Ngangingenanjongo Kodwa Ngathola Injongo Ekuphileni
CABANGA ukushaqeka nokukhathazeka kwami ngolunye usuku kusempondozankomo lapho ngivuswa ngokungalindelekile amadoda amabili ayizidlakela ayesesha ikamelo. Umama wabuka, ephelelwe amandla, ngokusobala eshaqekile. Lamadoda ayengabaseshi.
Ngaso leso sikhathi ngazi ukuthi ayefunani. Nakuba ngashaya sengathi nginesibindi, ngangiphelile uvalo. Ngaqaphela ukuthi amaphoyisa ayethungatha iqembu lethu lentsha engamasela eNew Jersey, e-U.S.A. Laba baseshi bathi ngigqoke base bengiyisa ekomkhulu lamaphoyisa ukuze ngiyophenywa.
Ngangena kanjani kulesi simo esidabukisayo? Kwaqala lapho ngisemncane kakhulu. Lapho ngisanda kweva eshumini nambili, ngase ngizibheka njengosemusha oyihlongandlebe elidlulele. Phakathi nawo-1960, intsha eningi yayicabanga ukuthi “kuwukuhlakanipha” ukuvukela ngaphandle kwesizathu, futhi ngangivumelana nakho ngenhliziyo yonke. Ngakho, lapho ngineminyaka engu-16 ubudala, ngangichitha isikhathi endaweni yangakithi yokudlala i-pool, njengoba ngangixoshiwe esikoleni esiphakeme. Lapha, ngajoyina iqembu lentsha eyayigqekeza. Ngemva kokuhlanganyela nalo emisebenzini emincane, ngaqala ukuvukwa amadlingozi futhi eqinisweni ngathola ukuthi okuhlangenwe nakho ngakunye kubangela ukwesasa okukhulu.
Baqala kanjalo-ke ubuhlanya bokugqekeza okwathatha izinyanga ezingu-9. Njengeqembu, sasigxila ngokuyinhloko emahhovisi ezobuchwepheshe lapho ngokuvamile kwakugcinwa khona izizumbulu zemali. Lapho siqhubeka nokugqekeza kodwa singabanjwa, kulapho sasiba nesibindi esengeziwe khona. Ekugcineni, sanquma ukuphanga igatsha lebhange lesifundazwe.
Ngokokuqala ngqá, izinto zaqala ukonakala. Nakuba kwakulula ukungena kuleli bhange, sachitha bonke ubusuku sikhungathekile ngoba sakwazi ukuvula amadilowa ezisebenzi ezamukela imali kuphela. Inkinga engathi sína kakhulu kwakuwukuthi ukugqekeza kwethu ebhange kwahilela i-Federal Bureau of Investigation (FBI). Njengoba sasifunwa i-FBI, akuthathanga sikhathi ukuba sonke siboshwe.
Imiphumela Edabukisayo Yokwenza Ububi
Mina ngamangalelwa ngokugqekeza izikhathi ezingu-78 futhi ngabhekana nehlazo lokumenyezelwa kwecala ngalinye phambi kwenkantolo. Lokhu, kanye nokusakazwa kwezenzo zethu zobugebengu ephephandabeni lendawo, kwabalimaza kakhulu abazali bami. Kodwa ukuhlazeka engangibabangela khona kwakungangikhathazi ngaleso sikhathi. Ngathola isigwebo sesikhathi eside esikhungweni sikahulumeni sokuqondisa izigwegwe, okwakungasho ukuvalelwa kwami ngize ngibe neminyaka engu-21 ubudala. Nokho, ngokuyinhloko ngenxa yemizamo yommeli onekhono, ngashintshelwa esikoleni esikhethekile sokuqondisa izigwegwe.
Nakuba ngingazange ngivalelwe ejele, kwabekwa umbandela wokuthi kwakufanele ngihlukaniswe nomphakathi kanye nabo bonke ababengabangane bami. Ngenxa yalokho, ngabhaliswa esikoleni esingesona esikahulumeni eNewark, esigxila entsheni engamahlongandlebe njengami. Ngaphezu kwalokho, kwakufanele ngibonane nesazi sokusebenza kwengqondo masonto onke ukuze ngithole usizo lobuchwepheshe. Wonke lamalungiselelo asingathwa abazali bami—okwababiza imali eshisiwe.
Imizamo Yokushintsha
Ngokungangabazeki ngenxa yokusakazwa kabanzi kwecala lethu, kwakhishwa isihloko somhleli ephephandabeni langakithi esithi “Ukuyeka Uswazi.” Lesi sihloko sasigxeka isijeziso esilula esasitholwe yileli qembu. Ngokokuqala ngqá, amazwi alesi sihloko somhleli athinta unembeza wami. Ngakho ngasika leyo ngxenye ephephandabeni futhi ngafunga ukuthi ngolunye usuku, ngandlela-thile, ngiyokukhokhela konke ukuhlupheka, ihlazo, nezindleko engangikubangele abazali bami.
Ngacabanga ukuthi enye indlela yokubonisa abazali bami ukuthi ngingashintsha kwakuwukuphothula esikoleni esiphakeme kanye nekilasi engangifunda nalo ekuqaleni. Ngaqala ukutadisha ngendlela engangingakaze ngitadishe ngayo ngaphambili ekuphileni kwami. Umphumela waba ukuthi ekupheleni konyaka wesikole, lapho ngivela phambi kwejaji elalikhiphe isigwebo sami ngikanye nomqaphi wami wesigwebo esihlehlisiwe, ubuso balo obuswacile bamomotheka lapho liqaphela ukuthi ngangithole isilinganiso sika-B-plus ezifundweni zami. Ngakho manje kwavuleka ithuba lokuba ngiphindele esikoleni esiphakeme engangifunda kuso, futhi ngaphothula ngonyaka olandelayo.
Ukungabi Nanjongo Kwami Kuyaqhubeka
Manje kwase kungu-1966, futhi nakuba abaningi engangifunda nabo balibangisa empini eVietnam, ngaya eConcord College eWest Virginia. Ekolishi ngaqala ukusebenzisa izidakamizwa, ngaya emibuthanweni yokuthula, futhi ngaqala indlela yokuphila ehluke ngokuphelele eyangenza ngangabaza izindinganiso ezivamile. Ngangifuna okuthile, kodwa ngangingazi ukuthi kwakuyini. Lapho kufika amaholide e-Thanksgiving, kunokuba ngiye ekhaya, ngacela ama-lift ngilibangise ngaseningizimu eFlorida ngaphesheya kweziNtaba iBlue Ridge.
Ngangingakaze ngihambe kakhulu ngaphambili, futhi ngangikujabulela ukubona izindawo eziningi ezintsha futhi ezihlukile—kwaze kwaba i-Thanksgiving Day, lapho ngazithola ngisejele laseDaytona Beach ngenxa yokuba uzulane. Nganginamahloni kakhulu okuthinta abazali bami, kodwa izikhulu zasejele zabathinta. Nakulokhu futhi, ubaba wenza amalungiselelo okukhokha ihlawulo elinzima kunokuba ngidonse isigwebo ejele.
Ngemva kwalokho angizange ngihlale ekolishi. Kunalokho, nginepotimende elilodwa vó futhi nginesifiso sokuhamba, ngangena endleleni futhi, ngicela ama-lift ngehla ngenyuka ogwini lwasempumalanga ye-United States futhi ngibamba amatoho ukuze ngizondle. Abazali bami babengazi ukuthi ngikuphi, nakuba ngangibavakashela ngezikhathi ezithile. Okwangimangalisa ukuthi ngaso sonke isikhathi babebonakala bejabula lapho bengibona, kodwa ngangingakwazi ukuzinza endaweni eyodwa.
Njengoba ngangingasafundi ekolishi, ngalahlekelwa isikhundla sami sokuba umfundi, esasihlehlisa ukubuthelwa empini. Manje isigaba sami sokubuthwa saba u-1-A, futhi akuthathanga sikhathi ukuba ngibuthelwe empini. Umqondo wokulawulwa nokulahlekelwa inkululeko yami entsha wawungathandeki. Ngakho nganquma ukuthatha umkhumbi ngiphume ezweni. Phakathi naleso sikhathi ngavulekelwa ithuba lomsebenzi omusha. Kungenzeka yini lokhu kugcine kuyinjongo yami yangempela ekuphileni?
Ukusebenza Emkhunjini Njengesithunywa
Ukaputeni womkhumbi wezentengiselwano wase-United States wayewumngane omkhulu wasekhaya. Wangitshela ngesimiso esasisanda kusungulwa sokuqeqesha onjiniyela bemikhumbi. Ngamukelwa ngokushesha esimisweni esifushanisiwe seminyaka emibili, esasinezinzuzo ezimbili zokuhlehlisa ukubuthelwa empini namathuba okuthola iziqu zobunjiniyela bemikhumbi. Ngathola i-diploma lapho ngiphothula ngo-1969 futhi ngajoyina umkhumbi wokuqala engasebenza kuwo eSan Francisco njengonjiniyela wesigaba sesithathu. Ngokushesha salibangisa eVietnam sithwele izikhali ngomkhumbi. Lolu hambo lwalungenazigigaba, futhi ngawushiya lowo mkhumbi lapho sifika eSingapore.
ESingapore ngasebenzela umkhumbi womlawuli owayeqasha bonke abantu abangekho ngaphansi kwenyunyani ezikhumulweni. Lomkhumbi wawusetshenziswa ngasogwini lwaseVietnam, kusuka eCam Ranh Bay eningizimu kuya eDa Nang ngasenyakatho, eduze nendawo eyayingenayo impi. Kulendawo wawungapheli umsindo obeleselayo wokuqhuma kwamabhomu. Nokho, ngokwezimali lomzila wawuzuzisa, futhi ngenxa yeholo elengeziwe lokuzifaka engozini yempi nokuhlaselwa ngokuqondile ngezinye izikhathi, ngazithola ngihola ama-dollar angaphezu kuka-35 000 (R127 000) ngonyaka njengesithunywa sempi. Naphezu kwalomnotho omusha, ngangisazizwa ngingenanjongo futhi ngizibuza ukuthi ngiphokophelephi?
Inhlansi Yenjongo Ekuphileni
Ngemva kokunye ukuhlaselwa isitha okwesabekayo, u-Albert, owayenakekela ubhayela, waqala ukungitshela indlela uNkulunkulu ayeyoletha ngayo ukuthula ngokushesha emhlabeni ngolunye usuku. Ngakulalelisisa lokhu kwaziswa okungavamile. Lapho siphindela eSingapore, u-Albert wangitshela ukuthi wayengomunye woFakazi BakaJehova kodwa wayengasashiseki. Ngakho sobabili sazama ukuthola oFakazi baseSingapore. Akekho owayebonakala engasisiza, kodwa kusihlwa ngobusuku bangaphambi kokuba sihambe, u-Albert wathola umagazini INqabayokulinda egumbini lokulinda ehhotela elithile. Wawugxivizwe ikheli. Nokho, asibanga naso isikhathi sokulifuna ngoba ngakusasa ekuseni saya eSasebo, eJapane, lapho umkhumbi wamisa khona amasonto amabili.
Lapho, saholela izisebenzi, futhi u-Albert wasula emsebenzini. Kodwa esikhathini esingangesonto kamuva, ngamangala lapho ngithola ucingo oluvela kuye engitshela ukuthi kwakuzoqhutshwa umhlangano woFakazi BakaJehova eSasebo ngaleyo mpelasonto. Nganquma ukuya ukuze ngibone ukuthi lomhlangano wawuphathelene nani.
Angisoze ngalukhohlwa lolo suku—u-August 8, 1970. Ngafika endaweni yomhlangano ngethekisi, ngafikela phakathi kwamakhulu amaJapane, wonke ayevunule econsa. Nakuba iningi lawo lalingakwazi ukukhuluma isiNgisi, kubonakala sengathi wonke ayefuna ukungixhawula. Ngangingakaze ngibone into enjalo ngaphambili, futhi nakuba ngangingezwa lutho esimisweni sesiJapane, nganquma ukuphindela ngakusasa—ukuze nje ngibone ukuthi ngangizokwamukelwa ngendlela efanayo yini futhi. Kwaba njalo!
Saqasha izisebenzi ezintsha futhi ngemva kwesonto saphindela olwandle, silibangise eSingapore. Into yokuqala engayenza lapho ngifika, ngathatha ithekisi ngaya ekhelini elaligxivizwe kumagazini INqabayokulinda. Endlini kwaphuma owesifazane onobungane futhi wabuza ukuthi wayengangisiza ngani. Ngambonisa ikheli kuyi-Nqabayokulinda, futhi ngokushesha wangingenisa endlini. Khona-ke ngahlangana nomyeni wakhe futhi bangitshela ukuthi babeyizithunywa zevangeli zase-Australia, uNorman noGladys Bellotti. Ngachaza ukuthi ngangilithole kanjani ikheli labo. Bangamukela ngazo zombili futhi baphendula eminingi yemibuzo yami, futhi ngavalelisa ngiphethe isikhwama esigcwele izincwadi zeBhayibheli. Ezinyangeni ezimbalwa ezalandela, njengoba sasihamba ngomkhumbi ngasogwini lwaseVietnam, ngafunda eziningi zalezo zincwadi, kuhlanganise nethi IQiniso Eliholela Ekuphileni Okuphakade.
Manje, ngokokuqala ngqá ekuphileni kwami, ngazizwa nginenjongo nesiqondiso ekuphileni. Ohambweni olulandelayo sibuyela eSingapore, ngashiya emkhunjini.
Ukuphindela Ekhaya Okudumazayo
Ngokokuqala ngqá futhi, ngafisa ngempela ukuya ekhaya. Ngakho emasontweni ambalwa kamuva, ngafika ekhaya ngijabule kakhulu, ngifuna ukutshela abazali bami ngoFakazi BakaJehova. Abazange bahlabeke umxhwele njengami. Lokhu kwakuqondakala, ngoba ukuziphatha kwami akuzange kusize. Nganginamasonto ambalwa nje ngisekhaya lapho, ngenxa yentukuthelo, ngiphohloza i-nightclub yangakithi. Ngaphaphama esitokisini ejele.
Manje ngase ngiqala ukukholelwa ukuthi lalingekho ithemba langempela lokuba ngishintshe futhi ngikwazi ukulawula ubushinga bami. Mhlawumbe ngangiyohlala ngivukela ngaphandle kwesizathu. Ngangingenakukwazi ukuqhubeka ngihlala ekhaya. Kwakufanele ngihambe. Ngakho ngemva kwezinsuku ezimbalwa, ngabekisa indawo emkhunjini wezimpahla waseNorway owawulibangise eNgilandi.
Ukuya ENgilandi Nasesikoleni Se-drama
Ngangikujabulela ukuba seNgilandi, kodwa umsebenzi wawungatholakali. Ngakho nganquma ukungenela ukuhlungwa ezikoleni eziningana ze-drama, futhi okwangimangalisa ukuthi ngamukelwa eLondon School of Dramatic Art. Eminyakeni emibili engayichitha eLondon ngangiphuza ngokweqile, ngizijabulisa, futhi ngisebenzisa nezinhlobonhlobo zezidakamizwa.
Ngokungalindelekile nganquma ukuthi ngingathanda ukuphinde ngivakashele umkhaya wakithi e-United States. Kodwa ungayicabanga yini indlela ukubukeka njengomdlali wama-drama okwabamangalisa ngayo? Ngangigqoke ingubo emnyama enamakhanda engonyama amabili asagolide aboshwe ngeketanga legolide entanyeni, ijazi elibomvu levelivethi, nebhulukwe elimnyama levelivethi elinemichilo yesikhumba egxishwe ezicathulweni ezifika emadolweni. Akumangalisi ukuthi kungani abazali bami bengazange bahlabeke umxhwele nokuthi kungani ngangizizwa ngingafaneleki emphakathini wabo! Ngakho ngaphindela eNgilandi, lapho ngathola khona i-diploma yezobuciko be-drama ngo-1972. Manje ngase ngifinyelele omunye umgomo. Kodwa kwakusenalombuzo obeleselayo, Ngiphokophelephi? Ngangisenesidingo senjongo yangempela ekuphileni.
Ukungabi Nanjongo Ekugcineni Kuyaphela
Ngokushesha ngemva kwalokhu, ngaqala ukuzizwa ngizinza ekuphileni. Kwaqala ngokuthi ngibe nobungane nomakhelwane wami uCaroline. Wayenguthisha wesikole wase-Australia futhi engumuntu ohluzekile nonesizotha—enobuntu obuhluke ngokuphelele kobami. Kwase kuyiminyaka emibili singabangane ngaphandle kokuhileleka ngokothando. Khona-ke uCaroline waya eMelika izinyanga ezintathu, futhi ngenxa yobungane bethu obuhle, ngahlela ukuba ahlale nabazali bami amasonto ambalwa. Kungenzeka bazibuza ukuthi wayehlangana kanjani nomuntu onjengami.
Ngokushesha ngemva kokuhamba kukaCaroline, ngatshela abangane bami ukuthi nami ngangiphindela ekhaya, futhi bangivalelisa ngomcimbi omkhulu. Kodwa kunokuba ngiphindele eMelika, ngaya eNingizimu Kensington, eLondon, lapho ngaqasha khona indawo yokuhlala engaphansi kwesakhiwo futhi ngashayela ihhovisi legatsha loFakazi BakaJehova eLondon ucingo. Ngase ngiyiqaphela inkambo okwakufanele ngiyithathe ekuphileni. Esikhathini esingaphansi kwesonto ngavakashelwa umbhangqwana oshadile othandekayo futhi ngokushesha wahlela ukufunda nami iBhayibheli njalo. Ngenxa yezincwadi zoFakazi engase ngizifundile kakade, ngase nginentshiseko enkulu futhi ngacela ukufundelwa kabili ngesonto. Ebona intshiseko yami, ngokushesha uBob wangimemela eHholo LoMbuso, futhi ngokushesha ngase ngiya kuyo yonke imihlangano yamasonto onke.
Lapho ngithola ukuthi oFakazi BakaJehova ababhemi, nganquma ukuwuyeka ngokushesha lomkhuba. Kodwa kuthiwani ngokubukeka kwami? Ngangingasafuni ukuzizwa ngingafaneleki, ngakho ngathenga iyembe, uthayi, nesudi. Ngokushesha ngafanelekela ukuhlanganyela emsebenzini wokushumayela endlini ngendlu—futhi nakuba ekuqaleni nganginovalo, ngaqala ukuwujabulela.
Ngacabanga ukuthi uCaroline wayezomangala kakhulu lapho ebuya. Lokhu kwabonakala kungalivezi ngokuphelele iqiniso! Wayengalukholelwa ushintsho engangilwenze ngesikhathi esifushane kangaka—ekuzilungiseni nasekubukekeni kwami nangezinye izindlela eziningi. Ngamchazela indlela izifundo zami zeBhayibheli ezazingisize ngayo futhi ngamnxusa naye ukuba abe nesifundo seBhayibheli. Nakuba ayesaba ekuqaleni, ekugcineni wavuma, ethi wayezofunda nami kuphela. Ngajabula lapho ngibona indlela ayesabela ngokushesha ngayo, futhi ngokushesha waqala ukwazisa iqiniso leBhayibheli.
Ngemva kwezinyanga ezimbalwa, uCaroline wanquma ukubuyela e-Australia, futhi waqhubeka nesifundo sakhe seBhayibheli eSydney. Ngahlala eLondon kwaze kwaba yilapho ngibhapathizwa, ezinyangeni ezingu-7 kamuva. Manje ngase ngifuna ukuphindela ekhaya e-United States ngiyobona wonke umkhaya wakithi. Kodwa kulokhu ngangizimisele ukufeza umgomo wami.
Ukuphindela Ekhaya Okuhlukile
Abazali bami abamangele babefuna ukwazi ukuthi kwakwenzekani—ngangihlonipheke kakhulu! Kodwa ngajabula ngokuzizwa ngisekhaya ngempela. Nakuba abazali bami bazibuza ngoshintsho lwami oluphawulekayo, babenobuhlakani futhi basabela ngomusa nangesineke njengokuvamile. Ezinyangeni ezalandela, ngaba nelungelo lokubafundela iBhayibheli. Ngaqala isifundo nodadewethu ababili abadala, nabo ngokungangabazeki ababethonywe indlela yami yokuphila eshintshile. Yebo, lokhu kwakuwukuphindela ekhaya kwangempela!
Ngo-August 1973, ngalandela uCaroline e-Australia, lapho ngajabulela khona ukumbona ebhapathizwa emhlanganweni wezizwe woFakazi BakaJehova ka-1973 kanye nabanye abangu-1200. Sashada ngempelasonto elandelayo eCanberra, inhloko-dolobha yase-Australia. Lapha ngiye ngakhonza emsebenzini wokushumayela isikhathi esigcwele kuleminyaka engu-20 edlule nanjengomdala ebandleni lakithi iminyaka engu-14.
Ngenxa yokubambisana nomkami, siye sakhulisa izingane ezintathu—uToby, u-Amber, noJonathan. Nakuba sibhekana nezinkinga ezivamile zomkhaya, ngisakwazi ukuhlanganyela emsebenzini wokushumayela isikhathi esigcwele njengephayona futhi ngesikhathi esifanayo nginakekele izidingo zomkhaya wethu ezingokwenyama.
Namuhla, emuva e-United States, abazali bami bayizinceku zikaJehova ezizinikezele, futhi nakuba bobabili sebeneminyaka engaphezu kwengu-80, basahlanganyela ekushumayeleni obala ngoMbuso. Ubaba uyinceku ekhonzayo ebandleni lakubo. Odadewethu ababili abadala nabo bayashiseka enkonzweni kaJehova.
Yeka indlela engimbonga ngayo ngokujulile uJehova uNkulunkulu ngokuthi iminyaka eminingi yokuba uzulane ngingenanjongo idlulile! Akazange nje kuphela angifundise indlela engcono kakhulu yokusebenzisa ukuphila kwami kodwa futhi uye wangibusisa ngomkhaya onobunye futhi okhathalelayo.—Njengoba ilandiswa uDavid Zug Partrick.
[Isithombe ekhasini 23]
UDavid nomkakhe, uCaroline