Wungwec Kun Wuciro Peko

“Waringu dong ngwec pyem ma tye i nyimwa kun waciro bene peko ma tye iye.”​—Ibru 12:1

1, 2. Gin ango ma lakwena Paulo oporo ki kwo pa Lukricitayo?

MWAKA ki mwaka, pyem ngwec maboco bedo i kabedo mapol. Lungwec mogo matego gidonyo i pyem ngwec ki miti acel keken​—me loyone. Jo mukene pe gipyem ki miti me loyone. Ento pigi kengi, tyeko pyem ngwec meno obedo yomcwiny madit botgi.

² I Baibul, ki poro kit me kwo pa Lakricitayo ki pyem ngwec. Lakwena Paulo opoyo wi Lukricitayo luwote me Korint ma lubbe ki lok man i waragane me acel botgi. En ocoyo ni: “Pe wungeyo ni, jo ma gipyem i ngwec ducu giringo, ento dano acel keken aye ma limo mot me pwoc? Wun bene wuring kumeno kumeno wek wunong mot me pwoc.”​—1 Kor. 9:24.

3. Pingo Paulo owaco ni langwec acel keken aye ma loyo mot?

³ Paulo mono onongo tye ka waco ni ngat acel keken i kin Lukricitayo aye binongo mot me kwo kun jo mukene-ni bingwec nono? Pe kumeno! Lungwec ma gingweco i pyem gipwonye dok giketo cwinygi ducu iye kun gibedo ki miti me loyone. Paulo onongo mito ni Lukricitayo luwote bene guket cwinygi ducu i ngwec me kwo ma pe tum. Ka gutimo meno, gin gitwero bedo ki gen me nongo mot me kwo. Ada, i pyem ngwec pa Lukricitayo, dano ducu ma gutyeko ngwec-ci giloyo mot.

4. Ngo ma myero waket tamwa i iye ma lubbe ki pyem ngwec ma watye iye-ni?

⁴ Pi dano ducu ma gitye i pyem ngwec me kwo i kare-ni, lok meno cuko cwinygi dok weko gibedo ma gikwiri. Pingo? Pien mot man​—me kwo i polo nyo i paradic i lobo kany-nyi, pe kiromo porone ki gin mo keken. Ada, pyem ngwec meno bor dok tek; kigeng ki ariya mapol tye iye, dok jami maraco gitye i yo. (Mat. 7:13, 14) Tye me cwer cwiny ni, jo mukene cipidgi okwe woko, guilo cinggi nyo gupoto woko. Jami maraco ango ma gitye i yo me pyem ngwec me kwo-ni? Itwero gwokke ki i komgi nining? Ngo ma itwero timone wek in bene ityek dok ilo pyem meno?

Ciro Peko Mitte Wek Walo

5. Ma lubbe ki Jo Ibru 12:1, Paulo oloko ningo i kom pyem ngwec?

⁵ I waragane ma ocoyo bot Lukricitayo me Ibru ma gitye i Jerucalem ki Judaya, Paulo dok aye oloko i kom tuku nyo pyem ngwec. (Kwan Jo Ibru 12:1.) En pe owaccigi gin mumiyo pire tek me donyo i pyem ngwec man keken ento onyutigi gin ma myero ngat acel acel otim me loyone. Ma peya waneno tam me ginacoya ma Paulo ocoyo bot Lukricitayo me Ibru me neno pwony ma wanongo ki iye, kong wanenu gin mumiyo Paulo ocoyo waraga man, ki dok gin ango ma onongo en tye ka cuko cwiny lukwan waraga man me timone.

6. Lyeto ango ma Lukricitayo gulimo ki bot lutela dini pa lujudaya?

⁶ Lukricitayo me cencwari me acel, tutwalle jo ma gibedo i Jerucalem ki Judaya, onongo gitye i atematema mapol ki kwo matek. Onongo gitye ilyeto magwar ma a bot lutela dini pa Lujudaya, ma onongo gitye ki dic matek i kom lwak. Con kong, lutela dini-ni guweko kikok i kom Yecu ni pe cwako gamente dok kinekke pienni obedo labal. Onongo gumoko i cwinygi me medde ki adagegi-ni. I Tic pa Lukwena, wakwano pi bwura kacel ki dic ma gubedo ka miyone i kom Lukricitayo, cakke cutcut inge bino pa cwiny maleng i Pentekote 33 me kare man. Man oweko kwo odoko tek bot jo ma kiwirogi.​—Tic. 4:1-3; 5:17, 18; 6:8-12; 7:59; 8:1, 3.

7. Kare marac ango ma Lukricitayo ma Paulo ocoyo botgi onongo gitye iye?

⁷ Lukricitayo meno onongo bene gitye ka kwo i kare me agikki me yub pa Lujudaya. Yecu onongo owaccigi pi can ma bipoto i kom Lujudaya ma gin pe lugen-ni. Yecu bene otito bot lulub kore gin ma bitimme ma peya agikki meno oo, kun waccigi gin ma myero gutim me bwot. (Kwan Luka 21:20-22.) Gin ango ma onongo myero gutim? Yecu ocikogi ni: “Wugwokke kenwu, cwinywu owek doko nwang pi woro cam, ki mero kongo, ki pi lok me kwo man ma miyo wubedo ki tam mapol, wek nino-nu pe obin oumwu atura macalo akum.”​—Luka 21:34.

8. Gin ango ma oweko Lukricitayo mukene pe gucung matek nyo guilo cinggi woko?

⁸ I kare ma Paulo coyo iye waragane bot Luibru, onongo dong mwaki 30 okato nicakke ma Yecu ocikogi kwede. Kare ma okato ni ogudu Lukricitayo magi nining? Mogo pe gucung matek i lyeto kacel ki jami ma dwoyo tamgi dok man omiyo pe gudongo i yo me cwiny ma onongo twero konyogi-ni. (Ibru 5:11-14) Jo mogo gutamo ni kwo twero bedo yot ka gitimo gin ma pol pa Lujudaya ma gikwo kacel kwedgi onongo gitye ka timone. Lujudaya magi, kono onongo peya gukwero Lubanga ki cwinygi ducu; onongo pud gitye ka lubo olo Cikke mogo. Jo mukene i kacokke ma gumoko i lubo Cik pa Moses ki me tekwaro gubwolo dok gubwuro Lukricitayo mukene me lubo tamgi. Gin ango ma onongo Paulo twero wacone me konyo utmegine ma Lukricitayo me bedo ma wanggi twolo i yo me cwiny kun giciro peko i pyem man?

9, 10. (a) Lok me cuko cwiny ango ma Paulo omiyo tung i agikki me Jo Ibru cura 10? (b) Pingo Paulo oryeyo tic me niye pa ‘lucaden’ me kare macon?

⁹ Tye me yomcwiny tutwal me neno kit ma Paulo ocuko kwede cwiny Lukricitayo me Ibru pi teko pa cwiny maleng. I cura me 10 i waragane, Paulo onyutu ka maleng ni Cik onongo obedo “lanyut keken me jami mabeco me kare me anyim,” dok man onongo tye ka nyutu wel me ginkok pa Kricito. I agikki me cura meno, Paulo ociko Lukricitayo me Ibru ni: “Mito wubed ma wuciro, wek omii wutim gin ma Rubanga [Jehovah] mito, ci dong wunong gin ma en ociko pire. Kit ma ‘odong kare manok mo, ci ngat ma bino ca bibino oyotoyot ma pe bigalle.’”​—Ibru 10:1, 36, 37, Baibol pa Katoli.

¹⁰ Jo Ibru cura 11, Paulo onyamo ki diro gin ma niye me ada i kom Lubanga obedo. En otimo man kun tiyo ki lanen pa co ki mon ma gukwo con ma gubedo ki niye. Man mono onongo obedo gin ma myero en pe olok iye? Pe kumeno. Lakwena Paulo onongo ngeyo ni luworo luwote myero gunge ni niye mito bedo ki tekcwiny kacel ki ciro peko. Lanen maber pa jo ma lugen ma gubedo lutic pa Jehovah i kare macon onongo bijingo cwiny Luibru wek gucir atematema ki kwo matek ma onongo gitye iye. I kare ma oryeyo tic me niye pa jo ma lugen me kare macon, Paulo onongo dong twero waco ni: “Kit macalo watye ki lwak caden mapol ma rom meno ma orumowa woko dyere, myero kong dong wabolu gin mogo mapek-gu woko ducu, ki bal ma maro tweyowa woko liking, wek waringu dong ngwec pyem ma tye i nyimwa, kun waciro bene peko ma tye iye.”​—Ibru 12:1.

“Lwak Caden Mapol”

11. Adwogi ango ma watwero nongone ka watamo i kom ‘lwak caden mapol-li’?

¹¹ ‘Lwak caden mapol-li’ pe gubedo luneno keken nyo gucung i teng gudi, ma ticgi obedo me neno pyem ngwec nyo ka danogi oloyo pyem man kit ma onongo tye kwede. Ma ka meno, gin onongo gitye i pyemmi, calo lungwec. Gungweco naka gumedo ki tyekone i yo mupore. ‘Lwak caden mapol-li,’ gitye calo lungwec ma dong gutyeko ngwecgi woko. Lanengi-ni twero cuko cwiny jo mukene me medde ki pyem ngwec. Tam kong kit ma ngat ma tye i pyem ngwec meno romo winyo kwede ka ongeyo ni i kin jo ma gitye ka nene tye iye lungwec matego ma gutyeko ngwecgi. Man mono pe twero cuko cwinye wek ongwec ki kerone ducu? Lanen pa lucaden magi me kare macon-ni cuko cwinywa ni kadi bed ngwec man tek, pud watwero loyone. Pi meno, Lukricitayo me Ibru i cencwari me acel onongo gitwero nongo tekcwiny dok ‘giringo i pyem ngwec man kun giciro peko,’ ka giketo tamgi i kom lanen pa ‘lwak caden mapol-li’​—kit ma wan bene watwero timone i kare-ni.

12. I yo ango ma labol ma Paulo omiyogi-ni tye me kony botwa?

¹² Luye mapol ma Paulo oloko i komgi-ni onongo kwogi rom ki mewa i kare ni. Me labolle, Nua okwo i kare me agikki pa lobo ma Pii Aluka pudi. Wan bene watye ka kwo i kare me agikki me lobo man. Kiwaco bot Abraim gin ki Cara me a ki i lobo tugi wek guket cwinygi i woro me ada kun gikuro cobbe me cikke pa Jehovah. Kicuko cwinywa me jalle kenwa wek wanong cwak pa Jehovah kacel ki mot ma en tye kwede piwa. Moses owok ki i dye tim ma kelo lworo, i kare ma tye ka cito i Lobo ma Kiciko Pire. Wan bene watye ka wot i agikki me lobo man, kun wacito i lobo manyen ma kiciko pire. Gin ma jo magi guwok ki iye, jami ma gucobo ki ma pe gucobo, kerogi ki gorogi, tye i kin jami ma myero watam iye adada.​—Rom. 15:4; 1 Kor. 10:11.

Gin Gukato ki Iye​—Nining?

13. Kodi kwo ango ma Nua okato ki i iye, dok ngo ma okonyo en?

¹³ Gin ango ma okonyo lutic magi pa Jehovah-ni me ciro peko dok cobo pyem ngwec man? Nen kong gin ma Paulo coyo i kom Nua. (Kwan Jo Ibru 11:7.) Ki bot Nua, kelo “pii aluka madwong i wi lobo, wek otyek kom gin ducu ma tye ki kwo[-ni]” onongo obedo “gin ma peya onen.” (Acak. 6:17) Man onongo obedo gin mo ma peya otimme, dok pe kiwinyo pire. Kadi kumeno, Nua pe obedo ki akalakala nyo ni man pe twere. Pingo? Pien en onongo tye ki niye ni gin mo keken ma Jehovah owaco, Jehovah bicobone. Nua pe otamo ni gin ma kiwacce-ni onongo tek tutwal. Ma ka meno “Nua otimo kumeno.” (Acak. 6:22) Tam kong jami ducu ma Nua myero otimgi​—oyub yeya, oter lee i yeya, oket cam muromo i yeya pi lee ki dano ducu, ocik jo mukene, dok ogwok jo me ode i yo me cwiny​—‘timo kumeno’ onongo pe yot. Ento, pi niye pa Nua ki ciro peko ma en ociro olaro kwo dok okelo mot bote ki dong bot jo me ode.

14. Atematema ango ma Abraim gin ki Cara guciro, dok man miniwa pwony ango?

¹⁴ Abraim gin ki Cara gitye i kin “lwak caden mapol” ma gurumowa ma Paulo oloko i komgi. Kikwanyogi ki i kwo maber i Uj, dok onongo pe gingeyo kit ma anyimgi bibedo kwede. Gumiyo lanen maber me niye matek dok gubedo luwiny kadi wa i kare ma kwo tek. Ma lubbe ki jalle ma Abraim onongo tye atera me timone pi woro me ada, man oweko pore me lwonge ni ‘kwaro dano ducu ma gitye ki niye.’ (Rom. 4:11) Paulo ogudu wiye madito i lokke i kom Abraim pien Lukricitayo me Ibru onongo gitye ki ngec muromo i kom kwo pa Abraim. Kadi bed kumeno, pwony ma Paulo omiyo-ni pire tek adada: “Jo magi [Abraim ki jo me ode] ducu guto i kom niye, ma pud peya gimiyogi gin ma ceng Lubanga ociko pire, ento guneno anena ki ka mabor, gumoto ki kunnu, dok bene gutuco ni gin gibedo macalo lurok dok welo i wi lobo.” (Ibru 11:13) Ada, niyegi kacel ki watgi ma gubedo kwede ki Lubanga okonyogi i pyem ngwec kun giciro peko.

15. Ngo ma ocuko cwiny Moses me kwo kit ma en okwo kwede-ni?

¹⁵ Moses bene tye lanen maber i kin “lwak caden mapol” ma gin lutic pa Jehovah. Moses oweko lonyo, kwo mayot ka “oyero me neno can kacel ki jo pa Lubanga.” Gin ango ma oweko en otimo man? Paulo ogamo ni: “Pien onongo ociko wange kun neno mot me kare me anyim. . . . Ociro matek, macalo en neno Lubanga ma pe nen.” (Kwan Jo Ibru 11:24-27.) Moses pe oye ni “yomcwiny me bal ma ri pi kare manok mo keken-ni” odwo tamme. Lubanga kacel ki cikkene onongo tye ada bot Moses, mumiyo en obedo ki tekcwiny muromo kun ciro peko. En otute matek me kwanyo Luicarel ki i Ejipt kun terogi i Lobo ma Kiciko Pire.

16. Pingo cwiny Moses pe ocwer i kare ma pe kiye ni en odony i Lobo ma Kiciko Pire?

¹⁶ Calo Abraim, Moses pe oneno ka cikke pa Lubanga cobbe. Ma dong Luicarel gicok donyo i Lobo ma Kiciko Pire, ki waco bot Moses ni: “Ibineno lobo-nu ki cen inyim kuca, ento pe ibicito kunnu, i lobo ma abimiyo ki jo Icrael.” Man otimme pien con kong Moses ki Aron, pi jemo pa jo Icrael, ‘gungayo wang [Lubanga] woko ki i dye jo Icrael, i dog pii me Meriba-kadec.’ (Nwo. 32:51, 52) Tika Moses okeco? Pe. En ogoyo laa i kom Luicrael dok ogiko ki lok man: “Cwinyi yom kuman, Icrael! Anga mono ma calo in kaa? In i rok ma yam Rwot [Jehovah] olaro. Rwot aye kwot ma gwokowu, ki pala lucwan ma kelowu wayu!”​—Nwo. 33:29.

Pwony ma Wanongo

17, 18. (a) Ngo ma wapwonyo ki i lanen pa ‘lwak caden mapol-li’ ma lubbe ki pyem ngwec me kwo? (b) Gin ango ma wabineno i pwony ma lubo man?

¹⁷ Kit ma waneno kwede kwo pa jo mogo i kin ‘lwak caden mapol-li,’ waniang maber ni wek wacob pyem ngwec-ci wa i agikki, omyero waket niyewa ducu i kom Lubanga kacel ki cikkene. (Ibru 11:6) Kwowa myero ocung i niye. Lutic pa Jehovah gitwero neno gin ma bitimme i anyim ento pe calo jo ma gipe ki niye. Watwero neno “Lubanga ma pe nen” kun wangweco ma waciro peko.​—2 Kor. 5:7.

¹⁸ Ngwec ma Lukricitayo tye iye ni pe yot. Ento, pud watwero cobone mapwot wa i agikki. I pwony ma lubo man, wabineno gin mukene ma twero konyowa.

Itwero Titone Nining?

• Pingo Paulo ocoyo lok mapol i kom ‘lucaden’ me kare macon ma gin lugen?

• Tamo lok i kom ‘lwak caden mapol-li’ cuko cwinywa nining me ngwec kun waciro peko?

• Ngo ma ipwonyo ki i lanen pa ‘lucaden’ ma gin lugen calo Nua, Abraim, Cara, ki Moses?

[Cal ma tye i pot karatac 22]

Abraim gin ki Cara onongo gitye atera me weko kwo maber i Uj