BIBLIOTECA NI NUU LU INTERNET Watchtower
Watchtower
BIBLIOTECA NI NUU LU INTERNET
diidxazá
  • BIBLIA
  • PUBLICACIÓN
  • REUNIÓN
  • Ñee jneza guni saludar ti xpinni Cristu bandera, guni votar ne guni xiixa dxiiñaʼ para xquidxi la?
    Cadi guixélenu de Dios ni nadxii laanu
    • Apéndice

      Ñee jneza guni saludar ti xpinni Cristu bandera, guni votar ne guni xiixa dxiiñaʼ para xquidxi la?

      Guni saludárcabe bandera. Stale biaje ruundaʼ binni ti himno ora rúnicaʼ homenaje stiʼ bandera ne runi saludárcabe ni. Ca testigu stiʼ Jiobá nánnacaʼ pa guni saludarcaʼ bandera zusihuínnicaʼ cayuni adorarcaʼ ni ne casi ñaca niniʼcaʼ hualá xaíque sticaʼ ne xquídxicaʼ laacaʼ ne cadi Dios (Isaías 43:11; 1 Corintios 10:14; 1 Juan 5:21). Tobi de ca rey ni bisisácacabe ndaaniʼ guidxi Babilonia que nga rey Nabucodonosor. Para guidxagayaa guiráʼ cani runi xhiiñabe pabiáʼ nandxoʼbe ne rusisácabe religión stibe la? bíʼnibe ti bidóʼ naroʼbaʼ ne biʼniʼ mandarbe guzuxibi guiráʼ ca binni que nezalú bidóʼ que laga caxidxi ti saa, casi ti himno. Peru Sadrac, Mesac ne Abednego, chonna hombrehuiiniʼ hebreu qué ninacaʼ nuzuxíbicaʼ xañee bidóʼ que neca nánnacaʼ zándaca gáticaʼ (Daniel, capítulo 3).

      Xi zanda guininu de ca dxi stinu riʼ yaʼ. Ti hombre ni biʼndaʼ de historia ni láʼ Carlton Hayes bicaa lu libru El nacionalismo: una religión «de modo runi adorar binni xquidxi yanna», ne nabe: «Bandera ca nga ni jma riquiiñeʼ binni para guni adorar xquidxi. [...] Ca hombre ca ribeecaʼ sombreru íquecaʼ ora maʼ zidiʼdiʼ bandera; ca poeta rucaacaʼ poesía para gusisácacaʼ ni; ca baʼduhuiiniʼ ca ruundacaʼ himno». Laaca bizeetebe nuu xcaadxi cosa ni rusihuinni pabiáʼ runi adorar binni xquidxi. Nuu stale guidxi ni napa caadxi dxi jma risaca, casi 16 stiʼ septiembre, dxi rietenaláʼdxicabe Independencia stiʼ México, ne laaca rusisácacaʼ ca binni «ni guti para bilá» xquídxicaʼ ne laacaʼ runi adorarcaʼ xiixa yuʼduʼ o lugar. Zaqueca Diario Oficial de la Federación stiʼ México na «escudu, bandera ca ne himno rusihuinni cani xi guidxi nabáninu» ne na ni naquiiñeʼ guni adorar binni cani. Maʼ xadxí bizeeteʼ ti enciclopedia «rusisaca binni bandera cásica rusisácacaʼ cruz» (The Encyclopedia Americana).

      Enciclopedia ca laaca bisiene xiná ca diidxaʼ ni zeeda lu himno stiʼ ca guidxi ca. Laani na ni: «Rusihuinni ca himno ca xi runi sentir binni pur xquidxi ne luni rinábacaʼ gacané Dios xquídxicaʼ o cani runi mandar». Nga runi, zanda guininu napa ca testigu stiʼ Jiobá razón para guiniʼcaʼ cadi jneza guni saludarcaʼ bandera ne gúʼndacaʼ himno stiʼ xquídxicaʼ purtiʼ zusihuínnicaʼ cayuni adorarcaʼ xiixa. Lu libru ni láʼ Genio y figura del norteamericano bizeeteʼ maestru D. W. Brogan de caadxi baʼduscuela Testigu ni yenécabe nezalú juez purtiʼ qué ninacaʼ ñuni saludarcaʼ bandera stiʼ Estados Unidos ne qué ninacaʼ ñuni jurarcaʼ nezalú ni. Ne laabe bizeetebe de ni huaníʼ ca juez jma risaca (Suprema Corte) stiʼ Estados Unidos: «[Lu stale] de ca juiciu ni huayápacabe huaníʼcabe ora guni binni ca ndiʼ cayuni adorarcaʼ xiixa».

      Laanu, ca Testigu, neca qué rúninu guiráʼ ni maʼ bizéʼtenu ca purtiʼ nánnanu cadi jneza cani, peru cadi pur nga rucueezanu xcaadxi binni de gúnicaʼ ni pa zacá racaláʼdxicaʼ. Ne runi respetarnu ca bandera ca purtiʼ nánnanu laacani nga rusihuínnicani padé tuuxa binni ne laaca ruzúʼbanu stiidxaʼ cani naca gobiernu purtiʼ laacaʼ nga runi mandarcaʼ ndaaniʼ xquídxinu ne «xhiiña Dios cayuni ca» (Romanos 13:1-4). Ne laaca «[r]iní né nu Dios pur presidente ne [pur guiráʼ cani] runi mandar». Rúninu zacá «ti ganda chuʼ dxí xquidxi nu, ne ibani nu sin cuʼ xa ique nu gastiʼ. Ne ibani nu modo racalaʼdxi Dios ti qué gapa binni xi pur iníʼ laanu» (1 Timoteo 2:2).

      Ora gaca votar. Cani dxandíʼ xpinni Cristu qué rabidícabe binni xquídxicabe cadi guni votar. Qué ricasaacabe para gucaalúcabe cani nexheʼ guni mandar ne ruzuubacabe stiidxaʼ binni ni bibí para guni mandar ca. Ne qué lica riuucabe lu política (Mateo 22:21; 1 Pedro 3:16). Peru xi rúnicabe ora gucaa gobiernu laacabe guni votárcabe o zándaca gueeda gácacabe xiixa pa qué chécabe ra cayaca votar yaʼ. Pa qué zuchiiñaʼ xquendabiaanicabe laacabe la? zanda chécabe ra cayaca votar. Zacá zusihuínnicabe cayúnicabe casi biʼniʼ Sadrac, Mesac ne Abednego, purtiʼ laacaʼ guyecaʼ lu pampa stiʼ Dura. Peru para cadi gucheené ca xpinni Cristu Dios la? naquiiñeʼ guietenaláʼdxicabe xhoopaʼ conseju ni chiguzéʼtenu riʼ:

      1. Ca xpinni Cristu cadi nácanu casi ca binni de guidxilayú (Juan 15:19).

      2. Casi xpinni Dios cayúninu xhiiñaʼ Cristu ne Reinu stiʼ (Juan 18:36; 2 Corintios 5:20).

      3. Guiráʼ ca xpinni Cristu nadxiisaanu ne tobi si ni runi crenu (1 Corintios 1:10; Colosenses 3:14).

      4. Tu guni votar pur tuuxa la? zapa donda pur ni guni binni ni gulí ca (biiyaʼ ca conseju ni zeeda lu 1 Samuel 8:5, 10-18 ne 1 Timoteo 5:22).

      5. Dxi gunabaʼ ca israelita que gápacaʼ tuuxa lu guidxilayú riʼ para guni mandar laacaʼ la? bisihuínnicabe maʼ qué nácabe guni mandar Jiobá laacabe (1 Samuel 8:7).

      6. Cumu qué riuu ca xpinni Cristu lu ca partidu ca la? randa rinínenu binni ni napa gadxé gadxé partidu de Reinu stiʼ Dios (Mateo 24:14; 28:19, 20; Hebreos 10:35).

      Cani runi xiixa dxiiñaʼ para xquidxi. Nuu guidxi rinabaʼ cani qué naʼ guiziidiʼ gacaʼ soldadu gúnicaʼ xiixa dxiiñaʼ para xquídxicaʼ. Xi naquiiñeʼ gúninu pa guinabaʼ xquídxinu laanu gúninu nga. Naquiiñeʼ guni orarnu Jiobá, ganna chaahuinu pa jneza ni chigúninu ca ne laaca zanda guinábanu conseju tuuxa xpinni Cristu ni jma riene cani zeeda lu Biblia. Zacá zanda gacané xquendabiaaninu laanu para gánnanu xi gúninu (Proverbios 2:1-5; Filipenses 4:5).

      Laaca canabaʼ Stiidxaʼ Dios «uzuuba cabe stiidxa presidente ne cani runi mandar ndaani xquidxi cabe [...] ne chuʼ cabe para guni cabe intiica ni jneza» ne «gaca cabe nadóʼ» (Tito 3:1, 2). Ra maʼ nánnanu ni na textu riʼ naquiiñeʼ guinabadiidxanu laca laanu, xi zazaaca pa gúninu xiixa dxiiñaʼ para xquídxinu: «Ñee zucheeniaʼ Dios pa guneʼ ni la? o zusihuinneʼ cayuneʼ ni runi religión ni qué rusiidiʼ ni dxandíʼ» (Miqueas 4:3, 5; 2 Corintios 6:16, 17). «Ñee zaca nagana para naa o qué lica zanda guneʼ ca dxiiñaʼ ni napaʼ casi ti xpinni Cristu la?» (Mateo 28:19, 20; Efesios 6:4; Hebreos 10:24, 25.) «O zapaʼ tiempu para guneʼ jma lu xhiiñaʼ Dios né dede guneʼ xhiiñabe guidubi dxi la?» (Hebreos 6:11, 12.)

      Pa ti xpinni Cristu qué guchiiñaʼ xconciencia laa para guni xiixa dxiiñaʼ ndaaniʼ xquidxi purtiʼ qué racalaʼdxiʼ cúʼcabe laa ndaaniʼ cárcel la? xcaadxi xpinni Cristu naquiiñeʼ guni respetarcaʼ ni gudixhe íquebe gúnibe (Romanos 14:10). Ne zacaca naquiiñeʼ gúnicabe pa qué nabe gúnibe xiixa dxiiñaʼ para xquídxibe (1 Corintios 10:29; 2 Corintios 1:24).

  • Ca cosa jma nahuiiniʼ zeeda lu rini ne modo riquiiñeʼ ca doctor rini stiʼ binni para gusiándacaʼ
    Cadi guixélenu de Dios ni nadxii laanu
    • Apéndice

      Ca cosa jma nahuiiniʼ zeeda lu rini ne modo riquiiñeʼ ca doctor rini stiʼ binni para gusiándacaʼ

      Ca cosa jma nahuiiniʼ zeeda lu rini. Laacani riree cani lu guidapaʼ cosa ni zeeda lu rini: glóbulo rojo, glóbulo blanco, plaqueta ne plasma. Lade ca cosa jma nahuiiniʼ ribeecabe lu glóbulo rojo zeeda ti proteína ni láʼ hemoglobina. Zanda iquiiñecabe hemoglobina stiʼ binni o stiʼ maniʼ para gúnicabe medicina ni iquiiñeʼ binni huará ni qué gápapeʼ rini o ni bixhii xhaataʼ rini.

      Lu plasma ca laaca zeeda xcaadxi cosa jma nahuiiniʼ. Plasma ca nga tobi de ca cosa ni zeeda lu rini ne napa ni 90% de nisa, laaca napa ni stale cosa ni rábicabe hormonas, sales inorgánicas, enzimas ne nutrientes, lade ca cosa riʼ laaca nuu mineral ne azúcares. Plasma ca laaca napa ni ni runi cuajar rini, napa ni proteína casi albúmina ne caadxi ni rábicabe anticuerpos ni ridxelasaa intiisi guendahuará chuʼ lu xcuérpunu. Nga runi, ora gapa tuuxa xiixa guendahuará ca doctor ca rudiicaʼ laabe ti medicina ni láʼ gammaglobulina para guicabe, purtiʼ medicina riʼ napa stale anticuerpos ni ribeecabe de lu plasma stiʼ ti binni nuu nazaaca. Ne lu glóbulo blanco laaca zeeda xcaadxi cosa jma nahuiiniʼ, nga nga cani rábicabe interferones ne interleuquinas, ca ndiʼ riquiiñeʼ cani para gusianda cani cáncer ne ca guendahuará ni ricá casi idxagá.

      Ñee zanda guicaa ti xpinni Cristu tratamientu ni rudii ca doctor ca ra riquiiñecabe ca cosa jma nahuiiniʼ zeeda lu rini la? Lu Biblia cadi cá diʼ xipeʼ naquiiñeʼ guicaacabe o xi qué zanda guicaacabe. Nga runi cada tobi de laanu naquiiñeʼ gúninu ni gabi xconciéncianu laanu de ni maʼ bizíʼdinu de lu Biblia ti gúninu ni jneza nezalú Dios. Nuu tu laa qué riná guicaa ca cosa jma nahuiiniʼ zeeda lu rini ca, purtiʼ nacaʼ lu Ley ni bidii Jiobá ca israelita que na naquiiñeʼ guxhiicaʼ rini stiʼ ca maniʼ que layú ora guuticaʼ laacame (Deuteronomio 12:22-24). Ne nuu tu laa qué riná guicá rini ne nin tobi de guidapaʼ cosa ni zeeda lu ni, peru rinacaʼ guicaacaʼ xiixa tratamientu ni napa ca cosa jma nahuiiniʼ zeeda lu rini, purtiʼ para laacaʼ maʼ cadi guendanabani cani.

Libru ne revista zapoteco del Istmo (1993-2025)
Biteeguʼ sesión
Bizulú sesión
  • diidxazá
  • Compartir
  • Configuración
  • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
  • Modo iquiiñeʼ ni
  • Política de privacidad
  • Configuración de privacidad
  • JW.ORG
  • Bizulú sesión
Compartir