Capítulo 17
Guni adorarnu Dios ra lídxinu
1. Ximodo huayacané ca conseju ni cá lu Stiidxaʼ Dios ca binni ni maʼ bichaganáʼ ni zinanda cani.
JIOBÁ nga gudixhestí guendaxheelaʼ, ne laabe nga cudiibe conseju ni jma galán para guiráʼ familia. Stale binni zinanda cani, nga runi nabaninecaʼ xheelacaʼ nayecheʼ. Caadxi de laaca gulezanésicaʼ tuuxa ne yanna maʼ gudixhe íquecaʼ guichaganacaʼ casi na ley. Xcaadxi de laacaʼ maʼ bisaanacaʼ de gápacaʼ jnadxiicaʼ. Ne hombre ni gudiñe ne gudindené xheelaʼ ne xiiñiʼ, yanna maʼ biziidiʼ gaca nachaʼhuiʼ ne gannaxhii binnilidxi.
2. Xi guiráʼ nga naquiiñeʼ guiene guiráʼ familia.
2 Ndaaniʼ ca familia ni cayuni ni na Dios nuu stale cosa ni naquiiñeʼ guiénecabe, casi pabiáʼ nga naquiiñeʼ guindaa xquendaxheelacabe, ximodo gúnicabe xhiiñacabe para guni tendércabe binnilídxicabe ne ximodo gaca xpiáʼcabe ne laacaʼ (Efesios 5:33–6:4). Maʼ gadxé nga gánnasinu xiná Biblia modo guibaninenu binnilídxinu, ne gadxepeʼ nga gúninu ni nani. Nin tobi de laanu qué racalaʼdxiʼ gaca casi ca binni ni na Jesús cadi jneza ni bíʼnicaʼ purtiʼ qué ñúnicaʼ cani biʼniʼ mandar Dios laacaʼ. Cadi jneza diʼ ni bíʼnicabe purtiʼ nezalú si binni biluíʼcabe rúnicabe ni na Dios (Mateo 15:4-9). Qué racaláʼdxidinu gácanu casi cani ruluíʼ rúnicaʼ ni na Dios nezalú si binni, peru ra lídxicaʼ qué rúnicaʼ ni. Ni racaláʼdxinu nga gusihuínninu dxandíʼ runi adorarnu Dios, ne nga nga runi laanu «ricu» (1 Timoteo 5:4; 6:6; 2 Timoteo 3:5).
Pabiáʼ naquiiñeʼ guindaa ca guendaxheelaʼ ca
3. 1) Xi cayaca stale guendaxheelaʼ, peru xi naquiiñeʼ gúninu yaʼ. 2) Biquiiñeʼ Biblia para guicábiluʼ ca guendarinabadiidxaʼ ni cá despué de párrafo riʼ.
3 Zeʼ dxi jma nagueenda cabiá ca guendaxheelaʼ ca. Nuu hombre ne gunaa raca divorciarcaʼ de xheelacaʼ neca maʼ stale iza de bichaganacaʼ ti ganda guichaganacaʼ sti binni. Peru laaca cadi guendaridxagayaa diʼ nga gunadiáganu cusabixheelaʼ stale de cani nahuiiniʼ ni nacubi bichaganacaʼ. Neca intiica guni xcaadxi binni la? laanu racaláʼdxinu gúninu ni na Jiobá. Nga runi chiguidúʼndanu ca guendarinabadiidxaʼ ne ca textu ni cá despué de párrafo riʼ, ti guiénenu pabiáʼ nga na Stiidxaʼ Dios guindaa ca guendaxheelaʼ ca.
Pabiáʼ naquiiñeʼ guiníʼ ique cani cachaganaʼ ca guindaa xquendaxheelacaʼ (Marcos 10:6-9; Romanos 7:2, 3).
Xi ti razón ni risaca si nga nuu para Dios ti gaca divorciar binni ne ganda guichaganáʼ sti biaje (Mateo 5:31, 32; 19:3-9).
Xi riníʼ ique Jiobá de ca binni ni cayaca divorciarcaʼ peru cadi modo na diʼ Stiidxabe yaʼ (Malaquías 2:13-16).
Ñee na Biblia gusabixheelaʼ binni ti guibiá ca guendanagana sticaʼ la? (1 Corintios 7:10-13.)
Pora nga zanda gusabixheelacabe yaʼ (Salmo 11:5; Lucas 4:8; 1 Timoteo 5:8).
4. Xi naquiiñeʼ guni binni ti guindaa xquendaxheelaʼ.
4 Xi riquiiñeʼ guni binni ti guindaa xquendaxheelaʼ ne chuʼ nayecheʼ yaʼ. Tobi de cani naquiiñeʼ gúnibe nga cuézabe guichaganabe dede ora maʼ riníʼ íquebe casi binni huaniisi ne zaqueca ni guichaganabe ca, ne laaca naquiiñeʼ guidxélabe tuuxa ni cá ique laaca ni cá íquebe ne ganda gábibe laa ni nuu ladxidoʼbe. Peru ni jma risaca nga gannaxhii binni ca Jiobá, gápabe respetu Stiidxaʼ ne gánnabe laani nga ni zacané para guidxela xi gaca ora chuʼ guendanagana (Salmo 119:97, 104; 2 Timoteo 3:16, 17). Binni zacá qué zaníʼ ique ora tiica si maca gusabixheelaʼ o gaca divorciar pur intiica si guendanagana gapa. Qué zuluíʼnabe ra cuchee xheelabe para maʼ cadi gúnibe xhiiñabe. Ni zúnibe nga zudxiilube ca guendanagana ni chuʼ ne zuyúbibe modo gaca chaahuiʼ cani jneza.
5. 1) Xi zabeendunu pa guzúʼbanu stiidxaʼ Jiobá lu xquendaxheelanu. 2) Neca tiidinu lu guendanagana, xi ndaayaʼ zacaanu pa chinándanu ca mandamientu stiʼ Jiobá.
5 Binidxabaʼ na zusaananu de gúninu ni na Dios ora tiidinu lu guendanagana (Job 2:4, 5; Proverbios 27:11). Peru stale de ca testigu stiʼ Jiobá neca huadíʼdicaʼ lu guendanagana pur rucaalú xheelacaʼ laacaʼ la? qué huasaanacaʼ de gúnicaʼ ni bidii stiidxacaʼ dxi bichaganacaʼ, ne qué huasaanacaʼ Jiobá nin ca mandamientu stibe (Mateo 5:37). Caadxi de ca xpinni Cristu ni huayuni huantarcaʼ huayuucaʼ nayecheʼ purtiʼ despué maʼ ne xheelacaʼ runi adorar Jiobá, neca stale iza bicaalucaʼ laacabe (1 Pedro 3:1, 2). Ne cani qué ruluíʼ pa zuchaa xheelacaʼ modo naca o dede maʼ bisaana xheelacaʼ laacaʼ purtiʼ cayúnicaʼ ni na Jiobá la? laaca nánnacabe zacaacabe ndaayaʼ purtiʼ cusihuínnicabe cayuni adorárcabe Jiobá ndaaniʼ lídxi cabe (Salmo 55:22; 145:16).
Cada tobi de laanu naquiiñeʼ guni xhiiñaʼ
6. Para chuʼ ca guendaxheelaʼ ca nayecheʼ, tu naquiiñeʼ gápacabe respetu.
6 Para chuʼ ca guendaxheelaʼ ca nayecheʼ la? cadi naquiiñeʼ si cuézacabe tobi si, sínuque naquiiñepeʼ guni respetárcabe tuu nga gudixhe Jiobá gaca xaíque stícabe. Ora zacá ni ra yoo la? riuucabe tobi si ne riuudxí ladxidóʼcabe purtiʼ galán modo nuucabe. Lu 1 Corintios 11:3 na: «Cristu nga xaíque sti irá hombre, ne hombre nga xaíque sti gunaa, ne Dios nga xaíque sti Cristu».
7. Ximodo naquiiñeʼ gaca hombre ni naca xaíque ndaaniʼ lidxi.
7 Ñee biiyaluʼ xii nga bieeteʼ primé lu textu ni biluxe bidúʼndanu ca la? Guiráʼ hombre napa ti xaíque ni naquiiñeʼ guzuubacabe stiidxaʼ, ne nga nga Cristu. Nga runi, hombre ni maʼ bichaganáʼ ni naca xaíque ca naquiiñeʼ gusihuinni napa ca guenda stiʼ Jesús. Cristu, ni ruzuubaʼ stiidxaʼ Jiobá ca, nabé nadxiibe ca xpinni Dios ne rudiibe laacaʼ ni caquiiñecaʼ (1 Timoteo 3:15). Dede bidiibe xquendanabánibe pur laacaʼ. Ne qué rudxiibabe laabe, cadi nadúxhube ne qué ridindenebe binni. Cani ruzuubaʼ stiidxabe la? zaziilaʼdxiʼ ladxidoʼcaʼ. Hombre ni naca zacá ne binnilidxi la? rusihuinni ruzuubaʼ stiidxaʼ Cristu. Ne óraca xheelabe, ni runi ni na Jiobá, zuuyaʼ galán nga gacané laabe ne ziuu nayecheʼ pur runi ni ne zuzuubaʼ stiidxabe (Efesios 5:25-33; Mateo 11:28, 29; Proverbios 31:10, 28).
8. 1) Xiñee ruluíʼ pur gana si nga chinanda binni casi biʼniʼ Cristu ndaaniʼ caadxi familia. 2) Xi naquiiñeʼ gúninu pa guizaacanu zacá.
8 Neca zacá naquiiñeʼ gánnanu ziuu guendanagana. Zándaca ndaaniʼ ti familia cadi biaadícabe guzuubacabe stiidxaʼ ni runi mandar laacabe ante chinanda tuuxa de laacabe ca conseju ni cá lu Biblia. Ora zacá ni la? ñándaca nuluíʼ pur gana si nga guinábanu xiixa ne diidxaʼ nadóʼ o gusihuínninu nadxiinu laacabe. Laanu nanna dxíchinu ndiʼ nga ni cayuni mandar Biblia gúninu: «[Lausaana] de chuʼ tu xiana, ne de guni char tu tuuxa o cuʼ dí tu laa» (Efesios 4:31). Peru xi gúninu pa guidúʼyanu nuu tu qué riene ne diidxaʼ nadóʼ yaʼ. Jesús qué niguu dí diʼ binni cásica bíʼnicaʼ laabe ne qué niniʼbe zuquíxebe ni laacaʼ, sínuque bisaanabe guirani lu náʼ Bixhózebe (1 Pedro 2:22, 23). Nga runi, ora gápanu guendanagana ra lídxinu la? gusihuínninu runi adorarnu Jiobá ra guinábanu gacanebe laanu, lugar de chinándanu modo runi binni guidxilayú (Proverbios 3:5-7).
9. Xii nga ni maʼ biziidiʼ stale hombre ni maʼ bichaganáʼ lugar de guluíʼnacaʼ ra bichee xheelacaʼ.
9 Nécapeʼ cadi guiráʼ binni nga zuchaa oraqueca la? dxandipeʼ zacané ca conseju stiʼ Biblia ca laanu pa cadi guireʼnu gana ne gúninu stipa pur chinándanu cani. Stale hombre ni maʼ bichaganáʼ maʼ huadiicaʼ cuenta jma galán cabaninecaʼ xheelacaʼ purtiʼ maʼ biénecaʼ ximodo naca Cristu ne ca xpinni Dios. Neca binni ruchee guirácabe la? nadxii Jesús laacabe, naguixhe ejemplu stiʼ nezalúcabe ne riquiiñeʼ Biblia para gacané laacabe gánnacabe xi naquiiñeʼ gúnicabe. Dede bidii xquendanabani pur laacabe (1 Pedro 2:21). Ejemplu stibe huayacaneni stale hombre ni maʼ bichaganáʼ, ni zinándacaʼ laabe para gácacaʼ nachaʼhuiʼ ne binnilídxicaʼ ne rábicaʼ xheelacaʼ xi naquiiñeʼ guni guirópacaʼ para chuʼcaʼ nayecheʼ. Zacá nga jma galán ni zabeendunu que guininu cadi jneza runi xheelanu o gusaananu de guininenu laa.
10. 1) Ximodo ndiʼ ñándaca pur hombre ca o pur gunaa ca ñapa binnilídxicabe guendanagana neca nácacabe xpinni Cristu. 2) Ximodo zanda gacanenu para gaca chaahuiʼ xiixa guendanagana.
10 Nuu biaje zándaca nuu hombre rindaa para gudii cuenta ximodo runi sentir binnilidxi o qué riguixhe ti hora para guʼndané laacabe o para guniné laacabe xcaadxi cosa. O zándaca gunaa ca qué racané xheelaʼ ne qué ruzuubaʼ stiidxabe. Nuu familia maʼ huabeenducaʼ stale ni galán purtiʼ guiracaʼ runi chaahuicaʼ xiixa guendanagana ni nápacaʼ ne rúnicaʼ ni respetu (Génesis 21:10-12; Proverbios 15:22). Peru neca cadi guireeni laanu casi racaláʼdxinu la? guiranu zanda gacanenu para chuʼ binnilídxinu galán ra gusihuínninu nápanu ca guenda ni rudii espíritu stiʼ Dios lu guiráʼ ni gúninu lu xquendanabáninu ne gusihuínninu riénenu binnilídxinu ne nadxiinu laacaʼ (Gálatas 5:22, 23). Qué ziúʼnenu binnilídxinu nayecheʼ pa cuézanu laacabe guyúbicabe modo chúʼnenu laacabe galán, sínuque laanu nga primé guyúbinu gacanenu ne zacá laaca zusihuínninu cayuni adorarnu Dios (Colosenses 3:18-21).
Ximodo zanda gánnanu xi gúninu
11, 12. Xi bidii Jiobá laanu para chúʼnenu binnilídxinu nayecheʼ.
11 Nuu stale modo racanécabe ca familia ca lu ni caquiiñeʼ gánnacaʼ. Peru laanu nánnanu Stiidxaʼ Dios nga napa conseju ni jma galán, ne rudiʼnu xquíxepeʼ laabe purtiʼ riquiiñebe xquídxibe ni nuu lu Guidxilayú riʼ para gacanebe laanu chinándanu ni na Stiidxabe. Ñee cudiiluʼ lugar gacané Dios lii la? (Salmo 119:129, 130; Miqueas 4:2.)
12 Aparte de cheluʼ ca guendaridagulisaa ca, ñee naguíxheluʼ ti hora para gúʼndaneluʼ binnilídxiluʼ Biblia la? Cani naguixhe ti hora para laani la? qué rácapeʼ nagana para laacaʼ chuʼcaʼ tobi si para guni adorarcaʼ Jiobá. Jma nayecheʼ riuu binnilídxicaʼ ora rinándacaʼ ni na Stiidxaʼ Dios para gacaneni laacaʼ lu ni caquiiñecaʼ (Deuteronomio 11:18-21).
13. 1) Pa racaláʼdxinu gánnanu xiixa para gacanenu binnilídxinu, ximodo zanda gánnanu xi gúninu. 2) Xi naquiiñeʼ gusihuínninu ora guiníʼ íquenu ni chigúninu.
13 Zándaca guinabadiidxaluʼ xiixa casi, ñee jneza nga gucueeza binni laa de gapa xiiñiʼ la? Ñee jneza nga gutiidicabe baʼduʼ nuu tiru la? Pa ti xiiñeʼ qué rizaaláʼdxipeʼ guni ni na Jiobá, dede pabiaʼtiʼ naquiiñeʼ gucaa laabe chuʼbe ne binnilídxidu para guni adorardu Jiobá yaʼ. Ca guiʼchiʼ stiʼ ca testigu stiʼ Jiobá huacábicani stale de cani rinabadiidxanu casi cani maʼ bizéʼtenu ca. Biziidiʼ modo guidxélaluʼ cani ra iquiiñeluʼ ca libru ni racané laanu guiénenu Biblia, tobi de laacani nga ca Índice. Pa qué gápaluʼ xiixa libru o revista ni cuzeetecani la? biiyaʼ pa nuucani ra biblioteca sti Yoo stiʼ Reinu. Laaca zanda guidxélaluʼ cani lu computadora. Stobi ni zanda guʼnuʼ nga guinabadiidxaluʼ ca xpinni Cristu ni jma nanna xii nga racaláʼdxiluʼ gánnaluʼ. Peru cadi cuézaluʼ laacabe nga gábicabe lii xi gúniluʼ. Jma jneza lii si guiníʼ íqueluʼ xi naquiiñeʼ gúniluʼ o lii ne xheelaluʼ. Ne ora maʼ guiníʼ íqueluʼ xi gúniluʼ la? bisihuinni runi adorarluʼ Dios cadi nezalú si binni, sínuque ne ndaaniʼ lídxiluʼ (Romanos 14:19; Efesios 5:10).
Ni guietenaláʼdxinu
• Ximodo zusihuínninu lu xquendaxheelanu cadi cusaananu Jiobá.
• Xi zacané laanu gúninu ni riuulaʼdxiʼ Dios ora gápanu guendanagana ra lídxinu.
• Xi zanda gúninu para chuʼ binnilídxinu galán neca nuu de laacabe qué náʼ gacané.
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 155]
Hombre ni maʼ bichaganáʼ ni naca xaíque ca naquiiñeʼ gusihuinni napa ca guenda stiʼ Jesús
[Dibuju/foto ni zeeda lu yaza 157]
Gúʼndatu Biblia ca gatigá la? zúnini binnilídxitu tobi si