ONI INI GIPAI RE?

Ti agu aregbo i aakeka Ziazia Kekeapai ti ni, wai du i anaambakada kaikai awaraga, na i anaamangasunge na ni wai?

Gu Wene Pangbanga nga ga Ruka nafura tipa Yesu ya ko azaki gu kaikai waraga nangia ga Yesaya, ki gidihe na ki kai he kubaha. Ti digido gu Wene Pangbanga nga ga Yoane, ko afura a tipa kaikai waraga ya ko aarengbanga ka rimiso agu apai naabaha dunduko Yesu amangihe ku rogo gako kaikai waraga yo te.—Ruka 4:16-20; Yoane 20:30; 21:25.

Wai du i anaambakada gu kaikai awaraga re? I anaadiko ngbatunga ahe wa kpoto gbiati badumo tipa si kusi kaikai waraga. I anaakanyaha kuti wiri ngua, gu kpakpuhe du na kekepai kidu ku vuruhe yo. Gu kekeapai re anidu rogo wiri abadona ha, si anidu ti tonatona gu kaikai waraga re ki da ti digidoho. Kangia gu kaikai waraga re anidu ni gbangaha, si anidu na wiri angua ti adigido ho dunduko ue, nga gu bagedipai anaazadaha na beni sa na kini zakihe na gu kura beni daho ni anigbia gu bangiriba ni ni aida ka gedaha.

Gu buku nga The Anchor Bible Dictionary aya, “gu wenepai naanidu ti kaikai waraga nga, bangisaha sa anidu ni gbangaha gbe (dedede si ani duwa ametere 10), tipa ka dia tooni buku sa naabaha ho i ani zakihe ni.” Ni kpiapai, si nawira wa gu Kitabu Wene Pangbanga nga Ruka, si aidi bagizo kaikai waraga tipaha nga ametere ribua na beberehe. Ti gu kura aregbo, i anaakpe pangbaha na zaragazaraga fofoi-ime-mbia na ki birisihe.

Ada du narengbe kangia agu “abairamotumo” i nafura tipa yo rogo Vovo Ndika?

Tona ti gu regbo aYisaraere atona ka maa aboro ni aboromotumo, kina boro sa nanaamangasunge ni bairamotumo, i anisia ni ni ki mangisunge da ti kpioni. (Pa Geda Aboro 35:25) Arona nangia gu bambata boro namangi gi sunge re. Tingbafuo gure, bambata wiri gu boro re na ni di bani. (Gate 29:9) Badungu atita Arona namangisunge ni aboromotumo, ono kina beteyo nangia agbiamotumo.

Ho kura kungbo aboro atona ka zoga aYisaraere ni, i atona ka sia agbiamotumo nga ga aYudo na kini rogodi aguyo kusayo kina wai si ani ngba bangiriyo. Ono tie, si nawira wa i anaasia vovo aboro gbe kina rogo gu ngbadimo kporo nangia ga Arona mbiko i naadu na gu momu re beyo. Wa gopai ayugoho, gu fugo nga “abairamotumo,” si nafura tipa gu bangua aboro nanaamangasunge motumo. Si nawira wa abairamotumo adu dagba agu aboro naangerakurii agu abadona naadu 24 nga ga aboromotumo; gu bangua aboro naadu rogo agu angbadimokporo nangia ga abafu motumo; gbiati gu gbiamotumo i aima zoga ni ti sunge wa guko nangia Ana.—1 Pekapai 24:1-19; Matayo 2:4; Marako 8:31; Amokedi 4:6.