“Oni Duna Nyemuse Dagbaroni”
“Ka oni duna nyemuse dagbaroni, si ka aboro dunduko ini ti ni ya gimi abawiriki nga oni.”—YOANE 13:35, NW.
1. Gini sino Yesu anyakasipaha ngbutuko mbata fu kpioko?
‘GIMI rukutu agude.’ (Yoane 13:33) Rogo gu nyemu nadu mbata fu kpi Yesu, ko ayambu gako amokedi na gu wene afugo du kuari re. Kekepai ho berani rogo abuku Wene Pangbanga nayugo gupai nga, Yesu amangisunge na gi fugo nunga re mbata wa ko anafura na amokedi te. Ono tie, rogo gu kparakpara yuru re, nyemuse afõngbadukoyo ko gumba gi fugo nga ga nyemuse re ka yugopa gako dudunguro nyemuse nani tipa apefuo ko. Nirengo, Yesu afura tipa nyemuse bara 30 rogo gu yuru re. Tipagine ko anyakasipa gi sino re ti ni wa gure?
2. Tipagine du pa yugo nyemuse ti ni fu aKristano ninyanyakipa pai?
2 Yesu asakirogo gupai yo nyakipa nyemuse ti ni gbe. Ko ayaa: “Ka oni duna nyemuse dagbaroni, si ka aboro dunduko ini ti ni ya gimi abawiriki nga oni.” (Yoane 13:35, NW; 15:12, 17) Padu boro nipefuo Kristo nandu sa na yugo nyemuse fu awirina. Anga i naino ndikidi aKristano ti gu rokoo du kia watadu ti gu kura asino mangaapai du kia te, ono i naino yo ti gu nunga na nyemuse i ayugoho dagbayo. Gi ngbatunga bakerepa nyemuse re nga gu uepai dagba gu nyanyakipa apai biata si akpinyemuhe be gu boro nga ga Kristo bawiriki nga gu gumba yo paha rogo gu papara kekepai ye mbata fu gere. Gine nika undo rani ani zi tirani kuti manga gipai i akpinyemuhe re?
‘Oni Susi Asusa Nani Kumbatayo Kindi’
3. Nibipa nyemuse, ginipai gu mokedi nangia Pauro arugu awirinako i mangihe?
3 A wa si adu dagba apefuo Kristo rogo bambata sa kama agarã, gi nyemuse susi akuraha re, i nabihe abi areme dagba ga Kristo ndikidi abawiriki. Gu mokedi nangia Pauro akepai fu agu aKristano nadu rogo bambata sa kama agarã ki ya: “Ono tipa nyemu awirina zingo ke pai fu roni tipa ha amanga nga roni te, bambiko Mbori nayugo pa nyemu akuaroni fu roni tigaoni. Bambiko oni namanga ha [amanga fu] . . . awirina dunduko.” Wa si avura du nga i anayugoho ayugo, Pauro agbia gupai kuti fugo ko nga: ‘Oni susi asusa nani kumbatayo kindi.’ (1 ATesaroniko 3:12; 4:9, 10) Ani a, si naida ani mangi gupai fugo Pauro angarasa rani kuti ni na ki mangi asadatise nyanyakii ka yugo nyemuse fu akuarani ki “susi asusa na ni [kumbatayo] kindi.”
4. Kuti Pauro na Yesu, ada si aida ani undo yo rogo kparakpara gene?
4 Rogo kina gu bangisa waraga ga Mbori toro adu kugiipa kehe re, Pauro angarasi akurako aidipase i “nyákasi agu yo nawo,” na ki “sóngodi agu yo narungbura.” (1 ATesaroniko 5:14) Ti kura regbo, ko atingidi aKristano na gupai nga, “agu rani du nyanyaki ani ka hi gu mumungo pai ahi nga ga rurungbura aboro.” (ARomo 15:1) Yesu afu arugute a tipa undo agu aboro anyakanga ya. Fuo Yesu fura tipa gupai kumbatayo nga, Petero ambu Yesu ambu rogo gu yuru i ka zio ko, ko aya fu Petero wee: “Ho mo ka sa tiro ni berewe, mo nyákasi awirinamo.” Tipagine? Mbiko si adu nga, i a wo, i ambu Yesu ambu na si kini idi i undo yo. (Ruka 22:32; Yoane 21:15-17) Sidu, Fugo Mbori naruga rani ani yugu gaani nyemuse fu agu awirinarani du rurungburaa rogo toroyo na nga aguyo navura mbu kodatiyo na gu dungurati nga ga aKristano. (AEbere 12:12) Tipagine si aida ani mangihe ti ni wo? Wene yugopai na kpiapai tibaraha ue nga gu Yesu amangihe nafu karagapai sani.
Ingiingi Vusende Gbiati Ingiingi Marã
5, 6. (a) Gini guruguru yugopai na kpiapai ue Yesu agumbaha? (b) Ginipai gi yugopai na kpiapai re ayugoho tipa Yekova?
5 Tipa Yesu sa agu aboro naadegatuyo koyo du ko ni i ini pai tipa ga Yekova bipai tipa agu aboro ingi, ko ayugupai na kpiaapai ue niguruguruhe. Gu sa adu tipa babanda avusende. Yesu ayaa: “Gini boro ka du dagba roni yo na [avusende] 100 be ni, ka gu ru ingi dagba ra sa, ni ambu nga agu ra [du] 99 ngbakungba yo, ka ndu ka gbata gu ru naingi, da kina ho ni ka bi ru ni, te? Ho ni ka bi ru ni, ni ki wagi ru pagoni ni ngbarago. Ho ni ka da ni kporo yo, ni ki ta yamba abadiangbani na akurani dunduko, ki ya fu yo, ‘Ani mongo ngí angi na oni bambiko mi bi gi [vusende] naingi.’ Ya mi fu roni, kina wo i ka ngi angi ngbangbaturũ yo tipa gu boro ingapai sa ka sa gani berã, susi gu ka du tipa ruru aboro 99, ka akpi nga nyemu saberã ya.”—Ruka 15:4-7.
6 Gu kura ue yugopai na kpiapai tigaha adu tipa dee na gu marã naingi beri. Yesu ayaa: “Gini de ka du na marã be ri bawe, ka gu ru ingi dagba ra sa, ri atiga nga baro, ki wege bambu, ki gbata ru kakaka da kina ho ri ka bi ru ni, te? Ho ri ka bi ru ni, ri ki ta yamba abadiangbari na akurari dunduko koyo du ri ni, niya, ‘Ani mongo ngí angi na oni, bambiko mi bi gu marã naingi.’ Ya mi fu roni, kina wo [du] ngbarago . . . dagba ga Mbori amaraika tipa gu boro ingapai sa ka sa gani berã.”—Ruka 15:8-10.
7. Gini apai ue rengbe ani ka wirikaha rogo gu yugopai na kpiapai du tipa ingiingi vusende gbiati ingiingi marã?
7 Ginipai rengbe ani ka wirikaha be gi guruguru yugopai na kpiapai re? Si nayugo apai fu rani ue, (1) gu gene si aida ani berẽ rogoho tipa agu aboro nadu mbata nyanyakii ono ima rungbura awere, (2) si nayugopa gupai si aida ani mangihe ka undo yo. Ani wisiginga gi bangiriapai re.
Wa Ami Avura Inga, Para Adu Nikikiihe Bangirise
8. (a) Ginipai babanda avusende gbiati dee amangihe tipa agu ahe naingi beyo? (b) Gine agu apai i amangihe ayugoho fu rani tipa gayo bipai tipa agu ahe naingi beyo?
8 Rogo gu yugopai na kpiapai tibaraha ue dunduko re, he aingi, ono oni kparianga agu apai airaha amangihe. Babanda avusende afuranga wa gi naye re te, nga: ‘Gine nga bangisa vusende sa baraho du mi ni kindi na agura 99? Mi rengbe arengba kaa raka zanga guru ingi re.’ Gu dee re afuranga wa gi naye re te, nga: ‘Tipagine tigu ka mi abakabangire ti ni tipa bangisa zende marã sa? Mi ima rengba be agura du ribua bere re.’ Kuba gure, babanda avusende agbata gu vusende naingi si ki du wa u nangia gu bangisa nyaa nadu beko. Na pa gu marã naingi be gu dee re aimisi ri si ki du wa kura marã adunga beri berewe te. Rogo agu apai du ue re dunduko, pa guhe naingi re akii akio bangiri airaha. Gine gipai re ayugopaha?
9. Ginipai gu bakabangirise nangia ga babanda avusende na ga dee ayugoho?
9 Oni kparianga ga Yesu digisopai tipaha wa duhe ue re: “Kina wo i ka ngi angi ngbangbaturũ yo tipa gu boro ingapai sa ka sa gani berã” na “kina wo ngbarago . . . [nidu] dagba ga Mbori amaraika tipa gu boro ingapai sa ka sa gani berã.” Gu bakabangirise nadu ti babanda avusende gbiati gu nadu ti gu dee re, nayugo kina bete gu berã gbua du Yekova gbiati amaraika nani tipa aboro. A wa pa gu vusende naingi akii akio bangiri babanda avusende na a wa pa gu marã naingi be dee akii akio bangiiri, kinawo a kiipa agu aboro bangiri Yekova ingi kusayo dagba gako aboro. (Yeremaya 31:3) Si rengbe ka du nga ngbatunga agu aboro re anyakanga rogo toroyo te, ono wa vura duhe wo, anga si nga wee i ima sa tiyo ni aboromungu te. Wa vura duhe nga i nirurungbura yo, i rengbe ka du kindi ni agu aboro namanga gupai amanga Yekova akpinyemuhe kandara nibetehe. (Atambuahe 119:176; Amokedi 15:29) Sidu, a wa si adu ti agu aregbo nadu bakuru kusayo, Yekova aiponga ‘ka ba yo kusayo barabangiriko te.’—2 Abakindo 13:23.
10, 11. (a) Wai ani aida ka bi agu aboro gbisi kusayo ti dungurati? (b) Kuti ga Yesu yugopai na kpiapai, wai rengbe ani ka yugo gupai nga, ani naberã payo aberã?
10 Wa kina Yekova gbiati Yesu, ani a na bakere bakabangirise tipa agu awirinarani adunga na ani rogo gu dungurati nga ga aKristano ya. (Yezekere 34:16; Ruka 19:10) Ani nabi gu boro du rurungburaa rogo toroyo nigu vusende ingi, angianga nigu boro ima gbaya ya. Ani aberãnga wa gi naye re te: ‘Tipagine tigu mi kaa bakabangire ti ni tipa rurungbura boro? Dungurati nandu andu kumbatayo wenengai zanga ni.’ Kuba gure, agu aboro gbisi kusayo ti dungurati, ono naida aida ka karagatiyo, ani nabi yo a wa Yekova abi yo, ni agu aboro kiipayo akio.
11 Ono wai tie, rengbe ani ka yugo gupai nga, ani naberã aberã tipa yo? Gu ga Yesu yugopai na kpiapai du ue re nayugo gupai nga, ani rengbe arengba ka mangaha wo, (1) ani yugu gupai nga, nyemu yo kina tirani, (2) ani nimangipai na yo na nunga, (3) ani du kakaka rogo gi sunge nga ga undo re. Ani kparianga agi apai re nibasasa.
Ani Yugu Gupai Nga, Nyemu Yo Kina Tirani
12. Gine agu afugo nga, “ndu ka gbata gu ru naingi” ayugoho fu rani tipa gu berã nga ga babanda avusende?
12 Rogo gu bambata yugopai na kpiaapai du ue re, Yesu naya wee babanda avusende naguari ka “ndu ka gbata gu ru naingi.” Nibambatapai, gu babanda avusende re naguari nga kina boro ko ka manga asadatise ka bi gu vusende naingi re. Mbugo, kereapai, na pa turorago akanga na ko ti nduge te. Kuba gure, gu babanda avusende re naka kindi kuti gbata ru “da kina ho [ko] ka bi ru ni.”—Ruka 15:4.
13. Wai ruru akumba bakuru kusayo amangipai sa gu zingo nangia ga agu akurayo naangaranga ya, na wai rengbe ani ka wirika gu ngbatunga kpiapai nga ga Ziazia Kekeapai re?
13 Teketeke a, gupai si aidaha dedede nga, gu boro nyaki, ni si aida ni guari mbata nga kina boro ni ka ndu ka ngarasa gu boro si aida i ngarasi ni. Gu ruru akumba nadu bakuru kusayo aima rugatiyo na pa gipai re nga wo duhe. Nikpiapai, ho Yonatana, nangia wiri Bakindo Saura, abi gupai ni nga gu bawene badiangbako nangia Davide aaida i ngarasi ko, Yonatan “[a]guari, ki ndu koyo du [Davide] ni birengua yo, ki nyakasi ko rogo Mbori yo.” (1 Samuere 23:15, 16) Fuo susa akama agarã, gu Bazogo nangia Nemaya abi gupai nga, bete agu agumeko nangia aYuda adunga ngangaraa te, ko kini mo ka ‘guari kuari’ ka ngarasa yo i ‘tíngidipa Yekova.’ (Nemaya 4:14) Ani areme a, si naida ani ‘guari kuari,’ nibambata aboro ka ngarasa agu akuarani du rurungburaa. Ono ada rogo dungurati si aida i mangihe wo?
14. Ada du rogo gu dungurati nga ga aKristano si aida i gbata aguyo du nirurungbura yo?
14 Agu aKristano nga abaakumba rogo dungurati, i gbe duhe ni gayo tindiro ka ‘nyákasa agu aboro beyo narungbura na ka nyakasa agu arukususe du nirurungburaha si du nyanyakii,’ na ki ‘yá fu aguyo ngbaduyo akuo, “Oni dú nyanyakii, ka oni gúndenga ya!” ’ (Yesaya 35:3, 4; 1 Petero 5:1, 2) Ono tie, oni kparia gipai re, gu ga Pauro arugute nga, “oni nyákasi agu yo nawo,” na “oni sóngodi agu yo narungbura,” ko afunga ha fu kina abaakumba sa te. Kuba gure, Pauro agumba gako afugo fu agu “aboro [dunduko nadu rogo gu] kanisa [na]du Tesaronika yo.” (1 ATesaroniko 1:1; 5:14) Sidu, pa ndu ka bi agu aboro du nirurungbura yo nigu sunge nga ga aKristano dunduko. Wa kina gu babanda avusende du rogo gu yugopai na kpiapai re, si naida aKristano nibasasa ‘ndu ka gbata guni ingi.’ Rengo ngaha nga, boro arengbanga ka mangaha wenengai gbe te ka ni akodanga beni kuti ga abaakumba ya. Oni rengbe ka manga asadatise ka undo gu boro du nirurungbura ni rogo gaoni dungurati?
Oni Mangipai Nizera
15. Tipagine gu babanda avusende re arengbe ti ni ka mangapai wa gu ko amangihe re?
15 Ginipai babanda avusende amangaha niyangaraha ho ni abi gu vusende ni naingi? ‘Ni nawaga ru pagoni.’ (Ruka 15:5) Nga gu wene ringbisapai rogo nunga na agu afutufutuhe! Gu vusende re avura kaa ngbuo angbuõ rogo gu rago u ainongo ho ya, isoke u avura du ngbapai dagba abahu ka zubo ru azubo. (Eyobo 38:39, 40) Zanga kapa, gi vusende re ima rungbura be gomoro. Ka u idi ka karaga tiru, wiri ome tiru nisaru tipa ka diabe agu apai dunduko ka u gbiaha gene wa u akaraga tiru kurogo gaami ndugu te. Fuo duhe tie were, babandara nanugo kusende, kini tumba ru kuari zezeredii, na kini tindi ru ka ga na u rii agu ahe arengbanga ome ru ka yara riihe ya, kini ndu na u sa ka zoga ru dagba rimbasa akurai. Wai rengbe ani ka manga kpia gi bangisapai gi babanda avusende amangihe re?
16. Tipagine si aida gupai ti ni nga ani duna gu bangisa nunga nadu ti babanda avusende tipa gu vusende naingi?
16 Gu boro ingi kusayo rogo dungurati, ome ni rengbe ka bata rogo toroyo. Wa kina gu vusende kpara tiru kusayo ti babandara, ngbatunga gu boro re avura kaa ngbuo angbuõ rogo gi kere zegino re. Mbiko wa adunga rimbasa avusende ho, nga gu dungurati nga ga aKristano ka banda ni ya, ni gbaiga zanga he duho nabanda ni wa gu nidu mbata, fuo du apai tipa ni were, si taata fu Bakitingbanga ko zubo ni, nga guko ringbisi yo pako wa gu “bahu nata ki nipoi, nigbata boro ka rita ni.” (1 Petero 5:8) Kurii gure, ni ima rungbura be zingo gu riahe nga ga toro. Fuo du apai tipa ni were, ni ima rungbura nikerehe ka ni arengbanga nisani ka diabe agu apai rengbe ni ka gbiaha gene wa ni akaraga tini kurogo dungurati ya. Sidu, ka pepai nisanza, si naida ani nugo kusende ka tumba gi rurungbura boro re kuari zezeredii na ki tindi ni ka karaga ni kurogo dungurati. (AGaratio 6:2) Wai rengbe ani ka manga gipai re?
17. Wai rengbe ani ka wirika gu mokedi nangia Pauro ho ani andu ni ka bi gu boro du rurungburaa?
17 Gu mokedi nangia Pauro ayaa: “Da du dokoyo, ka mi adu nga dokoyo ya?” (2 AKorindo 11:29; 1 AKorindo 9:22) Pauro aduna rugatinapai tipa kura aboro kodihe na gu rurungbura yo. Ani naida ka duna nunga wa kina gure tipa agu akuarani du rurungburaa. Ho oni andu ni ka bi gu Kristano du rurungburaa rogo toroyo, oni kido ni na gupai nga, kiipani akio bangiri Yekova na bangiri akurani aDezire na i nakpinyemu ka bi ni. (1 ATesaroniko 2:17) Oni rugusi gupai bangirini nga, i ima mbakada tiyo ka undo ni na ki duna nyemu ka du funi wa ‘gu wirina i akido kuti ni tipa ni fu undo rago gberangbii.’ (Asanza 17:17; Atambuahe 34:18) Gu wene afugo ani agumbaha naye ngbaduraniyo rengbe ka zambuasi ni tooni tooni ni ru ngba nduni si ki sa ni ni karaga tini ku dagba rimbasa avusende. Ginipai si aida ani mangihe fuo gure? Gu yugopai na kpiapai du tipa dee na gu marã naingi, nayugo gupai fu rani ka ani mangihe.
Ani Du Kakaka Rogo Mangasunge
18. (a) Tipagine gu dee du rogo gu yugopai na kpiapai re adu ti ni kindi na maabangirise tipa gari marã? (b) Gini kakaka asadatise gu dee re amangihe, na sangbanaha angia gine?
18 Gu dee marã aingi beri aima ino gupai nga, si nikpakarakpakaraha ka bi ru berewe ono ri adu adu na maabangirise nga ri abi ru abi. Kangia gu marã re ati nvuo yo watadu kurogo gu ngirimo duna dogoro tiihe yo, si nawira ka ri aima mbu paru ya gene berewe tipa ka bi ru te. Ono tie, ni ino ri gupai nga, gu marã re kina dimo kpuri yo, na ri rengbe arengba ka bi ru, ri atona ka wisigo rago sirisiri na kakaka. (Ruka 15:8) Nibambatapai, ri atigi ramba tipa rago ha vurubambu. Fuo gure, ri ki wege rago sande na gari wira tipa ka gia woro ru. Niyangaraha, ri awisigi tukpu arago dunduko na tii ahe yo daho ri abi nzere ru ni rogo ima ramba. Ri agbia gari marã mbiko gari kakaka asadatise!
19. Ginipai tipa ka undo agu aboro du nirurungbura yo rengbe ani ka wirikaha be gu mangaapai nga ga gu dee du pari rogo gu yugopai na kpiapai du tipa gu marã naingi?
19 A wa gu futufutuapai du tipa gi yugopai na kpiapai re atingida rani, gu zinahe nga ga Ziazia Kekeapai du fu rani tipa ani undo gu Kristano rungbura, ni gupai susi ome rani te. Ti kina gu bangisa regbo re, ani nabi gupai nga, si naida bakere asadatise. Nirengo, gu mokedi nangia Pauro aya fu agu abaakumba nangia aboro Efesa wee: “Oni ta manga sunge were niunda agu yo anyaka nga ya.” (Amokedi 20:35a) Oni moi gupai ku berã roni yo nga, gu dee re abinga gu gari marã naingi mbiko ri aangereka angereka gbua pangba kpuri, herẽ na yore, watadu mamu namangi ri bi ru te. Oó, anga wo ri amangi te, ri abi ru mbiko ri aaweteka rago sirisiri ‘da kinaho ri abi ru ni.’ Teketeke a, ho ani a’asada tirani ni nyanyakii ka karaga gu boro naima rungbura rogo toroyo, si naida ani sogima gupai ani aida ka mangaha na kini mangihe kakaka. Ginipai rengbe ani ka mangaha?
20. Ginipai rengbe ani ka mangaha ka undo agu aboro du rurungburaa?
20 Wai rengbe ani ka undo rurungbura boro ni sonosi gani idapase na ki duna tambuahe? Wisigo Ziazia Kekeapai na ni rogo gu buku nga ga aKristano nga gu daada tipa gipai re rengbe kangia gupai si aidaha. Nirengo, pa wisigo ani Ziazia Kekeapai na gu boro du rurungburaa nambu rani ani undo ni sirisiri na ngba ruru gene. Si nawiraha gbe nga, babipa sunge tungusapai nga gu boro rẽhe fuko gbe ko diberã ka sia gu boro rengbe ka fu gu undo re. Ko rengbe ka sia gu riiapai rengbe tipa i wisigihe watadu ka sia gu buku ngbaa gbe tipa gi wisigopai re. A wa gu dee du rogo gu yugopai na kpiapai re amangisunge na wene aũsunge ka gbata gari marã, kinawo a duhe areme tipa rani, ani na aũsunge berani naundo rani ani mangi gu gaani sunge fu Mbori he fu rani nga ga undo agu aboro du rurungburaa. Vovo aũsunge berani ue, nga abuku, nga gu rengbe ka undo rani rogo gi sunge re. Si nga agu abuku nga, Worship the Only True God na Draw Close to Jehovah.a
21. Wai pa undo ani agu aboro du rurungburaa aye na amaku fu rani dunduko?
21 Undo agu aboro du rurungburaa naye na amaku fu aboro dunduko. Gu boro i aundo ni nagbia ngbarago be gani kodatise berewe na ndikidi abakurea ni. Fuo manga ani he were, ani kini gbia gu ngbarago naye fu boro ho ni agamahe ni. (Ruka 15:6, 9; Amokedi 20:35b) Agu aboro du rogo dungurati nadu zaaza na akurayo wa i akpinyemu tiyo dagbayo nibasasa. Na kurii agi apai re dunduko, taarimo nandu fu gaani wene aBabanda avusende, nga Yekova na Yesu, mbiko gu gayo amoyambu du auru kpotosende namangasunge kuba yo kini yugu gu nyemu undo avusende gbiati nyemu songoda ra du tiyo. (Atambuahe 72:12-14; Matayo 11:28-30; 1 AKorindo 11:1; AEfeso 5:1) Nga gu wene ndupai tie du berani tipa ani susi kumbatayo kindi kaa ‘kpinyemu tirani dagbarani’!
[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]
a Si nga agu abuku aDezire Yekova akusihe.
Oni Rengbe ka Sakarogoyo?
• Tipagine du pa yugo ani nyemuse fu kura aboro ti ni ninyanyakipa pai fu rani wa du ani nibasasa?
• Tipagine si aida gupai ti ni nga ani yugu nyemuse fu agu aboro du rurungburaa?
• Gini apai rengbe ani ka wirikaha be gu yugopai na kpiapai du tipa gu vusende naingi na gu marã naingi?
• Gini weneapai rengbe ani ka mangaha ka undo gu boro du rurungburaa?
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 24]
Tipa ani rengbe ka undo rurungbura aboro, si naida kina rani guari ni bambata aboro ka mangaha kini mangi yo nizera na kini ngere fuo yo kakaka
[Gu kpiahe du ti kpewaraga 25]
Undo agu aboro du rurungburaa naye na amaku fu aboro dunduko