Dul Me 16
Kit ma Itwero Nyiko Kwede Cok bot Lubanga
1. Jami ango ma girom aroma ma timme i dini mapol?
DANO mo ma onongo tye ka limo lobo mo ma i tung Kunyango ouru tutwal me neno lega me dini i ot lega me Buddha. Kadi bed ni cal ma onongo tye iye pe gubedo pa Maliam nyo pa Kricito, pol legagi onongo cal ki lega mogo ma i eklesia ma i lobone. Me lapore, en oneno ni gitiyo ki lujari ki dok ni giwero lega awera. Jo mukene bene gumiyo lapor ma kit meno. Kunyango nyo Kupoto Ceng, yo ma ludini nyiko kwede cok bot Lubanga nyo jami me aworagi romrom adada.
2. Lega ki gonyo ni obedo gin ango, dok pingo jo mapol gilego?
2 Dano mapol gitemme me nyiko bot Lubanga ki lega. Kiwaco ni lega obedo “lok i kin dano ki gin maleng—Lubanga, lubanga mapol, wegi twer ma i polo, nyo jogi madongo mapatpat.” (The New Encyclopædia Britannica) Jo mogo ka gilego bot Lubanga gitamo pi gin ma giromo nongone ki bote keken. Me lapore, laco mo i kare mo openyo Lacaden pa Jehovah acel mo ni: “Ka ilego pira, peko ma i oda, ma i dog tic ki me yot koma, gibicobbe?” Nen calo laconi onongo otamo ni twere, ento jo mapol gilego ci ginongo ni pekogi pud medde ameda. Pi meno, waromo penyone ni, ‘Pingo myero wanyike cok bot Lubanga?’
GIN MA MIYO KINYIKO COK BOT LUBANGA
3. Omyero waleg bot nga, dok pingo?
3 Lega pe obedo kwer ma konye pe, pe bene obedo yo me nongo gin mo keken. Tyen lok madit me nyiko cok bot Lubanga en aye me bedo ki larem macok adada kwede. Pi meno, omyero waleg atir bot Lubanga Jehovah. Daudi ma ocoyo Jabuli owaco ni: “Rwot tye cok bot jo ducu ma kok bote.” (Jabuli 145:18) Jehovah lwongowa wek wat maber obed i kin en ki wan. (Icaya 1:18) Jo ma giye lwongo man tamgi rwatte ki tam pa laco Jabuli ma owaco ni: “Ento ki tung bota, bedo cok ki Lubanga aye ber.” Pingo? Pien jo ma ginyiko cok bot Jehovah gibinongo yomcwiny me ada kacel ki kuc me cwiny.—Jabuli 73:28.
4, 5. (a) Pingo lega bot Lubanga pire tek? (b) Kit wat ango ma watwero bedo kwede ka walego bot Lubanga?
4 Pingo omyero dok waleg bot Lubanga ka ce en dong ‘ngeyo gin ma wamito ma nongo peya wapenye’? (Matayo 6:8; Jabuli 139:4) Lega nyuto ni watye ki niye i kom Lubanga dok wanene calo ngat ma “mot ducu mabeco tutwal ma gimiyowa” a ki bote. (Yakobo 1:17; Jo Ibru 11:6) Legawa yomo cwiny Jehovah mada. (Carolok 15:8) En cwinye bedo yom me winyo pwoc ki pak ma a ki i cwinywa kit macalo wego ma lamar cwinye bedo yom me winyo ka latinne matidi loko lok me pwoc ma a ki i cwinye. (Jabuli 119:108) Ka winye tye i kin latin ki wonne, boko lok ki yomcwiny bene bedo tye i kin-gi. Latin ma gimaro bedo ki miti me lok ki wonne. Man bene rom aroma ki bedo ki wat i kinwa ki Lubanga. Ka ada cwinywa yom i kom Jehovah pi pwony ki mar mere piwa, ci wabibedo ki miti tutwal me lok kwede i lega.—1 Jon 4:16-18.
5 Ka watye ka lega bot Lubanga Mamalo Twal, omyero wabed ki woro, kadi bed ni pe mitte me bedo ki par tutwal i kom nyig lok ma wabiloko. (Jo Ibru 4:16) Watwero lega bot Jehovah i kare mo keken. Man obedo twon mot ni watwero ‘yabo cwinywa woko ducu’ bot Lubanga i lega! (Jabuli 62:8) Bedo ma ipwoyo kit pa Jehovah kelo wat maber i kin in ki en, calo pa Abraim ma lagen ma obedo ki kit wat acel-li gin ki Lubanga macalo lareme. (Yakobo 2:23) Ento ka watye ka lega bot Rwot Won Twero Mamalo Twal i polo ki lobo, myero walub jami ma en mito ni gitim me nyiko cok bote.
JAMI MA MITTE ME NYIKO COK BOT LUBANGA
6, 7. Kadi bed Lubanga pe mito cente me winyo legawa, ci ento ngo ma en mito ki botwa ka watye ka lega?
6 Cente mono mitte me nyiko cok bot Lubanga? Jo mapol giculo ludito dini me lego pigi. Jo mogo bene gitamo ni legagi biwinye pi dit pa mic ma gimiyo. Ento Lok pa Lubanga pe waco ni mic me lim aye obedo gin ma mitte me nyiko cok bot Jehovah i lega. Jami ma en miyo me cwiny ki mot ma en miyo pi bedowa maber kwede tye nono labongo cul mo.—Icaya 55:1, 2.
7 Gin ango kono dong ma mitte? Cwiny ma atir aye gin acel ma pire tek. (2 Tekwaro 6:29, 30; Carolok 15:11) Omyero wabed ki niye i cwinywa i kom Lubanga Jehovah calo ngat ma “[gamo] lega-gu ducu” dok “bene ni en miyo bakacic bot jo ma yenye.” (Jabuli 65:2; Jo Ibru 11:6) Myero bene wabed ki cwiny mamwol. (2 Luker 22:19; Jabuli 51:17) Yecu Kricito onyuto i carolokke mo ni lajog mucoro mo mamwol, onen woko ni kite atir loyo Laparicayo ma lawaka. (Luka 18:10-14) Ka watye ka nyiko cok bot Lubanga i lega, myero wiwa opo ni “Rwot dag jo ma luwakke.”—Carolok 16:5.
8. Ka wamito ni Lubanga owiny legawa myero walonye ki i kom gin ango?
8 Ka wamito ni Lubanga ogam legawa, omyero walonye ki i kom tim maraco. I kare ma Yakobo ocuko cwiny jo mukene me nyiko cok bot Lubanga, en omedo ni: “Wulwok cingwu woko, wun lubalo, ka dong wulony cwinywu obed maleng, wun jo ma tamwu tye aryo.” (Yakobo 4:8) Kadi wa lubalo bene gitwero bedo ki kuc i kin-gi ki Jehovah ka gingut dok giweko kitgi macon. (Carolok 28:13) Jehovah pe biwinyo legawa ka waporo apora ni kitwa ber i yo me cwiny. Lok pa Lubanga waco ni: “Rwot neno jo ma kitgi atir, dok ciko ite, winyo legagi; ento dag neno jo ma lutim maraco.”—1 Petero 3:12.
9. Lega bot Jehovah myero okat ki bot anga, dok pingo?
9 Baibul wacci: “Pe tye dano mo ma kite atir i lobo man, ma timo gin maber keken ma pe balo.’’ (Latitlok 7:20) Pi meno iromo dong penyo ni: ‘Watwero dong nyiko bot Jehovah kono nining?’ Baibul gamo ni: “Ka ngat mo obalo, watye ki lakony ma cung piwa bot Lubanga Won, en Yecu Kricito ma kite atir.” (1 Jon 2:1) Kadi bed wan lubalo, watwero lega bot Lubanga ma waloko ma watye agonya kun lokwa kato ki bot Yecu Kricito ma oto calo ginkok piwa. (Matayo 20:28) En aye yo acel keken ma legawa twero kato o kwede bot Lubanga Jehovah. (Jon 14:6) Pe omyero watam ni wel me ginkok pa Yecu-ni biumo balwa woko ducu kadi bed watye ka timo bal akaka. (Jo Ibru 10:26) Ka watemme ki tekwa ducu pe me timo bal kadi ka i kare mukene wapoto i bal, watwero ngut ci wakwayo Lubanga ni owek balwa. Ka wakwaye ki cwiny me mwolo, en biwinyowa.—Luka 11:4.
KARE MA TYE ME LOK KI LUBANGA
10. Watwero lubo lanen pa Yecu nining i legawa, dok i kare mene ma omyero waleg iye ka kenwa?
10 Wat i kin Yecu Kricito gin ki Jehovah onongo pire tek tutwal bot Yecu. Pi meno, Yecu obedo ka nongo kare me lok ki Lubanga i legane ka kene. (Marako 1:35; Luka 22:40-46) Bedo ber ka waporo lanen pa Yecu me lega bot Lubanga kare ki kare. (Jo Roma 12:12) Pore me cako nino acel acel ki lega, ki ma peya wabuto piny, watwero pwoyo Jehovah pi tic ma watimo i dyeceng. Ket tek me lega bot Lubanga i “kare ducu.” (Jo Epeco 6:18) Watwero bene lega laling ki i cwinywa, kun wangeyo ni Jehovah twero winyowa. Lok ki Lubanga ka kenwa weko wat i kinwa ki en bedo matek, dok lega bot Jehovah nino ducu konyowa me nyiko cok tutwal bote.
11. (a) Pingo jo me ot acel omyero guleg kacel? (b) Te lokke ningo ka wawaco ni “Amen” i agikki me lega?
11 Jehovah bene winyo lega ma kilego pi lwak ma ogure. (1 Luker 8:22-53) Watwero nyiko cok bot Lubanga calo jo me ot acel, ma nongo lawi ot meno aye telo lega. Man medo winye i ot, ki lutino bineno Jehovah calo ngat ma tye ada ka giwinyo lunyodogi lego bot Lubanga ki mwolo. Dong bedo ber me timo ngo kono ka ce ngat mo tye ka lega pi dul pa jo mugure, calo i cokke pa Lucaden pa Jehovah? Ka watye i kin lwak mugure, omyero waciku itwa mot ki diro wek i agikki me lega meno, watwero waco ki cwinywa ducu ni “Amen,” ma te lokke ni “obed kumeno.”—1 Jo Korint 14:16.
LEGA MA JEHOVAH WINYO
12. (a) Pingo Lubanga pe gamo lega mogo? (b) Pingo omyero pe waket tamwa ducu i miti me komwa keken ka watye ka lega?
12 Jo mogo romo tamo ni Lubanga pe gamo legagi kadi bed gileg bote kun legagi kato ki bot Kricito. Ento lakwena Jon owaco ni: “Ka walegge gin mo kun walubo gin ma en mito, ci en winyo legawa.” (1 Jon 5:14) Pi meno, mitte ni omyero waleg ma lube ki miti pa Lubanga. Pien en tye ki miti ni wabed maber i yo me cwiny, gin mo keken ma mako kwowa i yo me cwiny obedo lok mupore me lega. Omyero wagwokke wek pe waket tamwa ducu pi jami me kom keken. Me lapore, kadi bed porre me lega pi ryeko ki teko me lweny ki two, par pi yot kom omyero pe oum miti pi jami me cwiny woko. (Jabuli 41:1-3) Lakricitayo ma dako mo kare ma oniang woko ni dok etye ka paro pi yot kome tutwal, openyo Jehovah wek okonye me neno twone-ni i yo mupore. Macalo adwogi me legane, peko me yot kome odoko gin matidi mo, dok en owinyo ni kimiye “tek[o] madwong me twero.” (2 Jo Korint 4:7) Mitine me konyo jo mukene i yo me cwiny omedde, ci en odoko ngat ma tito lok me kwena maber i kom Ker pi kare ducu.
13. Kit ma kinyuto kwede i Matayo 6:9-13, wi lok ango ma opore ma watwero ketogi i legawa?
13 Omyero waleg pi gin ango wek winyo legawa obed mit bot Jehovah? Yecu Kricito opwonyo jo ma lube kit me lega. I lega me lapor ma kicoyo i Matayo 6:9-13, en oryeyo kit wi lok ma waromo ketogi i legawa. Ngo kono ma pire omyero obed tek i legawa? Nying Lubanga Jehovah ki Ker mere myero obed gin ma pire tek loyo. Pore bene me penyo pi jami me komwa ma wamito. Pire tek bene me kwayo ni kiwek balwa ki ni kilarwa ki i abita dok ki bot Catan Larac. Yecu pe onongo omito ni wawer lega man awera nyo ni wanwo anwoya ki wiwa labongo tamo te lok me lega-ni. (Matayo 6:7) Kit wat ango ma nongo tye i kin latin gin ki wone ka latin nwoyo lok acel i cawa ducu ka en loko ki wonne?
14. Kit lega mukene mene ma watwero medogi i kom lega me kwac?
14 Medo i kom lega me kwac ki bako dog, omyero waleg lega me pak ki pwoc. (Jabuli 34:1; 92:1; 1 Jo Tecalonika 5:18) Watwero bene lega pi jo mukene. Lega pi omegiwa ki lumegiwa me cwiny ma gitye marac nyo ma kitye ka unogi nyuto marwa i komgi, dok bene yomo cwiny Jehovah me winyo ni waparo pigi. (Luka 22:32; Jon 17:20; 1 Jo Tecalonika 5:25) I ada, lakwena Paulo ocoyo ni: “Pe wubed ki par i kom gin mo, ento i lok ducu wumi Lubanga onge gin ma wumito i lega ki i bako dogwu kacel ki miyo pwoc bene. Man bimiyo kuc pa Lubanga ma kato ngec pa jo ducu gwoko cwinywu ki tamwu maber i Kricito Yecu.”—Jo Pilipi 4:6, 7.
DI CWINYI I LEGA
15. Ngo ma myero wiwa opo iye ka legawa nen calo pe kitye ka gamone?
15 Kadi bed ni i tye ka nongo ngec i kom Lubanga, iromo winyo ki i cwinyi ni legani i kare mukene pe kigamo. Man twero timme pien i kare mukene nongo peya karene oromo bot Lubanga me gamo lega ma kit meno. (Latitlok 3:1-9) Jehovah romo ye ni gin mo-ni omedde pi kare mo manok ento en gire gamo lega dok bene ngeyo kare maber loyo ducu me gamone.—2 Jo Korint 12:7-9.
16. Pingo myero wadi cwinywa i lega, dok man twero timo ngo i kom watwa ki Lubanga?
16 Diyo cwinywa i lega nyuto mitiwa matek i kom gin ma watye ka wacone bot Lubanga. (Luka 18:1-8) Me lapore, waromo penyo Jehovah me konyowa me bwoyo gorowa mo. Ka wadiyo cwinywa i lega dok watimo gin ma lube ki legawa-ni, wanyuto ni kitwa tye atir. Omyero wabed jo ma genne i legawa dok walok atir i kom gin ma wamito. Pire tek tutwal me lega matek ka wadonyo i abita. (Matayo 6:13) Ka wamedde ki lega dok watemme me juko mitiwa me timo bal, ci wabineno kit ma Jehovah konyowa kwede. Man weko niyewa dongo dok jingo watwa kwede.—1 Jo Korint 10:13; Jo Pilipi 4:13.
17. Bedo ki cwiny me lega i tiyo tic bot Lubanga bikonyowa nining?
17 Ka walego i kare ducu pi tic ma watye ka timone me woro bot Lubanga Jehovah, wabiniang ni wan pe watiyo ticce ki tekowa. Jehovah en aye miniwa teko me tic bote. (1 Jo Korint 4:7) Ngeyo man konyowa me bedo mamwol dok miyo watwa wan kwede moko matek liking. (1 Petero 5:5, 6) Ada, mitte tutwal ni omyero wadi cwinywa i lega. Lega ki cwinywa ducu kacel ki ngecwa maber pi kit me nyiko cok bot Wonwa ma i polo ma lamar bimiyo wakwo ki yomcwiny adada.
LOK KI JEHOVAH PE BEDO LAKUCEL
18. Watwero winyo lok pa Lubanga nining?
18 Ka wamito ni Lubanga owiny legawa, omyero wawiny gin ma en waco. (Jekaria 7:13) En pe tiyo ki tim jokjok me lok ki dano dok bene dong ojuko cwalo kwenane woko ki bot lunebi ma cwiny telogi. (Nwoyo Cik 18:10-12) Ento watwero winyo lok pa Lubanga ka wakwano Baibul. (Jo Roma 15:4; 2 Temceo 3:16, 17) Kit macalo i kare mukene wadiyo cam adiya tektek wek oye dogwa-ni, kicuko cwinywa ni “wumit cak magili me cwiny.” Nyut mitini i kom cam me cwiny kun ikwano Lok pa Lubanga nino ducu.—1 Petero 2:2, 3; Tic pa Lukwena 17:11.
19. Lwodo lok i kom gin ma ikwano ki i Baibul konyi ki ngo?
19 Lwod lok i kom gin ma ikwano ki i Baibul. (Jabuli 1:1-3; 77:11, 12) Meno te lokke ni kibed katam i kom gin ma kikwano. Iromo poro man ki kit ma wangido kwede ki cam i iwa. In bene itwero timo kumeno i kom cam me cwiny ka iporo gin ma itye ka kwano ki jami ma in dong ingeyogi con. Tam kit ma lok meno mako kwede kwoni, nyo tam kit ma nyuto kwede kit Jehovah kacel ki ticce. Ka i kwano Baibul in kikomi i yo ma kit man, itwero nongo cam me cwiny ma Jehovah miyo. Man bimiyo inyiko cok bot Lubanga dok bikonyi me lweny ki peko mapol ma bino kare ki kare.
20. Bedo tye i cokke pa Lukricitayo konyowa nining me nyiko cok bot Lubanga?
20 In bene itwero nyiko cok bot Lubanga ka iciko iti me winyo Lokke ma gipwonyo i cokke pa Lukricitayo, kit macalo jo Icrael onongo giciko kwede itigi ka winyo Cik pa Lubanga ma onongo kitye ka kwanone i nyim lwak. Lupwonye me kare meno onongo gigonyo te Cik ma kikwano, me konyo jo ma onongo gitye ka winyone me niang ki me keto i tic gin ma guwinyo. Man okelo yomcwiny madit tutwal. (Nekemia 8:8, 12) Pi meno, wek odok kiti me bedo tye i cokke pa Lucaden pa Jehovah. (Jo Ibru 10:24, 25) Man bikonyi me niang ki bene me tic ki ngec pa Lubanga i kwoni dok bikelli yomcwiny. Bedo ngat acel i kin utmego pa Lukricitayo me wi lobo ducu bikonyi me bedo cok ki Jehovah. Kit ma wabineno kwede, itwero nongo ka gwokke me ada i kin jo pa Lubanga.
TEM NGECCI
Pingo myero inyik cok bot Jehovah?
Jami mene ma mitte me nyiko cok bot Lubanga?
Gin ango ma itwero lega pigi?
Pingo omyero idi cwinyi i lega?
Itwero winyo lok pa Jehovah i kare-ni nining?
[Cal ma tye i pot karatac 157]