“Basapungbanga Zegino Dunduko” Namanga Ruruapai Ti Aregbo Dũ

1. Wai du Abarayama ayuguhe nga ko adu na kido nga Yekova nasarangbanga ni ruruhe? (Oni bi gu sura duti tonatonaha.)

“KA BASAPUNGBANGA zegino dunduko mángi nga gu pai ru aru te?” (Bam. P. 18:25) Ho Abarayama asana gu sanahe re ni, ko adu na gu kido nga Yekova nika sara gu ngbanga asara du tipa Sodomo na Amora ni ruruhe. Abarayama aima du na gu kido nga Yekova ho nika sarangbanga ni irairaha ni ‘gbarasa ko ruru aboro na gbegberẽ aboro’ sa te. Abarayama aima bihe nga ngbatunga mangaapai wa gure “túrũ aturã” ti Mbori. Agarã wa 400 kusa, Yekova aya tipa tiko wẽ: “Ko nga Mbia, gako manga sunge du ziazia; bambiko gako apai dunduko du ni ruru sarangbanga. Mbori nga irayososopai zanga irairapai, nga irarengo ni ruru ko.”—Pa Rug. 31:19; 32:4.

2. Tipagine rengbe ani ti ni ka ya ka Yekova saringo ngbanga ni irairaha te?

² Tipagine Abarayama arengbe ti ni kadu na gu kido nga Yekova nasarangbanga ti aregbo dũ ni ruruhe? Bambiko Yekova nga bawene kpiapai nga ga ruru sarangbanga na ruru mangaapai. Nirengo, gu pa-Ebere sayo ho nga “ruru sarangbanga” gbiati “ruru mangaapai,” dedede si nandu kina sa rogo Kuru Ndika yo. Ka pepai taata, kparakparapai ho du dagba agu afugo re te. Kuti ndikidi berã nzunzu, wa duhe nga Yekova du rurupai atona tiko, gako abipai ti aregbo dunduko ni ruruhe. Kurigure, ringbisihe kuti Fugoko, “ko nakpi nyemu rurupai na ruru sarangbanga.”—Tam. 33:5.

3. Oni funga kpiapai tipa gu iraira sarangbanga du rogo zegino areme.

³ Pa ino gupai nga Yekova nasarangbanga ti aregbo dunduko ni ruru he, nafu wasa fu agu aboro nakpinyemu rurupai bambiko zegino ima hi be iraira sarangbanga. Ni sangbana gipai re, kura aboro aima gbiatiyo na iraira mangaapai ti gu kura aregbo. Ni kpiapai, kura aboro kinaho i aima sarangbanga yo ni irairaha na ki bayo ku bambukiso yo. Kina fuo kusa yo guhe nga DNA nga gu nayugo gopai, si sa gupai nga i fugu agu angbanga re na ki kusiyo baraho i naima dia abawe agarã ni ku bambukiso yo tipa gupai i aamanganga ha ya. Wadu he nga ho i aba boro ni ku bambukiso yo ngba iraira gene wa gure si ima rengba ka sa ni ni du na gberãrago gbiati kere zinga, aKristano rengbe ka gbiatiyo berewe na gu kura iraira mangaapai nga gu naima mbu tipa ka hi he.

ROGO DUNGURATI

4. Wai du rengbe gu idapase nga ga Kristano kadu ngba asada yo?

⁴ AKristano ima ino gupai nga i nika gbiatiyo agbia na iraira mangaapai rogo zegino. Ono tie, gaani idapase ima rengba kadu ngba asada yo ka ani bi gupai duwa iraira mangaapai si nimangi rogo dungurati watadu ka si mangi kina boro rani. Wai du rengbe mo ka mangapai ka mo bi gupai nga iraira mangaapai gbia ro rogo dungurati watadu kuaro Kristano du mangi ro na ni? Ya mo mo ambuhe si kotosi ro?

5. Ka Kristano bi iraira mangaapai rogo dungurati watadu ni gbia tini na ni, tipagine si aidanga ngbani zere ti ni ya?

⁵ Mbiko gupai nga ani dunduko nga kpakpa aboro na naingapai ainga, ani ima inoho nga ani ima rengba ka gbiatirani na iraira mangaapai watadu ani nitirani rengbe ka manga boro rogo dungurati ngba iraira gene. (1 Yo. 1:8) Wa vura duhe nga gu ngbatunga apai re amanganga dedede te, ngba agu aKristano du ni ruruyo azeranga ho i abi iraira mangaapai ni si namangi te na i ambungaha si kotosi yo a te. Wene ndupai kinaho Yekova nafu rugapai ti ni furani rogo Fugoko yo tipa si undo rani ani banda gaani padu ni ruruse zavura ho akuarani aidipase amanga rani ni na gupai du ni irairaha.—Tam. 55:12-14.

6, 7. Gini iraira mangaapai wirina sa agbiatiko na ni rogo dungurati, na gini asino naundo ko tipa ko mangipai kutini ngba wene gene?

⁶ Oni bingo gupai namangi Willi Diehl. Naatona rogo 1931, Wiriba Diehl amangisunge ni ruruko rogo gu Betere du Bern Switzerland yo. Rogo 1946, ko andu tipa gu muambe riko nga ga gu Sukuru Nga ga Girada rogo gu gbata nga New York, Amerika yo. Tingbafuo i nyasi gu sukuru re, i akedi ko ni gu babiapai ninaata ata ku Switzerland yo. Rogo gu pangbanga yo du tipa ga Wiriba Diehl raka, ko aya: “Rogo Merekoko 1949, mi ape gupai fu bakere basunge naadu Bern yo nga mi naida ka diadee.” Gu karagapai naye rogo gaani basunge Bern yo angia gine? “Kura momu ho nika du bero kparakusayo ti gu nga kadu ni gu bazakigene natungusapai dedede te.” Wiriba Diehl ape kurapai nga: “I aambunga gene fere mi mangi gumbapai te . . . Badungu aboro anaafunga sene berewe furani te, i anaabi rani wakina agu aboro i naima kusayo rogo dungurati.”

⁷ Wai du Wiriba Diehl amangipai kuti gu kpakarapai re? Ko aya: “Ono tie, ani aima inoho nga Ziazia Kekeapai asoganga manga rogatise te, sidu, ani amoi kparakpee ni gaani bagbuko na kini kido kuti Yekova.” Niyangaraha, i arugu gu iraira bipai tipa rogatise nga gu naaye na gi iraira mangaapai re na i ki karaga ga Wiriba Diehl amomu kubaha. Ko aima gbia mosoro mbiko gako padu ni ruruse fu Yekova.a Si naida ani sana tirani nga, ‘Ya mo ka mi arengbe kadu na gu ngbatunga bipai nga ga toro re ka mi agbia tire na gu ngbatunga iraira mangapai re? Ya mo ka mi adu na zerangbaduse ka sungudo Yekova, watadu ka mi aidi ka mangapai kutini nisare?’—Snz. 11:2; oni gedi Mika 7:7.

8. Tipagine rengbe mo ka dakuti gupai ti ni nga i mangipai foro ni irairaha watadu fu gu kura boro?

⁸ Kuba gure, mo ima rengba ka dakuti gupai ngba iraira gene nga i mangipai foro ni irairaha watadu fu gu kura boro rogo dungurati. Gipai re rengbe ka manga mbiko gaani iraira bipai watadu mbiko gupai nga ani ainongo agu arengo dunduko du tipa gupai re te. Ka si vura du nga kina gini pai du vurũ, singia ani girogo gupai yo re ngba ruru gene watadu ngba iraira gene, kido kuti Yekova rogo kparakpee yo kodihe na kakuti padu ni ruruse rengbe ka undo rani ka ani ‘zinginga kuti Yekova’ ya.—Oni gedi Asanza 19:3.

9. Gini akpiapai ani ka wisigoho rogo gi kekeapai re gbiati gu ngbefuoho?

⁹ Ani berẽnga kurii akpiapai biata nga ga iraira mangaapai nga gu naamangi dagba ga Mbori aboro ti agu aregbo i aake Ziazia Kekeapai. Rogo gi kekeapai re, ani ka wisigopai tipa gu tita Abarayama nangia Yosefa na gupai awiribako amangiko na ni. Rogo gu kekeapai ngbefuo gere, ani nika wisigopai tipa ga Yekova mangaapai na gu bakindo aYisaraere nangia Aba gbiati gupai Petero amangihe rogo gu ga aSurio gbata nangia Andiokia. Wa ani kaa wisigo agi akpiapai re, mo ngere tipa agu apai rengbe mo ka wirikaha nga gu nika undo ro mo nye nyanyaki rogo toro yo na ki banda gamo pagume na Yekova, gbe ho bi mo ho ni nga aboro mangipai foro ni irairaha.

I AMANGI FU YOSEFA NGBA IRAIRA GENE

10, 11. (a) Gini iraira mangaapai Yosefa agbiatiko na ni? (b) Gini momu nakuru fu Yosefa ho ko adu ni bambukiso yo?

¹⁰ Gu ga Yekova ruru moyambu nangia Yosefa aagbianga tiko na iraira mangaapai sa kina be kungbo aboro te, ono gu nagberẽ agberã gbe nga be awiribako. Ho Yosefa angia wiri paranga ni, awiribako atuka ko na ki bagiko ni kanga. I aga na ko ngbaome ku Ezipeta yo. (Bam. P. 37:23-28; 42:21) Tingbafuo bete regbo rogo gu ringara re, i ape ziree ti rimoko ya ko aaida ka kodaba na dia bairako ngbaome na i ki ba ko ku bambukiso yo zanga asadako ngbanga yo. (Bam. P. 39:17-20) Ko arungo ni kanga gbiati zizi boro tipa garã 13. Ginipai rengbe ani ka wirikaha ti gupai namangi Yosefa nga gu rengbe ka undo rani ka kuarani idipase mangi furani gbegberẽ?

¹¹ Yosefa adu na momu beko ka pe gupai naamangi ko fu gu kurako i adu na ko bambukiso yo. Gu kurako re angia gu kumba nangia ga bakindo bafuriahe mbata. Ti gu regbo Yosefa gbiati gu bafuriahe re adu sa bambukiso yo, gu bafuriahe re arasi musumo, Yosefa ki kusi rogoyo fuko. Yosefa ape gupai fuko nga i nika karaga ko berewe kutingba gako sunge ngbangayo kua Bakindo Faro yo. Ho Yosefa akusi rogo gi musumo yo ni nga gi Mbori ayuguhe fuko re, ko amangisunge na gu momu re tipa ka saka gupai naadu tipa tiko. Ani ima rengba ka wirika nyanyakipa pai angianga kina ti gupai Yosefa agumbaha ya ono ti gu ko aagumbanga ha ya a.—Bam. P. 40:5-13.

12, 13. (a) Wai du afugo Yosefa fu bafu riahe ayugoho nga ko aambunga tiko ambu gbua fu irairaapai si nimangi ko te? (b) Wa gopai ayugoho, gini kura apai Yosefa aapenga ha fu bafuriahe ya?

¹² Oni gedi Bambata Pai 40:14, 15. Oni bingo gupai nga Yosefa aya tipa tiko we i ‘atuka ko atuka.’ Gu fugo i amangisunge na ni re, rogoyo nzunzu nga i “adĩ ko adĩ.” Si tie ziazia nga, i aima mangako ni irairaha. Yosefa aima pe gupai nga ko aamanganga gupai i abako ku bambukiso yo tipaha te. Riimburu gupai re, ko asana bafuriahe nga ko pe pako fu Faro. Tipagine? Ko ape gako ndupai nga: ‘i kusi re rogo gi bambu re.’

¹³ Ya mo agu afugo Yosefa re angia afugo gu boro naima mbu ti ni fu apai si nimangi ni? Nirengo, wagu sa te. Ko aima ino gupai nga ko angia gu boro i aima manga ni na dungu irairaapai. Ko aima saka gu rengo re ziazia fu bafuriahe, nga guko si angera wa ko narengbe ka undoko. Ono tie, oni ini gupai nga, pai ho rogo Ziazia Kekeapai yo nayugo gupai nga Yosefa ape gupai fu ai boro zavura fu Faro nga awiribako du natuka ko te. Nirengo, ho awiribako ayeni ku Ezipeta yo na ki mbakadipai dagbayo na ko, Faro adi yo kugume na ki ya fuyo i moi kpuyo Ezipeta yo na kini gbia ngbarago ti “gu wene ahe dunduko du ringara Ezipeta” yo.—Bam. P. 45:16-20.

14. Gini sino rengbe ka banda rani ti gu gbina nga ga gbegberẽ fugo ka si vura du vurũ nga boro mangi furani ni irairaha rogo dungurati?

¹⁴ Ho Kristano nabi gupai ni nga i mangipai funi ni irairaha, si naida nidu na rubangirise ka zanga perimo. Rengo ngaha nga, gbegberẽpai ho ti gbata undo be abaakumba watadu ka pepa gu kere ingapai fuyo ka wirina rogo dungurati mangihe te. (Pa Mot. 5:1) Ono tie, dedede ho adunga ha ni nga kere irairapai ya, agu aboro du gupai re dagbayo ima rengba ka mbakadaha zanga rimiso kura aboro ku rogoho, zavura zanga rimiso abaakumba a. (Oni gedi Matayo 5:23, 24; 18:15.) Ani nyenga anye ni rururani ka mbakada ngbatunga agu akpakarapai re ringbisihe kuti agu arugute nga ga Ziazia Kekeapai. Ti gu kura aregbo, ani ima rengba ka ye ka ino gupai nga irairapai ho zaatu i amangihe furani te. Nairiwo gu tambuahe rengbe ani kadu na ni nga ani aagberesanga apai kumbatayo ni pe ani rimo kuarani Kristano te! Oni tingidi gupai nga, singia ani du du na rengo berani watadu ani du mangi ingahe, peka gbegberẽ afugo arengbanga ka mbakada gupai re te. Gaani padu ni ruruse koyo du Yekova ni na koyo du awirinarani ni nabanda rani ti manga gu ngbatunga ingahe re. Ho bake papara Atambuahe aafura ni tipa gu boro “nata nzunzu,” ko aya ni nga gu boro “agbarasa nga rimo boro ya, amanga nga kurani gbigbita ya, agumba nga gbigbitapai kuti rimo kurani a ya.”—Tam. 15:2, 3; Yak. 3:5.

MO TINGIDIPA GU GAMO PAGUME NYAKIPAHA KISUSI

15. Wai du ga Yosefa pagume na Yekova angia pa maku fuko?

¹⁵ Ani nawirika kura nyanyakipa pai ti ga Yosefa pagume na Yekova. Vuru agu agarã yo dunduko 13 Yosefa adu rogo rungosiro, ko ayugu gupai nga ko adu na ga Yekova bipai. (Bam. P. 45:5-8) Ko aabiranga Yekova tipa gupai ko adu rogoho te. Wa vura duhe nga bangiriko aagonga ti gu irairaapai namangiko te, ko aambunga ha si sa ko ko du na bakere zinga te. Gu nyakipaha anyaka gbe nga, ko aambunga gu zangarengba na iraira mangaapai nga ga kura aboro si kparako kusayo ti Yekova te. Ga Yosefa padu ni ruruse afu gu momu fuko nga ko bi be Yekova si ni rugu gu iraira mangaapai re na ki fu maku fuko gbiati gako aborokporo.

16. Ka boro mangi furani gbegberẽ rogo dungurati, tipagine si aida ani mbedi ti ni na Yekova?

¹⁶ Wakina gure, si naida ani bi gaani pagume na Yekova na nyanyakipaha na kini bandaha. Ani aidanga ka mbu gu zangarengba nga ga awirinarani si kpara rani kusayo ti gu Mbori ani akpinyemuko na kini irisiko te. (Rom. 8:38, 39) Kuba gure, ka kuarani idipase mangi furani gbegberẽ, si naida ani du wakina Yosefa na kidu mbembedi na Yekova, ki mangi bakere ome kadu na kina gu bipai du ko na ni. Ho ani namangi agu apai ni dunduko Ziazia Kekeapai aya furani ani mangihe tipa ka mbakada kpakarapai, si naida ani mbu gupai re ku be Yekova, kidu na gu kido nga ko nika ruga gupai re aruga ti gako regbo na ngba gako gene.

MO KIDO KUTI “BASAPUNGBANGA ZEGINO DUNDUKO”

17. Wai du rengbe ani ka yugoho nga ani na kido kuti “Basapungbanga zegino dunduko”?

¹⁷ Wa ani araka rogo gi sino raka re, ani kaa gbiatirani agbia na iraira mangaapai. Ti gu kura regbo, mo watadu gu boro mo naini ni rengbe ka bi gupai nangera wa iraira mangaapai rogo dungurati. Ka mo mbunga ha si kotosi ro ya. (Tam. 119:165) Kuba gure, wangia ani ga Mbori ruru amoyambu, ani ni ruru rani na kini kido kina kutiko rogo kparakpee yo. Ti kina gu bangisa regbo re, ani ima inoho nga si rengbe kadu nga ani ainongo agu arengo dunduko du tipa apai te. Ani ima inoho a nga gu ingahe re rengbe kadu mbiko ani girogo gupai yo re ngba iraira gene. A wa ani nawirikihe ti gu kpiapai nga ga Yosefa, ani naida ka ne gbegberẽ afugo, kini ini gupai nga gu ngbatunga afugo re nagberesa apai kina kumbatayo. Niyangaraha, kuba gupai nga ani di ngbiti pai, ani dinga berã adia ka nye ni ruru rani na kidu na zerangbaduse ka sungudo Yekova ko rugu gupai re. Mangaha wo nika sa gupai nga Yekova idi na ani na ki fu maku furani, kina wai ko afuhe fu Yosefa. Nirengo, ani rengbe kadu na gu kido nga Yekova nga, “Basapungbanga zegino dunduko,” nikaa manga kina gupai ti aregbo dũ du ni ruruhe, “bambiko gako apai dunduko du ni ruru sarangbanga.”—Bam. P. 18:25; Pa Rug. 32:4.

18. Ginipai ani ka sakaha rogo gu kekeapai ngbefuo gere?

¹⁸ Rogo gu kekeapai ngbefuo gere, ani nika sakapai tipa gu kura iraira mangaapai ue berewe nga gu naamangi dagba ga Mbori aboro ti agu aregbo i aake Ziazia Kekeapai. Pa fugö ani agi apangbanga re nika nyakasapa wai du umbasitise gbiati du na nyemu ka mbupai fu boro na ngbaya dagbaha na ga Yekova bipai tipa ruru sarangbanga.