BIBILOTEK yi Watchtower MU NZILA NSINGA
Watchtower
MINKANDA MIO MIDI MU INTERNETI
Kiyombe
  • BIBILA
  • MINKANDA
  • ZI KHUTUKUNU
  • w24 Novembre balut. 8-13
  • Tubaka malongi mu ziphova zitsuka zi batu bakuikama

Kuisiko video yidi mu selection yayi.

Nzimbala yi saqlimini mu khotosolo yi video.

  • Tubaka malongi mu ziphova zitsuka zi batu bakuikama
  • Nzo yi Nkengidi wunsamuna kimfumu ki Yehova (Yi longuka)—2024
  • Mua ntu disolo
  • Bisadulu bi dedikini
  • “WELA ZINGA BUWOMBO”
  • “WELA NUNGA”
  • “NDIKADI MONA KHINI YO YIVIOKIDI YAYI”
  • BAKA MAMBOTI MU ZIPHOVA ZITSUKA ZI BABAKALA BAKUIKAMA
  • Bambuka moyo ti Yehova widi “Nzambi yimoyo”
    Nzo yi Nkengidi wunsamuna kimfumu ki Yehova (Yi longuka)—2024
  • Vana mimvutu mu biuvu biabi:
    2025-2026 Programi yi lukutukunu lu zunga ayi nkengi wu zunga
  • Mu kukikulula koso kikinina mambu momo wisi zaba ko
    Nzo yi Nkengidi wunsamuna kimfumu ki Yehova (Yi longuka)—2025
  • Tomba mimvutu mu biuvu biabi
    2025-2026 Programi yi lukutukunu lu zunga ayi mmonisi wu filiali
Tala diaka
Nzo yi Nkengidi wunsamuna kimfumu ki Yehova (Yi longuka)—2024
w24 Novembre balut. 8-13

DISOLO DI NDONGOKOLO 45

NKUNGA 138 Kitoko ya nsuki mpɛmbɛ

Tubaka malongi mu ziphova zitsuka zi batu bakuikama

‘Nduenga yikala ko kuidi binunu, ayi diela ditotukilanga ko kuidi batu bobo bame zinga mimvu miwombo?’​—YOBI 12:12.

MAMBU MO MADI MU KHATI DISOLO DIADI

Tueka mmona phila yoyi tumamana Yehova Nzambi kueta tunatina mamboti tona thangu yayi, ayi tii mu luzingu lu mvu ka mvu mu bilumbu binkuiza.

1. Bila mbi tulenda bakila malongi kuidi batu bayonzuka?

BETO boso tueta tomba baka zindongi muingi tubaka zinzengolo zimfunu mu luzingu. Tulenda luta baka zindongi beni kuidi bakulutu ayi kuidi Bakristu bobo bayonzuka. Enati bawu balutidi yonzuka viokila beto, tulendi ko thumu manga zindongi ziawu mu banzila ti zivioka ngazila. Yehova katidi ti tubaka zindongi kuidi batu bayonzuka. Mu bilumbu biobi beka va mbata ntoto, bawu bame luta zaba mambu mawombo, bame luta baka phisulu, ayi nduenga viokila beto.​—Yobi 12:12.

2. Mambu mbi tueka nlonguka mu disolo diadi?

2 Mu thangu thama, Yehova wusadila batu bayonzuka bobo baba bakuikama mu diambu di kindisa ayi tuadisa dikanda diandi. Tutadila kifuani ki Mose, ki Davidi ayi ki thumu Yowani. Bazingila mu zimbandu ziviakana ayi mambu mawu maba maviakana. Mu thangu bayiza ba kutsuka yi luzingu luawu, bavana zindongi zinduenga kuidi mintueni. Wumosi mosi mu bawu, wutubila mfunu wuba tumamana kuidi Nzambi. Yehova wusonikisa ziphova ziawu zinduenga mu Bibila mu diambu di beto lumbu kiaki. Buba tuidi mintueni voti tuidi bayonzuka, tulenda baka mamboti beto longuka zindongi ziawu. (Lom. 15:4; 2 Tim. 3:16) Mu disolo diadi, tueka ntadila ziphova zitsuka zi babakala beni ba batatu bobo baba bayonzuka ayi zindongi ziozi tulenda baka mu mambu momo batuba.

“WELA ZINGA BUWOMBO”

3. Mu ziphila mbi Mose kasadila Nzambi ayi dikanda diandi di Iseli?

3 Mose wukivana mvimba mvimba kuidi Yehova. Wuba m’bikudi, ntuadisi, ayi nsoniki wu mambu mathama. Mose wuzaba mambu mawombo mu luzingu luandi! Wubimisa dikanda di Iseli mu buvika ku Ngipiti ayi wumona mambu mawombo mangitukulu momo Yehova kavanga. Yehova wunsadila kasonika minkanda mitanu mitheti mi Bibila, Minkunga 90 ayi bulendakana Minkunga 91. Bulendakana niandi phe wusonika nkanda wu Yobi.

4. Banani Mose kakindisa, ayi bila mbi?

4 Tuamina kafua, mu thangu kaba 120 ki mimvu, Mose wutedisa bana boso ba Iseli mu diambu di kababambula moyo mambu moso momo Yehova kabavangila. Mu thangu baba mintueni, bawombo mu bana ba Iseli bamona mambu mangitukulu momo Yehova kavanga ayi phila yoyi kavanina basi Ngipiti tumbu. (2 Mo. 7:3, 4) Badiatila va khati tsika mbu mbuaki wowo wuvasu ayi bamona phila yoyi Yehova kavondila masodi ma Falawo. (2 Mo. 14:29-31) Mu dikanga, Yehova wubatanina ayi wubasadisa. (5 Mo. 8:3, 4) Mu thangu dikanda di Iseli diyiza ba dikubama mu kota mu tsi yi tsila, Mose wubaka diluaku ditsuka di kubakindisila.a

5. Ziphova zitsuka zi Mose ziozi zidi mu 5 Mose 30:19, 20, sikididi mbi zivana bana ba Iseli?

5 Mambu mbi Mose katuba? (Tanga 5 Mose 30:19, 20.) Dikanda di Iseli diba na vuvu ki luzingu lumboti mu bilumbu biobi bilandakana kuntuala. Mu lusakumunu lu Yehova, bana ba Iseli baba na diluaku di zinga bilumbu biwombo mu tsi yoyi Yehova kabavanina tsila. Ayi tsi beni yiba yimboti ayi yeba butanga makundi mawombo madia! Mose wubasudikisa phila buididi tsi beni ti: “Kuidi na zimbanza zinneni ziozi ka luisi tunga ko, zinzo ziozi ziwedi bima bimboti biobi bisi ba ko kuidi beno, mabulu ma nlangu momo luisi kaba ko, mavia ma vinyu ayi ma olive ka momo luisi kuna ko.”—5 Mo. 6:10, 11.

6. Bila mbi Nzambi kabikila nzila ti zitsi zinkaka zinunga Iseli?

6 Mose wukebisa phe bana ba Iseli. Muingi batatamana zinga mu tsi yoyi yiba na bima biwombo bimboti, yitombana ti batumukina minsiku mi Yehova. Mose wubalebidila “basobula luzingu” mu wa Yehova ayi “batatamana ba bakuikama kuidi niandi.” Vayi bana ba Iseli, bamanga kuawu wilukila Yehova. Diawu, kuntuala Yehova wuyiza bikila basi Asili ayi basi Babiloni nzila ba banunga mu mvita ayi ba banata mu buvika.​—2 Mtn. 17:6-8, 13, 14; 2 Lus. 36:15-17, 20.

7. Malongi mbi tulenda baka mu ziphova zi Mose? (Tala phe foto.)

7 Dilongi mbi tubeki? Tumamana kueta nata mutu mu luzingu. Banga bana ba Iseli bobo bayiza ba pfika pfika mu kota mu tsi yi tsila, beto phe tueka pfika pfika mu kota mu nza yimona yoyi Nzambi katuvanina tsila. Fioti kuandi fisiedi, ntoto weka nduka ba Paladiso. (Yes. 35:1; Luka 23:43) Fioti fisiedi, Diabulu ayi zipheve ziandi zimbimbi bakuiza bue ba ko. (Tso. 20:2, 3) Mabundu maluvunu mela sie bue vukumuna ko batu. (Tso. 17:16) Kadi ziguvernema zi batu ziela bue monisa batu phasi. (Tso. 19:19, 20) Ku paladiso kuela sie bue ba ko batu bambimbi. (Nku. 37:10, 11) Batu boso bela tumukina minsiku misonga mi Yehova ayi yawu yela tula ti, bumosi buba ayi ndembama. Batu boso bobo bela ba kuna bela zolasana ayi bela tulasana ntima. (Yes. 11:9) Tulembo vingila thangu beni yina mu phuila yoso! Mu buela, beto tumukina Yehova, tuela tatamana zinga ku Paladiso va ntoto, bika kaka mu zikhama zi mimvu vayi mvu ka mvu.​—Nku. 37:29; Yow. 3:16.

Collage: 1. Bakala dimosi ayi nketo’andi balembo ta kimbangi mu shario. Nketo monisini diambu dimosi di lukindusu mu telefoni kiandi kuidi nketo mosi telimini va shario. 2. Bakala beni ayi nketo’andi balembo yangalala zingila ku Paladiso ayi batu bankaka.

Enati tueta tumukina Yehova, tulenda zinga ku Paladiso va mbata ntoto bika kaka mu zikhama zi mimvu vayi mvu ka mvu (Tala paragrafi 7)


8. Bue tsila yi luzingu lu mvu ka mvu yisadisila misionere mosi wuthama? (Yuda 20, 21)

8 Beto tatamana tula mu mayindu tsila yi Nzambi yi luzingu lu mvu ka mvu, matu tatamana ba bakuikama kuidi niandi, buba zioso kuandi zinzomono tulenda dengana. (Tanga Yuda 20, 21.) Tsila beni yoyi yilenda kutusadisa phe tununga lebakana kueto. Misionere mosi wuthama ku Afrika, nioni weba nuanisanga lebakana ku kinsuni, koko kutatamana ba yandi, wutuba ti: “Bo ndiyiza sudika ti vuvu kiama ki zinga mvu ka mvu kiyiza ba mu nzomono, ndiyiza baka nzengolo yitatamana nuanisa lebakana beni ayi ndilebidila Yehova mu kondu vonga. Mu lusadusu luandi, ndiyiza nunga lebakana beni.”

“WELA NUNGA”

9. Mambu mbi maphasi Davidi kadengana mu luzingu luandi?

9 Davidi wuba ntinu wunneni. Wuba diaka nyimbidi, nsoti (poète), disodi ayi m’bikudi. Wudengana mambu mawombo maphasi. Mu mua mimvu miwombo, kabela mu luzingu lu kue tinanga, mu tina Ntinu Sawuli nioni weba kummonga kikhenene. Mu thangu kaba ntinu, Davidi wubue tina diaka mu diambu di vukisa luzingu luandi mu thangu muan’andi Abasalomi kedi katomba kun’ziona kipfumu. Kadiambu ko mambu momo maphasi momo Davidi kadenga ayi zinzimbala ziozi katula, wutatamana kaka ba wukuikama kuidi Nzambi tii ku lufua luandi. Yehova wutuba ti Davidi widi ‘mutu wunyangidikanga ntim’andi.’ Didi diambu dimfunu mu wanga zindongi zi Davidi!​—Mav. 13:22; 1 Mtn. 15:5.

10. Bila mbi Davidi kavanina zindongi kuidi muan’andi Solomo nioni wumvinginina mu kipfumu kiandi?

10 Tutadila mu kifuani zindongi ziozi Davidi kavana muan’andi Solomo nioni wuvinginina kipfumu kiandi. Ntueni beni wubakala wusobulu kuidi Yehova mu diambu di tsambudulu yivedila yitatamana kuenda kuntuala ayi katunga kinlongo mu diambu di zitisa Nzambi. (1 Lus. 22:5) Wuba na kisalu kiwombo kisala ayi phuila yi lusadusu kaba muingi kadiatisa dikanda di Iseli. Mambu mbi Davidi kankamba? Tutadila mambu beni.

11. Mu tadila 1 Mintinu 2:2, 3, sikididi mbi Davidi kavana Solomo, ayi bue ziphova beni zimonikina ti zidi zikiedika? (Tala phe foto.)

11 Mambu mbi Davidi katuba? (Tanga 1 Mintinu 2:2, 3.) Davidi wukamba muan’andi ti niandi tumukina Yehova, wela nunga mu luzingu. Mu mimvu miwombo, Solomo wununga mu luzingu mu phila yimboti. (1 Lus. 29:23-25) Wutunga kinlongo ki kitoko, wusonika minkanda mi Bibila ayi ziphova ziandi zinkaka zidi phe mu minkanda minkaka mi Bibila. Wuzabakana buwombo mu bila ki ndueng’andi ayi mu bila ki kimvuama kiandi. (1 Mtn. 4:34) Vayi banga phila Davidi kasudikisila, Solomo wela nunga kaka niandi tumukina Yehova Nzambi. Diambu dikiadi, kuntuala mu luzingu luandi, wuyiza tona sambila zinzambi zinkaka. Yehova wubotula mamboti moso momo kamvana, ayi Solomo wuzimbisa nduenga yi yadila mu phila yimboti ayi mu busonga.​—1 Mtn. 11:9, 10; 12:4.

Collage: 1. Davidi muna weka nduka fua, wulembo solula ayi Ntinu Solomo nioni wunsimbidi mu koko. 2. Bakhomba ba babakala ayi babaketo badi mu nzo nkanda yi min’zibudi nzila. Khomba mosi wunketo nonuni koko muingi kavana komantere.

Ziphova zitsuka zi Davidi kuidi muan’andi Solomo zieta tusadisa tuzaba ti beto tumukina Yehova, maka tuvana nduenga yi bakila zinzengolo zimboti (Tala paragrafi 11-12)b


12. Mambu mbi tulenda longuka mu ziphova zi Davidi?

12 Dilongi mbi tubeki? Tumamana kueta nata mutu mu ndungunu. (Nku. 1:1-3) Vayi Yehova kasi tuvana ko tsila yi baka kimvuama ayi nkembo wu Solomo. Vayi enati tutumukini Nzambi’eto, maka tuvana nduenga yoyi yela kutusadisa tubaka zinzengolo zimboti. (Zin. 2:6, 7; Zaki 1:5) Zitsikudukusu ziandi zilenda kutusadisa tubaka zinzengolo zimboti mu diambu ditedi kisalu, nzo nkanda, phiokosolo thangu ayi zimbongo. Beto landakana zindongi zi Yehova, matu tanina nguizani’eto ayi niandi ayi tuela baka luzingu lu mvu ka mvu. (Zin. 2:10, 11) Matu tula phe bukundi bumboti ayi batu bankaka. Ayi matu baka zindongi ziozi tuidi phuila mu diambu di tuba mu dikanda di mayangi.

13. Bue Carmen kanungina mu luzingu luandi?

13 Carmen, nioni wukala ku Mozambique, kabanzila ti longuka zinzo nkanda zinila nila, kuawu kaka kulenda kunsadisa mo kanunga mu luzingu. Wuye kota univerisite mu diambu di kalonguka phila yivangila ziplan zithungulu yi zinzo (Architecture). Wutuba ti: “Ndieba yangalalanga mambu momo ndieba longukanga. Vayi nzo nkanda beni yindia thangu yiwombo ayi zingolo. Ndieba kuendanga mu nzo nkanda mu nsuka va 7h30 tii va 18h. Phasi ndieba monanga mu kuenda mu zikhutukunu ayi kipheve kiama kiyiza tona dekuka. Mu minu veka, ndiyiza bakula ti pfumu ziwadi ndieba tomba sadila.” (Mat. 6:24) Wusambila mu diambu beni ayi wutula zithombolo mu minkanda mieto. Tubidi diaka ti: “Kumanima mabaka zindongi zimboti kuidi bakhomba bobo bayonzuka mu kipheve ayi kuidi nguama, ndibaka nzengolo yibotuka ku univerisite mu diambu di ndisadila Yehova mu kisalu ki thangu ka thangu. Yawu yitsadisa nditula zitsobolo zimboti mu luzingu luama ayi kadi khumbu ndinionga.”

14. Mambu mbi mangudi Mose ayi Davidi batuba?

14 Mose ayi Davidi beba zolanga Yehova ayi beba luta yangalalanga kuntumukina. Mu ziphova ziawu zitsuka, bakindisa batu bobo beba kubawanga balandakana kifuani kiawu mu tatamana ba bakuikama kuidi Yehova Nzambi’awu. Bawu buadi balubula batu bobo babika Yehova ti bela zimbisa mamboti ayi lusakumunu lolo kabavanina tsila. Mu bilumbu bieto biabi, zindongi ziawu mfunu wombo phe zidi kuidi beto. Mu bitandu biobi bilandakana kuntuala, sadi kimosi kinkaka kimonisa mfunu wuba wukuikama kuidi Nzambi.

“NDIKADI MONA KHINI YO YIVIOKIDI YAYI”

15. Mambu mbi thumu Yowani kadengana mu luzingu luandi?

15 Yowani wuba thumu nioni Yesu keba luta zolanga buwombo. (Mat. 10:2; Yow. 19:26) Yowani weba kue landakananga Yesu mu kisalu kiandi kioso ki tsamununu, wumona mangitukulu mandi ayi wutatamana ba yandi mu thangu ziphasi. Wumona mu thangu beba vonda Yesu ayi wummona kumanima ma pfulukulu’andi. Wumona khulama yi Bukristu mu tandu kitheti, mu phila yoyi yitonina mu mua dingumba di minkuikisi tii nsamu wumboti wuyiza “samunu muidi bivangu bioso va ntoto.”​—Kol. 1:23.

16. Banani babaka mamboti mu minkanda mi Yowani?

16 Mu thangu Yowani kayiza ba nnunu, wubaka diluaku disonika nkanda wu Tsongolo. (Tso. 1:1) Yowani wusonika phe Evanzili yoyi yidi mu dizina diandi. Wusonika phe minkanda mitatu miomi misonimina mu lutuadusu lu pheve santu. Wusonikina nkand’andi wuntatu kuidi Mukristu mosi wukuikama nioni wuba mu dizina di Ngayusi, nioni Yowani keba tadilanga banga muan’andi wu luzolo wu kipheve. (3 Yow. 1) Mu thangu beni yina kuba phe na batu bankaka bobo Yowani keba tadilanga banga bana bandi ba kipheve. Mambu momo Yowani kasonika ka diambu ko kaba wuyonzuka ngolo, makindisa balonguki ba Yesu tii mu lumbu kieto kiaki.

17. Mu tadila 3 Yowani 4, mbi bieta nata zikhini?

17 Mambu mbi Yowani kasonika? (Tanga 3 Yowani 4.) Yowani wusonika zikhini ziozi zieta bakununu mu tumamana Nzambi. Mu thangu Yowani kasonika nkand’andi wuntatu, batu bankaka beba tembikisanga malongi ma luvunu ayi bakotisa khabuani. Vayi bankaka batatamana “diatila mu kiedika.” Batumukina Yehova ayi ‘badiatila mu landakana minsiku miandi.’ (2 Yow. 4, 6) Bakristu beni bakuikama basi yangidika ko kaka Yowani vayi bayangidika phe Yehova.​—Zin. 27:11.

18. Dilongi mbi tulenda baka mu ziphova zi Yowani?

18 Dilongi mbi tubeki? Kuikama kueta nata zikhini. (1 Yow. 5:3) Mu kifuani, tuidi mu zikhini zizaba ti tueta yangidika Yehova. Weta yangalala mu thangu keta kutumona tummanga ziphukumunu zi nza yayi. (Zin. 23:15) Bambasi phe ku diyilu beta yangalala. (Luka 15:10) Beto phe tueta ba mu mayangi mu thangu tueta kimona tuidi bakuikama, nduka nduka mu thangu tun’dengana zinzomono ayi mu thangu tun’dengana ziphukumunu. (2 Tes. 1:4) Ayi mu thangu mambu ma nza yayi mela vioka, tuela yangalala mu phila tumonisina kuikama kueto kuidi Yehova buba mu nza yoyi yiyadulu kuidi Satana.

19. Khomba mosi wunketo widi mu dizina di Rachel mbi katuba mu diambu ditedi longisa kiedika kuidi batu bankaka? (Tala phe foto.)

19 Tueta luta ba mu mayangi mu thangu tueta samuna kiedika kuidi batu bankaka. Rachel, nioni wukala ku République Dominicaine weta mona ti didi diluaku dinneni mu longa mutu kazaba Nzambi yimboti nioni tueta sadila. Mu thangu keta yindula bana bandi ba kipheve, tubidi ti: “Phasi yidi mu tubila zikhini zio ndieta mona mu mona batu bobo beta longuka yama Bibila balembo zodi Yehova, mu thangu beta sikimina mu niandi ayi mu phila yoyi beta bongisila luzingu luawu mu diambu di banyangidika. Zikhini beni ziozi ndieta mona zieta kupfuta bumboti mboti mu zingolo ziozi ndieta tula ayi mu kukiyimina koko ndieta kiyimina mu kubalongisa kiedika.”

Collage: 1. Khomba mosi wunketo wulembo wa bumboti mboti nlonguki’andi wu Bibila bo kalembo tubi mu thangu balembo longuka Bibila. 2. Kuntuala, khomba beni wunketo ayi nlonguki’andi wu Bibila badi mu zikhini zisala kisalu ki tsamununu va kimosi.

Tueta mona zikhini mu longa batu bankaka bazola Yehova ayi bantumukina banga phila tueta kubutudila (Tala paragrafi 19)


BAKA MAMBOTI MU ZIPHOVA ZITSUKA ZI BABAKALA BAKUIKAMA

20. Mambu mbi tudedikini na Mose, Davidi ayi Yowani?

20 Mose, Davidi ayi Yowani bazingila mu zimbandu ayi mu zithangu ziviakana ayi beto. Vayi kuidi na mambu mawombo momo tudedikini ayi bawu. Basadila Nzambi yikiedika ayi beto phe tueta kubutudila. Banga bawu, tueta sambila Yehova, tueta kuntudila ntima, ayi tueta kuntomba lutuadusu. Ayi banga babakala beni bana bathama, tuidi na sikididi ti Yehova weta sakumuna buwombo batu bobo beta kuntumukina.

21. Mamboti mbi malembo vingila batu bobo beta wa zindongi zi batu bayonzuka banga Mose, Davidi, ayi Yowani?

21 Tuwanga ziphova zitsuka zi babakala beni bathama ayi tutumukinanga minsiku mi Yehova. Yawu mayi tula ti tubaka ndungunu yikiedika mu mambu moso momo tumvanga. Tuela baka luzingu lu mvu ka mvu! (5 Mo. 30:20) Ayi tuela ba mu zikhini ziyangidika Disa dieto di mazulu nioni weta kutuzola, nioni weta dukisa zitsila ziandi zioso viokila phila yoyi tulenda yindudila lungana ku zitsila beni.​—Efe. 3:20.

MALONGI MBI TULENDA BAKA MU ZIPHOVA ZITSUKA ZI . . .

  • Mose?

  • Davidi?

  • Yowani?

NKUNGA 129 Tokoyika mpiko tii na nsuka

a Bawombo mu bana ba Iseli bobo bamona mangitukulu ma Yehova mu m’bu mbuaki basi zinga ko buwombo muingi bamona Tsi yi Tsila. (4 Mo. 14:22, 23) Yehova wutuba ti batu bobo baba tonina va 20 ki mimvu tii ku yilu bela fuila mu dikanga. (4 Mo. 14:29) Vayi Yosua, Kalebi, ayi batu bawombo bankaka bobo baba bana balezi mu thangu beni yina ayi bobo baba mu dikanda di Levi bavuka ayi bamona lungana ku tsila yi Yehova mu thangu bazengisa nzadi Yolidani ayi mu thangu bakota ku Kana.​—5 Mo. 1:24-40.

b TSUDUKUSULU YI FOTO: Ku luketo: Davidi wulembo kambi muan’andi Solomo ziphova zinduenga ayi zitsuka. Ku lubakala: Bakhomba ba babakala ayi ba baketo balembo baki malongi mamboti ayi balembo baki mamboti ma nduenga mu nzo nkanda yi min’zibudi nzila.

    Minkanda miki Yombe (2011-2025)
    Bima
    Kota
    • Kiyombe
    • Kabula
    • Preferense
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Phila yi sadila
    • Masuama ma nguizani
    • Paramètre de confidentialité
    • JW.ORG
    • Kota
    Kabula