Awetekapai Tipa Waraga Dunguratise Nga ga Gaani Raka na Sunge
BAMBURU 1-7
AŨKUMUKO ROGO FUGO MBORI YO | AKOROSAIO 1-4
“Oni Mbu Kuru Borose Kusayo, na ki Ukadi Tironi na Vovo Borose”
(AKorosaio 3:5-9)
Oni Di Gu Toro Nga Ga Mbori, Angianga Ga Zegino Ya
12 Gini toro gimi sino mangaapai ayugoho? (Oni gedi AKorosaio 3:8-10, 13.) Gu toro nga ga zegino nasonosa agu apai nga ga borose. (Gara. 5:19-21) Tipa ka ino gu toro nzunzu moipai kurirani, si naida ani wisigi tirani angianga ho du apai ni wenengai ya, ono ho adunga apai ni wenengai ya, ti ngbatunga agu aregbo duwa ho wirinarani namangi rani ni na gupai imisi rani, gu regbo wirinarani naingi kuti rani, watadu gu regbo ka ani bi gupai nga ní aberãnga parani te. Kurigure, wai ani amangapai na aboro rogo akpurani rengbe arengba ka yugo gini toro nzunzu nangbe furani kumbatayo. Si naida boro wisigi tiní awisigo. Oni sana tironi nga: ‘Rogo agu adiwi sita susi kusayo, ya mo gi sino mangaapai adu wa ga Kristo watadu mi aima tona gbegberẽ mangaapai watadu gbegberẽ afugo?
13 Ga Mbori toro rengbe ka undo rani ani ‘mbu gu kuru bororani, na gaha mangaapai’ na ki aukadi ‘vovo borose.’ Gu vovo borose re nika undo rani ani yugu nyemuse gbiati weneringise. Si nika sa rani ani nimbupai fu aboro ngbaduraniyo, ka si vura du vurũ nga ndupai kinaho tipa ani kpakanahe. Ani akaraganga pai berewe na ‘iimi afugo, na zinga, na erã, na paa, gbiati gbegberẽ afugo’ ka boro mangi rani na irairapai te. Kuba gure, ani nika manga ome tipa kadu ‘yee kpotoraniyo.’—Ef. 4:31, 32.
(AKorosaio 3:10-14)
Ya Mo Oni Sá Tironi?
18 Tipa Fugo Mbori sa rani, si naida ani gedihe dedede na kini wiriki gupai si apehe, gere nga kina tonatona apai gbua. Badungu aboro nageda Ziazia Kekeapai dedede na si ima sayo i ini dungu apai rogo Ziazia Kekeapai. Si nawira wa mo aima gbiatiro na ngbatunga boro wa guni re gene tungusapai yo. Kura aboro kinaho nageda gu kura apapara Ziazia Kekeapai kina ngbariyo. Ono wa vura duhe wo, wiri ariapai ho si amangaha na gayo raka te. Ginipai nakpa beyo? Tipa Fugo Mbori sa boro, si naida ní mbuhe si rimi ku ngbaduniyo. Sidu, si naida ani di regbo adia tipa ka berãkurii gupai ani agedaha. Si adu ni wenepai ka ani sana tirani nga: ‘Ya mo mi idi kuti gupai nga gipai re ima susa gu kungbo yugopai nga ga pambori? Ya mo mi nabihe nga rengo du re? Kurigure, ya mo abangiri aba ho si aida mi mangi gipai re rogo gimi raka yo, angianga ka bihe gbua nga gupai si aida mi yuguhe fu kura aboro ya? Ya mo mi nabihe nga Yekova du nafura fere?’ Ka ani aberãkurii apai wa gere, si rengbe ka kiiso gu nyemu Yekova du ngbaduraniyo. Ho pai azio ngbaduraniyo ni, si nasarani ani mangi wene ariapai.—Snz. 4:23; Rk. 6:45.
19 Geda ani Fugo Mbori dedede na kini berẽkuriihe rengbe ka fõngbaduraniyo tipa ani ndu kumbatayo na manga gupai si aida ani mangihe nga: ‘Mbu gu kuru borose, na gaha mangaapai. Na ani ki ukadi gu vovo borose i ambakadihe ni vovoho sa inahe.’ (Koro. 3:9, 10) Ii, ani rengbe kadu na ndikidi diabese kina gu ka ani inipa gu ome du Fugo Mbori na ni. Gu vovo borose nga ga aKristano nikaa undo rani be ga Satana abirĩ.
Gbata gu Nyanyakipa Ahe Nga ga Toro
(AKorosaio 1:13, 14)
it-2-E kpe. 169 genewa. 3-5
Ga Mbori Kindo
“Gu Ngbi Nga ga Wiriko, du Nyemuko ti ko Gbe.” Arame bawe fuo Yesu ga ku ngbangbaturũ yo, rogo Pendekote 33 F.B.K., gako abawiriki aima du na gopai beyo nga ko ima sungo ku “kumbabe Mbori” ho Yesu auka ziazia toro ni kurii yo. (Amo 1:8, 9; 2:1-4, 29-33) Ngba gi gene re “vovo ndika” watadu vovo mozunga atona manga sunge na yo, na i ki da ni gu bambata vovo “ziazia, rika aboro,” du nga agu Yisaraere nga ga toro.—Eb 12:22-24; 1Pet 2:9, 10; Gara 6:16.
Ti gi regbo re Kristo asungu ku kumbabee Bako yo na ki ngia bari gi dungurati nada ni vovo ho re. (Ef 5:23; Eb 1:3; Frp 2:9-11) Ziazia Kekeapai nayugo gupai nga tona rogo Pendekote 33 F.B.K. ka ndu kumbatayo, i asigira gu kindo nga ga toro kurii gako abawiriki. Ho gu mokedi nangia Pauro ake pai ni fu agu aKristano naadu rogo bambata sa kama agarã Korosai yo, ko afura tipa Yesu Kristo nga ko aima du na kindo beko ti gu regbo re: “Mbori abatasi rani be tandu bitimo, ki rimisi rani ku rogo gu ngbi nga ga Wiriko, du nyemuko ti ko gbe.”—Koro 1:13; oni ringbisihe na Amo 17:6, 7.
Ga Kristo kindo tona rogo Pendekote 33 F.B.K. ka ndu kumbatayo nga gu kindo nga ga toro nga gu naazogarago kurii agu aYisaraere nga ga toro, nga agu aKristano ga Mbori toro asia yo i da ni agu awiri Mbori nga ga toro yo. (Yo 3:3, 5, 6) Ho agu aKristano ziazia toro asia yo nika gbia gayo mosoro ni nga ga ngbangbaturũ, i adunga berewe ni agu azogo nga ga gu kindo nga ga Kristo auru kpotosende ane te, ono i nika du ni abakindo na Kristo ngbangbaturũ yo—Yugo 5:9, 10.
(AKorosaio 2:8)
Memeapai Rogo agu Awaraga Pauro Akekehe fu AGaratio, AEfeso, AFiripoio, na fu AKorosaio
2:8—Gine nga “gu tata pai nga ga zegino” Pauro aza aboro ti ni? Si nga agu ahe du rogo ga Satana zegino, na gaha arugute gbiati agu apai nasa aboro i naamanga apai. (1 Yo. 2:16) Agu apai si akodaha berewe nga tatamana, nyemu aũzegino, zire apambori.
Geda Ziazia Kekeapai
(AKorosaio 1:1-20)
BAMBURU 8-14
AŨKUMUKO ROGO FUGO MBORI YO | 1 ATESARONIKO 1-5
“Oni Zúngadi Tironi na Akuaroni, ki Ninyakasi Tironi Dagba Roni”
(1 ATesaroniko 5:11-13)
Oni Berẽpa “Agu Yo Namanga Nyanyaki Sunge Dagba Roni Yo”
12 Anga ‘du kurii’ dungurati nga kaa yugo kina pai sa fu dungurati te. Kina ngbatunga gu fugo re du rogo 1 Timoteo 3:4. Pauro aya wẽ si naida babiapai du ni gu boro “nazoga kpuni tigani wenengai, nizogo awirini ni zera.” Ane, gu fugo nga “nazoga,” si ayugongo kina pa yugopai fu agude sa te, ono si nayugopa ngbe mbatayo a rogo agu apai nga ga kporo na kini zogo agude wenengai. Sidu, abaakumba nangbembatayo rogo dungurati na kini undo aboro i rafu Yekova.—1 Tim. 3:5.
Oni Berẽpa “Agu Yo Namanga Nyanyaki Sunge Dagba Roni Yo”
19 Ka mo gbia gu gamahe i ambakadihe tipa kina ro, ginipai ka mo mangihe? Ya mo mo yugu gamo tambuahe tipaha nimanga mo sunge nani? Abaakumba nga gu gamahe Yekova nafuhe furani rogo Yesu Kristo yo. Gene sa rengbe oni ka yugo gaoni tambuahe ngbaha tipa gi gamahe re nga nidega oni turoni ka gia agu agumbapai abaakumba amangaha na oni ki mangi agu apai i nagumbaha rogoho. Oni rengbe ka yugo gaoni tambuahe a nifu oni wene akaragapai ba adunguratise yo. Oni songodi gu sunge abaakumba angbembatayo rogoho, wa gu nga sunge tungusapai. Ka si du nga oni agbia undo be gu rugute bakumba afuhe furoni, si ngbaangba oni gumbaha fuko wo. Kurigure, si ngbaangba oni yugu gaoni tambuahe tipa agu aborokporo nga ga abaakumba yó. Oni tingidi gupai nga, tipa bakumba nimangi agu asunge nga ga dungurati nyanyakii, gako aborokporo nambu regbo ambu fuko.
(1 ATesaroniko 5:14)
“Nyemuse . . . Rogo Mangapai yo na Rogo Rengo Yo”
13 Oni songodi aguyo du ni rurungbura yo. Gu rugute nga ga Ziazia Kekeapai du tipa ‘songoda agu yo narungbura, kini hi pai ni gbanga ha fu aboro dunduko’ ima rengba ka asada gaani nyemuse singia si ni ndikidihe. (1 Tesa. 5:14) Wa vura duhe nga badungu agu aboro du ni rurungbura yo naye kada kusa ni nyanyaki yo rogo idapase yo, agu akurayo naida gupai nga ani du na zerangbaduse na yo na kini songodi yo asongoda kindi. Gipai re rengbe ka koda peka agu aberãpai fuyo nga ga Ziazia Kekeapai nga gu nanyakasa boro, nduge na yo gene tungusapai yo, watadu ka dia regbo ka degaturani fuyo. Kurigure, kuba gupai nga ani niberẽ gupai gbua nga gi wirina re ni “nyanyaki ni” watadu ni “rurungbura ni,” si naida ani ini gupai nga, wa du ani dunduko apai kinaho nyaki ani rogoho na arungbura kina tirani a. Zavura gu mokedi nangia Pauro aima inopa gako arungbura. (2 Kor. 12:9, 10) Rogo gi gene re, ani dunduko rengbe ka gbia undo ti gu songodahe nga ga akuarani aKristano.
w15 2/1 kpe. genewa. 16
Oni Wiriki ga Yesu Umbasitise Gbiati Nunga
16 Rogo afugo rani. Gu nunga akuarani du tirani nasa rani ani ‘nyákasi aguyo nawo, ani sóngodi aguyo narungbura.’ (1 Tesa. 5:14) Ginipai rengbe ani ka mangaha tipa ka ngarasa ngbatunga agu aboro re? Ani rengbe ka zambuasi yo ni yugo ani he fuyo nga ani naberãpa yo aberã. Ani rengbe ka tambua yo wa ka si undo yo i bi gu wene asino na tandu mangapai du yo na ni. Ani rengbe ka tingida yo nga Yekova ima mbedisa yo koyo du Wiriko ni, sidu, payo ni nyanyakihe bangiriko. (Yo. 6:44) Ani rengbe ka kido yo nga Yekova naberãpa gu gako amoyambu “du kpotoyo yo na rungo” watadu ‘aguyo toroyo aima’ aima. (Tam. 34:18) Agu afugo rani nga ga nunga ima rengba ka undo agu aboro naida na wasa.—Snz. 16:24.
Gbata gu Nyanyakipa Ahe Nga ga Toro
(1 ATesaroniko 4:3-6)
it-1-E kpe. 863-864
Meteka
Meteka nga gu gbegberẽ mangapai i niima rengba ka kusa boro kusayo tipa ha rogo gu dungurati nga ga aKristano. (1Kor 5:9-13; Eb 12:15, 16) Gu Mokedi nangia Pauro asaki gupai nga gu Kristano namanga meteka ni naingapai kina kuti boro ni, ni manga ni sunge na papara ni ngba gbegberẽ gene. Si na gbegberẽ sangbanapai kurii ni rogo toro yo, si nabirikosi ga Mbori dungurati, na ki saha funi taata ni gbia agu akaza naye mbiko kodaba. (1Kor 6:18, 19) Ni narimo ku rogo gu rengo yo watadu gu ranirii nga ga awirinani aKristano (1Tesa 4:3-7) (1) ni ye ni na biriko na pa wasiro, gbiati gbarasarimo ku rogo dungurati (Eb12:15, 16), (2) ni gbarasa ni gu pa du gigiri rogo mangapai yo nga ga gu boro ni namangi meteka na ni re, ka si du nga gu boro re ata manganga rogatise te, ni ima gbarasa gu pa du gigiri nga ga gu boro re ho ni nikaa manga rogotise ni, (3) ni ima gbarasa pa gu du gigiri rogo mangaapai yo nga ga gani aborokporo, kodihe na (4) ingahe kuti avungu gu boro re, kumbani, watadu gu boro naida ka manga rogatise na gu boro ni namangi meteka na ni re. Ni ainganga pai kuti aboro nga aguyo gayo arugute arengbanga ka zahe ti meteka ya te, ono ni nainga kuti Mbori nga gu ko nika fu mbusa funi tipa gani ingapai.—1Tesa 4:8.
(1 ATesaroniko 4:15-17)
w15 7/1 kpe. 20-21 genewa. 14-15
“Rago Tumo Roni Nambeda”!
14 Ginipai nika manga ho Gogo boro Magogo nika tona zubo ga Mbori aboro ni? Matayo na Marako ake kina bangisa pai nga: “[Wiri boro] akéda amaraika i dungura gako siasia aboro rogo gi zegino dunduko re, digida sende yo na digida ngbangbaturũ yo.” (Mk. 13:27; Mt. 24:31) Gi sunge dungura aboro re afuranga tipa gu bambata regbo i nika dungura mbedimbedi aKristano te; watadu gu yangada dikohe nga ga yangara mbedimbedi yo a te. (Mt. 13:37, 38) Gu dikohe re nika manga mbata fu tona bakere gberãngbi. (Yugo. 7:1-4) Ginihe tie du nga gi sunge dungura ahe Yesu afura tipaha re? Si nga gu regbo yangara mbedimbedi aKristano nika gbia gayo mosoro nga ga ngbangbaturũ. (1 Tesa. 4:15-17; Yugo. 14:1) Gipai re nika manga ho Gogo boro Magogo nika zubohe ni. (Yeze. 38:11) Fuani tie agi afugo Yesu re ki digisitihe nga gu naya: ‘Ni gu rago re ruru aboro ahasa rago wa kina uru rogo ga Bayo ngbi yo.’—Mt. 13:43.
15 Ya mo gure nayugo gupai nga i nika dia mbedimbedi aKristano na kpotoyo ni ungaha ku ngbangbaturũ yo? Agu akanisa i aya ti ni si nga ga aKristano idi kuti gupai nga, ringbisihe kuti gi yugopai re, aKristano dunduko nika guari auru kpotosende ane ka ga kuari yo. Sidu, i namaabangiriyo nga i nika bi Yesu abi ko ni ye tipa ka zogarago auru kpotosende ane. Ono tie, Ziazia Kekeapai nayugo ‘gupai i aina pai ti ni nga Wiri boro’ nika du ngbangbaturũ yo na Yesu nika ye “rogo mai ngbangbaturũ” yo. (Mt. 24:30) Agi afugo re dunduko nafura tipa guhe kai abingo ya. Kurigure, “ka pasio na kure di nga kumbo ga Mbori ngbi te.” Sidu, agu aboro i nika dia yo ku ngbangbaturũ yo si nika aida aida i sayo “ni ipo, wa pira bangirise, ti woro yangara kpangi.” (Oni gedi 1 AKorindo 15:50-53.) Sidu tie, gu yangara mbedimbedi aKristano nika du auru kpotosende, i nika dungura yo ni kina boro ipo.
Geda Ziazia Kekeapai
(1 ATesaroniko 3:1-13)
BAMBURU 15-21
AŨKUMUKO ROGO FUGO MBORI YO | 2 ATESARONIKO 1-3
“Pa Yugo Gu ni Zanga Rugute”
(2 ATesaroniko 2:6-8)
it-1-E kpe. 972-973
Sinombori
Kura gbugbupai du re nga gu du na sogote kuti ga Yekova “gbugbu pai.” Si nga “gu gbugbu pai nga ga zanga rugute.” Si adu ni gbugbupai fu ndikidi aKristano mbiko ti regbo gu mokedi nangia Pauro i aainongo “gu boro nga ga gbegberẽpai ni” te mbiko ni aasigira nga tini ngba gu gene ka i aini ni aino ti ni ziazia te. Zavura tingbafuo gu “boro” re tona sigira tini, gupai ka i ini ni ti ni adu kindi ni gbugbuhe fu dungu aboro mbiko ni amaanga gani gbegberẽ mangapai rogo biriki yo na ti rimo sinombori. Nirengo, si arengbe ka du nga samungu, nga gu nika kura kina boro ti ndikidi sinombori. Pauro agumba gupai nga “gu gbugbu pai nga ga zanga rugute” re aima tona kaa mangasunge ti rago ko, mbiko gbegberẽ maapai kurii aima du rogo gu dungurati nga ga aKristano nga gu nika kusa gi riko nga ga abasamungu kuti ndikidi pambori re. Ni yangaraha, Yesu nika gbarasa ni kusayo ni gu yugoti nga ga ye ko. Gi “boro” nga basamungu kuti ndikidi pambori Satana amangasunge na ni re, si adu nga ni nika kiiso tini kurii ‘agu ahe dunduko i niya ti ni mbori, watadu agu ahe i airiso ho’ (Pa-Giriki, seʹba·sma). Rogo gi gene re, gi kere ira sogote kuti Mbori Satana amangasunge na ni re nika ngia kere ira nangahe na si nika ye na gbarasahe kurii agu aboro napekafuo gaha mangaapai. Padu “gu boro nga ga gbegberẽpai ni” re na diabese nika du mbiko gupai nga gani gbegberẽ mangaapai nika du ni okõokõho kugii gupai nga ni namanga sinombori.—2Tesa 2:3-12; oni ringbisihe na Mt 7:15, 21-23.
(2 ATesaroniko 2:9-12)
it-2-E kpe. 245 genewa. 7
Ziree
Yekova Mbori nambu gene fu “iraira berã” si ndu fu agu aboro nakpinyemu ziree tipa “i idi pa zire” kuba ida pa gu wene pangbanga du tipa Yesu Kristo. (2Tesa 2:9-12) Gipai re ni yuguyuguhe nibipa gupai namangi tipa gu Bakindo aYisaraere nangia Aba kama agarã kusayo. Ziree anebi akido Aba nga ko nika duadu na diabese rogo vura yo ko aandu ka soho kuti Ramota-girada, ono gu ga Yekova nebi nangia Mikaya agumba gupai nga i adunga na diabese te. A wa si adu ni yuguyuguhe rogo gu yuguyugupai Mikaya abihe, Yekova ambu gene fu toro ko da ni “irazire toro” kungba agu anebi yo nangia ga Aba yo. Naida ka ya, gi toro re amangi sunge na gako ome kurii yo tipa ka i gumbanga rengo ya, ono i gumba kina gupai i aaida ka gumbaha na gupai Aba aaida ka giaha ngbayo. Wa vura duhe nga i aima fu zahe fu Aba, ko aidi ka degatuko kina kuti gu gayo ziree re na ko ki tumo tipaha na ungako.—1Aba 22:1-38; 2Pka 18
Gbata gu Nyanyakipa Ahe Nga ga Toro
(2 ATesaroniko 1:7, 8)
it-1-E kpe. 834 genewa. 5
We
Petero ake gupai nga, ‘agu angbangbaturũ du ho awere na kpotosende si du ni igiigi he tipa we.’ Ringbisihe kuti gupai ko apehe mbata kusayo na ringbisihe kuti kura averesi, si ni rengo nga anga ndikidi we ngaha te ono si narukuba nyenye gbarasahe. A wa duhe nga gu Ime Akangbii naadu ti rago Noa aagbarasanga ngbangbaturũ gbiati kpotosende kusayo te, ono si agbarasi kina gbegberẽ aboro sa, si du a, rago yugo Yesu Kristo na gako amaraika rogo we yo nika ngia nyenye gbarasahe fu kina azanga sinombori sa gbiati gi gbegberẽ sino raka du yo nga paparaha re.—2Pet 3:5-7, 10-13; 2Tesa 1:6-10; oni ringbisihe na Yes 66:15, 16, 22, 24.
(2 ATesaroniko 2:2)
it-1-E kpe. 1206 genewa. 4
Gu Tingidapai Naye be Toro
“Gumba pai na Tungusapai”—Rengo na Ziree. Gu pa-Giriki nga pneuʹma (toro) i mangisunge na ni ngba kparakpara gene rogo gu kekeapai yo nga ga amokedi. Ni kpiapai, rogo 2 ATesaroniko 2:2, gu mokedi nangia Pauro azungudi agu awirinako naadu Tesaronika yo nga ka i dunga na ngbarago watadu ka wo rogo gayo berã yo mbiko “gumba pai na tungusapai [du rogoyo nga, “toro”], na keke pai wa ka ani akedi he, ya rago Gbia du ho awere.” Si tie ziazia nga Pauro amangisunge na gu fugo nga pneuʹma (toro) tipa ka fura tipa gu gene aboro agia apangbanga ngbaha, wa gu nga ‘gu pangbanga i apehe ni ngba’ watadu gu nga “keke pai.” Nibipa gi pai re, gu buku nga Lange’s Commentary on the Holy Scriptures (Kpe. 126) nafura tipa gu veresi re nga: “Gupai gu Mokedi nangia Pauro aaida ka fura tipaha nga gu berãpai nga ga toro, gupai aboro amanga tiyo nga i ima inopai tipaha kumbatayo, na gu gumbapai nga ga nebi.” (P. Schaff nasaha rogo 1976) Gu buku nga Vincent’s Word Studies in the New Testament nape gupai nga: “Ni toro. Gu gumbapai nga ga boro nisangbanebi ti regbo gu gbuu nga ga aKristano, ni gumba ni gupai nga gu yuguyugupai re ye be Mbori.” (1957, Vol. IV, kpe. 63) Sidu, kura asasa fugo nasa gu fugo nga pneuʹma kina ngba gi bangisa gene re nga “toro,” gu kura asasa fugo namangasunge na agu afugo nga “gu pangbanga ga Toro” (AT), “ka gumbapai ku mbatayo” (JB), “gu tingidapai naye be toro” (D’Ostervald; Segond [French]), “gumbapai na tungusapai” (NW).
Geda Ziazia Kekeapai
(2 ATesaroniko 1:1-12)
BAMBURU 22-28
AŨKUMUKO ROGO FUGO MBORI YO | 1 TIMOTEO 1-3
“Oni Gbata pa Rẽ Tipa Wene Sunge”
(1 Timoteo 3:1)
Ya mo Mo Nabi gu Ndupai si Aida Mo Sono Rogo Toro yo Ti Ni?
3 Oni gedi 1 Timoteo 3:1. Gu pa-Giriki sayo ho nga “gbata sunge,” rogoyo nga taa bee ka zio he, isoke guhe du ni tuturũ he tiro. Pauro amangisunge na gu fugo re ka nyakasa gupai nga sonakumbatayo rogo toro yo naida na bakere ome. Oni berẽnga pa gu wirina naberãpa gupai ni aida ka mangaha kumbatayo rogo dungurati. Si rengbe kadu nga ni amanganga sunge awere ni mounda abaakumba te, ono ni bi gupai nga si naida ni sonosi agu asino nga ga toro. Bambatapai nga, ni namanga ome kada ni moundo abaakumba. Kusa, ni kidu na maabangirise ka nyaka rogo toro yo ka mangasunge ababiapai. Fuani, ni kini mangisunge nyanyaki tipa ka rẽ tipa kura asunge rogo dungurati.
(1 Timoteo 3:13)
km-E 9/78 kpe. 4 genewa. 7
Aguyo I ‘akiiso Payo Bangiri Aboro’
7 Si taata ka bi ndu gupai Pauro afura tini tipa ngbatunga agi akumba re nga “i kiisi payo bangiri aboro.” Gipai re wa gu kura aboro naaberã paha te, nga ka tumba pa boro kuari rogo kanisa. Kuba gure, agu amoundo abaakumba ‘namanga sunge wenengaĩ’ i na gu kido nga i nika gbia maku agbia be Yekova na Yesu, na ki gbia gu irisa na songodahe nga ga dungurati. Nirengo, i nagbia “bakere nyaka rogo gu idapase du rogo Kristo Yesu yo.” Ni manga yo sunge rogo gayo bangiriba, i nafu tambuahe fuyo tipa gu wene sunge i amangaha; i na nyanyaki idapase na i rengbe arengba ka pe pa gayo idapase zanga gunde watadu gunde be gbarasarimo.
Gbata gu Nyanyakipa Ahe Nga ga Toro
(1 Timoteo 1:4)
it-1-E kpe. 914-915
Wisigopai Tipa Ngbatunga Aboro
Dia regbo ka wisigo watadu ka sakapai tipa ngbatunga apai wa gure aadunga na sunge ti ni te, na si aadunga na sunge ti ni te ti gu regbo Pauro akepai fu Timoteo. Si aadunga berewe ni nyanyakipa pai ka banda gene ngbatunga tipa gupai nga boro naayugo pa atita ni ti ni te, mbiko Mbori aabingo kparakparapai berewe bangbanda Yudo na Gendiria rogo gu dungurati nga ga aKristano te. (Gara 3:28) Na gu pangbanga nga ga ngbatunga aboro aima sigira pa ngbatunga Yesu nga si aye rogo gu ngbadimokporo nga ga Davide. Berewe a, si aadianga bakere regbo te tingbafuo Pauro ke gupai nga i nika gbarasa Yerusarema, kodihe na gu kekeapai nga ga aYudo. Mbori aabanda gu kekeapai re te. Mbiko gipai re, Pauro aabaka bangiriko nga si aidanga Timoteo gbiati dungurati di bakere regbo ka manga wetekapai na ka du rogo vunduvunduapai tipa agu apai nabipa ngbatunga boro, nga gu naaundo nga ga Kristano idapase ya. Gu pangbanga ngbatunga aboro du rogo Ziazia Kekeapai yo aima rengba ka yugo gupai nga Kristo nga Masiya, nga gupai paha anyaki gbe fu aKristano. Agu akura pangbanga nga ga pa ngbatunga aboro du rogo Ziazia Kekeapai yo nayugo gupai nga boro ima rengba ka ida kuti ni, kini yugu gupai ziazia nga agu apangbanga re nga agu apai namangi amanga.
(1 Timoteo 1:17)
cl-E kpe. 12 genewa. 15
“Oni Ngere! Gaani Mbori Du Re”
15 Gu kura rimo nga ga sunge i ayamba kina Yekova sa na ni nga “nyenye Bakindo.” (1 Timoteo 1:17; Yugoti 15:3) Rogoyo nga gine? Si ima kpakara furani tipa ani rugutirani na ni, ono Yekova ni nyenye ko rogo gu gene nga tonatona ko ti ni te na digido ko ti ni a te. Atambuahe 90:2 naya: “Mbori nga mo, mbata rago nikaenga nye anye kindi.” Sidu tie, tonatona Yekova ti ni te; ko aima du kinaho. Si du i ayamba ko ti ni nga “Bakuru Ko du ho kindi”—ko aima duho mbata fu ai boro watadu ai he du ti ni rogo zegino! (Daniere 7:9, 13, 22) Da rengbe ka tikango na pa gu rengo du ko na ni kadu ni Bakerepa Bakindo?
Geda Ziazia Kekeapai
(1 Timoteo 2:1-15)
BAMBURU 29–BUZA 4
AŨKUMUKO ROGO FUGO MBORI YO | 1 TIMOTEO 4-6
“Sinombori Na Aũkumuko”
(1 Timoteo 6:6-8)
w03-E 6/1 kpe. 9 genewa. 1-2
Ani Wiriki Wai ka Rengba Kina be Agu Ahe du Berani
Gu nyanyakipa pai nasa Pauro ko du na ngbarago gbiati zereda nga ko arengbe kina be agu ahe naadu beko. Ono rogo gupai yo nga ka rengba kina be agu ahe du be boro nga gine? Rogo yo nga ka rengba kina be agu ahe du na nyanyakipaha tipa raka. Nibipa gipai re, Pauro agumba gupai fu Timoteo nangia gako badiasunge nga: “Ono sinombori gbia kuti zereda nga bakere mosoro. Bambiko ani arima nga na he ku rogo gi zegino te re ka ani kuru nga na he koyo a te. Ono wa du ani na riahe na roko si rengbe fu rani.”—1 Timoteo 6:6-8.
Oni ini gupai nga Pauro aringbisi rengba be kina agu ahe du na nyanyakipaha kuti sinombori. Ko aini gupai nga ndikidi ngbarago naye be sinombori, du rogoyo nga maa ga Mbori sunge mbatayo fu aũzegino watadu aũkumuko. “Riahe na roko” nga agu ahe naaundo Pauro ko naapekafuo sinombori apeka kindi. Tipa Pauro tigako, kido kuti Yekova naaundo ko ko rengbe kina be agu ahe naadu beko, ka kina ginipai vura du tipa ko vurũ.
(1 Timoteo 6:9)
g-E 6/07 kpe. 6 genewa. 2
Diaberã Kada ni Irakumuko—Wai si Narengbe Kadu na Maapai Kurii Ro
Rengo ngaha nga, dungu aboro akpingo mbiko pekafuo aũkumuko te. Ono tie, raka ima rengba ka susa yo taata mbuyo ku gene gbata aũkumuko yo. Na berewe a, gayo raka ima rengba ka du ngba pai yo ka gayo sunge aafu bakere gberãrago fuyo na kini sayo i mangi ome ni bakerehe tipa ka gbia marã nga gu naye na zanga rame, bakere kazarii watadu kaza ngbaduse, nga agu akaza niima rengba ka guruso ga boro raka. Na ka boro ya ni naida ka manga aʹariapai kuti agu apai re, ni adunga na gene ka ariaha te. Gani badiarogatise akidongo berewe kutini te, si ima fuda awirini berãyo yo, na gani padu wenengai ti kpotose ima gberã. Isoke niima rengba ka mbakada bete agu apai gberẽ, ono si nika ida ni mangi ome ni bakerehe. Nirengo, ngbatunga agi aboro re ‘narupo tiyo arupa ni dungu arungo.’—1 Timoteo 6:10.
(1 Timoteo 6:10)
g-E 11/08 kpe. 6 genewa. 4-6
Agu Apai Sita Rengbe ka Undo Boro ni du na Diabese
Awa ani nibihe rogo gu kekeapai du ti tonatonaha rogo gi kekeapai du ti mburu kuraha re, agu aboro naotoka fuo aũkumuko ni gupai naye na diabese, i napeka fuo guhe du tuturũ ka i arengbanga ka gbiaha ya. I naye na gberãrago kuti tiyo na dungu arungo. Ni kpiapai, ho aboro amanga ome ni nyanyaki ka gbata aũkumuko, dedede, si nasayo i mbu gayo aborokporo na abakureayo. Aguyo aranga wenengai te mbiko sunge watadu bakabangirise. Batungusipai 5:12 naya “Gu rame nga ga gu boro namangasunge si ni wenehe, singia ni ri riahe ni wiri toonihe watadu ni bakikii he; ono gu dungu ahe du be irakumuko asanga ni ni ra te.”—Hebrew Names Version.
Anga marã sa ni guhe du ni gbegberẽ he te ono si nananga he ananga a. Yesu afura tipa “gu nangaahe nga ga ũkumuko.” (Marako 4:19) Ka pepai ngba kura gene, marã nakido paye na ngbarago, ono si ayengo na ni te. Si nasa boro ni naagbata marã agbata kindi. Batungusipai 5:10 naya “Gu boro nakpinyemu marã ka ni rengbenga behe te”.—The New English Bible.
Ka pepai ni wiri guruhe, kpinyemu marã nga pa gbarasa boro pa tini nisani na si nandu ni yangaraha kuti gberãrago watadu manga gbegberẽpai. (Asanza 28:20) Agu apai naye na ngbarago nga gamahe, gu sino nga ga mbupai, du gigiri rogo mangaapai yo, nyemuse, na du wenengai rogo toro yo.
Gbata gu Nyanyakipa Ahe Nga ga Toro
(1 Timoteo 4:2)
lvs kapi. 2 genewa 17
Wene Sangbakpotoseyo Na Mbori
17 Gu mokedi nangia Petero akepai ki ya: “Oni ki du na wene sangba kpoto yo.” (1 Petero 3:16) Si nafu kina gberãrago nga, ho aboro aka ni kindi kuti basa ga Yekova arugute, ni yangaraha, sangbakpotoyo yo afunga zahe fuyo berewe te. Pauro afura tipa ngbatunga agu aboro re ki ya, “I susi ina pa he ki fu tiyo fu wasiro ka manga birikobiriko apai dunduko ni gbangbati.” (AEfeso 4:19) A wa i nasakipai tipaha rogo gi veresi re, badungu aboro kinaho areme namanga kere wasiwasi apai zanga sangbakpotoyo yo fudi yo kandara tooni.
(1 Timoteo 4:13)
it-2-E kpe. 714 genewa. 1-2
Gedapai Gbaiga
Rogo gu Dungurati Nga ga AKristano. Rogo bambata sa kama agarã, kina bete aboro gbua naadu na dungu gu kaikai awaraga nangia ga Ziazia Kekeapai beyo, si nga ndu gupai gedapai gbaiga adu ti ni na nyanyakipaha. Gu mokedi nangia Pauro afu rugapai nga i naageda gako awaraga gbaiga rogo agu adungurati nga ga aKristano na ki pe gupai nga i naafuhe fu kura adungurati i gedihe tigayo, na gu kura dungurati re ki kedi gayo a fuyo i gedihe. (Koro 4:16; 1Tesa 5:27) Pauro afu gu rugapai fu gu paranga Kristano ni babiapai nangia Timoteo nga, ko fu tiko sa ‘gedapai, na tungusapai na yugopai.’—1Tim 4:13.
Si naida ani gedipai zukazuka ho ani agedapai ni gbaiga. (Abak 2:2) Wa duhe nga gedapai gbaiga tipa yugopai fu kura aboro, si naida gu boro nagedapai gbaiga ini gupai wenengai ni agedaha na ki rugutini wenengai na gupai gu boro nake gupai re aaida ka pehe, ni du ni na rubangirise ho ni agedapai ni tipa ka agu aboro nadegatuyo funi ginga rogo gupai yo re ngba iraira gene ya. Ringbisihe kuti Yugoti 1:3, agu aboro nageda gu sangbanebi re na fugoyo kuari na agu aboro nadegatuyo na kini mangipai kuti ni nika du na ngbarago.
Geda Ziazia Kekeapai
(1 Timoteo 4:1-16)