DISOLO DI NDONGOKOLO 46
NKUNGA 49 Tósepelisa motema ya Yehova
Bakhomba ba babakala—Lulembo tombi luba bisadi mu kisalu?
“Khini yidi mu vana yiviokidi yoyi yidi mu tambula.”—MAV. 20:35.
MAMBU MO MADI MU KHATI DISOLO DIADI
Tueka mmona phila yoyi disolo diadi dilembo kindisila bakhomba ba babakala bobo babaka mbotama batula zingolo muingi badukisa mambu momo meta tombana muingi baba bisadi mu kisalu.
1. Bue thumu Polo katadila bisadi mu kisalu?
BISADI mu kisalu beta sala bisalu biwombo mu bimvuka. Bukiedika thumu Polo weba vananga luzitu kuidi bakhomba bobo baba bakuikama. Mu kifuani, mu thangu kasonikina Bakristu ba Filipi, wuvana phe mboti kuidi bisadi mu kisalu ayi bakulutu.—Flp. 1:1.
2. Bue khomba Luis keta tadila kiyeko kiandi ki ba sadi mu kisalu?
2 Buba mintueni voti batu bobo bayonzuka, bakhomba bawombo ba babakala bobo babaka mbotama beta mona khini yiwombo mu ba bisadi mu kisalu. Mu kifuani, khomba Devan wuyiza baka kiyeko kiba sadi mu kisalu mu thangu kayiza ba 18 ki mimvu. Khomba Luis niandi wuyiza ba sadi mu kisalu mu thangu kayiza ba 50 ki mimvu. Bue katadila kiyeko ki ba sadi mu kisalu? Wutuba ti: “Ndidi mu mayangi ma sadila bakhomba ziama ba kimvuka mu phila beni yoyi. Bambonisina luzolo luwombo ayi buabu, minu phe ndieta kubamonisina luzolo lolo ndidi kuidi bawu.” Bisadi mu kisalu biwombo bieta muena phila beni yoyi!”
3. Biuvu mbi tueka ntadila?
3 Enati widi khomba wubakala nioni wubaka mbotama vayi wubedi ko sadi mu kisalu, wulenda kukitudila lukanu beni? Mambu mbi malenda kutuma wukitudila lukanu beni? Ayi mambu mbi makutombana momo madi mu Masonoko wufueti dukisa? Mu disolo diadi, tueka m’baka mimvutu mu biuvu beni biobi. Vayi bika tuteka yolukila biyeko bi sadi mu kisalu.
BIYEKO MBI SADI MU KISALU KADI?
4. Biyeko mbi sadi mu kisalu kadi? (Tala phe foto.)
4 Sadi mu kisalu widi khomba nioni wubaka mbotama ayi wusobolo mu nzila pheve santu mu diambu di buela bakulutu mioko mu sala bisalu bimfunu mu kimvuka. Bisadi mu kisalu binkaka beta kabula ziterituare kuidi minsamuni ayi kubakabudila minkanda mu diambu di kisalu kiawu ki tsamununu. Bankaka beta buela mioko mu kombula ayi bongisa Nzo yi Kipfumu, ayi bankaka phe beta sala ku sonorizasio mu thangu yi zikhutukunu zi kimvuka. Bisalu biwombo biobi bisadi mu kisalu bieta sala bidi bisalu bimfunu. Diambu dilutidi mfunu, bisadi mu kisalu badi batu bobo beta zola Yehova ayi beta zitisa minsiku miandi misonga. Ayi beta zola buwombo bakhomba ziawu Bakristu. (Mat. 22:37-39) Bue khomba nioni wubaka mbotama kalenda bela sadi mu kisalu?
Bisadi mu kisalu beta sokudila Yesu mu kukivana ku bawuveka mu diambu di sadila batu bankaka (Tala paragrafi 4)
5. Bue khomba bakala kalenda dukisila lukanu luba sadi mu kisalu?
5 Bibila kilembo monisa mambu momo meta tombana muingi khomba kasobulu mu ba sadi mu kisalu. (1 Tim. 3:8-10, 12, 13) Wulenda baka kiyeko beni kioki ngeyo longuka mambu momo Masonoko mantomba ayi ngeyo tula ngolo mu kumadukisa. Vayi wufueti keta tadila bumboti mboti mambu momo malembo tumi wutula ngolo mu dukisa mambu momo mantombana.
BILA MBI TIDI BELA SADI MU KISALU
6. Diambu mbi difueti kutuma wuyangalala sadila bakhomba ziaku ba babakala ayi ba baketo? (Matayi 20:28; Tala phe foto yidi va.)
6 Kifuani kieto kinneni, Yesu Kristu, luzolo mu diambu di Siandi ayi mu diambu di batu, luawu lueba kuntumanga. Luzolo beni lueba kuntumanga kasala kisalu kingolo ayi kasala bisalu biobi bibe monikanga banga biphamba mu diambu di batu bankaka. (Tanga Matayi 20:28; Yow. 13:5, 14, 15) Enati luzolo luawu lulembo tumi, Yehova wela kusakumuna ayi wela kusadisa muingi wununga dukisa lukanu luaku ayi mambu momo mantombana mu ba sadi mu kisalu.—1 Ko. 16:14; 1 Pi. 5:5.
Mu kifuani, Yesu wulonga minlonguki miandi basadilanga batu bankaka mambu mu kukikulula koso va buangu ki tomba kukinangika (Tala paragrafi 6)
7. Bila mbi yididi mbimbi kuidi khomba bakala mu tomba ba sadi mu kisalu mu diambu di baka lukumu?
7 Mu nza, batu bobo beta vana luzitu, khumbu ziwombo badi batu bobo beta kukinangika. Buawu ko buididi mu khubukulu yi Yehova. Khomba nioni wulembo tumu mu luzolo banga Yesu, katombanga ko yadila batu bankaka voti ka kimonikisanga ko banga niandi lutidi mfunu. Enati mutu nioni widi luniemo beki biyeko mu kimvuka, wela manga dukisa bisalu biobi bimmonika banga bisi ko mfunu vayi bilenda sadisa mamemi ma luzolo ma Yehova. Kafueti mona ti bisalu beni mfunu bidi. (Yow. 10:12) Yehova kalendi ko sakumuna zingolo zi mutu nioni widi luniemo voti nioni wulembo tombi mamboti mandi veka.—1 Ko. 10:24, 33; 13:4, 5.
8. Dilongi mbi Yesu kavana bathumu bandi?
8 Buba batu bobo baba bakundi ba Yesu batomba baka biyeko binkaka, vayi mayindu mawu masi ba ko mamboti. Tutadila diambu dimosi ditadidi bathumu buadi ba Yesu—Zaki ayi Yowani. Balomba kuidi Yesu kabavana bibuangu bimfunu mu Kipfumu kiandi. Yesu wubakamba ti disi ko diambu dimboti mu tomba diambu diphila yoyi. Diawu, kasudikisila kuidi 12 ki zithumu ziandi ti: “Bila woso tidi ba wunneni va khati tsikꞌeno buna bika kaba sadi kieno. Ayi woso tidi ba wutheti mu beno, bika kaba mvika wu batu boso.” (Mlk. 10:35-37, 43, 44) Bakhomba bobo beta dukisa mambu momo mantombana mu luzolo lukiedika mu diambu di sadila bankaka, bela ba lusakumunu mu diambu di kimvuka.—1 Tes. 2:8.
MBI BILENDA KUSADISA WUYANGALALA SADILA BAKHOMBA ZIAKU?
9. Mbi bilenda kusadisa wuyangalala sadila bakhomba ziaku?
9 Bukiedika, weta zola Yehova ayi batu bankaka. Vayi wulenda manga ba phuila yi sala kisalu ki sadi mu kisalu. Mbi bilenda kusadisa muingi wuyangalala sala kisalu beni? Yindula zikhini ziozi wela baka mu thangu wulembo sadila bakhomba ziaku ba babakala ayi ba baketo. Yesu wutuba ti: “Khini yidi mu vana yiviokidi yoyi yidi mu tambula.” (Mav. 20:35) Ayi niandi veka Yesu weba sadilanga mambu momo keba tubanga. Wuba mu zikhini ziwombo bila weba sadilanga batu bankaka, ayi ngeyo phe wulenda kubutudila.
10. Bue Yesu kamonisina ti weba sadilanga batu bankaka mu zikhini? (Malako 6:31-34)
10 Tutadila kifuani kimosi kioki kimmonisa ti Yesu weba sadilanga batu bankaka mu zikhini. (Tanga Malako 6:31-34.) Mu diluaku dimosi, Yesu ayi zithumu ziandi baba bavonga. Bayenda va buangu kimosi kioki kiba suii muingi bavunda. Vayi nkangu wu batu wubatuamina kuna muingi Yesu kabalonga. Nginu wumanga kuandi. Bila niandi ayi bakundi bandi ‘basi baka ko thangu yi dila bidia.’ Voti nginu Yesu wubalonga diambu dimosi voti mammuadi ayi kubavutula. Vayi bo yidi ti luzolo luawu lueba kuntumanga, “wutona kubalonga mambu mawombo.” Ayi wutatamana kubalonga na tii ‘buisi bueba yila.’ (Mlk. 6:35) Basi kunkuika ko muingi kabutudila, bila ‘kiadi kabamona.’ Wutia kubalonga bila luzolo kaba kuidi bawu. Sadila batu bankaka kube natinanga Yesu zikhini ziwombo.
11. Bue Yesu kabe vaninanga batu lusadusu lumfunu? (Tala phe foto.)
11 Mu thangu Yesu kabe longanga nkangu, kabe sukilanga kaka ko mu kubalonga. Weba dukisanga phe ziphuila ziawu zi kinsuni. Wutula kumu mu wokisa bidia ayi wutuma minlonguki miandi muingi mikabudila batu bidia beni. (Mlk. 6:41) Mu diambu diodi kavanga, wulonga minlonguki miandi phila yi sadisila batu bankaka. Wubamonisa ti phila yina yisadisila batu—banga kuandi bisalu biobi bisadi mu kisalu bieta dukisa—mfunu yidi. Yindula theti zikhini ziozi bathumu bamona mu sala kithuadi ayi Yesu mu kumu kina kisadisa batu babaka bidia na tii “batu boso badia ayi bayukuta”! (Mlk. 6:42) Kiaki kidi kuandi kifuani kimosi kioki kilembo monisa phila yoyi Yesu keba tudilanga mamboti ma batu bankaka va ntuala viokila momo mandi veka. Wusadila luzingu luandi loso va mbata ntoto mu diambu di sadila batu. (Mat. 4:23; 8:16) Yesu weba yangalalanga longa batu bankaka ayi dukisa ziphuila ziawu mu kukikulula koso. Mu kondo finda phaka, ngeyo phe wulenda ba mu zikhini enati phuila yikiedika widi yi sadisa batu bankaka mu ba sadi mu kisalu.
Luzolo lolo tuidi kuidi Yehova ayi phuil’eto yisadila bankaka yeta kututuma tusadila kimvuka buba maluaku mbi madi yeto (Tala paragrafi 11)a
12. Bila mbi kadi mutu mu beto lenda tuba ti kasi ko maluaku ma sadisila kimvuka?
12 Enati wulembo kimoni ti wisi ko maluaku manneni ma sadisila, kadi vonga nitu. Mu kondo finda phaka, maluaku madi yaku momo wulenda sadisila kimvuka. Yindudila mambu momo Polo katuba mu 1 Kolinto 12:12-30 ayi lomba Yehova kasadisa wuzaba bue wulenda sadila mambu beni. Ziphova zi Polo zieta monisa bumboti mboti ti ngeyo phe widi banga bisadi binkaka bi Yehova, mfunu widi ayi mambu mawombo mamfunu wulenda dukisa mu kimvuka. Enati wisi ko sadi mu kisalu lumbu kiaki bila wudukisidi ko mambu momo mantombana, kadi vonga nitu. Vayi, vanga mambu momo wulenda vanga mu diambu di sadila Yehova ayi sadisa bakhomba. Ba sikididi ti bakulutu balendi kuzimbakana ko ayi bela kuvana biyeko biobi wulenda sala mu tadila maluaku maku.—Lom. 12:4-8.
13. Nduka nduka mambu mbi meta tombana kuidi batu bobo badi biyeko?
13 Tutadila bila kimosi kinkaka kioki kifueti kutuma wudukisa mambu momo meta tombana muingi wuba sadi mu kisalu: Mambu mawombo momo meta tombana muingi wubaka biyeko matadidi phe Bakristu boso. Bukiedika, Bakristu boso bafueti ba pfika pfika ayi Yehova, bafueti yangalala kaba, ayi bafueti monisa kifuani kimboti mu luzingu lu Bukristu. Mambu mbi khomba wubakala kalenda tula muingi kadukisa mambu momo meta tombana muingi kabaka biyeko?
BUE BUDUKISILA MAMBU MOMO META TOMBANA MUINGI WUBA SADI MU KISALU
14. Mbi yinsundula ba “mutu nioni ka kabongilanga ko mambu mu lueya”? (1 Timote 3:8-10, 12)
14 Tutadila mua mambu momo mantombana momo basudikisidi mu 1 Timote 3:8-10, 12. (Tanga.) Sadi mu kisalu kafueti ba “mutu nioni ka kabongilanga ko mambu mu lueya.” Ziphova ziazi zilenda bangulu mu “mutu nioni fueni baka luzitu,” “widi na lukinzu,” voti kafueti “vangila mambu mu phila yoyi yilenda tula ti batu ban’zitisa.” Yawu ko yinsundula ti wulendi ko seva fioti voti tula mua lueya. (Mpo. 3:1, 4) Vayi yinsundula ti, wufueti tula ngolo muingi wudukisa biyeko biaku bioso. Enati zabikini banga mutu nioni weta dukisa kisalu kioki baveni ayi weta kisala bumboti, bakhomba ba babakala ayi ba baketo mu kimvuka bela kutudila ntima ayi bela kuzitisa.
15. Mbi yinsundula ba ‘mutu wuntubanga kaka mambu makiedika’ ayi “kabakanga ko zimbongo mu luvunu”?
15 Ba ‘mutu wuntubanga kaka mambu makiedika,’ yinsundula ti kafueti ba mutu nioni wuntubanga kiedika, widi wukuikama, ayi balenda tudila ntima. Weta dukisa mambu momo keta tuba, ayi kavunanga ko bankaka. (Zin. 3:32) “Kabakanga ko zimbongo mu luvunu,” yinsundula ba wukuikama mu mambu matedi sumba, tekisa ayi phila weta sadila zimbongo. Wulendi ko sadila nguizani’aku ayi bakhomba ba kimvuka muingi wubaka minluta mu phila yimbimbi.
16. a) Ziphova “kanuanga malavu mawombo ko,” mbi zinsundula? b) Mbi yinsundula ba “kansasa kivedila voti mayindu mamboti”?
16 “Kanuanga malavu mawombo ko,” yinsundula ti widi mutu nioni ka kanuanga ko malavu mawombo ayi kabika zabakana ti weta nua buwombo. Ba “kansasa kivedila voti mayindu mamboti,” yinsundula ti widi mutu nioni weta zingila mu landakana minsiku mi Yehova. Buba ti wisi ko wuduka, weta mona khini mu ndembama yoyi tueta baka bo tuidi na nguizani yimboti ayi Nzambi.
17. Mbi yinsundula “kafueti tuama totu mu zaba ti fueni”? (1 Timote 3:10; tala phe foto.)
17 “Kafueti tuama totu mu zaba ti fueni,” yinsundula ti meteka monisa ti balenda kuntudila ntima mu kumvana biyeko. Diawu, mu thangu bakulutu baveni kisalu kimosi, landakana bumboti zithumunu ziawu ayi ziozi zieta ba mu khubukulu yi Yehova. Ba sikididi ti sudikidi mambu momo meta tombana mu dukisa kiyeko beni ayi thangu yoyi yintombana mu kukidukisa. Enati wulembo dukisa kadika kisalu kioki baveni, bakhomba mu kimvuka bela kimona ayi bela yangalala mu khulama yaku yi kipheve. Bakulutu, lufika vananga bakhomba ba babakala bobo babaka mbotama formasio. (Tanga 1 Timote 3:10.) Mu kimvuka kieno muidi na bakhomba ba babakala bobo babaka mbotama bobo beka mintueni voti bobo bakhidi bana balezi (adolescent)? Badi bifuani bimboti mu diambu ditedi ndongokolo’awu veka? Badi batu bobo beta vutula thangu zioso mimvutu mu zikhutukunu ayi beta samuna buwombo? Enati buawu buididi, lufueti bavana biyeko mu tadila mimvu miawu ayi maluaku mawu. Mu phila beni yoyi, mintueni beni mi bakhomba ba babakala ‘bafueti tuama totu mu zaba ti bafueni.’ Kumanima mu thangu bulezi (adolescence) buawu buela mana, bela ba bafuana mu dukisa mambu momo meta tombana mu ba bisadi mu kisalu.
Bakulutu bawu vana biyeko kuidi bakhomba bobo babaka mbotama, buawu ‘bafueti kubatotila mu zaba ti bafueni’ (Tala paragrafi 17)
18. Mbi yinsundula ba mutu nioni “kambulu tsembolo”?
18 Ba mutu nioni “kambulu tsembolo,” yinsundula ti kabika ba bifundulu biobi bimmonisa ti ndiatulu yimbimbi kadi. Bukiedika, Bakristu balenda kuawu vununu mambu. Batu bafunda Yesu mu bifundulu bi luvunu, ayi wutuba ti batu bawombo phe bela vunina minlonguki miandi mambu. (Yow. 15:20) Vayi, ngeyo simbidila ndiatulu’aku yimboti banga Yesu, wela zabikinina mu mavanga mamboti mu kimvuka.—Mat. 11:19.
19. Mbi yinsundula mu thangu Bibila kitubidi ti khomba wubakala kaba ‘mutu nioni wukuela nketo wumosi kaka’?
19 ‘Bakala dikuela nketo wumosi kaka.’ Enati widi wukuela, fueti kinzika nsiku wutheti wu Yehova mu diambu ditedi dikuela—bakala dimosi ayi nketo mosi. (Mat. 19:3-9) Bakala nioni widi Mukristu kasi fuana ko tula kitsuza. (Ebe. 13:4) Vayi, vawu ko kaka kalenda sukila. Kafueti ba wukuikama kuidi nketo’andi, ayi kalendi ko tudila nketo wunkaka thalu yimbimbi.—Yobi 31:1.
20. Bue bakala kalenda diatisila nzo’andi “bumboti”?
20 ‘Kazaba diatisa bumboti bana bandi ayi nzo’andi.’ Enati widi pfumu dikanda, wufueti bongila biyeko biaku mu mfunu wombo. Wufueti tuadisanga thangu zioso tsambudulu yi dikanda. Wufueti samunanga thangu zioso ayi batu boso ba dikanda diaku ayi viokisanga yawu thangu yiwombo. Sadisa bana baku bayonzula nguizani yi bawu veka ayi Yehova. (Efe. 6:4) Bakala nioni weta kipa bumboti dikanda diandi, kalenda phe keba kimvuka.—Dedikisa 1 Timote 3:5.
21. Enati wubedi ko sadi mu kisalu, mbi wulenda tula?
21 Bakhomba ba babakala, enati lubedi ko bisadi mu kisalu, tukululomba lutadila mambu momo madi mu disolo diadi ayi kumanata mu lusambulu. Longuka mambu momo mantombana mu ba sadi mu kisalu ayi tula ngolo wumadukisa. Yindula phila weta zodila Yehova buwombo ayi bakhomba ziaku. Yonzula phuil’aku yi kubasadila. (1 Pi. 4:8, 10) Mona zikhini ziozi zidi mu sadila dikanda diaku di kipheve. Bika Yehova kasakumuna zingolo ziozi wulembo tudi mu dukisa mambu momo meta tombana mu ba sadi mu kisalu!—Flp. 2:13.
NKUNGA 17 “Nalingi”
a TSUDUKUSULU YI FOTO VA: Kuluketo: Yesu wulembo sadila minlonguki miandi mu kukikulula koso. Kulubakala: Sadi kimosi mu kisalu wulembo sadisa khomba mosi wu kimvuka nioni meyonzuka.