BIBILOTEK yi Watchtower MU NZILA NSINGA
Watchtower
MINKANDA MIO MIDI MU INTERNETI
Kiyombe
  • BIBILA
  • MINKANDA
  • ZI KHUTUKUNU
  • w25 Février balut. 20-24
  • “Kadi khumbu ndiba minu veka”

Kuisiko video yidi mu selection yayi.

Nzimbala yi saqlimini mu khotosolo yi video.

  • “Kadi khumbu ndiba minu veka”
  • Nzo yi Nkengidi wunsamuna kimfumu ki Yehova (Yi longuka)—2025
  • Mua ntu disolo
  • KIFUANI KI BAMBUTA ZIAMA
  • MINU VEKA MU THANGU YI BIYEKO BIPHASI
  • KU PAPOUASIE-NOUVELLE-GUINÉE
  • MUA DIKANDA DIODI DIBA NA MAMBU MAWOMBO MAVANGA
  • KIADI, KUKIMONA NGEYO VEKA AYI ZIKHINI ZIMONA
  • KADI KHUMBU LUSADUSU LUBA KIELO
Nzo yi Nkengidi wunsamuna kimfumu ki Yehova (Yi longuka)—2025
w25 Février balut. 20-24
Angelito Balboa.

DISOLO DI LUZINGU

“Kadi khumbu ndiba minu veka”

DISOLO DI ANGELITO BALBOA

MU MAMBU mawombo ma luzingu tulenda kukimuena beto veka, banga: Mu thangu tufuilulu mutu nioni tueta zola, ba ku buala bu kinzenza, ba va ngeyo veka. Ndimana dengana mambu moso momo. Vayi minu mana tala kumanima ma luzingu luama, ndieta kuiza bambuka moyo ti kadi khumbu ndiba minu veka. Ndilukamba mbi bithumini nditubila phila beni yoyi.

KIFUANI KI BAMBUTA ZIAMA

Siama ayi Nguama baba minkuikisi miyela mi Katoliko. Vayi mu thangu bayiza longuka mu Bibila ti dizina di Nzambi Yehova, bawu buadi bayiza ba Bambangi zi Yehova ba kipfuzi. Papa wuyiza lembo vanga bitumba bi Yesu. Va buangu kikubutudila, wusadila maluaku mandi mu kisalu ki sala phati mu diambu di bongisa nzila yoyi yitonina ku nzo’eto tii ku Nzo yi Kipfumu ku San Juan del Monte, mu zunga ki Manille, bobo buidi buala bu kipfumu bu Philippines.

Ayi bambuta ziama na bakhomba ziama ba dikanda

Kumanima ma butuka kuama mu 1952, bambuta ziama bandionzudila mu mambu ma kipheve momo phe bayonzudila 4 ki bakhomba ziama babakala bobo baba bakulutu bama ayi 3 ki bakhomba ziama ba baketo bobo phe baba bakulutu bama. Mu thangu ndieba yonzuka, siama wukhindisa nditanganga buku kimosi ki Bibila kadika lumbu, ayi wulonguka yama minkanda miphila mu phila mi Khubukulu yi Yehova. Mu khumbu ziwombo bambuta ziama beba tedisilanga ku nzo’eto minkengi mi zunga ayi mimmonisi mi filiali. Beto boso mu dikanda tubaka mayangi mawombo ayi lukindusu mu masolo momo beba kutubudilanga ayi yawu yitula ti beto boso tuluta tula kisalu ki tsamununu va buangu kitheti mu luzingu lueto.

Bambuta ziama bambikila kimvuama ki minu. Kumanima ma lufua lu nguama wu luzolo mu bila ki kimbevo kimosi, minu ayi siama tuyiza ba va kimosi min’zibudi nzila mu mvu 1971. Vayi mu 1973 muna ndieka 20 ki mimvu, siama wuyiza fua phe. Zimbisa bambuta ziama mu lufua kuthula ndikimona banga ndisiedi ko kadi kiasa ayi kuthula ndikimona minu veka. Vayi vuvu ‘kikinda ayi kisiama’ kioki kidi mu Bibila kitsadisa nditatamana ba wusiama mu mayindu ayi mu kipheve. (Ebe. 6:19) Mua ndambu bilumbu kuandi bivioka kumanima ma lufua lu siama, ndiyiza kikinina ba n’zibudi nzila wunneni ku sanga (île) ki Coron, mu zunga ki Palawan.

MINU VEKA MU THANGU YI BIYEKO BIPHASI

Ndiba na 21 ki mimvu mu thangu nditula ku Coron. Bo ndizingila buwombo mu mbanza yinneni, ndiyituka mu mona ti mu sanga beni kuisi ba ko muma muwombo momo mu ba kinzazi (courant) ayi kuisi ba ko matoma mawombo voti zimoto. Kadiambu ko kuba mua ndambu bakhomba, kuisi ba ko mutu nioni wuba n’zibudi nzila banga minu ayi thangu zinkaka ndieba bimanga mu kisalu ki tsamununu minu veka. Mu ngondi yitheti, dikanda diama ayi bakundi bama, bakhondo buwombo. Va builu ndieba talanga dituti diodi didi zimbuetila ayi matsuela meba totukanga mu zizi kiama. Ndiyiza ba phuila yibotuka koko bathinda muingi ndivutuka ku buala buama.

Mu thangu beni yina ndieba kimonanga minu veka, ndieba zibudilanga Yehova ntim’ama. Ndieba bambukilanga moyo mayindu ma lukindusu momo nditanga mu Bibila ayi mu minkanda mieto. Minkunga 19:14 yeba kukhuizilanga buwombo mu mayindu. Ndiyiza sudika ti Yehova wela ba ‘Ditadi diama ayi Mvulusi’ama minu yindula mu buphinda mambu momo meta kunyangidika banga bisalu biandi ayi mavanga mandi. Nzo yi Nkengidi yoyi yiba na disolo diodi ditubidi “Vous n’êtes jamais seul”a yitsadisa buwombo. Khumbu ziwombo ndiyitangila. Mu phila mosi plina, mu thangu beni yina, ndiba minu veka ayi Yehova, yawu yitsadisa ndibaka maluaku mawombo mamfunu ma sambila, ma longukila ayi ma yindudila mu buphinda.

Mua thangu kuandi fivioka bo ndiyiza ku Coron, bayiza kumbieka nkulutu. Bo ndiba minu veka nkulutu, nditona tuadisa Nzo Nkanda yi Kisalu ki Teokrasi, Ndongokolo yi Buku yi Kimvuka ayi Ndongokolo yi Nzo yi Nkengidi. Ayi ndieba tulanga phe zidiskur zi batu boso kadika sabala. Diambu dikiedika didi ti​—Ndieba bue kimonanga ko ti ndidi minu veka!

Kisalu kiama ki tsamununu kibuta mim’butu miwombo ku Coron​—balonguki bama bankaka ba Bibila bayiza baka mbotama. Vayi kuba phe na mambu maphasi. Thangu zinkaka ndieba diatanga khati tsika lumbu muingi nditula ku terituare, ayi ndieba zabanga ko ve ndikue lekila minu tula. Terituare beni yi kimvuka yiba phe na bisanga biwombo bifioti fioti. Khumbu ziwombo nditudila vuayaje mu buatu bu motere mu m’bu wowo weta kumba ngolo mu diambu di nditula mu bisanga beni buba ti ndisi zaba ko siuka! Mu thangu yi mambu beni momo maphasi, Yehova wuthanina ayi wutsadisa. Ayi kuntuala ndiyiza bakula ti Yehova wukhubika mu diambu di ndiba wufuana mu dengana mambu momo malutidi phasi mu kiyeko kioki bayiza bue kuphana mu kisalu kiama.

KU PAPOUASIE-NOUVELLE-GUINÉE

Mu 1978 bathinda ku Papouasie-Nouvelle-Guinée, ku nodi yi Australie. Papouasie-Nouvelle-Guinée yidi tsi yi miongo yoyi yidi tola banga Espagne. Ndiyituka mu zaba ti batu bobo baba mu tsi beni baba nduka nduka 3 milio ayi beba tubanga zimbembo viokila 800. Vayi diambu di zikhini, batu bawombo mu tsi beni baba na maluaku matuba mbembo yi Pidgin ­Mélanésien yoyi beba luta tedilanga mu dizina di Tok Pisin.

Baketa kuthinda mu mua thangu fifioti mu kimvuka ki kingelusu ku buala bu kipfumu bobo beta tedila Port Moresby. Vayi kuntuala ndiyiza ba mu kimvuka kioki kiba mu mbembo yi Tok Pisin ayi ndiyiza longuka mbembo beni. Ndieba sadilanga bikuma biobi ndieba longukanga mu mbembo beni mu kisalu ki tsamununu. Yawu yitsadisa ndifika zaba mbembo beni nsualu nsualu. Mu mua thangu fifioti kuandi, ndiyiza ba wufuana mu tula diskur yi batu boso mu mbembo yi Tok Pisin. Diambu dingitukulu didi ti, vasi duka ko mvu mu thangu nditula ku Papouasie-Nouvelle-Guinée, bathinda nkengi wu zunga mu bimvuka bi Tok Pisin mu bibuangu biwombo binneni bi zunga beni.

Bo bimvuka bi zunga beni biba thama ayi bimvuka binkaka, ndikubika zikhutukunu ziwombo zizunga ayi nditula zivuayaje ziwombo. Va theti ndikimona minu veka ku buala bobo ka ndisi zaba ko​—ku tsi yimona, mbembo yimona ayi bikhulu bimona. Ndisi baka ko diluaku di kue tadila bimvuka mu zinzila zintoto mu bila ki miongo minneni miomi miba matadi matadi. Yitombana ti nditula zivuayaje mu vio kadika sabala. Khumbu ziwombo nditula zivuayaje minu veka mu vio kifioti kioki kisi ba ko kimboti. Zivuayaje beni ziluta kuthatikisa mu mayindu viokila ziozi nditula mu nlangu!

Mua ndambu bakhomba kuandi baba bitelefoni, diawu ndieba soludilanga ayi bimvuka mu nzila yi minkanda. Khumbu ziwombo minu ndieba banga wutheti mu tula ayi minkanda miomi ndieba tindanga, ayi minu tula ndieba yuvulanga batu muingi ndibakula buangu kioki kidi minsamuni. Kadika khumbu yoyi ndieba dengininanga bakhomba, beba kundiambanga mu phutudulu matondo yoyi yeba kuthumanga ndibambuka moyo bila kioki ndieba tudilanga zingolo. Ndimona lusadusu lu Yehova mu ziphila ziwombo ayi nguizani’ama ayi niandi yiyiza yonzuka buwombo.

Mu lukutukunu luama lutheti mu sanga kioki batedidi Bougainville, bakala dimosi ayi nketo’andi, mu zanti yoso bafikama vovo ndiba ayi bandiuvula, “Wukhidi bue tuzabi?” Ndibambuka moyo ti ndisamunina bakala beni ayi nketo’andi mu thangu nditula ku Port Moresby. Nditona yawu ndongokolo yi Bibila tuamina ndibavana kuidi khomba wunkaka ku mbanza beni. Bawu buadi bayiza baka mbotama! Yidi mu mosi mu mamboti momo ndibaka mu mimvu mitatu miomi ndiviokisa ku Papouasie-Nouvelle-Guinée.

MUA DIKANDA DIODI DIBA NA MAMBU MAWOMBO MAVANGA

Ayi Adel

Tuamina ndibotuka ku Coron mu 1978, ndiyiza zaba khomba mosi wunketo wu kitoko ayi nioni wukivana mu kisalu ki Yehova wuba mu dizina di Adel. Wuba n’zibudi nzila wu thangu ka thangu ayi weba yonzulanga phe bana buadi Samuel ayi Shirley. Ayi weba bue kipanga phe nguandi nioni wuba wuyonzuka. Mu ngondi yi Mai 1981, ndivutuka ku Philippines mu diambu ndiekuedi Adel. Kumanima ma dikuela dieto tuyiza ba min’zibudi nzila mi thangu ka thangu ayi tukipa dikanda dieto va kimosi ayi niandi.

Tulembo sadi ku Palawan​—va kimosi ayi Adel na bana beto, Samuel, ayi Shirley

Kadiambu ko ndiba na dikanda, mu mvu wu 1983 bayiza kumbieka n’zibudi nzila wunneni ayi bathinda ku sanga ki Linapacan, mu zunga ki Palawan. Dikanda dioso diyenda ku buala beni bobo buisi ba ko kadi Mbangi Yehova. Nguandi Adel wuyiza fua nduka nduka kumanima ma mvu mosi. Vayi, tutatamana ba na mambu mawombo mavanga mu kisalu ki tsamununu, yawu yitusadisa tutatamana ba bakinda kadiambu ko lufua beni. Tutona longuka Bibila na batu bawombo bobo beba monisanga khulama ku Linapacan, ayi yitula ti tufika ba phuila yi baka mua Nzo yi Kipfumu. Tuyiza yitunga beto veka. Kumanima ma mimvu mitatu kuandi, tuyangalala mona 110 ki batu bakutakana ku Mbambukulu moyo, ayi bawombo bamonisa khulama tii kubaka mbotama kumanima ma khuendulu’eto.

Mu mvu 1986, bathinda ku sanga ki Culion, koko kuba na nkangu wu batu bobo baba kimbevo ki buazi. Kumanima, Adel bayiza kum’bieka n’zibudi nzila wunneni. Va thonono, tukitatikisa mu diyindu di samunina batu bobo baba kimbevo ki buazi. Vayi minsamuni mi buala beni mituvana sikididi ti batu bobo beba belanga kimbevo beni ki buazi babaka mbukulu yoyi yitula ti kimbevo beni kibika thumbu tambakana kuidi batu. Batu bankaka bobo baba kimbevo beni beba kutikininanga mu zikhutukunu ku nzo yi khomba mosi wunketo. Tufika yuku ayi tumona ti didi diambu dimboti mu tubila vuvu ki Bibila ayi batu bobo beba kukimonanga ti badi batu baphamba kuidi Nzambi ayi kuidi batu bankaka. Diba diambu di kitoko mu mona batu bobo baba na kimbevo kingolo baba mu zikhini ziba na vuvu ti lumbu kidi kioki bela bela mu buvini buduka.​—Luka 5:12, 13.

Bue bana beto bayukulu mu luzingu ku Culion? Ninga, Adel ayi minu, tutedisa mintueni miodi mi bakhomba ba baketo bobo baba ku Coron miza vuandi ku nzo’eto mu diambu di bana beto babaka bakundi bamboti. Samuel, Shirley, ayi mintueni beni mia mimiodi mi bakhomba ba baketo babaka mamboti mu sala kisalu ki tsamununu mu bawu veka kioki kibuta mim’butu miwombo mu longuka ayi bana bawombo mu thangu yoyi Adel ayi minu tueba longukilanga ayi bambuta zi bana beni. Yawu yitula ti mu thangu mosi plina tuyiza longuka Bibila na 11 ki makanda. Vasi vioka ko bilumbu biwombo, tulonguka Bibila na batu bawombo bobo bamonisa khulama ayi yawu yitula ti tuvanga kimvuka kimona!

Karti yi zunga ki Palawani kioki kikala ku Philippines, yilembo monisa bibuangu biobi Angelito ayi dikanda diandi basadila: Ku Coron, Ku Culion, Ku Halsey, Ku Marily, ayi Ku Linapacan Island.

Va thonono, minu veka ndiba nkulutu mu zunga beni. Filiali yindomba ndituadisanga lukutukunu lu sabala lu 8 ki minsamuni mi buala bu Culion, ayi kubutudila phe mu diambu di 9 ki minsamuni mi buala bobo beta tedila Marily ayi muingi nditula ku buala beni yitombana ti ndidiata wola zitatu mu buatu. Beto mana tula lukutukunu ku buala beni, dikanda dioso, tueba diatilanga mu zunga kimosi kioki kidi miongo mu ziwola ziwombo muingi tue tuadisa balonguki ba Bibila ku buala bobo beta tedila Halsey.

Tsuka tsuka, tuyiza baka mim’butu miwombo ku Marily ayi ku Halsey ayi yawu yitula ti tutunga Zinzo zi Kipfumu mu bizunga beni bia bibiodi. Banga ku Linapacan, bakhomba ayi minlonguki mi Bibila bavana nduka nduka bisadulu biobi tusadila ayi babuela mioko mu thungulu. Nzo yi lukutukunu yi Marily yiba yifuana mu yakula 200 ki batu ayi yiba yinneni, yawu yitusadisa tumutudila zikhutukunu zinneni.

KIADI, KUKIMONA NGEYO VEKA AYI ZIKHINI ZIMONA

Mu mvu 1993, mu thangu bana bayonzuka, Adel ayi minu tutona kisalu ki zunga ku Philippines. Ayi mu mvu 2000, ndikota nzo nkanda yoyi beba tedilanga mu dingala Eteyelo mpo na kobongisa basungi muingi ndilonguka ba ntuadisi wu nzo nkanda beni. Ndibe kimonanga ti banga ndisi ko wufuana mu dukisa kiyeko beni vayi Adel wukhindisa buwombo. Wumbambula moyo ti Yehova maka phana zingolo ziozi ndilenda dukisila kiyeko beni ­kimona. (Flp. 4:​13) Adel wuzaba ti buawu bufueti bela bila niandi veka weba dukisanga kiyeko kiandi ka diambu ko kaba na buvini bu nitu bobo bueba kuntatisanga.

Mu 2006, mu thangu yoyi ndibela ntuadisi, Adel bayiza kum’bakula kimbevo ki Parkinson. Dituvanga phasi! Mu thangu ndinkamba tuzenga kisalu ki thangu ka thangu muingi ndim’bukisa, Adel wukhamba ti: “Wundemvukila, tomba munganga nioni wulenda kutsadisa mu kimbevo kiama ayi nzebi ti Yehova maka tusadisa tutatamana.” Mu mimvu misambanu miomi milandakana, Adel wutatamana sadila Yehova mu kondo tatakana. Mu thangu kayiza ba mu tezo kikambu bue diata, wuyiza tona samunina mu mvelo wu bamakoka. Mu thangu keba nuana mu diambu di tuba, weba nuananga tuba kuma kimosi voti bibiodi mu thangu kamvana mvutu mu zikhutukunu. Tii mu lufua luandi mu 2013, Adel wubaka mu khumbu ziwombo zimesaje ziphutudulu matondo mu kifuani kiandi kimboti ki mvibudulu. Ndiviokisa viokila 30 ki mimvu ayi Adeli, nkundi wu kisalu wukuikama ayi wuluzolo, mu thangu kafua, ndiyiza wala na mayindu makiadi kingolo ayi ndiyiza tona kukimona minu veka.

Adel wutomba ti nditatamana kisalu kiama ki thangu ka thangu, ayi buawu phe nditudila. Nditatamana ba na mambu mawombo mavanga, yawu yitsadisa ndinuanisa kifu ki kukimona minu veka. Tona mu mvu 2014 tii 2017, baphana kiyeko kitala bimvuka bi mbembo yi Tagalog mu zitsi ziozi kisalu kieto kibela mu khandukulu. Kumanima, nditala bimvuka bi Tagalog ku Taïwan, ku États-Unis ayi ku Canada. Mu 2019, ndivana malongi ma kingelusu mu Nzo nkanda yi minsamuni mi nsamu wumboti mi Kimfumu ki Nzambi ku Inde ayi ku Thaïlande. Ndibaka zikhini ziwombo mu biyeko beni biobi. Ndidi mu zikhini ziwombo mu thangu ndikiveni buwombo mu kisalu ki Yehova.

KADI KHUMBU LUSADUSU LUBA KIELO

Mu kadika kiyeko kimona, ndilonguka zola bakhomba ba babakala ayi ba baketo bobo ndieta dengana, diawu kubabika dikala ko diambu difioti. Mu thangu beni yina ndilonguka luta tudila buwombo Yehova ntima. Mu khumbu ziwombo ndimuena lusadusu luandi, yawu yitsadisa ndikikinina mu ntim’ama woso mambu moso momo meba balukanga. Mu lumbu kiaki, ndidi n’zibudi nzila wunneni ku Philippines. Ndidi mu kimvuka kiama kimona kioki kiyika dikanda diodi dieta kutsadisa ayi diodi dieta kuthudila thalu. Ndidi phe mu zikhini mu mona ti Samuel ayi Shirley balembo sokudila minu ki nguawu.​—3 Yow. 4.

Angelito wulembo baki muphepi kunganda ayi bakundi bandi.

Kimvuka kiyiza ba dikanda diama dikuthudila thalu

Ninga, ndidengana mambu mawombo maphasi mu luzingu luama, banga mu mona phila yoyi nketo’ama wu luzolo kamuena ziphasi ayi phila yoyi kafuila mu kimbevo kimosi kimbimbi. Ndiyiza yuku phe mu mambu mawombo mamona momo ndidengana. Vayi ndimona ti Yehova ‘kasi ko thama kuidi kadika mutu mu beto.’ (Mav. 17:27) Koko ku Yehova “kuisi ko kukhufi” mu diambu di sadisa ayi kindisa bisadi biandi buba mu thangu yoyi balembo luti kukimoni bawu veka. (Yes. 59:1) Yehova, Ditadi diama, wuba yama mu luzingu luama loso, ayi ndidi na phutudulu matondo mawombo kuidi niandi. Kadi khumbu ndiba minu veka.

a Tala Nzo yi Nkengidi wu 1 Decembre 1972, pha. 745-751 mu kifalisi.

    Minkanda miki Yombe (2011-2025)
    Bima
    Kota
    • Kiyombe
    • Kabula
    • Preferense
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Phila yi sadila
    • Masuama ma nguizani
    • Paramètre de confidentialité
    • JW.ORG
    • Kota
    Kabula