Elë ésɛrɛ Ofo elɔ ngiki

1. ?Élé ebá mʋn kɔ elë sɛrɛnë ɔɔ alɔ dɔ́ tete Ʒoova aɛn é?

OFOSƐRƐ damë lɛ́ bu yɔghɔ tete. Damë di bu ntɛnɩ akɔnda: Ʒoova bɔ́ juman nfre nfre lé wawɛnelë mërɩ (Ps. 91:11). Në kpa bɔ́ juman ologbɔ nhɛn lé në Jɛ Ʒezi mërɩ (Mat. 28:18). ?Ese ofosɛrɛnë ëë é? ?Në nɩ́ yiki bɔ́ álɛ bë ece elë sɛrɛ wú? Oowo. Ʒoova omunë ëë ece elë sɛrɛnë, noo në lɛ́ “Ghɩnë ece ofosɛrɛ.”—Ps. 65:2.

2. ?Bu yɔghɔ nkpɔca akoto Pɔlë lɛ́ ofosɛrɛnë ghë óó bayɛ n’ye ebë eyɔyɔ é?

² Agbate, yɛsɛ n’ye ebë efɩ elë oghorumɔn álɛ ebë ebɔ bunë eji elë opunë jɔ eka edi Ʒoova o, ese bayɛ n’ye ebë ebɔ cibɩ esɛrɛ Ofo elɔ ngiki fuɔ esë. Bunë Akoto Pɔlë lɛ́ enë. Nakwanë në ghɛ́ghɛ cé ofokwanë nʋn Efɛzë gbonë ghënë, në hɛ́ kɔ: “Më esɛrɛ Ofo elɔ eɲë eyi” (Éph. 1:16). Lapɔ esë, Pɔlë kpa sɛ́rɛ Ofo lɔ́ ngiki nfre nfre, në rúru kelë eyi. Fɛ bu ntɛnɩ mɩnɛn, në hɛ́ Timote kɔ: “Më edà Ofo nasɩ, […] ngbu lɛ orugbu lɛ më ofosɛrɛnelë ghë, më esɛrɛ elɔ fë mici powu” (2 Tim. 1:3). Ɔɔ bu akpɛɛkpɛnë fɩ́ Pɔlë óó bayɛ n’ye bë esɛrɛ Ofo bu ntɔnelë ghë (2 Cor. 11:23; 12:​7, 8). Kʋra ese, në bɔ́ cibɩ sɛ́rɛ Ofo lɔ́ ngiki fuɔ.

3. ?Mabughëwu ebë eɔsɛ epa-aɛn n’ye ebë esɛrɛ Ofo elɔ ngiki é?

³ Mici jɔghɔ, ebë eɔsɛ epa-aɛn n’ye ebë esɛrɛ Ofo elɔ ngiki. ?Mabughëwu é? Elë nɔnjɛ Sabrinaa hɛ́ bunë ghëwu ebë eɔsɛ epa-aɛnnë. Në hɛ́ kɔ: “Bu edamë eɲi elë bà shi edɔ maɛn ntɛnɩ ghë. Lapɔ esë, ebë eɔsɛ ebɔ aɛn eba erie jɔnë ghë esëkpɔ mɩɩ ebë epa-aɛn n’ye ebë esɛrɛ Ofo elɔ ngiki fuɔ esë.” Àlɛ́ aba nhɛn alɛ fënë, mbë órò ntɛnɩ bá eboka fë. Ebá ewu bu aɲʋn ntɛnɩelë: (1) Bunë ghëwu yɛsɛ n’ye ebë esɛrɛ Ofo elɔ ngiki (2) n’ye ebë eba eɔsɛ esɛrɛ Ofo elɔ kelë.

?MABUGHËWU EBË ESƐRƐ OFO ELƆ NGIKI É?

4-5. ?Élé Ofonë elë esɛrɛ elɔ ngikinë bá “ɔɔ mɛnsɩ dɔ́” é? (Jacques 5:16)

⁴ Ofonë elë esɛrɛ elɔ ngikinë, “ɔɔ mɛnsɩ dɔ́.” (Éka Jacques 5:16.) ?Bunë efɩ yiki nkpɔnë bë eɔsɛ epetè ayɔghɔ ghë àlɛ́ elë asɛrɛ Ofo alɔ ëë wú? Ao, bë eɔsɛ epetè. Fɛ bu ntɛnɩ mɩnɛn: N’ye Ʒezi bá wú kɔ ɲan gbɔɔje akoto Piɛrë bá ehɛ kɔ në gha mʋn ëë wunë, në hɛ́ ëë kɔ: “Më sɛ́rɛ Ofo dɔ́ lɔ́ fë álɛ fë ntɩjinë ghe eji ghe ewa eshi” (Luc 22:32). Akoto Pɔlë esë mʋn kɔ bunë efɩ yiki nkpɔnë bë eɔsɛ epetè àlɛ́ elë asɛrɛ Ofo alɔ ëë. N’ye kë bá lé ëë tɩ nkɔdighë Rɔmë gbonë, në ghɛ́ghɛ nakwa cé Filemɔn. Nakwa ntɔnë ghënë në hɛ́ kɔ: “Më ejì ntɩ n’ye eɲë ofosɛrɛnelë ghëwunë, kë bá eka më afʋ elɔ eɲë” (Philém. 22). Agbate, cibɩ jee nhɛn bë esasɛnë, kë ká Pɔlë afʋ ë në kpa ɔɔsɛ dí në Ofo jumannë yí.

⁵ ?Jɔ ntɔnelë eya elë n’ye ebë eɔsɛ eghʋ̀ elë ofosɛrɛnelë ghë eti Ofo opu miji álɛ bë elɛ bunë evívi ëënë wú? Oowo. Ʒoova edi elë akɔnda, në ekpɩ n’ye bunë evívi ëënë eba eji elë kpowu shi edɔ, ë mici agheci në edisʋ elɔ elë bu fɛ n’ye ebá vívi ëënë mɩnɛn. Àlɛ́ elë amʋn jɔ ntɔnë, bá eboka elë álɛ ebë ebɔ bunë eji elë kpowu shi tete jɔ nkpɔ ghënë eka edi Ʒoova. Ebá ekpa ejì ntɩ n’ye ná eti elë ɲi, ná elɔ elë bunë bayɛ tetenë.—Ps. 37:5; kpɩ 2 Corinthiens 1:11 alɛ ëë notes d’étude lɛ.

6. ?Élé Ofonë elë esɛrɛ elɔ ngikinë eba eci n’ye elë eba ewu kelënë aba é? (1 Pierre 3:8)

⁶ Ofonë elë esɛrɛ elɔ ngikinë bë eɔsɛ eboka elë álɛ ebë ekpa ‘ewu ngiki orɔhɔ edɔ.’ (Éka 1 Pierre 3:8.) Ghɩnë aɔ orɔhɔ-órònë, ele bunë epɛ yiki fuɔnë aɛn ghë, bu ntɔnë eci ëë aba ë evivi n’ye bë eboka ghɩnë (Marc 1:​40, 41). Ofokwa ghɩmɛn nkpɔ di Mikaɛlë, në hɛ́ kɔ: “Àlɛ́ më në esɛrɛ Ofo elɔ ngiki bunë emian kelënë ghëwunë, bu ntɔnë elɔ më ekpa eɲi jɔ kpɛɛkpɛnë efɩ kelënë órò eyɛsɛ, ë më ekpa ekolo kelë edɔ. Lapɔ esë, elɔ më ekpa erɩ eda kelë sɛ edɔ àlɛ́ bɔ́bɔ́ kelë omunë kë ghe ɲi ëë órò.” Ofokwa ghɩmɛn fuɔ nkpɔ di Rishar. Në esë në yá bunë ghëwu yɛsɛ n’ye ebë esɛrɛ Ofo elɔ ngikinë. Në hɛ́ kɔ: “Àlɛ́ elë asɛrɛ Ofo alɔ yikinë, bu ntɔnë ele elë mɛnsɩ ë elë omunë esë elë evivi n’ye ebë elɛ bu eboka ëë.” Në kpa hɛ́ kɔ; “Àlɛ́ enë elɛ bu eboka ghɩnë esɛrɛ Ofo lɔ́ ëënë, ka lɛ́ fɛ n’ye elë elɛ bu álɛ bunë evívi Ofonë bë eshu mɩnɛn.”

7. ?Élé Ofonë elë esɛrɛ elɔ ngikinë bë eba eɔsɛ eboka elë álɛ erie jɔnë ghe ekpa ghe eji elë opu ghe edɔ n’ye wué? (Philippiens 2:​3, 4) (Kpɩ fotonelë esë.)

⁷ Ofonë elë esɛrɛ elɔ ngikinë eboka elë ë erie jɔnë ghe ekpa ghe eji elë opu ghe edɔ n’ye. (Éka Philippiens 2:​3, 4.) Noo maɛn ntɛnɩ enʋ́n ëë ghënë nʋn Satan mërɩnë, elë powu jɔ akpɛɛkpɛ efɩ elë (1 Jean 5:19; Rév. 12:12). Ese àlɛ́ enë esɛrɛ Ofo elɔ ngiki mici powunë, bu ntɔnë bá eghagha elë ghë kɔ ‘pɛ bu nkpɔkpɔnë efɩ elënë, efɩ elë nɔnjɛelënë kë nʋn maɛnnë powu ghënë esë’ (1 Pierre 5:9). Elë nɔnjɛ yighɔ shigbëfɩgho nkpɔ di Katerinë, në hɛ́ kɔ: “Àlɛ́ më në esɛrɛ Ofo elɔ ngikinë, bu ntɔnë eghagha më ghë kɔ kelë esë bu akpɛɛkpɛ efɩ kelë. Bu ntɔnë eboka më ë më ghe kpa ghe di mie jɔnë akɔnda ghe dɔ n’ye.”

BAYƐ N’YE EBË ESƐRƐ OFO ELƆ KELË̂

8. ?Aghɩ nfre nkpɔca ebë eɔsɛ esɛrɛ Ofo elɔ é?

⁸ ?Aghɩ nkpɔca ebë eɔsɛ esɛrɛ Ofo elɔ é? Ebë eɔsɛ esɛrɛ elɔ aghɩnë mian bu nfre nkpɔkpɔnë efɩ kelënë. Bë eɔsɛ elɛ aghɩnë orogba jɔ emianmian kelënë lɛ, ncasɔghɔ lɛ ngɔyighɔ lɛnë kë efifi kelë miya, kë ekpa emianmian kelë nakwatɩ gbonë lɛ. Bë ekpa eɔsɛ elɛ aghɩnë sɛhɔ epɛ kelënë. Elë nɔnjɛelë agheci kelë shikwaghɩ emianmian kelë, kelë aghɔ esë gufrëmɔndɔn ngikinë ëë emianmian kelë (Mat. 10:​18, 36; Actes 12:5). Lapɔ esë, elë nɔnjɛelë aghɔ eja-kpa eɲa kelë aʋn shi kpatakpata bunë politikë ésenë ghëwu. Kelë agheci esë, aviɛlɛ gbɔ nhɛn cɔ́ghɔ bu okunë kë nʋnnë ghë. Agheci elë omunë elë gha mʋn nɔnjɛelë ntɔnelë wo, ese àlɛ́ enë esɛrɛ Ofo elɔ kelënë, elë eya n’ye ‘ekólo elë esë’ fɛ n’ye Ʒezi bá hɛ́ elënë mɩnɛn.—Jean 13:34.

9. ?Aghɩnë kë emimi juman nfre nfre aɛn Ʒoova omuonë ghënë, mabughëwu ebë esɛrɛ Ofo elɔ kelë lɛ kelë yaelë lɛ é?

⁹ Ebë ekpa eɔsɛ esɛrɛ Ofo elɔ aghɩnë kë emimi juman nfre nfre aɛn Ʒoova omuonë ghënë. ?Aghɩ nkpɔca jɔ elë ehɛ é? Aghɩnë kë emimi Ʒoova omuonë aɛn lɛ, kelë bokaghɩ lɛ; aghɩnë kë emimi Betɛlë aɛnnë lɛ, aghɩnë kë emimi juman nkpɔ aɛn Betɛlë ghë lɛ, bude sasaghɩ lɛ, ofokwa ngɩmɛn lɛ, ofokwa bokaghɩ lɛ. Kë ɔɔ kerie jɔnë epɛ kelë, kʋra ese kë edamë edi juman akpɛɛkpɛ eboka elë (2 Cor. 12:15). Fɛ bu ntɛnɩ mɩnɛn, kpe jɔnë bude sasagho nkpɔ hɛ́, në di Markë: “Bu mumunë edamë epɛ më edɔ tetenë, ëë lɛ́ n’ye më gha nʋn më shìelënë kë hɔ́hɔsɛnë sɛ. Orogba epɛ kelë aɲʋn powu. Agbate, më nɔnjɛ yighɔ ghɩmɛnnë lɛ ca lɛ edamë ekpɩ më shìelë eyɛsɛ o, ese jɔ ehʋn më sɛ edɔ tete noo më gha eɔsɛ më élɛ bu gbɔʋn eboka më shìelë.” Agheci elë gha mʋn bunë elë nɔnjɛelë eyikpe ntɔnelë ewu aɛnnë wo, ese elë ésɛrɛ Ofo elɔ kelë (1 Thess. 5:​12, 13). Lapɔ esë, noo kelë yaelë etu kelë àkpanë, bu ntɔnë elɔ elë nɔnjɛelë eyikpenelë kë eɔsɛ edi kelë Ofo jumannë eyi. N’yonë, elë ésɛrɛ Ofo elɔ kelë yaelë esë.

10-11. ?Àlɛ́ enë esɛrɛ Ofo óó enë etu nɔnjɛelënelë omu esɛrɛ elɔ kelënë, bu ntɔnë eyɛyɛ Ʒoova sɛ wú? Égbagba ëë shi.

¹⁰ Fɛ n’ye ebá wú ëënë mɩnɛn, àlɛ́ enë esɛrɛ Ofonë, elë etu nɔnjɛelënelë omu esɛrɛ elɔ kelë. Fɛ bu ntɛnɩ mɩnɛn: Elë ehɛ Ʒoova kɔ bë eboka aghɩnë kë nʋn tɩlefanë, bë ekpa enini aghɩnë ghɩ rɔ́ kelënë opu shi, ese agheci elë akɔnda ghe shu yiki nkpɔ ghë. Ofokwa ghɩmɛn nkpɔ dí Donaldë, në hɛ́ kɔ: “Noo nɔnjɛelë fannga nhɛn ëë bu akpɛkpɛ efɩ kelënë, më eka esɛrɛ Ofo elɔ kelë kwapowu álɛ ofosɛrɛnë bë elɛ kelë kwapowu ee abaʋn.”

¹¹ ?Ofosɛrɛ ntɔnelë bë eɔsɛ eyɛ Ʒoova aɛn wú? Ao, bë eɔsɛ eyɛ ëë aɛn! Mian nfre nfre efɩ nɔnjɛelënelë ese elë gha mʋn mian mumunë efɩ kelë owu-nkpɔ nkpɔ teteghë. N’yonë, ebë eɔsɛ etu nɔnjɛelënelë omu esɛrɛ elɔ kelë powu (Jean 17:20; Éph. 6:18). Ofosɛrɛ ntɔnelë eya n’ye ‘ekólo elë nɔnjɛelënë kë nʋn maɛnnë ghënë powu.’—1 Pierre 2:17.

ÀLƐ́ ENË ESƐRƐ OFO ELƆ KELË NKPƆ NKPƆ

12. ?Àlɛ́ enë ele bu aɛn ghënë, élé bu ntɔnë bë eba eɔsɛ eboka elë álɛ ebë ehɛ nɔnjɛ nkpɔ jɔ elë ofosɛrɛnë ghë é?

¹² Le bu aɛn ghë. Ebë eɔsɛ etu nɔnjɛelënelë omu esɛrɛ Ofo elɔ kelë o, ese kpa bayɛ n’ye ebë esɛrɛ Ofo elɔ kelë nkpɔ nkpɔ esë, ebë eruru kelë eyi bɔ́bɔ́. Agheci fë ofokwanë ghë, orogbanë gha ɔɔ kpe wunë epɛ nɔnjɛ nkpɔ. Agheci kɔ́ casɔghɔje nkpɔ o, kɔ́ ghɔyighɔje nkpɔ ëë sɛ rɔ́rɔ ëë shi noo kë emianmian ëë nakwatɩ gbo o. Agheci kɔ́ nɔ̀n kpɔ o, kɔ́ shì nkpɔ o, elele mɛnsɩ álɛ bë ebɔ “jɔnë Ʒoova eonë lɛ ëë mbratishinelë lɛ eyaya jɛ” (Éph. 6:4). Àlɛ́ fë në ele bu nhɛnnelë aɛn ghënë, fá ekolo më-nɔnjɛelë edɔ, fá ekpa ebɔ fë esë eba kelë oku. Bu ntɔnë bá elɔ fá evivi n’ye fë ésɛrɛ Ofo elɔ kelë.b—Rom. 12:15.

13. ?Élé ebë eba eɔsɛ esɛrɛ Ofo elɔ elë nɔnjɛelënelë àlɛ́ bɔ́bɔ́ elë gha boepi gha mʋn kelë wué?

¹³ Sɛrɛ Ofo lɔ́ kelë nkpɔ nkpɔ, kpa ruru kelë eyi. Ebë eɔsɛ eruru elë nɔnjɛelënelë eyi elë ofosɛrɛnë ghë, àlɛ́ bɔ́bɔ́ elë gha boepi gha mʋn kelë. Elë nɔnjɛelë fannga nhɛn kë ɲíɲi kelë lé tɩ Krime lɛ, Eritre lɛ, Risi lɛ, Sɛngapurë lɛ oonelë ghë. Àlɛ́ fë ayi elë ɛntɛrnɛtë adrɛsë jw.org ghënë, fá ewu nɔnjɛelë ntɔnelë eyi.c Bude sasagho nkpɔ di Brayanë, në hɛ́ kɔ: “Më wú kɔ àlɛ́ më në eghɛghɛ nɔnjɛelë ntɔnelë eyi efu nakwa ghë, më në ekpa ece mbë orù eka ëënë, bu ntɔnë eboka më, ë më eghagha kelë ghë, më esɛrɛ Ofo elɔ kelë.”

14-15. ?Mabu ebë eɔsɛ elɛ álɛ ebë emʋn jɔ mumunë ebë eɔsɛ ehɛ elë ofosɛrɛnelë ghë elɔ elë nɔnjɛelënelë é?

¹⁴ Ebë eɔsɛ ehɛ jɔ mumunë emian kelë elë ofosɛrɛnë ghë. Mikaɛlënë eboepi hɛ́ ëë jɔnë hɛ́ kɔ: “Àlɛ́ më në eka nɔnjɛelënë kë ɲíɲi kelë lé tɩ oohʋn jɔ jw.org ghënë, më ebɔ më esë eba kelë oku álɛ më éwu n’ye bu eba elɛ kelë. Saci më ëë më nʋn tɩlefanë, sa më víɛ n’ye më élɛ bu álɛ bu bë eyɛsɛ elɔ më ya. Noo më eba nhɛn edi akɔndanë, bu ntɔnë eboka më, ë më emʋn jɔ mumunë më éhɛ më ofosɛrɛnë ghë elɔ nɔnjɛelënë kë ví óó kë ɲíɲi kelë lé tɩnë.”—Héb. 13:​3, bunë kë ghɛ́ghɛ dá agbanë oghoshinë.

¹⁵ Àlɛ́ enë edi n’ye bu eba eyi elɔ elë nɔnjɛelënë kë nʋn tɩlefa gbonë akɔndanë, ebá eɔsɛ emʋn jɔ fuɔ mumunë ebë eɔsɛ ehɛ elɔ kelë elë ofosɛrɛnë ghë. Fɛ bu ntɛnɩ: Ebë eɔsɛ esɛrɛ Ʒoova álɛ tɩlefasasaghɩnelë bë eyɛopu elë nɔnjɛelënelë sɛ; ebë ekpa eɔsɛ esɛrɛ Ʒoova álɛ shibaghɩnelë bë elɔ elë nɔnjɛelënelë shigbë álɛ kebë eɔsɛ edi kelë Ofo jumannë ayɔghɔ nhɛn (1 Tim. 2:​1, 2). Ebë eɔsɛ esɛrɛ Ʒoova álɛ elë nɔnjɛelënë kë ɲíɲi kelë lé tɩnë, kelë eceledinë bë ele nɔnjɛelënë kë nʋnnʋn kelë ofokwanë ghënë ndɔnʋn. Ebë ekpa eɔsɛ esɛrɛ Ʒoova álɛ aghɩnë kë gha lɛ́ Ʒoova Adashɛghɩ wunë, kebë ewu fù yɔghɔnë elë nɔnjɛelënë kë nʋn tɩlefa gbonë kë etanë, álɛ kebë edisʋ ebɔ nda yɔghɔnë elë ebɔ eka edi kelënë (1 Pierre 2:12). Bu nkpɔkpɔnë ëë ebë elɛ àlɛ́ enë esɛrɛ Ofo elɔ nɔnjɛelënë kë ekɩopu bu akpɛɛkpɛ fuɔ ghënë esë. Àlɛ́ enë ele bunë efɩ elë nɔnjɛelënelë aɛn ghë, enë esɛrɛ Ofo elɔ kelë nkpɔ nkpɔ, enë eruru kelë eyi, enë ekpa ehɛ bu mumunë emian kelë elë ofosɛrɛnë ghënë, elë eya n’ye ‘kolonë ekólo elë esënë edɔomu eyi.’—1 Thess. 3:12.

ELË ELƆ AKƆNDA ESHE ELË OFOSƐRƐ JƆNË GHË

16. ?Bu nfre nfre nkpɔca ebë eghaghaghë álɛ akɔnda bë eshe elë ofosɛrɛ jɔnë ghë é? (Matthieu 6:8)

¹⁶ Ofonë elë esɛrɛ elɔ ngikinë bë eɔsɛ epetè bunë efɩ kelënë ayɔghɔ ghë. Ese bayɛ n’ye akɔnda bë eshe elë ofosɛrɛ jɔnë ghë. Fɛ bu ntɛnɩ mɩnɛn, elë éghaghaghë kɔ jɔnë elë ebɔ ehɛ Ʒoova elë ofosɛrɛnë ghënë, në mʋn ëë dádá. Elë émʋn kɔ álɛ ebë egbɔ emʋn bunë emian elë nɔnjɛelënelë, álɛ kelë omunë kebë egbɔ emʋn ëënë bɔ́bɔ́, Ʒoova mʋn ëë dádá noo në mʋn bunë efɩ në sʋghɩnelë kwapowu. (Éka Matthieu 6:8.) Elë émʋn n’ye àlɛ́ enë esɛrɛ Ofonë, gha lɛ́ n’ye ebë eo ëë jɔ eya ëë n’ye bë eba elɛ bu jɔ nkpɔ ghë wo. ?Pëlɛ, noo Ʒoova mʋn bunë emian ëë sʋghɩnelë dádánë, mabughëwu ebë ekpa esɛrɛ Ofo elɔ kelë é? Noo bu ntɔnë ëë aghɩnë kë edi ngiki fuɔ akɔndanë kë elɛ. Ekpa wú bu nfre nfre fuɔnë ghëwu ebë esɛrɛ Ofo elɔ ngiki mbë órò ntɛnɩ ghë. Ao, kolo ëë eshu elë rupu ë elë esɛrɛ Ofo elɔ ngiki. Àlɛ́ enë eba nhɛn esɛrɛ Ofo elɔ ngiki fuɔnë, eyɛyɛ Ʒoova sɛ noo në ewu n’ye elë eyɔyɔ në kolonë.

17-18. ?Jɔ nkpɔca ebë eɔsɛ ehɛ eya bunë ghëwu ebë esɛrɛ Ofo elɔ elë nɔnjɛelënelë é?

¹⁷ Àlɛ́ elë asɛrɛ Ofo alɔ elë nɔnjɛelënelë, ese elë awu kɔ bunë fɩ́ kelënë gha pétè wunë, Ofonë esɛ́rɛ lɔ́ kelënë eya n’ye ekólo kelë. Bu ntɔnë eci Ʒoova aba tete. Elë éhɛ jɔ je egbagba ëë shi: Yikpe nkpɔ lɛ ya lɛ, kë ɔɔ jɛelë aɲʋn, yikpe lɛ yighɔ lɛ. Yikpenë sɛ gha yɛ ëë, rɛshi. Yighɔnë ehɛ shìnë kɔ: “Apa më esɛrɛ, lɛ bu boka më nɔnjɛ yikpenë ëë! Sɛ gha yɛ ëë joʋn wa!” Agbate shìnë elɛ jɛ yikpenë kpe dádá noo në kolo ëë në ece ëë aɛn ghë. Ese bë ece jɔnë jɛ yighɔnë hɛ́ ëënë, cí ëë aba tete. Noo bu ntɔnë eya ëë n’ye jɛ yighɔnë kolo nɔnjɛ yikpenë ëë ghëwu ëë jɛ yighɔnë hɛ́ në kɔ në éboka nɔnjɛ.

¹⁸ Bu nkpɔkpɔnë ëë Ʒoova ele elë ndɔnʋn álɛ ebë elɛ: Ebë edi elë esë akɔnda, ebë esɛrɛ Ofo elɔ elë esë. Àlɛ́ elë aba nhɛn alɛnë, elë eya n’ye ekólo elë nɔnjɛelë eyikpe lɛ eyighɔ lɛ teteghë. Bu ntɔnë eci Ʒoova aba edɔ tete. Lapɔ esë, ewú kɔ Ofonë elë esɛrɛ elɔ ngikinë bë eɔsɛ epetè bunë efɩ kelënë ayɔghɔ ghë (2 Thess. 1:3 ; Héb. 6:10). N’yonë, elë ébɔ elë oghorumɔnnë powu esɛrɛ Ofo elɔ ngiki.