Mbi binsundula kubotama?
Kibibila kintuba
Muingi kubotama, mutu kafueti buana nakanoso mu nlangu.a Khumbu ziwombo Kibibila kintubila matedi batu ba botama. (Mavanga 2:41) Wumueka mu bawu widi Yesu, wubotama mu muila wu yolidani. (Matai 3:13, 16) Mu mimvu kuntuala, dibakala dimueka musi Etiope bambotika va “kibuangu kiba nlangu”, va ndeku nzila wo kaba viokila—Mavanga 8:36-40.
Yesu wulonga ti minlandikini miandi mioso bafueti botama. (Matai 28:19, 20) Ayi mvandi mvuala Polo wutubila mawu.—1 Petelo 3:21.
Mu dilongi adidi, tunkuiza tubila mambu amama:
Mbi binsundula kubotama?
Kubotama kunsundula ti mutu be nyongina masumu mandi ayi bekanikisa kuidi Nzambi ti wunkuiza vanganga luzolo luandi kheti mu moso kua mambu kalenda viokila. Mawu mansudula kutumukina Nzambi ayi Yesu mu mambu moso mu luzingu. Batu bantomba kuzinga mvu ka mvu bafueti botama.
Kubuika nyitu yoso mu nlangu kummonisa ti mutu be balula zikhadulu ziandi. Kibila mbi? Kibila Kibibila kindedikisa kubotama banga kuzika mutu ku biziami (Loma 6:4; Kolosai 2:12) Bo mutu kambuama mu nlangu, mawu mansudula ti banga kimutu kiandi kikhulu babe zika kiawu. Bo mutu kambasika mu nlangu, nandi wummosa ti wunkuiza tona luzingu lumona muingi kuvanga luzolo lu Nzambi.
Mbi Kibibila kintuba matedi mbotumunu yi bana batsombi?
Kibibila kisi nlonga ko ti bana batsombi bafueti botamab. Kibila kiawu kimmonisa ti mutu kafueti dukisa zikhudulu zidi mu Kibibila muingi kabotama.
Dedi, nandi kafueti longuka malongi matheti ma Kibibila ayi kuzingila mu mawu. Mvandi, kafueti nyongina masumu mandi ayi kuvanga nsambu wu kikuvana kuidi Nzambi. (Mavanga 2:38, 41; 8:12) Bana batsombi balendi vanga ko mawu.
Mbi binsundula kubotama mu dizina di Tata, Muana ayi phevi yinlongo?
Yesu wukamba kuidi Baklistu ti bafueti vanga ‘minlandikini . . . , kuba botika mu dizina di Tata, di Muana ayi di phevi yinlongo, luba longa mambu moso yima lutuma.’ (Matai 28:19, 20) Kikuma “mu dizina” kinsundula ti mutu wumbotama kafueti visa kimfumu ki Nzambi ayi Yesu. Mvandi kafueti visa phila Nzambi kansadilanga phivi nlongo. Kifuani kinkaka matedi kikuma akioko kidi mu thangu mvuala Petelo kakamba kuidi dibakala dimueka wuba kikata: “Mu dizina di Yesu Klistu musi Nazaleti, diata!” (Mavanga 3:6) Petelo wuzaba kimfumu ki Yesu ayi ti wuvangila mangitukulu beni mu dizina diandi.
“Tata” widi Yavec Nzambi. Nandi wulutidi kimfumu kinangama, Mvangi wu luzingu ayi Nkua Ngolo Zioso.—Ngenesi 17:1; Nzaikusu 4:11.
“Muana” widi Yesu Klistu, wuvana luzingu luandi mu kibila kitu. (Loma 6:23) Tulenda vuka to befu kuvisa ayi kukikinina kiyeku ki Yesu matedi luzolo lu Nzambi kuidi batu.—Yoane 14:6; 20:31; Mavanga 4:8-12.
“Phevi yinlongo” yidi mangolo ma Nzambi.d Nzambi wusadila phevi yinlongo muingi kuvanga biuma bioso bidi va ntoto, kuzabikisa zitsangu kuidi batu ayi kuba vana mangolo muingi bavanga luzolo luandi. (Ngenesi 1:2; Yobi 33:4; Loma 15:18, 19) Mvandi, Nzambi wusadila phevi yinlongo muingi kutuadisa batu basonika Kibibila.—2 Petelo 1:21.
Didi disumu kubotama khumbu yimmuadi?
Tummonanga batu bawombo kubaluka mu kinganga kinkaka. Vayi, boti mutu beni wubotama mu kinganga kaba? Bukiedika ti nandi widi mu kuvola disumu na kubotama khumbu yimmuadi? Batu bawombo bantubanga ngete, mu kutadila mambu madi mu buku yi Efeso 4:5, yintuba: “Vadi Mfumu yimueka to, kiminu kimueka to, mbotumunu yimueka to.” Vayi matangu amomo masinsundula ko ti mutu kalendi botama ko mu khumbu yimmuandi. Kibila mbi?
Tala mambu amama. Mambu madi mu buku yi Efeso 4:5 mammonisa ti mvuala Polo waba tubila matedi nkinza Baklistu bakiedika badi wu kuba kithuadi mu mambu banlongukanga ayi kimunu kiawu. (Efeso 4:1-3, 16) Kithuadi akioko kinkuizilanga mu kulandakana mfumu mueka to, Yesu Klistu, kuba kiminu kimueka voti kuvisa mambu Kibibila kinlonga ayi kutumukina zithuadusulu zimueka matedi kubotama.
Mvuala Polo wukindisa batu bawombo baba babotama muingi kubotama khumbu yimmuadi. Kibila bawu babotama mu khambu visa malongi moso ma buklistu.—Mavanga 19:1-5.
Phila yifuana yi kubotama. Nzambi wulenda kikinina to mbotumunu yinkuizilanga mu kiedika kidi mu Kibibila. (1 Timoti 2:3, 4) Boti mutu wubotama mu malongi makhambulu kithuadi na Kibibila, buna Nzambi kalendi vitika ko yawu. (Yoane 4:23, 24) Ḿba mutu kalenda yindula ti widi mu kuvanga mambu masulama, vayi kasa vangila ko mawu “mu phila yisulama.” (Loma 10:2) Muingi Nzambi kankikinina, mutu beni kafueti longuka kiedika kidi mu Kibibila, kusadila mambu kadi mu kulonguka, kukivana kuidi Nzambi ayi kubotama khumbu yimmuadi. Mu kibila akioko, disi ko disumu kubotama mu khumbu yimmuadi. Bukiedika, amomo mawu mambu masulama muingi kuvanga.
Zimbotumunu zinkaka Kibibila kintubila
Kibibila kintubila matedi zimbotumunu zinkaka ziba disuasana na mbotumunu yi minlandikini mi Yesu. Tala bifuani binlada.
Mbotumunu yi Yoane Mbotiki.e Basi Yuda ayi batu bankaka bakota mu kinganga ki basi Yuda, baba babotikanga kuidi Yoane muingi kumonisa ti bayongina baba volanga matedi Nsiku wu Mose. Mbotumunu yi Yoane yaba zibulanga nzila muingi batu bazaba ayi kukikinina Mesia, Yesu musi Nazaleti.—Luka 1:13-17; 3:2, 3; Mavanga 19:4.
Mbotumunu yi Yesu. Bo Yesu bambotika kuidi Yoane Mbotiki, mawu maba disuasana na zimbotumunu zinkaka. Yesu wuba mutu wuvedila ayi kasa ba ko disumu. (1 Petelo 2:21, 22) Kibila mbotumunu′andi yisa ba ko muidi kuyongina masumu voti “kudinda Nzambi kilunzi kidiodila.” (1 Petelo 3:21) Vayi bo Yesu kabotama, nandi wumonisa ti waba kukikivana kuidi Nzambi muingi kuvanga luzolo luandi banga Mesia voti Klistu. Ayi mawu maba sundula kuvana luzingu luandi mu kibila kitu.—Ebeleo 10:7-10.
Mbotumunu mu phevi yinlongo. Kuba kuandi Yoane Mbotiki ayi Yesu, batubila matedi kubotama mu phevi yinlongo. (Matai 3:11; Luka 3:16; Mavanga 1:1-5) Mbotumunu ayoyo widi disuasana na mbotumunu mu dizina di phevi yinlongo. (Matai 28:19) Buidi?
Mua minlandiki mi Yesu to bambotamanga mu nzila phevi yinlongo. Bawu badi Baklistu basolu mu nzila phevi, kibila baba sola muingi kusala na Yesu Klistu ku diyilu banga mintinu ayi zinganga nzambi.f (1 Petelo 1:3, 4; Nzaikusu 5:9, 10) Bawu bala yadila mafunda na mafunda di bivevi bi minlandikini mi Yesu bala zinga mvu ka mvu va ntoto.—Matai 5:5; Luka 23:43.
Mbotumunu mu Yesu ayi mu lufua luandi. Batu bambotamanga mu phevi yinlongo ayi mvandi ‘bambotamanga mu Yesu Klistu.’ (Loma 6:3) Mbotumunu ayoyo, yimvangamanga kuidi Baklistu basolu bala yala na Yesu kudiyilu. Bo bambotamanga mu Yesu, bawu bankuiza banga Baklistu basolo. Yesu nandi ntu ayi bawu badi binama bi nyitu.—1 Kolintu 12:12, 13, 27; Kolosai 1:18.
Mvandi, Baklistu basolu bambotamanga ‘mu lufua’ lu Yesu. (Loma 6:3, 4) Dedi Yesu, bawu bamvanganga mambu mawombo muingi kusikika mangolo mawu mu kuvanga luzolo lu Nzambi. Bawu mvawu bazebi ti balasa zinga ko mvu ka mvu va ntoto. Mbotumunu beni yimvangamanga bo bawu bamvulubukanga muingi kuzinga ku diyilu banga bivangu bi kiphevi.—Loma 6:5; 1 Kolintu 15:42-44.
Mbotumunu mu mbazu. Yoane mbotiki wutuba: “Nandi [Yesu] wala ku mubotikila mu phevi yinlongo ayi mu mbazu. Nandi widi kisosolo va mioko muingi kuvasa mbongo ayi bititi, ayi nandi wala diodisa kibuangu kansosilanga mbongo′andi. Wala khupika mbongu′andi mu bilundulu, vayi bititi wala vika biawu ku mbazu yikhambu zimanga.” (Matai 3:11, 12) Bevisa ti vadi disuasana matedi mbotumunu mu mbazu ayi mbotumunu mu phevi yinlongo? Mbi Yoane kaba tomba kutuba matedi kifuani akiokio?
Mbongo yinsundula batu bankuwanga ayi bantumukinanga Yesu. Mu phila ayoyo, bawu balenda botama mu phevi yinlongo. Bititi binsundula batu bammanganga kukuya Yesu. Mu phila ayoyo, bawu bala botama mu mbazu voti, bala babunga.—Matai 3:7-12; Luka 3:16, 17.
a Dedi bummonisina Dicionário Vine — O Significado Exegético e Expositivo das Palavras do Antigo e do Novo testamento, kikuma ki kingeleko “kubotama” kinsundula “kubuama,” voti kukota mu nlangu ayi kubasika.
b “Kubotama” kunsundula nkungi binganga biwombo bamvanganga muingi bana batsombi batambula dizina, bosi “kuba botika” mu kuba dukudila mua nlangu ku ntu.
c Yave didi dizina di Nzambi. (Minkunga 83:18) Tala dilongi “Quem é Jeová e por que seu nome é importante?”
d Tala dilongi “O que é o espírito santo?”
e Tala dilongi “Quem foi João Batista?”
f Tala dilongi “Quem vai para o céu?”
g Kibibila mvandi kinsadilanga kikuma “kubotama,” muingi kutubila matedi minkungi minkaka bansadilanga nlangu muingi kusukula bisadulu bansadilanga mu mbuongimini. (Malaku 7:4; Ebeleo 9:10) Vayi mawu madi disuasana na mbotumunu yi Yesu ayi minlandikini miandi, kibila bawu bakotisa nyitu yoso mu nlangu.