“Zuzu Toro” Nafu Taarimo Fu Mbori
“Ka oni azuka gbe, si ka Buba du ti ni ni taasitaasi ko.”— YO. 15:8.
1, 2. (a) Gini amomu du berani ka ngarasa aboro? (b) Gini gamunihe Yekova nafuhe si kiisi gaani ome mangapai ani mangisunge fuko?
ANI wisigingo apai ue: Wirinarani ni Kristano bi paranga wirina sa ri nibaki bangiiri tipa pai. Ri mangi mbakadapai na ri tipa i kuru gene tungusapai yo. Wa i nakuru gene tungusapai yo, gu paranga wirinarani re tona ka pe gupai nafuda ri. Kusa, gu paranga degude re tambua Yekova tipa gu nyemuse gu sosono wirina re niyuguhe furi, na si nga gupai nzunzu ri aidaha. Rogo kura ba, arogotise yego ba tungusapai yo rogo gu ringara angianga gayó ya. Wa i apeka agu apai namangi rogo gu rago i andu kurogoho tipa tungusapai, paranga wirina sa ongo zaa kaa giaha. Fuo bete agarã kusa, wa ko ambakada tiko tipa ka mangasunge rogo gu ringara angianga gako ya, ko naberãpa agu arogotise re na gu fugo i apehe nga gu nasako ko idi na gu sunge nga ga mokedi.
2 Isoke agi apai re natingida roni naapa ga gu boro mangaapai naadu na ome kurii gaoni raka watadu gaoni mangapai aduna ome kuri gani raka. Rengo ngaha nga, ani rengbe ka fura bara sa si ki mangi ariapai amanga rogo ga boro raka, ono ani na momu berani rogo aʹuru dunduko ka ngarasa aboro na ka nyakasa yó. Oni bingo gupai nga, he kinaho rengbe ka kiiso gaoni ome mangaapai na sinoroni, na ki saha si du na undo ti ni fu awirina gbiati Mbori a. Ya mo anga bawenepai ngaha kisusi te? Nirengo, Yekova nafu guhe re afu, nga gako ziazia toro. (Rk. 11:13) Wa ga Mbori toro nikaa mangasunge rogo gaani raka, si nika kusa bawene asino tirani nga gu nika sarani ani mangisunge wenengai fu Mbori. Naangba gu bawene gamunihe re!—Oni gedi AGaratio 5:22, 23.
3. (a) Wai pa sonosa ani “zuzu toro” afu taarimo fu Mbori? (b) Gini asanahe ani ka makiaha?
3 Agu asino ziazia toro akusaha nayugopa asino gu boro gu toro re aingi tiní, nga Yekova Mbori. (Koro. 3:9, 10) Yesu ayugu gu nyanyaki ndupai si aida aKristano mangi asadatise ti ni ka wirika Mbori ho ko ayani fu gako amokedi wee: “Ka oni azuka gbe, si ka Buba du ti ni ni taasitaasi ko.”a (Yo. 15:8) Wa ani kaa sonosa gu sino nga ga “zuzu toro,” sangbanaha nikadu niyuguyuguhe rogo gu gene ani afura ngbaha, na gaani mangapai, na kurigure, si nika taasa rimo gaani Mbori. (Mt. 5:16) Rogo gini agene du zuzu toro kia ti gu mangaapai du rogo gi ga Satana zegino re? Wai rengbe ani ka sonosa gu sino nga ga zuzu toro? Tipagine rengbehe kadu ti ni nikpakarapai ka sonosa gu sino re? Ani nika makia agi asanahe re wa ani ka wisigo gu bambata apapara zuzu toro du biata nga nyemuse, ngbarago, na zereda.
Gu Nyemuse Duwa ga Mbori
4. Gini ngbatunga nyemuse Yesu aya fu apefuoko i niyuguhe?
4 Gu nyemuse ziazia toro akusaha, si kia ti gu ngbatunga nyemuse du rogo zegino. Wai duhe wo? Gu nyemuse ziazia toro akusaha naru rii bangua rugute. Yesu ape gu kparakparapai duhe ti ni kia rogo gu gako Tungusapai Nadu rii Bagangara yo. (Oni gedi Matayo 5:43-48.) Ko aini gupai nga, zavura aboro ingapai i namanga aboro kina wai i aida aboro mangi fuyo. Ndikidi ‘nyemuse’ nga gure te, bambiko gure gu nga gu i ayugoho fu boro kuba gu ní ayuguhe. Ka ani aida ka ‘du ni awiri gu Barani du ngbangbaturũ yo,’ si naida ani du kia. Kuba gupai nga ani naamanga fu aboro wai i amanga furani, si naida ani nibiyo na kini mangi fuyó wai Yekova abiyo na wai ko amanga fuyó. Wai tie rengbe ani ka kpinyemu avurarani a wa Yesu arugu rani ani nimangihe?
5. Wai rengbe ani ka yugo nyemuse fu agu aboro narungosi rani?
5 Ani wisigingo kpiapai sa rogo Ziazia Kekeapai. Ho aPauro na Sira aatungusapai ni Firipoi yo, i aziyo ki tayo, na ki bayo ku bambu kisoyo ki kisi nduyo nyanyakii kurogo angboro. Si rengbe kadu nga, ho i abayo ni ku bambukiso yo, bangerekurii bambukiso aarungosi yó arungosi. Ho i akuru ni mbiko bazigizo, ya mo i abihe nimomu ka irobape yó ti gu kumba re? Oó. Gayo ndikidi nyemuse tipa gu kumba re asayo i mangipai nikina ipo ka undoko, si du nasa gupai nga ko na gako aborokporo dani aidipase. (Amo. 16:19-34) Badungu awirinarani areme namanga kina gu bangisa pai re ‘nisambuayo aguyo narungosiyo.’—Rom. 12:14.
6. Rogo gini agene rengbe ani ka yugo ndikidi nyemuse tipa akuarani? (Oni bi gu sanduki duti kpewaraga 25.)
6 Gaani nyemuse tipa awirinarani nga aidipase ima kio kisusi gure. Ani ‘nazoga ungarani azoga tipa awirinarani.’ (Oni gedi 1 Yoane 3:16-18.) Ani rengbe arengba ka yugo nyemuse dedede rogo wiri rukutu agene. Nikpiapai, ka ani pe gupai watadu ka ani mangi gupai ka imisi ngbadu wirinarani, ani rengbe ka yugo gaani nyemuse nindu ani fuoni ka mbakada pa zereda. (Mt. 5:23, 24) Na ka boro imisi ngbadurani? Ya mo ani “zaza tipa vu aboro” watadu ani naazio pai azio ku ngbadurani yo ti kura aregbo? (Tam. 86:5) Gu bakere nyemuse ziazia toro akusaha rengbe arengba ka undo rani ani dadi gu badungu aingahe nga ga akuarani, na kini vu aboro “wa Gbia avu” rani.—Koro. 3:13, 14; 1 Pet. 4:8.
7, 8. (a) Wai pa kpi ani nyemu Mbori asa rani ani kpinyemu aboro? (b) Wai rengbe ani ka kiiso gaani nyemuse tipa Yekova? (Oni bi gu kpiapai du kusende re.)
7 Ani rengbe ka sonosa nyemuse tipa akuarani nikiiso ani gaani nyemuse tipa Mbori. (Ef. 5:1, 2; 1 Yo. 4:9-11, 20, 21) Gu regbo ani adiaha na Yekova rogo geda Ziazia Kekeapai yo, na ho ani aberã ni kurii apai, na rogo kparakpee yo, si nangarasa rani na kini kiisi gaani nyemuse tipa Ko nga Barani. Ono tie, si naida ani ngbe regbo angbe tipa ka mbeda na Mbori.
8 Ani yugungo ho na kpiapai: Oni berẽnga gupai nga, ka si adu nga boro rengbe ka geda Fugo Mbori, ka berãkuriihe, na ka kpara fu Yekova ti ringbisiringbisi saa sa rogo aʹuru dunduko. Ya mo ka oni bandanga gu regbo re tipa ka pai dunga ho nga gu nika gbarasapa gu regbo oni adiaha na Yekova re ya? Rengo ngaha nga, anga boro ho rengbe ka za ro ti kpara mo kpee fu Mbori te, na badungu rani ima rengba ka geda Ziazia Kekeapai ti ai gu regbo ani aida ka gedaha ti ni. Ono tie, si naida aida ani za tirani ti gu dungu asunge ani amangaha na aʹuru dunduko tipa ka si gberesinga pa gu gaani regbo ani adiaha na Mbori ya. Ya mo mo naangbe regbo nibakerehe na aʹuru dunduko tipa ka mbeda na Yekova?
“Ngbarago Nga ga Ziazia Toro”
9. Ziazia toro rengbe ka undo rani ani nye na ngbarago gini apai ki vura du vurũ?
9 Zuzu toro nga guhe rengbe arengba ka nye kindi rogoraniyo akpakarapai ki vura du vurũ. Ani bingo wai ngbarago anye rogoraniyo, nga kura papara zuzu toro. Ngbarago wakina gu nyanyaki ngua nakura rogo gu ba angbanga ya, ono si kidu niwenehe. Rogo zegino dunduko, badungu ga Mbori aboro gi rengo ‘rogo bakere gberãngbi, nigu ngbarago nga ga Ziazia Toro.’ (1 Tesa. 1:6) Kura aboro nagbiatiyo na arungo na zingo agu ahe i aidaha. Ono tie, Yekova nafu ome afu fuyó vurube gako ziazia toro i “hipai ni ngbarago.” (Koro. 1:11) Wari gi ngbarago re ayeni?
10. Wari gi ngbarago re ayeni?
10 Gu ũkumuko nga ga toro ani agbiaha be Yekova, si na nyanyakipa ha ti gu ‘ũkumuko nago ago niipo’ nga gu du rogo gi ga Satana zegino re. (1 Tim. 6:17; Mt. 6:19, 20) Yekova nafu bawene maabangirise furani nga gu nyenyehe. Ani na ngbarago kadu nipapara gu riigbu nga ga agu awirina nga aKristano du rogo zegino dunduko. Kurii gure, gaani ngbarago naruriipa gu ngbanya du dagbarani na Mbori. Ani na kina gu bangisa bipai nangia ga Davide, nga guko i avura mangako ngbaome ko naatakuari, ko kini sambuo Yekova na bia niyaa: “Bambiko ga weneringise ni wene he ki susi unga, si du mi atáasa rimoro ni ngbare. Si du mi asámbua ro ti ni wa du mi ni ungare.” (Tam. 63:3, 4) Zavura ho ani agbiatirani na arungo, ani natambua Mbori atambua na ngbarago ngbaduraniyo.
11. Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai ani mangisunge fu Yekova na ngbarago?
11 Gu mokedi nangia Pauro angarasi aKristano ki yaa: “Oni ngí rogo Gbia yo dedede: mi agumba ha berewe, Oni ngí.” (Frp. 4:4) Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai fu aKristano i nimangisunge fu Yekova na ngbarago? Si wo mbiko gu ngbanga Satana akusihe nibipa ga Yekova bakere pagbia. Satana nayawee ka boro irisingo Yekova na ngbaduniyo dunduko te. (Eyo. 1:9-11) Ka ani amanga agu apai dunduko Yekova aidaha, ono ka ani adunga na ngbarago ya, gaani motumo nga ga sambuohe dunga nirengberengbehe te. Sidu tie, si naida asadatise nyanyakii ka irisa ga bake apapara Atambuahe zungodihe nga gu nayaa: “Oni mángi pa Yekova na ngbarago ti roni! Oni ta ye ku bara bangiriko nibi bia!” (Tam. 100:2) Gu sunge ani amangaha ningbarago, na na ngbaduraniyo dunduko, si nafu taarimo afu fu Mbori.
12, 13. Ginipai rengbe ani ka mangaha ka diabe gbegberẽ aberã watadu gberãrago?
12 Ono tie, kura aregbo kinaho zavura gu ga Yekova amoyambu naima kparatiyo fuko nidu adu na gberãrago na i naamanga asadatise amanga kadu na wene bipai. (Frp. 2:25-30) Ginipai rengbe ka undo rani ti ngbatunga agu aregbo re? AEfeso 5:18, 19 nayaa: “Oni hí be kina Toro. Oni ki nifu na akuaroni rogo abia tambuahe yo na abia wasa na agu abia Toro nayugo, nibí he dodoroma kpotoroni yo fu Gbia.” Wai rengbe ani ka mangasunge na gi rugute re?
13 Ho du ani ni na bakere gberarago, ani ima rengba ka sana Yekova rogo kparakpee yo na ki mangi nyanyaki asadatise kaa berã kina kurii agu apai du niwenehe. (Oni gedi AFiripoio 4:6-9.) Kura awirina bi gupai nga pa biyo agu abia nga ga Kindo kuti dede woroho naundoyo i naaberã kina agu apai ngba angba. Wirina sa agbiatiko na kpakarapai nga gu nanaasa ko ko duna bakere gberãrago. Sangbako nga: “Kupati manga kparakpee dedede, mi anaabi bete abia abi nga ga Kindo ngbarire. Bi gi wene abia nga ga sambuo Yekova re na fugore kuari watadu kusende anaaye na zereda ku ngbadureyo. Berewe a, i akusi gu buku nga Draw Close to Jehovah ti kina gu regbo re. Mi agedihe bara ue tifuo gu garã naye fuoho. Si nanaasa re mi du wenengai watadu mi du zezeredi ngbadureyo. Mi ini gupai nga Yekova ima fu maku kurii gi bakere asadatise.”
“Gu Ũkpamiatise Nga Zereda”
14. Gini nyanyakipa pai gu zereda naye be ziazia toro amangaha?
14 Dungu awirina na angbatungayo nibakiakia ninaandu kupati gu gaani kikindigi adunguratise nga ga dungu aringara, na kini gbia ngbarago be kodayo tiyo na awirina nga akumba na adee. Gupai re nayugopa gu kodatise du ga Mbori aboro nani areme rogo zegino dũ. Kina iriwo gupai nati ti aboro nga, agu aboro kadu ni akare kuti akurayó, i “na ka kuti gu du sa nga ga Toro zikazika, ni gu ũkpamiatise nga zereda.” (Ef. 4:3) Gi kpamiatise re nzunzu niyuguyuguhe rogo gupai dungu aboro aima duna diabese rogoho.
15, 16. (a) Ginipai nadu tipa Petero, na wai gipai re aye na kpakarapai fuko? (b) Wai Yekova aundo Petero ko rugu gako berã?
15 Si nikpakarapai ka kpamia agu aboro naye rogo aba nibakiakia na angbatungayo nibakiakia. Gupai rengbe ka undo rani ani ini gupai rengbe ani ka mangaha kadu na ngbatunga gu kpamiatise re nga, pa makia ani gupai namangi rogo bambata sa kama agarã tipa gu mokedi nangia Petero. Gako sino berãpai koyo du agu aboro ni i ayeranga yó ya nangia aGendiria adu niyuguyuguhe rogo gu fugoko yo nga: “Oni ini tigaoni ya ru nga kpamiati kuti gu boro nga kura rika aboro na ndu koyo du ni ni fu gu boro nga Yudo te; ono Mbori ayugu gu pai fere nga ka mi ya nga ti boro wa sa nyakorokpa nga ni nga birikobiriko he ya.” (Amo. 10:24-29; 11:1-3) Nibi gu dungu aberãpai nadu ti gu regbo re, si nawira gupai nga ho Petero aduni kindi nigude, i ayugu gupai fuko nga si naida ko nikpinyemu kina awirinako nangia aYuda sa, na gure nga gupai ko asono nani rogokoyo. Si nawira gupai nga si aima rengba ka ru bangiriko ko naabi agendiria wa akare na kini sogoyo a.b
16 Oni berẽnga pa wai si adu nimbumbupai fu Petero ko rimi kurogo ga Korunerio kporo. Ya mo gu kumba nadu na iraira bipai mbata tipa aGendiria re arengbe ka kodatiko naayó nzunzu nigu “ũkpamiatise nga zereda”? (Ef. 4:3, 16) Ii, mbiko ga Mbori toro azaki ngbadu Petero yo ki undoko ko rugusi gu sino berãpai ko adu nani na si ki sa gupai nga ko mbu gu iraira bipai ko adu nani tipa aGendiria. Yekova ayuguhe rogo yuguyugupai fu Petero gbaiga nga, ga Yekova bipai tipa aboro arunga riipa rangi kpotoyo watadu angbatungayo te. (Amo. 10:10-15) Si du Petero aya ti ni fu Korunerio wee: “Mi ini ni rengo ya Mbori akpara nga aboro te; ono dagba rika aboro yo dunduko gu ni nagunde ti ko, ki nimangi rurupai, kina ni ngba ti ko.” (Amo. 10:34, 35) Petero aima manga ariapai, na ko ki kodi tiko nzunzu na gu riigbu nga ga “awirina.”—1 Pet. 2:17.
17. Wai du gu kpamiatise nga ga ga Mbori aboro niyuguyuguhe?
17 Gupai namangi Petero re naundo rani ani duna tambuahe tipa gu ariapai namanga areme dagba ga Mbori aboro. (Oni gedi Yesaya 2:3, 4.) Amirioni aboro “dagba rika aboro dunduko, na angbatunga yo, na aboro, na angbatunga afugo dunduko” ima mbakada gayó berã ringbisihe kuti “ga Mbori nyemu he du ni wene he, nzunzu, ni ziazia ha.” (Yugo. 7:9; Rom. 12:2) Badungu agi aboro re ti kura aregbo nagbiatiyo na asogote na kparakaro nga gudu rogo gi ga Satana zegino re. Ono vurube wisigo Fugo Mbori na gu undo ziazia toro afuhe, i ima wirika pa wai ka ‘pekafuo kina agu apai namanga sa zereda.’ (Rom. 14:19) Gu kpamiatise gipai re aye nani nafu taarimo afu fu Mbori.
18, 19. (a) Wai rengbe ani nibasasa ka fubee sa gu zereda na kpamiatise du rogo dungurati? (b) Ginipai ani ka wisigoho rogo gu kekepai naye fuo gere?
18 Wai rengbe ani nibasasa ka fubee sa gu zereda na kpamiatise du dagba ga Mbori aboro? Badungu adungurati duna agu aboro rogoho naye rogo kura aringara. Si rengbe kadu nga aguyo na asinoyo kia watadu i apenga gu fugo ani apehe wenengai te. Ya mo ani namanga asadatise ka inido yó wenengai? Gi mangapai re du Fugo Mbori aya si ngbaa. Pauro akepai fu gu dungurati nadu Roma yo, nga gu nakodi aYuda na agu aGendiria nangia aidipase, ki yaa: “Oni di akuaroni . . . ku gume wa di Kristo roni a ku gume, sa ga Mbori taarimo.” (Rom. 15:7) Ya mo boro ho rogo gaoni dungurati si aida oni ini ní wenengai?
19 Ginipai rengbe ani ka mangaha ka sa ziazia toro si mangisunge rogo gaani raka? Rogo gu kekepai naye fuo gere, ani nika makiapai tipa gi sanahe re wa ani kaa wisigopai tipa gu yangada apapara zuzu toro nye koyo.
[Gu rukutu kekepai du bandu waraga yos]
a Gu zuzuhe Yesu apepaha re nakoda “zuzu Toro” gbiati “gu zuzuhe nga ga ngbarani” nga gu akristano afuhe fu Mbori ni manga yó sunge tungusapai.—Eb. 13:15.
b Pa Amotumo 19:18 nayaa: “Ka oni niíri nga bape watadu kpi pai kuti awiri gaoni aboro ya, ono oni akpí nyemu akuaroni wa oni akpi nyemu tironi.” Abarumbatayo rogo pambori nga ga aYuda yó akakuti gupai nga, ‘awiri gayo aboro’ na ‘akurayó’ angia kina aYuda sa. Si aidi aYisaraere du nikparakparayo ti kura yangada aboro. Ono tie, anga gipai re afubee sa gu bipai nadu ti agu abarumbatayo rogo pambori nadu rogo bambata sa kama agarã nga aguyo naaya wee, agu aboro angianga aYuda ya i nga avurayo na si naida i sogoyo asoga te.
Gaoni Karagapai Nga Gine?
• Wai rengbe ani ka yugo ndikidi nyemuse tipa awirinarani?
• Tipagine duhe ti ni ninyanyakipa pai ani mangisunge fu Yekova na ngbarago?
• Wai rengbe ani ka fubee sa gu zereda na kpamiatise du rogo dungurati?
[Gu sura du ti kpewaraga 25]
“Ndikidi AKristano Du Re”
Buku duho nafura tipa wai i arungosi aDezire Yekova Germani yo nape gupai paranga Yuda sa i aziko apehe ho ko abi aDezire Yekova ni nibambataha fuo nduyo naako kurogo gu bataya zizi aboro i adu rogoho.—Between Resistance and Martyrdom—Jehovah’s Witnesses in the Third Reich.
Fugo gu paranga Yuda re nga: “Ho i ayeni na ani nga aYuda rogo gu bataya nadu Dachau yo kurogo gi kura bataya re, gu kura aYuda atona ka higo gayó ahe dunduko berani i andu ka ngba behe na ani. . . . Mbata fu i ye na ani, ani anaaundo tirani aundo. Ono fuo ye yó na ani kurogo gu ba boro adu rogoho bangbanda unga na kpio, boro aaberã kina pa batasa tiní, bangirini ki go ti akurani. Ono oni bingo gupai aBawiriki Ziazia Kekeapai [nga aDezire Yekova] aamangaha. Ti gu regbo re, i aamangasunge nyanyakii gbe, kini mbakadi agene ime. Rago aima zera gbe na i kini ru rogo bazezere ime rogo uru pitipiti. Boro ho naini wai i aahi gipai re te. I ayawee Yekova du naafu ome fuyó. Gomoro aamanga yó amanga gbe. Ono ginipai i anaamangaha? Gupai i anaamangaha nga, i anidungura gayó kpakuto kurogo ba sa, ki di beberehe tipa tiyo, ki fu gu yangadaha re fu agu akurayó aidipase i anaaye naayó Dachau yo. I anaadia yó kugume kini nyoro pangbayo. I anikpari fu Mbori mbata fu i ri gayó kpakuto. Fuo riyo ho, i animbiki kidu na ngbarago. I aniya wee gomoro amanganga yó berewe te. Gu regbo re gu mi ada kuti gupai nga: Ndikidi aKristano du re.”
[Gu sura du ti kpewaraga 23]
Ya mo oni nangbe regbo rogo aʹuru dunduko tipa ka mbeda na Yekova?