu mandi mazibuka ayi kiuma kiaba kuntula nkaku kukoluka, kibotuka ayi nandi wutona kukoluka. 36 Bosi wuba kamba babika zabikisa ni mutu mambu mamonika. Vayi, bo kaba kuba kandiminanga, bawu baba luta zabikisanga mawu. 37 Bukiedika, bawu bayituka beni ayi baba tuba: “Nandi widi mu kuvangila mambu moso mu phila yimboti. Widi mu kununga kuvanga bafua matu kukuwa ayi bakhambu kolukanga, kukoluka.”
8 Mu bilumbu binani, va bue ba nkangu wu batu ayi basa ba ko ni kiuma muingi kudia. Diawu Yesu katumisina minlandikini miandi ayi wuba kamba: 2 “Kiadi yidi mu kumona nkangu awowo wu batu, kibila bilumbu bitatu beka yama, ayi basi ko ni kiuma ki kudia. 3 Minu ku bakamba benda mu zinzo ziawu, khanu ba kue bua mu nzila ayi bankaka mu bawu kinanu babe fumina.” 4 Vayi minlandikini miandi bamvutudila: “Va kibuangu akiki ki kinanu tuidi, kuidi tukue bakila mapha mafuana muingi kudikila nkangu woso awowo wu batu?” 5 Mu phila ayoyo, nandi wuba yuvula: “Mapha makua madi yinu?” Bawu bamvutudila: “Sambuadi.” 6 Nandi wutuma nkangu beni wu batu bakala va tsi. Bosi wubonga sambuadi di mapha beni, wuvanga nsambu, wubukuna mawu ayi wuvana kuidi minlandikini miandi, muingi bawu bakabila batu, ayi bawu bakabila mawu kuidi nkangu wu batu. 7 Bawu mvawu baba mua nkadu di zimfu, ayi bo kamana kuvanga nsambu matedi ziawu, nandi wuba kamba bakaba mvandi ziawu. 8 Mu phila ayoyo, bawu badia ayi bayukuta. Bosi bakongula sambuadi di biphani binneni biwala bitini bisobila. 9 Vaba mu kutala ayi mu kumona 4.000 di babakala. Bosi Yesu wuba kanina.
10 Bosi muna thangu beni, nandi wumaka mu buatu na minlandikini miandi ayi bavitila ku kibuangu ki Dalmanuta. 11 Ku kizunga beni, bafalisi bafikama Yesu ayi batona kunsombusa. Ayi muingi babaka bu kunthotila, bawu bandinda kidimbu ki diyilu. 12 Bosi nandi wuvumuka ayi wutuba: “Kibila mbi mbandu ayiyi bantombila kidimbu? Bukiedika yiku lukamba ti, mbandu ayiyi, balasa tambula ko ni kidimbu kimueka.” 13 Mu phila ayoyo, nandi wuba bika, wumaka mu buatu ayi wuyenda ku disimu dinkaka.
14 Vayi bawu bazimbakana kunata mapha ayi basa nata ko ni kiuma kimueka kinkaka ki kudia mu buatu, vayi dipha dimueka to. 15 Ayi nandi wuba lubula buboti mu kuba kamba: “Zibulanu buboti mesu ayi banu keba keba mu luvi* lu bafalisi ayi lu Elodi.” 16 Mu phila ayoyo, bawu batona kuyikuvusa baveka, kibila basa nata ko mapha. 17 Bo kazaba mawu, diawu kaba kambila: “Kibila mbi luidi mu kukuazukila, bo lube khambu tuala mapha? Luvisidiabu ko mambu yima tuba? Mayindu minu makhidi mazibama? 18 ‘Kheti luidi mesu, vayi luisimmona ko ayi kheti luidi matu, vayi luisinkuwa ko?’ Luisintebuka ko moyo 19 biphani bikua biwala bitini bi mapha benu lukongula, bo yikabila mapha matanu kuidi 5.000 di babakala?” Bawu bankamba: “Kumi wadi.” 20 “Ayi bo yikabila sambuadi di mapha kuidi 4.000 di babakala, biphani bikua binneni biwala bitini bi mapha benu lukongula?” Bawu bamvutudila: “Sambuadi.” 21 Diawu nandi kaba kambila: “Benu yibubu luvisidiabu ko?”
22 Bosi bavitila ku Betesaida. Kuawu bantuadila dibakala dimueka wuba phovo, ayi bandinda muingi kambelusa. 23 Yesu wusimba phovo beni mu koko ayi wunnata ku difula di buala. Ayi bo kamana kuntabudila* matha mu mesu, wuntetika mioko ayi wunyuvula: “Widi mu kununga kumona kioso kiuma?” 24 Dibakala beni wuvumuna thalu ayi wutuba: “Yidi mu kumona batu, vayi bawu badi buka minti mindiata.” 25 Yesu wubue thetika mioko miandi mu mesu ma dibakala beni ayi nandi wutona kumona buboti. Mesu mandi mabeluka ayi waba nunga kumona biabioso buboti. 26 Bosi nandi wunkamba kenda ku nzo, vayi wunlubula: “Bika kuvutuka ku buala abubu.”
27 Bosi Yesu na minlandikini miandi bayenda mu mala ma Sezaleia yidi ku Filipi, ayi mu nzila nandi wuyuvula minlandikini miandi: “Mbi batu badi mu kutuba matedi minu?” 28 Bawu bamvutudila: “Bantubanga ti widi Yoane Ḿbotiki, vayi bankaka bantubanga ti widi Elia, ayi bankaka bantubanga ti widi wumueka mu mimbikudi.” 29 Ayi nandi wuba yuvula: “Buabu, mu mbuenu’inu, minu yidi nani?” Petelo wumvutudila: “A Mfumu, ngie widi Klistu.” 30 Bosi nandi wukamba minlandikini miandi muingi babika kamba ni mutu matedi nandi. 31 Mvandi wutona kuba kamba ti, vankuiza tombulu Muana Mutu kuviokila mu mambu maphasi ayi bala kummanga kuidi bakulutu, zimfumu zi zinganga nzambi ayi kuidi ziescriba. Mvandi vankuiza tombulu nandi kufua, bosi mu kilumbu kintatu Nzambi wala kumvulubusa. 32 Bukiedika, nandi wutuba mambu moso amomo, mukhambu sueka ni diambu. Vayi Petelo wuntumisa va khonzu ayi wutona kunsemba. 33 Mu phila ayoyo, nandi wubaluka ku khonzu yiba minlandikini miandi ayi wusemba Petelo mu kutuba: “A Satana mbika, yisintomba ko ku kukuwa! Kibila ngie wisi ko mayindu ma Nzambi, vayi ma batu.”
34 Bosi nandi wutela nkangu wu batu wuba vana va kimueka na minlandikini miandi, ayi wuba kamba: “Woso mutu wuntomba kuba nlandikini’ama, kafueti kuyimanga, kafueti nata dikunzi diandi di ziphasi ayi katatamana kundandakana. 35 Kibila woso wuntomba kuvukisa luzingu luandi, wala ku luzimbisa, vayi woso wunzimbisa luzingu luandi mu kibila kiama ayi mu kibila ki zitsangu zimboti, wala vukisa luzingu luandi. 36 Buabu, ndandu mbi yidi mutu kubaka nza yimvimba, boti wunzimbisa luzingu luandi? 37 Ove, mbi mutu kalenda vana muingi kuvukisa monyo’andi? 38 Kibila woso mutu wummona zitsoni mu kibila kiama ayi mu kibila ki mambu mami mu mbandu ayiyi yi kitsuza ayi yi masumu, Muana Mutu mvandi wala mona zitsoni mu kibila kiandi, bo kala kuiza mu nkembu wu Tat’andi va kimueka na zimbasi zinlongo.”
9 Nandi wuba kamba mvandi: “Bukiedika yiku lukamba ti, bankaka badi avava, ava bafua, bala mona Kintinu ki Nzambi kukuiza mu mangolo.” 2 Bo vavioka bilumbu bisambanu, Yesu wutela Petelo, Tiagu ayi Yoane ayi wuba nata va baveka va mbata mongo wunangama. Bosi nandi wukituka va ntual’awu; 3 bikhutu biandi biaba lezama ayi biyiza ba beni biphembi, vasi ko mutu va mbata ntoto wulenda sukula bikhutu bilenda lezama mu phila yinani. 4 Mvandi vamonika Elia na Mose, ayi bawu baba koluka na Yesu. 5 Bosi Petelo wukamba Yesu: “Rabi, luidi luaku lunneni befu mvitu kuba avava. Tuentelimisa zitenda zitatu, yimueka yaku ngie Mfumu, yinkaka yi Mose ayi yinkaka yi Elia.” 6 Bukiedika kasa zaba ko diambu di kutuba, kibila bawu baba beni mu boma. 7 Ayi vamonika dituti diba fuka, bosi vayuwakana mbembu yibasikila mu dituti beni yaba tuba: “Awuwu Muan’ami, minu yikunzolanga beni. Yuwanu mambu ka lukamba.” 8 Bosi, bo bavumuna thalu mu zikhonzu, bawu basa bue mona ko ni mutu wunkaka, vayi Yesu to.
9 Bo baba nengumuka ku mongo beni, Yesu wuba kamba muingi babika kamba ni mutu mambu bawu bamona, nati Muana Mutu bala kumvulubusa mu bafua. 10 Bawu batumukina mambu kaba kamba, vayi baba kuyikuvusa, mbi binsundula nandi kuvulubuka mu bafua. 11 Ayi bawu banyuvula: “Kibila mbi ziescriba bantubilanga ti Elia kafueti kuiza theti?” 12 Nandi wuba kamba: “Bukiedika, Elia kafueti kuiza theti, ayi kukubika mambu moso. Vayi, kibila mbi madidi masonama mu matedi Muana Mutu ti, vantombulu nandi kuviokila mu mambu mawombo maphasi, ayi bala kunlenza? 13 Minu yiku lukamba ti, Elia mana kuiza, ayi bamvangila mambu moso bawu baba tomba, dedi bo busonimina mu matedi nandi.”
14 Bo bavitila va kibuangu kiba minlandikini minkaka, bawu bamona nkangu wu batu wu bazungidila, ayi vaba mvandi ziescriba baba kuba sombusa. 15 Vayi, bo batu beni bamona Yesu, bawu bayituka ayi baduma muingi kuemvana mboti. 16 Bosi nandi wuba yuvula: “Mambu mbi benu luidi mu kusombula yawu?” 17 Ayi wumueka mu nkangu beni wu batu wumvutudila: “A Nlongisi, minu yibe tuala muan’ama wu dibakala kuidi ngiewu, kibila nandi widi mu thuadusulu yi phevi yimbi yi kuntulanga nkaku kukoluka. 18 Voso kua vama phevi beni yi kunyadila, yawu yi kunlumbanga va tsi, nandi wumbasikanga difuzi* mu munu, wunkuetanga menu ayi wumbanga wuvonga. Minu yibe dinda kuidi minlandikini miaku muingi bakukisa phevi beni, vayi bawu basa nunga ko kuvanga mawu.” 19 Yesu wuba kamba: “A nkuna wukhambulu kiminu, nati thangu mbi yala tatamana kuba yinu? Nati thangu mbi yala vibidila mavanga minu? Ntualanu avava.” 20 Diawu bannatina vaba Yesu, vayi bo phevi beni yimbi yimona Yesu, mu thinu yibuisa muana beni va tsi ayi wutona kuntukumuna. Bo nandi kabua, waba vindubuka va tsi ayi waba basika difuzi mu munu. 21 Bosi Yesu wuyuvula tat’andi: “Thangu mbi katona kumona ziphasi aziozio?” Nandi wumvutudila: “Tona mu bumuana buandi, 22 ayi phevi beni yi kumbuisanga mu nlangu ayi mvandi ku mbazu khumbu ziwombo, muingi kumvonda. Vayi boti kuba a Mfumu, vanga dioso diambu, wutu mona kiadi ayi wutu sadisa.” 23 Yesu wunkamba: “Kibila mbi widi mu kukhambila: ‘Boti kuba’! Tala, mamoso malenda salama kuidi mutu widi kiminu.” 24 Mu thangu beni, tata wu muana beni wutuba: “Minu yidi kiminu! Tsadisa yimona vama yifueti buedila kiminu!”
25 Bo Yesu kamona ti nkangu wu batu waba fikama kuidi nandi mu thinu, nandi wuwonina phevi beni yimbi: “Ngiewu phevi yimbi yintulanga muana nkaku kukoluka ayi kukuwa, yi kutuma wubasika mu nandi, ayi ka wubue vutuka mu nandi!” 26 Bosi bo katenduka ayi kamana kutukumuna muana khumbu ziwombo, phevi beni yibasika ayi muana beni waba monikina buka ti mafua, diawu batu bawombo baba vana baba tubila: “Muana awowo mafua!” 27 Vayi Yesu wusimba muana beni mu koko, wuntelimisa ayi muana beni wutelama. 28 Bosi, bo nandi kakota ku nzo, minlandikini miandi banyuvula va baveka: “Kibila mbi befu tube khambu nungina kukukisa yawu?” 29 Yesu wuba vutudila: “Ntindu phevi ayoyo, yimbasikilanga to mu nsambu.”
30 Bosi bawu bananguka vana ayi baviokila ku Ngalili, vayi Yesu kabasa tomba ko ni mutu kazaba kibuangu baba, 31 kibila nandi waba longa minlandikini miandi. Ayi waba kuba kamba: “Muana Mutu bala kumvakula mu mioko mi zimbeni ziandi ayi bawu bala kumvonda, vayi kheti bamvondizi, Nzambi wala kumvulubusa bo vala vioka bilumbu bitatu.” 32 Vayi bawu babasa visa ko mambu kaba kuba kamba, ayi baba mona boma kunkuvula.
33 Ayi bawu bakota ku divula di Kafalinawu. Bosi bo baba ku khati nzo, Yesu wuba yuvula: “Mambu mbi benu lufina findasana ziphaka mu nzila?” 34 Bawu bakala sui, kibila mu nzila baba kuiza findananga ziphaka matedi nani mu bawu wulutidi. 35 Bosi nandi wukala ayi wutumisa Kumi Wadi di bapostolo ayi wuba kamba: “Boti wumueka mu benu tidi kuba wutheti, kafueti ba wutsuka mu baboso ayi kisadi ki baboso.” 36 Ayi wubonga muana kilezi, wuntula va khati’awu ayi wusimba mavangiti ma muana beni, bosi wuba kamba: 37 “Woso wuntambula wumueka mu bana ababa mu dizina diama, buna mvandi widi mu kuthambula, ayi woso wu kuthambula, kasi mu kutambula ko to minu, vayi widi mu kutambula mvandi Mutu no wuthuma.”
38 Yoane wunkamba: “A Nlongisi, tube mona mutu kukukisa ziphevi zimbi mu kasadila dizina diaku, ayi befu tube meka kunkandimina, kibila nandi ka tulandakananga ko.” 39 Vayi Yesu wuba kamba: “Bikanu kunkandimina, kibila vasi ko mutu wumvanga diambu di kukuitukila mu dizina diama, ayi wu kuthubila bubi. 40 Kibila woso wukhambulu mben’itu, widi ku khonzu’itu. 41 Ayi minu yiku lukamba mu lufiatu ti, woso wuku muvana mbungu yi nlangu muingi kunua, kibila muidi minlandikini mi Klistu, nandi kalasa khambu tambula ko mfutu’andi. 42 Vayi woso wumvanga wumueka mu bana ababa badi kiminu mu minu kusumuka, bulutidi mboti bankanga dimanya dinneni, dio phunda kantitikanga muingi kunyika zitheti, ayi bankuba mu ḿbu muingi kadiama.
43 Boti koko kuaku ku kuvanga kusumuka, buna zenga kuawu, kibila bulutidi mboti kuidi ngiewu kutambula luzingu na kinama kibela, kena kubungu ku Ngeena kuidi mbazu yikhambu zimanga, na mioko miodi. 44* —— 45 Ayi boti kulu kuaku ku kuvanga kusumuka, buna zenga kuawu, kibila bulutidi mboti kutambula luzingu na kulu kubela, kena kubungu ku Ngeena na malu muadi mamvimba. 46* —— 47 Ayi boti diesu diaku di kuvanga kusumuka, buna loza diawu ku kinanu, kibila bulutidi mboti mu ngiewu kukota mu Kintinu ki Nzambi na diesu dimueka to, kena kubungu ku Ngeena na mesu muadi, 48 ko zifinyu zikhambu fuanga ayi mbazu yikhambu dokanga.
49 “Kibila batu boso bafueti kuba vinda tsalu, yinsundula mbazu. 50 Tsalu yidi yimboti, vayi, boti yawu yisiedi ko khali, mbi bi kuvanga muingi yawu yibue ba khali? Lufueti ba buka tsalu, ayi zingilanu mu ndembama benu na benu.”
10 Nandi wubotuka vana, ayi wuyenda mu ndilu divula di Yuda, ku khonzu yinkaka yi Yolidani. Mu thangu beni, nkangu wu batu wuyiza bue kutakana vo kaba. Ayi dedi bo bubela kifu kiandi, nandi wutona kuba longa. 2 Bosi mua ndambu mu bafalisi bamfikama ayi batona kunthota, mu kunkuvula boti vaba nsua dibakala kuvambana na nkazi’andi. 3 Yesu wuba yuvula: “Mambu mbi Mose ka lutuma?” 4 Bawu batuba: “Mose wusonika ti, dibakala kafueti sonikina nkazi’andi nkanda wu luvambanu ayi kunkamba kenda kuandi.” 5 Vayi Yesu wuba kamba: “Mu kibila ki ntim’inu wungolo, diawu nandi ka lusonikina lutumu alolo. 6 Vayi tona vana thonono, ‘Nzambi wuba vanga dibakala ayi nkietu. 7 Mu kibila akiokio, mutu wala bika tat’andi ayi mam’andi, 8 ayi bawu bala ba nsuni wumueka to,’ mu phila ayoyo basiedi ko babuadi, vayi beka nsuni wumueka to. 9 Diawu, ni mutu kabika vambisa kibundisa* Nzambi.” 10 Mu thangu bavutuka ku nzo, minlandikini miandi banyuvula matedi mambu amomo. 11 Nandi wuba kamba: “Woso wumvambana na nkazi’andi ayi wunkuela wunkaka, buna widi mu kuvanga kiphinga ayi kasi ko wukuikama mu nkanzi’andi, 12 mvandi, nkietu na kuvambana na nnuni’andi ayi wunkuela dibakala dinkaka, buna widi mu kuvanga kiphinga.”
13 Bosi batu batona kutuala bana balezi, muingi Yesu kaba sakumuna, vayi minlandikini miandi baba tula nkaku batu beni. 14 Bo Yesu kamona mawu, nandi kasa kuangalala ko, diawu kakambila minlandikini miandi: “Bikanu bana ba bilezi biza kuidi minu. Ayi bikanu kuba tula nkaku, kibila batu badi buka bawu, bawu bavuidi Kintinu ki Nzambi. 15 Mu bukiedika yiku lukamba ti: Woso wukhambu tambula Kintinu ki Nzambi dedi bo muana kilezi kantambudilanga kiuma, kalasa kota ko muawu.” 16 Yesu wusimba bana beni mu mioko miandi ayi wutona kuba sakumuna, mu kuba tetika mioko.
17 Bo nandi kaba basika, dibakala dimueka waba kuiza dumanga ayi wufukama va ntual’andi, bosi wunyuvula: “A Nlongisi wumboti, mbi yifueti vanga muingi yibaka luzingu lu mvu ka mvu?” 18 Yesu wunkamba: “Kibila mbi ngie wu kuthedila Nlongisi wumboti? Vasi ko mutu wunkaka widi nkua mamboti, vayi Nzambi nandi to widi nkua mamboti. 19 Ngie zebi zithumu azizi: ‘Bika kuvonda, bika kuvanga kiphinga, bika kukuiba, bika kuta kimbangi ki luvunu, bika kubonga biuma bi wadi yaku mu kumvuna, zitisa tat’aku ayi mam’aku.’” 20 Dibakala beni wunkamba: “A Nlongisi, minu yinlandakananga zithumu aziozio tona mu butoko buama.” 21 Mu luzolo, Yesu wunsikika thalu, ayi wunkamba: “Diambu dimueka dinkhambu mu ngiewu: Yenda, sumbisa biuma bioso bidi yaku ayi kabila zimbongo kuidi bakhambulu mbakulu, mu phila ayoyo ngie wala baka kimvuama ku diyilu. Bosi yiza ba nlandikini’ama.” 22 Vayi nandi wuba beni mu kiunda mu kukuwa mvutu awowo, diawu kayendila kuandi, kibila busina buwombo buba yandi.
23 Bosi Yesu wutala va ndambu ayi wukamba minlandikini miandi: “Diala ba diambu diphasi batu badi busina buwombo kukota mu Kintinu ki Nzambi!” 24 Vayi minlandikini miandi bayituka beni mu mambu amomo nandi katuba. Diawu Yesu kaba kambila: “Bana bama, didi diambu diphasi kukota mu Kintinu ki Nzambi! 25 Dilutidi diambu diluelu kamela kuviokila va divudu di thumbu, kena mutu widi busina kukota mu Kintinu ki Nzambi.” 26 Bawu baluta kuituka mu mawu, diawu banyuvudila: “Bukiedika kuandi ti vadi mutu wulenda vuka?” 27 Yesu wuba tsikika thalu ayi wuba kamba: “Kuidi batu mambu amomo malendi salama ko, vayi Nzambi katadilanga ko mawu mu phila ayoyo, kibila kuidi nandi mambu moso mansalamanga.” 28 Petelo wunkamba: “A Mfumu, befu tubikidi biuma bioso muingi ku kulandakana.” 29 Yesu wunkamba: “Minu yi kukanikisa ti: “Ni mutu wubika nzo, zikhomba zibabakala, zibakietu, ngudi, tata, bana voti zitsola, mu kibila kiama ayi mu kibila ki zitsangu zimboti, 30 wala khambu tambula kuvioka khama di zikhumbu mu thangu ayiyi, zinzo, zikhomba zibabakala, zibakietu, zingudi, bana ayi zitsola, mu zikhuamusu, bosi mu nza yimona kutambula luzingu lu mvu ka mvu. 31 Vayi bawombo badi batheti, bala ba batsuka; ayi bo badi batsuka bala ba batheti.”
32 Bo baba tombuka mu nzila muingi kukuenda ku Yelusalemi, Yesu wuba va ntual’awu, ayi minlandikini baba kuituka. Vayi batu bankaka baba kuba landakana, baba mona boma. Yesu wubue tela Kumi Wadi di bapostolo ayi wutona kuba kamba mambu maba belama kummonikina: 33 “Yuwanu, tuidi mu kutombuka ku Yelusalemi, ayi Muana Mutu bankuiza mvakula mu mioko mi zimfumu zi zinganga nzambi ayi ziescriba. Bawu bala kunzengila nkanu wu lufua ayi bala kumvakula kuidi basi nza, 34 ayi bawu bala kumvueza, bala kunlobutila* matha, bala kumbula mu bikoti ayi bala kumvonda. Vayi mu kilumbu kintatu, Nzambi wala kumvulubusa.”
35 Tiagu ayi Yoane bana ba Zebede, bafikama kuidi Yesu ayi bankamba: “A Nlongisi, tuntomba muingi wu tuvangila mambu tua kudinda.” 36 Yesu wuba yuvula: “Mambu mbi luntomba minu yiluvangila?” 37 Bawu bamvutudila: “Wu tuvana luaku lu kukala, wumueka ku khonzu’aku yi lubakala ayi wunkaka ku khonzu’aku yi lukietu, mu nkembu’aku.” 38 Vayi Yesu wuba kamba: “Benu lusa zaba ko mambu luidi mu kudinda. Bukiedika kuandi ti mulenda nuina mu mbungu minu yinkuiza nuina, voti kubotama mu mbotumunu minu yidi mu kubotimina?” 39 Bamvutudila: “Ngete, tulenda kuitu.” Bosi Yesu wuba kamba: “Benu lunkuiza nuina mu mbungu yo minu yidi mu kunuina, ayi lunkuiza botimina mu mbotumunu yo minu yidi mu kubotimina. 40 Vayi minu yisi ko nsua wu kusola mutu fueti kala ku lubakala luama voti ku lukietu luama, kibila vadi batu bakubikila bibuangu abiobio.”
41 Bo kumi dinkaka di bapostolo bazaba mawu, badasukila Tiagu ayi Yoane. 42 Vayi Yesu wuba tumisa ayi wuba kamba: “Benu luzebi ti zimfumu zi nza banyadilanga mu lukasu ayi batu badi kimfumu bammonisanga kimfumu kiawu mu lukasu. 43 Vayi buisi ko buawu benu lufueti bela, kibila woso wuntomba kiyeku ki kinza va khat’inu, kafueti ba kisadi kinu, 44 ayi woso wuntomba kuba wutheti va khat’inu, kafueti ba kisadi ki baboso. 45 Kibila Muana Mutu mvandi wuyiza, kubika ti muingi bansadila, vayi muingi kasadila bankaka ayi kavana luzingu luandi banga khudulu va mvingi batu bawombo.”
46 Bosi bawu bakota ku divula di Yeliko. Vayi bo Yesu, minlandikini miandi ayi nkangu wu batu baba basika ku Yeliko, Balitimeu, (muana Timeu) no wuba phovo ayi waba dindanga lusalusu, wuba wukala va ndeku nzila. 47 Bo kayuwa ti Yesu musi Nazaleti waba vioka, nandi wutona kutenduka: “A Yesu, Muana Davidi mbona kiadi!” 48 Mu kibila akiokio, bawombo bansemba ayi bankamba kavuena sui, vayi nandi wubuela kutenduka: “A Muana Davidi, mbona kiadi!” 49 Bosi Yesu wutelama ayi wutuba: “Ntelanu.” Batela dibakala beni wuba phovo, ayi bankamba: “Ba kibakala! Telama, nandi widi mu kutela.” 50 Muna thangu beni, nandi wutelama wuloza kikhutu kiandi kimbata ayi wuyenda vaba Yesu. 51 Bosi Yesu wunyuvula: “Mbi ngie wuntomba yikuvangila?” Phovo beni wumvutudila: “Raboni, tsadisa muingi yibue mona.” 52 Diawu Yesu kankambila: “Yenda, kiminu kiaku kibe kuvanga kubeluka.” Ayi muna thangu beni, nandi wuvutuka kubue mona ayi wutona kulandakana Yesu mu nzila.
11 Bo baba fikama ku Yelusalemi, ku mongo wu minti mi Olive wuba mu mala ma Betefage ayi Betania, Yesu wufila minlandikini miandi miodi 2 ayi wuba kamba: “Yendanu va buala buidi va ntuala, ayi bo lunkuiza vitila kuna, lunkuiza mona muana phunda wukangama, wo ni mutu kamekiabu ko. Kutulanu ayi tualanu yawu. 3 Ayi woso mutu wu lukuvula: ‘Kibila mbi lunkutudila phunda ayoyo?’, nkambanu: ‘Mfumu wuntomba yawu, ayi na kumana kuyisadila, wunkuiza yivutula.’” 4 Mu phila ayoyo, bawu bananguka vana ayi bayebata muana phunda beni yikangama va muelu, ku khonzu yi nganda mu nzila, ayi bayikutula. 5 Vayi bankaka mu batu baba vana, baba yuvula: “Makani mbi madi yinu, mu kukutula muana phunda?” 6 Bawu baba kamba mambu Yesu katuba, diawu baba bikila muingi banata yawu.
7 Batuala muana phunda beni vaba Yesu, ayi batula bikhutu biawu bimbata va mbata phunda beni, bosi Yesu wumaka vana. 8 Mvandi, bawombo bayala bikhutu biawu bi mbata mu nzila, ayi bankaka bazenga mua bitafi bi minti miba mu ndeku nzila. 9 Nkangu wu batu wuba va ntual’andi ayi wuba ku mbus’andi, baba kue tendukanga: “A Nzambi tu kudinda, vukisa muana Davidi! Mayangi kuidi no wunkuizila mu dizina di Yave! 10 Mayangi kuidi Ntinu wunkuizila mu nkuna tat’itu Davidi! A Nzambi tu kudinda, lemvuka mvukisa, ngie wunkalanga ku kibuangu kilutidi zangama!” 11 Nandi wukota ku Yelusalemi, wuyenda ku tempelu ayi wutala mu zikhonzu zioso. Vayi bo kamona ti buisi buaba kuila, nandi ayi Kumi Wadi di bapostolo babasika ayi bayenda ku Betania.
12 Mu kilumbu kilanda, bo baba basika ku divula di Betania, Yesu wumona nzala. 13 Mu mua kinanu, nandi wumona mfigu wuba na meza ayi wuyenda vana muingi kue tomba figu. Vayi bo kavitila vana, kasa kue bata ko ni figu yimueka vayi meza to, kibila yisa ba ko thangu yi zifigu. 14 Bosi nandi wukamba mfigu beni: “Ni mutu kalasa bue dia ko makundi maku.” Ayi minlandikini miandi bayuwa mawu.
15 Bawu bavitila ku Yelusalemi. Bosi Yesu wukota ku tempelu, wukukisa batu baba sumbisa ayi baba sumba biuma ku tempelu. Mvandi wutolumuna zimeza zi batu baba trokanga* zimbongo ayi bikundu bi batu baba sumbisanga mabembi. 16 Ayi nandi kasa bika ko ni mutu muingi kakota na biuma biandi ku tempelu. 17 Nandi waba kuba longa, mu kutuba: “Masi ko masonama ti: ‘Nzo’ama yala tedulu nzo yi minsambu mi batu ba zitsi zioso’? Vayi benu luma kitula yawu kisuamunu ki mivi.” 18 Bo zimfumu zi zinganga nzambi ayi ziescriba bayuwa mawu, batona kutomba luaku muingi kumvonda, vayi baba kummona boma, kibila nkangu wu batu wuba vana, baba kuangalala beni mu phila nandi kaba longila.
19 Bo buisi buaba kuila, bawu bananguka ku divula beni. 20 Vayi, va meni bo baba viokila mu nzila yiba mfigu beni, bamona ti wawu wuyuma nati mu zinganzi. 21 Bosi Petelo wutebuka moyo ayi wutuba: “Rabi, tala! Mfigu beni wusingidi wuma kuma.” 22 Yesu wumvutudila: “Banu kiminu mu Nzambi. 23 Ayi minu yimu kamba mu bukiedika ti: Woso wunkamba mongo awowo: ‘Botuka avava ayi wukikuba mu ḿbu,’ na kukhambu ba divuda mu ntima, vayi kuba kiminu ti mambu kabe tuba mankuiza monika, buna mawu mankuiza salama. 24 Diawu yiku lukambila mu bukiedika ti: Biuma bioso lundinda mu nsambu, banu kiminu ti luma bitambula, ayi lunkuiza bitambula. 25 Ayi bo luntelama muingi kusambila, lemvukilanu zinzimbala zi badi yinu, muingi Tat’inu widi ku diyilu, kalemvukila mvandi zinzimbala zinu.” 26* ——
27 Bosi babue vitila ku Yelusalemi. Ayi bo Yesu kaba diata ku tempelu, zimfumu zi zinganga nzambi, ziescriba ayi bakulutu bayiza vo kaba 28 ayi banyuvula: “Mu lutumu lu nani widi mu kuvangila mambu amomo? Ayi nani wu kuvana lutumu beni lu kuvanga mambu amomo?” 29 Yesu wuba kamba: “Minu yeluvana kiuvu kimueka. Benu kuphana mvutu, buna minu mvama yinkuiza lukamba mu lutumu lu nani yidi mu kuvangila mambu amomo. 30 Kuidi nani Yoane katambudila lutumu lu kubotika batu, kuidi Nzambi yi diyilu voti kuidi batu? Phananu mvutu.” 31 Vayi baveka batona kuyikuvusa, mu kutuba: “Befu kutuba kuidi ‘Nzambi yi diyilu,’ nandi wunkuiza tukamba: ‘Buabu, kibila mbi lukhambu kunkikinina?’ 32 Vayi befu kutuba: ‘Kuidi batu,’ mambu mbi mankuiza tumonikina?” Kibila bawu baba boma bu nkangu wu batu wuba vana, mu kuzaba ti baboso baba kikininanga ti Yoane wuba ḿbikudi. 33 Diawu bawu bavutudila Yesu: “Tusa zaba ko.” Yesu wuba kamba: “Minu mvama yisi mukamba ko mu lutumu lu nani yidi mu kuvangila mambu amama.”
12 Bosi Yesu wutona kuba kambila mu bifuani: “Vaba dibakala dimueka wuvata tsola yi vinu, ayi wukaka yawu luphangu, wuvanga mvandi kibuangu ki kuvangilanga vinu ayi wutelimisa vawu dikunzi. Bosi wulukisa tsola beni kuidi mimvati, ayi wuyenda ku tsi yinkaka. 2 Mu thangu yifuana, nandi wutuma kisadi kiandi kuidi mimvati, muingi bamvana mua mimbutu mi vinu. 3 Vayi mimvati beni bambuila, bansuva khuba ayi bankamba kenda kuandi mukhambu kumvana ni kiuma. 4 Nandi wubue fila kisadi kinkaka, vayi bawu bambula mu ntu ayi bamfuisa tsoni. 5 Nandi wubue fila wunkaka, vayi bawu bamvonda, bosi wubue fila nkangu wunkaka wu bisadi: bankaka mu bawu baba vanga phasi, ayi bankaka baba vonda. 6 Bosi mfumu yi tsola yi vinu, wufila muan’andi wu luzolo kuidi mimvati mu kutuba: ‘Bawu bankuiza kinzika muan’ama.’ 7 Vayi mimvati beni batuba: ‘Awuwu nandi wunkuiza vua kiuka kioso, yizanu tumvonda muingi tusiala na kiuka kioso.’ 8 Mu phila ayoyo bawu bambuila, bamvonda ayi bankuba ku nganda tsola yi vinu. 9 Buabu, mbi mfumu yi tsola yi vinu kankuiza vanga? Bukiedika, nandi wunkuiza vutuka muingi kuvonda mimvati, ayi kuvana tsola beni kuidi bankaka. 10 Benu lutanganga ko mambu amama Masonama ti: ‘Dimanya dio mintungi bakhambu vua nkinza, diawu diyiza ba dimanya dimfunu va thokongo.* 11 Dimanya beni difumina kuidi Yave, ayi diawu didi luvalu va mesu mitu’!”
12 Mu phila ayoyo, bawu baba tomba kunkanga, kibila bazaba ti bawu nandi kaba tubila mu kifuani akiokio. Vayi baba boma bu nkangu wu batu, diawu bambikila ayi bayenda kuawu.
13 Bosi bafila mua ndambu mu bafalisi ayi batu baba buelanga Elodi mioko, muingi bambaka kibila mu mambu kankuiza tuba. 14 Bo bavitila, bawu bankamba: “A Nlongisi, tuzebi ti ngie wuntubanga kiedika ayi wisintomba ko kukuangidika batu, kibila wumonisanga ko luvasanu kuidi batu, vayi wunlonganga nzila yi Nzambi. Buabu, vadi nsua voti ndamba, kufuta phaku kuidi Sezali yitedi kadika mutu? 15 Tufueti futa voti ndamba?” Bo Yesu kazaba mayindu mawu mambi, nandi wuba kamba: “Kibila mbi mu kuthotila? Phananu denario yimueka muingi yimona.” 16 Bamvana denario yimueka, ayi nandi wuba yuvula: “Fikula ayiyi ayi bisono abibi, bidi bi nani?” Bawu bamvutudila: “Bidi bi Sezali.” 17 Bosi Yesu wuba kamba: “Futanu kuidi Sezali biuma bi Sezali, vayi kuidi Nzambi biuma bi Nzambi.” Ayi bawu bayituka beni mu mawu.
18 Bosi basadusi bakhambu kikininanga mu luvulubukusu, bafikama vo kaba ayi banyuvula: 19 “A Nlongisi, Mose wutuba ti: “Boti dibakala fuidi, ayi wumbika nkazi, mukhambu buta bana, buna khomb’andi kafueti kuela mfuizi beni, muingi kabutila khomb’andi bana. 20 Va khat’itu vaba sambuadi di zikhomba. Wutheti wukuela, vayi wufua mukhambu buta ni muana. 21 Ayi wummuadi wukuela nkietu beni, vayi mvandi wufua mukhambu buta ni muana, ayi mawu mamonikina kuidi khomba wuntatu. 22 Ayi ni wumueka mu sambuadi di zikhomba zioso, wubuta muana. Bosi ku tsuka nkietu beni mvandi, wuyiza fua. 23 Buabu, mu luvulubukusu nani mu zikhomba zioso wala ba nnuni’andi? Kibila nandi wuba nkazi wu sambuadi dioso di zikhomba.” 24 Yesu wuba vutudila: “Benu luisimmona ko ti luidi mu kuyivuna? Kibila lusa zaba ko ni Masonoko ayi mvandi mangolo ma Nzambi. 25 Kibila bo batu bala vulubuka mu bafua, babakala balasa kuela ko ayi ni bakietu balasa bavana ko muingi baba kuela, kibila bala ba buka zimbasi ku diyilu. 26 Mu matedi luvulubukusu lu bafua, benu lusa tanga ko mu buku yi Mose, kinongu kitedi nti wu zitsendi, bo Nzambi kankamba ti minu yidi Nzambi yi Abalahami, Nzambi yi Isaki ayi Nzambi yi Yakobi’? 27 Nandi widi Nzambi, kubika kuandi yi bafua, vayi yi batu bamonyo. Diawu, benu kuvunuka luidi mu kuvunuka.”
28 Bo wumueka mu ziescriba kafikama vana, ayi kayuwa mambu baba findasana ziphaka, ayi bo kamona ti Yesu wuvana mvutu mu phila yimboti, diawu kayuvudila: “Lutumu mbi lulutidi mu zithumu zioso?” 29 Yesu wumvutudila: “Lutumu lutheti luidi: ‘Yuwanu, benu basi Isaeli: Yave Nzamb’itu, widi Nzambi yimueka to Yave. 30 Zola Yave Nzambi’aku, mu ntim’aku woso, mu muel’aku woso, mu mayindu maku moso ayi mu mangolo maku moso.’ 31 Lummuadi luidi: ‘Zola wadi yaku dedi bo wuyizodilanga.’ Vasi ko Zithumu zinkaka zilutidi kena zithumu aziozio.” 32 Escriba beni wunkamba: “A Nlongisi, ngie betuba buboti, dedi bo madidi nguizani na kiedika: ‘Vadi Nzambi yimueka, ayi vasi ko Nzambi buka nandi’, 33 ayi kuzola Nzambi mu ntima woso, mu phisulu yoso ayi mu mangolo moso, mvandi kuzola wadi yaku dedi bo wuyizodilanga, bulutidi kena makaba moso maviku ayi minkhailu.” 34 Mu phila ayoyo, Yesu wuvisa ti nandi wuvana mvutu mu diela, diawu kankambila: “Ngie wisi ko kinanu muingi kukota mu Kintinu ki Nzambi.” Vayi ni mutu kasa bue ba ko kibakala ki kubue mvana biuvu.
35 Vayi, mu thangu Yesu kaba tatamana kulonga ku tempelu, nandi wutuba: “Kibila mbi ziescriba bantubilanga ti Klistu widi muana Davidi? 36 Naveka Davidi mu thuadusulu yi phevi yinlongo wutuba: ‘Yave wukamba kuidi Mfumu’ama: “Kala va khonzu’ama yi lubakala, nati yala tula zimbeni ziaku ku tsi bitambi biaku.” 37 Boti naveka Davidi wuntedila Mfumu, buabu, buidi nandi kadidi muan’andi?”
Ayi nkangu woso wu batu wuba vana, baba kuwa mu mayangi. 38 Nandi waba kuba longanga, mu kutuba: “Banu keba keba kuidi ziescriba, banzolanga kudiata na mazuela makula, bantombanga kutambula nzitusu mu mazandu manneni, 39 banzolanga kukala mu bikundu bidi ku ntuala,* mu zinzo zi lukutukunu ayi mu bikundu bilutidi nkinza mu minkungi. 40 Bawu bantianga kuvionya biuma mu zinzo zi mimfuizi ayi bantianga kuvanga minsambu mikula muingi kuyimonisa. Bawu bala tambula lufundusu lulutidi ngolo.”
41 Yesu wukala va kibuangu kaba nungina kumona zikasu zi minkhailu, bosi wumona nkangu wu batu baba tula zimbongo mu zikasu, ayi mvandi wumona bisina biwombo baba tula zimbongo zi bisengu muna. 42 Bosi vavitila mfuizi mueka wukhambu beni mbakulu, ayi wutula muna zimbongo wadi zi bisengu zikhambu ba beni luvalu. 43 Nandi wutela minlandikini miandi, ayi wuba kamba: “Mu bukiedika yiku lukamba ti: Mfuizi awowo wukhambulu beni mbakulu, maluta tula zimbongo mu kasu kena batu boso bankaka. 44 Kibila batu boso abobo, babe tula mu kasu zimbongo bakhambu mvua beni nkinza, vayi nandi kheti mukhambu ba beni mbakulu, betula ziazioso zibe ba yandi muingi kuyizingisa.”
13 Mu thangu kaba basika ku tempelu, wumueka mu minlandikini miandi wunkamba: “A Nlongisi, tala ḿboti mamanya amomo ayi zinzo zi kukuitukila zidi ku tempelu!” 2 Vayi Yesu wunkamba: “Widi mu kumona zinzo zioso aziozio zinneni? Vasi ko dimanya diala tatamana va mbata dimanya dinkaka va kibuangu akiki, mukhambu tuluka.”
3 Bo kaba wukala va mongo wu minti mi Olive, vo kaba nunga kumuena tempelu, bo baba va baveka, Petelo, Tiagu, Yoane ayi Andele banyuvula: 4 “Wutu kamb’abu, thangu mbi mambu amomo mala monikina ayi kidimbu mbi kiala monisa tsukulu yi mambu amomo?” 5 Mu phila ayoyo, Yesu wuba kamba: “Banu keba keba muingi ni mutu kabika ku luvuna. 6 Kibila bawombo bala kuizila mu dizina diama, mu kutuba: ‘Minu yidi Klistu’, ayi bala vuna bawombo. 7 Kubotula kuandi amomo, bo luala kuwa kutubila matedi mimvita ayi zitsangu zi mimvita, bikanu kuba beni boma. Kibila mambu amomo mafueti monika, vayi yalasa ba ko tsukulu.
8 “Kibila tsi yala nuanisa tsi yinkaka ayi kintinu kiala nuanisa kintinu kinkaka, kuala ba zindikununu zintoto mu bibuangu biviakana, mvandi bidia biala ba phasi. Mambu moso amomo, mala ba thonono yi ziphasi.
9 “Vayi banu keba keba. Kibila bala ku lunata mu zinzo zi lufundusu zi tsi ayi bala ku lubula mu zinzo zi zikhutukunu, mvandi bala ku lunata va ntuala zimfumu zi luyalu ayi mintinu mu kibila kiama, muingi luba vana kimbangi. 10 Mvandi mu zitsi zioso, zitsangu zimboti zifueti samunu theti. 11 Ayi bo bala ku lunata va ntual’awu, lubika kuazuka mu matedi mambu lunkuiza tuba, vayi lufueti tuba to mambu phevi kala ku muvana mu kilokula beni. Kibila bakana ko benu muala koluka, vayi phevi yinlongo. 12 Mvandi, khomba wala vondisa khomb’andi, tata wala vondisa muan’andi ayi bana bala balukila matata mawu ayi bala kuba vondisa. 13 Ayi bala kululenda kuidi batu boso mu kibila ki dizina diama. Vayi woso wala kindama nati kuna tsuka, wala vuka.
14 “Diawu, bo luala mona kiuma kidi khenyi kintuadisanga mbungulu kukota ku kibuangu kakhambulu nsua (bika ntangi kasadila phisulu’andi), buna batu bala ba ku Yuda, bafueti tina ku mbata miongo. 15 Woso mutu wala batakana* ku kibuangu kidi ku yilu nzo, kabika kukuluka ayi kabika kubue kota ku nzo’andi muingi kabonga biuma biandi, 16 ayi mutu wala batakana ku tsola, kabika kubue vutuka muingi kuelanda kikhutu kiandi ki mbata. 17 Kiadi ayi kiunda kuidi bakietu bala ba mu buemba ayi bala kuemika mu bilumbu binani! 18 Tatamananu kusambila, muingi mambu amomo mabika kumonikina mu thangu kiozi kingolo, 19 kibila bilumbu beni, biala ba bilumbu bi ziphasi zingolo, zio ka zimonikiniabu ko tona vana thonono bo Nzambi kavanga biuma, nati mu thangu ayiyi, ayi zialasa bue monika ko. 20 Bukiedika, boti Yave kalasa kufisa ko thangu* beni, khanu ni mutu kalasa vuka ko. Vayi mu kibila ki basolu, Nzambi wala kufisa thangu beni.
21 “Mvandi, va kuba mutu wu mukamba: ‘Talanu! Klistu widi avava!’ voti “Talanu! Widi kunani!” bikanu kunkikinina. 22 Kibila vala monika batu bawombo bala tuba ti badi Klistu ayi vala monika mimbikudi mi luvunu bala vanga bidimbu ayi mangitukulu muingi boti kuba kuvukumuna baklistu basolu. 23 Vayi, banu balubuka. Yima lukamba mambu moso amomo ava mamonika.
24 “Vayi bo ziphasi zingolo ziala vioka, muinya wala kituka kitombi, ngonda yalasa vana ko kiezila, 25 zimbuetila ku diyilu ziala doduka ayi mangolo ma diyilu mala nyikuka. 26 Bosi muala mona Muana Mutu kukuiza mu matuti ku diyilu mu mangolo mawombo ayi mu nkembu. 27 Nandi wala fila zimbasi ayi wala kutikisa batu bandi basolu badi mu zikhonzu zinna zi ntoto va kimueka, kutonina ku khonzu yimueka yi ntoto nati ku khonzu yinkaka yi diyilu.
28 “Longukanu mu kifuani akiki ki nti wu zifigu: mu thangu matafi mantona kubasisa meza mamona, benu lumvisanga ti thangu yi mvula yima fikama. 29 Bobuawu mvandi, benu kumona mambu moso amomo kumonika, buna zabanu ti nandi mafikama, weka va muelu. 30 Minu yiku lukamba ti, mbandu ayiyi yalasa vioka ko ava mambu moso amomo, mamonika. 31 Diyilu ayi ntoto biala vioka, vayi mambu mami malasa vioka ko mukhambu salama.
32 “Vayi mu matedi kilumbu ayi thangu beni, ni mutu kasa zaba ko, ni zimbasi ku diyilu ni Muana Mutu, vayi Tata to zebi. 33 Banu balubuka,* ayi tatamananu bakotuka, kibila benu lusa zaba ko thangu yifuana Nzambi katsikika. 34 Mawu madi buka dibakala dimueka, ava nandi kenda ku tsi yinkaka, wubika nzo’andi mu lukiebu lu bisadi biandi. Ayi wuvana kisalu kuidi kadika kisadi, bosi wutuma muingi nsungi wu muelu katatamana kusunga. 35 Diawu, tatamananu kuba bakotuka, kibila lusa zaba ko thangu mbi mfumu yi nzo kankuizila, kuba kuandi va masika, va khati builu, ava buisi bukia ove meni meni, 36 muingi bo nandi kala kuiza mu kinzimbukulu, kabika ku lubata balala. 37 Vayi mambu yidi muku lukamba, yinkamba mvandi baboso: Tatamananu kuba bakotuka.”
14 Vaba khambu bilumbu biodi ava kilumbu ki Pasika ayi ki Nkungi wu Mapha makhambu Luvi.* Zimfumu zi zinganga nzambi ayi ziescriba mu diela baba tomba luaku muingi kukanga Yesu ayi kumvonda. 2 Bawu baba tuba: “Tubikanu kuvangila mawu mu kilumbu ki nkungi, kibila ḿba dikabu dilenda tuadisa divunza.”
3 Bo Yesu kaba dia ku Betania, ku nzo Simoni, no wuba buazi, vavitila nkietu mueka wuba na kibudika ki alabasto muba malasi ma nardo maba mfimbu wumboti bakhambu sobikisa ayi maba beni thalu. Nandi wuzibula kibudika beni ayi wutona kudukula malasi beni ku ntu Yesu. 4 Mu kibila akiokio, bo bankaka bamona mawu bayituka beni ayi batona kuyikuvasana: “Kibila mbi bambungila malasi amomo madi mfimbu wumboti? 5 Khanu babe sumbisa malasi amomo mu kuvioka 300 di zidenario, ayi kuvana zimbongo beni kuidi batu bakhambulu mbakulu!” Bawu banyonga beni mu mambu nkietu awowo kavanga. 6 Vayi Yesu wuba kamba: “Bikanu kuntatisa. Kibila mbi muidi mu kutatisila nkietu awowo? Diambu nandi kabe kuphangila, didi beni dimboti. 7 Kibila batu bakhambulu mbakulu bala tatamana kuba yinu, ayi benu lulenda kuba vangila mamboti thangu zioso muntomba, vayi minu yalasa tatamana ko kuba yinu. 8 Nandi bevanga mo kabe nunga, ayi nandi betuama kudukula malasi madi mfimbu wumboti mu nyitu’ama, muingi kukubika nyitu’ama yinkuiza ziama. 9 Minu yiku lukamba mu bukiedika ti: Kioso kua kibuangu bala samuna zitsangu zimboti mu nza yimvimba, mambu nkietu awowo kabe vanga, mvandi bala kuma tubilanga muingi bantebukilanga moyo.”
10 Ayi Yuda Isikalioti, wumueka mu Kumi Wadi di bapostolo, wuyenda kuidi zimfumu zi zinganga nzambi muingi kuba kuvula buidi nandi kalenda vakudila Yesu kuidi bawu. 11 Bo bayuwa mawu, bawu bayangalala ayi bakanikisa kuvana Yuda zimbongo zi palata. Diawu nandi katonina kutomba luaku muingi kuvakula Yesu.
12 Bosi mu kilumbu ki theti ki Nkungi wu Mapha Makhambulu Luvi, bo baba vananga nkhailu wu nkungi wu Pasika, minlandikini miandi banyuvula: “A Mfumu, kuidi ngie wuntomba tukubikila biuma muingi tudila bidia bi Pasika?” 13 Mu phila ayoyo, nandi wutuma minlandikini miandi miodi ayi wuba kamba: “Yendanu ku khati divula, ayi ma ludengana dibakala dimueka widi mbasa bavangila mu tuphandu yidi nlangu. Nlandakananu, 14 ayi koso ko kankota, yuvulanu kuidi mutu wuvuidi nzo: ‘Nlongisi betuba: “Khonzu mbi yidi sala banyambilanga zinzenza, muingi minu ayi minlandikini miama tudila Pasika?”’ 15 Ayi nandi wunkuiza lumonisina sala yinneni yidi ku kibanga, yikubuku buboti na biuma bioso. Kuawu lufueti kubikila biabioso tunkuiza tomba.” 16 Bosi minlandikini bayenda, bakota ku divula ayi babata mamoso mu phila nandi kaba kambila, ayi bakubika bidia bi Pasika.
17 Bosi va builu, nandi wuyenda kuna na Kumi Wadi di bapostolo. 18 Bo baba bakala va meza ayi baba dia, Yesu wuba kamba: “Bukiedika yiku lukamba ti: Wumueka mu benu widi mu kudia yama, wunkuiza phakula.” 19 Bawu batona kuba mu kiunda ayi kadika mutu mu bawu wutona kunkuvula: “A Mfumu, bukiedika ti minu?” 20 Nandi wuba kamba: “Wumueka mu Kumi Wadi, no widi mu kutula yama koko mu lulonga. 21 Kibila Muana Mutu wankuenda kuandi, dedi bo Masonoko mantubila matedi nandi, vayi kiadi kuidi mutu wumvakula Muana Mutu! Kibila bulutidi mboti boti mutu awowo kasa butuka ko.”
22 Ayi bo baba tatamana kudia, Yesu wubonga dipha, wusambila, bosi wubukuna diawu ayi wuvana kuidi minlandikini miandi, mu kutuba: “Tambulanu, dipha adidi dinsundula nyitu’ama.” 23 Ayi bo kabonga mbungu yiba vinu, wuvanga nsambu ayi wuba vana yawu, bosi baboso banua. 24 Ayi wuba kamba: “Yawu yinsundula menga mami ma luwawanu mankuiza tengulu, muingi kutuadisa ndandu kuidi batu bawombo. 25 Bukiedika yiku lukamba ti: Minu yalasa bue nua ko yinu vinu, nati mu thangu yala bue nua vinu yimona mu Kintinu ki Nzambi.” 26 Bo bamana kukuimbila minkunga mi kuzitisila Nzambi, babasika ayi bayenda ku mongo wu minti mi Olive.
27 Ayi Yesu wuba kamba: “Mu builu abubu, benu boso munkuiza ndiekula kibila madi masonama: ‘Yala vonda nsungi wu mamemi, ayi nkangu woso wu mamemi wala tiakana.’ 28 Vayi bo bala kuphulubusa, ava benu muvitila ku Ngalili, minu yala tuama kuna.” 29 Vayi, Petelo wunkamba: “Kheti baboso bankuiza kuyekula, minu yisinkuiza kuyekula ko.” 30 Diawu Yesu kankambila: “Bukiedika yiku kamba ti: Mu builu abubu, ava tsusu yikokula khumbu ziwadi, ngie wunkuiza mbanga khumbu zitatu.” 31 Vayi Petelo wutatamana kunkamba: “Kheti vankuiza tombulu kufua yaku a Mfumu, minu yisinkuiza kumanga ko.” Ayi minlandikini mioso mvawu batuba momawu mambu.
32 Bosi bavitila ku kibuangu bantedilanga Ngetesemani, ayi nandi wukamba kuidi minlandikini miandi: “Kalanu avava ayi theliminanu kibila minu yekue sambila.” 33 Nandi wunata Petelo, Tiagu ayi Yoane. Bosi Yesu wuyiza tona kuba mu kiunda kiwombo ayi waba kuazuka beni. 34 Ayi nandi wuba kamba: “Kiunda kidi yama, kidi beni kingolo ayi ki kuphanga kutomba kufua. Sialanu avava ayi tatamananu kuba bakotuka.” 35 Ayi bo kadiata mua nkadu ku ntuala, nandi wufukama, wuyinika kinya kiandi va tsi ayi wutona kusambila, muingi boti kuba, thangu yinani yi ziphasi yibika kunkuizila. 36 Ayi wutuba: “Aba, Tata, kuidi ngie mambu moso mansalamanga, tatula mbungu ayiyi kuidi minu. Kheti bobo, yisintomba ko luzolo luama luvangama, vayi luzolo luaku luvangama.” 37 Bo nandi kavutuka, wuye babata badi mu kulala, diawu kakambila Petelo: “Simoni, ngie widi mu kulala? Wusa baka ko mangolo ma kutatamana kuba wukotuka kheti mu kilokula kimueka? 38 Tatamananu bakotuka ayi tatamana kusambila, muingi mubika bua mu zithotolo. Bukiedika, mutu widi phuila yi kuvanga mambu masulama, vayi nyitu yidi yilebakana.” 39 Nandi wubue batatuka ayi wusambila mu kutuba momawu mambu. 40 Ayi bo kabue vutuka, wuba bata babe lala, kibila mesu mawu maba zita beni mu kibila ki tolo, diawu basa zaba ko mvutu wu kumvana. 41 Bo kabue vutuka mu khumbu yintatu, nandi wuba kamba: “Mu thangu ayiyi yinkinza, benu muidi mu kuvunda ayi muidi mu kulala! Bikanu kubue lala! Thangu yima fuana! Muana Mutu be kumvakula mu mioko mi batu ba masumu. 42 Telamanu, tuendianu kuitu. Talanu! Mutu no widi mu kuphakula kemu kuiza.”
43 Muna thangu beni, bo Yesu kaba koluka, Yuda wumueka mu Kumi Wadi di bapostolo, wuvitila va kimueka na nkangu wu batu baba na zimbedi ayi bimbondo. Zimfumu zi zinganga nzambi, ziescriba ayi bakulutu ba dikabu, bawu bafila batu beni. 44 Mutu wumvakula wuba vana kidimbu mu kuba kamba: “No minu yinkuiza vana besu, nandi lufueti kanga ayi nnatanu mu kunkengidila buboti.” 45 Bosi nandi wuyenda vaba Yesu, wumfikama ayi wunkamba: “Mboti Rabi, bosi wumvana besu. 46 Mu phila ayoyo, bawu bambuila ayi bankanga. 47 Vayi wumueka mu batu baba vana, wutitika mbedi ayi wuzenga dikutu di kisadi ki nkulutu wu zinganga nzambi. 48 Bosi Yesu wuba kamba: “Minu yidi mvondi muingi luiza khanga na zimbedi ayi bimbondo? 49 Kadika kilumbu, yaba banga yinu ku tempelu muingi kulonga, vayi kheti bobo, benu luisa kukhanga ko, vayi mambu amama mafueti monika muingi kudukisa Masonoko.”
50 Bosi minlandikini miandi mioso banyekula ayi batina. 51 Vayi vaba ditoko dimueka, wutetika to kikhutu ki thalu mu nyitu, vayi nandi wuba pheni nkua, wutona kunlandakana, ayi batu bameka kumbuila, 52 vayi nandi wusa yekula bikhutu beni ayi wutina pheni nkua.
53 Bosi banata Yesu kuidi nkulutu wu zinganga nzambi, ayi zimfumu zioso zi zinganga nzambi, bakulutu ayi ziescriba, bakutakana. 54 Vayi Petelo, mu mua kinanu, wunlandakana nati va nganda luphangu lu nkulutu wu zinganga nzambi, ayi wukala va kimueka na bisadi bi nkulutu beni, mu thangu baba kota mbazu. 55 Zimfumu zi zinganga nzambi ayi mimfundisi mioso mi Sinedrio, baba tomba batu banta kimbangi, muingi babaka bibila bi kuzengila Yesu nkanu wu lufua, vayi vasa monika ko ni mutu. 56 Bukiedika, bawombo baba vana kimbangi ki luvunu matedi Yesu, vayi kimbangi baba ta, kisa ba ko nguizani. 57 Mvandi bankaka batelama ayi baba vana kimbangi ki luvunu matedi nandi, mu kutuba: 58 “Befu tuyuwa dibakala adiodio kutuba ti: ‘Minu yilenda tulula tempelu ayiyi yivangulu mu mioko mi batu, ayi mu bilumbu bitatu, yilenda bue tunga yinkaka yikhambu vangulu mu mioko mi batu.’” 59 Vayi kheti bobo, kimbangi kiawu kisa ba ko nguizani.
60 Bosi nkulutu wu zinganga nzambi wutelama va khati’awu ayi wuyuvula Yesu: “Ngie wisimvana ko ni mvutu wumueka? Mbi wulenda tuba mu mambu batu abobo bama kufundila?” 61 Vayi nandi wutatamana kuba sui ayi kasa vana ko ni mvutu. Nkulutu wu zinganga nzambi wubue nkuvula: “Ngie widi Klistu Muana Nzambi Yinlongo?” 62 Yesu wumvutudila: “Ngete, ayi benu luala mona Muana Mutu wukala va khonzu yi lubakala lu Nkua Ngolo Zioso ayi kukuiza mu matuti ma diyilu.” 63 Mu kibila akiokio, nkulutu wu zinganga nzambi wukakuna kikhutu kiandi ayi wutuba: “Kibila mbi tufueti bue tombila zimbangi? 64 Benu luma kuwa phila nandi kama vuezila Nzambi. Buabu diyindu mbi dike yinu?” Baboso babaka makani ma kunzengila nkanu wu lufua. 65 Ayi bankaka batona kunlobutila matha, bankaka bamfuka kizizi, bankaka bamviva makhomi ayi baba tuba: “Bikula!” Ayi bo bamana kumviva zimbata, minkengididi mi nzo yi lufundusu bannata.
66 Bo Petelo kaba wukala ku nganda, vavitila kisadi kimueka ki nkietu ki nkulutu wu zinganga nzambi. 67 Bo kamona Petelo kuyota mbazu, nandi wunsikika thalu ayi wunkamba: “Ngie mvaku wubedi va kimueka na Yesu awowo, musi Nazaleti.” 68 Vayi nandi wumanga, mu kutuba: “Minu yisa kunzaba ko ayi yisa zaba ko mambu amomo ngie widi mu kutuba.” Bosi nandi wubasika va muelu wu luphangu. 69 Kisadi beni ki nkietu wubue mona Petelo, ayi wukamba batu baba vana: “Dibakala adiodio, widi wumueka mu bawu.” 70 Vayi nandi wubue manga. Ayi bo vavioka mua thangu, batu baba vana batona kukamba Petelo: “Ngie mvaku widi wumueka mu bawu, kibila ngie widi musi Ngalili.” 71 Vayi nandi wutona kuyisinga naveka ayi kuleva phesi, mu kutuba: “Minu yisa zaba ko dibakala adiodio benu luidi mu kutubila!” 72 Ayi muna thangu beni, tsusu yikokula mu khumbu yimmuadi, ayi Petelo wutebuka moyo mambu Yesu kankamba: “Ava tsusu yikokula khumbu wadi, ngie wunkuiza mbanga khumbu zitatu.” Diawu Petelo kabela beni mu kiunda ayi wutona kudila.
15 Bo buisi bukia, zimfumu zi zinganga nzambi, bakulutu, ziescriba, kubunda mvandi mimfundisi mioso mi Sinedrio bakutakana, muingi kubaka makani matedi mbi bafueti vanga. Bosi bakanga Yesu, bannata ayi banyekula kuidi Pilatu. 2 Bosi Pilatu wunyuvula: “Ngie widi Ntinu wu basi yuda?” Yesu wumvutudila: “Ngie veka widi mu kutuba mawu.” 3 Vayi zimfumu zi zinganga nzambi, baba kumfundila mambu mawombo. 4 Pilatu wubue mvana kiuvu mu kutuba: “Ngie wisimvana ko ni mvutu wumueka? Wisinkuwa ko mambu mawombo badi mu kufundila?” 5 Vayi Yesu kasa mvana ko ni mvutu wumueka, diawu Pilatu kayitukila beni.
6 Mu kilumbu ki nkungi, nandi wuba kifu ki kubasisanga mutu wumueka widi mu buloku no dikabu bansola. 7 Mu thangu beni, dibakala dimueka baba tedilanga Balabasi, wuba mu buloku na bankua divunza bankaka bavonda mutu mu divunza batuadisa. 8 Mu phila ayoyo, nkangu wu batu wufikama ayi batona kudinda kuidi Pilatu muingi kaba vangila diambu kaba kifu ki kuba vangila. 9 Mu kibila akiokio, Pilatu wuba yuvula: “Luntomba minu yibasisa Ntinu wu basi yuda?” 10 Kibila nandi wuzaba ti zimfumu zi zinganga Nzambi bavakudila Yesu mu kibila ki nsoki. 11 Vayi zimfumu zi zinganga nzambi bavukumuna nkangu wu batu wuba vana, muingi badinda babasisa Balabasi kubika kuandi Yesu. 12 Bosi Pilatu wubue bakuvula: “Buabu mambu mbi yifueti vangila no benu muntedila Ntinu wu basi yuda?” 13 Bawu babue tenduka: “Ḿbanda va dikunzi!” 14 Vayi Pilatu wuba yuvula: “Kibila mbi? Diambu mbi dimbi nandi kabe vanga?” vayi bawu babue luta tenduka: “Ḿbanda va dikunzi!” 15 Mu phila ayoyo, bo Pilatu kaba tomba kukuangidika nkangu wu batu wuba vana, nandi wubasisa Balabasi, bosi wutuma babula Yesu bikoti ayi wumvana muingi bambanda va dikunzi.
16 Masodi banata Yesu ku nganda luphangu lu nzo yi mfumu’awu ayi batumisa nkangu woso wu masodi. 17 Bawu bamvuika kiyunga ki benga, bavanga kolowa yi zitsendi, bamvuika yawu, 18 ayi batona kunkamba: “Mboti, Ntinu wu basi Yuda!” 19 Mvandi, batona kunkuata mua nti ku ntu, bantabudila* matha, bosi bafukama va ntual’andi ayi badukama. 20 Bo bamana kumvueza, bambotula kiyunga beni kibenga ayi babue mvuika bikhutu biandi. Bosi bannata ku nganda muingi bambanda va dikunzi. 21 Mvandi dibakala dimueka baba tedilanga Simoni musi Cirene, wufumina ku tsola, tata yi Alesandele ayi Rufu, wuviokila vana. Bawu bankuika muingi kanata dikunzi beni.
22 Mu phila ayoyo, bannata va kibuangu baba tedilanga Ngolongota, kinsundula “kibuangu ki mivesi mintu.” 23 Ku kibuangu beni, bamvana vinu basobikisa na mirra, vayi nandi wumanga kunua yawu. 24 Ayi bambanda va dikunzi, bosi bakabana bikhutu biandi mu kusadila dimanya buka di lidon, muingi kuzaba bio kadika mutu kafueti bonga. 25 Kiba kilokula kintatu, bo bambanda va dikunzi. 26 Ayi mambu basonika mo baba kumfundila, maba tuba: “Ntinu basi Yuda.” 27 Babanda mvandi mivi miodi va khonzu’andi, wumueka ku khonzu yi lubakala ayi wunkaka ku khonzu yi lukietu. 28* —— 29 Ayi baboso baba viokila vana, baba finganga Yesu ayi baba nyikunanga ntu mu kutuba: “Ngie waba tubanga ti wulenda tolumuna tempelu ayi kutunga yawu mu bilumbu bitatu, 30 wuyivukisa ngie veka, mu kukuluka va dikunzi adiodio.” 31 Bobuawu mvandi, zimfumu zi zinganga nzambi va kimueka na ziescriba, baba kumvueza mu kutuba: “Nandi wuvukisidi bankaka, vayi kasi mu kuyivukisa ko naveka! 32 Boti nandi widi Klistu ayi Ntinu wu basi Isaeli, buna kakuluka va dikunzi muingi befu tumona ayi tukikinina.” Mvandi mivi miba va khonzu’andi baba kumvueza.
33 Bo kilokula kinsambanu kituka, vayiza ba kitombi kingolo va kizunga kioso kinani ki ntoto nati mu kilokula kivua. 34 Ayi mu kilokula kivua, Yesu wutenduka, mu kutuba: “Eli, Eli lama sabactani? Mawu mansundula: “Nzambi’ama, Nzambi’ama, kibila mbi makhuekudila?” 35 Bo bawu bayuwa mawu, bankaka mu batu baba vana batuba: “Talanu! Nandi widi mu kutela Elia.” 36 Bosi wumueka mu bawu wuduma, wubonga esponja, wubuika kiawu mu vinu yiba ngami, bosi wutula kiawu mu mua nti ayi wuvana Yesu muingi kanua mu kutuba: “Ḿbikanu kaba vovo! Muingi tumona boti Elia wunkuiza mbotula avovo.” 37 Vayi Yesu wutenduka, bosi wumana monyo. 38 Ayi kurtina* yiba ku tempelu, yikhakuka mu bitini biodi, kutona ku yilu nati kuwanda. 39 Bosi bo nkulutu masodi wuba vana ntual’andi kamona mambu moso amomo mamonika, nandi wutuba: “Bukiedika, awowo wubedi Muana Nzambi.”
40 Vaba mvandi bakietu baba tala ku kinanu, mu bawu muba Malia Madalena ayi Malia ngudi yi Tiagu wu Ditoko,* Yozesi ayi Salome. 41 Bakietu abobo, baba minlandikini miandi ayi baba kunsadisanga bo nandi kaba ku Ngalili. Mvandi, vaba bakietu bankaka bayenda yandi ku Yelusalemi.
42 Bo buisi buaba kuila ayi kiba kilumbu ki khubumunu, mawu mansundula kilumbu kimbanga ava kilumbu ki kisabala, 43 vavitila Yozefi musi Alimateia, wumueka mu bakulutu ba Sinedrio wuba beni wuzabakana no mvandi waba vingila Kintinu ki Nzambi. Mu kibakala, nandi wuyenda kuidi Pilatu ayi wundinda nyitu yi Yesu. 44 Vayi Pilatu waba tomba kuzaba boti Yesu befua, diawu katumisina nkulutu masodi ayi wunyuvula boti Yesu befua. 45 Mu phila ayoyo, bo nkulutu masodi kanzabikisa ti nandi befua, diawu Pilatu kavanina Yozefi nyitu yi Yesu. 46 Yozefi wusumba dilensola di thalu ayi wubotula nyitu yi Yesu va dikunzi, bosi wuzinga yawu va dilensola beni. Ayi wutula nyitu beni va dibumbi dio nandi kazibula va dimanya dinneni. Bosi wununguna dimanya muingi kuzibika dibumbi beni. 47 Vayi Malia Madalena ayi Malia ngudi yi Yozesi, batatamana vana ayi baba tala kibuangu batula nyitu yi Yesu.
16 Bosi, bo kisabala kivioka, Malia Madalena, Malia ngudi yi Tiagu, mvandi Salome, basumba malasi maba mfimbu wumboti, muingi kue vinda nyitu yi Yesu. 2 Ayi mu kilumbu kitheti ki sabala, meni meni, bawu bayenda ku dibumbi. 3 Bawu baba kuyikuvusa: “Nani wunkuiza tusadisa kununguna dimanya didi va muelu dibumbi?” 4 Vayi bo bavumuna thalu, bamona ti dimanya beni kheti diba beni dinneni, vayi disa ba ko va muelu. 5 Bo bawu bakota ku dibumbi, bamona ditoko dimueka wuba wukala ku khonzu lubakala. Nandi wuvuata dizuela diphembi ayi bawu bayituka beni. 6 Nandi wuba kamba: “Bikanu kususuka. Yizebi ti luidi mu kutomba Yesu musi Nazaleti, no bavondidi va dikunzi. Nandi babe mvulubusu, kasi ko akuku. Talanu kuinu benu veka kibuangu kio kabedi. 7 Buabu, yendanu muingi lue kamba minlandikini miandi ayi Petelo ti: ‘Nandi widi mu kukuenda va ntual’inu ku Ngalili. Kuakuna lukue mmuena, dedi bo nandi ka lukambila.’” 8 Bosi bawu babasika ayi batina ku dibumbi mu kue titubukanga mu boma ayi mu mayangi. Ayi basa kamba ko ni diambu kuidi ni mutu, kibila baba mu boma.
Voti: “makhoko.”
Voti: “nlemvu nyosi.”
Voti: “zifebre.”
Lit: “ndiodisa.”
Voti: “kumina nsoki.”
Voti: “kumina nsoki.”
Voti: “khakuka.”
Voti: “kibasa.”
Voti: “mintombo.”
Voti: “minsesi.”
Voti: “dulanga.”
Lit: “Legião.”
Voti: “salphati.”
Voti: “bikokulu.”
Lit: “kubotika.”
Voti: “minsoniki.”
Lit: “corbã.”
Tala Ap. A3.
Lit: “kantetika mioko.”
Voti: “wuvumina.”
Voti: “fermento.”
Voti: “kunlobutila.”
Voti: “difulu.”
Tala Ap. A3.
Tala Ap. A3.
Kio Nzambi katula mu nkambu wumueka.
Voti: “kuntabudila.”
Voti: “tsienzanga.”
Tala Ap. A3.
Voti: “dikhonzo.”
Voti: “bitheti.”
Voti: “tabikila; sutakana.”
Lit: “bilumbu.”
Voti: “keba keba.”
Voti: “Fermento.”
Voti: “banlobutila.”
Tala Ap. A3.
Voti: “nledi.”
Voti: “Wukhufi; Wulenga.”