Ga Mbori Rugute Tipa Sia Badia Rogatise

‘Mi asa ro mo duna dudungurobipai ki yugu pai foro ngba gu gene mo ka ndu ngba ha; mi arúga ro ni maa bangire ti ro’—ATAMBUAHE 32:8.

1. Gini apai si aidaha tipa wene rogatise?

ABATAKI WORO AHE tona taka gayo woro ahe. Ni inohe, nayango ki kodi bawene fugori kuti gu woro ahe re. Sangbanaha nga bawene woro ahe nga gu ngba giaha tueyo. Akumba ue nazoga roroi abumo nga gu duna ahe vuruhe yo rogo bakere tarambiri. Gu kura ko nabaha fu kura ko, ko ki ta tukaha tigako zezeredii kini sungudi gu kuraha. Gu mangaapai dunduko re nawira guhe aidanga nyanyaki asadatise ya. Ono da rengbe ka asadaha zanga wirikaha mbata, na da rengbe ka mangaha zanga gu badiasunge rẽ arẽ, na berewe, da rengbe ka mangaha zanga duna ruru arugute watadu ruru yugopai tipaha? Teketeke a, wene rogatise rengbe ka wira gupai namanga nisaha. Ono tie, pa duhe niwenehe naru a riipa wene badia rogatise, na kpamiakpamia asadatise, na gbe, gu rugute nga ga tatamana. Nirengo, gu rugute daada na nyanyakipaha.

2. (a) Da naenge gu mbakadapai nga ga rogatise, na tipa gini ndupai? (b) Waigu i amangi kura mbakadaapai tipa rogatise?

² Si ni sino aboro nga, gu paranga kumba watadu paranga dee ata manganga rogatise ya, ni niberẽpa badia rogatise, nga guni nikangia nyenye bakureani rogo gani raka yo. Natona ti gu regbo Yekova Mbori asigiraha, rogatise dagba kumba na dee ningia ga aboro gene raka. Ono tie, gu bambata kumba nangia Adamu asianga diako nitiko te. Ni nyemuse, Yekova nafu ri fuko. (Bambata Pai 2:18-24) Si aidi gu bambata arogotise re zugo, tipa wa ka kpotosende hi ni yangaraha be aboro. Fuo gu bambata kpamiatise re, avunguagude dedede nanamanga mbakadaapai tipa rogatise fu awiriyo. Ti kura regbo, i anamanga gu rogatise re fuo fu agu aboro paha aabi yo asiahe tipaha. (Bambata Pai 21:21; 24:2-4, 58; 38:6; Yosua 15:16, 17) Wa vura duhe nga gu rogatise kina avunguagude ambakadapai tipaha kindi ho areme rogo kura aringara na rogo kura sino aboro, dungu aboro areme nasia gayo abadia rogatise nisayo.

3. Waigu si aida boro sia gani badia rogatise?

³ Waigu si aida i sia badia rogatise? Kura aboro naberã kina pa ngbanya kpoto boro. Gu kurayo nangera tipa aũzegino, tipa gu boro nika ngerafuoyo wenengai na nikaa fu agu ahe fuyo du yo na zingoho na agu i aidaha. Ono ya mo guho sa dagba agi agene re rengbe ka ndu sa gu wene pagume nga ga ngbarago? Asanza 31:30 nayaa: “Ngbanya du gbua, ono gu de nagunde ti Yekova, ri adú ni sambuasambua ri.” Nyanyaki bangiripai gu du herẽ: Nga boro du wa ka ni berẽpa Yekova ho ni asia badia rogatise ni.

Gu Rugute nga ga Nyemuse Naye be Mbori

4. Gini undo Mbori afuhe tipa gupai nga ga sia badia rogatise?

⁴ Gu Barani duna nyemuse nga ga ngbangbaturũ ko, nga Yekova, afu keke Fugo ko tipa si nirugu rani rogo apai dunduko. Ko nayaa: “Mi nga Yekova ga Mbori, nayugo pai foro sa u [“nayugopai foro si undo ro,” NW ], nga gu ko nangbe ku mbata yo foro ngba gu gene mo ka ndu ngba ha.” (Yesaya 48:17) Si airiwonga tie ka bi agu arugute rogo Ziazia Kekeapai yo nga gu i aima asadaha tipa ngbanga regbo ki bihe ya si ngba gbe tipa sia badia rogatise te. Yekova naida gaani rogatise nyeanye kindi na ki duna ngbarago. Sidu, ko ima fu undo fu rani tipa ani girogo agi arugute re na kini mangihe. Anga gure nga gupai rengbe ani kaa ngera tipaha kube Bakusirani nga guko duna nyemuse tee?—Atambuahe 19:8.

5. Gini nyanyakipa pai si aidaha tipa ngbarago nyeanye kindi rogo rogatise yo?

⁵ Ho Yekova asigira gu mbakadapai ni nga ga rogatise, ko aida si du ni guhe nikaa kpamia arogotise nyeanye kindi. (Marako 10:6-12; 1 AKorindo 7:10, 11) Gure nga ndu gupai ko ‘asoga pa mbutise tini,’ kini idi paha sa kinaho du gopai ni tipa “meteka.” (Maraki 2:13-16; Matayo 19:9, NW ) Sidu tie, pa sia ani gaani badia rogatise nga pai sa dagba gu banyanyakipa apai duho ani adia ndue ka mangaha, na si aidanga ani bihe taata te. Ngenga gu diaberã rengbe ka kusa bakere ngbarago watadu gberarago wa gu rengbe pa sia badia rogatise ka mangaha te. Wa vura duhe nga sia wene badia rogatise rengbe ka zugosi ga boro raka na ki saha si duna ngbarago, sia boro gani badia rogatise zanga tatamana rengbe ka ye na gu gberarago adunga digidoho tini ya. (Asanza 21:19; 26:21) Tipa ngbarago nindu kindi kumbatayo, si na nyanyakipaha boro sia gani badia rogatise ni tatamana na ki duna nyemu manga nyenye ngbaanga watadu mozunga, mbiko Mbori asigira rogatise ni gu kodatise rengbe ka du nyanyakii mbiko padu aboro kina kubani sa na kini undo tiyo dagba tiyo.—Matayo 19:6.

6. Tipagine si aida tini gbe paranga akumba na paranga adee duna rubangirise ho i asia badia rogatise ni, na waigu rengbe yo ka manga gu diaberã duna tatamana rogo gbe?

⁶ Si naida gbe paranga akumba na paranga adee duna rubangirise ya ka ngbanya kpotose na nyanyaki nyemuapai irasinga gayo berã ho i asia badia rogatise ni ya. Nirengo, gu rogatise du mburuhe nabaha kina rii ngbatunga agu apai re rengbe ni kina ipo ka gbera ki dani imisiri ngbaduse watadu sogote a. (2 Samuere 13:15) Ngba kura gene, nyenye nyemuse rengbe ka sona wa ani aino gaani badia rogatise wenengai na wa ani agia tirani wenengai na ni. Si naida a ani ini gupai nga gupai ngba tipa rani gbe arengbanga ka duni gupai ngbaduraniyo aakpinyemuhe ti bambata regbo te. (Yeremaya 17:9) Si nga ndu gupai du gu ga Mbori rugute tini du rogo Ziazia Kekeapai na banyanyakipaha. Si naundo rani ani wisigipa wai rengbe ani kaa diaberã sa apai nitatamana rogo gaani raka yo. Bake Atambuahe afura kuba Yekova niyaa: “Mi arába ro [“mi asa ro mo duna dudungurobipai,” NW ] ki yugu pai foro ngba gu gene mo ka ndu ngba ha; mi arúga ro ni maa bangire ti ro.” (Atambuahe 32:8; AEbere 4:12) Wa vura duhe nga rogatise rengbe ka dia gu gaani zingo kusayo i avungu rani nani tipa nyemuse na pa bakure, si rengbe a ka ye na gu fudifudiapai naida boro sono mbata ki nyaki na ki duna rugatinapai tipa ka hihe.

7. Tipagine kura aboro naadianga gu rugute tini kugume du mburuhe rii Ziaizia Kekeapai tipa pa sia badia rogatise ya, ono gi gene mangapai re rengbe ka ndu na yo sa ginipai?

⁷ Si ni pa tatamana ka maaberã fuo gupai du ngba Baenge rogatise tipa pa sia badia rogatise. Si ki vura du wo, si rengbe ka du nga ani na nyakarii kini ka gu rugute du mburuhe rii Ziazia Kekeapai nga gu ani agbiaha be avungurani watadu be agu abaakumba nga aKristano. Ani rengbe ka berã gupai nga i aruganga tiyo wenengai na gaani pai te, sidu gu nyanyaki nyemuapai nga ga ngbaduse ki fõ rani ani pefuo gupai ngbaduraniyo akpinyemuhe. Ono tie, fuo gbia ani tirani na gu ndikidi apai nga ga raka, ani rengbe ka bira tirani tipa pa zanga ani maaberã rani fuo gu rugute i afuhe fu rani si undo rani. (Asanza 23:19; 28:26) Ani rengbe ka bi tirani rogo gu rogatise adunga na nyemuse rogo ya, na agu agude berani duhe fu rani ni kpakarakpakaraha ka ngerafuo yo, na isoke ki du a na gu badia rogatise adunga ni idipase ya. Nga gu gberarago kangiaha tie ka gu mbakadapai nga ga rogatise nga gu ka ye na bakere ngbarago fu rani aria tihe ni mburu bakere gberarago!

Futise fu Mbori—Nga Nyanyakipa Pai

8. Waigu futise fu Mbori aundo rogatise si nyeanye kindi na kini fu ngbarago?

⁸ Ani ima ida gupai nga, pa ngbanya boro bangiri kurani naundo na pa nyakasa rogatise. Ono gu wene asino ngba ti aboro na banyanyakipaha a berewe tipa rogatise du ni guhe nika nyeanye kindi na kini fu ngbarago. Pa fu aboro tiyo dunduko ue fu Yekova Mbori nambakada gene tipa nyenye rogatise na kini zugosi kpamiatise rogo gu gene ka kura pai amangangaha rogo ya. (Batungusipai 4:12) Ho agu arogotise ue nga aKristano afu tiyo ni tipa ndikidi iriso Yekova, i na kpamiatise rogo toroyo, rogo berãyo, na rogo mangapai. I nawisigo Fugo Mbori kina sa. I nakpara fu Mbori kina sa, sidu gure kini kpamia ngbaduyo yo. I nandu sa ku pati agu adunguratise nga ga aKristano na kini mangisunge sa gene tungusapai yo. Agi apai naundo dunduko re na pa kusa gu kpamiatise nga ga toro nga gu nambedisa yo dagba tiyo. Gu nyakipaha berewe kisusi nga, si naye na ga Yekova maku.

9. Ginipai Abarayama amangihe tipa ka bi dee fu Yisaka, na sangbanaha angia gine?

⁹ Bambiko gako futise fu Mbori, gu iriiri ruru bakumba nangia Abarayama agbata gene ka sa ngbarago ti Mbori ho regbo ada ni tipa sia dee fu wiriko, nangia Yisaka. Abarayama agumba gupai fu gu gako moyambu ko anakido kuti ko nga: ‘Mi naruga ro mo zúngahe ti rimo Yekova, nga gu Mbori nga ga ngbangbaturũ ko nga ga kpotosende ko a, ya mo adíanga dee dagba awiri aboro Kanana nga aguyo sungu mi dagba yo, fu wire wa sa te. Ono mo andú kina kurogo gi ringara yo, ku dagba agumere, ki di dee fu wire nga Yisaka. Yekova akéda gako maraika ku mbata yo foro, mo ki di dee kina yo fu wire.’ Rebeka adu nirengo ni kparakpara dee, nga guri Yisaka akpinyemu ri gbe.—Bambata Pai 24:3, 4, 7, 14-21, 67.

10. Gini nyanyakipa apai Ziazia Kekeapai agumbaha fu akumbakuadee na dereakumba?

¹⁰ Ka ani duni agu aKristano ata manganga rogatise ya, pa fu ani tirani fu Mbori nika undo rani ani sonosi agu asino nika sa rani ani mangi agu apai Ziazia Kekeapai aidaha tipa rogatise. Dagba agu apai si aidaha be akumbakuadee na dereakumba, agu akuraha gere nga gu gu mokedi nangia Pauro afura tipaha: “Dere akumba, oni nirá ara fu akumbaroni, wa fu Gbia. . . . Akumba, oni kpí nyemu adiaroni, a wa Kristo akpi nyemu kanisa a, ki fu tiko tipa ha. . . . Akumba kpi nyemu adiayo a wa boroyo. Gu ni nikpi nyemu diani wa du oni ni ba sa sa, wa kina tini; dia boro nigunde agunde ti kumbani.” (AEfeso 5:22-33) A wa rengbe ani ka bihe, agu afugo Pauro ga Mbori toro adu kugiihe nanyakasa gupai nga si naida arogotise duna nyemuse na irisa. Mangapai ringbisihe kuti gi rugute re nakoda gunde ti Yekova. Si naida gu ngbaanga boro amangaha na ngbaduniyo dunduko, nga gu i ka bandaha rogo wene aregbo na gbegbere aregbo. Si naida agu aKristano naberãpa rogatise rengbe arengba ka ngerafuo gipai re.

Diaberã Tipa gu Regbo Boro Nika Manga Rogatise

11. (a) Gini rugute fu yo ho rogo Ziazia Kekeapai tipa gu regbo rengbe boro ka manga rogatise? (b) Gini kpiapai nayugopa gu tatamana du ti manga gu rugute duni kekehe rogo 1 AKorindo 7:36?

¹¹ Si na nyanyakipaha ka ino gu regbo ani ka manga rogatise. Wa duhe nga aboro nibasasa du apai tipa yo kia, Kekeapai afuranga ziazia tipa garã boro te. Ono tie, si nayugo gupai nga, ngbaha angba boro sungu daho ni ka susa “regbo ngbanya aparanga” ni, nga gu regbo nyanyaki nyemu kodaba narengbe ni ka gbarasapa diaberã nga ga tatamana. (1 AKorindo 7:36, NW ) “Ho mi abi anakureami ni i nizi bakure na kini mangi rogatise, nga aguyo dungu yo angia kina sosono agude gbua wa kina re, si adu fere ti kura aregbo nikpakarakpakarapai ka manga gi rugute re,” wogu Michelle agumbaha. “Ono mi aye ka ino gupai nga gi rugute re naye be Yekova, na ko nagumba kina gupai fu rani sa du tipa fu undo fu rani. Baraho mi aasungudo pa manga rogatise ni, mi arengbe ka dungura berã re kurii gimi pagume dagba re na Yekova na ka gbia bete inohe rogo raka yo, nga gu isoke boro arengbanga ka du nani ho du ni ni nga sosono gude ya. Fuo bete agarã kusa, mi ambakadi tire wenengai tipa kaa ngerafuo agu apai re na kini nyasi na gu kpakarakpakaraapai nga gu nakura rogo rogatise yo.”

12. Tipagine adungaha tini ni pa tatamana ka gu sa rogatise ho du boro ni kindi ni paranga ya?

¹² Agu aboro nagu sa manga rogatise ho du yo ni kindi ni paranga yo nabi gupai dedede nga gayo azingo na nyemuapai na’ariatihe wa i asona. I kini mo ka bi gupai tie nga agu apai i anabihe mbata niwenehe, nyakinga paha berewe bangiriyo te. Paranga Kristano sa adiberã ka dia kumba ho garãri aduni 16. Titari adi kumba ho garari aduni wa gure, navungu ri ki mangihe a kinawo. Ho gu paranga kumba nga guko ri aduna nyemuko aka pa dia ri ni ti gi regbo re, ri asia gu kura kumba nga guko naidi ka dia ri. Ono kusa rogo gari raka, ri abira tiri nyanyakii tipa gu diaberã ri agu sani re.

13. Gini apai dedede du agu aboro na zingoho namanga rogatise mbata fu nyaka yo?

¹³ Ho boro aberãpa rogatise ni, si na nyanyakipaha tipa ni duna ruru giarogopaiyo tipa agu apai dunduko du tipa rogatise. Manga rogatise mbata fu nyaka boro rengbe ka ye na dungu fudifudiapai, nga gu si awiranga ha ya paranga arogotise rengbe ka nyasa nani ya. I rengbe ka duna zingo gu inohe na sona si aidaha tipa ka duna diabese rogo gu fudifudiapai nga ga rogatise na pa sonosa agude. Si naida ani mangi rogatise sa kinaho rẽ ani ni ti kpoto rani, rogo berã rani, na rogo toroyo ka manga gu rogatise nika nyeanye kindi.

14. Gini apai si aidaha tipa ka nyasa na fudifudiapai rogo rogatise?

¹⁴ Pauro akepai ki ya agu aboro namanga rogatise, “pai afúda boroyo afuda.” (1 AKorindo 7:28) Kpakarakpakaraapai akura akura mbiko rogo rogatise, aboro ho ue duna asinoyo nibakiakia, na i abingo apai dunduko kina kubani sa te. Mbiko padu ani ni kpakpa aboro, si rengbe ka du fu rani ni kpakarakpakarapai ka manga agu apai dunduko Kekeapai afura tipaha rogo gu mbakadapai nga ga rogatise. (1 AKorindo 11:3; AKorosaio 3:18, 19; Tito 2:4, 5; 1 Petero 3:1, 2, 7) Si naida sona na nyaka rogo toroyo tipa ka gbata ga Mbori rugute na kini mangihe tipa ka nyasa agu apai naye na fuda rogo gu gene nga ga nyemuse.

15. Gini pai rengbe avunguagude ka mangaha rogo mbakada awiriyo tipa rogatise? Oni yugunga kpiapai.

¹⁵ Avunguagude rengbe ka mbakada awiriyo tipa rogatise ni undo yo yo i rugutiyo na gupai nga si na nyanyakipaha ka manga ga Mbori rugute. Ni manga yo sunge ni birĩ na Ziazia Kekeapai gbiati agu abuku nga ga aKristano, avunguagude rengbe ka undo awiriyo i ini kangia i watadu agu aboro i aberãha ya i adu kumbatayo ni gayo badia rogatise ima mbakada tiyo tipa manga gu ngbaanga nga ga rogatise.a Blossom, nga guri garari adu 18, aberẽhe ya i akpinyemu tiyo na gu paranga kumba nadu rogo gari dungurati. Ko aduni bamangisunge Kindo ti aregbo dunduko, sidu i kini idi ka manga rogatise. Ono avunguri asanari tipa ri sungu berewe tipa garã sa, mbiko i aaberãha ya ri kindi ni parangari kisusi. Kusa, Blossom ake gupai nga: “Mi na bakere tambuahe tipa gupai nga mi adegeture sa gu rugute re. Vuru gu garã sa yo re, mi anyaki na ki tona kaa bi gupai nga gi paranga kumba re aadunga na agu asino tiko ka sa ko ni wene badia rogatise te. Ni yangaraha, ko agindigo ga Yekova riigbu, sidu mi ki bati be gupai kangia gberango rogo gimi raka yo. Nga gu bawenepai ngaha boro duna agu avunguni duna tatamana, nga aguyo rengbe ni ka kido kuti yo!”

‘Oni Mangi Rogatise Kina Rogo Gbia Yo’

16. (a) Waigu rengbe aKristano ka duni asadiasadi yo nibipa gupai nga, ‘oni mangi rogatise kina rogo Gbia yo’? (b) Ho du aboro ni ni asadiasadiyo tipa manga rogatise na gu boro angianga idipase ya, gini apai si aida aKristano makiaha?

¹⁶ Ga Yekova rugute ziazia fu aKristano nga: ‘Oni mangi rogatise kina rogo Gbia yo.’ (1 AKorindo 7:39) Agu avunguagude nga aKristano na awiriyo, i rengbe ka duni asadiasadiyo rogo gipai re. Rogo gini gene? Si rengbe ka du nga paranga awiriyo naida ka manga rogatise, ono zingo abadia rogatise ki duho rogo dungurati. Si kini wiri wogu duhe nirengo. Rogo kura dagbarago, si rengbe ka du nga kina bete akumba watadu adee gbua duho, watadu ka kura boro adunga ho nga guni rengbe boro ka berãha ya ni ngbaa tipa rogatise na ni ya. Gu paranga kumba akparanga gako raka ki duni guni sa dagba agu aboro du rogo dungurati ya rengbe ka yugo nyemuse tipa gu paranga dee nga Kristano (watadu si rengbe ka du wo tipa gu paranga Kristano nga kumba), na kini fudi ni tipa ni basa agu andika nga gu rũ Yekova ha. Tii ngbatunga apai wa gure, si rengbe ka duni wenepai ani makiapa ga Abarayama kpiapai. Gene sa ko akakuti gako wene pagume rogo dagba ko na Mbori angia, ko arugutiko na gupai nga wiriko nga Yisaka di gu dee nangia ndikidi irisi Yekova. Yisaka amangi kina gu bangisapai re tipa wiriko nangia Yakobo. Gipai re aidi asadatise be agu aboro dunduko nadu rogo, na si asa ngbarago ti Mbori sangbanaha kingia gako maku.—Bambata Pai 28:1-4.

17. Tipagine du dia gu boro tini nga zanga idapase ni gupai rengbe arengba ka kusa gberango, na banyanyaki ndupai tipa ‘manga rogatise kina rogo Gbia yo’ nga gine?

¹⁷ Ti kura aregbo, gu boro adunga na idapase re ya nida ada ni Kristano, ono gere amanganga dedede te. Ono tie, manga rogatise na azanga idapase nafu kina gberango dedede. Agu aboro adunga rogo bangisa pambori ya, gayo aida, na andika, na aberã sa te. (2 AKorindo 6:14) Gere rengbe ka gbarasapa fugodagbase na ki gbarasipa gu ngbarago nga ga arogotise. Ni kpiapai, dee sa nga Kristano ayugu gari gberarago nigumbari gupai nga, fuo nyasa gu bawene dunguratise ri nidu pati ni nga gu nangarasa aboro, ri aarengbanga ka ga ku kporoyo kini saki agu apai nga ga toro na kumbaari nangia zanga idapase te. Nirengo, gu nyakipaha gbe nga, ‘manga rogatise kina rogo Gbia yo’ nayugo gupai nga boro niruru ni fu Yekova. Ho ani amangapai ni ringbisihe kuti Fugo Mbori, ngbaduraniyo asaranga ngbanga rani te, mbiko ani namanga agu apai “ngba angba bangiriko.”—1 Yoane 3:21, 22.

18. Ho boro aberãpa rogatise ni, gini nyanyakipa apai si aida ni moiberã ni sa ni, na tipagine?

¹⁸ Ho boro aberãpa rogatise ni, gu bambata apai si aida ni bakibangirini tipaha nga, pa gu wene sino nga ga gu boro re na padu ni wenengai rogo toroyo. Guhe nyakipaha kisusi ngbanya kpotose nga sino aKristano wa sa na gani nyemuse tipa Mbori na gani futise fuko na ngbaduniyo dunduko. Agu aboro nabi gu gayo tindiro nga ga arogotise na nyanyakipaha nga ga nye nyanyakii rogo toroyo na kini mangi agu apai si aidaha, i nagbia ngbarago be gupai nga Mbori ima ida na gayo pai. Arogotise ue nagbia bakere ome gbe ho du yo ni dunduko ue ni agu aboro naima fu tiyo fu Bakusiyo na ki idi na gako rugute nabaha. Rogo gi gene re, ani nafu irisa fu Yekova, kini moi mburu gaani rogatise rii nyanyaki mburu raka nga ga toro nga gu nika fubee tipa gu kpamiatise nika nyeanye kindi.

[Gu rukutu kekepai du bandu kpewaraga yo]

Waigu Ka Oni Karagapai?

• Tipagine ani aida gu rugute tini nga ga Mbori ka sia wene badia rogatise?

• Waigu rengbe futise fu Mbori ka fu undo rogo nyakasa gu kpamiatise nga rogatise?

• Waigu rengbe avunguagude ka mbakada awiriyo tipa rogatise?

• Tipagine duhe tini na nyanyakipaha ka ‘manga rogatise kina rogo Gbia yo’?

[Gu kpiaahe du ti kpewaraga 13 na 16]

Manga ga Mbori rugute tipa sia gaoni badia rogatise rengbe ka kusa bakere ngbarago

Dungu amaku naye be ‘manga rogatise kina rogo Gbia yo’