Gu Banguapai Nafu Ngbarago Fu Aborokporo
Wene Pagume Dagbaroni na Avunguroni
Juditha ayaa: Navungu Rick nga kumbaami, ri anaagundenga ti pe gbegberẽ afugo bara re te. Kina gu bangisapai re nidu tipa Rick ho ani naandu ni fuo avungure. Nirengo, wa mi atona ka sona, mi abingo avungure i nifura fu aboro rogo gbegberẽ gene wa gure te! Si aima kpakara furani tipa ani ndu ka biko avungurani.
Rick ayaa: Boro ho nina abinga ní nga ní rẽ tipa awiiri te. Ti kina tonatonaha, ri abi Judith nga ri arẽnga tipa re te. Kina gu bangisapai re nadu tipa avungu Judith a na mi, wo i anaabisira pare dedede. Gupai nanaamanga dedede nga, ho ngbatunga gipai re amanga ni, mi aniʹasadi ka mbakadapai kina kura avungure yo, Judith kini asadi ka mbakadapai kina kubara avunguri yo a.
ASOGOTE dagba avungu kumba watadu avungu dee nidu nigupai abakeke pangbanga naafura tipaha dedede wa buga, ono anga pa buga ngaha te. Diakumba sa du rimori nga Kanchan India yo ayaa: ‘Tipa dungu agarã awere, wo nakumbaami naarimoso tiri kurogo agu apai nabi kina re na kumbaami. Gupai mi naamangaha dedede nga, mi niʹaria gu imirisi re kina kurii kumbaami, mbiko mi arengbanga ka zinga kuti nako te. Si nidu fuko dedede nikpakarapai tipa ka ino ginipai ko nika mangaha, singia ko nadu niwene kumba fere watadu niwene gude giasangba fu nako.’
Tipagine avunguagude naarimiso tiyo ti ni kurogo agu apai namanga rogo ga awiriyo ramukporo? Judith, ani nifura tipa ri mbata nape gupai ninaamanga niyaa: “Si nidu fuyó nikpakarapai ka bi gupai nga wiriyo ndu ki di kina gu boro arẽnga na sunge kporo ya.” Kumbaku Kanchan nape gu kurapai nga: “Agu avungugude naimambu na sunge wiriyo tipa kaa ngerafuo ní, i rengbe ka bihe nga gu boro wiriyo nadi ní re, ní nika dia bayo. I rengbe a ka baka bangiriyo nga wiriyo ainongo wai ka ngerafuo kpuni ngba wene gene te.”
Ka pe rengo, kura aregbo kinaho kina boro agude ambugene fu avunguyo i rimi kurogo gayó ramukporo. Nikpiapai, ani bingo gupai du tipa Matthew na Leana nga arogotise rogo gu ringara nga Australia. Kumbaku Leana ayaa: ‘Diare aye rogo gu kporo nga gu aboro dunduko asungo kina sa tipa ka sakapai riipa agu apai nabipa aborokporo. Fuo roga ani tirani na ri, ri anaandu fuo kina bari tipa ko naamanga diaberã furi nga gu si aida kina rani mangihe nitirani. Rengo du nga bari aima du na inohe kisusi re, ono rago anaagberã agberã tire mbiko ri anaambu re kinaho kaa ndu fuo bari.’
Nirengo, avunguagude ima rengba ka sa ga awiriyo ramukporo si du na tagbagaapai. Ya mo kina gu bangisapai re namanga roni? Gaoni mangapai nidu wai na avungu diaroni watadu avungu kumbaaroni? Oni wisigingo pai tipa agu akpakarapai ue rengbe ka kura na wai rengbe oni ka diabehe.
BAMBATA KPAKARAPAI: Gaoni badiarogatise zi tiní kuti avunguni susi gu si aidaha. Juan naraka Spain yo ayaa: “Diare nabi gupai nga, ka ani arakanga mbembedii na avunguri ya, ri dunga niruru boro fuyó te.” Ko ape gu kurapai nga: ‘Ho ani abatika bambata wirani ni nga kumbagude, avungure anaadogoda dedede ku kpurani yo, gipai re aba gberarago ti diare nikerehe. Si anaaye na badungu kpakarapai dagbarani na diare.’
Kpakarapai: Ziazia Kekeapai nasakapai tipa gu mbakadapai nga ga ramukporo niyaa, ‘boro nihe bani na nani, ki ka kuti diani, i kidu wa boro sa.’ (Bambata Pai 2:24) Padu arogotise “wa boro sa” ima susa gupai gbua nga i naaraka sa rogo bangisa kporo. Nirengo, si nga kumba na diako narogatiyo na ki tona gayó vovo ramukporo, nga gupai paha naima nyaka kisusipa avunguyo. (1 AKorindo 11:3) Rengo ngaha nga, i dunduko si aida i fu irisa afu fu avunguyo, nga gu nakoda ngerafuoyo a. (AEfeso 6:2) Ono ginipai rengbe ka manga ka si du nga gu gene gaoni badiarogatise amanga avunguroni ngbaha angbanga tironi te?
Ziga: Oni du na wene bipai. Ya mo si rengbe kadu nga gaoni badiarogatise nabi avunguni na nyanyaki payo watadu si wo mbiko gu ngbatunga wene ngbanya re dagbaroni na avunguroni te? Kangia wo du pai tipa roni, gini ariapai si amangaha na oni nibi gipai re? Ya mo si rengbe kadu nga wiri kpihe kina ngbaduroniyo?—Asanza 14:30; 1 AKorindo 13:4; AGaratio 5:26.
Si naida oni wisigi tironi wenengai tipa ka karagapai kuti agi asanahe re. Si naida oni mangihe amanga wo nirengo. Nirengo, ka singia avunguroni nga mburu kpakaraapai dagbaroni na gaoni badiarogatise, ono gupai oni agbia tironi nani re, si nga gu kpakaraapai nga ga ramukporo angianga ga avunguroni ya.
Gu dungu fudifudiapai du rogo ramukporo, si nakura mbiko anga aboro ue rengbe kadu na bangisa bipai tipa apai te. Ya mo oni rengbe ka manga asadatise ka bi apai wa gu gaoni badiarogatise abihe? (AFiripoio 2:4; 4:5) Gere nga gupai kumbakudee sa nga Duane du Mexico yo amangihe. Fugoko nga: “Diare asono rogo gu kporo naadunga niwenehe ya, na si asa re ka mi naakodanga tire na avunguri ya. Si aima dia dungu agarã ka mi andunga ka biyo ya. Gipai re akusi kpakarapai kurogo gaani ramukporo mbiko diare anaaida kadu mbembedii na avunguri, gbe, nari.”
Fuo bete regbo kusa, Daune aʹaria gu bipai ko adu nani tipa gupai re. Fugoko berewe nga: ‘Wa si avura du nga mi aima inoho nga ka diare akoda tiri na avunguri dedede, si ima rengba ka gberesa ri, mi abi gupai a nga ka mi ya ka ri danga yo ya, si nikaa kusa kina dungu fudifudiapai. Mi aʹasadi na omere dunduko ka mbakada gaani pagume dagbarani na avunguri si da berewe kubaha wa gu si adumbata.’b
ONI ASADI GIPAI RE: Oni sungu sande na gaoni badiarogatise tipa ka keka agu apai oni aidaha tipa avunguroni. Ka si daada, oni tonaha na afugo wa “Mi naaberãha nga . . . ” Fuani, oni ki fu gu kpewaraga oni nikeke gaoni abipai ti ni fu gaoni badiarogatise. Oni dunduko si aida oni fubee sa gipai re na ki berẽkurii gu gene rengbe oni ngbaha ka mangapai kuti agu abipai du gaoni badiarogatise nani.
UE KPAKARAPAI: Avunguroni narimiso tiyo kurogo agu apai du rogo gaoni ramukporo na kini fu agu arugute furoni oni aidanga ha ya. Dee sa Kazakhstan yo du rimori nga Natalya ayaa: ‘Ho ani atona gaani ramukporo ni, ani adi agarã saba na avungu kumbaami kporo. Wo ani anaasovura nibipa ruga agude watadu manga riahe gbiati girisorago. Mi anaafura fu kumbaami gbiati avunguko tipa gipai re, ono si kini kusi kina kura apai kumbatayo!’
Kpakarapai: Ho boro amanga rogatise ni, ní berewe tii agu andiko nga ga avunguni te. Ziazia Kekeapai nayawee “ri akumba dunduko nga Kristo; ri de ki ngia kumba; ri Kristo ki ngia Mbori.” (1 AKorindo 11:3) Ono wa vura duhe wo, kumba gbiakuti diako si aida i fu irisa fu avunguyo a wa ani nifura tipaha mbata. Nirengo, Asanza 23:22 naya furani wee: “Mo dége turo fu bamo navungu ro, ka mo nipáyasi nga namo ho ri nagbinza ni ya.” Ono ginipai rengbe ka manga ka si du nga avunguroni rimisi tiyo kurogo agu apai angianga gayó ya na kini asadi ka rimiso gayó apai kurogo gaoni ramukporo?
Ziga: Si naida oni asadi ka mangasunge na rugatinapai tipa ka ino ndu gupai sa yó i mangi gupai re. Rick, ani nifura tipa ko mbata ayaa: “Ti kura aregbo, avunguagude namanga gupai re tipa ka ino singia awiriyo nabiyo kindi na kikiipayo.” Ngbatunga gu mangapai re arengbanga kadu niwia te, ono oni rengbe ka mangapai kuti ni ringbisihe kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai nga gu nayawee oni “nihi pai fu akuaroni, nivu akuaroni, ka pai du bangiri gu boro kuti kura ni; wa Gbia avu roni, kina wo oni ka manga.” (AKorosaio 3:13) Ono ginipai rengbe ka manga ka si du nga gu mangapai nga ga avunguroni naye na kina fudifudiapai sa roni na gaoni badiarogatise?
Kura arogotise ima wirika wari si aida i ru ni nibipa gu mangapai nga ga avunguyo. Ono gipai re ayugongo gupai nga, si naida oni rũ andiko arũ fu avunguroni i nindu kuti ni te.c Ono tie, gupai si aida oni mangihe nga ka yugoho gbaiga rogo gaoni mangapai nga, oni nabi gaoni badiarogatise na nyanyaki pani. Nikpiapai, kumbakudee sa du rimoko nga Sadayuki Japan yo ayaa: “Ka si vura du nga avunguroni gumbapai furoni, si aidanga oni mangipai kuti ni nibasa te. Si naida oni ini gupai nga, oni ima tona gaoni ramukporo nitironi. Si naida oni ini gu bipai du gaoni badiarogatise nani tipa agu arugute re.”
ONI ASADI GIPAI RE: Si naida oni sakipai dagbaroni na gaoni badiarogatise tipa ka ino gini abangiriba nasa gupai nga, ga avunguroni mangapai naaye na fudifudiapai kurogo gaoni ramukporo. Oni dunduko si aida oni keke agu apai si aida avunguroni mangihe na wai oni nika mangapai sani na oni kini yugu irisa fuyó.
Oni rengbe ka neka gu fudifudiapai avunguroni aye nani kinagu ka oni ini gupai nasa yó i naamanga gupai re na kinagu ka oni ambunga gene fu gu fudifudiapai re si kusi sogote dagbaroni na gaoni badiarogatise ya. Nibi gipai re, Judith ayaa: “Ti kura aregbo, gu sakapai nidu dagbarani na kumbaami tipa avungurani, si naaye na kina imisiringbaduse, mbiko kina ngbadurani ninaaima tipa ani fura tipa ga avungurani zangarengba. Niyangaraha, ani ambu fura tipa gu zangarengba nga ga avungurani mbiko si anaakusa kina tagbagaapai dagbarani. Nisangbana gipai re, gaani ramukporo ima ngba awere wenengai.”
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a I ima aria agu arimo ke yó ho re.
b Nirengo, kangia avunguroni tona ka manga roni na gbegberẽ apai ka i aidanga ka hõmbupai beroni ya, si ima rengbe ka gbarasa gaoni ramukporo ka si adunga wa gu nadumbata ya.—1 AKorindo 5:11.
c Ti gu kura aregbo, si rengbe ka ida gupai nga oni sungu na avunguroni dunduko tipa ka sakapai riipa gupai re. Kangia wo si aidaha, si aida oni mangihe wo rogo umbasitise gbiati irisa.—Asanza 15:1; AEfeso 4:2; AKorosaio 3:12.
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 23]
ONI SANA TIRONI NGA . . .
▪ Gini ngbatunga wene asino duti avungure?
▪ Wai rengbe mi ka fu irisa fu avungure zanga bangire go ti gimi badiarogatise?