Asanahe be Agedihe

Waigu bagizo gu mbaraza nangia ga ga Soromo yekaru adu?

Gu mbaraza re angia papara gu ba aboro anaarimo rogoho ku rogo Ziazia ba yekaru yo. Ringbisihe kuti gu Baibiri nga ga pa-Ngirisi nga New World Translation of the Holy Scriptures nga gu i akusihe mbata fu gu i akusihe rogo 2023, si ape gupai nga, “bagizo gu mbaraza re adu wa bagizo mbiribe 20, basonaha ku ari adu wa bagiza mbiribe 120.” (2 Peka 3:4) Gu kura asasa fugo Baibiri ima pe gupai a nga basona gu mbaraza re adu nga “mbiribe 120” kuari yo nga gu nayugo gupai nga si arengbe kadu nga ametere 53 (dagba dundue 175)!

Ono tie, gu New World Translation i akusihe rogo 2023 ape gupai tipa gu mbaraza nangia ga ga Soromo yekaru nga: “Bagizoho adu wa bagizo mbiribe 20,” watadu bagizoho adu nga ametere wa 9 (dagba ndue 30).a Ani bingo bete gu nduapai i amangi gi ariapai re ti ni.

I apenga pa bagizo gi mbaraza re rogo 1 Abakindo 6:3 te. Rogo gu veresi re, gu boro nake gu papara Baibiri re nga Yeremaya, ko apepa bagizoho na bakio gu mbaraza re, ko aapenga pa basonaha te. Na rogo gu kapita ngbefuo gure, ko apepa futufutu apai tipa kura apapara gi yekaru re, kodihe na bakere bazundati ni zaragasizaragasi sirigi ni kirikiri he, abamaasaani bawe, na adangba ue ni sirigi naru zegiyo pati mbaraza. (1 Aba. 7:15-37) Ka si adu nzunzu nga basona gu mbaraza re adu nga 50 na si ki sono ki gba rii yekaru dunduko, tipagine Yeremaya aapenga pa basonaha ti ni ya? Zavura tifuo agarã sa kama kusa, agu abake apangbanga nga ga aYudo yo ape gupai nga, gu mbaraza re aasonanga kisusi ga Soromo yekaru dunduko te.

Wene abawirikipai na kina kapa singia gu ngapa yekaru re arengbe nzunzu ka songoda gu mbaraza basonaha adu nga bagiza mbiribe 120. Gu mbia nanigizo gbe na agu arago i anaameka ha na biriki ti agu aregbo naadu mbata, wa gu ngbadimo yekaru naadu Ezipeta yo, anidu ni bakiki he gbe kusende na kidu ni umbaha kuari. Ono ga Soromo yekaru adu kia. Wene abawirikipai idi kuti gupai nga, bagizo gaha ngapa aasusanga bagizo mbiribe 6, watadu ametere 2.7 (mbiribe 9), kuari yo te. Bawirikipai tipa gu kuru mekemeke arago naadu mbata nga Theodor Busink adigisihe na gupai nga: “Ringbisihe kuti bakio wai [ngbadimo yekaru adu], gu mbaraza re aarengbanga kadu nga bagizo mbiribe 120 kuari yo te.”

Si rengbe kadu nga ho i aake Baibiri ni berewe, i aakenga gupai du rogo 2 Pekapai 3:4 ni ruruhe te. Wa vura duhe vurũ nga gu kuru kekeapai nibee naadu mbata nape pa “120” rogo gi veresi re, gu kura kekeapai du aboro adu na kido kuti ni wa gu nga fifth-century Codex Alexandrinus gbiati gu nga sixth-century Codex Ambrosianus, napepa “bagizo mbiribe 20.” Tipagine rengbehe kadu ti ni nga agu aboro naadia gi kekeapai re ba ni kaa kehe kubani arengbe ka manga ingahe ti ni ki ke “120”? Gu fugo du tipa “sa kama” gbiati “mbiribe” nangera kina sa rogo pa-Ebere. Si rengbe kadu nga gu boro nake gipai re ake gu fugo nga “sa kama” kuba ni ke “mbiribe.”

Ono tie, wa vura duhe nga ani naasada ka rugatirani na gu futufutu apai du tipa ga Soromo yekaru wenengai, ani namaaberã rani gbe tipa gupai gu yekaru re aarukubaha​—nga gu bakere yekaru nga ga toro. Ani na bakere tambuahe nga Yekova yambu rani dunduko nga gako amoyambu ani irisiko rogo gu yekaru re!​—Eb. 9:11-14; Yugo. 3:12; 7:9-17.