Gu Ziga Du Tipa Zeresa Fudifudiapai
“Oni yé fuo re, agu roni nambu dunduko, ki du na rõrõi tindiro, mi ki fu ongoda fu roni.”—MATAYO 11:28.
1, 2. (a) Ginipai du rogo Ziazia Kekeapai rengbe ka zeresa gu dungu fudifudiapai du berã boro yo? (b) Waigu ga Yesu yugopai afõngbadu aboro yo?
SI NAWIRA oni aida gupai aida nga bakere fudifudiapai nga gbegberepai; si naye na nyanyaki rungo. Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga, aboro dunduko ome yo nabati be rõrõi atindiro, sidu dunguyo nangera kumbatayo kini baki kina bangiriyo tipa gu regbo i ka gbia ongoda be gi fudifudiapai namanga yo areme re. (ARomo 8:20-22) Ono Ziazia Kekeapai nayugo wai a rengbe ani ka gbia bakere zereda be arungosi kina boro awere. Ngbatunga gu zereda re naye be manga ani gu rugute na kpiapai paranga kumba afuhe nga guko naraki bakuru kusayo mbata fu susa 20 kama agarã. Wa ko avurangia basekengua, aboro ko akpinyemu yo gbe ti sunge sekangua. Gako afugo anazeresa ngba aboro, ko anamangapai ka zeresa agu azingo nadu ti aboro, kini undo gu rurungbura yo na kini fu wasa fu aguyo nadu na bakere gberarago tiyo. Ko amangi apai susi gure, ko aundo dungu aboro i da ba manga agu apai nga ga toro nga gu i arengbe arengba ka mangaha. Si ki ta du were, i kini gbia ongoda be gayo dungu fudifudiapai, a wa rengbehe a ka du tipa roni areme.—Ruka 4:16-21; 19:47, 48; Yoane 7:46.
2 Gi kumba re, nga Yesu boro Nazareta. Wa ko avuranga gbia gu bakere wirikapai nga ga zegino nadu Romo yo, na Atenai yo, na rogo gu bakporo nangia Alexandria agu aboro nadu bakuru kusayo aorafuo ho ya, gako yugopai aima ngba ti aboro nirengo. Banguapai adu sa rogo gako yugopai, nga: gu kindo nga ga Mbori nika zogarago auru kpotosende na diabese. Yesu asakirogo bambata andiko tipa raka a, nga agu andiko nyakipaha anyaka areme nirengo. Agu aboro nawirika gupai Yesu ayuguhe na kini mangihe nagbia undo behe ni kina ipo kodihe na ongoda be gu dungu apai nafuda berãyo. Ya mo oni arengbanga ka gbia ngbarago be gupai re tigaoni tee?
3. Gini bawene yambahe Yesu ayambu aboro nani?
3 Si rengbe arengba ka kpakara bangironi ya, ‘Ya mo afugo gu boro naima raka bakuru kusayo rengbe ka fu wiri undo fere rogo gimi raka awere?’ Oni degenga turoni tie kuti gi nzinziri afugo Yesu agumbaha re: “Oni yé fuo re, agu roni nambu dunduko, ki du na rõrõi tindiro, mi ki fu ongoda fu roni. Oni dí gi gonga ku gorõroni, ki wiriki pa re; bambiko bayee boro nga mi nga irazerangbaduse, oni ki bi ongoda tipa mbisimoroni. Bambiko kii nga gi gonga te, na gi tindiro ni aakpura ha.” (Matayo 11:28-30) Ginipai ko aaberãha? Ani wisiginga agi afugo re sirisiri ki bingo wai si azaka gene ongoda be gu fudifudiapai du berã boro yo.
4. Ada Yesu anafura fuyo, na waigu si awiri duni kpakarakpakarapai fu agu aboro naadegatuyo kuti afugo ko i mangi agu apai ko aidaha beyo?
4 Yesu anafura fu agu aboro nana’asada tiyo nirengo ka manga gupai nadu niruruhe kuti sangba ndiko ono i kingia agu aboro ‘nadu na rõrõi atindiro’ mbiko agu aYuda nangia abarumbatayo rogo pambori asa pambori ni rõrõi tindiro. (Matayo 23:4) I adungura berã yo kurii dungu arugute naadunga na digidoho tini ya, nga agu arugute nadu tipa gu futufutuapai dunduko nga ga raka nga gu sunge adunga tini ya. Ya mo oni binga ha ni fudifudipai kaa gia gupai dedede nga “ka oni manginga” gere ya watadu ka oni manginga gure ya tee? Kuba gure, Yesu anayamba aboro tigako sa rengo, sa rurupai, sa gu raka nadu niwenehe ka boro degetuni kuti afugo ko. Ii, gu gene nandu na boro ni ini ndikidi Mbori nakoda dega ni tuni kuti Yesu Kristo, mbiko ti vuroko rengbe ni ni ka ino wai du Yekova. Yesu ayaa: “Gu ni bi re ni bi Buba.”—Yoane 14:9.
Ya Mo Gaoni Raka Niba Fudifudihe?
5, 6. Waigu rengbe ani ka ringbisa gu sino mangasunge marã nadu ti ga Yesu regbo na gu mosoro i anatumoho tipaha na gu sino sunge du areme na gu mosoro i atumoho tipaha?
5 Gi sanahe re rengbe ka ye na bakabangirise fu roni, mbiko gaoni sunge na agu apai du tipa gaoni aborokporo rengbe ka du kurii roni wa rõrõi tindiro. Watadu gu kura asunge rengbe ka wira omehe ima fu rii ome roni. Kangia wo duhe tipa roni, oni wa kina agu aperengo Yesu agbia yo na ki undo yo. Ni kpiapai, oni berẽnga pa gbia boro agu ahe si aida si du beni tipa ni naaraka. Dungu aboro areme nasota na gupai re, na kinawo a dungu yo anasota ti ga Yesu regbo.
6 Rogo agu auru kusayo re, abamangisunge nibee anamangasunge tipa asaa 12 rogo uru sa, na tipa arame 6 rogo poso sa, dedede, i anamanga gi sunge re tipa denario gbua sa tipa uru nabaha. (Matayo 20:2-10) Waigu du bakio gu marã re ringbisihe kuti gu oni azio ho watadu kuti gu abakurea roni azioho? Si ni kpakarakpakarapai ka ringbisa gu mosoro aboro anazioho ti agu aregbo nadu kusayo na gu i azioho ti gi regbo re. Gene sa dagba agu akuraha nga gu rengbe ani ka mangaha rogo nga ka bi bakio ome gu marã re watadu bakio guhe rengbe he ka ngbehe. Wene bawirikipai sa naya ti ga Yesu regbo geno kpakuto sa nga gu i amangihe rogo akopo ngungo biama nga ga geme angia marã bamangisunge tipa saa sa. Gu kura wene bawirikipai aya geno kopo sa nga ga wene imekakue adu tipa marã sunge asaa ue. Ti vuro gipai re, oni rengbe ka bi gupai nga, ti agu aregbo re, aboro anamangasunge nyanyakii tipa gbanga regbo tipa ka raka. I aida boro fu ongoda fuyo gbiakuti wasa, a wa ani aidaha areme. Kangia oni tingba sunge marã, airasunge rengbe ka fuda roni tipa oni mangisunge nibakerehe. Dedede, ani naadunga na regbo berani ka wisigopai mbata wenengai fu dia ani berã tipaha te. Oni rengbe ka ida gupai nga oni a na nyemu ka baome roni be fudifudiapai.
7. Ga aboro karagapai angia gine kuti ga Yesu pangbanga?
7 Si ziazia tie nga, ga Yesu yambahe fu agu aboro dunduko ‘nadu na rõrõi atindiro’ aima ngba ti gu dungu aboro naadegatuyo kuti fugo ko ti gu regbo nadu kusayo re. (Matayo 4:25; Marako 3:7, 8) Na oni tingidi gupai nga Yesu agbia gi kidohe re kuti ni, “mi ki fu ongoda fu roni.” Kina gu bangisa kidohe re ko akido rani nani areme a. Si rengbe ka undo rani ka si du nga ani ‘tii rõrõi atindiro.’ Na si rengbe ka du tipa agu abadiangbarani a du apai tipa yo wa kina gure.
8. Waigu sonosa agude gbiakuti gbinza aye na bakere fuda ku berã aboro yo?
8 Gu kura apai gu du kinaho narõasa aboro. Sonosa agude nga bakere kpakarakpakarapai. Zavura padu boro ni gude a rengbe ka duni kpakarakpakarapai. Dungu bange aboro nga gu nakio kina kumbatayo nambu be agu apai nafuda yo berã yo yo na gu nafuda yo ti kpoto yo. Na wa vura duhe nga aboro rengbe ka raka ni gbangaha, ono tie sosono aboro nasota asota na agu aima nga ga gbinza, wa amonganga navura gbisa kumbatayo rogo pa mbakada aziga vurũ.—Batungusipai 12:1.
Mangasunge tii Gonga Watadu Tinda Domia
9, 10. Ti agu aregbo nadu bakuru kusayo, ngua domia anarukuba gine, na tipagine Yesu ayambu aboro tini i di gako ngua domia ku pagoro yo?
9 Oni ni kparia gupai nga rogo agu afugo i adihe rogo Matayo 11:28, 29, Yesu ayaa: “Oni dí gi gonga ku gorõroni, ki wiriki pa re”? Ti agu aregbo nadu kusayo re, gu boro pani anidu kusende anabi ti ni wa gu boro natinda tindiro na gonga watadu ngua domia. Ti agu aregbo nadu mbata re, i anaringbisa sunge akanga watadu sunge zio kuti tinda tindiro na ngua domia. (Bambata Pai 27:40; Pa Amotumo 26:13; Pa Fu Rugute ni Ue he 28:48) Dungu agu abamangisunge nibee Yesu anagbia yo anatinda rõrõi ahe na ndikidi ngua domia pagoro yo. Nibipa wai i animbakadihe, kura angua domia aduku ni a’akpuraha pagose, agu akuraha kini faasi pagose. Wa duhe nga Yesu angia basekengua, ko avura mbakada angua domia, na ko aima ino wai ka mbakada gu ‘ngua domia arõanga ya.’ Isoke ko anivura maa rurungbura kpoto ti ba tinda gu ngua domia re watadu ka maa rokoo tipa si du fiofio.
10 Ho Yesu aya ni, “Oni dí gi gonga ku gorõroni,” ko aavura kaa ringbisa tiko kuti gu boro nambakada wene angua domia nga gu ‘arõanga’ pagoro bamangisunge na rii kpurunga beni ya. Si du Yesu agbia gupai tini kuti ni nga: “Gi tindiro ni aakpura ha.” Gere nayugo gupai nga, gu parangua nangia ngua domia re angianga gbegberehe ka mangasunge nani te, na mangasunge nani angianga sunge kanga a te. Rengo ngaha, ni yamba Yesu agu aboro naadegatuyo kuti fugo ko i di gako ngua domia, anga goroyo ko aakusaha kusayo nibasa tii agu pai dunduko naafuda yo ti gu regbo re te. Wa si avura du wo, gu aria aira bipai ko agumba paha arengbe arengba ka ye na bakere wasa fuyo. Pa aria yo gayo sino raka na gu gene i amangapai rogo arengbe ka fu zereda fuyo a. Gu nyakipaha gbe nga, gu maabangirise du ziazia na duni nyanyakihe arengbe ka zeresa agu apai naafuda yo.
Oni Rengbe Arengba ka Gbia Wasa
11. Tipagine adunga ha tini gbua nga Yesu aagumbapa undo ngua domia na kuraha fu agu aboro naadegatuyo kuti fugo ko ya?
11 Oni rugutironi na gupai nga, anga Yesu aya wee oni rengbe arengba ka undo ngua domia na kuraha te. Si adu nga aRomo nikaa zoga gu ringara re kindi, a wa agu airangbii du areme azogarago kindi rogo agu arago aKristano araka rogo. Si adu a nga aRomo nikaa rogoda gayo marã ngbeti kindi. Awokote gbiakuti zingo mosoro ki nye kina ku baha a. Ga aboro zangarengba na gayo aingapai kini mangi yo a kindi. Si ki vura du wo, ka i agbia wasa agbia ni dia yo ga Yesu yugopai kugume, a wa rengbe he ka du tipa rani areme.
12, 13. Gine Yesu anyakasi paha ya si ka fu wasa, na waigu bete aboro akaragapai kuti gi gako fugo re?
12 Nyanyakipa mangasunge na gu kpiapai Yesu afuhe tipa ngua domia ada ziazia nibipa sunge sa aboro ni abawiriki. Kapa ho ti gupai nga, ga Yesu bangua sunge nangia kaa yugopai fu aboro na kini nyakasipa ga Mbori kindo fuyo te. (Matayo 4:23) Sidu ho ko aya ni, “Oni dí gi gonga ku gorõroni,” rogoyo adu nirengo nga si naida i pefuo ko na kini mangi kina gu bangisapai ko anamangaha. Gu kekeapai du rogo abuku Wene Pangbanga nayugo gupai nga afugo Yesu afõngbadu wene sino akumba i aria gayo asunge ki zi gu kuraha, nga gu bakere ariapai dungu aboro anabaka kina bangiriyo tipa mangaha rogo gayo raka. Oni tingidinga pa gu gako yambahe ko ayambu aPetero, Andarea, Yakoba, na Yoane nani: “Oni yé fuo re, mi asá roni ni abaziaboro.” (Marako 1:16-20) Ko ayugu wai rengbe gu sunge ko aperesihe kumbatayo rogo gako raka ka ngba ti agu abaziatĩo re ka i idi ka mangaha, na kini mangihe wo tii gako arugute gbiakuti gako undo.
13 Bete agu aYuda nanadegatuyo kuti afugo ko agi tiiworo agu apai ko anayugoho na ki mangihe. Oni moinga kpia gupai namangi pangba baime ku berã roni yo nga gu ani naageda paha rogo Ruka 5:1-11. Abaziatio biama amangisunge sasasa ono zanga i zi wiri he. Wa kina ma bangirise gbua, i abi gupai nga gayo apio hiki be atio! Anga kungbo mamu nangia gipai re te; si angia sangbana gu fugo Yesu apehe fuyo. Wa i angere kuti ngba baime yo, i abi ndurumo aboro i nidegetuyo na nyemuhe kuti ga Yesu yugopai. Gupai re aundo agu akumba biama re i girogo gu fugo Yesu agumbaha kusa nga: “Mo nikazia aboro ni ungayo ku mbata yo.” Gayo karagapai angia gine kuti gu yamba yo re? ‘I akaraga gayo kurungba kuti ngba gango ime, na i ki mbu ahe dunduko kini peke ko.’
14. (a) Waigu rengbe ani ka gbia wasa areme? (b) Gini pangbanga nafu wasa Yesu anatungusaha?
14 Ti tonatonapai, oni rengbe arengba ka karagapai wa kina gure. Gu sunge nga ga yugo gu rengo nga ga Ziazia Kekeapai fu aboro nandu kindi kumbatayo. Aboro gu duho du bange yo wa amirioni sita nga aDezire Yekova rogo zegino dunduko ima idapa ga Yesu yambahe ka dia ‘gako ngua domia ku pagoro yo’; na ki sa tiyo ni ‘abaziaboro.’ (Matayo 4:19) Gu kura aboro sa gi sunge re ni gu gayo sunge i amangaha ti aregbo dunduko; gu kurayo namangaha tipa bete regbo. Agi aboro dunduko re nabi gi sunge re niwenehe, sidu ka gayo raka adunga na dungu fudifudiapai rogo ya. Si nakoda manga gupai i agbia ngbarago behe, nga tungusa wene pangbanga fu kura aboro, nga ‘gu wene pangbanga nga ga kindo.’ (Matayo 4:23) Dedede, si nidu ni pa ngbarago ka pe wene pangbanga fu aboro ono gbe gi wene pangbanga nga ga kindo re. Ziazia Kekeapai na gu bambata apai rogo nga gu ani aidaha tipa ka rugusa apai bangiri dungu aboro, nga, i rengbe arengba ka raka gu raka zanga dungu fudifudiapai.—2 Timoteo 3:16, 17.
15. Waigu rengbe oni ka gbia undo be agu apai Yesu anayugoho tipa raka?
15 Kandara ni betehe, zavura agu aboro tona ka wirikapai tipa ga Mbori Kindo bambeda kusayo ima gbia undo be agu apai Yesu anayugoho tipa wai si aida boro raki. Dungu aboro rengbe ka gumbaha ni gayo rengo ya, agu apai Yesu anayugoho ima zambuasi yo na ki aria gayo raka ku ngba ruru gene. Oni rengbe ka ruga tironi na rengo pa gupai re ni wisigo oni bete agu andiko nga ga raka du nikekehe tipa ga Yesu raka na gako sunge tungusapai, gbe, gu du rogo agu abuku Wene Pangbanga Matayo, Marako, na Ruka akehe.
Gene ka Bi Wasa
16, 17. (a) Wari rengbe ani ka bi bangua agu apai ni Yesu anayugoho? (b) Ginipai si aida boro mangihe tipa ka gbia wasa be agu apai Yesu anayugoho?
16 Rogo gu tonatona kito nangia ga 31 ti Gaani Regbo, Yesu atungusipai nga gu aboro nataasi paha gbe rogo zegino daa ku areme. I nayambaha dedede nga, gu Tungusapai nadu rii Bagangara yo. I kehe rogo Matayo tona ti kapita 5 ki da ti kapita 7 na rogo Ruka kapita 6, na si nga gurisigurusi gu gako dungu apai ko anayugo. Oni rengbe arengba ka bi gu kura apai Yesu anayugoho rogo kura aba rogo abuku Wene Pangbanga. Wa vura duhe nga dungu agu apai ko agumbaha aidanga gupai nga i sakirogoyo asaka fu boro mbata ni ni mo ka giarogoyo te, ono pa manga boro ho ni kpakarakpakarapai. Tipagine ka oni agedanga agu akapita re tini wenengai na kini berẽ kuriihe ya? Oni mbu agi afugo re si rugu gaoni berã.
17 Si ziazia nga, i rengbe arengba ka sikiso agu apai Yesu anayugo kurogo arikoho nibakiakia. Ani dunguranga bangua agu apai ko anayugo ki kparakaha tipa auru nibasasa rogo diwi, kini sogima mangaha rogo gaani raka. Waigu ka ani mangihe? Ono tie, ka oni oronga aora gbua rii agi apai ko anayugoho re ya. Oni tingidinga pa gu kumukokumuko banyaki nasana Yesu Kristo ki ya: “Mi amánga wãi ka dia nyenye unga?” Ho Yesu afugu gu nyanyakipa apai ni ga Mbori andiko akpinyemuhe be aboro, gu kumba re akaragapai ki ya ko aima digo nimangihe rogo gako raka. Wa si avura du wo, Yesu abi gupai nga kurapai adu kindi si aida ko mangihe. Yesu angarasi ko ko mangi bakere asadatise ka irisa agu andiko nga ga Mbori rogo gako raka ni mangaapai, nga ka duni zaza bawiriki. Si ziazia tie nga, gi kumba re ambakadanga tiko tipa ka susa na sunge Mbori kumbatayo wa gure te. (Ruka 18:18-23) Sidu, gu boro naida ka wirika agu apai Yesu anayugoho, si naida ni tingidi gupai areme nga, kparakparapai gu duho dagba ida boro kuti agu apai ko anayugoho na ka diaha kugume kini mangihe, rogo gi gene re ni kini umbasi gu fudifudiapai du berã ni yo.
18. Oni yugunga wai rengbe oni ka mangasunge na agu apai du rogo gu kpakakpaka ba duna atukpuhe biama naye fuo gi paparaha re.
18 Fuo tona oni ka wisigo agu apai Yesu anayugoho na oni kini mangihe rogo gaoni raka, oni binga gu bambata bangiripai du rogo gu kpakakpaka ba duna atukpuhe biama nga gu naye fuo gi paparaha re. Si nafura tipa Matayo 5:3-9. Ka pe rengo, si angba angba ka ani di regbo ka berã kurii gu wene arugute fu yo ho rogo agi averesi re. Ono tie, ni ngera oni riihe nabaha, ginipai ini oni he tipa sino berã? Ka oni aida nirengo ka diabe sangbana gu badungu fudifudiapai du rogo gaoni raka, gine nika undo roni? Waigu ka apai ngba kubara roni yo ka oni moi berã roni gbe fuo agu apai nga ga toro, kini berẽ kinaha gbe susi gu kura apai? Pai ho rogo gaoni raka si aida oni gbisi paha kusende tipa ka maaberã roni gbe fuo agu apai nga ga toro? Ka oni mangihe wo, si akiiso gaoni ngbarago si kisusi gu du oni nani awere re.
19. Ginipai rengbe oni ka mangaha tipa ka gbia kura dudungurobipai na giarogopaiyo?
19 Awere kurapai kinaho rengbe oni ka mangaha. Tipagine ka oni asakanga agu averesi re tini na gu kura ga Mbori moyambu ya, isoke gaoni badia rogatise, mbembedi gume roni, watadu bakurearoni? (Asanza 18:24; 20:5) Oni moi gupai ku berã roni yo nga, tipa gupai nadu wa kina gere, kumukokumuko banyaki asana kura boro nangia Yesu. Wa ka ko akaragapai sani niwenehe, ka si akiisi gu gako maabangirise ko adu nani tipa ngbarago na si ki fu nyenye unga fuko. Rengo ngaha, gu kuaroni oni airisombori na ni oni ka saka agu averesi na ni re adunga wa Yesu te; wa vura duhe wo, gupai oni ka gumbaha tipa agu apai Yesu anayugoho nika undo roni dunduko tibara roni ue. Oni asadi ka mangaha niipo gbe.
20, 21. Gini mbakadapai rengbe oni ka mangaha tipa ka wirikapai tipa agu apai Yesu anayugoho, na waigu rengbe oni ka bipa gaoni sona kumbatayo rogo mangaha?
20 Oni ngerenga berewe kurogo gu kpakakpaka ba duna atukpuhe biama du fuo gi paparaha re, du riihe nga, “Arugute Tipa ka Undo Roni.” I dungura agi arugute re tipa oni duna kandara rugute sa ka wisigoho rogo uru sa. Gupai rengbe oni ka mangaha mbata nga ka geda gupai Yesu aida ka gumbaha du rogo agu averesi ke yo kina paha gbua re. Fuo gure, oni berẽ kurii afugo ko. Oni berẽ tipa gu gene rengbe oni rogo ka mangasunge nani rogo gaoni raka. Ka oni berẽ gupai nga oni aima digo nimangihe wo, oni berẽ tipa gu kura gene rengbe oni rogo ka mangaha tipa ka raka kuti gu ga Mbori arugute re. Oni asadi ka manga gu rugute re rogo gu uru re. Ka si du nga oni nasota asota ka giarogoyo watadu oni nasota asota tipa wai rengbe oni ka mangaha, oni di kura uru kina kuti ni. Ono tie, oni moi gupai ku berã roni yo nga si aidanga oni saha asa mbata ni sino roni oni kini mo ka gbisa fuo gu kuraha te. Oni rengbe ka wisigo gu kura rugute rogo gu kura uru du fuoho. Fuo digo poso, oni rengbe ka wisigo tironi ka bi wai oni nasa ga Yesu arugute biama watadu bisue ni sino roni. Rogo gu ue poso nika ye fuo gure, oni gbia kuraha kuti gu du beroni tooni tooni. Ka kpotoroniyo zerenga ya ka oni bi gupai nga oni kpa ti manga gu kura arugute. AKristano nibasasa dunduko gipai re nika manga yo amanga. (2 Pekapai 6:36; Atambuahe 130:3; Batungusipai 7:20; Yakoba 3:8) Oni susi kumbatayo na manga agu arugute re rogo biata poso na gu biamaha.
21 Fuo susa diwi sa watadu gu regbo du mbembedii na gure, oni avura nyasa wisigo gu bangua apai dunduko du 31 re. Ka si vura du nga kina gine mangi, waigu oni ka berã fuo gipai re? Ya mo oni adunga na bete ngbarago tooni susi gu nidu mbata tee, isoke ki zeredi a susi gu nidu mbata? Ka si vura du nga oni gbisi kumbatayo gbua tooni, oni abi gupai nga apai afudanga roni wa gu nidu mbata te, watadu oni aima ino kandara wai ka mangapai sa fudifudiapai susi gu nidu mbata, na oni aduna birĩ tironi tipa ka ndu na gi mangaapai re kumbatayo. Ka bangironi gonga ti gupai nga gu kura wene bangiri apai kinaho Yesu anayugoho adunga dagba gi tangara yo ho re ya. Tipagine ka oni agbatanga ha tini na ki tona ka mangaha ya?—AFiripoio 3:16.
22. Ginipai rengbe ka manga ka boro mangi ga Yesu arugute, ono gini kurapai si aida ani wisigihe?
22 Oni rengbe ka bi gupai nga, wa avuranga du ga Yesu ngua domia fäkäfäkä ya, si ni a’akpuraha nirengo. Barõa agu apai ko ayugoho na barõa sunge sa aboro ni abawiriki ni a’akpuraha. Fuo gu mokedi nangia Yoane nangia bawene bakurea Yesu di agarã susi 60 kuti manga ga Mbori arugute, ko ayaa: “Gi nga du na nyemu Mbori re, nga ka ani kuti gako rugute. Gako rugute asusa nga omerani te.” (1 Yoane 5:3) Oni rengbe arengba ka duna kido wa kina boro gure. Wa oni kaa manga agu apai rogo gaoni raka Yesu anayugoho, oni nika bi gupai nga, agu apai nafuda aboro areme, anga wo si ka fuda roni te. Oni abi gupai a nga, oni ima gbia bakere zereda nirengo. (Atambuahe 34:8) Wa vura duhe wo, gu kura papara ga Yesu a’akpura ngua domia kinaho si aida oni wisigipai tipaha. Yesu afura a tipa tiko ya ko angia “bayee boro . . . ni irazerangbaduse.” Waigu si aida ani wiriki gipai re be Yesu na ki wiriki mangaha wa ko? Rogo gu paparaha naye fuo gere, ani nika wisigo gipai re.—Matayo 11:29.
Arugute Tipa ka Undo Roni
Gaoni Karagapai Nga Gine?
• Tipagine si aida tini ani ngere kube Yesu ho ani agbata zereda ni be gu badungu fudifudiapai du berã rani yo?
• Ginihe ngua domia anarukubaha, na tipagine?
• Tipagine Yesu anayamba aboro tini i di gako ngua domia ku pagoro yo?
• Waigu rengbe oni ka gbia gu wasa nga ga toro?
[Gu tingidapai du ti kpewaraga 9]
Gu veresi nga ga garã tipa aDezire Yekova rogo 2002 nikangia: “Oni yé fuo re, . . . mi ki fu ongoda fu roni.”—Matayo 11:28.
[Sanduki ti kpewaraga 10 na 11]
Gini wene apai rengbe oni ka bihe rogo Matayo kapita 5 da kuti 7? Agi akapita re na arugute rogo ho nga gu, gu Bangbasia Bayugupai nga Yesu ayuguhe pavuru gangara Gariraya yo. Ani nahõpai beroni, oni gedi agu averesi ke yo kina paha gbua kusende re, kini mangisunge na kina gaoni Ziazia Kekeapai, na oni ki sana tironi na agu asanahe fu yo ho tipa agi averesi re.
1. 5:3-9 Gine agi averesi re apehe fere tipa gimi berã dunduko? Ginipai ka mi mangihe tipa ka gbia bakere ngbarago? Waigu rengbe mi ka maaberã re gbe fuo gu gimi azingo nga ga toro?
2. 5:25, 26 Ginihe ngba gbe kisusi gu nga mi wiriki gu sino nga ga kango du dungu aboro nani?—Ruka 12:58, 59.
3. 5:27-30 Gini apai Yesu aanyakasaha tipa ngana dee na nyemu ni? Waigu rengbe pa soga mi ngbatunga gu berã re ka kiisa gimi ngbarago gbiakuti gu gimi zereda nga ga berã re?
4. 5:38-42 Tipagine si aida mi mangi asadatise tini nyanyakii ka ne gupai aboro anyakasaha ya si naida boro du nzengerenzengere?
5. 5:43-48 Waigu rengbe mi ka gbia undo be inido mi tire wenengai na agu aboro kodi mi tire na yo mi avura nibiyo mbata ya avurare nga yo? Ginipai gere narengbe ka mangaha rogo umbasi gu sogote du dagba re na yo watadu ka diaha kusayo?
6. 6:14, 15 Ka si du nga ti kura aregbo, mi aidanga ka mbupai fu kura aboro te, ya mo taraha arengbanga ka du nga mi nakpihe watadu kere sogote tee? Waigu rengbe mi ka aria gupai re?
7. 6:16-18 Moi mi berã re gbe kina fuo wai du bangera re bangiri aboro susi pa maa mi berã re fuo da nga mi kpotore yo? Ginipai nzunzu si aida mi naaberã paha kisusi?
8. 6:19-32 Ka mi amaa berã re fuo kina pa marã na pa aũzegino kisusi, gine rengbe ka duni sangbanaha? Berã mi pa gine rengbe ka undo re mi duna ruru bipai tipa agi apai re?
9. 7:1-5 Waigu mi naaberã ho du mi ni pati agu aboro nabira akurayo na kini fura dedede tipa kina gu iraira apai aboro amangaha? Tipagine duhe tini ni nyanyakipa pai fere mi ne du wa yo?
10. 7:7-11 Ka si du nga kakutipai daada ho mi asana Mbori ni tipa undo, ginipai tigaha tipa kakuti kura apai rogo gimi raka?—Ruka 11:5-13.
11. 7:12 Wa vura duhe nga mi ima ino Gu Rugute Du Wa Dahabu, mi naamanga gi rugute re dedede ho mi amangapai ni na kura aboro?
12. 7:24-27 Wa duhe nga wai mi aida ka raka nabi kina re, waigu rengbe mi ka mbakada tire tipa gu tunguotunguo fudifudiapai na gu kpakarakpakaraapai duna bakere omehe ka rengbe ka ru ngba gimi gene kumbatayo? Tipagine si aida mi naaberã tini tipa gipai re wa du rago re mbuhe kindi kumbatayo?—Ruka 6:46-49.
Gu kura arugute nga gu rengbe mi ka wisigoho:
13. 8:2, 3 Waigu rengbe mi ka yugo nunga fu gu rungorungo aboro adunga gene beyo ya, a wa Yesu anamangaha dedede?
14. 9:9-38 Waigu mi abi inapai fu aboro, na waigu rengbe mi ka mangaha bakere gbe ti gu mi amangaha awere re?
15. 12:19 Fuo wirika mi pai be gu sangbanebi du tipa Yesu, mi nane agu akango naye na kpata?
16. 12:20, 21 Gini wenepai rengbe mi ka mangaha ni zanga mi rungosi aboro na gimi afugo watadu na gimi mangaapai?
17. 12:34-37 Ginihe mi naafura tipaha dedede? Mi ima ino gupai nga, ka mi piri oronzi, ime oronzi nika gbada, sidu tipagine ka mi aberã gupai tini du kpotoreyo?—Marako 7:20-23.
18. 15:4-6 Kuti afugo Yesu, ginipai mi aberãha tipa ngera fuo sosono aboro ni nyemuse?
19. 19:13-15 Gine mi aida ka dia regbo ka mangaha?
20. 20:25-28 Tipagine angbanga ha tini ka duna pagbia kurii aboro tipa agu amamu pagbia aye nani ya? Waigu rengbe mi ka wirika Yesu rogo gipai re?
Gu kura arugute Marako akehe:
21. 4:24, 25 Gini nyanyakipa pai du tipa wai mi amanga fu aboro?
22. 9:50 Kangia gupai mi amangaha gu ngba angba, gini wene sangbanaha nawira si ahenga manga te?
Ni yangaraha tie, bete agu arugute Ruka akehe gere:
23. 8:11, 14 Ka mi he bakabangirise, berãpa kumuko, na berãpa gbia ngbarago si moipai kurire rogo gimi raka, gine kangia sangbanaha?
24. 9:1-6 Wa Yesu avura duna ome ka husa aboro kaza, ginipai ko aperesihe kumbatayo fu gure?
25. 9:52-56 Mi nazinga niipo? Mi nane gu sino nga ga irabape apai?
26. 9:62 Waigu si aida mi bi gu gimi sunge nga ga fura fu aboro tipa ga Mbori Kindo?
27. 10:29-37 Waigu rengbe mi ka yugo gupai nga mi ni gu boro nakpinyemu akurani, angianga gu boro du nyakunyaku ya?
28. 11:33-36 Gini a’ariapai si aida mi mangihe tipa gimi raka du taata susi gu du awere?
29. 12:15 Gini pagume du dagba ga boro raka na aũborose?
30. 14:28-30 Ka mi di regbo ka berã wenengai kurii gimi adiaberã, ginipai rengbe mi ka nehe, na gini undo rengbe mi ka gbiaha be manga wo?
31. 16:10-12 Gini aundo rengbe mi ka gbiaha be kakuti ruru mangapai?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 8]
Sunge batasa unga tii ga Yesu ngua domia nafu wasa