Baibiri Nga Gu Buku Naaye Be Mbori

1, 2. Tipagine du Baibiri ti ni ni bawene gamahe be Mbori?

MO NI du wai ho bakureamo atunguo ro ni na gamahe? Mo nazakaha ni kina boro ipo, na ki du na ngbarago nga bakureamo berẽpa ro. Na ki tambua ni tipaha.

² Baibiri nga gamahe be Mbori. Agu apai si apehe furani ka ani gbianga ha rogo gu kura ba te. Ni kpiapai, si naya furani wẽ Mbori akusi ngbangbaturũ, kpotosende, gbiati bambata kumba na dee. Si nafu agu arugute foro rengbe ka undo ro ti gu regbo du mo na kpakaraapai. Rogo Baibiri yo, ani nawirikapai yo tipa wai Mbori nika digiso gako ringbisapai tipa ka sa kpotosende ni wene ba. Baibiri nga bawene gamahe nirengo!

3. Ginipai mo nika inopai tipaha wa mo nikaa wirika Baibiri?

³ Wa mo nikaa wirika Baibiri, mo nika bi gupai nga Mbori naida mo du ni bakureako. Ka mo awirikapai tipa ko dedede, gamo pabakure na ko nika nanyaka gbe.

4. Ginipai iriwo tiro nibipa Baibiri?

⁴ I ima sa Baibiri ku rogo afugo wa 2,600, na gu i nakusihe bangehe wa abirioni. Aboro bangeyo naima susa 90 rii kama rogo zegino dunduko nageda Baibiri kina rogo afugoyo yo. Na rogo aposo ni basasa, bange agu Baibiri i afuhe fu aboro ima susa mirioni sa! Nirengo, buku ho du wa Baibiri te.

5. Tipagine rengbe ani ti ni ka ya Baibiri nga “ga Mbori pai”?

⁵ Baibiri “aye be ga Mbori Toro.” (Mo gedi 2 Timoteo 3:16.) Ono kura aboro rengbe ka berãha nga, ‘Aboro du nake Baibiri, wai du rengbehe ka kadu nga si aye be Mbori?’ Baibiri nakaragapai nga: “Aboro agumba pai be Mbori, wa Ziazia Toro arugu yo.” (2 Petero 1:21) Gure wakina wai rengbe bairasunge ka ya fu gani bakeapai wẽ ni ke waraga. Da nika ngia ira gu waraga re? Bairasunge, angianga bakeapai ya. Wakina gure a, Bakusi Baibiri nga Mbori, angianga agu aboro nakehe ya. Mbori narugu yo i ke gako berãpai. Nirengo, Baibiri nga “ga Mbori pai” du rogoyo nga Fugo Mbori.—1 ATesaroniko 2:13; mo bi gu 2 rukutu kekeapai du ti digido gi buku re.

BAIBIRI NIRURU HE

6, 7. Tipagine rengbe ani ka ya ti ni Baibiri avundongo tihe te?

⁶ Si adi agarã nga 1,600 tipa i ke Baibiri. Abakekehe araki ti aregbo ni bakiakia. Aguyo angia wene abawirikipai na ka aguyo adunga wo ya. Ni kpiapai, gu kurako sa angia munganga. Aguyo angia abasopobino, abaziatĩo, ababanda anya, anebi, abasapungbanga, na abakindo. Wa vura duhe nga abakekehe adu ni bakiakia, agu apai du rogo Baibiri yo avundongo tihe te. Gaha akapita nafura kina riipa bangisapai sa.a

⁷ Gu bambata akapita nga ga Baibiri nasakapai tipa wai akpakarapai akuru ku rogo zegino, na gu yangara akapita fura tipa wai Mbori nika nyasariipa agu akpakarapai re na ki sa kpotosende ni paradizo. Baibiri na akutu apangbanga rogoho tipa aboro na si nayugo gupai nga dedede, ga Mbori ringbisapai du wa ka si digisitihe.

8. Mo funga agu akpiapai nayugo wai Baibiri afura ni ruruhe tipa agu apai nga ga birĩ-inohe.

⁸ I aakenga Baibiri tipa si niyugu birĩ-inohe (sainisi) watadu si du ni buku birĩ-inohe te, ono agu apai si apehe dedede tipa birĩ-inohe ni kina ruruhe. Gere nga gupai ani aidaha be gu buku naaye be Mbori. Ni kpiapai, gu kitabu nga Pa Amotumo na ga Mbori arugute rogoho tipa wai ka aYisaraere arengbe ka bandatiyó ti akaza. I ake gipai re bakuru kusayo mbata fu aboro inipai tipa agu agbiro naye na akaza. Baibiri nayugo gupai ziazia nga gi kpotosende re ni asi asihe rii he te. (Eyobo 26:7) Na ho dungu aboro aidi ni kuti gupai nga kpotosende ni kpasakpasa ha, Baibiri aima ya tigaha wẽ si ni kirikiri he.—Yesaya 40:22.

9. Gu gene abake Baibiri aape rengo ngbaha nayugo ginipai furani?

⁹ Ho Baibiri afura ni tipa kuru apangbanga, si ni ruruhe a. Ono badungu abuku-kuru-apangbanga naadunga ni ruruhe te mbiko abakehe aapenga rengo te. Ni kpiapai, i aakenga pa gu regbo avurayo adibeyo ba vura yo te. Kuba gure, abake Baibiri aape kina rengo tigayo zavura ho avura aYisaraere anadia ni beyo. Abakehe aima kepai a tipa agu aingahe i amangihe. Ni kpiapai, rogo gu kitabu nga Pa Geda Aboro, Moize ape gupai yo nga ko aima manga kere ingahe na Mbori ki fu rugute fuko tipaha. (Pa Geda Aboro 20:2-12) Gu gene abake Baibiri aape rengo ngbaha nayugo na ni nga si aye be Mbori. Si nga ndu gupai si aida ani kido ti ni kuti Baibiri.

GU BUKU HI BE ARUGUTE

10. Tipagine du agu arugute nga ga Baibiri ti ni ni wenehe tipa rani areme?

¹⁰ Baibiri “aye be ga Mbori Toro si ki rengbe tipa yugopai, tipa zapai, [na] tipa ruga aboro.” (2 Timoteo 3:16) Nirengo, agu arugute nga ga Baibiri ni wenehe tipa rani areme. Yekova ima ino wai ko amangi rani, si du ko ima ino wai du gaani berãpai na bipai. Ko ini rani wenengai kisusi wai ini ani tirani, na ko naida ani du na ngbarago. Ko ima ino guhe du ni wenehe tipa rani na gu du ni gbegberẽhe.

11, 12. (a) Gini wene arugute Yesu afuhe rogo Matayo kapita 5 kuti 7? (b) Gini kurapai rengbe ani ka wirikaha rogo Baibiri yo?

¹¹ Rogo Matayo kapita 5 kuti 7, ani nageda wene arugute yo Yesu afuhe tipa wai kadu na ngbarago, wai ka mbakadapai dagbarani na akuarani, wai ka kparakpee, na gu bipai si aida ani du na ni tipa marã. Wa vura duhe nga ko afu agi arugute re agarã 2,000 kusayo, si na ome ti ni kindi areme gbiati undo.

¹² Rogo Baibiri yo, Yekova nayugo agu arugute yo a furani nga gu naundo rani ani raki na gaani aborokporo wenengai, ani du ni amangisunge, na ani du na zereda na kura aboro. Agu arugute nga ga Baibiri rengbe ka undo rani ti aregbo dũ, ka ani vurangia kina ada, wari ani araka ni, watadu ka kina gini ngbatunga kpakarapai du tipa rani vurũ.—Mo gedi Yesaya 48:17; mo bi gu 3 rukutu kekeapai du ti digido gi buku re.

MO KIDO KUTI GU SANGBAANEBI NGA GA BAIBIRI

13. Ginipai Yesaya apehe nga si nika manga Babera?

¹³ Dungu gu sangbaanebi nga ga Baibiri naima da ti rengo. Ni kpiapai, Yesaya ape sangbanebi nga i nika gbarasa Babera agbarasa. (Yesaya 13:19) Ko afura nzunzu tipa wai si adu nga i nika gbarasa gu bakporo re. Gu bakporo re adu na bakere ngbadimoho gbiati di pa ti ni. Yesaya ape gupai nga i nika ugusa gu di re na gaha bakere ngbadimo nika du ni zakizakihe. Si adu nga agu aboro nika zio gu bakporo re i asonga vura kutini te. Yesaya aima pehe a nga gu kumba nika zio Babera rimoko nika ngia Kurese.—Mo gedi Yesaya 44:27–45:2; mo bi gu 4 rukutu kekeapai du ti digido gi buku re.

14, 15. Wai du ga Yesaya sangbanebi ada nirengo?

¹⁴ Fuo agarã kama ue fuo keyo gu sangbanebi re, asekere aye tipa ka sovura kuti Babera. Da nangia baira yo? A wa gu sangbanebi re apehe, Kurese nangia bairayo nangia bakindo aParaso. Gere angia tonatona digisidigisi gu sangbaanebi naadu tipa Babera.

¹⁵ Rogo gu yuru si adu nga i nika sovura kuti Babera, aBabero adu na pumbo. I abihe nga i ni bandabanda yo mbiko gayo bakporo adu na bakere ndugu ti ni gbiati di. Ono gii gayo bakporo yo, Kurese na gako asekere aima ge gene-ime tipa gu di re fu ku rogo gu kura ba. Fuo gu ime re ugudi, si ambugene fu ga aParaso asekere i si rogoho. Ono ginipai ka agu asekere re amangihe ka rimo ku rogo gi bakere ndugu nangia ga aBabero re? A wa sangbaanebi agumbaha, aBabero ambu ngbadimo ndugu ni zazaha, sidu, asekere azi gu bakporo re zanga sovura aso.

16. (a) Gini sangbanebi Yesaya apehe tipa Babera kumbatayo? (b) Wai du ini ani he nga ga Yesaya sangbanebi aima da nirengo?

¹⁶ Yesaya ape gupai niyangaraha nga boro ho nika rengba ka raka Babera yo berewe te. Ko aya: “Si adu nga ni kporo wa sa te; boro araka nga yo tona ti gu rika aboro dati gu rika aboro nikadu a te.” (Yesaya 13:20) Ya mo gupai re amangi nzunzu? Rogo gu ba Babera anidu rogoho, amairo wa 50 ti gu bagbata nga Baghdad du Iraq yo, kina kuadikuadi arago du yo. Zavura areme, boro ho naraka yo te. Yekova aima ‘wega ha na wirã gbarasahe.’—Yesaya 14:22, 23.

17. Tipagine rengbe ani ti ni ka kido kuti ga Mbori akidohe dunduko?

¹⁷ Gu rengo nga badungu sangbaanebi nga ga Baibiri aima da ti rengo nayugo gupai furani nga, ani rengbe arengba ka kido kuti gupai si apehe tipa kumbatayo. Ani rengbe kadu na kido nga Yekova nika digiso gu gako kidohe adigiso du tipa sa kpotosende ni paradizo. (Mo gedi Pa Geda Aboro 23:19.) Nirengo, ani na maabangirise tipa “nyenye unga, nga gu [gu] Mbori, arengba nga na re zire ya, akido pa ha mbata rago nikaenga.”—Tito 1:2.b

BAIBIRI RENGBE ARENGBA KA ARIA GAMO RAKA

18. Wai du Pauro aringbisipa “gu pai nga ga Mbori”?

¹⁸ Ani ima wirika gupai nga buku ho du wa Baibiri te. Si avundongo tihe te, na ho si afura ni tipa agu apai nga ga birĩ-inohe, dedede si nape kina rengo. Si nafu wene arugute a furani na si na dungu sangbaanebi rogoho naima da ti rengo. Ono dungu apai Baibiri afura tipaha susi gure. Gu mokedi nangia Pauro aya: “Gu pai nga ga Mbori du na unga, ki du na tandu.” Rogo gupai yo re nga gine?—Mo gedi AEbere 4:12.

19, 20. (a) Wai du rengbe Baibiri ka undo ro mo ini da nga mo? (b) Wai du rengbe mo ka yugoho nga mo na tambuahe tipa gu gamahe nga Baibiri?

¹⁹ Baibiri rengbe arengba ka aria gamo raka. Si rengbe ka saro mo ini tiro wenengai. Si rengbe ka saro mo ini agu aberãpai du kpotoroyo. Ni kpiapai, ani ima rengba ka berãha nga ani nakpinyemu Mbori akpi. Ono tipa ka yugoho nga ani nakpinyemu ko, si naida ani mangi gupai Baibiri agumbaha.

²⁰ Baibiri nzunzu nga gu buku naaye be Mbori. Ko naida mo gedihe, mo wirikihe, na ki kpinyemuhe. Mo du na tambuahe tipa gi gamahe re na kini wisigipai tipaha dedede. Si du nika saro mo rugutiro na pa ga Mbori ringbisapai tipa aboro. Rogo gu kapita naye fuo gere, ani nika wirikapai yo ni bakerehe tipa gu ringbisapai re.