Wi Lubele ma i LAIBRARI ME INTANET
Wi Lubele
LAIBRARI ME INTANET
Acholi
  • BAIBUL
  • BUKKE
  • COKKE
  • wp17 Nam. 3 pot 12-14
  • Baibul—Pingo Tye Mapol Ata?

Vidio mo pe kany.

Timwa kica, peko mo manok otimme i kom vidio.

  • Baibul—Pingo Tye Mapol Ata?
  • Wi Lubele Tito pi Ker pa Jehovah (Pi Lwak)—2017
  • Wi lok matinotino
  • Pwony macok rom
  • BAIBUL MA KIKWONGO COYO
  • BAIBUL ME SEPTUAGINT I LEB GRIK
  • BAIBUL ME VULGATE I LEB LATIN
  • KWAI BAIBUL MANYEN OCAKO NYA
  • Jehovah, Lubanga ma Loko ki Dano
    TWi Lubele Tito pi Ker pa Jehovah—2015
  • “Lok pa Lubanga Bedo Matwal”
    Wi Lubele Tito pi Ker pa Jehovah (Me Anyama)—2017
Wi Lubele Tito pi Ker pa Jehovah (Pi Lwak)—2017
wp17 Nam. 3 pot 12-14
Baibul mapol kicoyo, kigoyo, ki dok ma tye i tabulet

Baibul Pingo Tye Mapol Ata?

Pingo kigonyo Baibul mapol adada i kare-ni? In tika itamo ni Baibul ma kigonyogi i kare-ni gikonyo dano kece gigengo dano me niang lok me Baibul? Ka iniang i kom Baibul mene ma kitiyo kwede me gonyo Baibul meno ci bikonyi me tic ki ryeko ka itye ka kwano Baibul magi.

Ento, anga ma oweko kicoyo Baibul, ki dok kicoyo awene?

BAIBUL MA KIKWONGO COYO

Kipoko i Baibul aryo. Bute me acel tye ki buke 39 ma tye ki “lok pa Lubanga ma pire tek.” (Jo Roma 3:2) Lubanga oweko co ma lugen gucoyo buke magi pi mwaki mapol​—pi mwaki ma romo 1,100 nicakke i 1513 K.M.P. nio wa i kare mo i nge 443 K.M.P. Jo magi gucoyo buke magi pole i leb Ibru, muweko kilwongo but Baibul man ni Ginacoya me Leb Ibru, pol kare kilwongo bene ni Cik Macon.

Bute me aryo tye ki buke 27, ma bene gubedo “lok pa Lubanga.” (1 Jo Tecalonika 2:13) Lubanga oweko lupwonnye pa Yecu gucoyo buke magi dok pe otero kare malac tutwal​—pi mwaki ma romo 60 nicakke i 41 K.M. me o i 98 K.M. Gucoyo buke magi tutwalle i leb Grik, muweko but Baibul man kilwongo ni Ginacoya me Leb Grik, dok bene pol kare kilwongo ni Cik Manyen.

Buke 66 magi ducu aye Baibul​—ma obedo kwena pa Lubanga pi dano. Ento pingo dok watye ki kwai Baibul mapol? Tye tyen lok adek ma pigi tek.

  • Wek dano gukwan Baibul i leb pengi kikome.

  • Me kwanyo coc mogo ma pe tye atir ma jo ma gukobo coc ki i Baibul macon guketo wek kidwok lok me Baibul kit ma con onongo tye kwede.

  • Me gonyone ki i leb macon kun kitiyo ki leb manyen ma dano niang iye maber i kare-ni.

Nen kong kit ma tyen lok magi gugudo kwede kwai Baibul aryo ma kigonyogi con.

BAIBUL ME SEPTUAGINT I LEB GRIK

Mwaki 300 ma peya kinywalo Yecu, lacoc mo pa Lujudaya ocako gonyo Ginacoya me Leb Ibru i leb mukene​—Grik. Kicako lwongo Baibul ma en ogonyo-ni ni Greek Septuagint. Pingo kigonyo Baibul man? Me konyo Lujudaya ma onongo giloko leb Grik ma ka Ibru wek gukwan “coc maleng.”​—2 Temceo 3:15.

Baibul me Septuagint bene okonyo jo milion mapol ma pe gubedo Lujudaya, jo ma giloko leb Grik wek gunge ngo ma Baibul pwonyo. I yo ma nining? Professor W. F. Howard owaco ni: “Nicakke i dye cencwari me acel, Baibul meno odoko Baibul pa Kanica pa Lukricitayo, ma lutit kwenane gubedo ka wot i kacokke ducu kun ‘ginyuto ni Meciya aye Yecu.’” (Tic pa Lukwena 17:3, 4; 20:20) Ma lubbe ki lacoc mo ma nyinge F. F. Bruce, meno aye tyen lok me acel muweko Lujudaya “gurwenyo miti me tic ki Septuagint” cutcut.

Ma lulub kor Yecu gubedo ka nongo buke me Cik Manyen, gubedo ka ketogi kacel ki Baibul me Septuagint me Cik Macon, ci man odoko Baibul ma dong watye kwede i kare-ni.

BAIBUL ME VULGATE I LEB LATIN

I nge mwaki 300, lacoc mo ma nyinge Jerome ogonyo Baibul i leb Latin, dok man aye odoko Baibul me Vulgate i leb Latin. Onongo dong kitye ki Baibul mapol ma kigonyo i leb Latin, ci dok pingo onongo mitte ni kigony Baibul mukene i leb Latin? The International Standard Bible Encyclopedia waco ni: Jerome onongo mito yubo “lok mogo ma pe tye kakare, bal mogo matinotino, ki dong lok mogo ma gimedo nyo kikwanyo woko.”

Jerome oloko pol pa jami magi woko. Ento i nge kare mogo, lutela me kanica gutimo bal madit adada! Gin gumoko ni Baibul me Vulgate i leb Latin keken aye kiti kwede dok gumedde ki timo meno pi cencwari mapol! Ma ka konyo dano me niang Baibul, dano mapol onongo dong pe gitwero niang Baibul me Vulgate i nge kare mo, pien ni pe onongo gingeyo leb Latin kulu.

KWAI BAIBUL MANYEN OCAKO NYA

Dano gumedde ki gonyo kwai Baibul mukene​—me labolle Syriac Peshitta i kine ka cencwari me abic K.M. Ento nio wa i cencwari me 14 aye kicako tute matek me miyo Baibul bot lutedero i leb pengi.

Ki i England, i agikki me cencwari me 14, John Wycliffe ocako gonyo Baibul i leb Munu ma kadi wa lutedero bene giniang iye maber. I nge kare manok, jo ma gugonyo Baibul gucako tic ki diro pa Johannes Gutenberg me goyo buke wek gipok kwai Baibul manyen i leb mapatpat i lobo Ulaya ducu.

I kare ma Baibul me leb Munu ocako nya, jo mukene onongo gineno calo pe dong mitte ni kigony kwai Baibul mapol i leb acel keken. I cencwari me 18, padi mo me Ulaya ma nyinge John Lewis ocoyo ni: “Leb bedo ka lokke kare ki kare dok man weko niang i kom Baibul macon bedo tek, pi meno, mitte ni gigony i leb manyen ma niang iye yot.”

I kare-ni, jo ma gukwano lok i kom Baibul i yo matut dong gitye ki kero me ngiyo ki niang Baibul macon ma kigonyogi. Gitye ki niango matir i kom leb ma kigonyo iye Baibul con, dok gitye ki ginacoya macon mapol ma pud kinongogi cokcok-ki. Man konyogi me ngeyo kit ma onongo kicoyo kwede ki Baibul mukwongo.

Pi meno, pire tek adada me bedo ki Baibul ma kigonyo i kare-ni. Ki lok ada, myero wagwokke bene i kom Baibul mogo ma kigonyogi.a Ento ka mar me ada pi Lubanga aye otelo jo ma gugonyo Baibul, ci tutegi me gonyone twero kelo adwogi maber adada botwa.

Me kwano Baibul i leb ma megi ki i intanet nyo ki i tabulet, cit i www.jw.org. Nen i te PUBLICATIONS > BIBLE, nyo meny code man

a Nen pwony ma wiye tye ni, “How Can You Choose a Good Bible Translation?” ma okati i Watchtower me Mai 1, 2008.

NYING LUBANGA I BAIBUL

Kinongo nying Lubanga i Septuagint i kare pa Yecu

But Septuagint ma onongo tye ki nying Lubanga i kare ma Yecu tye i lobo

Baibul me New World Translation of the Holy Scriptures tiyo ki nying Lubanga ni Jehovah i Ginacoya me leb Ibru ki Grik. Pol pa Baibul ma kigonyogi i kare-ni pe ki nying Lubanga. Gitiyo ki “Rwot” ma ka nying Lubanga. Tyen lok me acel aye ni, lugony leb mogo giwaco ni, nying Lubanga ma kicoyo ki nukuta (YHWH) peke i Cik Macon i Baibul me Greek Septuagint. Ento tika meno tye ada?

I kine cencwari me 20, kinongo but Septuagint mogo ma guti adada ma onongo gitye i kare ma Yecu pud tye i lobo. Onongo tye kicoyo nukuta me nying Lubanga iye i leb Ibru. Nen calo lacen, jo ma gukobo coc magi gukwanyo woko nying Lubanga ci gileyo wange ki Kyʹri·os​—nyig lok me leb Grik ma gonye ni “Rwot.” Baibul me New World Translation odwoko nying Lubanga kakare ka ma onongo tye iye con i Ginacoya.

TIKA KINYWENO LOK MA I BAIBUL?

Ginacoya pa Icaya i Dead Sea

Ginacoya pa Icaya ma kinongo ki i Dead Sea ma dong ori pi mwaki 2,000. Lok ma tye iye rwatte adada ki gin ma tye i Baibul me kare-ni

Ki lok ada, jo ma gukobo coc ma i Baibul, gutimo bal mogo i cocgi. Ento bal magi pe onyweno lok ma i Baibul. Our Bible and the Ancient Manuscripts waco ni: “Pe tye pwony ma pigi tek pa Lukricitayo mo ma cung i kom lok ma pe kakare i Baibul.”

Lujudaya ma gukobo coc ma i Baibul gutimo bal mogo manoknok adada i cocgi. Second Thoughts on the Dead Sea Scrolls.​—wacci “Lujudaya kacel ki Lukricitayo me kare macon gukobo Baibul me leb Ibru ki diro dok guketo cwinygi iye adada.”

Me labolle, buk adola pa Icaya ma kinongo i Dead Sea ori kato Baibul ma watye kwede i kare-ni ki mwaki 1,000 kulu. Man watwero porone ki ginacoya ma watye kwede i kare-ni nining? The Book. A History of the Bible waco ni, “Ka ma kimedo nyo kikwanyo lok mogo ki iye nok adada.”

Bal​—calo kobo nyig lok nyo nukuta moni me keto ka mukene, pe onongo obedo bal madongo tutwal dok yubone yot i kare-ni. The Books and the Parchments waco ni, “Pe tye buk mo keken mapol ki jami ma moko ni lokke ada calo Cik Manyen.”

The Book. A History of the Bible waco ni: “Luye ma gitye ki miti me niang gitwero bedo ki gen i kom Baibul pien lok ma iye pe olokke kadi bed bal matinotino tye iye kit macalo kibedo ka kobo i kolo nyo obaya me Ejipt nio wa i kare ma kicako goyone ki macin i Ulaya.”

Ci dong, tika kinyweno lok ma Baibul? Lagamme tye ni pe!

    Gin akwana i leb Acholi (1996-2024)
    Kat Woko
    Dony i Iye
    • Acholi
    • Nywakki
    • Jami ma imito
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Cik pi Tic Kwede
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Dony i Iye
    Nywakki