Le jejeláas meyaj tsʼaʼan tiʼ Jesús utiaʼal ka béeychajak le baʼax u kʼáat Jéeobaoʼ
«Teen le bejoʼ, teen le jaajoʼ yéetel teen le kuxtaloʼ. Chéen tin woʼolaleʼ ku páajtal u taal máak tiʼ le Taataoʼ.» (JUAN 14:6.)
1, 2. ¿Baʼaxten unaj k-maas kʼaj óoltik le meyaj tsʼaʼan u beet Jesusoʼ?
D ESDE úuchileʼ le wíinikoʼoboʼ ku beetkoʼob tuláakal le ku páajtal utiaʼal ka ilaʼakoʼob maas maʼaloboʼob tiʼ u maasil, baʼaleʼ yaʼab tiʼ letiʼobeʼ maʼ u béeykuntoʼob le baʼax u kʼáatoʼoboʼ. Tsʼoʼoleʼ chéen jujuntúul tiʼ letiʼob tsʼoʼok u béeytal le baʼax u kʼáatoʼoboʼ. Baʼaleʼ, u jaajileʼ maʼ yanak uláakʼ máak jeʼex Jesús, u Hijo Dioseʼ.
2 ¿Baʼaxten unaj k-maas kʼaj óoltik le meyaj tsʼaʼan u beet Jesusoʼ? Tumen jeʼel u yáantkoʼon utiaʼal ka k-maas natsʼba tiʼ Jéeobaeʼ. Jesuseʼ tu yaʼalaj: «Teen le bejoʼ, teen le jaajoʼ yéetel teen le kuxtaloʼ. Chéen tin woʼolaleʼ ku páajtal u taal máak tiʼ le Taataoʼ» (Juan 14:6; 17:3). Koʼox ilik baʼaxten minaʼan uláakʼ máak jeʼex Jesuseʼ. Beyoʼ yaan k-maas naʼatik yéetel k-ilik jach nojoch baʼal le meyaj tsʼaʼan u beet utiaʼal u béeytal le baʼax u kʼáat Jéeobaoʼ.
Le u juntúuliliʼ Paaloʼ
3, 4. 1) ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal Jesuseʼ «u juntúuliliʼ» Paal Dios? 2) ¿Tiʼ baʼax tu yáantaj Jesús u Taata?
3 Le ka tu yilaj u táabsik Jesuseʼ, Satanaseʼ tu yaʼalajtiʼ «u paalech Jajal Dios», chéen utiaʼal u yeʼesik bey jeʼex u maasil angeloʼoboʼ (Mat. 4:3, 6). Baʼaleʼ, Jesuseʼ maʼ chéen utúul angeliʼ. Letiʼeʼ «u juntúuliliʼ u Paal Jajal Dios» (Juan 3:16, 18). Le tʼaan ich griego ku suʼutul «juntúuliliʼ», jeʼel xan u páajtal u suʼutul «minaʼan uláakʼ jeʼel bix letiʼeʼ». Baʼaleʼ wa yaan u millonesi u paalal Jéeobaeʼ, ¿baʼaxten túun ku yaʼalaʼal Jesuseʼ «u juntúuliʼ» Paal?
4 Lelaʼ u kʼáat yaʼaleʼ tiʼ Jéeobaeʼ maʼ meyajnaj mix máak utiaʼal u beetik Jesusiʼ. Le oʼolal ku yaʼalaʼaltiʼ «u yáaxil tiʼ tuláakal baʼax yaan», yéetel «le máax yáax beetaʼab tumen Diosoʼ» (Col. 1:15; Rev. 3:14, NM). Le meyaj tsʼaʼab tiʼ Jesús utiaʼal u beetaʼal tuláakal le baʼaloʼoboʼ tiʼ mix máak uláakʼ tsʼaʼabi. Kex Jéeoba yaan tuláakal páajtalil tiʼeʼ Jesús áant utiaʼal u beetik tuláakal baʼal (xokaʼak Juan 1:3). Le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj: «K-tiaʼal toʼoneʼ chéen juntúuliliʼ Jajal Dios yaan, le Taataoʼ. Le Taataoʼ tu beetaj tuláakal baʼal, toʼoneʼ yanoʼon utiaʼal letiʼ. Yaan xan chéen juntúuliliʼ Yuumtsil, Jesucristo. Tu yoʼolal letiʼeʼ yaan tuláakal baʼal, tak toʼoneʼex» (1 Cor. 8:6).
5. ¿Bix u yeʼesik le Biblia minaʼan uláakʼ máak jeʼex Jesuseʼ?
5 Baʼaleʼ yaan xan uláakʼ baʼaloʼob eʼesik minaʼan uláakʼ máak jeʼex Jesuseʼ. Teʼ Bibliaoʼ yaan jujumpʼéel kʼaabaʼob ku tsʼaʼabal tiʼ Jesús utiaʼal u yeʼesaʼal le nojoch meyaj tsʼaʼan u beet utiaʼal ka u béeykunt le baʼax u kʼáat Jéeobaoʼ. Beoraaʼ koʼox ilik uláakʼ cinco kʼaabaʼob ku tsʼaʼabaltiʼ teʼ Kiliʼich Tsʼíiboʼob ich Griegooʼ.a
Le Tʼaanoʼ
6. ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal tiʼ Jesús «le tʼaanoʼ»?
6 (Xokaʼak Juan 1:14.) ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal tiʼ Jesús «le tʼaanoʼ»? Yoʼolal le meyaj tsʼaʼab u beet desde ka beetaʼab le angeloʼob yéetel le wíinikoʼoboʼ. Tiʼ Jéeobaeʼ meyajnaj Jesús utiaʼal u yaʼalik tiʼ le angeloʼob le meyaj unaj u beetkoʼoboʼ bey xan utiaʼal u tsʼáaik u yojéelt wíinik jujumpʼéel baʼaloʼob. Yoʼolal le baʼax tu yaʼalaj tiʼ jujuntúul judíoʼobeʼ Jesuseʼ tu yeʼesaj letiʼ le Tʼaanoʼ, letiʼeʼ tu yaʼalaj: «In kaʼansajeʼ maʼ in tiaʼaliʼ baʼaleʼ utiaʼal le máax túuxtenoʼ. Wa yaan máax u kʼáat u beet le baʼax u kʼáat Jajal Dioseʼ, bíin u kʼaj óolt wa tiʼ Jajal Dios ku taal in kaʼansaj wa chéen tu juunal in wóol kin tʼaan» (Juan 7:16, 17). Tak ka tsʼoʼok u suut teʼ kaʼanoʼ Jesuseʼ maʼ xuʼul u yaʼalaʼaltiʼ «u Tʼaan Jajal Dios[iʼ]» (Apo. 19:11, 13, 16).
7. ¿Bix jeʼel u páajtal k-eʼesik yantoʼon kabal óolal jeʼex Jesuseʼ?
7 Koʼox tuklik baʼax táakaʼan ichil le kʼaabaʼaʼ. Kex jach yaan u naʼateʼ, Jesuseʼ maʼatech u beetik chéen le baʼax ku tuklikoʼ, le oʼolal chéen ku yaʼalik le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼ tumen u Taataoʼ. Maʼatech xan u kaxtik chéen u yutsil, baʼaxeʼ u yutsil u Taata (Juan 12:50). ¿Máasaʼ maʼalob ka k-beet jeʼex letiʼeʼ? Bejlaʼa xaneʼ tsʼoʼok u tsʼaʼabaltoʼon u jatsʼuts páajtalil «[k-kʼaʼaytik] le maʼalob péektsiloʼ» (Rom. 10:15). Le kabal óolal tu yeʼesaj Jesusoʼ ku yáankoʼon utiaʼal maʼ k-kaʼansik chéen le baʼax k-tuklikoʼ. Le beetik ken k-kʼaʼayt le maʼalob péektsiloʼ k-ilik beetik le baʼax ku yaʼalik le Bibliaaʼ: «Maʼ a píit máaneʼex tiʼ le baʼax tsʼíibaʼanoʼ» (1 Cor. 4:6).
«Le máax ku yaʼalaʼaltiʼ Amén»
8, 9. 1) ¿Baʼax u kʼáat u yaʼal le tʼaan «amén», yéetel baʼaxten bey u yaʼalaʼal tiʼ Jesusoʼ? 2) ¿Bix tu yeʼesil Jesús ku náajmatik u yaʼalaʼal «Amén» tiʼ?
8 (Xokaʼak Revelación 3:14b.) ¿Baʼaxten ku yaʼalaʼal «Amén» tiʼ Jesús? Le tʼaan «amen[oʼ]» upʼéel bix u suʼutul le tʼaan ich hebreo u kʼáat u yaʼal «ka úuchuk beyoʼ, yaan u béeytal». Le tʼaanoʼob xanaʼ tiʼ chʼaʼanoʼob tiʼ upʼéel tʼaan ich hebreo u kʼáat u yaʼal «chúukaʼan u yóol». Le tʼaanaʼ letiʼe ku meyaj xan utiaʼal u yaʼalaʼal chúukaʼan u yóol Jéeobaoʼ (Deu. 7:9; Isa. 49:7, NM). Baʼaleʼ ¿bix u yeʼesik minaʼan uláakʼ máak jeʼex Jesús le ken aʼalaʼak «Amén» tiʼoʼ? U núukileʼ ku chíikpajal tiʼ le baʼax ku yaʼalik 2 Corintoiloʼob 1:19, 20: «Tumen Jesucristoeʼ u Paal Jajal Dios, máax [kʼaʼaytaʼabteʼex] [...], mix juntéen tu yaʼalaj bey ku tsʼoʼokoleʼ maʼ. Tiʼ Cristoeʼ le maʼalob péektsiloʼ mantatsʼ ku yaʼalik bey, tumen tiʼ letiʼ ku béeychajal tuláakal u tsʼatʼaanoʼob Jajal Dios. Le oʼolaleʼ le ken k-kiʼikiʼtʼant Jajal Dioseʼ k-aʼalik Amén tu yoʼolal Cristo Jesús».
9 Jeʼex k-ilkoʼ, tiʼ Jesuseʼ ku yaʼalaʼal amén tumen tu yoʼolaleʼ yaan u béeytal tuláakal le baʼax u yaʼalmaj Diosoʼ. Úuchik u chúukpajal u yóol u meyajt u Taata le ka taal way Luʼum yéetel le ka tu kʼubaj u kuxtal t-oʼolaloʼ, tu yeʼesajeʼ Jéeobaeʼ ku béeykuntik baʼax ku yaʼalik yéetel yaan u béeytal le baʼax u yaʼalmaj yoʼolal wíinikoʼ. Úuchik u kʼubik u yóol tiʼ Jéeoba tak tu yorai u kíimileʼ, tu yeʼesaj maʼ jaaj wa wíinikeʼ yaan u xuʼulul u meyajtik Dios ken muʼyajnak jeʼex tu yaʼalil Satanasoʼ (Job 1:6-12; 2:2-7). Tiʼ tuláakal u paalaloʼob Jéeobaeʼ, chéen Jesús le u yáax Paal jeʼel u páajtal kaʼach u yeʼesik maʼ jaaj le baʼax tu yaʼalaj Satanasoʼ. Yéetel u maas kʼaʼananileʼ, jeʼel xan kaʼach u páajtal u yeʼesik chéen Jéeoba unaj u gobernareʼ.
10. ¿Bix jeʼel k-beetik jeʼex Jesús, le máax ku yaʼalaʼal «Amén» tiʼoʼ?
10 ¿Bix jeʼel k-beetik jeʼex Jesús, le máax ku yaʼalaʼal «Amén» tiʼoʼ? Letiʼe ken chúukpajak k-óol meyajt Jéeobaoʼ yéetel ken k-eʼes chéen letiʼ unaj u gobernaroʼ. Wa k-beetik beyoʼ k-tsʼoʼokbesik le baʼax ku yaʼalik Proverbios 27:11: «In xibil paal, yanak a wojéelajil utiaʼal a beetik u kiʼimaktal in wóol; beyoʼ bíin yanak baʼax in waʼal tiʼ máaxoʼob u kʼáatoʼob u pajoʼob in subtal».
Le máax ku tʼaan t-oʼolal tu táan Diosoʼ
11, 12. ¿Baʼaxten k-aʼalik mix máak tʼaanak tu táan Dios yoʼolal wíinik jeʼex Jesuseʼ?
11 (Xokaʼak 1 Timoteo 2:5, 6.) Jesuseʼ letiʼe «máax ku páajtal u tsʼáaik maʼalobil tuláakal máak tu táan Yuum Jajal Dios[oʼ]» yéetel le «máax ku tʼaan tu yoʼolal le túumben núuptʼaanoʼ» (Heb. 9:15; 12:24). Wa Moisés ku tʼaan kaʼach yoʼolal le israelitaʼob tu táan Diosoʼ, ¿baʼaxten ku yaʼalaʼal minaʼan uláakʼ máak tʼaanak yéetel Dios jeʼex Jesuseʼ? (Gal. 3:19).
12 Le tʼaan ich griego ku suʼutul «le máax ku tʼaan tu yoʼolal uláakʼoʼ» maases ku meyaj ken pʼis óoltaʼak máak tu táan utúul juez. Le tʼaanaʼ ku meyaj utiaʼal u yeʼesaʼal Jesuseʼ bey utúul abogadoeʼ; letiʼeʼ ku tʼaan tu táan Dios tu yoʼolal le túumben núuptʼaan yaan yil yéetel u Israel Diosoʼ (Gál. 6:16, NM). Ichil lelaʼ tiʼ yaan le máaxoʼob yéeyanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼan yaan u beetkoʼob u sacerdoteiloʼoboʼ (1 Ped. 2:9; Éxo. 19:6). Baʼaleʼ le núuptʼaan beetaʼab tu kʼiiniloʼob Moisesoʼ maʼ tu beetaj u yantal u múuchʼ máakoʼob jeʼex leloʼobaʼ.
13. ¿Baʼax ku béeytal ikil u tʼaan Jesús yoʼolal uláakʼ máakoʼob tu táan Dios?
13 ¿Baʼax ku béeytal ikil u tʼaan Jesús yoʼolal uláakʼ máakoʼob tu táan Dios? Yoʼolal le u kʼiʼikʼel Jesús tu wekajoʼ, le máaxoʼob táakaʼanoʼob ichil le túumben núuptʼaanoʼ ku pʼáatloʼob maʼalobil tu táan Dios (Rom. 3:24; Heb. 9:15). Le oʼolal ku tsʼaʼabaltiʼob u páajtalil u binoʼob gobernar teʼ kaʼanoʼ. Jesús túuneʼ ku tʼaan tu yoʼolaloʼob utiaʼal ka lúubkoʼob utsil tiʼ Dios (Heb. 2:16).
14. Kex wa táan k-páaʼtik k-bin kaʼan wa k-pʼáatal way Luʼumeʼ, ¿baʼaxten jach nojoch baʼal k-ilik le u tʼaan Jesús tu yoʼolal le túumben núuptʼaanoʼ?
14 Baʼaleʼ yaan máaxoʼob maʼ táakaʼanoʼob ichil le túumben núuptʼaanoʼ, tumen yantiʼob u jatsʼuts páajtalil u pʼáatloʼob kuxtal way Luʼumeʼ. Kex maʼ táakaʼanoʼob ichil le túumben núuptʼaanoʼ ku kʼamikoʼob yaʼab utsiloʼob tumen ku perdonartaʼaloʼob yéetel ku páajtal u pʼáatloʼob maʼalobil tu táan Jéeoba (Sant. 2:23; 1 Juan 2:1, 2). Le oʼolaleʼ kex wa táan k-páaʼtik k-bin kaʼan wa k-pʼáatal way Luʼumeʼ, jach nojoch baʼal k-ilik le u tʼaan Jesús tu yoʼolal le túumben núuptʼaanoʼ.
U Nojochil le Sacerdoteʼoboʼ
15. ¿Baʼaxten minaʼan mix máak u beet u Nojoch Sacerdotei jeʼex Jesuseʼ?
15 Kex úuchjeakil anchaj yaʼab u nojchil le sacerdoteʼoboʼ, minaʼan mix máak u beet u Nojoch Sacerdotei jeʼex Jesuseʼ. ¿Baʼaxten? Le apóstol Pablooʼ tu yaʼalaj: «Maʼ bey jeʼel bix le uláakʼ nojoch [sacerdoteʼoboʼ], máaxoʼob yaan u kʼubikoʼob kíimsbil siibaloʼob sáamsamaloʼ, yáax táanileʼ tu yoʼolal u kʼebanoʼob, ku tsʼoʼokoleʼ tu yoʼolal u kʼeban le máakoʼoboʼ. Jesuseʼ maʼ bey tu beetiliʼ, letiʼeʼ tu kʼubaj le kíimsbil siibaloʼ chéen juntéeniliʼ utiaʼal tuláakal kʼiinoʼob, le ka tu kʼubaj u kuxtal tu juunal yóoloʼ. U yaʼalmajtʼaan Moiseseʼ ku tsʼáaik utiaʼal u beetikoʼob u nojoch [sacerdoteiloʼob] máakoʼob maʼ utsil chúukaʼanoʼobiʼ; baʼaleʼ u chʼaʼachiʼitaj Jajal Dioseʼ, baʼax taal tu paach le aʼalmajtʼaanoʼ, ku tsʼáaik utiaʼal u beet u nojoch [sacerdotei] u Paal, máax utsil chúukaʼankúunsaʼan utiaʼal kʼiinoʼob minaʼan u xuul» (Heb. 7:27, 28).c
16. ¿Baʼaxten chéen Jesús jeʼel u páajtal kaʼach u kʼubik u kuxtal utiaʼal u salvartik wíinikeʼ?
16 Jeʼex Adaneʼ, Jesuseʼ minaʼan kaʼach u kʼeban (1 Cor. 15:45). Le oʼolal chéen letiʼ jeʼel u páajtal u kʼubik kaʼach u kuxtal utiaʼal u salvartik wíinikeʼ yéetel maʼ kʼaʼabéet u beetaʼal uláakʼiʼ. Le Ley tsʼaʼab tiʼ le israelitaʼoboʼ ku yaʼalik ka kʼuʼubuk sáamsamal kíimsbil baʼalcheʼob tiʼ Jéeoba. Baʼaleʼ le siibaloʼob yéetel le meyaj tu beetaj le sacerdoteʼoboʼ chéen tu chíikbesoʼob le baʼax ken u béeykunt kaʼach Jesusoʼ (Heb. 8:5; 10:1). Tumen mantatsʼ kun kʼambil le utsiloʼob ku taasik le u kuxtal tu kʼubaj Jesusoʼ, ku páajtal u yaʼalaʼal mix máak u beet u Nojoch Sacerdotei jeʼex letiʼeʼ.
17. ¿Baʼaxten unaj k-ilik jach nojoch baʼal le meyaj tsʼaʼan tiʼ Jesús bey Nojoch Sacerdoteoʼ , yéetel bix jeʼel k-eʼesik bey k-ilkoʼ?
17 Utiaʼal k-pʼáatal maʼalobil tu táan Dioseʼ kʼaʼabéettoʼon u yáantaj utúul Nojoch Sacerdote jeʼex Jesuseʼ. ¿Máasaʼ utúul jach maʼalob Nojoch Sacerdote? Pabloeʼ tu yaʼalaj: «Le k-nojoch [sacerdoteoʼ] ku páajtal u chʼaʼiktoʼon óotsilil tu yoʼolal u minaʼanil k-muukʼ tumen letiʼ xaneʼ tu mukʼyajtaj tuláakal u jejeláasil túuntaj óolaloʼob jeʼel bix toʼoneʼ, baʼaleʼ maʼ kʼebanchajiʼ» (Heb. 4:15). Le máaxoʼob naʼatik lelaʼ maʼatech «u kuxtaloʼob chéen utiaʼal letiʼob», baʼaxeʼ utiaʼal le «máax kíim yéetel kaʼapúut kuxlaj tu yoʼolaloʼob[oʼ]» (2 Cor. 5:14, 15; Luc. 9:23).
Le Chʼiʼibal aʼalaʼanoʼ
18. 1) ¿Baʼax tu yaʼalaj Jéeoba u beetik le ka tsʼoʼok u kʼebantal Adán? 2) ¿Tiʼ máaxoʼob kun taal le Chʼiʼibal aʼalaʼanoʼ?
18 Le ka kʼebanchaj Adanoʼ, wíinikeʼ tu peʼertaj le maʼalob bisbai yantiʼ yéetel Diosoʼ, le kuxtal minaʼan u xuuloʼ, u yantaltiʼ kiʼimak óolal yéetel u kuxtal tiʼ upʼéel Paraíso, baʼaleʼ Jéeobaeʼ tu yaʼalaj yaan u túuxtik utúul «chʼiʼibal» utiaʼal u jáalkʼabtik wíinik (Gén. 3:15). Le profecíaʼoboʼ yaʼab utéenel tʼaanajoʼob tiʼ le Chʼiʼibal kun taaloʼ. Tu yaʼaloʼobeʼ unaj kaʼach u taal tiʼ u chʼiʼibal Abraham, Isaac, Jacob yéetel tiʼ u chʼiʼibal le rey Davidoʼ (Gén. 21:12; 22:16-18; 28:14; 2 Sam. 7:12-16).
19, 20. 1) ¿Máax le Chʼiʼibal aʼalaʼan kun taaloʼ? 2) ¿Baʼaxten jeʼel k-aʼalik yaan uláakʼ máaxoʼob táakaʼan ichil le Chʼiʼibaloʼ?
19 ¿Máax le Chʼiʼibal aʼalaʼan kun taaloʼ? U núukileʼ ku chíikpajal teʼ Galaciailoʼob 3:16. (Xokaʼak.) Baʼaleʼ, tiʼ uláakʼ versiculoʼobeʼ, Pabloeʼ tu yaʼalaj tiʼ le sukuʼunoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ: «Wa utiaʼaleʼex Cristoeʼ, u chʼiʼibaleʼex Abraham, yaan túun a kʼamikeʼex le baʼax u yaʼalmaj Jajal Dios u tsʼáaikoʼ» (Gal. 3:29). Wa Pablo tsʼoʼok kaʼach u yaʼalik Cristo letiʼe Chʼiʼibaloʼ, ¿baʼaxten túun tu yaʼalaj letiʼe yéeyaʼanoʼob xanoʼ?
20 Bejlaʼeʼ u millonesi máakoʼobeʼ nojbaʼal u yuʼubikubaʼob tumen ku yaʼalikoʼob tiʼ u chʼiʼibal Abraham u taaloʼob. Tsʼoʼoleʼ, yaʼab religionoʼobeʼ ku yaʼalikoʼob tiʼ u chʼiʼibal Abraham u taal u profetaʼob. Baʼaleʼ, ¿letiʼob wa túun le Chiʼibal u yaʼalmaj Dios kun taaloʼ? Maʼatech. Jeʼex tu yaʼalil Pablooʼ, maʼ tuláakal u chʼiʼibal Abraham táakaʼanoʼob ichil le chʼiʼibal aʼalaʼan kun taaloʼ. Kex tumen yaʼab u paalal Abraham anchajeʼ, chéen tiʼ Isaac kun taal kaʼach le Chʼiʼibal aʼalaʼan ken u taas yaʼab utsiloʼob tiʼ wíinikoʼ (Heb. 11:18). U jaajileʼ, Jesucristoeʼ letiʼe maas nojoch chʼiʼibal aʼalaʼan kun taal tiʼ Abrahamoʼ.d Tsʼoʼoleʼ le máaxoʼob yéeyaʼanoʼob utiaʼal u binoʼob kaʼanoʼ kʼuchoʼob táakpajal xan tiʼ u chʼiʼibal Abraham. Lelaʼ béeychaji tumen letiʼobeʼ «utiaʼal[oʼob] Cristo». Jeʼex k-ilkoʼ, le bix úuchik u béeychajal tiʼ Jesucristo le yáax profecíaoʼ tu yeʼesaj jach tu jaajil letiʼ le Chʼiʼibaloʼ.
21. ¿Máakalmáak tiʼ le meyajoʼob tsʼaʼan tiʼ Jesús maas jatsʼuts a wilkoʼ?
21 ¿Baʼax k-kanik túun tiʼ le jatsʼuts meyaj tsʼaʼan u beet Jesús utiaʼal ka béeyak le baʼax u kʼáat Jéeobaoʼ? K-kanikeʼ desde ka beetaʼab Jesús tumen Dioseʼ, maʼ yanak uláakʼ jeʼel bix letiʼeʼ. Kex beyoʼ, mantatsʼ ku beetik le baʼax ku yaʼalaʼaltiʼoʼ yéetel maʼatech u kaxtik chéen u yutsil (Juan 5:41; 8:50). Le oʼolaleʼ jach maʼalob ka k-beet jeʼex Jesús yéetel ka k-tsʼáa k-óol beet «tuláakal [baʼal] utiaʼal u nojbeʼenil Jajal Dios» (1 Cor. 10:31).
[Tsolajiloʼob]
a Uláakʼ kʼaabaʼob ku tsʼaʼabal tiʼ Jesuseʼ, ich griegoeʼ ku meyaj utiaʼal u yúuchul tʼaan chéen tiʼ utúul máak, yéetel jeʼex tu yaʼalil utúul máak kaʼanchajaʼan u xookeʼ, le tʼaanoʼobaʼ «tiʼ mix máak uláakʼ ku yaʼalaʼal».
b Revelación 3:14 (NM): «Tiʼ túun le ángel yaan tu múuchʼulil Laodiceaoʼ tu tsʼíibtaj: Leloʼobaʼ letiʼe baʼax ku yaʼalik le máax ku yaʼalaʼaltiʼ Amén, le j-jaajkunaj chúukaʼan u yóol yéetel ku yaʼalik u jaajiloʼ, le máax yáax beetaʼab tumen Diosoʼ».
c Utúul máak u xokmaj baʼax u kʼáat u yaʼal u tʼaaniloʼob le Bibliaoʼ, tu yaʼaleʼ le tʼaan ich griego ku suʼutul «chéen juntéeniliʼ utiaʼal tuláakal kʼiinoʼob[eʼ]», u kʼáat u yaʼaleʼ, «le u kuxtal Cristo tu kʼuboʼ jach yaʼab u tojol yéetel maʼ kʼaʼabéet u kʼuʼubul uláakʼ kuxtal jeʼex le utiaʼaloʼ».
d Tumen tiʼ u chʼiʼibal Abraham u taaloʼobeʼ, le judíoʼob teʼ yáax siglooʼ ku tuklikoʼob kaʼacheʼ ichiloʼob kun taal utúul máak kun kʼuchul u beetuba le Mesíasoʼ (Juan 1:25; 7:41, 42; 8:39-41).
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 14]
¿Kʼajaʼan wa tech?
• ¿Baʼax ku kaʼansiktoʼon le jejeláas kʼaabaʼob ku tsʼaʼabal tiʼ Jesús teʼ Bibliaoʼ? (Ilaʼak le cuadrooʼ.)
• ¿Bix jeʼel u páajtal k-beetik jeʼex Jesuseʼ?
[U tsolajil le oochel teʼ táan juʼun 15]
Le jejeláas kʼaabaʼob tsʼaʼan tiʼ Jesusoʼ ku chíikbesik yaan u béeychajal le baʼax u kʼáat Diosoʼ
◼ Le u juntúuliliʼ Paaloʼ (Juan 1:3). Tiʼ Jéeobaeʼ maʼ meyajnaj mix máak utiaʼal u beetik Jesusiʼ.
◼ Le Tʼaanoʼ (Juan 1:14). Tiʼ Jéeobaeʼ meyajnaj Jesús utiaʼal u yaʼalik tiʼ le angeloʼob le meyaj unaj u beetkoʼoboʼ bey xan utiaʼal u tsʼáaik u yojéelt wíinik jujumpʼéel baʼaloʼob.
◼ Amén (Rev. 3:14, NM). Úuchik u chúukpajal u yóol u meyajt u Taata le ka taal way Luʼumeʼ yéetel le ka tu kʼubaj u kuxtal t-oʼolaloʼ, tu yeʼesajeʼ Jéeobaeʼ ku béeykuntik baʼax ku yaʼalik yéetel yaan u béeytal le baʼax u yaʼalmaj yoʼolal wíinikoʼ.
◼ Le máax ku tʼaan t-oʼolal tu táan Diosoʼ (1 Tim. 2:5, 6). Jeʼex utúul abogadoeʼ, Jesuseʼ ku tʼaan t-oʼolal tu táan Dios, lelaʼ tsʼoʼok u beetik u yantal upʼéel túumben kaajal ku kʼaabaʼintaʼal u Israel Dios tuʼux xan táakaʼan le sukuʼunoʼob ken u beet u sacerdoteiloʼob teʼ kaʼanoʼ (Gál. 6:16, NM; 1 Ped. 2:9).
◼ U Nojchil le sacerdoteʼoboʼ (Heb. 7:27, 28). Chéen Jesús jeʼel u páajtal u kʼubik kaʼach u kuxtal utiaʼal salvartik wíinikeʼ, le beetik maʼ kʼaʼabéet u kʼuʼubul uláakʼ kuxtaliʼ. Letiʼeʼ jeʼel u páajtal u tokikoʼon tiʼ le kʼeban yéetel tiʼ le kíimiloʼ.
◼ Le Chʼiʼibal aʼalaʼan kun taaloʼ (Gén. 3:15). Jesucristoeʼ letiʼe maas nojoch tiʼ le chʼiʼibal aʼalaʼan kun taaloʼ. Le máaxoʼob xan táakpajaʼanoʼob tiʼ le chʼiʼibalaʼ «utiaʼal[oʼob] Cristo» (Gal. 3:29).