PWONY ME ANYAMA ME 42
Tika Itye “Atera me Lubo Tira”?
“Ryeko ma oa ki malo . . . bedo atera me lubo tira.”—YAK. 3:17, NWT.
WER 101 Tic Kacel ma Wanote
GIN MA WABINYAMOa
1. Pingo watwero nongo ni tek me bedo luwiny?
TIKA i kare mukene inongo ni bedo lawiny tek? Kabaka Daudi bene owinyo kit meno, mumiyo en olego Lubanga ni: “Miya cwiny me lubo cikki wek acung matek.” (Jab. 51:12) Daudi onongo maro Jehovah matek. Kadi bed kit meno, i kare mogo onongo en nongo ni bedo lawiny tek, dok kadi wa wan bene. Pingo? Mukwongo, wan ducu walako cwiny me jemo. Me aryo, kare ducu Catan tute me bitowa wek wajem i kom Jehovah calo en. (2 Kor. 11:3) Me adek, wakwo i lobo ma opong ki cwiny me jemo, “cwiny ma kombeddi tye ka tic i i jo ma dag winyo lok ma Lubanga waco.” (Ep. 2:2) Pi meno, omyero watute matek me lweny ki gorowa, cwiny me jemo ma i lobo man, kacel ki dic pa Larac-ci wek wabed luwiny bot Jehovah ki jo ma en ominigi twero.
2. Tyen lokke ngo me “bedo atera me lubo tira”? (Yakobo 3:17, NWT)
2 Yakobo 3:17 (NWT) waco ni, “Ento ryeko ma oa ki malo, mukwongo bedo leng, dok kelo kuc, nyuto niango, bedo atera me lubo tira, opong ki kica dok nyako nyig mabeco, pe poko kin dano, pe lagoba.” Lubanga oweko Yakobo ocoyo ni jo maryek gibedo “atera me lubo tira.” Tam kong i kom lok meno. Myero wabed ki miti dok wabed atera me bedo luwiny bot jo ma Jehovah ominigi twero. Ngene kene ni Jehovah pe mito ni wabed luwiny bot ngat mo keken ma mito ni watur Cikke.—Tic 4:18-20.
3. Pingo pire tek bot Jehovah ni omyero wabed luwiny bot jo ma en ominigi twero me loyowa?
3 Watwero nongo ni yot me bedo luwiny bot Jehovah loyo bedo luwiny bot dano. Ngene kene ni Jehovah pe ki roc dok tirane kare ducu tye atir. (Jab. 19:7) Ento dano ma gitye ki twero gitye ki roc. Kadi bed kit meno, Wonwa me polo omiyo twero mo olo ki lunyodo, luloc me gamente, kacel ki luelda. (Car. 6:20; 1 Tec. 5:12; 1 Pet. 2:13, 14) Ka wabedo luwiny botgi, nongo watye ka nyuto ni watye luwiny bot Jehovah. Kong dong wanyamu kit ma watwero bedo kwede luwiny bot jo ma Jehovah ominigi twero, kadi bed i kare mogo pe wacwako tamgi dok wanongo ni tek me lubo tiragi.
BED LAWINY BOT LUNYODONI
4. Pingo lutino mapol pe gitye luwiny bot lunyodogi?
4 Jo matino ma i kare-ni gikwo i kin yalwakgi ma ‘pe gitye luwiny bot lunyodogi.’ (2 Tem. 3:1, 2) Pingo polgi pe gitye luwiny? Pien lunyodo mogo gitimo olungtuke pa gin ma giwaco ni lutinogi gutim. Dok lutinogi ginongo ni man pe opore. Lutino mogo gitamo ni kit macalo kwo me lobo olokke tutwal-li, tam pa lunyodogi dong pe twero konyogi, nyo ni gitye lugingi. Ka ibedo ngat matidi, tika in bene iwinyo kit meno? Twero bedo tek me keto i tic cik pa Jehovah ma waco ni: “Wuwiny lunyodowu i Rwot, pien meno aye ber.” (Ep. 6:1) Gin ango ma twero konyi me timo meno?
5. Pingo Yecu aye obedo lanen ma pud dong ber loyo pa latin ma obedo lawiny bot lunyodone? (Luka 2:46-52)
5 Itwero pwonnye me bedo lawiny ki lubo lanen maber loyo pa Yecu. (1 Pet. 2:21-24) En onongo obedo dano ma pe ki roc, ento lunyodone onongo gitye ki roc. Kadi bed kit meno, Yecu onyuto woro bot lunyodone kadi wa i kare ma gutimo gin ma pe atir dok pe guniang tamme maber. (Nia 20:12) Nen kong gin ma otimme i kare ma Yecu tye ki mwaka 12. (Kwan Luka 2:46-52.) Yecu ocito kacel ki lunyodone i Jerucalem, ento i kare ma dong gitye ka dwogo cen paco, lunyodone guniang ni Yecu odong cen woko i Jerucalem. Onongo obedo tic pa Yucepu ki Maliam me neno ni lutinogi ducu gitye kacel kwedgi i nge tyeko kwer me Kato. I kare ma Yucepu ki Maliam gunongo Yecu, Maliam okok i kome pi dong cen i Jerucalem! Yecu onongo twero wacone atyer ka maleng i wi lunyodone ni meno pe obedo balle. Me ka meno, en gamo lok pa lunyodone ki woro. Kadi bed kit meno, Yucepu ki Maliam, “pe guniang lok ma en oloko botgi.” Ento, Yecu pud ‘omedde ki bedo lawiny.’
6-7. Gin ango ma twero konyo jo matino me bedo luwiny bot lunyodogi?
6 Wun jo matino, tika wunongo ni tek me bedo luwiny bot lunyodowu ka pe gutimo gin ma atir nyo ka pe guniang tamwu? Gin ango ma twero konyi? Mukwongo, tam i kom kit ma Jehovah winyo kwede. Baibul waco ni ka ibedo lawiny bot lunyodoni, “meno aye yomo cwiny Rwot.” (Kol. 3:20) Jehovah ngeyo ni i kare mogo lunywali pe gitwero niang tammi maber nyo bene gitwero keto cik ma lubone pe yot. Ento ka iyero me bedo lawiny botgi kadi bed pe icwako tamgi, ci man weko cwiny Jehovah bedo yom.
7 Me aryo, tam i kom kit ma lunyodoni giwinyo kwede. Ka itye lawiny bot lunyodoni, iyomo cwinygi dok gibigenni. (Car. 23:22-25) Man biweko wat i kinwu dongo. Omego mo ma bedo i lobo Belgium ma nyinge Alexandre owaco ni, “I kare ma acako timo gin ma lunyodona mito ni atim, awinyo ni wat i kinwa odoko cok dok watye ki yomcwiny.”b Me adek, ka ipwonnye me bedo lawiny bot lunyodoni i kare-ni, ci man bikonyi i anyim. Omego Paulo, ma bedo i Brazil, owaco ni, “Pwonnye me bedo lawiny bot lunyodona okonya me bedo lawiny bot Jehovah kacel ki jo mukene ma gitye ki twero.” Lok pa Lubanga mini tyen lok maber loyo me bedo lawiny bot lunyodoni. Waco ni: “Wek ibed ma nyimi leng dok irii i lobo pi kare malac.”—Ep. 6:2, 3.
8. Pingo bulu mapol giyero me bedo luwiny bot lunyodogi?
8 Jo matino mapol dong guneno ber pa bedo luwiny bot lunyodogi. Laminwa Luiza, ma bene a ki i Brazil, yam nongo ni tek me niang pingo lunyodone i kare mo pe guye ni ebed ki cim. En onongo tamo ni, pol pa lutino luwote gitye ki cim, dong pingo lunyodone pe giye ni ebed ki cim. Ento lacen en oniang ni lunyodone onongo gitye ka gwokke ki i pekki. En bene oniang ni omyero pe enen cik pa lunyodone calo gin ma diye pien tamgi kare ducu aye obedo gin ma en mito kikome. Laminwa mo matidi ma nyinge Elizabeth, ma a ki i lobo Amerika, pud nongo ni tek me bedo lawiny bot lunyodone i kare mogo. En owaco ni, “Ka pe aniang maber tyen lok mumiyo lunyodona guketo cik moni, ci atamo i kom kare ma cikgi ogwoka.” Monica, ma bedo i lobo Armenia, owaco ni kare ducu enongo adwogi maber ka ebedo lawiny bot lunyodone loyo ka ejemo i komgi.
BED LAWINY BOT “LULOC” ME GAMENTE
9. Jo mapol giwinyo nining ka odok i lok me culo mucoro?
9 Baibul waco ni luloc me gamente gubedo ‘luloc ma giloyowa.’ (Rom. 13:1) Jo mapol giye ni pire tek me bedo ki gamente, dok i kare mogo gilubo cik ma gamente oketo. Ento, jo magi bene i kare mogo pe giye lubo cik ma pe gimaro nyo ginongo ni diyogi. Me labolle, nen kong lok kom culo mucoro. I lobo mo acel i Ulaya, jo mapol giye ni “pe rac me kwero culo mucoro ka inongo ni pe opore ki tung boti.” Man aye tyen lok ma oweko i lobo meno, dano pe giculo pol pa mucoro ma gamente mito ni gucul.
Pwony ango ma wanongo i kom bedo luwiny ki bot Yucepu ki Maliam? (Nen paragraf 10-12)c
10. Pingo walubo cik mogo kadi bed pe wamito?
10 Baibul ye ni gamente pa dano tye ka kelo pekki mapol, tye i te loc pa Catan, dok ma cokcok-ki kibijwerone woko. (Jab. 110:5, 6; Latit. 8:9; Luka 4:5, 6) Wacciwa bene ni ‘ngat ma pyem ki luloc nongo tye ka pyem ki yub ma Lubanga oketo.’ Pi kombeddi, Jehovah oye ni gamente pa dano olo loc wek jami owot kore ki kore dok en mito ni wabed luwiny botgi. Pi meno, omyero ‘wacul gin ma myero bot ngat acel acel,’ ma i kine tye iye mucoro, woro, kacel ki bedo luwiny. (Rom. 13:1-7) I kine mogo watwero neno cik moni calo diyowa, pe opore, nyo ni lubone tek tutwal. Ento wabedo luwiny bot luloc magi pien Jehovah owacciwa ni watim meno teke gin ma guwacciwa ni watim pe turo cik pa Lubanga.—Tic 5:29.
11-12. Gin ango ma Yucepu kacel ki Maliam gutimo me lubo cik mo matek, dok adwogine obedo ningo? (Luka 2:1-6) (Nen bene cal.)
11 Watwero nongo pwony ki i gin mutimme i kwo pa Yucepu ki Maliam, ma onongo gitye atera me bedo luwiny bot luloc kadi bed timone onongo tek. (Kwan Luka 2:1-6.) I kare ma Maliam tye ki ic me dwe abongwen, en kacel ki Yucepu gukemme ki gin mo ma otemo bedo luwinygi. Laloc Augucito oketo cik ni dano ducu ma gibedo i te Ker me Roma omyero gucit i gangigi ka cone. Onongo mitte ni Yucepu ki Maliam gucit wa i Beterekem, kun giwoto ki ka ma obedo godi godi dok borre onongo romo kilomita 150 (mairo 93). Wot meno onongo pe bibedo yot, tutwalle bot Maliam. Twero bedo ni gubedo ki par pi yotkom Maliam kacel ki latin ma i ic. Ket kong ni arem me nywal ocakke atura i kare ma gitye i wot meno, onongo gibitimo gin ango? Medo i kom meno, latin ma i ici-ci aye onongo bibedo Meciya ma Jehovah ociko pire. Tika par magi onongo bigengogi ki bedo luwiny bot gamente?
12 Yucepu kacel ki Maliam pe guye ni par ma gitye kwede ogenggi ki lubo cik meno. Cwiny Jehovah obedo yom pien gubedo luwiny dok en ogwokogi maber. Maliam oo i Beterekem maber, onywalo latin ma kome yot, dok okonyo me cobo lok pa lunebi me Baibul!—Mika. 5:2.
13. Bedo jo ma luwiny twero konyo utmegiwa nining?
13 Ka wabedo luwiny bot gamente, wanongo adwogi maber. I yo ma nining? Pe wabinongo pwod pien walubo cik pa gamente. (Rom. 13:4) Ka watye luwiny, gamente biniang ni Lucaden pa Jehovah gubedo jo mabeco. Me labolle, mwaki mogo angec i lobo Nigeria, lumony gumonyo Ot me Ker i cawa me cokke, ka yenyo jo ma onongo gitye ka jemo pien pe gimito culo mucoro. Ento ladit ma loyo lumony magi owaccigi ni gua woko ki i Ot me Ker. En owaco ni: “Lucaden pa Jehovah kare ducu giculo mucoro.” Ka ilubo cik kare ducu, igwoko nying maber ma Lucaden pa Jehovah gitye kwede. Dok nying maber man nino mo acel twero konyo utmegini.—Mat. 5:16.
14. Gin ango ma okonyo laminwa mo acel me bedo “atera me lubo” lok pa loc?
14 Kadi bed kit meno, i kare mogo pud watwero nongo ni pe yot me bedo luwiny bot luloc. Laminwa mo ma bedo i lobo Amerika ma nyinge Joanna owaco ni: “Onongo tek adada bota me bedo lawiny pien luloc me gamente gutero wadina mogo i yo marac adada.” Ento Joanna omoko tamme ni omyero elok nenone i kom luloc, pi meno en otimo jami magi. Mukwongo, en ojuko kwano lok pa dano ma giketo i Intanet ma giloko marac i kom luloc. (Car. 20:3) Me aryo, en olego Jehovah wek okonye egen En me ka geno alokaloka pa gamente pa dano. (Jab. 9:9, 10) Me adek, en okwano pwony mapatpat ma nonge i bukkewa ma loko i kom bedo ma pe wacwako tung ka mo. (Jon 17:16) I kare-ni, Joanna winyo ni etye ki wic ma opye mot pien etye lawiny dok eworo luloc.
LUB TIRA MA DUL PA JEHOVAH MIYO
15. Pingo i kare mogo watwero nongo ni tek me lubo tira ma a ki i dul pa Jehovah?
15 Jehovah mito ni ‘wawiny lok pa jo ma gitelowa’ i kacokke. (Ibru 13:17) Kadi bed Latelawa Yecu pe ki roc, ento omege ma kicimogi me telowa gubedo jo ma tye ki roc. Watwero nongo ni tek me bedo luwiny botgi, tutwalle ka guwacciwa ni watim gin mo ma cwinywa pe mito. Kiwaco ki lakwena Petero ni otim gin mo ma onongo cwinye pe mito timone. I kare ma lamalaika owaco bote ni ocam kwai lee mapatpat ma komgi kikeni i te Cik pa Moses, Petero okwero woko—pe tyen acel keken ento tyen adek kulu! (Tic 10:9-16) Pingo en okwero? En onongo pe oniang tira manyen man maber. En onongo ongi woko ki timo jami i yo macon. Ka Petero onongo ni tek me lubo tira mua ki bot lamalaika kulu ma pe ki roc, ci pe tye me ur ka i kare mogo wan bene wanongo ni tek me lubo tira pa co ma gitye ki roc!
16. Kadi bed lakwena Paulo onongo twero neno tira ma kimine calo gin ma pe nyuto niango, ento en otimo gin ango? (Tic pa Lukwena 21:23, 24, 26)
16 Lakwena Paulo onongo tye “atera me lubo tira” kadi bed onongo kiwacce ni otim gin mo ma en onongo neno ni pe nyuto niango. Lukricitayo ma Lujudaya onongo guwinyo lok anii mo ni Paulo tye ka pwonyo dano ni “gubwot cik pa Moses woko” dok pe tye ka woro Cik pa Moses. (Tic 21:21) Ludongo ma i kacokke ma i Jerucalem gumiyo tira ki Paulo ni omyero ocit kacel ki co angwen i ot pa Lubanga dok olonnye me nyuto ni etye ka lubo Cik. Ento Paulo onongo ngeyo ni Lukricitayo dong pe gitye i te Cik. Dok en onongo pe otimo gin mo keken marac. Kadi bed kit meno, Paulo otimo gin ma gimito cutcut. En “otero jo meno ci orwone olonnye kacel kwedgi.” (Kwan Tic pa Lukwena 21:23, 24, 26.) Pien Paulo olubo tira, en okonyo me gwoko note ma tye i kin utmege.—Rom. 14:19, 21.
17. Pwony ango ma inongo ki i gin mutimme i kom laminwa Stephanie?
17 Laminwa mo ma nyinge Stephanie onongo ni tek adada me jolo tira mua ki i jang gang kal ma i lobogi. En ki cware onongo gitye ka konyo gurup mo ma giloko leb mapat dok onongo cwinygi yom adada. Ci jang gang kal ojuko gurup meno woko, dok kicwalo luot man i kacokke ma kiloko iye leb pengi kikome. Stephanie owaco ni, “Man pe oyomo cwinya kulu. Pe onongo atamo ni can lutit kwena tye i kacokke ma kiloko iye leb penwa.” Kadi bed kit meno, en omoko tamme me lubo tira meno. En owaco ni, “Aniang lacen pingo tam ma omege gumoko onongo tye me ryeko. I kare-ni dong watye macalo lunyodo pa jo mapol ma i kacokkewa ma lunywalgi pe i ada. Atye ka kwan ki laminwa mo ma onongo con kong ticce okwe woko. Dok i kare-ni atye ki cawa muromo me kwan pire kena.” En omedo ni, “Cwinya pe pida pien angeyo ni atute matek me bedo lawiny.”
18. Adwogi mabeco ango ma wanongo ki i bedo luwiny?
18 Wan ducu watwero pwonnye me bedo luwiny. Yecu “opwonnye me bedo ki winy pi can ma en dong oneno,” ento pe ki i kwo mayot. (Ibru 5:8) Calo Yecu, pol kare wapwonnye me bedo luwiny ka watye ka kato ki i kwo matek. Me labolle, i kare ma two Korona ocakke acaka dok kijukowa ki cito i cokke i Ot me Ker kacel ki nywako i tito kwena i ot ki ot, tika inongo ni tek me bedo lawiny? Kadi bed kit meno, bedo lawiny ogwoki, okonyo kacokke me bedo ma onote, dok oyomo cwiny Jehovah. Wan ducu dong i kare-ni watye atera me lubo tira ma wabinongo i kare me twon can madit atika. Lubo tira magi bilaro kwowa!—Yubu 36:11.
19. Pingo imito bedo lawiny?
19 Wapwonyo ni bedo luwiny weko wanongo mot mapol. Ento wayero me bedo luwiny bot Jehovah pien wamare dok wamito yomo cwinye. (1 Jon 5:3) Pe watwero culo Jehovah pi jami ducu ma en otimo piwa. (Jab. 116:12) Ento watwero bedo luwiny bote kacel ki jo ma gitye ki twero me loyowa. Ka wabedo luwiny, wanyuto ni waryek. Dok jo maryek giweko cwiny Jehovah bedo yom.—Car. 27:11.
WER 89 Winy, Lub, ci Nong Mot
a Pien watye ki roc, kare mogo wanongo ni tek adada me bedo luwiny, kadi bed ngat ma tye ka miniwa tira-ni tye ki twero me timo meno. Pwony man binyamo adwogi mabeco ma wanongo ka wabedo luwiny bot lunyodowa, ‘luloc ma giloyowa,’ kacel ki omege ma gidoro kacokke.
b Pi tam mukene ma twero konyi me lok ki lunyodoni i kom cik ma guketo ma inongo ni lubone tek, nen i jw.org pwony ma wiye tye ni “Atwero Lok ki Lunyodona Nining i Kom Cik ma Guketo?”
c LOK I KOM CAL: Yucepu ki Maliam gulubo cik ma Cecar oketo me cito ka cone wa ki i ganggi i Beterekem. I kare-ni, Lukricitayo gilubo cik me tic ki gudi, giculo mucoro, dok gilubo cik ma gamente oketo madok i lok me yotkom.