Gu Ruru Adee Nga Akristano, I Nga Kikiipa Airisimbori

‘Ngbanya he bangirise rengbe ka du nga nangahe, na ngbanya kpotose rengbe ka du nikungbopai, ono gu dee nagunde ti Yekova, ri aboro asambuo ri.’—ASANZA 31:30.

1. Wai du gu bipai nga ga Yekova tipa ngbanya ka i ringbisihe kuti gu nga ga agu aboro du rogo zegino?

AGU aboro du rogo zegino nanyakasa kina pa gu ngbanya nga ga kpotose i abihe, gbe ho i afura ni tipa ngbanya adee. Ono tie, gupai ngba gbe ti Yekova tigako nibambatapai nga, gu sino boro du ku kpotoniyo, nga gu rengbe kaa ngba kina kumbatayo wa garã boro ange. Sidu, Ziazia Kekeapai nangarasa adee niyaa: “[Ka] gaoni fongo . . . du nga ni gu fongo du bangirise nga tu mangeri, na kendegekendege marã, na ukadi remu ya; ono si du ni gu okooko boro du [ku] kpoto yo, nga gu ka azirã nga ya, [nga] kina gu fongo nga bayee toro du zezeredi, si [du] bangiri Mbori ni bakere genoho.”—1 Petero 3:3, 4.

2, 3. Wai adee akodi beyo ka gbaraga wene pangbangaa rogo bambata sa kama agarã, na wai i aima gumbapaha kumbatayo mbata fu si mangi?

² Dungu agu adee gumba yo payo rogo Ziazia Kekeapai ayugu ngbatunga agu asino tambua yo paha re. Rogo bambata sa kama agarã, bete aguyo dagbayo aduna gu mamu nga ga ndusunge fu Yesu na gako amokedi. (Ruka 8:1-3) Kusa, agu adee nangia aKristano ada nizaaza anatungusi wene pangbangaa; gu kurayo asongodi agu aKristano nangia akumba ngba wene gene, nga agu akumba nanangbembatayo rogo apai dagba ga Mbori aboro, kodihe na gu mokedi nangia Pauro; na gu kurayo anadia awirina kugume ngba gu gene nanidu kia tigaha, na kini fuku akpuyo a tipa awirina naamanga agu adunguratise nga ga dungurati rogoho.

³ Pa manga Yekova sunge na adee wa gere ngba iiriwo gene rogo manga gako ringbisapai, aima du nisangbanebi rogo Ziazia Kekeapai ni gupai nika manga amanga gizo. Nikpiapai, Yoere 2:28, 29 aima fura tipa pai kumbatayo ya Mbori auka ziazia toro auka ku auru akumba na adee, na ku auru aparanga na sosono aboro, fuo gure, i ki tona ka gbaraga gu wene pangbangaa nga ga Kindo. Gu sangbanebi re atona ka du nidigisidigisihe rago Pendekote rogo gu garã nangia 33 ti Gaani Regbo. (Amokedi 2:1-4, 16-18) I afu bete iiriwo agamahe fu agu adee i ambedi yo nitoro, ngbatunga gu du wa fura tipa pai kumbatayo. (Amokedi 21:8, 9) Mbiko gayo ngara rogo sunge tungusapai, gi ruru awirinarani ni adee nangia bakere rimbasa aborovura nga ga toroyo re, akodi beyo kuti gbaraga gu pambori nga ga aKristano rogo bambata sa kama agarã. Nirengo, bara rogo gu garã nangia 60 ti Gaani Regbo, gu mokedi nangia Pauro akepai ya awirina “atungusi [wene pangbangaa] rogo arago tii ngbangbaturũ yo dũ,” nga agu awirina nakodi agi adee re wa gopai ayugoho.—AKorosaio 1:23.

I Atambua Adee Tipa Gayo Wingbaduse, Ngara, na Tipa gu Sinoyo Nangia ga Dia Aboro Kugume

4. Tipagine Pauro adu ti ni na wene ndupai ka tambua dungu adee nga aguyo nadu rogo gu dungurati nangia ga aKristano rogo bambata sa kama agarã?

⁴ Ani dinga kpiapai sa tipa gu mokedi nangia Pauro. Ko aduna tambuahe tipa gu sunge tungusapai gu kura adee amangihe, a wa agu ababiapai nga aKristano abi gu sunge tungusapai ngangara adee amangaha areme. Agu aboro nadu dagba agu adee Pauro ayambu rimoyo angia “aTurufaina na Turufosa, i namanga sunge rogo Gbia,” na “Perusi nga badiangba, ri namangi sunge gbe rogo Gbia.” (ARomo 16:12) Pauro akepai tipa Euodia na Sunduke ya ko “amangi sunge na yo rogo [gbaraga] wene pangbanga.” (AFiripoio 4:2, 3) Puriseka gbiati kumbaari nangia Akuira, anamangasunge tungusapai a na Pauro. Ri gbiati Akuira ‘afu gorõyo’ tipa ka batasa Pauro, si ki sa ko ko kepai tipa yo yaa: “[Anga] kina re natambua yo sa te, akanisa [a] dagba aGendiria . . . dunduko.”—ARomo 16:3, 4; Amokedi 18:2.

5, 6. Rogo gini gene Puriseka amoi wene kpiapai tipa agu awirinarani nga adee du areme?

⁵ Gine nangia ndu gupai Puriseka adu ti ni ngangaraa na ki duna wingbaduse? Gu pangbangaa nayugopai tipaha gudu rogo Amokedi 18:24-26, yo ani ageda gupai ni nga, ri asongodi kumbaari rogo undo gu kumba naini birĩ gumbapai wenengai nangia Aporo, tipa ko ini gu vovo apai nadu tipa rengo nga gu toro aayugoho na i kini kusihe rogo rengo. Si ziazia tie nga, Puriseka angia bawene nawisigipai rogo Fugo Mbori na rogo gu yugopai nangia ga amokedi. Nisangbana gipai re, ri asonosi wene asino nga gu nakiisi pari bangiri Mbori na bangiri kumbaari a na kingia gu boro nanaundo akurani rogo ga aKristano bambata dungurati. Kinawo a kiipa agu adee ni aKristano du areme nga aguyo namangasunge nyanyakii na kini wisigi Ziazia Kekeapai kakaka na kini ri agu ariahe nga ga toro Yekova afukaha rogo gu gene nga ga ‘ruru buruku.’—Ruka 12:42.

⁶ Akuira na Puriseka angia agu aboro nagasi agasa be gu wene sino nga ga dia aboro kugume. Pauro azoro kpuyo yo Korinda yo ho ko aamangasunge rungo abamburokoo ni na yo. (Amokedi 18:1-3) Ho agu arogotise re aga ni na ramukporo ku Efesa yo na ku Roma yo kusa, i anadia aboro adia kindi kugume rogo sino aKristano, na kini fu kpuyo a awirina naamanga gayo adunguratise nga ga dungurati rogoho. (Amokedi 18:18, 19; 1 AKorindo 16:8, 19) Numba gbiati Maria nangia navungu Yoane Marako afu kpuyo a wo tipa agu adunguratise nga ga dungurati.—Amokedi 12:12; AKorosaio 4:15.

Kikiipa Undo Areme

7, 8. Gini kekepa ziazia asunge nga gu rengbe na tambuahe agu adee nga aKristano amangaha areme, na ginipai rengbe yo ka maabangiriyo tipaha?

⁷ A wa si adu rogo bambata sa kama agarã, gu ruru adee nga aKristano, i namanga nyanyakipa sunge areme rogo ga Mbori ringbisapai, gbe, rogo sunge tungusapai. Nangbaa gia pa ga agi awirinarani asunge re! Oni berẽnga pa gu kpiapai nangia ga Gwen, nga gu wirinarani namangisunge fu Yekova niruruhe tipa agarã susi 50 daho ri akpi ni rogo 2002. Kumbaari nayaa: “Ga Gwen ngara ninatungusi wene pangbangaa, angia gupai, nambedi ka du nga aboro dunduko, aima fura tipaha rogo gaani bagbata. . . . Tipa ri, ri anabi aboro dunduko ni agu aboro rengbe arengba ka gbia ga Yekova weneringise gbiati gako akidohe. Pa ka ri niruru ri kuti Mbori, kuti gako riigbu, na kuti gari aborokporo, kodihe kuti gu ngarasa rani ri anangarasa rani nani rogo nyemuse ho kpotoraniyo anizere ni, angia bakere undo fere na fu awirani ti regbo gaani raka naabaha dunduko wa ani aaraka sa. Pa zanga ani ri ima fuda rani bakere gbe.” Gwen na kumbaari arogotiyo tipa agarã 61.

⁸ Dungu akutu agu aKristano nga adee, aguyo nga adegbua gbiati aguyo nga arogotise, i dunduko namangasunge ni agu anatungusipai nga anazakigene na ni amokedi, na ki rengbe be kina agu ahe nasongoda raka du beyo wa i agbaraga gu pangbangaa nga ga Kindo rogo gu kikindigi abagbata hi be aboro na rogo agu arago du nikparakparaha nisaha kusayo ti agbata. (Amokedi 1:8) Dunguyo bangiriyo aima go ti gupai nga ga du na kporo nga gayo watadu ka batika agude, tipa wa ka i rengbe ka mangasunge fu Yekova bakere gbe. Aguyo kinaho a nasongoda akumbaayo, nga agu akumbaayo namangasunge ni agu ababiapai ninaata ata, na gu kura dungu akutu yo namangasunge rogo aBeteere rogo zegino dũ. Zanga kapa, agi adee mbu pa gayo apai re, i dagba “agu ahe ngba . . . [dagba] arikaaboro dunduko” nahisa ga Yekova bambu na taarimo.—Agai 2:7.

9, 10. Wai bete kura aborokporo ayugu gayo tambuahe tipa gu kpiaapai adee amoihe wa du yo nigu dereakumba nga aKristano na ni anaagude?

⁹ Rengo ngaha nga, dungu agu adee nga aKristano na agu asunge beyo nga ga kporo ka mangaha; ono, wa vura duhe wo, agu apai nga ga Kindo, si i aperesa paha kumbatayo. (Matayo 6:33) Nazakigene ti aregbo dunduko nga degbua akepai ki yaa: “Mbiko gu idapase nga ga nina awonga ya gbiati gari kpiapai, si nasa re mi da ni nazakigene ti aregbo dunduko. Nirengo, ri nangia gu bawene kuare kisusi rogo sunge zakagene.” Kumbaku gu dee duna sosono awiiri bisue nga adegude, aya tipa ri wee: “Kpurani anidu dedede nikina gigirihe na ka ahe agbandakanga nzaa kporo ya. Diare du rimori nga Bonnie, anayenga na dungu ahe ku kporo watadu ka bafa ahe nzaa a te tipa wa ka gaani aborokporo du na regbo beyo ka maabangiriyo fuo agu apai nga ga toro. Pa ino ri wai ka ngera fuo mosoro wenengai asaha fere taata mi rengbe ka manga sunge-marã tipa agarã 32 nga gu sunge nanadianga bakere regbo bere ya, si kini mbu regbo fere mi ngere fuo gimi aborokporo na fuo agu apai nga ga toro. Diare tigari a, ayugu nyakapa mangasunge nyanyakii fu agude. Anga kurapai ho rengbe mi ka mangaha furi fuo kinagu nga ka tambua ri te.” Areme, gi dee re gbiati kumbaari, i dunduko tibarayo ue namangasunge rogo gu rii-basunge nga ga zegino nga ga aDezire Yekova.

¹⁰ Wirina du diako nga navungu agu agude ima sosona awere akepai tipa ri ki yaa: “Agu asino Susan ngba tire gbe nga gari nyemuse tipa Mbori na tipa aboro, na gari giarogopai, gari nunga tipa aboro na nigu boro nagumba kina rengo. Ri aima kakuti gu berã nga, Yekova rẽ ani fuku kina agu ahe ngbaki kisusi fuko rengbe omerani ka fuhe, si ni agu arugute ri amangaha wa du ri niga Mbori moyambu na ni naagude a.” Mbiko gu undo diako afuhe fuko, gi kumba re arengbe ka manga dungu agu asunge nga ga toro i afukuhe fuko, nakoda mangasunge ni bakumba, ni bazakigene, ni badukuba gu babiapai ninaata ata, na ni boro gu Rondo Du Tipa Sakapai na Amunganga. Nga wai kiipa ngbatunga agu adee re bangiri akumbaayo, bangiri akurayo aKristano, na susi apai dunduko, bangiri Yekova!—Asanza 31:28, 30.

Gu Kikiipa Adee Nga Adegbua

11. (a) Wai Yekova nayugu gupai nga, ko naberãpa ruru adee aberã, gbe, aguyo nga adekurugbo? (b) Ginipai rengbe agu aKristano nga adekurugbo gbiati gu kura ruru awirinarani nga adegbua ka maabangiriyo tipaha?

¹¹ Yekova anayugo gupai dedede nga ko anaberãpa adekurugbo aberã. (Pa Fu Rugute ni Ue he 27:19; Atambuahe 68:5; Yesaya 10:1, 2) Ko a’arianga gu sinoko re te. Anga ko kindi na nyemu ka ino kina agu apai nafuda adekurugbo sa te, ono ko a na nyemu ka ino agu apai nafuda agu anaagude nga adegbua na agu apai nafuda agu adee sia gupai nga ka sungo ni adegbua watadu aguyo abinga gu Kristano rẽ na yo ka i mangi rogatise na yo ya. (Maraki 3:6; Yakoba 1:27) Kangia oni dagba agu aboro namangasunge fu Yekova niruru roni zanga oni duna badiarogatise nga Kristano nasongoda roni, oni rugutironi na gupai nga, paroni gu kii akio bangiri Mbori.

12. (a) Wai bete agu awirinarani nga adee duni aKristano ayugo gupai nga, i niruru yo fu Yekova? (b) Gini ngbatunga aberã bete agu a wirinarani nga adee ahihe na diabese?

¹² Nikpiapai, ani berẽnga pa gu ruru awirinarani sungu ni adegbua mbiko i nairisa gu ga Yekova arugute du tipa manga boro rogatise “kina rogo Gbia yo.” (1 AKorindo 7:39; Asanza 3:1) Fugo Mbori nakido yo niyaa: “Mo [nga Yekova] nayugo tiro ni ruru ro fu ruru boro.” (2 Samuere 22:26) Ono, wa vura duhe wo, si fu dunguyo nikpakarakpakarapai i nye ni adegbua. Wirinarani sa ni dee ayaa: “Mi aima diaberã ka dia kumba kina rogo Gbia yo, ono wo mi naakpara ni aume ho anakureami naamanga rogatise ni na gu bawene sino akumba nga aKristano, baraho nye mi ni kindi tigimi nisare.” Gu kura ri ayaa: “Mi ima mangasunge awere fu Yekova tipa agarã 25. Mi ima diaberã ka nye niruru re fuko, ono pa sungo mi nisare naafu kina gberarago fere dedede.” Ri agbia gupai kuti ni nga: “Agu awirinarani ni adee du wa mi, i naida i ngarasi yo.” Wai rengbe ani ka undo ngbatunga gu ruru awirinarani re?

13. (a) Ginipai ani awirikaha be gu kpiapai nga ga agu adegudee nanandu ka bi wiri Yepeta? (b) Rogo gini kura agene rengbe ani ka yugo gupai rogoho nga ani naberãpa agu awirinarani aberã nga adegbua du rogo gaani dungurati?

¹³ Ani nabi gene sa dagba agu akuraha ti gu kpiapai namangi bakuru kusayo. Ho wiri Yepeta ni degudee ambupa gu gari mamu ni nangia ga dia kumba, aboro arugutiyo na gupai nga, ri aambupa kura gari apai. Ginipai i amangihe tipa ka ngarasa ri? Ziazia Kekeapai naya wee: “Awiri aYisaraere nangia ade anandu na garã ka tingida pa [ka tambua, “NW”] wiri Yepeta nangia de tipa uru biama rogo garã sa.” (Abasapungbanga 11:30-40) Teketeke a, si naida ani tambua agu awirinarani nga adegbua nga aguyo kaakuti Mbori ka irisa gako andiko.a Gine nga gu kura gene rengbe ani ngbaha ka yugo gupai nga, ani naberãpa agi awirinarani re aberã? Rogo gaani akpee, si naida ani tingidi payo fu Yekova tipa ko songodi ngbatunga gu kikiipa ruru awirinarani re i kakuti gako sunge niruru yo kindi. I ima rẽ tipa ani kido yo na pa gaani nyemuse koyo du yo ni na ka tingida yo na gupai nga, kii payo akio bangiri Yekova na bangiri agu aboro dunduko du rogo gu dungurati nga ga aKristano.—Atambuahe 37:28.

Gu Gene Du agu Avunguagude Nga Adegbua na Diabese Rogoho

14, 15. (a) Tipagine si aida gupai ti ni nga agu aKristano ni anaagude nga adegbua i sana Yekova tipa undo? (b) Ginipai rengbe agu avunguagude nga adegbua ka mangaha si ki du na ngbanya kuti gayo akpee?

¹⁴ Agu adee nga aKristano duni agu avunguagude nga adegbua nagbia tiyo agbia a na dungu fudifudiapai. Wa vura duhe wo, i rengbe arengba ka sana Yekova tipa undo tipa ka sonosa awiriyo na ngbanya kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai adunga ngburungburu ya. Rengo ngaha nga, kangia oni nga gu vunguagude nga degbua, oni arengbanga ka manga agu asunge nga ga nagude na ga bagude naabaha dunduko te. Wa vura duhe wo, Yekova aundo roni aundo oni mangi dungu gaoni asunge ka oni sana ko rogo idapase tipa undo. Ani yugungaha na kpiapai: Ani ya oni na baga awande beroni oni aida ka ndu ka baga ra babagaahe yo. Ya mo oni atumba ra kuri roni yo ka sota na ami ka ndu ku babagaahe yo ka bakurearoni pepa dia ra fu roni na gako tarambiri koyo? Wagusa te! Teketeke wa kina gure a, ka oni asadinga ka tinda gu rorõi apai du ngbaduroniyo nisaroni ya baraho rengbe oni arengba ni ka sana Yekova tipa ko undo roni nani. Nirengo, ko nayamba roni oni sana ko tipa undo. Atambuahe 68:19 nayaa: “Gbia dú ni sambuasambua ko, nga gu ko natinda gaani tindiro na auru.” (Gu kekepai duni pigipigihe re, ani du pigihe.) Teketeke a, 1 Petero 5:7 nayamba roni oni bafu gaoni abakabangirise dunduko kurii Yekova “mbiko ko naberã pa roni aberã.” Sidu ho omeroni abata ni be fudifudiapai gbiati abakabangirise, oni kusi goroni kusayo tiihe ki baha ku auru gu Barani du ngbangbaturũ yo kini mangihe wo rogo kpee ‘zanga piriga.’—1 ATesaroniko 5:17; Atambuahe 18:6; 55:22.

¹⁵ Nikpiapai, kangia naagude nga oni, zanga kapa, oni vura kaa baka kina bangironi tipa agu apai rengbe kura agude ka maaha kurii awironi yo sukuru yo watadu oni nabakabangironi tipa gu asada rengbe ka ye sa yo mbiko gayo kakuti ruru mangaapai. (1 AKorindo 15:33) Si ni agu apai daada boro bakibangirini tipaha. Ono si a ni agu apai si aida boro fu kpee tipaha. Nirengo, tipagine ka oni akparanga fu Mbori ti ni tipa ngbatunga agu apai re na awironi mbata fu i ndu ku sukuru yo ya, isoke fuo wisigo oni agu averesi du tipa a’uru nibasasa? Gu kparakpee naye ngbaduseyo na du tipa kparakparapai zukazuka rengbe ka du na bakere sangbanaha kurii berã agude. Kurii apai dunduko, oni kparikpee tipa ga Yekova songodahe nizerangbaduse ho oni amanga asadatise ni nyanyakii ka rimiso pai ku ngbadu awironi yo nidogoda oni yugoho fuyo. (Pa Fu Rugute ni Ue he 6:6, 7; Asanza 22:6) Oni tingidipa gupai nga, “bangiri Gbia du fuo ruru aboro, na tuko ni haha ha tipa gayo akpe.”—1 Petero 3:12; AFiripoio 4:6, 7.

16, 17. (a) Ginipai kumbagude sa agumbaha tipa gu nyemuse nako ayuguhe fuko? (b) Wai ga nagude bipai tipa agu apai nga ga toro aduna sangbanaha kurii awiiri?

¹⁶ Oni makianga gu kpiapai nga ga gu dee du rimori nga Olivia duna awiiri sita. Kumbaari, nga guko adunga ti idapase na ri ya, ambu ri na kporo fuo batika ri gu wiiri nga kiaro ni degudee, ono ri adi gu sunge kuberi nibasa nga ga raba awiiri ngba agu agene nga ga Mbori. Gu wiri Olivia nga Darren, du garãko awere nga 31, ko namangasunge nigu Kristano nga bakumba na nibazakigene, ono ho bayo ambu yo ni, garãko aduho wa 5. Gupai naye na kura abakabangirise fu Oliva nga, kere kaza azi Darren nga gu kaza nafuda ko kindi daa ku awere. Wa Darren aaberãpa agu aregbo ko adu rogoho nitooni gude, ko akepai ki yaa: “Mi kindi natingidapa agu aregbo atingida mi anisungu rii gimi barame bambungua yo kini pidi Nina. Fuo da ri, ri anisungu pati re na kini gedi Ziazia Kekeapai fere na a’uru dunduko. Na fuo gure ri kini bi gu bia nga ga Kindo du riihe nga, ‘Ani Natambuaro Yekova.’b Daa ku areme, gu bia re ngbaa tire kisusi gu kura abia dunduko nga ga Kindo.”

¹⁷ Pa kido Olivia kuti Yekova na kini kpinyemu ko, afubee tipa ri du na diabese nigu vunguagude nga degbua. (Asanza 3:5, 6) Gari wene sino berã adu niyuguyuguhe rogo agu asásá ri amoihe fu awiiri. Darren nayaa: “Narani anangarasa rani dedede ani moi agu asásá nga ga tungusapai ti aregbo dunduko. . . . Nisangbana gipai re, dagba agu adawire du bisue, aguyo biama na mi ti sunge tungusapai ti aregbo dunduko. Wa agi apai re avura du were, narani arẽnga kango ri tipaha fu kura aboro te. Mi a’asadi tire nyanyakii ka wirika manga gari bawene asino.” Rengo ngaha nga, anga agude dunduko nasona ki di sunge Mbori kubeyo wa gu awiri Olivia amangihe re te. Ono tie, ho naagude amanga gupai ni rengbe ri ka mangaha na omeri dunduko ka raka ringbisihe kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai adunga ngburungburu ya, ri rengbe arengba ka du na maabangirise ya Yekova ayugo gene ayugo furi na ki songodi ri nigako nyemuse.—Atambuahe 32:8.

18. Wai rengbe ani ka yugo gupai nga, ani nabi gu mbakadapai nga ga Yekova na kikiipaha du rogo gu dungurati nga ga aKristano?

¹⁸ Bakere gu undo Mbori afuhe, si rogo gu gene nga ga gu dungurati nga ga aKristano, na gu gaha mbakadapai du tipa riga aboro rogo toroyo dedede, rogo gu nyemuse nga ga agu awirina nga aKristano, na rogo gu gaha “agamahe rogo aboro yo” nga agu akumba ima nyaka rogo toroyo. (AEfeso 4:8, NW) Agu abaakumba du niruru yo namangasunge nyanyakii ka sonosa agu aboro dunduko du rogo dungurati, kini moi berã yo gbe fuo agu azingo nga ga “awirinyaure na adekurugbo rogo gayo rungo.” (Yakoba 1:27) Sidu, ka oni turunga na ga Mbori aboro ya, ka oni ya kparanga tironi kusayo ka sungo nisaroni a ya.—Asanza 18:1; ARomo 14:7.

Gupai Ngbaa Ra Dee ti ni na Goni fu Kumbaari

19. Tipagine pa ra dee fu kumbaari ayugonga gupai ti ni nga, pari kusende ti gako ya, na gini kpiapai du rogo Ziazia Kekeapai nasongoda gipai re?

¹⁹ Yekova akusi dee tipa ri du nirengberengbe moundo tipa kumba. (Bambata Pai 2:18) Sidu, pa ra dee fu kumbaari ayugonga gupai nga pari kusende ti ga kumba te. Kuba gure, si nade kiki kuti dee, kini mbu ri ri mangisunge na gu dungu birĩ mangaapai du beri ringbisihe kuti gupai Mbori akpinyemuhe. Asanza kapita 31 naringbisapa gu zagino asunge gu dee nangia boro Yisaraere arengbe ka mangaha mbata. Ri anaundo agu aboro nanidu rogo zingo, kini ruku abakakue atiyo, na kini ngbeke adagbangua. Ii, ‘Kumbaari anakido kuti ri kpotokoyo, ka zingo u amanganga ko ya.’—Veresi 11, 16, na 20.

20. (a) Wai si aida gu dee nga Kristano bi gu birĩ mangaapai Mbori afuhe furi? (b) Gini wene asino Esetere ayuguhe, na wai Yekova amangisunge na ri ni sangbana du ri na gi wene asino re?

²⁰ Gu dee nga boro umbasitise nagunde ti Mbori, atumbanga tiri kurii kumbaari watadu ka manga abaangira na ko te. (Asanza 16:18) Ri amanganga agu apai ri aidaha kina ngba agu agene nga ga zegino sa te ono ri namangasunge na gu birĩ du beri tipa ka undo kura aboro nani, nga gari aborokporo, akurari aKristano, gari amurakporo, na susi apai dunduko, ka mangasunge nani fu Yekova. (AGaratio 6:10; Tito 2:3-5) Oni wisiginga gu kpiapai nga ga Ziazia Kekeapai du tipa gu Nakindo nangia Esetere. Wa ri avurangia bawene dee ti kpotori, ri angia boro umbasitise na kingia boro giasangbaa. (Esetere 2:13, 15) Ho i adi ri ni, ri ayugu bakere irisa fu kumbaari nangia Bakindo Asuerose, ka ri adunga wa Vaseti ya, nangia kuru diako. (Esetere 1:10-12; 2:16, 17) Rogo irisa, na tipa gupai nadaada, ri airisi sangba gu wiri unduru bari nangia Morudekai nangia unvuru furi, na zavura fuo da ri ni nakindo vurũ, ri anairisa fugo ko kindi tipa ruruapai. Ono anga mumungo dee nangia ri te! Mbiko zanga gunde, ri akusi gu bura kuyangura Amana amangi, nga gu bura ko amangi tipa ka runosi tunga aYuda kpäkäyä. Yekova amangisunge na Esetere ngba iiriwo gene ka banda tunga gako aboro.—Esetere 3:8–4:17; 7:1-10; 9:13.

21. Wai rengbe gu dee nga Kristano ka da nigu boro kii pani akio bangiri Yekova?

²¹ Si tie ziazia nga, bakuru kusayo, na rogo agi a’uru re, agu adee nga avuru Mbori aima yugo gupai nga, i nafu tiyo fu kina Yekova sa na kini irisi kina ko sa. Sidu tie, agu adee nagunde ti Mbori na kikiipayo bangiriko. Sidu, agu adawirani nga oni nga aKristano, oni mbu Yekova ko aria roni tooni tooni rogo gako toro yo kurogo wene “ũsunge,” nga gu du “ni mbakadimbakadi[he] . . . sa wene mangaapai dũ.” (2 Timoteo 2:21; ARomo 12:2) Nibipa ngbatunga gu kikiipa airisimbori re, Fugo Mbori nayaa: “Mo nifú gu zuzu he fu ri naye be ri, kina gari mangaapai sámbua ri ngbadimo bakporo yo.” (Asanza 31:31) Gipai re manginga kinawo tipa roni wa du oni nibasasa.

[Gu rukutu kekeapai du bandu kpewaraga yo]

• Wai bete agu adee nangia aKristano rogo bambata sa kama agarã aduna kikiipayo bangiri Yekova?

• Wai dungu agu awirinarani nga adee ti gi gaani regbo re nasa tiyo ni agu aboro kii payo akio bangiri Mbori?

• Rogo gini agene Yekova asongoda agu avunguagude gbiati gu kura awirinarani nga adegbua?

• Wai rengbe dee ka yugo gari irisa nga gu naye ngbaduriyo tipa gu mbakadapai du tipa gu boro nangerakurii apai kporo?

[Asanahe nga ga wisigopai]

[Sanduki ti kpewaraga 31]

Kpiaapai Tipa Berãkuriihe

ONI na nyemu ka wisigo gu kura bete apai tipa gu kpiaapai nga ga gu ruru adee gumba yo payo rogo Ziazia Kekeapai? Ka oni aidaha wo, ani nahõpai beroni, oni gedi agu averesi ke yo kina paha gbua du kusende re. Wa oni aberãkuriipa agu aboro nibakiakia tangara yo rimoyo re, oni asadi tironi ka inopa agu arugute adunga ngburungburu ya rengbe oni ka mangasunge nani bakere gbe rogo gaoni raka.—ARomo 15:4.

❖ Sara: Bambata Pai 12:1, 5; 13:18a; 21:9-12; 1 Petero 3:5, 6.

❖ Agu adee nangia aYisaraere nanagamaahe: Gate 35:5, 22, 25, 26; 36:3-7; Ruka 21:1-4.

❖ Debora: Abasapungbanga 4:1–5:31.

❖ Ruta: Ruta 1:4, 5, 16, 17; 2:2, 3, 11-13; 4:15.

❖ Dee nga boro Sunema: 2 Abakindo 4:8-37.

❖ Dee nga boro Kanana: Matayo 15:22-28.

❖ Marata na Maria: Marako 14:3-9; Ruka 10:38-42; Yoane 11:17-29; 12:1-8.

❖ Tabita: Amokedi 9:36-41.

❖ Agu awiri Firipo nadu biama nangia adegude: Amokedi 21:9.

❖ Foibe: ARomo 16:1, 2.

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 29]

Oni naatambua agu awirinarani nga adegbua nga aguyo kakuti irisa ga Mbori andiko?

[Gu kpiahe du ti kpewaraga 30]

Gini kparakparaapai rengbe ani ka rimisoho kurogo gaani akpee mbata fu agude ndu ku sukuru yo?