XOOK 03
¿Ku páajtal wa k-confiar tiʼ le Bibliaoʼ?
Ichil le Bibliaoʼ yaʼab promesaʼob yéetel consejoʼob yaniʼ. Maʼ xaaneʼ taak a wojéeltik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Chéen baʼaleʼ, ¿jaaj wa baʼax ku yaʼalik? ¿Jeʼel wa u páajtal u confiar máak tiʼ junpʼéel libro jach úuchben jeʼex le Bibliaoʼ? ¿Jeʼel wa u yáantkoʼon baʼax ku yaʼalik teʼ kʼiinoʼobaʼ? ¿Jach wa tu jaajil yaan u béeytal le baʼax ku yaʼalikoʼ? U millonesil máakoʼobeʼ ku confiaroʼob tiʼ baʼax ku yaʼalik. Ilawil baʼaxten ku confiaroʼob tiʼ le Bibliaoʼ yéetel ilawil wa jeʼel u páajtal xan a confiar tiʼeʼ.
1. ¿Jach wa tu jaajil úuch baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ?
Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ le baʼaxoʼob tsʼíibtaʼan ichiloʼ jach «jaajtakoʼob» (Eclesiastés 12:10). Jach tu jaajil kuxlaj le máaxoʼob ku chʼaʼchiʼitikoʼ yéetel tu jaajil úuch le baʼaxoʼob ku yaʼalikoʼ (xok Lucas 1:3; 3:1, 2). Jujuntúul máakoʼob jeʼex le arqueólogoʼoboʼ ku yaʼalikoʼobeʼ jach tu jaajil anchaj le lugaroʼob, le máakoʼob yéetel le fechaʼob ku chʼaʼchiʼitaʼal teʼ Bibliaoʼ.
2. ¿Baʼaxten jeʼel k-confiar tiʼ le Biblia kex jach úuchbenoʼ?
Yaʼab tiʼ le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ maʼ tu creertaʼal kaʼachi, pero bejlaʼeʼ tsʼoʼok u yilaʼal jach jaaj. Por ejemploeʼ yaʼab máak kaʼacheʼ maʼ tu creertik baʼax ku yaʼalik le Biblia le kéen tʼaanak tiʼ cienciaoʼ, pero bejlaʼeʼ tsʼoʼok u yilaʼal jach jaaj le baʼax ku yaʼalikoʼ. «Mantatsʼ jeʼel u páajtal u kʼubik u yóol máak tiʼ baʼaxoʼob ku yaʼalikeʼ» (Salmo 111:8).
3. ¿Baʼaxten k-creertik yaan u béeytal baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ?
Teʼ Bibliaoʼ yaan profecíaʼoba ku yaʼalik «baʼaloʼob maʼ kʼuchuk u kʼiinil u yúuch[liʼ]» (Isaías 46:10). Yaʼab tiʼ le baʼaxoʼob ku yúuchul bejlaʼoʼ le Bibliaoʼ úuchiliʼ u yaʼaleʼ. Desde úuch u yaʼal bix kun kuxtal le máakoʼob teʼ kʼiinoʼobaʼ. Teʼ xookaʼ yaan k-ilik bix béeychajik jujunpʼéel profecíaʼob. ¡Béeychaj jach jeʼex aʼalaʼaniloʼ!
UTIAʼAL A MAAS NAʼATIK
Koʼox ilik bix tsʼoʼok u yeʼesik le ciencia jach jaaj baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Beoraaʼ koʼox xakʼaltik jujunpʼéel profecíaʼob yaan teʼ Bibliaoʼ.
4. Le cienciaoʼ ku yeʼesik jach jaaj baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ
Úuchjeakileʼ yaʼab máak creerkeʼ le Luʼumaʼ yaan tiʼ baʼax etsʼekbal. Chaʼanteʼex le VIDEOOʼ.
Ilawil baʼax ku yaʼalik u libroil Job, le libroaʼ kex 3,500 años tsʼíibtaʼak. Xokeʼex Job 26:7, kéen tsʼoʼokkeʼ ka tsikbaltikeʼex lelaʼ:
¿Baʼaxten ku beetik u jaʼakʼal k-óol ikil u yaʼalik le Biblia «mix tuʼux etsʼekbal» le Luʼumaʼ?
Le Bibliaoʼ tsʼoʼok u milesil años u yaʼal bix u yantal le jaʼoʼ, chéen baʼaleʼ wíinikeʼ walajki 200 años u yojéelt lelaʼ. Xokeʼex Job 36:27, 28, kéen tsʼoʼokkeʼ ka tsikbaltikeʼex lelaʼ:
¿Baʼax ka tuklik yoʼolal baʼax ku yaʼalik le tekstoaʼ?
¿Ku yáantkech wa a maas creert baʼax ku yaʼalik le Biblia le teksto t-xokoʼ?
5. Teʼ Bibliaoʼ yaan profecíaʼob tsʼoʼok u béeytaloʼob
Xokeʼex Isaías 44:27–45:2, kéen tsʼoʼokkeʼ ka tsikbaltikeʼex lelaʼ:
¿Baʼax tu yaʼalaj le Biblia kun úuchul tiʼ u kaajil Babilonia 200 años táanil tiʼ u yúuchloʼ?
Tu añoil 539 táanil tiʼ u taal Jesúseʼb béeychaj le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ. Ciro, u reyil Persia yéetel u soldadoʼobeʼ tu chʼaʼajoʼob u kaajil Babilonia. Letiʼobeʼ tu beetoʼob u bin yaanal tuʼux u jaʼil le río baʼpachtmil kaʼach le kaajoʼ. Úuchik u pʼaʼatal jeʼekʼabil u joonajiloʼob le kaajoʼ maʼ kʼaʼabéetchaj u baʼateloʼob utiaʼal u yookloʼob u xuʼulsoʼob le kaajoʼ. Tsʼoʼok maas tiʼ 2,500 años úuchuk leloʼ, bejlaʼeʼ láayliʼ chéen u jutul pakʼiloʼob Babilonia yaneʼ. Beoraaʼ ilawil baʼax u yaʼalmiliʼ le Bibliaoʼ.
Xokeʼex Isaías 13:19, 20, kéen tsʼoʼokkeʼ ka tsikbaltikeʼex lelaʼ:
¿Bix béeychajik le profecíaaʼ?
U jutul pakʼiloʼob Babilonia yaan Irak
6. Le Bibliaoʼ u yaʼalmiliʼ le baʼaxoʼob táan k-ilik bejlaʼoʼ
Le Bibliaoʼ ku yaʼalikeʼ kuxaʼanoʼon tu «tsʼook kʼiinoʼob» (2 Timoteo 3:1). Ilawil le baʼaxoʼob u yaʼalmiliʼ kun úuchul teʼ kʼiinoʼobaʼ:
Xokeʼex Mateo 24:6, 7, kéen tsʼoʼokkeʼ ka tsikbaltikeʼex lelaʼ:
¿Baʼaxoʼob tu yaʼalaj le Biblia kun ilbil teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ?
Xokeʼex 2 Timoteo 3:1-5, kéen tsʼoʼokkeʼ ka tsikbaltikeʼex lelaʼ:
¿Bix tu yaʼalil le Biblia u modos le máakoʼob teʼ tu tsʼook kʼiinoʼobaʼ?
Tiʼ le modos ku yaʼalik le tekstooʼ, ¿máakalmáak ka wilik maas ku yeʼesik le máakoʼoboʼ?
BAʼAX SUUK U YAʼALAʼAL: «Le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ maʼ jaajiʼ, chéen cuentoʼob».
¿Baʼax eʼesiktech jach tu jaajil jeʼel u páajtal a confiar tiʼ le Bibliaoʼ?
BAʼAX TSOʼOLI
Le baʼaxoʼob uchaʼantakoʼob, le ciencia yéetel le profecíaʼoboʼ ku yeʼeskoʼob jeʼel u páajtal a confiar tiʼ le baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ.
Baʼax ta kanaj
¿Jach wa jaaj uchaʼantak le baʼaxoʼob ku yaʼalik le Bibliaoʼ?
¿Bix u yeʼesik le ciencia jach jaaj baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ?
A tuklikeʼ, ¿ku páajtal wa u yaʼalik le Biblia le baʼaloʼob maʼ úuchkoʼoboʼ? ¿Baʼaxten bey a tuukuloʼ?
KAN U MAASIL
¿Ku yaʼalik wa le científicoʼob jaaj baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ?
«¿Jaaj wa baʼax ku yaʼalik le Biblia kéen tʼaanak tiʼ cienciaoʼ?» (Xok teʼ jw.org)
¿Baʼaxoʼob eʼesik tiaʼanoʼon tu tsʼook kʼiinoʼobeʼ?
«Seis profecíaʼob táan u béeytaloʼob» (U Pʼíich Tulumil Kanan, 1 tiʼ mayo tiʼ 2011)
Ilawil bix béeychajik baʼax ku yaʼalik le Biblia yoʼolal juntúul máak gobernart Grecia úuchjeakiloʼ.
Ilawil bix áantaʼabik juntúul máak tumen le profecíaʼob utiaʼal u creertik baʼax ku yaʼalik le Bibliaoʼ.
«Maʼatech in creertik Dios» (U Pʼíich Tulumil Kanan, núm. 5 2017)
a Junpʼéel profecíaeʼ junpʼéel baʼal ku yaʼalik Dios yaʼab u bin utiaʼal u yúuchul.
b Utiaʼal u abreviartaʼal le tʼaan «táanil tiʼ u taal Jesúsoʼ» yaan u chíikpajal t.t.J. yéetel utiaʼal u yaʼalaʼal «tsʼoʼokok u taal Jesús wa teʼ t-kʼiinoʼobaʼ» yaan u chíikpajal tsʼ.t.J.