EMHUOGHAẠPH ITUUGHẠ PHỌ 3
AḌUỌR PHỌ 35 ‘Osọn Ghan Ipẹ Esooran Bọ’
Sopha Ghan Osopha Dị Aḅeraạn AZihova
“Oghiilhaan aZihova kụ emhiighom osụ olhoghi, kụ olhegheri Enhaạn Iigbia phọ Apelheghiom bọ pọ onhaghạn aḍughụm.”—PROV. 9:10.
EGBON
Idị nạ kasighẹ olhegheri iyaạr, r’onhaghạn aḍughụm, r’orọph omhiịn asophaam ghan osopha r’osụ olhoghi.
1. Eeghe odọ ipaanhaạn kụ edị yira rosoman ghan?
TOROBỌ aḍio yira rosopha ghan ni osopha. Iniin osopha i/kpạr osopha, idiphọ odọ eḍien dị yira kole obobọ amem oghị omhinhạ. Iniin osopha ekpạr ri osopha. Loor esi dị etue ni etir dọl omhoon aloor r’oḅaạl olhoghi phọ ayira, buọ ephomhoghiạn ayira, obobọ eten phọ yira rooseeny bọ Enhaạn. Yira rowạ ni mọ osopha phọ ayira ungọ ni iyira suọ ḅilhẹ r’abuọ eghunotu phọ ayira. Kụ edị ekạr emhạn maạr, yira rowạ ni mọ osopha phọ ayira aḅeraạn aZihova.—Rom 12:1, 2.
2. Nạ kaḍighi eeghe orue osopha ghan ogey osopha r’osụ olhoghi?
2 Nạ katue ni asopha osopha r’osụ olhoghi eḍighi maạr dị nạ (1) awaaghị raraạr alhegheri, (2) aaḅeghiọn ipẹ aZihova aatughiạn bọ ilọ iyaạr phọ, ḅilhẹ (3) aaḅeghiọn ghan aphogh. Emhuoghaạph phọ ephẹn phọ keeḅeghiọn iraạr phọ araraạr phọ iphẹn phọ, kụ eḅilhẹ ilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh omhiịn ipẹ yira kotue bọ otughemhị iikpọ orọph onhaghanhạn phọ ayira.—Prov. 2:11.
WAAGHỊ RARAẠR ALHEGHERI
3. Kaạph amaaniọm iyaạr phọ eḍighi bọ kụ ekpẹ bọ dị yira kopụr owaaghị raraạr olegheri mem dị yira rowạ osopha osopha.
3 Eḅẹl iyaạr dị nạ kaḍighi orue osopha ogey osopha pọ owaaghị araraạr olhegheri. Eeghe kụ iḍighi kụ emhạn bọ maạr oḍighi iduọn phọ? Oḅẹm mọ oye dị u/moon kụ aghị ateẹny oyil arookonhom ilọ e/moon phọ odị. Nạ ragbi mọ oyil phọ kamiigh ni ongooghị oye phọ rooghọ dị u/pụr uwaaghị u/legheri ipẹ reḍighi bọ oye phọ ḍughụm? Eeye, ka/ḍighi idiphọ. Nạ kasopha ni ogey osopha eḍighi maạr dị nạ aphụr awaaghị alhegheri raraạr dị egbolhomhaam sidọl phọ nạ asoman bọ. Kuolọ, ika kụ edị nạ katue bọ aḍighi iduọn phọ?
4. Odaphạn Proverbs 18:13, eeghe kụ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh owaaghị araraạr olhegheri? (Miịn kẹn afoto phọ.)
4 Nạ katue ni awaaghị raraạr alegheri esi opuru ghan asipuru. Oḅẹm mọ oye amhạgh nyinhạ oghị oḍẹ oḍẹ r’abunhọn aḍita awe. Nạ kakị ni? Eḍighi maạr dị nạ u/kạr ulegheri ilọ oye phọ amhạgh bọ nyinhạ obobọ ipẹ ookolhobian bọ, kewạ ni dị nạ kapuru nyodị sipuru phọ iphẹn: “Pụr amem ḅilhẹ kopạm ḍighen esi? Ika awe nạ amhạgh bọ? Anhiạn kụ kapogh bọ ipẹ ooḅughonhaan phọ kakị bọ? Abuọ anhiạn kụ rotu aani? Eeghe araraạr kụ idị koḍighi? Amugbagarạ amiim katọl li ḍughụm?” Ophanyanhaạn phọ odị kalhoghonhaạn ni nyinhạ ḍighaạgh osopha ogey osopha.—Bạl Proverbs 18:13.
Waaghị raraạr alhegheri esi opuru asipuru (Miịn ekpịgh phọ 4)a
5. Mem dị nạ mawaaghị raraạr alhegheri, eeghe kụ edị ewạ mọ ḅilhẹ aḍighi?
5 Siẹn nạ mawaaghị bọ raraạr alhegheri, miigha loor aatughiạn ipẹ araraạr kekạr bọ ekị. Esi omaạm, kokaạph ika eḍighi maạr dị nạ awaaghị alhegheri mọ oye dị u/maghamhị maạr sinhị-iilhogh aBaibul phọ katu aani ni siphẹ ooḅughonhaan phọ obobọ mọ amugbagarạ amiim katọl li ḅilhẹ mọ oye dị kaaḅakị raraạr ka/tọl? Nạ amiịn ni reeghe dị eḍeenhaan mọ awe koḍighi ni ilọ eḅeraạn bidị siphẹ ooḅughonhaan phọ ḍughụm? (1 Pit. 4:3) Kokaạph kẹn ika eḍighi maạr dị amem mọ oseere bọ eezunhaan mem ituughạ r’omite epẹ erugh phọ? Mem dị nạ aatughiạn oomo ipẹ kekạr bọ ekị, bịn melhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh osopha ogey osopha. Enhọn iyaạr oḍighi eḅilhẹ ni edi. Siẹn nạ malhegheri bọ ipẹ araraạr kekị bọ; aZihova amiịn aani ika, eḅeraạn ni nyodị ḍughụm?—Prov. 2:6.
ḄEEḄEGHIỌN ḌIITUGHIẠN AZIHOVA
6. Odaphạn Jems 1:5, eeghe kụ iḍighi kụ yira kolọm bọ olhoghonhaạn aḍighaạgh aZihova?
6 Lọm aZihova alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh olhegheri aḍiitughiạn odị ilọ iyaạr phọ nạ rawạ bọ osopha phọ. AZihova aguanhaan ni ongọ ayira osụ olhoghi pidị yira otọph ghan omiịn mughumọ osopha phọ ayira kaḅeraạn ni nyodị. Odị raa/kpukiạn ghan ongọ odọ osụ olhoghi phọ ophọn phọ oomo awe.—Bạl Jems 1:5.
7. Ika kụ edị nạ katue alegheri iitughiạn phọ aZihova? Kaạph amaaniọm.
7 Mem dị nạ alhọm iiḅakiọm aZihova, maạr alher rurụ anhaghạn ophagharanhaạn phọ. Esi omaạm: Eḍighi maạr dị nạ rakị esi kụ aphe eten, eeni nạ kapuru ni olhoghonhaạn aḍighaạgh okạr olọ emhạ phọ. Kuolọ nạ kanyeenhe ni bịn oḍuạ dị odị nyinhạ ko/ḅenhị ipẹ nạ katelhe bọ ḍughụm? Eeye, nạ ka/ḍighi idiphọ. Nạ kaler rurụ angọ iiḅakiọm mọ odị. Iniin phọ kẹn ni, mem dị nạ alhọm aZihova osụ olhoghi, kparaghạ orọph omhiịn ophagharanhaạn phọ esi owaaghị iilhogh r’asinhị iilhogh aBaibul dị egbolhomaam iyaạr phọ. Esi omaạm, mem dị nạ rawạ osopha mughumọ nạ kakị ni oḍẹ oḍẹ phọ oghaạph bọ oghol epẹ omhạn, nạ atue ni aaḅeghiọn ipẹ aBaibul phọ aghaạph bọ ilọ ooḅughonhaan r’awe dị ro/dạph ghan sinhị iilhogh aBaibul, ikarạph iigbo, ḅilhẹ r’iyaạr phọ ewạ bọ osighẹ Omhạr phọ kụ oḍighi eḅẹl esi atorobọ iyaạr.—Mat. 6:33; Rom 13:13; 1 Kọr. 15:33.
8. Nạ kaḍighi ika eḍighi maạr dị nạ amhoghi olhoghonhaạn aḍighaạgh owaaghị araraạr? (Miịn kẹn afoto phọ.)
8 Ghalhamọ r’iduọn phọ ni, eeni amem nạ kamoghi ni olhoghonhaạn aḍighaạgh abunhọn orue owaaghị araraạr. Onyọ umor obobọ umaranhi dị asi amhanhanaạm katue ni alhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh. Toroboiperolbọ, nạ kamooghọm kẹn ni suọ eḍighi maạr dị nạ r’aloor kụ awaaghị raraạr. Iboom araraạr otuughạ edi ni siphẹ araraạr otuughaạm mọ ayira, idiphọ Research Guide for Jehovah’s Witnesses ḅilhẹ Scriptures for Christian Living. Legheri mọ aḍiigbu phọ anạ pọ: osopha idị keḅeraạn aZihova.
Ḅeeḅeghiọn ḍiitughiạn aZihova (Miịn ekpịgh phọ 8)b
9. Ika kụ edị yira kotue okuphom owol mọ osopha phọ ayira kaḅeraạn ni aZihova? (Efesọs 5:17)
9 Ika kụ edị yira kotue okuphom owol mọ osopha ayira kaḅeraạn ni aZihova? Eḅẹl phọ pọ, legheri aZihova agey. ABaibul phọ aḅẹm mọ, “olhegheri Enhaạn Iigbia phọ Apelheghiom bọ pọ onhaghạn aḍughụm.” (Prov. 9:10) Ii, orue olhegheri aZihova pọ emoghi mọ yira otuughạ olhegheri raagharạ phọ odị, ogbi phọ odị, ḅilhẹ r’araraạr phọ ipẹ odị aphomhoghiạn bọ aḅilhẹ alhọgh ḍien. Puruan loor mọ, ‘Odaphạn iphẹn mị alhegheri bọ aZihova, eeghe osopha kụ kaḅeraạn nyodị?’—Bạl Efesọs 5:17.
10. Uḍighi ika kụ asinhị iilhogh aBaibul phọ emhạn bọ maạr epu eḍighinhom araraạr eghunotu ayira obobọ eḍighinhom araraạr ekpisi ayira?
10 Eeni amem araraạr dị yira oḍighi kụ keḅeraạn ni aZihova ke/ḅeraạn buọ asiya ayira. Esi omaạm, aburudẹ r’aburunhiin dị omhooghonhaạn ni igey iitughiạn onyanhị abidị otue ni okpaariọm nyodị aạl oye dị amhoọgh ikpoki agey ḅilhẹ katue ni aloghonhaạn ḍighaạgh eghunotu phọ abidị, ghalhamọ o/kpạr ri siẹn igey phọ. Ii, olegheri ni mọ bidị rowạ mọ onyanhị phọ abidị arọl dọl dị iyaạr kee/ḅaghamhị, kuolọ ewạ ni dị odị kapuruan loor mọ: “Oye phọ ophọn phọ katue ni ulhoghonhaạn imhị ḍighaạgh okparamhị asiya phọ amhị r’aZihova ḍughụm?” AZihova amiịn aani ika iphẹn phọ? Ophagharanhaạn phọ odi siphẹ Matiu 6:33. Siphẹ phọ aBaibul phọ atoma Kristẹn mọ, “ipụr ghụn ewạ omhạr phọ k’Enaạn.” Ii yira rolọgh ghan ni eegu burudẹ r’aburunhiin ayira koḅilhẹ olhọgh eegu we emhạ ayira, kuolọ okpanhạ ogbolhomaam ayira pọ oḍighi ipẹ eḅeraạn bọ aZihova.
ḄEEḄEGHIỌN NI APHOGH
11. Eeghe eegharạ dị edi Filipai 1:9, 10 kụ kilhoghonhaạn iyira ḍighaạgh ooḅeghiọn ghan iyaạr ophogh?
11 Mem dị nạ romhiịn sinhị iilhogh aBaibul dị egbolhomaam iyaạr phọ nạ rawạ bọ oḍighi phọ, iyaạr dị nạ kaḅilhẹ aḍighi pọ ooḅeghiọn ophogh akirokirọ osopha phọ nạ amhoọgh bọ kụ oselẹ opọ nạ kasighẹ bọ aḍighinhom. (Bạl Filipai 1:9, 10; miịn iyaạr ituughạ phọ “full discernment.”) Ipẹ nạ arue bọ arọph amhiịn kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh olhegheri ipẹ torobọ osopha anạ kakọm bọ amiteom. Eeni amem osopha phọ ra/kpạr ghan. Kuolọ k/oomo amem kụ edị reḍighi ghan idiphọ phọ. Orọph omhiịn raloghonhaạn ghan ḍighaạgh dị yira kosopha r’osụ olhoghi ghalhamọ i/dugh ni oḍighi iduọn phọ.
12-13. Ika kụ idị orọph omhiịn kalhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh osopha ogey osopha dị agbolhomaam odọ oḍighi phọ nạ kaḍigh bọ?
12 Oḅẹm mọ nạ rawạ ghan oḍighi dị nạ kaḍighi kụ amoọgh ikpoki ophoghom eghunotu anạ. Kụ iyạl odọ iiḍighi emite. Kụ nạ arue awaaghị alhegheri raraạr ilọ iyạl phọ iiḍighi phọ, odọ oḍighi phọ koḍighi bọ, siḍio phọ koḍighi ghan bọ, mem mọ kesighẹ ghan bọ nyinhạ oḍuạ oghị oḍighi phọ, ḅilhẹ r’inhọn araraạr. Kụ siphẹ iyạl phọ iiḍighi phọ olọ agbạgh olhogh aBaibul o/lho. Kụ oniin oḍighi phọ kụ aḅeraạn nyinhạ loor odọ oḍighi phọ roḍighi bọ, r’iboom ikpoki phọ kokpẹ bọ. Inhọn araraạr edi ni dị ekpẹ ooḅeghiọn ophogh kụ nạ agbi osopha opọ nạ kaḍighi bọ.
13 Esi omaạm, eḍighi edị oniin siphẹ iiḍighi phọ amem mọ emheelhom ḍio ituughạ anyinha ḍughụm? Eḍighi ni edị iiḍighi phọ iphẹn phọ ketir mem mọ nạ ralọgh ghan bọ okparamhị asiya eghunotu phọ anạ r’aZihova ḍughụm? Opuruan aloor sipuru phọ iphẹn phọ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh “osọn ipẹ esooran bọ”—eḍighi bọ iiseeny phọ nạ rangọ bọ aZihova r’araraạr phọ eghunotu phọ anạ omhoghi bọ—kparipẹ r’ikpoki phọ. Iduọn kụ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh osopha ogey osopha dị aZihova kasẹph.
14. Ika kụ idị oḍeenhaan ghan orọph omhiịn r’ephomhoghiạn keḍighi iyaạr dị yira ko/ḍighi idị abunhọn kokpetaan omeel?
14 Orọph omhiịn runyu ghan kẹn iyira ootughiạn aani ipẹ osopha phọ ayira katir aani bọ bunhọn awe, obọ yira obilhẹ oḍighi araraạr dị kekọm idị abunhọn kokpetaan. (Fil. 1:10) Iphẹn phọ ekạr emạn maạr mem dị yira rosopha osopha ilọ aloor ayira idiphọ araraạr onmenian r’ipẹ yira koseere bọ loor ayira. Esi omaạm, iniin odọ iinmenian obobọ eten dị yira oḍighinhaan silaạl emhụ ayira etue ni iḅeraạn iyira. Kuolọ kokaạph ika eḍighi maạr dị kemoọgh idị ketọl esi abunhọn siphẹ ookpomhoghan phọ obobọ epẹ ekool phọ ayira? Orọph omhiịn kaḍighi idị yira kolọgh eegu ipẹ bidị olhoghoma bọ. Ephomhoghiạn keḍighi idị yira kowạ aani ghan ilọ “kengọ suọ nyoorị phọ” kụ oḅilhẹ olegheri okụ. (1 Kọr. 10:23, 24, 32; 1 Tim. 2:9, 10) Bịn yira mosopha osopha dị kaḍeenhaan ephomhoghiạn r’olhọgh eegu bunhọn.
15. Eeghe araraạr kụ edị ewạ mọ pụr aḍighi kụ nạ agbi osopha ephigh osopha?
15 Eḍighi maạr dị nạ rawạ osopha ephigh osopha, tuutughiạn ni oomo ipẹ kewạ bọ orue oḍighi omiteom. AZizọs utughemhị iyira mọ ‘ophụr ghan orọl ude ogbiighi.’ (Luk 14:28) Kụ iḍighi kụ, pụr aaḅeghiọn mem mọ kesighẹ bọ, r’araraạr phọ, r’inyaạm mọ kewạ bọ orue oḍighi idị osopha phọ kamoọgh ekol. Eeni amem kenighẹ ni dị nạ kaḅenhị aani buọ eghunotu anạ iyaạr dị torobọ onyọ abidị kaḍighi obakị aani osopha phọ. Uḍighi ika kụ enhighẹ bọ ni ophụr orọl ude ogbiighi iphẹn phọ? Keḍighi idị nạ kalegheri mughumọ nạ kaaḅenhion ni osopha phọ anạ obobọ mughumọ onhọn osopha kụ kanighẹ. Mem dị nạ aḅenhị aani buọ eghunotu phọ anạ kụ aḅilhẹ anhaghạn aani ḍiitughiạn abidị, keḍighi idị bidị kotue obakị aani osopha phọ anạ kụ emoọgh ekol.—Prov. 15:22.
SOPHA OSOPHA DỊ KAMOỌGH EKOL
16. Ighẹn araraạr kụ kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh orue osopha osopha dị kamoọgh ekol? (Miịn igbe phọ “Ilọ Osopha Ogey Osopha.”)
16 Nạ agbariọn radạ phọ iphẹn oghaạph bọ siẹn phọ, pọ nạ maakolhobian osopha osopha r’osụ olhoghi. Nạ awaaghị raraạr alhegheri aḅilhẹ aaḅeghiọn sinhị iilhogh aBaibul dị kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh, pọ nạ kasopha ni osopha dị kaḅeraạn aZihova. Nạ r’oḍighi iduọn phọ, kụ alhọm aZihova olhoghonhaạn anạ ḍighaạgh oḍighi idị ipẹ nạ asopha bọ kemoọgh ekol.
17. Eeghe kụ isabị osopha ogey osopha?
17 Ghalhamọ nạ masopha ghan ni osopha kirokirọ dị emhoọgh ekol epẹ omhạn, legheri mọ ekpanhạ iyaạr dị kelhoghonhaạn nyinhạ ḍighaạgh osopha ogey osopha pọ obeḍenhọm osụ olhoghi phọ aZihova rangọ ghan bọ, ke/si olhegheri iyaạr anạ. Odị bịn kụ rangọ ghan ogey olhegheri iyaạr r’onhaghanhạn aḍughụm ḅilhẹ r’orọph omhiịn—eḍighi bọ iphighiom ogey osụ olhoghi. (Prov. 2:1-5) AZihova kalhoghonhaạn ni nyinhạ ḍighaạgh orue osopha osopha dị aḅeraạn nyodị.—Ps. 23:2, 3.
AḌUỌR PHỌ 28 Oḍigh Arighirị r’aZihova
a ILỌ AFOT: Iḍoọgh abumor r’abumaranhi rokaạph ghan ilọ aḍimhạgh oghị oḍẹ oḍẹ dị bidị omhiịn sifon abidị.
b ILỌ AFOTO PHỌ: Oniin onyọ umor siphẹ phọ rawaaghị ghan raraạr siphẹ arinyạ phọ ayira pidị odị atue asopha mughumọ odị kakị ni.