Bawene Raka ti Ngba ga Yekova Sunge

MI ASONO ROGO GU NGBADIMOKPORO ABORO ADU NA GAYO APAMBORI ROGOHO NI BAKIAKIA

I avungu re rogo gu garã nangia 1934, avungure aye Switzerland yo ku Timmins yo, nga wiri tooni gbata du Ontario yo, Canada yo. Bara rogo gu garã nangia 1939, nina atona ka geda gu magazini nga Ngbaõbambu Sinziri na kini ndu tipa agu adunguratise nga ga aDezire Yekova. Ri aga na mi gbiati awirinina sita. Ngbutuko, ri ada ni Dezire Yekova.

Rago aangbanga ti buba nga Nina da ni Dezire Yekova te, ono Nina aima kpinyemu rengo na ri aima diaberã ka ka kutini. Na zavura ri akakuti rengo bara rogo tonatona agu agarã nangia 1940 ho i arugusi gu sunge nga ga aDezire Yekova ni Canada yo. Na ri ti aregbo dũ anaamanga fu Buba rogo weneringise na irisa, na zavura ho ko anaafura ni furi ngba gbegberẽ gene vurũ. Gari wene kpiapai aundo re gbiati awirinina tipa ani diberã ka iriso Yekova a. Ni yangaraha, ani aima du na bakere ngbarago ho Buba aˈaria sinoko ni na ki tona kaa mangapai na gaani aborokporo ngba wene gene.

TONA MANGASUNGE KINDO TI AREGBO DŨ

Rogo gu garã nangia 1950 kito, mi andu tipa gu bakere dunguratise nangia Theocracy’s Increase Assembly namangi New York City yo. Tingbafuo mi bi awirina nga akumba na adee rogo zegino dunduko na ki degeture kuti agu asasanahe nangia ga agu aboro nakuru rogo gu Sukuru Nga Girada, si afõngbadureyo mi mangi bakere apai fu Yekova! Mi adiberã susi gu nidu mbata tipa ka rimo sunge Kindo ti aregbo dũ. Nibasa tifuo mi karaga tire ku kporo yo, mi afu rimore tipa ka mangasunge ni bazakigene. Gu be-basunge du Canada yo akepai fere, na ki fu gu berãpai nga si naida mi zi bapatiza mbata. Mi azi bapatiza rogo gu garã nangia 1950 rogo Tanvuo 1. Diwi sa kusa, mi ada ni bazakigene na mi agbia gimi bambata sunge rogo gu gbata nga Kapuskasing. Gu gbata re aima turo nikerehe ti gu ba gimi aborokporo aaraka rogo yo.

Rogo gu garã nangia 1951 bara rogo Marungu yo, be-basunge asana aDezire Yekova nga aguyo naape French tipa i ga kurogo gu papara Quebec i aape French rogoho. Bakere zingo abatungusipai nadu yo. Mi ape French ape na pa-Ngirisi, sidu, mi aima dia gu yambahe re kugume, na i ki kedi re ku Rouyn yo. Mi aainongo boro yo wagusa te. Gu he sa nadu bere nga kina adresi a wa mi nipehe mbata. Ono apai aima ndu ni bawenehe. Ani na Marcel ada nga wene abakure, na mi aima gbia ngbarago ti mangasunge Quebec yo tipa agarã biama, ni yangaraha, mi ada nga kparakpara bazakigene.

GU SUKURU NGA GIRADA GBIATI IMA PA MAABANGIRISE

Ho mi adu ni Quebec yo, mi adu na bakere ngbarago ka gbia yambahe tipa gu Sukuru Nga Girada nga namba 26 South Lansing yo, du New York yo. I akusi agude sukuru rogo gu garã nangia 1956 rogo Wegebe 12, na i akedi re ku rogo gu ringara i ayambaha awere nga Ghana,b West Africa yo. Ono mbata fu mi ndu, si aaida mi karaga tire ku Canada yo tipa “bete aposo” daho gimi awaraga nga ga nduge ku rogo kura ringara nika kura ni.

Mi asungudi agu awaraga re tipa adiwi saba Toronto yo tipa si kuru. Ti gu regbo re, gu ngbadimo kporo nga ga Cripps nadi re ku kpuyo yo, na mi aye ka ino wiriyo nga Sheila. Ani atona ka kpinyemu tirani. Ho mi aaida ka sana ri ni tipa rogatise, gimi waraga nduge ku rogo kura ringara akuru. Ani na Sheila amangi kparakpee tipa gipai re, na ani adiberã nga mi ndu andu tipa gimi sunge. Ono tie, ani adiberã kaa keda kina awaraga dagba tirani ka sungudo ka bi singia ani rengbe ka manga rogatise kumbatayo. Gu diaberã re aima kpakara, ono nibi wai apai amangi, si angia wene diaberã.

Tingbafuo mi ndu tipa diwi sa rogo gatara, gu bakurungba ninaatinda ahe gbiati tiara, mi ada Accra yo, Ghana yo. I asia re yo mi du ni babi rimbasa. Si aakoda ta vuru Ghana naabaha gbiati agu aringara nambedi na ni wa gu nga Ivory Coast (du awere nga Côte d’Ivoire) gbiati Togoland (du awere nga Togo). Badungu aregbo, mi anaata nisare na gu tarambiri nangia ga be-basunge. Mi anaagbia ngbarago ti ta kaa biko awirina ni bakerehe!

Ti digido aposo, mi anidu na asunge ti regbo gu bakere adunguratise naaningia ga arame ue. Bambu Bakere Dunguratise anaadunga berani te. Sidu, awirina anirengbe ka dua ngbarangbara bambu mangarara rogo nganzi ki moi akpembiro riihe tipa si du ni nzereme be kere faa uru. Mbiko gupai nga agu ahe i azeresa riahe na ni (refrigeration) anaadunga bapasa riahe yo te, awirina anaambu anya ni kina unga ra mbembedi tipa ka pasara ni riahe fu agu aboro nanaaye tipa bakere dunguratise.

Bete weneapai aima manga furani pati gu bakere adunguratise re naba mongo tirani. Ti gu regbo Herb Jennings,c nga kuare ni mokedi aamanga gumbapai, bagara azubo bapasa riahe yo. U aoro dagba tambara na agu aboro nadu pati bakere dunguratise. Herb arugusi manga gumbapai, na gu bagara re kini mangi mbangirimbangiri. Ono ngangarã awirina biama azi ru na ki ndu na u ku bapasa riahe yo wa agu aboro nadu pati bakere dunguratise yo aatangbayo.

Rogo agu auru nangia ga bakere adunguratise, mi ayugo gu gaani vidio fu aboro nga The New World Society in Action rogo agu agbaria nadu mbembedi. Tipa ka manga gipai re, mi aniasi pusi kperoko bangbanda duadua angua ue watadu angua ue. Aboro gu gbaria re aima kpinyemuhe gbe! Tipa badunguyo, si angia bambata regbo fuyo i bi vidio. I ata beyo na woroho kuari gbe ho i abi gu paparaha ni nga aboro nazio bapatiza. Gu vidio re nirengo aima undo agu aboro nabihe i ini gupai nga ani dunduko rogo zegino nga kodikodi riigbu sa.

Tingbafuo mi di agarã wa ue ku Afirika yo, mi adu na ngbarago ka ndu kupati gu bakere dunguratise nga ga dungu aringara rogo gu garã nangia 1958, New York City yo. Mi adu na bakere ngbarago ka bi Sheila, naye Quebec yo, nga gu ba ri aamangasunge kparakpara abazakigene rogoho. Ani aima digo nikeke awaraga dagba tirani, ono awere, ani gbia tirani berewe sa, mi asana ri tipa ani mangi rogatise na ri, na ri aima idaha. Mi ake waraga fu Wiriba Knorrd na ki sanako singia Sheila rengbe ka manga gu Sukuru Nga Girada tipa ani kodi tirani na ri ka mangasunge Afirika yo. Ko aima idaha. Ni yangaraha, Sheila ada Ghana yo. Ani amangi rogatise Accra yo, rogo gu garã nangia 1959 rogo Tanvuo 3. Ani abi gupai nga Yekova aima fu maku fu rani nzunzu tipa maa ani ko ni bambata boro rogo gaani raka yo.

MANGASUNGE KINA SA CAMEROON YO

Rogo gu garã nangia 1961, i afu sunge furani rogo gu gbata nga Cameroon. Awirina asana re mi undo tipa ka sigira vovo be-basunge yo, sidu, mi aamangasunge ni bakerehe gbe. Bambiko wa i asia re mi naangera kurii asunge Cameroon yo, dungu apai si aaida mi wirikihe. Sidu, rogo gu garã nangia 1965 ani aini gupai nga Sheila adu na vuse. Mi ima ida kuti gupai nga si aima du ni kpakarakpakaraha furani ani berẽ gupai nga ani nika da ni avunguagude. Ono tie, wa ani atona ka du na ngbarago tipa gi vovo sunge re na kini mbakadi tirani tipa ka ga ku Canada yo, kerepai amangi.

Gude ati ti Sheila. Munganga ape gupai furani nga gu wirani re angia kumbagude. Gipai re amangi agarã wa 50 kusayo, ono bangirani aagonga ti ni te. Wa vura duhe nga gupai namangi rani re aima ba gberãrago tirani nikerehe, ani anye kindi kina ti ngba gaani sunge nga gu ani aima kpinyemuhe gbe.

Awirina Cameroon yo anaagbia tiyo dedede na arungosiro bambiko i aangbenga na agu apai nga ga birĩ-zogarago te. Apai aima du ni kpakarakpakaraha gbe ti regbo bawaraga kadu ni bazogo. Rogo gu garã nangia 1970, rogo Merekoko 13, gupai ani aaberãha nga ka si mangingo te amangi, ho i arugusi gu sunge ni nga ga aDezire Yekova. Irangbii adi gaani bawene vovo be-basunge, nga gu ani aga ku rogoho adiwi bisue gbua kusayo. Mbata fu poso sa, amokedi dunduko​—kodihe na Sheila gbiakuti re​—i ado rani vuru gu ringara re. Si aima kpakara ni ka mbu awirina ni giirani bambiko ani aima kpinyemu yo ni bakerehe na ani abaka bangirani abaka tipa gupai narengbe ka manga yo.

Ani araki tipa adiwi sita rogo gu be-basunge du France yo. Yo nga ha re, mi aandu kindi kumbatayo kaa manga ome tipa kaa ngerafuo agu azingo nangia ga awirinarani Cameroon yo. Rogo Banduru rogo gu garã re, i akedi rani ku rogo gu be-basunge du Nigeria yo, nga gu natona kaa ngerafuo gu sunge nadu Cameroon yo. Na agu awirina nadu Nigeria yo adi rani kugume esuesu, na ani aima gbia ngbarago ti mangasunge yo tipa dungu agarã.

MANGA KPAKARAKPAKARA DIABERÃ

Rogo gu garã nangia 1973, si aaida ani mangi kere kpakarakpakara diaberã. Sheila aima digo nimbu be gu kere akpakarapai nga ga kaza kpotose. Ho ani adu ni New York yo tipa bakere dunguratise, ri asu na kpee na ki gumba gupai fere nga: “Ka mi ndunga kumbatayo kaa manga gi sunge mi amangaha re berewe te! Omere ima bata na mi nawoka dedede.” Ani aima digo nimangisunge na ri tipa agarã niima susa 14 West Africa yo. Mi aima du na ngbarago na ri tipa wai ri aamangasunge niruru ri fu Yekova, ono si aaida ani mangi bete aˈariapai. Tingbafuo ani sakipai tipa gaani kpakarapai, na ki mangi kparakpee tipaha nyanyaki, ani adiberã nga si naida ani karaga tirani ku Canada yo, nga gu ba ani arengbe ka ngerafuo gari kaza gbe rogoho. Pa mbu ani gaani sunge nga ga amokedi na sunge Kindo ti aregbo dũ, angia gu kere kpakarakpakara adiaberã ani amangihe.

Ho ani akaraga tirani ni ku Canada yo, mi agbia sunge fuo kuru bakureami, nanaamanga gu sunge nga ga baga atorombiri rogo gu gbata nga Toronto ku nodiyo. Ani abi bambu ani atumo marã tipaha na ki ngbeke gu kuruahe i aima mangasunge na ni mbata, sidu, ani adu na rengba ka tona gaani vovo raka zanga ani rimisi tirani ku rogo bape. Ani aaida ka mbu gaani raka si du taata, ki du na gu maabangirise nga rogo kura uru sa, ani adu adu na rengba ka karaga tirani kuti ngba sunge Kindo ti aregbo dũ berewe. Kina ngbarani nazere, ho ani adu ni na rengba ka karaga tirani ni berewe niipo susi wai ani aberẽhe.

Mi atona berewe kaa undo sunge meka Bambu Bakere Adunguratise rago aNzengu Norval yo, Ontario yo. Ni yangaraha, i asia re mi du ni bangerekurii Bambu Bakere Adunguratise. Bete kpoto Sheila aima tona kaa ngba, na ani abihe nga ri ima rengba ka manga gi vovo sunge re. Sidu, ani aga ku rogo Bambu Bakere Adunguratise rogo gu garã nangia 1974 rogo banzinga. Ani aima du na bakere ngbarago kadu berewe ti ngba sunge Kindo ti aregbo dũ!

Si ni wenepai tie nga, ga Sheila kaza aangba kina kumbatayo. Tifuo agarã ue kusa, ani adu na rengba ka idapa gu sunge nga ga biko adungurati. Gu dagbarago re adu Manitoba yo, rogo gu papara Canada du ni bazezere he gbe. Wa si avura du wo, ani aima gbia ngbarago gbe ti gu nyemuse nangia ga awirina yo. Ani awiriki gupai nga anga gupai nyakipaha nga pa wari ani amangasunge ni te​—ono gupai nyakipaha nga kaa ndu kumbatayo kaa iriso Yekova rogo ai gu ba du ani rogoho.

MI AWIRIKI NYANYAKIPA PAI

Tingbafuo ani di dungu agarã kuti ngba sunge biko adungurati, i ayambu rani rogo gu garã nangia 1978 ani mangisunge rogo gu Betere du Canada yo. Fuoho aaturõngo te, mi awiriki kere nyanyakipa pai. I asia re mi mangi gumbapai du tipa saa sa na beberehe rogo French ti regbo gu kparakpara dunguratise namangi Montreal yo. Si nipa gberãrago tie nga, gimi gumbapai aaziongo ngbadu agu aboro yo naadegatuyo fere te, na wirina sa rogo gu Basunge Nabipa Sunge Tungusapai, afu rugute fere tipa gupai re. Ka pe guhe nga rengo, si aima ida mi ini gupai mi nainihe awere nga, anga mi nga wene bagumbapai te. Ono mi aadianga gu rugute re kugume wenengai te. Gaani fugodagbase aandunga wenengai te, na rago aima gberã tire bambiko mi aberẽ gupai nga ko aabisirapa ha abisira na ko aapenga gupai fere mi amangihe ni wenehe a te. Mi amangi ingahe ni bisira mi pa gu rugute re na pa gu gene i afuhe ngbaha na wai gimi bipai adu tipa gu boro nafuhe.

Tifuo bete aˈuru kusa, boro sa rogo gu Rondo Nga ga Be Basunge afura fere tipa gupai re. Mi aima ida gupai nga mi aadianga gu rugute re wenengai kugume te na mi aima ya mi nangia ingahe. Tifuo gure, mi afura fu gu wirina narugu re re. Ko aima mbupai fere rogo weneringise yo. Gupai re aima yugopa wai fere nyakipa du na umbasitise na ka bangire gonga ti ni te. (Snz. 16:18) Mi ima kpara fu Yekova bara dunguhe tipa gipai re, na mi ima diaberã ka zanga bi rugute berewe ngba gbegberẽ gene.

Mi ima dia agarã awere ku rogo gu Betere du Canada yo niima susa 40, na natona rogo 1985, mi aima digo ni du na gu momu nga ga mangasunge rogo gu Rondo Nga ga Be Basunge. Rogo Wegebe 2021, bawene diare nga Sheila ati ni rame rogo kpio yo. Kupati gupai nga mi nazingo tipa ri nikerehe, mi nagbia tire a na gimi akpakarapai nga ga kaza kpotose. Ono ga Yekova sunge ima sa re mi du zaaza ti ngbaha na mi na ngbarago nga ‘mi atingida nga pa gaha gbanga rame te.’ (Batu. 5:20) Wa vura duhe nga dungu kpakaraapai ima manga re rogo gimi raka, badungu weneapai ima manga fere nga gu sa re mi du na ngbarago. Pa maa mi Yekova ni bambata boro rogo gimi raka yo, na gu wene agarã 70 mi nadihe kuti ngba mangasunge Kindo ti aregbo dũ ima du nirengo nzunzu nipa maku. Mi namanga kparakpee tipa paranga awirina nga akumba na adee tipa i naandunga andu kindi kumbatayo kaa maa Yekova ni bambata boro rogo gayo raka a, bambiko mi ima du na gu kido nga i nika gbia ngbarago agbia ti agu amosoro na wene raka du naye sa kinaho ani airiso Yekova ni.