Kibibila kinluta tubila matedi Kintinu ki Nzambi. Yave wunkuiza sadila Kintinu kiandi muingi kubalula ntoto paladizu ayi kudedikisa lukanu kaba tona vana thonono. Mbi Kintinu ki Nzambi? Buidi tuzabidi ti kiawu kidi mu kuyala bubu? Mbi Kintinu beni kidi mu kuvanga bubu? Mbi kiawu kiala vanga mu bilumbu binkuiza? Dilongi adidi ayi ma mamuadi manlanda mankuiza vana mimvutu mi biuvu abiobio.

1. Mbi Kintinu ki Nzambi ayi nani Ntinu mu Kintinu beni?

Kintinu ki Nzambi luidi luyalu naveka Yave katsikika ku diyilu. Yesu nandi Ntinu mu Kintinu beni ayi wala yadila ntoto tona ku diyilu. (Matai 4:17; Yoane 18:36) Kibibila kintuba matedi Yesu: “Nandi wela ba Ntinu mu zithangu zioso.” (Luka 1:32, 33) Mu kuba Ntinu mu Kintinu ki Nzambi nandi wala yala ntoto woso.

2. Nani wala yala na Yesu?

Yesu kasinkuiza yala ko ntoto naveka. Batu ba “mimvila mioso, zimbembu zioso ayi makanda moso . . . bala yadila ntoto woso.” (Nzaikusu 5:9, 10) Batu bakua bala yala na Yesu? Tona Yesu kayiza va ntoto, bivevi na bivevi bi batu bambakanga makani ma kuba minlandikini miandi. Vayi bukiedika ti baboso bala yala yandi ku diyilu? Ndamba. Vayi 144.000 to di baklisto basolu bala yala na Yesu ku diyilu ayi bala tuadisa ndandu kuidi batu boso bala zinga va ntoto. (Tanga Nzaikusu 14:1-4.) Baklisto bankaka bala zinga va ntoto, bala ba kutsi luyalu lu Kintinu beni.—Minkunga 37:29.

3. Kibila mbi Kintinu ki Nzambi kilutidi na mintinu mioso mi nza?

Khumbu zinkaka mintinu mi luyalu bantombanga kuvanga mambu mamboti. Vayi bawu basi ko lulendu lu kuvaga mambu moso bantomba. Kheti balenda vingisa ntinu wunkaka, banunganga ko, kibila bawombo mu bawu bantadilanga to zitsatu ziawu ayi basi ko mayindu ma kusadisa bankaka. Vayi Ntinu wu Kintinu ki Nzambi, Yesu balasa mvinginina ko kuidi ntinu wunkaka. Nzambi yi diyilu wala tsikika kintinu kialasa bungu ko.” (Danieli 2:44) Yesu wala yadila ntoto wumvimba mu khambu luvasanu. Kibila nandi widi zikhadulu dedi: luzolo, mamboti ayi busonga. Nandi wala longa batu boso baba zikhadulu zio nandi kadi.—Tanga Yesaya 11:9.

4. Ntinu widi beni lulendu, wala yadila ntoto woso

Mu mintinu mioso mi nza, Yesu nandi wulutidi lulendu. Tanga Matai 28:18, bosi tubilanu biuvu binlanda:

• Disuasana mbi didi, luyalu lu Yesu na zimfumu zi nza?

Kadika ntinu wunyadilanga tsi’andi. Vayi bukiedika ti mawu mvandi mala monika mu luyalu lu Yesu? Tanga Daniel 7:14, bosi tubilanu biuvu binlanda:

• Kibila mbi didi diambu dimboti kuzaba ti Kintinu ki Nzambi “kialasa bungu ko”?

• Kibila mbi didi diambu dinkinza kuzaba ti Kintinu beni kiala yala ntoto woso?

5. Mintinu mioso mi nza miala bungu

Kibila mbi Kintinu ki Nzambi kiala bungila mintinu mioso mi nza? Tala VIDEO, bosi tubilanu kiuvu kinlanda.

VIDEO: Mbi Kintinu ki Nzambi?—Kitini (1:41)

• Mambu mbi mammonikanga mu luyalu lu mintinu mi nza?

Tanga Mpovi 8:9, bosi tubilanu kiuvu kinlanda:

• Mu mbuenu’aku, bukiedika ti vadi bibila muingi Kintinu ki Nzambi kuvinginina mintinu mioso mi nza? Sudikisa

6. Mu Kintinu ki Nzambi muidi minyadi batu vuanga nkinza

Yesu Klisto Ntinu’itu, wuzinga va ntoto. Nandi “wumvisanga ziphasi zitu.” (Ebeleo 4:15) Yesu wala yala to na 144.000 di babakala ayi bakieto bakuikama basolu mu phevi yinlongo. Bawu bayizila “mu mimvila mioso, zimbembu zioso ayi makanda moso.”—Nzaikusu 5:9.

• Ngie wumbakanga mbombolo mu kuzaba ti, Yesu ayi batu bala yala yandi ntoto bamvisanga ziphasi zioso tumviokilanga? Kibila mbi?

7. Kintinu ki Nzambi kidi minsiku milutidi

Mintinu mi nza bamfondanga minsiku muingi kukieba batu badi kutsi luyalu luawu. Bobuawu mvandi, Kintinu ki Nzambi kidi minsiku baklisto bafueti landakana. Tanga 1 Kolinto 6:9-11, bosi tubilanu biuvu binlanda:

• Mu mbuenu’aku, buidi nza yala bela bo batu boso bala landakananga to zithuadusulu zi Yave?a

• Buidi wummuena, bukiedika ti Yave widi bibila muingi kudinda bisadi biandi batumukina minsiku beni? Kibila mbi?

• Mbi bimmonisa ti batu bakhambu tumukinanga minsiku amiomio balenda baluka?—Tala lutangu 11.

MBI NGIE BELONGUKA

Kintinu ki Nzambi kidi ki kiedika. Kiawu kidi ku diyilu ayi kiala yala ntoto woso.

Vutukila Mambu Mamfunu

• Nani ntinu mu Kintinu ki Nzambi?

• Kibila mbi Kintinu ki Nzambi kilutidi na mintinu mioso mi nza?

• Mbi Yave kantomba muingi bisadi biandi bavanga?

TALA MAMBU MANKAKA

Tala mambu Yesu kalonga matedi Kintinu ki Nzambi.

“Kintinu ki Nzambi Kidi Kiuma Kidi mu Khati Ntim’itu?” (Dilongi didi mu jw.org)

Kibila mbi Zimbangi zi Yave badidi to bakuikama mu Kintinu ki Yave?

Bakivana mu Kintinu ki Nzambi (1:43)

Fiongunina mbi Kibibila kintuba matedi 144.000 di batu Yave kasola muingi bayala na Yesu.

“Batu Boso Bala Kuenda ku Diyilu?” (Dilongi didi mu jw.org)

Mbi bisadisa nkieto wumueka mu buloku kuba lufiatu ti Nzambi to wulenda tuala busonga mu nza?

“Minha busca por um mundo sem injustiça” (Despertai!, Novembro de 2011)

Kintinu ki Nzambi kidi mu kuyala ku diyilu tona mu mvu 1914. Ayi tona mu mvu beni tsukulu yi luyalu lu batu yitona. Buidi tuzabidi mawu? Kibila zimbikudulu zi Kibibila zitubila matedi mambu mankuiza monika va nza ayi zikhadulu batu bankuiza ba. Mambu moso amomo matona kumonika tona mu mvu 1914.

1.Mbi Kibibila kibikula matedi luyalu lu Kintinu ki Nzambi?

Buku yi Danieli yibikula ti, Kintinu ki Nzambi kiela tona kuyala kutsuka thangu bantedilanga “thangu sambuadi.” (Danieli 4:16, 17) Ayi mimvu miwombo kuntuala, Yesu wutuba matedi thangu beni dedi “thangu yi bapakanu,” vayi mawu masa sundula ko ti, yiba tsukulu yi thangu yi bapakanu. (Luka 21:24). Dedi bo tunkuiza muena, thangu beni yimanina mu mvu 1914.

2.Tona mu mvu 1914, mbi bimmonikanga ayi zikhadulu mbi batu badi?

Minlandikini mi Yesu banyuvula: “Thangu mbi mambu beni mela monika ayi kidimbu mbi kiela monisa phutukulu’aku ayi tsukulu yi nza?” (Matai 24:3) Bo kavana mvutu, Yesu wubikula mambu mawombo mala monika ava nandi katona kuyala ku diyilu. Zimbikudulu beni ziaba tubila matedi mimvita, kukhambu ku bidia ayi zindikununu zintoto. (Tanga Matai 24:7.) Kibibila kibikula ti mu kibila ki zikhadulu zimbi zi batu “mu bilumbu bi tsuka,” luzingu lunkuiza ba “beni phasi.” (2 Timoteo 3:1-5) Ayi tummonanga bivisa ti mambu beni matona mu mvu 1914.

3.Kibila mbi ziphasi zibuelimina tona Kintinu ki Nzambi kitona kuyala?

Bo Yesu katona kuyala mu Kintinu ki Nzambi, nandi wunuanisa Satana ayi zimbasi zimbi. Vayi Satana kasa nunga ko. Kibibila kintuba “banlonza va ntoto va kimueka ayi zimbasi ziandi.” (Nzaikusu 12:9, 10, 12) Satana wudasuka beni kibila zebi ti wunkuiza bungu. Nandi widi fotu mu ziphasi zioso tumviokilanga. Mawu ma tusadisa kuvisa kibila mbi ziphasi zisabidi va ntoto. Vayi Kintinu ki Nzambi kiala manisa ziphasi zioso zidi va ntoto..

BUELA LONGUKA

4. Bivisa bi Kibibila bimmonisa ti Kintinu ki Nzambi kitona kuyala mu mvu 1914

VIDEO: Kintinu ki Nzambi Kitona Kuyala mu Mvu 1914 (5:02)

Yave wuvanga muingi Nebukadenesali ntinu Babiloni kalota ndosi yi mambu mayiza monika. Ayi mambu Danieli kabangula mu Kibibila matedi ndosi beni ma tusadisa kuvisa ti yawu yaba tubila matedi luyalu lu Nebukadenesali ayi mvandi matedi Kintinu ki Nzambi.—Tanga Danieli 4:17.a

Tanga Danieli 4:20-26, bosi sadilanu quadro muingi mubaka mimvutu mi biuvu binlanda:

• (A) Mbi Nebukadenesali kamona mu ndosi?—Tala matangu 20 ayi 21.

• (B) Mbi bimonikina nti?—Tala lutangu 23.

• (C) Mbi bimonika ku tsuka “thangu sambuadi”?—Tala lutangu 26.

Buidi ndosi yitedi nti yididi kithuadi na Kintinu ki Nzambi

MBIKUDULU (Danieli 4:20-36)

Kintinu

(A) Nti wunneni

Bazenga nti wunneni ayi bavuakika kisengu

(B) “Bazenga nti” ayi vavioka “thangu sambuadi”

Bavutula luyalu

(C) “Kintinu kiala vutuka kuidi ngiewu”

Tsundu yitheti yi mbikudulu  . . .

• (D) Nani bamfuanikisa nti wunneni? —Tala lutangu 22.

• (E) Buidi bavunzikisila luyalu luandi? —Tanga Danieli 4:29-33.

• (F) Mbi bimonikina Nebukadenesali bo “thangu sambuadi” yivioka? —Tanga Danieli 4:34-36.

TSUNDUKULU YITHETI

Kintinu

(D) Nebukadenesali, ntinu wu Babiloni

Bazenga nti wunneni ayi bavuakika kisengu

(E) Bo mvu 606 A.T.K yivioka Nebukadenesali wuvunzuka ntu ayi mu sambuadi di mimvu kasa ba ko wufuana muingi kuyala

Bavutula luyalu

(F) Nebukadenesali wuvutuka mu kimutu kiandi ayi wubue tona kuyala

Tsundu yimuadi yi mbikudulu . . .

• (G) Nani bamfuanikisa nti wunneni? —Tanga 1 Lusansu 29:23.

• (H) Buidi bavunzikisila luyalu luandi? Buidi tuzabidi ti luyalu beni lutatamana luvunzakana nati thangu Yesu kaba va ntoto? —Tanga Luka 21:24.

• (I) Thangu mbi ayi vama mbi bavutudila kutsikika luyalu beni?

TSUNDUKULU YIMMUADI

Kintinu

(G) Mintinu mi basi Isaeli baba kuba fuanikisanga banga Kintinu ki nzambi

Bazenga nti wunneni ayi bavuakika kisengu

(H) Batulula Yelusalemi ayi bavunzikisa luyalu lu mintinu miyizila mu nkunu wu Davidi mu 2.520 di mimvu

Bavutula luyalu

(I) Yesu wutona kuyala ku diyilu mu Kintinu ki Nzambi

5. Nza yibaluka tona mu mvu 1914

Tala VIDEO.

VIDEO: Nza Yibaluka Tona mu Mvu 1914 (1:10)

Yesu wubikula mambu mala monika va nza mu thangu kala tona kuyala. Tanga Luka 21:9-11, bosi tubilanu kiuvu kinlanda:

• Mu mambu Yesu kabikula mbi ngie wumana kuwa voti kumona?

Mvuala Polo wutubila matedi zikhadulu batu bala ba mu bilumbu bitsuka. Tanga 2 Timoteo 3:1-5, bosi tubilanu kiuvu kinlanda:

• Mavanga mbi, wummonanga mu batu bubu bantubila mu matangu?

6. Kintinu ki Nzambi ki tukindisanga

Tanga Matai 24:3, 14, bosi tubilanu biuvu binlanda:

• Kisalu mbi kinkinza kimmonisa ti, Kintinu ki Nzambi kimana tona kuyala?

• Buidi ngie wulenda buedila mioko kisalu beni?

Kintinu ki Nzambi kitona kuyala ku diyilu ayi nkadu to wunkhambu kiala yala ntoto woso. Tanga Ebeleo 10:24, 25, bosi tubilanu kiuvu kinlanda:

• Mu kuzaba ti “kilumbu beni kidi mu kuefikamanga,” mbi kadika mutu mu befu kafueti vanga?

MBI NGIE BELONGUKA

Zimbikudulu zi Kibibila ayi mambu madi mu kumonika va nza, mammonisa ti Kintinu ki Nzambi kimana tona kuyala. Tummonisanga ti tuma vuanga nkinza bo tunlonga bankaka ayi tunlandakananga zikhutukunu.

Vutukila Mambu Mamfunu

• Mbi bimonika kutsuka thangu sambuadi babikula mu buku yi Danieli?

• Bivisa mbi ngie widi ti Kintinu ki Nzambi kitona kuyala mu mvu 1914?

• Buidi wulenda monisina ti widi lufiatu ti Kintinu ki Nzambi kimana tona kuyala?

TALA MAMBU MANKAKA

Longuka mambu batu badi luzabu bantubanga matedi buidi nza yibalukila tona mu mvu 1914.

“O tempo em que a moral foi corrompida drasticamente” (Despertai!, Abril de 2007)

Tanga buidi mbikudulu yidi mu Matai 24:14 yibaludila luzingu lu dibakala dimueka.

“Eu amava o beisebol mais do que tudo!” (A Sentinela, n.^o 3 de 2017)

Buidi tuzabidi ti mbikudulu yidi mu Danieli kapu 4 yintubila matedi Kintinu ki Nzambi?

“Quando o Reino de Deus começou a governar? (Parte 1)” (A Sentinela, 1 de Outubro de 2014)

Bivisa mbi tuidi ti “thangu sambuadi” bantubila mu Danieli kapu 4 yisukila mu mvu 1914?

“Quando o Reino de Deus começou a governar? (Parte 2)” (A Sentinela, 1 de Novembro de 2014)

Kintinu Ki Nzambi kitona kuyala. Nkadu to wunkambu kiawu kinkuiza ludika mambu va ntoto. Tuemmona mua mambu Kintinu ki Nzambi kiala vanga.

1.Buidi Kintinu ki Nzambi kiala tuadila ndembama ayi busonga va ntoto?

Yesu Ntinu mu Kintinu ki Nzambi, wala bunga mintinu mioso mi luyalu ayi baboso badi ku khonzu’awu. (Nzaikusu 16:14, 16) Bo thangu beni yala fuana, zikhanu zioso zidi mu Kibibila ziala salama. Kibila ‘Nkadu to wunkhambu, bankua mambi balasa bue zinga ko.’ (Minkunga 37:10) Mu nzila Kintinu ki Nzambi, Yesu wala tuala ndembama ayi busonga va ntoto.—Tanga Yesaya 11:4.

2.Buidi luzingu luala bela mu thangu lukanu lu Nzambi luala vangama va ntoto?

Mu nzila Kintinu ki Nzambi, “basonga bala tambula ntoto banga kiuka ayi bala zingila muna mu zithangu zioso.” (Minkunga 37:29) Wukiyindula kuzingila ku nza yimona, yala ba busonga, batu boso bala zolasananga ayi bulutidi bala ba luzolo mu Yave. Valasa ba ko mutu wumbela, befu boso tuala zinga mvu ka mvu.

3.Bo bankua mambi bala bungu, mbi Kintinu ki Nzambi kiala vanga?

Bo bankua mambi bala bungu, Yesu wala yala ntoto mu 1.000 di mimvu. Mu thangu beni, nandi ayi 144.000 di batu bala yala yandi bala sadisa batu boso muingi baba bavedila. Ayi kutsuka luyalu beni, ntoto woso wala ba paladizu ayi batu boso bantumukinanga zithuadusulu zi Yave bala ba mu mayangi. Bosi Yesu wala vutula luyalu kuidi Tat’andi Yave. Ayi “dizina di Yave diala ba dinlongo.” (Matai 6:9, 10) Ayi mawu mala tusadisa kumona ti Yave wu tuvuanga nkinza ayi wunkiebanga batu boso badi kutsi luyalu luandi. Bosi Yave wala bunga Satana, ziphevi zimbi ayi batu boso bala sola kubalukila luyalu luandi. (Nzaikusu 20:7-10) Mu nzila Kintinu ki Nzambi, tuala zingila va ntoto mu mayangi mvu ka mvu..

BUELA LONGUKA

4. Kintinu ki Nzambi kiala bunga mintinu mioso mi nza

“Mutu wunyadilanga bankaka muingi kuba tuadisa ziphasi.” (Mpovi 8:9) Mu nzila Kintinu kiandi, Yave wala manisa ziphasi zioso mintinu mi nza bantuadisanga.

Tanga Danieli 2:44 ayi 2 Tessalonika 1:6-8, bosi tubilanu biuvu binlanda:

• Mbi Yave ayi Muan’andi Yesu bala vangila mintinu mi nza ayi batu badi ku khonzu’awu?

• Buidi mambu widi mu kulonguka ma kuvanina bivisa ti Yave ayi Yesu bala yadila mu busonga ayi mukhambu luvasanu?

5. Yesu widi Ntinu wulutidi mu mintinu mioso

Yesu Ntinu mu Kintinu ki Nzambi, wala sadisa batu mu ziphila ziwombo. Tala VIDEO muingi wumona buidi Yave ayi Yesu bantombila kusadisila batu ayi kudukisa lukanu badi mu batu.

VIDEO: Yesu Wumonisa Mbi Kintinu ki Nzambi Kiala Vanga (1:13)

Mangitukulu Yesu kavanga bo kaba va ntoto, matusadisa kuzaba mambu Kintinu ki Nzambi kiala vanga. Lusakumunu mbi ngie bemona mu video wuntomba kutambula? Tanga mu Kibibila ayi mona lusakumunu loso tuala tambula.

6. Kintinu ki Nzambi kiala tuala lusakumunu luwombo

VIDEO: Phila Mambu Mala Bela Ku Paladizu (4:38)

Tanga Minkunga 145:16, bosi tubilanu kiuvu kinlanda:

• Buidi wummuena mu kuzaba ti Yave “wala dukisa zitsatu zi batu boso”?

MBI NGIE BELONGUKA

Kintinu ki Nzambi kiala dukisa lukanu lu Nzambi. Kiala balula ntoto woso paladizu muingi batu boso bambuongiminanga Yave bazinga mvu ka mvu.

Vutukila Mambu Mamfunu

• Buidi Kintinu ki Nzambi kiala zitisila dizina di Yave?

• Kibila mbi tulenda bela lufiatu ti Kintinu ki Nzambi kiala dukisa zikhanu zioso zidi mu Kibibila?

• Mambu mbi Kintinu kiala vanga ngie wuntomba kumona?

TALA MAMBU MANKAKA

Bakula mbi binsundula Alimangedoni.

“Mbi Bio Mvita wu Alimangedoni?” (Dilongi didi mu jw.org)

Mona mbi Yesu kala vanga mu luyalu luandi lu 1.000 di mimvu ayi bo luawu luala mana.

“O que acontecerá no Dia do Julgamento?” (A Sentinela, 1 de Setembro de 2012)

Mona buidi makanda balenda botudila thangu muingi bayindula lusakumunu Kintinu ki Nzambi kiala tuala.

Wukiyindula Ku Nza Yimona (1:50)

Mona buidi “dibakala dimueka waba kuazukanga beni mu biuvu biwombo kaba”, kabakudila mimvutu mi biuvu biandi.

“A Bíblia muda a vida das pessoas” (A Sentinela, 1 de Janeiro de 2012)