Oni Irisi ‘Guhe Mbori Nakpamia Ha’

1, 2. Ginipai si aida AEbere 13:4 fõngbadu rani yo ani mangihe?

YA MO mo naakpinyemu kaa fu irisa fu Yekova? Si nirengo nga mo naakpinyemu kaa fu irisa afu fuko! Ko ima rẽ tipa mo fu irisa fuko na ko kidohe nga ko nika irisa ro airisa a. (1 Sam. 2:30; Snz. 3:9; Yugo. 4:11) Ko naida aida a mo yugu irisa fu kura aboro, ni kpiapai fu airangbii. (Rom. 12:10; 13:7) Ono kura bangiriba kinaho gbe ko aida mo yugu irisa rogoho. Si nga rogo rogatise.

² Gu mokedi nangia Pauro akepai ki ya: “Rogatise du ni irisiirisi pai dagba roni dunduko, na barame ka si du nga na birikobiriko pai ti ni ya.” (Eb. 13:4) Anga kungbo fugo gbua Pauro aapehe te. Ko aagumba gupai fu aKristano nga si naida i irisi rogatise, naida ka ya, i naabihe na nyanyakipaha. Ya mo wo du mo abi rogatise, gbe gamo rogatise, ka singia badiarogatise bero?

3. Gini nyanyakipa rugute Yesu afuhe tipa rogatise? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

³ Ka singia mo nayugo irisa tipa rogatise, gure nga mo napekafuo bawene kpiapai. Yesu ayugu irisa tipa rogatise. Ho aFarusi asana Yesu ni tipa mbutise, ko agumba gupai Mbori apehe tipa bambata rogatise nga: “Si du boro niguari ti ni pati bani na nani ki ka kuti diani; i ue ki du wa boro sa.” Ko agbia kurapai kutini berewe nga: “Gu Mbori akpamia re ka boro kparanga ha ya.”​—Oni gedi Marako 10:2-12; Bam. P. 2:24.

4. Ginipai Yekova asigiraha tipa rogatise?

⁴ Yesu aima ida kuti gupai nga Mbori du nakusi gupai nga ga rogatise na si naida rogatise nyeanye kindi. Mbori aagumbanga gupai fu aAdamu na Eva nga rogatise nyasi rogo mbutise yo te. Gupai Mbori asigiraha tipa gu rogatise naadu ati Edene yo angia, rogatise du bangbanda kumba sa na dee sa, “i ue” ki gbiatiyo sa rogo nyenye rogatise yo.

AGU APAI NAˈARIA ROGATISE TIPA BETE REGBO

5. Gini ariapai du kpio na ni kurii rogatise?

⁵ Ono tie, mo ima ino gupai nga ga Adamu ingapai aye na aˈariapai. Bambata ariapai angia kpio, nga gu narengbe ka ye na ariapai rogo rogatise yo. Ani ima rengba ka bi gipai re rogo gupai yo gu mokedi nangia Pauro akehe ho ko aasakapai ni tipa gupai nga aKristano tii ga Moize aNdiko te. Ko ayugu gupai nga kpio nadigiso rogatise na gu boro gani badiarogatise nakpi ima rengba ka manga rogatise berewe.​—Rom. 7:1-3.

6. Waigu ga Moize aNdiko ayugu ga Mbori bipai tipa rogatise?

⁶ Gu Ndiko Mbori afuhe fu gu rikaaboro nangia aYisaraere adu na apai rogoho dunduko tipa rogatise. Ni kpiapai si anaambu gene fu gu Yisaraere naaningia kumba ko rogo dungu adee, nga gu mangapai naaima duho mbata fu Mbori fu gu Ndiko re fu awiri Yisaraere. Ono tie, gu Ndiko re anaabanda adee abanda gbiati agude tipa ka i naamanganga yo gbegberẽ ya. Ni kpiapai, ho gu kumba nga boro Yisaraere anidi kanga ni diako na kusa ko ki di ue dee berewe ni diako, si aniidi gupai nga ko naangerafuo agu azingo kindi nga ga bambata diako wa gu nga kaa ye na riahe furi kini ngbe roko furi, na kini mangi agu apai si aidaha be arogotise. Mbori aaida gupai nga ko banda ri na kini ngerefuo ri. (Gate 21:9, 10) Ani tii ga Moize aNdiko te, ono gipai re nayugo gupai furani nga Mbori nabi rogatise na nyanyakipaha. Ya mo gipai re aundongo ro mo irisi rogatise te?

7, 8. (a) Ringbisihe kuti Pa Fu Rugute ni Ue he 24:1, ginipai ga Moize aNdiko aagumbaha tipa mbutise? (b) Yekova nabi mbutise wai?

⁷ Ginipai ga Moize aNdiko aagumbaha tipa mbutise? Wa vura duhe nga Yekova aaidanga kumba na diako mbutiyo te, Ndiko anaambugene ambu fu gu kumba naaningia Yisaraere ko mbu diako ka si dunga ko “bi gu pai ti ri angba nga ya.” (Oni gedi Pa Fu Rugute ni Ue he 24:1.) Ndiko aasakangapai tipa ginipai du ‘naangba nga ya’ te. Ono tie, si ima rengba kadu nga si aningia gupai du ni pazee watadu kerepai, angianga kungba rukutu aingahe gbua ya. (Pa Rug. 23:14) Si nafu kina gberãrago nga, ti regbo Yesu, badungu aYudo nanaambu tiyo na gayo abadiarogatise “tipa apai dunduko.” (Mt. 19:3) Si tie nirengo nga, ani akpinga nyemu ka sonosa ngbatunga gu gayo bipai re te.

⁸ Gu nebi nangia Maraki ayugu ga Mbori bipai tipa mbutise. Ti rago ko, gupai nga kumba mbu ‘de parangani’ aima kio, isoke tipa ka dia paranga dee pagano. Nibipa ga Mbori bipai tipa rogatise, Maraki akepai ki ya: “Mi nasoga pa mbu de.” (Mara. 2:14-16) Gupai re adu ringbisihe kuti gupai Fugo Mbori apehe tipa bambata rogatise nga: “[Kumba] nihe bani . . . na nani, ki ka kuti diani, i ki du wa boro sa.” (Bam. P. 2:24) Yesu aima songoda ga Bako bipai tipa rogatise ho ko aya ni wẽ: “Gu Mbori akpamia re ka boro kpara nga ha ya.”​—Mt. 19:6.

NDUPAI HO GBUA SA TIPA MBUTISE

9. Wai du rengbe ani ka giarogo agu afugo Yesu yo du rogo Marako 10:11, 12?

⁹ Boro ima rengba ka sanahe nga, ‘Ya mo ndupai ho rengbe ka sa Kristano nimbu gani badiarogatise na ki mangi rogatise na kura boro berewe?’ Sidu, Yesu agumba gako bipai tipa mbutise ki ya: “Gu ni ka mbu diani, ki di kura de, ni mangi bari ki ingi pai kuti diani. Ka de mbu kumbari ni tiri ki di kura ni, ri mangi bari.” (Mk. 10:11, 12; Rk. 16:18) Si tie ziazia nga, Yesu aima du na irisa tipa rogatise na ko kini idi kura aboro du na irisa tipa rogatise kinawo a. Ka kumba mbu diani (watadu ka dee mbu kumbari) tipa kungba ndupai gbua na ki mangi rogatise berewe na kura boro, gure nga ni namanga bäri. Gipai re nga rengo mbiko ka boro mbu gani badiarogatise tipa kungbopai gbua, gu rogatise re ata digongo te. Bangiri Mbori, i ue dunduko kindi nga “boro sa.” Kurigure, Yesu agumba gupai nga gu kumba mbu gu diako nga boro wenesa, gure nga ko namaa ri ngba kerepai yo tipa ri mangi bäri. Waigu rengbehe kadu wo? Ti agu aregbo re, gu dee i animbu ri aima rengba ka ida ka manga rogatise berewe tipa kaa gbia marã si naaundo ri. Ngbatunga gu manga rogatise berewe re arengbe kadu wakina manga bäri.

10. Gini ndupai rengbe Kristano ka mbu gani badiarogatise ti ni na kidu na ranirii tipa ka manga rogatise berewe na kura boro?

¹⁰ Yesu aima pepa gu ndupai rengbe rogatise ka digo ti ni ki ya: ‘Ya mi fu roni wẽ, gu ni ka he diani tipa kura pai angia nga pa bari ya [gu pa-Giriki nga, por·neiˈa], ki di kura ri, ni namanga bari. Gu ni ka di gu de i nihe ri, ni namanga pa bari.’ (Mt. 19:9) Ko agumba kina ngbatunga gupai re rogo gu gako tungusapai yo naadu rii bagangara yo. (Mt. 5:31, 32) Ti agu aregbo ue re, Yesu afura tipa “pa bari.” Gu fugo re nabipa badungu agu akodaba nga ga ingaapai du dagba agu aboro angianga arogotise ya, agu aingapai re nakoda bäri, sunge banambara, kodaba bangbanda agu aboro angianga arogotise ya, kodaba dagba kumba na kurako watadu dee na kurari, gbiati kodaba na anya. Ni kpiapai, ka si du nga, kumbakudee mangi pa bari, diako ima rengba ka diaberã singia ri naida ka mbuko watadu ri aidanga ha te. Ka ri mbuko, Mbori bingo yo berewe ni arogotise te.

11. Tipagine rengbe Kristano ti ni ka diaberã ka zanga mbutise ka si vura du vurũ nga ndupai kina beni rogo Ziazia Kekeapai yo tipa ka mangaha wo?

¹¹ Oni tingidi gupai nga, Yesu aapenga gupai nga ka badiarogatise mangi pa bari (por·neiˈa), mbutise du wa ka si mangi te. Ni kpiapai, diakumba ima rengba ka sia gupai nga ka nye rogo gari rogatise yo ka si vura du vurũ nga kumbari amangi wasiwasi kodaba. Ri ima rengba kaa kpinyemuko kindi; ri ima rengba ka mbupai fuko na i ki mangipai wa sa na ko tipa ka mbakada gayo rogatise. Ka gumba guhe nga rengo, ka singia ri mbu kumbari ono ka ri amanganga rogatise berewe na kura boro ya, ri ima rengba ka gbia tiri na akpakarapai. Ni kpiapai, ginipai rengba ka manga tipa agu ahe ka ri du na zingoho gbiati gari nyemupai nga ga kodaba? Ya mo ri rengbe ka sungo nisa ri? Gini ariapai rengbe mbutise kadu na ni kurii awiiri? Ya mo mbutise asaha ni mbumbuhe tipa ka sonosa awiiri rogo rengo yo? (1 Kor. 7:14) Si tie ziazia nga, gu badiarogatise nga boro wenesa mangi mbutise ima rengba ka gbia tini na kere dungu akpakarapai.

12, 13. (a) Ginipai namangi rogo ga Osea rogatise? (b) Tipagine Osea adi Gomere ti ni ni diako berewe, na ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gako rogatise?

¹² Gu kpiapai nga ga gu nebi nangia Osea nayugo badungu apai furani tipa wai Mbori abi rogatise. Mbori ape gupai fu Osea nga ko di dee rimori angia Gomere, nga gu ri si adu nga ri nika ye ka da kusa ‘nga debari, na [ki] vungu awiri debari.’ Gomere ‘adu na gude ki batika kumbagude [fu Osea].’ (Osea 1:2, 3) Kusa, ri abatika degude gbiati kura paranga, si nawira gupai nga ri avungu agu agude re na kura kumba kia. Wa si avura du vurũ nga Gomere amangi bäri naima susa bara sa, Osea aambunga ri te. Ni yangaraha, ri ambu Osea na ki da ni kanga. Ono wa si avura duwo, ko andu ki ngbe ri berewe. (Osea 3:1, 2) Yekova aamangasunge na Osea tipa ka yugo wai Ko ambupai ni dunguhe fu aYisaraere fuo i zanga du ni ruruyo fuko na kini irisi kura ambori. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gipai re?

¹³ Ka si du nga ga Kristano badiarogatise mangi wasiwasi kodaba, gu Kristano nga boro wenesa na diaberã tipa ka mangaha. Yesu aya gu ni nga boro wenesa ima rengba kadu na ndupai be ni tipa ka manga mbutise na ki mangi rogatise berewe na kura boro. Ono tie, gu badiarogatise nga boro wenesa ima rengba ka mbupai fu gani badiarogatise. Ka ni mangihe wo, si dunga ni gbegberẽpai te. Osea aima dia Gomere berewe ni diako. Bara sa kindi Gomere akaraga tiri fuo Osea, si aaidanga ri kodiba na kura kumba berewe te. Si aima dia regbo ka Osea “amánga nga [kodaba]” na Gomere ya. (Osea 3:3) Ono tie, fuo regbo kusa, Osea aima kodaba na ri berewe, rogo gi gene re, si kini yugu wai Mbori adu na nyemu ka dia aYisaraere berewe kugume, na ki tona gako pagume berewe na yo. (Osea 1:11; 3:3-5) Ginipai gipai re ayugoho furani tipa rogatise? Ka gu badiarogatise nga boro wenesa diberã tipa ka kodaba berewe na gani badiarogatise, gure nayugo gupai nga gu badiarogatise nga boro wenesa re ima mbupai fu gani badiarogatise. (1 Kor. 7:3, 5) Fuo gure, ndupai dunga ho berewe tipa mbutise te. Ti ngbafuo gure, si naida agu arogotise re mangipai sa tipa ka undo tiyo tipa kaa bi rogatise wa gu Mbori abihe.

ONI YUGU IRISA ZAVURA ROGO GU ROGATISE DU NA AKPAKARAPAI

14. Ringbisihe kuti 1 AKorindo 7:10, 11, ginipai rengbe ka manga rogo rogatise yo?

¹⁴ Si naida aKristano dunduko mangi ome tipa kaa yugo irisa tipa rogatise, wa gu aYesu na Yekova amangaha. Ono tie, kura aboro ima rengba ka zanga mangaha wo, bambiko aboro ni rengberengbe yo te. (Rom. 7:18-23) Sidu, si airiwongo tirani ka ino gupai nga kura aKristano rogo bambata sa kama agarã adu na akpakarapai rogo gayo rogatise yo te. Pauro akepai nga, “ka de guari nga pati kumbari ya”; wa si avura duwo, gipai re aamanga amanga ti kura aregbo.​—Oni gedi 1 AKorindo 7:10, 11.

15, 16. (a) Gini sasa si aida arogotise du na ni ka si vura du vurũ nga akpakarapai rogo gayo rogatise yo, na tipagine? (b) Wai du gipai re abi gu wirina adunga gani badiarogatise ni idipase ya?

¹⁵ Pauro aasakanga pai tipa gini ngbatunga apai nanaasa arogotise i kparaka te. Ni kpiapai, ani ima ino gupai nga anga gu kpakarapai re aadunga adu nga kumbakudee du naanimangi wasiwasi kodaba si kini mbugene fu diani ni mangi mbutise na ki mangi rogatise berewe te. Pauro akepai nga, gu dee kparaka na kumbari, si naida ri “nye ni sa ri, na ri mbakadi pai na kumbari berewe.” Si du, Mbori aabi yo kindi nga i nga arogotise. Ga Pauro rugute angia, ka si vura du nga kina gini kpakarapai du mangi vurũ, ka wasiwasi kodaba adunga rogoho yo ya, si naida arogotise mbakadi gayo pai berewe ki tona raka sa. I ima rengba ka sana abaakumba rogo dungurati tipa undo. Si aidanga abaakumba ngbe na kura boro te, ono si naida gupai nga i fu agu arugute du mburuhe rii Ziazia Kekeapai.

¹⁶ Si nawira gupai gbe nga tagbagapai ima rengba kadu ka si du nga kura badiarogatise sa nga idipase naida ka raka kuti agu arugute nga ga Mbori. Ho du akpakarapai ni rogo gayo rogatise, ya mo si naida i kparaka? A wa i nigumbaha mbata, Ziazia Kekeapai nagumba gupai nga wasiwasi kodaba nga gu yangara ndupai rengbe ka ye na mbutise, ono si agumbanga gu nduapai rengbe ka ye na kparaka te. Pauro akepai ki ya: “Gu de du na kumbari adu nga na idapase ya, ni ki idi ka nye na ri, ka ri mbu nga kumbari ya.” (1 Kor. 7:12, 13) Gipai re nabi parani abi areme a.

17, 18. Tipagine gu kura aKristano anye ti ni rogo gu rogatise du na akpakarapai?

¹⁷ Ono tie, kura aregbo kinaho gu kumbakudee “adu nga na idapase ya” ayugoho nga ko aidanga ka “nye” na diako te. Ko ima rengba kaa manga ri gbegberẽ, zavura si ki da ti gupai nga ri nabihe nga kpotori watadu gari raka ima du ngbapai yo. Ko ima rengba ka ká kaa undo ri gbiati aborokporo watadu ko ima rengba kaa maa gari padu rogo toro yo wenengai ngbapai yo. Ho du pai ni wa gure, Kristano ima rengba ka diaberã ni ti ni nga si rẽarẽ i kparaka, bambiko gako mangaapai nayugo gupai nga ko aidanga ka “nye na ri” te. Ono gu kura aKristano rogo gi ngbatunga kere kpakaraapai re diberã tipa ka zanga kparaka; i nahipai na kini asadi ka mangapai tipa ka mbakada gayo rogatise. Tipagine i nadiberã ni ti ni tipa ka mangaha wo?

¹⁸ Ka arogotise kparaka rogo ngbatungapai wa gu re, i kindi ue nga arogotise. Ka i aaraka ni bakiakia, i dunduko ue nika gbiatiyo agbia na agu akpakarapai i nipe paha kusayo. Gu mokedi nangia Pauro afu kura ndupai tipa gupai si aida ti ni arogotise nye sa. Ko akepai ki ya: “Gu kumba adu nga na idapase ya, ni du ziazia mbiko diani, na gu de adu nga na idapase ya, ri du ziazia mbiko kumbari. Ka si adu nga wo ya ka awironi adu nga gigiri ya, ono awere i ziazia.” (1 Kor. 7:14) Badungu ruru aKristano ima nye na gu gayo abadiarogatise angianga aidipase ya akpakarapai ki vura du vurũ. Rago nangba angba tiyo ho gayo abadiarogatise ada ni ni aDezire Yekova, bambiko gupai nga i anye na yo zanga kparaka.​—Oni gedi 1 AKorindo 7:16; 1 Pet. 3:1, 2.

19. Tipagine agu adungurati nga ga aKristano nahi ti ni be agu aboro du na diabese rogo rogatise yo?

¹⁹ Yesu afu rugute tipa mbutise, na gu mokedi nangia Pauro ki fu rugute tipa kparaka. I dunduko ue naaida ga Mbori amoyambu du na irisa tipa rogatise. Rogo zegino areme dunduko, agu adungurati nga ga aKristano ima hi be agu aboro du na diabese rogo rogatise yo. Mo ima rengba ka bi badungu agu arogotise du na ngbarago rogo gamo dungurati. Agu awirina nga akumba du rogo dungurati nakpinyemu adiayo na adiayo kini kpinyemu yo na kini irisi yo, i dunduko nayugo gupai nga rogatise ima rengba kadu ni irisiirisihe. Ani ima rengba kadu na ngbarago nga amirioni kumbakuadee na adiakumba nayugo gupai nga rengo du Fugo Mbori agumbaha nga: “Bambiko gere boro nihe abani ti ni na nani, ki ka kuti diani; i ue ki du adu ni borose sa.”​—Ef. 5:31, 33.